Đề tài nghiên cứu khoa học về nghiệp vụ sư phạm: Rút gọn biểu thức đại số

TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM HÀ NỘI KHOA TOÁN TIN …… ĐỀ TÀI NGHIÊN CỨU KHOA HỌC VỀ NGHIỆP VỤ SƯ PHẠM Tên đề tài: “RÚT GỌN BIỂU THỨC ĐẠI SỐ” Người hướng dẫn : ThS. Phạm Hoàng Hà Cán bộ giảng viên khoa Toán –Tin, ĐHSP Hà Nội. Người thực hiện Số báo danh, ngày sinh : Trần Văn Trung : 29­03­1980 Trường: PTDTBTTH và THCS Trạm Tấu Đề tài nghiên cứu khoa học “Rút gọn biểu thức đại số” Phú Thọ, 6­2012 MUC LUC TT Nội dung Trang 1. PHÂN I: MƠ ĐÂU 4 2. 1. Lý do chọn đề tài 4 3. 1.1. Lý do khách quan 5 4. 1.2. Lý do chủ quan 5 5. 2. Mục đích nghiên cứu 6 6. 3. Nhiệm vụ nghiên cứu 6 7. 4. Phạm vi và đối tượng nghiên cứu 6 8. 5. Phương pháp nghiên cứu 6 9. PHẦN II: NỘI DUNG 7 10. Chương 1: Cơ sở lý luận và thực tiễn 7 11. 1. Cơ sở lý luận 7 12. 2. Cơ sở thực tiễn 8 13. 3. Mục đích, yêu cầu, chuẩn kiến thức, kỹ năng 9 14. 4. Thực trạng 10 15. Chương 2: Các giải pháp chính 11 16. I. Lý thuyết áp dụng 11 17. II. Các biện pháp chính để thực hiện 12 18. Chương 3: Thực nghiệm sư phạm 41 19. 1. Mục đích thực nghiệm 41 20. 2. Nội dung thực nghiệm 41 21. 3. Kết quả thực nghiệm 49 22. PHẦN III: KẾT LUẬN 50 23. TÀI LIỆU THAM KHẢO 52 Trần Văn Trung­ Lớp ĐHSP Toán K3 (Khoa Toán­ Tin, ĐHSP Hà Nội) 2 Đề tài nghiên cứu khoa học “Rút gọn biểu thức đại số” CÁC TỪ VÀ CỤM TỪ ĐƯỢC VIẾT TẮT TRONG ĐỀ TÀI 1. GDTHCS: Giáo dục trung học cơ sở 2. THCS: Trung học cơ sở 3. THPT: Trung học phổ thông 4. GV: Giáo viên 5. HS: Học sinh 6. BGDĐT: Bộ Giáo dục và Đào tạo 7. SGK: Sách giáo khoa 8. SGV: Sách giáo viên 9. SBT: Sách bài tập 10. KHTN: Khoa học tự nhiên 11. ĐKXĐ: Điều kiện xác định Trần Văn Trung­ Lớp ĐHSP Toán K3 (Khoa Toán­ Tin, ĐHSP Hà Nội) 3 Đề tài nghiên cứu khoa học “Rút gọn biểu thức đại số” PHẦN I: MỞ ĐẦU 1. Lý do chọn đề tài 1.1. Lý do khách quan: Như chúng ta đã biết giáo dục nói chung và giáo dục bậc THCS nói riêng nhằm giúp học sinh hình thành những cơ sở ban đầu cho sự phát triển đúng đắn và lâu dài về đạo đức, trí tuệ, thể chất, thẩm mĩ và các kĩ năng cơ bản để học sinh tiếp tục học lên. Mục tiêu giáo dục trong giai đoạn hiện nay là phải đào tạo ra con người có trí tuệ phát triển, giầu tính sáng tạo và có tính nhân văn cao. Để đào tạo ra lớp người như vậy thì Bộ giáo dục đã xác định ``Phải áp dụng phương pháp dạy học hiện đại để bồi dưỡng cho học sinh năng lực tư duy sáng tạo, năng lực giải quyết vấn đề" và tiếp tục khẳng định "Phải đổi mới giáo dục đào tạo, khắc phục lối truyền thụ một chiều, rèn luyện thành nền nếp tư duy sáng tạo của người học, từng bước áp dụng các phương pháp tiên tiến, phương tiện hiện đại vào quá trình dạy học, dành thời gian tự học, tự nghiên cứu cho học sinh``. Môn toán là một trong những môn học chiếm một vị trí rất quan trọng và then chốt trong nội dung chương trình các môn học bậc THCS. Các kiến thức kĩ năng của môn toán ở THCS có nhiều ứng dụng trong đời sống, chúng rất cần cho người lao động, rất cần thiết để học các môn học khác ở THCS và các lớp trên. Môn toán giúp học sinh nhận biết các mối quan hệ về số lượng và hình dạng không gian của thế giới hiện thực. Nhờ đó mà học sinh có phương pháp nhận thức một số mặt của thế giới xung quanh và biết cách hoạt động có hiệu quả trong đời sống. Môn toán góp phần rất quan