1. Trang Chủ
  2. Công nghệ - Môi trường
  3. ĐỀ TÀI “NHIỆM VỤ VÀ CÁC GIẢI PHÁP GIẢI QUYẾT VIỆC LÀM TRONG KẾ HOẠCH 5 NĂM 2001-2005 Ở VIỆT NAM

ĐỀ TÀI “NHIỆM VỤ VÀ CÁC GIẢI PHÁP GIẢI QUYẾT VIỆC LÀM TRONG KẾ HOẠCH 5 NĂM 2001-2005 Ở VIỆT NAM

Tham khảo luận văn - đề án 'đề tài “nhiệm vụ và các giải pháp giải quyết việc làm trong kế hoạch 5 năm 2001-2005 ở việt nam', luận văn - báo cáo phục vụ nhu cầu học tập, nghiên cứu và làm việc hiệu quả BÁO CÁO TỐT NGHIỆP ĐỀ TÀI “NHIỆM VỤ VÀ CÁC GIẢI PHÁP GIẢI QUYẾT VIỆC LÀM TRONG KẾ HOẠCH 5 NĂM 2001-2005 Ở VIỆT NAM Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. Lêi më ®Çu XuÊt ph¸t tõ vai trß cña con ng­êi trong lùc l­îng s¶n xuÊt còng nh­ trong

Thể loại Tài liệu miễn phí Công nghệ - Môi trường

Số trang 34

Ngày tạo 8/30/2018 12:44:23 AM +00:00

Loại tệp PDF

Kích thước 0.23 M

Tên tệp

Tải ĐỀ TÀI “NHIỆM VỤ VÀ CÁC GIẢI PHÁP GIẢI QUYẾT VIỆC ... (.pdf)

Xem mẫu

  1. BÁO CÁO TỐT NGHIỆP ĐỀ TÀI “NHIỆM VỤ VÀ CÁC GIẢI PHÁP GIẢI QUYẾT VIỆC LÀM TRONG KẾ HOẠCH 5 NĂM 2001-2005 Ở VIỆT NAM
  2. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. Lêi më ®Çu XuÊt ph¸t tõ vai trß cña con ng­êi trong lùc l­îng s¶n xuÊt còng nh­ trong c«ng cuéc ®æi míi ®Êt n­íc”. T­ t­ëng chØ ®¹o xuyªn xuèt c¸c chñ tr­¬ng, chÝnh s¸ch cña §¶ng, Nhµ n­íc vÒ c¸c lÜnh vùc v¨n ho¸ lµ ch¨m sãc båi d­ìng vµ ph¸t huy nh©n tè con ng­êi, víi t­ c¸ch võa lµ ®éng lùc, võa lµ môc tiªu c¸ch m¹ng”. Lao ®éng víi vai trß lµ mét nguån lùc lín vµ quan träng cã ý nghÜa quyÕt ®Þnh sù thµnh c«ng cña c«ng cuéc ®æi míi vµ ph¸t triÓn ®Êt n­íc trong ®ã viÖc ®µo t¹o, bè trÝ vµ sö dông lao ®éng ®ãng vai trß trung t©m. Nh­ng thùc tÕ trong nh÷ng n¨m võa qua vµ cho tíi thêi ®iÓm nµy vÊn ®Ò lao ®éng cßn nhiÒu bÊt cËp vµ h¹n chÕ, viÖc lµm vµ thÊt nghiÖp cña ng­êi lao ®éng ®­îc §¶ng, buéc §¶ng vµ Nhµ n­íc cã nhiÒu quan t©m. Nh÷ng h¹n chÕ nµy mét phÇn ®· k×m h·m sù ph¸t huy cña c¸c nguån lùc phôc vô cho c«ng cuéc c«ng nghiÖp ho¸ vµ hiÖn ®¹i ho¸ ®Êt n­íc. Qu¸ tr×nh chuyÓn dÞch c¬ cÊu sè l­îng vµ chÊt l­îng lao ®éng còng nh­ c¬ cÊu lao ®éng theo h­íng c«ng nghiÖp ho¸ ch­a theo kÞp yªu cÇu cña sù ph¸t triÓn. Gi¶i quyÕt viÖc lµm vÉn ®ang lµ vÊn ®Ò nãng báng vµ bøc xóc hiÖn nay ë c¶ khu vùc thµnh thÞ vµ khu vùc n«ng th«n ®ßi hái nhµ n­íc, c¸c ®¬n vÞ kinh tÕ vµ b¶n th©n ng­êi lao ®éng ph¶i gi¶i quyÕt. Gi¶i quyÕt viÖc lµm lµ mét nhiÖm vô c¬ b¶n vµ cÊp b¸ch hiÖn nay. Nh­ng gi¶i quyÕt viÖc lµm kh«ng thÓ chØ hoµn thµnh trong thêi gian ng¾n mµ nã ®ßi hái gi¶i quyÕt liªn tôc trong kho¶ng thêi gian dµi víi sù ®Þnh h­íng vµ chØ ®¹o cña chiÕn l­îc, quy ho¹ch vµ c¸c kÕ ho¹ch gi¶i quyÕt viÖc lµm. §Ò ¸n víi ®Ò tµi “NhiÖm vô vµ c¸c gi¶i ph¸p gi¶i quyÕt viÖc lµm trong kÕ ho¹ch 5 n¨m 2001-2005 ë ViÖt Nam “. Xin tr×nh bµy nh÷ng vÊn ®Ò c¬ b¶n vÒ viÖc lµm hiÖn nay vµ c¸c môc tiªu, c¸c gi¶i ph¸p gi¶i quyÕt viÖc lµm trong kÕ ho¹ch 2001-2005. §Ò tµi gåm 3 phÇn: Ch­¬ng I: KÕ ho¹ch nguån nh©n lùc trong hÖ thèng kÕ ho¹ch ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi. 1
  3. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. Ch­¬ng II: Thùc tr¹ng vµ t×nh h×nh thùc hiÖn kÕ ho¹ch viÖc lµm ë ViÖt Nam. Ch­¬ng III: môc tiªu vµ gi¶i ph¸p gi¶i quyÕt viÖc lµm trong kÕ ho¹ch 2001-2005. Do ®iÒu kiÖn vµ kh¶ n¨ng h¹n chÕ nªn bµi viÕt cßn thiÕu xãt, v× vËy rÊt mong thÇy c« vµ b¹n bÒ cã ý kiÕn ®ãng gãp ®Ó bµi viÕt hoµn thiÖn h¬n. Em xin ch©n thµnh c¶m ¬n thÇy c« gi¸o ®· tËn t×nh h­íng dÉn em hoµn thµnh bµi viÕt. 2
  4. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. Ch­¬ng I: KÕ ho¹ch nguån nh©n lùc trong hÖ thèng kÕ ho¹ch ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi. 1.KÕ ho¹ch ho¸ ph¸t triÓn trong nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng: KÕ ho¹ch ho¸ vÜ m« nÒn kinh tÕ quèc d©n lµ ph­¬ng thøc qu¶n lÝ nÒn kinh tÕ cña nhµ n­íc theo môc tiªu. Nã thÓ hiÖn b»ng nh÷ng môc tiªu ®Þnh h­íng ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi ph¶i ®¹t ®­îc trong mét kho¶ng thêi gian nhÊt ®Þnh cña mét quèc gia vµ nh÷ng gi¶i ph¸p, chÝnh s¸ch,nh÷ng c©n ®èi vÜ m« cÇn thiÕt nh»m ®¹t ®­îc môc tiªu ®Æt ra mét c¸ch cã hiÖu qu¶ nhÊt. KÕ ho¹ch ho¸ kh«ng chØ lµ viÖc lËp kÕ ho¹ch mµ cßn lµ qu¸ tr×nh tæ chøc thùc hiÖn vµ theo dâi ®¸nh gi¸ kÕt qu¶. Trong nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng kÕ ho¹ch ho¸ thÓ hiÖn nh÷ng cè g¾ng cã ý thøc cña chÝnh phñ ®Ó ®¹t ®­îc t¨ng tr­ëng kinh tÕ nhanh víi møc viÖc lµm cao, æn ®Þnh gi¸ c¶. KÕ ho¹ch ho¸ sÏ gióp chÝnh phñ ng¨n chÆn ®­îc sù mÊt æn ®Þnh kinh tÕ trong khi vÉn ®¶m b¶o kÝch thÝch t¨ng tr­ëng nhanh. KÕ ho¹ch ph¸t triÓn lµ mét bé phËn trong hÖ thèng kÕ ho¹ch ho¸ ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi, lµ mét c«ng cô qu¶n lÝ ®iÒu hµnh vÜ m« nÒn kinh tÕ quèc d©n, nã lµ sù cô thÓ ho¸ c¸c môc tiªu ®Þnh h­íng cña chiÕn l­îc ph¸t triÓn theo tõng thêi k× b»ng hÖ thèng c¸c chØ tiªu môc tiªu vµ chØ tiªu biÖn ph¸p ®Þnh h­íng ph¸t triÓn vµ hÖ thèng chÝnh s¸ch, c¬ chÕ ¸p dông trong thêi k× kÕ ho¹ch. HÖ thèng chØ tiªu trong kÕ ho¹ch ph¸t triÓn ®­îc biÓu hiÖn lµ th­íc ®o cô thÓ nhiÖm vô cÇn ®¹t ®­îc cña thêi k× kÕ ho¹ch. C¸c sè ®o nµy chØ thÓ hiÖn c¶ vÒ sè l­îng vµ chÊt l­îng. Nã cho phÐp x¸c ®Þnh néi dung c¬ b¶n cña qu¸ tr×nh ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi c¸c bé phËn cÊu thµnh cô thÓ cña nã vµ ®­îc nhµ n­íc sö dông ®Ó thùc hiÖn qu¸ tr×nh ®iÒu tiÕt nÒn kinh tÕ. HÖ thèng kÕ ho¹ch ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi cña mét quèc gia bao gåm: 3
  5. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. *HÖ thèng c¸c kÕ ho¹ch ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi: KÕ ho¹c t¨ng tr­ëng, kÕ ho¹ch chuyÓn dÞch c¬ cÊu kinh tÕ,kÕ ho¹ch ph¸t triÓn vïng, kÕ ho¹ch n©ng cao chÊt l­îng phóc lîi x· héi. *HÖ thèng c¸c kÕ hoach biÖn ph¸p vµ c¸c c©n ®èi vÜ m« chñ yÕu: KÕ ho¹ch c¸c nguån lùc, c©n ®èi vèn ®Çu t­, c©n ®èi ng©n s¸ch, c©n ®èi th­¬ng m¹i, c©n ®èi thanh to¸n quèc tÕ. *HÖ thèng c¸c chÝnh s¸ch ph¸t triÓn. 2.KÕ ho¹ch nguån nh©n lùc trong hÖ thèng kÕ ho¹ch ho¸ ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi. a. C¸c kh¸i niÖm liªn quan ®Õn vÊn ®Ò gi¶i quyÕt viÖc lµm. - Nguån nh©n lùc lµ mét bé phËn cña d©n sè trong ®é tuæi lao ®éng vµ cã kh¶ n¨ng lao ®éng. D©n sè trong ®é tuæi lao ®éng gåm 2 bé phËn: *D©n sè ho¹t ®éng kinh tÕ cßn gäi lµ d©n sè nguån lao ®éng hay lùc l­îng lao ®éng lµ nh÷ng ng­êi trong ®é tuæi lao ®éng, ®ang lµm viÖc hoÆc kh«ng cã viÖc lµm nh­ng cã nhu cÇu lµm viÖc. Nh­ vËy lùc l­îng lao ®éng trong ®é tuæi lao ®éng bao gåm sè ng­êi cã viÖc lµm vµ sè ng­êi thÊt nghiÖp. *D©n sè kh«ng ho¹t ®éng kinh tÕ bao gåm tÊt c¶ nh÷ng ng­êi kh¸c trong ®é tuæi lao ®éng kh«ng thuéc nhãm cã viÖc hoÆc thÊt nghiÖp. Bé phËn nµy bao gåm: nh÷ng ng­êi kh«ng cã kh¶ n¨ng lµm viÖc do bÖnh tËt èm ®au, mÊt søc kÐo dµi; nh÷ng ng­êi chØ lµm viÖc néi trî chÝnh gia ®×nh m×nh vµ ®­îc tr¶ c«ng; häc sinh viªn trong ®é tuæi lao ®éng; nh÷ng ng­êi kh«ng ho¹t ®éng kinh tÕ v× nh÷ng lÝ do kh¸c nhau. - Nh÷ng ng­êi thÊt nghiÖp lµ nh÷ng ng­êi kh«ng cã viÖc lµm nh­ng cã nhu cÇu lµm viÖc. §¸nh gi¸ t×nh tr¹ng thÊt nghiÖp: + ë khu vùc thµnh thÞ ng­êi ta ding th­íc ®o: % thÊt nghiÖp h÷u h×nh. + ë khu vùc n«ng th«n ng­êi ta dïng th­íc ®o: % thêi gian kh«ng lµm viÖc. ThÊt nghiÖp ®­îc coi lµ mét hiÖn t­îng x· héi nã tån t¹i trong mäi x· héi vµ d­íi nhiÒu h×nh thøc: thÊt nghiÖp h÷u h×nh, thÊt nghiÖp v« h×nh, thÊt nghiÖp chu k×, thÊt nghiÖp tù nguyÖn vµ thÊt nghiÖp kh«ng tù nguyÖn. Nh­ng 4
  6. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. cho dï tån t¹i d­íi h×nh thøc nµo th× nã ®Òu g©y ra nh÷ng ¶nh h­¬áng tiªu cùc ®Õn nÒn kinh tÕ nh­ sù gi¶m sót cña tæng thu nhËp quèc d©n, ¶nh h­ëng trùc tiÕp ®Õn møc sèng cña ng­êi lao ®éng, lµm n¶y sinh c¸c hiÖn t­îng tiªu cùc trong x· héi. V× vËy viÖc gi¶i quyÕt vÊn ®Ò thÊt nghiÖp lu«n ®­îc ®Æt ra víi mäi quèc gia ®Æc biÖt lµ n­íc ta. - ViÖc lµm lµ nh÷ng ho¹t ®éng t¹o ra thu nhËp vµ ®­îc x· héi thõa nhËn ( bao gåm c¶ nh÷ng ng­êi kh«ng cã thu nhËp nh­ng t¹o ®iÒu kiÖn cho ng­êi kh¸c cã thu nhËp). ViÖc lµm lµ ho¹t ®éng s¸ng t¹o cã ý thøc, cã môc ®Ých cña con ng­êi v× sù h¹nh phóc vµ tån t¹i cña chÝnh b¶n th©n m×nh. ViÖc lµm tr­íc hÕt ®em l¹i thu nhËp cho b¶n th©n ng­êi lao ®éng ®ång thêi ®ãng gãp t¹o nªn sù ph¸t triÓn chung nÒn kinh tÕ x· héi. Do vËy t¹o viÖc lµm cho ng­êi lao ®éng lµ ®iÒu kiÖn vµ gi¶i ph¸p quan träng ®Ó ph¸t triÓn toµn diÖn nÒn kinh tÕ x· héi cña mäi quèc gia. - Gi¶i quyÕt viÖc lµm: Môc ®Ých cuèi cïng cña nghiªn cøu vÊn ®Ò viÖc lµm lµ ®Ò xuÊt ra c¸c gi¶i ph¸p ®Ó gi¶i quyÕt viÖc lµm. Gi¶i quyÕt viÖc lµm lµ n©ng cao chÊt l­îng viÖc lµm vµ t¹o viÖc lµm thu hót ng­êi lao ®éng vµo guång m¸y s¶n xuÊt cña nÒn kinh tÕ. Gi¶i quyÕt viÖc lµm kh«ng chØ nh»m t¹o thªm vÒ sè viÖc lµm mµ cßn ph¶i n©ng cao chÊt l­îng viÖc lµm. Do nhiÒu lÝ do kh¸c nhau nªn sè l­îng viÖc lµm lu«n bÞ h¹n chÕ. Trong x· héi th­êng cã sè l­îng nhÊt ®Þnh