trọng trong việc rèn luyện phương pháp suy nghĩ, phương pháp suy luận, phương pháp giải quyết vấn đề. góp phần phát triển trí thông minh, cách suy nghĩ độc lập, linh hoạt, sáng tạo, và đang giúp vào việc hình thành các phẩm chất cần thiết và quan trọng của người lao động như: cần cù, cẩn thận, có ý chí vượt khó khăn, làm việc có kế hoạch, có nề nếp và tác phong khoa học. Quá trình học môn toán phải nhằm mục đích đào tạo con người mà xã hội cần. Đất nước ta đã và đang bước vào kỉ nguyên của khoa học thông tin, đòi hỏi mỗi chúng ta đều phải đầu tư và suy nghĩ để tìm ra những biện pháp tốt nhất làm cho học sinh nắm vững tri thức toán phổ thông, cơ bản thiết thực có kĩ năng thực hành toán, giúp cho học sinh phát triển năng lực tư duy lôgic, khả năng Trần Văn Trung­ Lớp ĐHSP Toán K3 (Khoa Toán­ Tin, ĐHSP Hà Nội) 4 Đề tài nghiên cứu khoa học “Rút gọn biểu thức đại số” diễn đạt chính xác ý tưởng của mình, khả năng tưởng tượng và bước đầu hình thành nhân cách qua học môn toán. Hình thành ở học sinh các phẩm chất đạo đức và có năng lực cần thiết như giáo dục đề ra. Toán học là môn khoa học có từ lâu đời, nó nghiên cứu về nhiều thể loại, đa dạng và phong phú, nó có lí luận thực tiễn lớn lao và quan trọng như đồng chí Phạm Văn Đồng đã nói: “Toán học là môn thể thao của trí tuệ nó giúp cho chúng ta rèn luyện tính thông minh và sáng tạo”. Do đã trang bị cho học sinh những kiến thức toán học không chỉ gồm các khái niệm, định nghĩa, quy tắc, tổng quan, … Mà phải trang bị cho học sinh các kĩ năng và phương pháp giải bài tập, vận dụng toán học vào thực tế cuộc sống. Bắt đầu từ năm lớp 7, học sinh được làm quen với loại toán rút gọn biểu thức, loại toán này tiếp tục được dạy kĩ hơn ở lớp 8, lớp 9. Nó có mặt hầu hết ở các đề thi học kì, thi học sinh giỏi, thi tốt nghiệp, tuyển sinh vào các trường THPT. 1.2. Lý do chủ quan: Đại số là một môn đặc biệt của toán học. Nếu đi sâu vào nghiên cứu về môn đại số hẳn mỗi chúng ta sẽ được chứng kiến “Cái không gian ba chiều” lí thú của nó mà không bao giờ vơi cạn. Rút gọn biểu thức đại số là một trong những nội dung quan trọng trong chương trình toán của trường THCS. Việc rút gọn được những biểu thức đại số không đơn giản chỉ là biến đổi thông thường mà nó đòi hỏi những hiểu biết lô gic và cách giải toán có yếu tố sáng tạo; nó có ý nghĩa trong việc rèn luyện óc phân tích và biểu thị toán học những mối liên quan của các đại lượng trong thực tiễn. Trong phân môn đại số ­ chương trình toán các lớp 7,8,9 THCS số tiết về dạy học các bài toán rút gọn biểu thức đại số đã chiếm một vị trí quan trọng, làm nền tảng để phát triển khả năng toán. Về cả hai phía giáo viên và học sinh đều có khó khăn khi dạy và học kiểu bài này. Đây là một vấn đề quan trọng và bức thiết. Lâu nay chúng ta đang tìm kiếm một phương pháp dạy học sinh giải các bài toán rút gọn làm sao đạt hiệu quả. Các tài liệu, các sách tham khảo, sách hướng dẫn cho giáo viên cũng chưa có sách nào đề cập đến phương pháp dạy kiểu bài này. Có chăng chỉ là gợi ý chung và sơ lược. Đặc biệt rất nhiều học sinh thường xem nhẹ việc rút gọn biểu thức đại số và vô tình đã quên đi các ứng dụng quan trọng và là chìa khóa, nền tảng để giải quyết các vấn đề toán học trong trường THCS. Trần Văn Trung­ Lớp ĐHSP Toán K3 (Khoa Toán­ Tin, ĐHSP Hà Nội) 5 ... - tailieumienphi.vn