ng­êi kh«ng cã viÖc lµm, ®iÒu nµy g©y ¶nh h­ëng kh«ng chØ ®Õn b¶n th©n ng­êi kh«ng cã viÖc lµm mµ c¶ ®Õn x· héi. Hä kh«ng nh÷ng kh«ng cã ®ãng gãp cho x· héi mµ cßn buéc nhµ n­íc trî cÊp. T×nh tr¹ng kh«ng cã viÖc lµm cßn t¹o ra sù c¨ng th¼ng vÒ mÆt x· héi, mét trong nh÷ng nguyªn nh©n c¬ b¶n lµm n¶y sinh c¸c tÖ n¹n x· héi. ChÝnh v× vËy gi¶i quyÕt viÖc lµm lµ mét nhiÖm vô hÕt søc quan träng kh«ng chØ ®ßi hái nhµ n­íc gi¶i quyÕt mµ ®ßi hái toµn x· héi ®øng ra gi¶i quyÕt. Trong thêi k× tËp trung bao cÊp nhµ n­íc x©y dùng kÕ ho¹ch vµ ph©n bæ hÇu nh­ toµn bé c¸c nguån lùc s¶n xuÊt quèc gia trong ®ã cã viÖc ph©n bæ nguån lao ®éng. C¸c ®¬n vÞ s¶n xuÊt kh«ng cã quyÒn tù chñ s¶n xuÊt kinh 5
  7. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. doanh mµ chØ thùc hiÖn kÕ ho¹ch cña nhµ n­íc giao, cßn ng­êi lao ®éng vÒ nguyªn t¾c lµ kh«ng ph¶i lo t×m viÖc lµm. Nghi· lµ trong nÒn kinh tÕ kÕ ho¹ch ho¸ tËp trung mäi ng­êi ®Õn tuæi lao ®éng ®Òu ®­îc s¾p xÕp vaß nh÷ng c«ng viÖc theo chØ tiªu kÕ ho¹ch ®· ®Þnh. D­êng nh­ trong x· héi kh«ng cã hiÖn t­îng thÊt nghiÖp, chÝnh nguyªn lÝ x· héi chñ nghÜa kh«ng cã thÊt nghiÖp ®· dÉn ®Õn t×nh tr¹ng “chia viÖc lµm” bÊt chÊp nguyªn t¾c hiÖu qu¶. V× vËy vÊn ®Ò gi¶i quyÕt viÖc lµm th­êng rÊt gi¶n ®¬n vµ chØ do nhµ n­íc ®øng ra gi¶i quyÕt. Trong nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng th× viÖc lµm ®­îc tù do t¹o lËp theo c¸c nguyªn t¾c c¬ b¶n cña c¬ chÕ thi tr­êng, ng­êi lao ®éng kh«ng bÞ rµng buéc vµ thô ®éng tr«ng chê vµo sù s¾p xÕp cña nhµ n­íc, hîp t¸c x·. Hä ®­îc tù chñ ®Þnh ®o¹t viÖc sö dông søc lao ®éng cña m×nh, ph¸t huy n¨ng lùc s¸ng t¹o theo kh¶ n¨ng , së tr­êng cña m×nh. T¹o viÖc lµm, gi¶i quyÕt viÖc lµm kh«ng cßn lµ quyÒn h¹n tr¸ch nhiÖm duy nhÊt cña nhµ n­íc vµ hîp t¸c x·. TÊt c¶ c¸c tæ chøc c¸c thµnh phÇn kinh tÕ, mäi c«ng d©n ®Òu cã quyÒn vµ tr¸ch nhiÖm trong viÖc t¹o vµ t×m viÖc lµm. Toµn x· héi tham gia t¹o viÖc lµm, gi¶i quyÕt viÖc lµm, cïng tham gia ®ãng gãp vµo sù nghiÖp chung. Víi t­ t­ëng xuyªn suèt cña §¶ng th× sù nghiÖp ph¸t triÓn lµ do d©n, v× d©n, ph¸t triÓn ®i lªn x· héi chñ nghÜa lÊy ph¸t triÓn con ng­êi lµm vÞ trÝ trung t©m. V× vËy mµ viÖc gi¶i quyÕt viÖc lµm kh«ng chØ lµ ®­a ra c¸c ph­¬ng ¸n sö dông tèi ­u nguån lao ®éng mµ nã cßn liªn quan ®Õn vÊn ®Ò ®µo t¹o, ch¨m sãc vµ c¸c yÕu tè vÒ v¨n ho¸ tinh thÇn cña ng­êi lao ®éng. Gi¶i quyÕt viÖc lµm liªn quan mËt thiÕt ®Õn c«ng b»ng x· héi do ®ã quan ®iÓm míi cña nhµ n­íc vÒ vÊn ®Ò “viÖc lµm hîp lÝ” kh«ng chØ tÝnh vÒ mÆt sè l­îng mµ cßn xÐt vÒ chÊt l­îng, hiÖu qu¶, nguyÖn väng n¨ng khiÕu ng­êi lao ®éng, phï hîp vÒ mÆt sè l­îng vµ chÊt l­îng c¸c yÕu tè con ng­êi víi vËt chÊt s¶n xuÊt. b. KÕ ho¹ch viÖc lµm trong hÖ thèng kÕ ho¹ch ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi - KÕ ho¹ch viÖc lµm vµ vÞ trÝ kÕ ho¹ch viÖc lµm. KÕ ho¹ch ho¸ lùc l­îng lao ®éng lµ mét bé phËn trong hÖ thèng kÕ ho¹ch ho¸ ph¸t triÓn nh»m x¸c ®Þnh qui m« c¬ cÊu, chÊt l­îng cña bé phËn 6
  8. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. d©n sè tham gia ho¹t ®äng kinh tÕ cÇn huy ®éng cho môc tiªu t¨ng tr­ëng kinh tÕ, c¸c chØ tiªu vÒ nhu cÇu viÖc lµm míi, nhiÖm vô gi¶i quyÕt viÖc lµm trong k× kÕ ho¹ch ®ång thêi ®­a ra c¸c chÝnh s¸ch vµ gi¶i ph¸p quan träng nh»m thu hót sö dông hiÖu qu¶ lùc l­îng lao ®éng x· héi. Trong hÖ thèng kÕ ho¹ch ho¸ ph¸t triÓn, kÕ ho¹ch ho¸ lùc l­îng lao ®éng cã ý nghÜa ®Æc biÖt nã bao hµm c¶ ý nghÜa cña kÕ ho¹ch biÖn ph¸p vµ kÕ ho¹ch môc tiªu: + NÕu xÐt lao ®éng lµ yÕu tè nguån lùc th× kÕ ho¹ch nguån lao ®éng mang tÝnh biÖn ph¸p, kÕ ho¹ch ph¸t triÓn lùc l­îng lao ®éng nh»m vµo môc tiªu cña kÕ ho¹ch t¨ng tr­ëng, kÕ ho¹ch chuyÓn dÞch c¬ cÊu kinh tÕ, kÕ ho¹ch ph¸t triÓn vïng t¹o ra c¸c ®iÒu kiÖn vÒ lao ®éng ®Ó thùc hiÖn c¸c kÕ ho¹ch nµy. + NÕu xÐt lao ®éng lµ yÕu tè h­ëng lîi Ých th× kÕ ho¹ch nguån nh©n lùc mang tÝnh môc tiªu v× kÕ ho¹ch ph¸t triÓn lao ®éng bao hµm mét sè c¸c chØ tiªu n»m trong hÖ thèng c¸c môc tiªu ph¸t triÓn x· héi nh­: gi¶i quyÕt lao ®éng, khèng chÕ thÊt nghiÖp hay c¸c chØ tiªu gi¸o dôc søc khoÎ cña ng­êi lao ®éng. Quan ®iÓm trªn cã ý nghÜa rÊt quan träng trong qu¸ tr×nh x©y dung vµ triÓn khai thùc hiÖn kÕ ho¹ch vÒ lao ®éng. Mét mÆt kÕ ho¹ch lao ®éng ®­îc x©y dung dùa trªn c¬ së c¸c yÕu tè cÇu do c¸c kÕ ho¹ch vÒ t¨ng tr­ëng chuyÓn dÞch c¬ cÊu kinh tÕ ®Æt ra ®ång thêi kÕ ho¹ch lao ®éng cßn t×m ra c¸c c¬ chÕ chÝnh s¸ch ®Ó thùc hiÖn c¸c kÕ ho¹ch môc tiªu do chÝnh kÕ ho¹ch lao ®éng ®Æt ra. - Néi dung chÝnh cña kÕ ho¹ch ngån nh©n lùc: X¸c ®Þnh nhu cÇu lao ®éng x· héi cÇn cã k× kÕ ho¹ch: lµ nhu cÇu thu hót vµ gi¶i quyÕt nguån lao ®éng trong c¸c lÜnh vùc kinh tÕ x· héi cña k× kÕ ho¹ch: §o b»ng tØ sè viÖc lµm míi mµ c¸c lÜnh vùc kinh tÕ x· héi cã kh¶ n¨ng gi¶i quyÕt. 7
  9. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. X¸c ®Þnh kh¶ n¨ng cung cÊp nguån lùc l­îng lao ®éng k× kÕ ho¹ch: tæng sè bé phËn d©n sè ho¹t ®éng kinh tÕ cã thÓ cung cÊp cho nÒn kinh tÕ k× kÕ ho¹ch. C©n ®èi gi÷a nhu cÇu vµ kh¶ n¨ng tõ ®ã d­a ra nhiÖm vô gi¶i quyÕt viÖc lµm. C¸c gi¶i ph¸p vµ chÝnh s¸ch nh»m khai th¸c huy ®éng vµ sö dông cã hiÖu qu¶ nguån lao ®éng. 8
  10. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. Ch­¬ng II: Thùc tr¹ng vµ t×nh h×nh thùc hiÖn kÕ ho¹ch gi¶i quyÕt viÖc lµm ë ViÖt Nam. 1.Ph­¬ng h­íng thùc hiÖn môc tiªu kÕ ho¹ch viÖc lµm trong kÕ ho¹ch 5 n¨m 1996-2000. a.NhiÖm vô vµ môc tiªu cô thÓ vÒ lao ®éng vµ viÖc lµm trong kÕ ho¹ch 1996-2000. “Giai ®o¹n 1996-2000 lµ b­íc tiÕn quan träng cña thêi k× ph¸t triÓn míi- ®Èy m¹nh c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸ ®Êt n­íc”. §Î ®¹t ®­îc nhiÖm vô tæng qu¸t trªn th× môc tiªu c¬ b¶n cña gi¶i quyÕt viÖc lµm trong thêi k× 1996-2000 lµ nh»m t¹o viÖc lµm míi vµ ®¶m b¶o viÖc lµm cho ng­êi cã kh¶ n¨ng lao ®éng, cã yªu cÇu viÖc lµm: Thùc hiÖn c¸c biÖn ph¸p trî gióp ng­êi lao ®éng nhanh chãng cã ®­îc viÖc lµm, cã viÖc lµm ®Çy ®ñ, cã viÖc lµm cã hiÖu qu¶ h¬n. Th«ng qua ®ã gi¶i quyÕt hîp lÝ mèi quan hÖ gi÷a t¨ng tr­ëng kinh tÕ vµ gi¶i quyÕt viÖc lµm cho ng­êi lao ®éng gãp phÇn thùc hiÖn c«ng b»ng vµ tiÕn bé x· héi. Môc tiªu cô thÓ: M«i n¨m thu hót thªm 1.3-1.4 triÖu ng­êi cã chç viÖc lµm, giamt tØ lÖ thÊt nghiÖp ë thµnh thÞ xuèng 5% vµ n©ng tØ lÖ sö dông thêi gian lao ®éng ë n«ng th«n lªn 75% vµo n¨m 2000. Trong 5 n¨m ph¶i gi¶i quyÕt viÖc lµm cho 6.5-7 triÖu ng­êi, ®µo t¹o l¹i nghÒ cho 4.5 triÖu ng­êi, n©ng tØ lÖ lao ®éng qua ®µo t¹o trong lùc l­îng lao ®éng lªn 22-25% vµo n¨m 2000. Tæ chøc d¹y nghÒ g¾n víi viÖc lµm cho 1 triÖu ng­êi, cho vay vèn ®Ó gi¶i quyÕt viÖc lµm cho 925000 ng­êi. b. Ph­¬ng h­íng c¬ b¶n vÒ lao ®éng vµ viÖc lµm thêi k× 1996-2000. Ph­¬ng h­íng chung lµ nhµ n­íc cïng toµn d©n ra søc ®Çu t­ ph¸t triÓn, thùc hiÖn tèt kÕ ho¹ch vµ c¸c ch­¬ng tr×nh kinh tÕ x· héi. KhuyÕn khÝch mäi thµnh phÇn kinh tÕ, mäi c«ng d©n, mäi nhµ ®Çu t­ më mang ngµnh nghÒ, t¹o viÖc lµm cho ng­êi lao ®éng. Mäi c«ng d©n ®Òu ®­îc tù do hµnh nghÒ, thuª m­ín nh©n c«ng theo ph¸p luËt. Ph¸t triÓn dÞch vô viÖc lµm. TiÕp tôc ph©n bè l¹i d©n c­ vµ lùc l­îng lao ®éng trªn ®Þa bµn c¶ n­íc, t¨ng d©n c­ 9
  11. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. trªn c¸c ®Þa bµn cã tÝnh chiÕn l­îc vÒ kinh tÕ, an ning quèc phßng. Më réng kinh tÕ ®èi ngo¹i, ®Èy m¹nh xuÊt khÈu lao ®éng. Gi¶m ®¸ng kÓ tØ lÖ thÊt nghiÖp ë thµnh thÞ vµ thiÕu viÖc lµm ë n«ng th«n. Gi¶i quyÕt viÖc lµm ®Õn n¨m 2000 ®­îc triÓn khai trªn 3 h­íng c¬ b¶n: +Ban hµnh vµ tæ chøc thùc hiÖn hÖ thèng ph¸p luËt, c¸c chñ ch­¬ng chÝnh s¸ch ®ång bé nh»m thóc ®Èy nÒn kinh tÕ h­íng vÒ xuÊt khÈu ph¸t triÓn bÒn v÷ng. KÕt hîp hµi hoµ gi÷a t¨ng tr­ëng kinh tÕ vµ gi¶i quyÕt viÖc lµm. +Duy tr× vµ b¶o ®¶m viÖc lµm cho ng­êi lao ®éng, chèng sa th¶i nh©n c«ng hµng lo¹t. Tõng b­íc x©y dùng vµ thùc hiÖn chÝnh s¸ch b¶o hiÓm thÊt nghiÖp. +T¨ng c­êng c¸c ho¹t ®éng hç trî trùc tiÕp ®Ó gi¶i quyÕt viÖc lµm cho ng­êi thÊt nghiÖp, ng­êi thiÕu viÖc lµm vµ nh÷ng ®èi t­îng yÕu thÕ trong thÞ tr­êng lao ®éng. T¹o lËp c¸c ch­¬ng tr×nh ph¸t triÓn vµ c¸c quÜ quèc gia hç trî viÖc lµm. Nguån tµi chÝnh quÜ hç trî viÖc lµm ®­îc b¶o ®¶m b¨ng nguån ng©n s¸ch (c¶ trung ­¬ng vµ ®Þa ph­¬ng) vµ nguån vèn ®Çu t­ ph¸t triÓn ®Ó thùc hiÖn kÕ ho¹ch kinh tÕ x· héi. Gi¶i quyÕt viÖc lµm ë khu vùc thµnh thÞ thêi k× 1996-2000 theo h­íng: Ph¸t triÓn c¸c xÝ nghiÖp qui m« lín liªn doanh víi n­íc ngoµi t¹o viÖc lµm cã kÜ thuËt cao, cã gi¸ trÞ søc lao ®éng cao nh»m gi¶i quyÕt viÖc lµm cho lao ®éng cã tay nghÒ. Ph¸t triÓn nhanh vµ v÷ng ch¾c c¸c doanh nghiÖp võa vµ nhá, khu vùc kinh tÕ kh«ng kÕt cÊu trong lÜnh vùc kinh doanh vµ dÞch vô. Ph¸t triÓn c¸c h×nh thøc gia c«ng hµng xuÊt khÈu, ®a d¹ng ho¸ c¸c mÆt hµng ®Æc biÖt c¸c hµng ho¸ cã c«ng nghÖ sö dông nhiÒu lao ®éng nh­ may mÆc, giÇy da, gèm sø, l¾p r¸p c¸c mÆt hµng ®iÖn tö xe g¾n m¸y. Khai th¸c tiÒm n¨ng kinh tÕ ven thµnh phè thÞ x·, liªn kÕt kinh tÕ néi vµ ngo¹i thµnh h×nh thµnh vµnh ®ai cung cÊp vµ tiªu thô s¶n phÈm gi÷a thµnh thÞ vµ n«ng th«n. H×nh thøc c¸c trung t©m d¹y nghÒ vµ dÞch vô viÖc lµm tËp trung ë c¸c ®« thÞ nh»m ®µo t¹o tay nghÒ cã kÜ thuËt cao, cung øng dÞch vô cho c¸c doanh nghiÖp trong vµ ngoµi n­íc. Lao ®éng n«ng th«n lµ nguån lùc quan träng nhÊt ë n­íc ta, lùc l­îng nµy ph©n bæ trªn ®Þa bµn réng lín vµ chñ yÕu ho¹t ®éng trong lÜnh vùc n«ng- 10
  12. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. l©m- ng­ nghiÖp víi tr×nh ®é lao ®éng, kÜ thuËt lao ®éng l¹c hËu, n¨ng suÊt lao ®éng rÊt thÊp v× vËy gi¶i quyÕt viÖc lµm cho lao ®éng ë khu vùc n«ng th«n cã ý nghÜa rÊt quan träng. Trong kÕ ho¹ch 1996-2000 ph­¬ng h­íng gi¶i quyÕt lao ®éng ë khu vùc n«ng th«n trªn c¸c h­íng c¬ b¶n: viÖc lµm cho ng­êi lao ®éng ë n«ng th«n ph¶i cã sù nghiªn cøu theo ®Þnh h­íng nhÊt ®Þnh. Tr­íc m¾t ph¶i tËn dông ®­îc lîi thÕ vÒ lao ®éng, vÒ tµi nguyªn thiªn nhiªn ®Ó t¹o viÖc lµm, ph¸t triÓn ngµnh nghÒ thÝch hîp víi nhu cÇu ®a d¹ng vµ chÊt l­îng ngµy cµng cao cña thÞ tr­êng. Nhµ n­íc ph¶i cã chÝnh s¸ch khuyÕn khÝch ®iÒu tiÕt, t¨ng c­êng c¬ së h¹ tÇng cho s¶n xuÊt, t¹o thÞ tr­êng khai th«ng bu«n b¸n, khuyÕn khÝch hîp t¸c s¶n xuÊt tiªu thô cung øng. ViÖc ®µo t¹o v¨n ho¸, tr×nh ®é häc vÊn vµ n©ng cao d©n trÝ cho ng­êi lao ®éng ë khu vùc n«ng th«n ®ãng vai trß tÝch cùc vµ quan träng trong viÖc t¹o vµ t×m viÖc lµm cho ng­êi lao ®éng. 2. T×nh h×nh thùc hiÖn môc tiªu viÖc lµm kÕ ho¹ch 1996-2000 vµ thùc tr¹ng viÖc lµm ë n­íc ta. a. T×nh h×nh thùc hiÖn môc tiªu viÖc lµm kÕ ho¹ch 1996-2000. KÕ ho¹ch 5 n¨m 1996-2000 ®­îc x©y dùng trong bèi c¶nh cã nhiÒu thuËn lîi, hÇu hÕt c¸c chØ tiªu cña kÕ ho¹ch 5 n¨m 1991-1995 ®Òu ®¹t vµ v­ît møc kÕ ho¹ch ®Æt ra, ®Êt n­íc ®· ra khái khñng ho¶ng kinh tÕ x· héi vµ chuyÓn sang thêi k× míi, ®Èy m¹nh c«ng nghiÖp ho¸ hiªn ®¹i ho¸. V× vËy môc tiªu kÕ ho¹ch ®Æt ra víi møc phÊn ®Êu cao, thùc hiÖn ®ång thêi 3 môc tiªu. Trong qu¸ tr×nh thùc hiÖn kÕ ho¹ch nhÊt lµ tõ gi÷a n¨m 1997 ®Õn 1999 do t¸c ®éng tiªu cùc cña cuéc khñng ho¶ng tµi chÝnh kinh tÕ khu vùc cïng víi thiªn tai nghiªm träng liªn tiÕp x¶y ra ®· ®Æt nÒn kinh tÕ n­íc ta tr­íc nh÷ng th¸ch thøc quyÕt liÖt. Trong bèi c¶nh ®ã toµn §¶ng toµn d©n ta ®· nç lùc phÊn ®Êu v­ît qua khã kh¨n th¸ch thøc duy tr× ®­îc nhÞp ®é t¨ng tr­ëng tæng s¶n phÈm trong n­íc 7%/n¨m, c«ng cuéc ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi tiÕp tôc ®¹t ®­îc nh÷ng thµnh tùu quan träng. Víi hoµn c¶nh kinh tÕ, c¸c lÜnh vùc v¨n ho¸ x· héi ®· cã b­íc ph¸t triÓn kh¸ thÓ hiÖn sù nç lùc rÊt lín cña toµn §¶ng toµn d©n, trong ®ã nh÷ng kÕt qu¶ mµ c«ng t¸c gi¶i quyÕt viÖc lµm ®¹t ®­îc còng rÊt 11
  13. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. ®¸ng khÝch lÖ. ChÝnh phñ ®· ban hµnh nhiÒu c¬ chÕ chÝnh s¸ch thóc ®Èy ®Çu t­ ph¸t triÓn më réng s¶n xuÊt, ®a d¹ng ho¸ ngµnh nghÒ, khuyÕn khÝch c¸c thµnh phÇn kinh tÕ bá vèn ®Çu t­ thùc hiÖn c¸c ch­¬ng tr×nh kinh tÕ x· héi cña ddÊt n­íc ®· t¹o thªm nhiÒu chç viÖc lµm míi gãp phÇn gi¶i quyÕt viÖc lµm cho ng­êi lao ®éng. M¹ng l­íi c¸c trung t©m xóc tiÕn viÖc lµm, trung t©m d¹y nghÒ, h­íng nghiÖp cña c¸c ngµnh c¸c cÊp c¸c doanh nghiÖp vµ ®oµn thÓ quÇn chóng ®· gãp phÇn tÝch cùc trong viÖc t¹o c¬ héi ®Ó ng­êi lao ®éng cã thÓ tiÕp cËn viÖc lµm hoÆc tù t¹o viÖc lµm, kÕt hîp víi sù hç trî cña nhµ n­íc vµ céng ®ång. Trong 5 n¨m thùc hiÖn kÕ ho¹ch ®· cã thªm 6.1 triÖu lao ®éng ®­îc thu hót vµo lµm viÖc vµ t¹o thªm viÖc lµm trong c¸c ngµnh kinh tÕ x· héi, b×nh qu©n mçi n¨m thu hót kho¶ng h¬n 1.2 triÖu ng­êi trong ®ã khu vùc kinh tÕ t­ nh©n, kinh tÕ hîp t¸c x· ®ãng gãp phÇn ®¸ng kÓ t¹o ra nhiÒu chç viÖc lµm míi. TØ lÖ thÊt nghiÖp ë thµnh thÞ n¨m 2000 lµ 6.4% trong khi kÕ ho¹ch ®Æt ra lµ gi¶m xuèng d­íi 5%, thêi gian sö dông lao ®éng thùc tÕ lµ 73.8% vµ tØ lÖ lao ®éng qua ®µo t¹o trong lùc l­îng lao ®éng ë møc 20% so víi môc tiªu kÕ ho¹ch t­¬ng øng ®Æt ra lµ 75% vµ 22-25% vµo n¨m 2000. VÒ c«ng t¸c d©n sè, kÕ ho¹ch ho¸ gia ®×nh ®¹t ®­îc nh÷ng thµnh qu¶ nhÊt ®Þnh. TØ lÖ sinh b×nh qu©n mçi n¨m gi¶m 0.078% (môc tiªu ®Ò ra lµ 0.06%). TØ lÖ t¨ng d©n sè n¨m 1995 lµ 1.7% ®Õn n¨m2000 chØ cßn 1.4%. C¬ së vËt chÊt phôc vô cho c«ng t¸c d©n sè, kÕ ho¹ch ho¸ gia ®×nh ®­îc t¨ng c­êng ®¸ng kÓ. Víi nh÷ng tiÕn bé kÓ trªn n¨m 1999 ViÖt Nam ®· ®­îc liªn hîp quèc tÆng gi¶i th­ëng vÒ c«ng t¸c d©n sè. b. Thùc tr¹ng lao ®éng vµ viÖc lµm ë n­íc ta hiÖn nay: N­íc ta hiÖn nay lµ mét n­íc n«ng nghiÖp nghÌo, cã d©n sè ®«ng víi tèc ®é t¨ng b×nh qu©n cao, nguån lao ®éng dåi dµo n¨ng suÊt lao ®éng thÊp, cung lao ®éng lu«n lu«n trong t×nh tr¹ng lín h¬n cÇu lao ®éng bëi vËy trong nÒn kinh tÕ lu«n lu«n duy tr× lùc l­îng lao ®éng d­ thõa d­íi nhiÒu h×nh thøc, t×nh tr¹ng thiÕu viÖc lµm lµ phæ biÕn. N¨m 2000 tØ lÖ thÊt nghiÖp ë thµnh thÞ lµ 6.42% cßn ë n«ng th«n tØ lÖ thêi gian lao ®éng ®­îc sö dông cña lùc l­îng lao 12
  14. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. ®éng trong ®é tuæi lao ®éng lµ 76.58% . §©y lµ vÊn ®Ò cÊp b¸ch kh«ng chØ tr­íc m¾t mµ cßn cã nguy c¬ k×m h·m sù ph¸t triÓn kinh tÕ x· h«Þ l©u dµi. Tr­íc hÕt chóng ta xem xÐt hiÖn tr¹ng vµ xu h­íng thay ®æi viÖc lµm trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y qua b¶ng biÓu sau: C¸c tiªu chÝ 1996 1997 1998 1999 2000 2001 Tæng sè 33978 34352 34801 35679 36205 37677 Theo N«ng l©m ng­ 23431 22589 23018 22861 22670 22813 nhãm nghiÖp ngµnh X©y dùng, 3698 4170 4049 4435 4744 5428 c«ng nghiÖp DÞch vô 6849 7593 7734 8382 8791 8426 Theo Nhµ n­íc 2973 3049 3533 3606 3644 3769 thµnh Ngoµi nhµ n­íc 31005 31128 31083 31884 32343 33554 phÇn Cã vèn ®Çu t­ 130 184 190 218 354 kinh tÕ n­íc ngoµi Ph©n tÝch sè liÖu biÓu trªn ta thÊy r»ng sè ng­êi cã viÖc lµm th­êng xuyªn t¨ng lªn liªn tôc trong thêi k× 1996-2000, mçi n¨m trung b×nh t¨ng gÇn 740 ngh×n ng­êi, trong ®ã n¨m t¨ng nhiÒu nhÊt lµ n¨m 2001 so víi n¨m 2000 víi sè tuyÖt ®èi lµ 1472 ngh×n vµ n¨m t¨ng nhÊt lµ n¨m 1998 so víi 1997 víi sè ng­êi lµ 449 ngh×n. Xu h­íng thay ®æi trªn phÇn nµo ®­îc ph¶n ¸nh qua sù thay ®æi c¬ cÊu lµm viÖc theo 2 nhãm tiªu chÝ ph©n lo¹i ë biÓu trªn. Tr­íc hÕt sè viÖc lµm trong n«ng l©m ng­ nghiÖp trong thêi k× nµy nãi chung lµ kh«ng thay ®æi nhiÒu cã xu h­íng gi¶m nhÑ nh­ng kh«ng ®Òu. So s¸nh n¨m 2001 víi n¨m 1996 sè viÖc lµm trong n«ng l©m ng­ nghiÖp gi¶m ®i 618 ngh×n (trong khi d©n sè, nguån lao ®éng ë khu vùc n«ng th«n thêi k× nµy kh«ng hÒ gi¶m ®i vÒ sè tuyÖt ®èi. §èi víi nhãm ngµnh x©y dùng c«ng nghiÖp xu h­íng thay ®æi lµ tÝch cùc, sè viÖc lµm ®· t¨ng lªn liªn tôc trung b×nh mçi n¨m t¨ng 346 13
  15. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. ngh×n viÖc lµm. §èi víi nhãm ngµnh dÞch vô xu h­íng thay ®æi còng tÝch cùc t­¬ng tù nh­ trong x©y dùng c«ng nghiÖp, sè tuyÖt ®èi viÖc lµm t¨ng trung b×nh mçi n¨m kho¶ng 230 ngh×n ng­êi. XÐt vÒ tæng thÓ c¬ cÊu viÖc lµm trong thêi k× nµy, n¨m 1996 tæng sè viÖc lµm lµ 100% th× c¸c nhãm ngµnh sÏ lµ : n«ng l©m ng­ nghiÖp 69%, x©y dùng c«ng nghiÖp chiÕm 10.9% vµ dÞch vô 20.1%. N¨m 2001 sè % t­¬ng øng lµ 60.5-14.4-25.1% . Nh­ vËy tØ träng viÖc lµm trong n«ng l©m ng­ nghiÖp ®· gi¶m ®i kho¶ng 9% t­¬ng øng lµ sè viÖc lµm t¨ng thªm trong x©y dùng c«ng nghiÖp vµ dÞch vô trong thêi k× 5 n¨m 1996-2000. §èi víi c¬ cÊu viÖc lµm theo thµnh phÇn kinh tÕ chóng ta thÊy xu h­íng t¨ng trong c¶ 3 nhãm: nhµ n­íc, ngoµi nhµ n­íc vµ cã vèn ®Çu t­ n­íc ngoµi. Trung b×nh mçi n¨m khu vùc nhµ n­íc t¨ng thªm 159 ngh×n, ngoµi nhµ n­íc t¨ng 510 ngh×n vµ khu vùc cã vèn ®Çu t­ n­íc ngoµi lµ 56 ngh×n viÖc lµm. NÕu so s¸nh vÒ tèc ®é t¨ng viÖc lµm trung b×nh n¨m th× thø tù lµ thµnh phÇn kinh tÕ cã vèn ®Çu t­ n­íc ngoµi nhanh nhÊt 43% sau ®ã ®Õn khu vùc nhµ n­íc 5.35% vµ khu vùc ngoµi nhµ n­íc 1.64%. VÒ cung lao ®éng: N­íc ta lµ mét n­íc cã d©n sè ®«ng víi c¬ cÊu d©n sè trÎ v× vËy mµ lùc l­îng lao ®éng lµ rÊt dåi dµo hµng n¨m t¨ng tõ 3.3-3.5% t­¬ng øng mçi n¨m cã 1.5 triÖu ng­êi b­íc vµo tuæi lao ®éng. Sè ng­êi ra khái tuæi lao ®éng gÇn 0.5 triÖu ng­êi vËy mçi n¨m trung b×nh ViÖt Nam t¨ng h¬n 1 triÖu lao ®éng. D©n sè vµ lao ®éng ë n­íc ta l¹i chñ yÕu tËp trung ë khu vùc n«ng th«n víi viÖc s¶n xuÊt n«ng nghiÖp lµ chñ yÕu trong khi ®ã diÖn tÝch canh t¸c cho mét nh©n khÈu ®ang cã xu h­íng gi¶m dÇn, t©ta yÕu sÏ dÉn ®Õn hiÖn t­îng thÊt nghiÖp ra t¨ng ¶nh h­ëng xÊu ®Õn t×nh h×nh kinh tÕ x· héi. ë thµnh phè ngoµi thÊt nghiÖp t¹m thêi, thÊt nghiÖp c¬ cÊu cßn tån t¹i thÊt nghiÖp do chuyÓn ®æi c¬ chÕ qu¶n lÝ kinh tÕ, do bè trÝ s¾p xÕp l¹i lao ®éng nªn tØ lÖ thÊt nghiÖp trong c¸c n¨m qua t­¬ng ®èi cao vµ cã xu h­íng gia t¨ng (1996: 5.88% , 1997: 6.01% , 1998: 6.85% , 1999: 7.4%) .ë khu vùc n«ng th«n cïng víi chuyÓn giao sö dông ®Êt ®Õn hé n«ng d©n vµ ¸p dông tiÕn bé khoa häc kÜ thuËt, t¹o thªm viÖc lµm nh­ng sè ng­êi thiÕu viÖc lµm vÉn chiÕm 14
  16. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. mét tØ lÖ lín (1996: 27.65% , 1997: 25.47% ,1998: 27.65% , 1999 kho¶ng 29%). VÒ chÊt l­îng nguån lao ®éng, trong n¨m 2000 lao ®éng n­íc ta ®· qua ®µo t¹o gÇn 6 triÖu ng­êi chiÕm 15.52% so víi tæng sè lao ®éng t¨ng 1.65% so víi n¨m1999. MiÒn §«ng Nam Bé cã tØ lÖ lao ®éng qua ®µo t¹o cao nhÊt lµ 21% tiÕp ®Õn lµ §ång b»ng s«ng Hång 20.9%. C¬ cÊu lao ®éng ®· cã sù thay ®æi: nhãm ngµnh x©y dùng t¨ng 0.7%; dÞch vô t¨ng 0.35% vµ tØ lÖ lao ®éng thÊt nghiÖp chung c¶ n­íc gi¶m 0.3% so víi n¨m 1999. ChuÈn hé nghÌo theo møc trung b×nh thu nhËp ®Çu ng­êi trong tõng hé gia ®×nh, tõng vïng còng ®­îc n©ng cao h¬n tr­íc ®©y víi møc 80000 ®ång/th¸ng cho vïng n«ng th«n miÒn nói h¶i ®¶o, 100000 ®ång/th¸ng cho vïng n«ng th«n ®ång b»ng vµ 150000 ®ång/th¸ng cho vïng thµnh thÞ. Thµnh tÝch ®¹t ®­îc trªn lµ ®¸ng khÝch lÖ nh­ng so víi yªu cÇu cßn kho¶ng c¸ch kh¸ xa vµ ®ßi hái sù nç lùc vµ phÊn ®Êu rÊt lín. Lao ®éng ®­îc ®µo t¹o ë n­íc ta vÉn lµ qu¸ Ýt (15.52%) trong khi ®ã c¸c n­íc trong khu vùc tØ lÖ nµy chiÕm 40-50%. Chóng ta l¹i thiÕu c«ng nh©n cã tay nghÒ cao phï hîp víi yªu cÇu c«ng nghÖ s¶n xuÊt míi sè c«ng nh©n bËc cao (5,6,7) n÷ míi chiÕm 18.32%, nam 29.4% so víi tæng sè c«ng nh©n kÜ thuËt. C¬ cÊu ®µo t¹o gi÷a bËc ®¹i häc, trung häc, c«ng nh©n hiÖn nay ch­a hîp lÝ víi tØ lÖ 1-1.3-1, trong khi c¸c n­íc trong khu vùc tØ lÖ nµy b×nh qu©n nµy lµ 1-4-10. Trong cuéc ®iÒu tra t¹i 84 doanh nghiÖp thuéc c¸c khu chÕ xuÊt, khu c«ng nghÖ ë 8 ®Þa ph­¬ng träng ®iÓm do Tæng Liªn doµn Lao §éng ViÖt Nam tæ chøc, kÕt qu¶ cho thÊy 3% c«ng nh©n cã tr×nh ®é v¨n ho¸ tiÓu häc, 34.1% trung häc c¬ së, 61.5% phæ th«ng trung häc, 1.4% cã tr×nh ®é trung häc chuyªn nghiÖp vµ ®¹i häc. Nh­ng sè liÖu trªn phÇn nµo ®· ph¶n ¸nh ®­îc thùc tr¹ng vÒ chÊt l­îng lao ®éng ë n­íc ta hiÖn nay. c. Thùc tr¹ng trong vÊn ®Ò gi¶i quyÕt viÖc lµm ë n­íc ta. §¶ng vµ nhµ n­íc lu«n x¸c ®Þnh con ng­êi lµ vÞ trÝ trung t©m cña sù nghiÖp ph¸t triÓn, ph¸t triÓn con ng­êi, ph¸t triÓn nguån nh©n lùc lµ yÕu tè quan träng hµng ®Çu cÊu thµnh lªn sù ph¸t triÓn chung cña ®Êt n­íc. §ång 15
  17. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. thêi tiÕn tr×nh héi nhËp khu vùc vµ thÕ giíi buéc c«ng t¸c ph¸t triÓn nguån nh©n lùc ph¶i ®­îc ®Æt lªn hµng ®Çu ®Ó cã thÓ theo kÞp vµ n¾m b¾t c¸c c¬ héi mµ tiÕn tr×nh héi nhËp mang ®Õn. NhËn thøc ®­îc ý nghÜa vµ tÇm quan träng, c«ng t¸c kÕ ho¹ch gi¶i quyÕt viÖc lµm trong nh÷ng n¨m qua ®· cã nhiÒu cè g¾ng, nç lùc vµ b­íc ®Çu ®· thu ®­îc nhiÒu kÕt qu¶ kh¶ quan. B»ng nhiÒu h×nh thøc thóc ®Èy ®Çu t­ ph¸t triÓn kinh tÕ, t¹o mäi ®iÒu kiÖn ®Ó c¸c thµnh phÇn kinh tÕ ph¸t triÓn kÕt hîp víi c¸c ch­¬ng tr×nh quèc gia t¹o viÖc lµm ®· t¹o míi nhiÒu viÖc lµm cho ng­êi lao ®éng. Trong nh÷ng n¨m qua ®· t¹o ra trung b×nh mçi n¨m 1.2 triÖu chç lµm viÖc míi ®¸p øng phÇn nµo nguån cung lao ®éng ngµy cµng t¨ng. Cïng víi viÖc t¹o ra chç lµm viÖc míi th× nhµ n­íc còng ®Æc biÖt quan t©m ®Õn ®µo t¹o vµ ®µo t¹o l¹i lao ®éng, tõng b­íc n©ng cao chÊt l­îng lao ®éng ®¸p øng yªu cÇu ngµy cµng cao cña c«ng nghiÖp ho¸ hiÖn ®aÞ ho¸ ®¸t n­íc. Tuy c«ng t¸c kÕ ho¹ch viÖc lµm ®· ®¹t ®­îc nhiÒu b­íc tiÕn nh­ng vÉn cßn mét sè tån t¹i cÇn ph¶i kh¾c phôc: C¸c chØ tiªu thùc tÕ vÒ viÖc lµm ®· kh«ng ®¹t ®­îc so víi møc chØ tiªu ®Æt ra. T×nh h×nh thÊt nghiÖp cßn ®¸ng lo ng¹i n¨m 2000 tØ lÖ nµy lµ 6.44% trong khi kÕ ho¹ch ®Æt ra chØ lµ 5%, thêi gian sö dông lao ®éng ë n«ng th«n lµ 73.8% so víi 75% cña môc tiªu kÕ ho¹ch. §Æc biÖt chÊt l­îng lao ®éng cña n­íc ta hiÖn nay lµ rÊt thÊp so víi khu vùc vµ thÕ giíi nhÊt lµ trong khu vùc n«ng th«n, ph©n bè vµ c¬ cÊu lao ®éng bÊt hîp lÝ phÇn nµo ®· g©y nªn t×nh tr¹ng thiÕu viÖc lµm vµ thÊt nghiÖp ngµy cµng gia t¨ng trong vµi n¨m gÇn ®©y (1996-1999). d. Nh÷ng tån t¹i cña vÊn ®Ò viÖc lµm nh÷ng khã kh¨m trong c«ng t¸c gi¶i quyÕt viÖc lµm trong nh÷ng n¨m qua do c¸c nguyªn nh©n c¬ b¶n sau: PhÇn lín lao ®éng n»m ë khu vùc n«ng th«n. Tuy nhiªn do diÖn tÝch canh t¸c b×nh qu©n ®Çu ng­êi thÊp, chuyÓn ®æi c¬ cÊu n«ng nghiÖp chËm, tiÓu thñ c«ng nghiÖp kÐm ph¸t triÓn, møc ®Çu t­ cho n«ng nghiÖp cßn h¹n chÕ, cho nªn t×nh tr¹ng thiÕu viÖc lµm trÇm träng, biÓu hiÖn cô thÓ lµ tØ lÖ thêi gian lao ®éng kh«ng cao n¨m 2000 chØ ®¹t 74.14%. Khu vùc kinh tÕ ngoµi quèc doanh, ®Æc biÖt lµ kinh tÕ hé gia ®×nh vµ c¸c doanh nghiÖp võa vµ nhá lµ n¬i cã kh¶ n¨ng t¹o nhiÒu viÖc lµm v× nh÷ng 16
  18. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. ­u thÕ vÒ qui m« vµ chi phÝ thÊp ®Ó t¹o ra mét chç lµm viÖc, tÝnh n¨ng ®éng vµ lîi Ých trùc tiÕp cña lao ®éng, phï hîp víi chÊt l­îng lao ®éng vµ tr×nh ®é qu¶n lÝ. Tuy nhiªn khu vùc nµy còng ®ang ®èi ®Çu víi nh÷ng khã kh¨n trong ®iÒu kiÖn më cöa vµ héi nhËp, s¶n phÈm kÐm tÝnh c¹nh tranh do chÊt l­îng kh«ng cao, ngoµi ra m«i tr­êng kinh doanh ch­a æn ®Þnh cßn nhiÒu rñi ro, thiÕu th«ng tin thiÕu sù hç trî, h¹n chÕ vÒ vèn. Khu vùc nhµ n­íc ®ang gÆp th¸ch thøc kh«ng nhá. NhiÖm vô vµ yªu cÇu c¶i c¸ch bé m¸y qu¶n lÝ vµ thñ tôc hµnh chÝnh ®ßi hái ph¶i tinh gi¶n biªn chÕ s¾p xÕp l¹i sè biªn chÕ hiÖn cã, h¹n chÕ nhËn thªm lao ®éng míi. C¸c doanh nghiÖp nhµ n­íc mÆc dï cã nhiÒu kho¶n ®Çu t­ vµ c¸c chÝnh s¸ch hç trî còng gÆp khã kh¨n trong s¶n xuÊt kinh doanh, tr­íc yªu cÇu n©ng cao hiÖu qu¶, n¨ng lùc c¹nh tranh, chèng ®éc quyÒn do ®ã c¬ héi t¹o thªm viÖc lµm lµ rÊt h¹n hÑp. Khu vùc cã vèn ®Çu t­ n­íc ngoµi tuy cã tèc ®é t¨ng tr­ëng trung b×nh hµng n¨m kh¸ cao kho¶ng 17% tuy nhiªn tØ träng trong GDP cßn thÊp, h¬n n÷a phÇn lín tËp chung vµo c¸c ngµnh c«ng nghiÖp nÆng, dÇu khÝ, bÊt ®éng s¶n ®ã lµ nh÷ng ngµnh cÇn nhiÒu vèn, cã hÖ sè b¶o hé cao, bëi vËy kh¶ n¨ng thu hót lao ®éng kh«ng nhiÒu. Huy ®éng gi¸o dôc vµ ®µo t¹o c¬ së vµ ®µo t¹o tay nghÒ cho ng­êi lao ®éng ch­a g¾n víi yªu cÇu thùc tÕ cho nªn dÉn ®Õn chÊt l­îng lao ®éng ë n­íc ta cßn yÕu kÐm, tr×nh ®é tay nghÒ thÊp, c¬ cÊu ngµnh nghÒ kh«ng phï hîp víi yªu cÇu, tØ lÖ lao ®éng kh«ng cã tr×nh ®é chuyªn m«n kÜ thuËt cßn rÊt cao ®Æc biÖt ë khu vùc n«ng th«n vµ vïng s©u vïng xa. ViÖc thùc hiÖn c«ng t¸c kÕ ho¹ch gi¶i quyÕt viÖc lµm cßn nhiÒu h¹n chÕ kh«ng cã sù ®ång bé gi­· ®µo t¹o vµ nhu cÇu sö dông. Ch­a cã sù thèng nhÊt hîp lÝ gi÷a trung ­¬ng vµ c¸c ®Þa ph­¬ng, gi÷a c¸c ®Þa ph­¬ng, c¸c vïng víi nhau trong gi¶i quyÕt vµ thùc hiÖn tèt c«ng t¸c kÕ ho¹ch gi¶i quyÕt viÖc lµm. Ch­a thùc hiÖn ®­îc viÖc x· héi ho¸ trong viÖc t×m vµ t¹o viÖc lµm. ThÞ tr­êng lao ®éng ®­îc coi lµ mét trong nh÷ng biÖn ph¸p quan träng ®Ó gi¶i quyÕt viÖc lµm, th× ë n­íc ta hiÖn nay thÞ tr­êng nµy cßn rÊt s¬ khai vµ 17
  19. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. kÐm ph¸t triÓn ®­îc thÓ hiÖn th«ng qua hÖ sè lao ®éng tham gia vµo thÞ tr­êng lao ®éng lµ rÊt thÊp. Trªn ®©y lµ nh÷ng nguyªn nh©n c¬ b¶n ®Én ®Õn thùc tr¹ng lao ®éng vµ viÖc lµm ë n­íc ta hiÖn nay. 18
  20. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. Ch­¬ng III: Môc tiªu vµ gi¶i ph¸p gi¶i quyÕt viÖc lµm trong kÕ ho¹ch 2001- 2005. 1.Quan ®iÓm vµ chñ tr­¬ng cña §¶ng vÒ viÖc lµm vµ gi¶i quyÕt viÖc lµm: Gi¶i quyÕt viÖc lµm lµ yÕu tè quyÕt ®Þnh ®Ó ph¸t huy nh©n tè con ng­êi, æn ®Þnh ph¸t triÓn kinh tÕ, lµm lµnh m¹nh x· héi, ®¸p øng nhu cÇu chÝnh ®¸ng vµ yªu cÇu bøc xóc cña nh©n d©n. §Õn n¨m 2010 n­íc ta cã 56.8 triÖu ng­êi ë ®é tuæi lao ®éng t¨ng gÇn 11 triÖu ng­êi so víi n¨m 2000. §Ó gi¶i quyÕt vÊn ®Ò viÖc lµm cho ng­êi lao ®éng, ph¶i t¹o m«i tr­êng, ®iÒu kiÖn thuËn lîi cho tÊt c¶ c¸c thµnh phÇn kinh tÕ ®Çu t­ ph¸t triÓn réng r·i c¸c c¬ së s¶n xuÊt kinh doanh,t¹o nhiÒu viÖc lµm vµ ph¸t triÓn thÞ tr­êng lao ®éng. Thóc ®Èy qu¸ tr×nh chuyÓn dÞch c¬ cÊu lao ®éng x· héi phï hîp víi c¬ cÊu kinh tÕ. Chó träng b¶o ®¶m an toµn x· héi. §Èy m¹nh xuÊt khÈu lao ®éng. X©y dùng vµ thùc hiÖn ®ång bé vµ chÆt chÏ c¬ chÕ, chÝnh s¸ch vÒ ®µo t¹o nguån lao ®éng, ®­a lao ®éng ra n­íc ngoµi, b¶o vÖ quyÒn lîi vµ t¨ng uy tÝn cña lao ®éng ViÖt Nam ë n­íc ngoµi. TiÕp tôc gi¶m tèc ®é, gi¶m d©n sè, æn ®Þnh quy m« d©n sè ë møc hîp lÝ, gi¶i quyÕt ®ång bé, tõng b­íc vµ cã träng ®iÓm chÊt l­îng d©n sè, c¬ cÊu d©n sè vµ ph©n bè d©n c­. B»ng nguån lùc cña nhµ n­íc vµ toµn x· héi, t¨ng ®Çu t­ x©y dùng kÕt cÊu h¹ tÇng, cho vay vèn, trî gióp ®µo t¹o nghÒ, cung cÊp th«ng tin, chuyÓn giao c«ng nghÖ, gióp ®ì tiªu thô s¶n phÈm. Chñ ®éng di dêi mét bé phËn nh©n d©n kh«ng cã ®Êt canh t¸c vµ ®iÒu kiÖn s¶n xuÊt ®Õn lËp nghiÖp á nh÷ng vïng cßn tiÒm n¨ng. Nhµ n­íc t¹o m«i tr­êng thuËn lîi, khuÕn khÝch mäi ng­êi d©n v­ît lªn lµm giµu chÝnh ®¸ng vµ gióp ®ì ng­êi nghÌo. Thùc hiÖn trî cÊp x· héi ®èi víi nh÷ng ng­êi cã hoµn c¶nh ®Æc biÖt kh«ng thÓ tù lao ®éng, kh«ng cã ng­êi b¶o trî nu«i d­ìng. 2. Môc tiªu vµ ph­¬ng h­íng gi¶i quyÕt viÖc lµm trong kÕ ho¹ch 5 n¨m 2001- 2005. a. Môc tiªu cña §¶ng vµ nhµ n­íc vÒ viÖc lµm. 19
nguon tai.lieu . vn
Thạc sĩ - Tiến sĩ - Cao học Công nghệ thông tin Kinh tế - Thương mại Tài chính - Ngân hàng Kiến trúc - Xây dựng Điện-Điện tử-Viễn thông Cơ khí - Chế tạo máy Công nghệ - Môi trường Báo cáo khoa học Quản trị kinh doanh Khoa học xã hội Khoa học tự nhiên Nông - Lâm - Ngư Y khoa - Dược