1. Trang Chủ
  2. Báo cáo khoa học
  3. Đề tài nghiên cứu khoa học cấp cơ sở: Đánh giá tình trạng nuôi con bằng sữa mẹ của các bà mẹ có con 0-24 tháng tuổi tại 10 huyện miền núi tỉnh Nghệ An năm 2019

Đề tài nghiên cứu khoa học cấp cơ sở: Đánh giá tình trạng nuôi con bằng sữa mẹ của các bà mẹ có con 0-24 tháng tuổi tại 10 huyện miền núi tỉnh Nghệ An năm 2019

Mục tiêu nghiên cứu của đề tài này là xác định tỷ lệ suy dinh dưỡng ở trẻ em từ 0-24 tháng tuổi tại 5 huyện miền núi vùng cao tỉnh Nghệ An năm 2019; đánh giá tình trạng nuôi con bằng sữa mẹ của các bà mẹ có con từ 0-24 tháng tuổi tại 5 huyện miền núi vùng cao tỉnh Nghệ An năm 2019. SỞ Y TẾ NGHỆ AN TRUNG TÂM Y TẾ DỰ PHÒNG TỈNH ĐỀ TÀI NGHIÊN CỨU KHOA HỌC CẤP CƠ SỞ “ĐÁNH GIÁ TÌNH TRẠNG NUÔI CON BẰNG SỮA MẸ CỦA CÁC BÀ MẸ CÓ CON 0­24 THÁNG TUỔI TẠI 10 HUYỆN MIỀN NÚI TỈNH NGHỆ AN NĂM 2019” Người thực 

Thể loại Tài liệu miễn phí Báo cáo khoa học

Số trang 25

Ngày tạo 3/18/2021 4:19:28 PM +00:00

Loại tệp DOCX

Kích thước 0.52 M

Tên tệp

Tải Đề tài nghiên cứu khoa học cấp cơ sở: Đánh giá tìn... (.pdf)

Xem mẫu

  1. SỞ Y TẾ NGHỆ AN TRUNG TÂM Y TẾ DỰ PHÒNG TỈNH ĐỀ TÀI NGHIÊN CỨU KHOA HỌC  CẤP CƠ SỞ “ĐÁNH GIÁ TÌNH TRẠNG NUÔI CON BẰNG SỮA MẸ CỦA CÁC BÀ  MẸ CÓ CON 0­24 THÁNG TUỔI TẠI 10 HUYỆN MIỀN NÚI  TỈNH NGHỆ AN NĂM 2019” Người thực hiện: 1. Ths. Trần Minh Long 2. CN. Đặng Thị Cảnh 3. Bs. Nguyễn Văn Hà
  2. Vinh, tháng 3 năm 2019 MỤC LỤC DANH MỤC VIẾT TẮT NCBSM Nuôi con bằng sữa mẹ NCBSMHT Nuôi con bằng sữa mẹ hoàn toàn UNICEFF Qũy Nhi đồng Liên hợp quốc 2
  3. ĐẶT VẤN ĐỀ Nuôi con bằng sữa mẹ (NCBSM) là một biện pháp quan trọng hàng đầu   nhằm giúp cho trẻ phát triển toàn diện cả về thể chất, tinh thần và trí tuệ. Lợi   ích của việc NCBSM đối với sức khỏe trẻ  em, bà mẹ, gia đình và xã hội đã  được thừa nhận. Sữa mẹ cung cấp cho trẻ những chất dinh dưỡng cần thiết,   những kháng thể chống bệnh tật giúp trẻ khoẻ mạnh[2]. Cho trẻ bú mẹ có thể  làm giảm tỷ lệ mắc và mức độ nghiêm trọng của các bệnh nhiễm trùng và do  đó làm giảm nguy cơ  tử  vong sơ  sinh. Theo  ước tính của Qũy Nhi đồng Liên   hợp quốc (UNICEF), bú mẹ trong 6 tháng đầu sẽ làm giảm 1,3 triệu ca tử vong   ở  trẻ  em dưới 5 tuổi mỗi năm trên toàn thế  giới. Tại Việt Nam, NCBSM sẽ  góp phần làm giảm 13% ca tử vong của trẻ em dưới 5 tuổi. Cho trẻ bú sớm sau   3
  4. sinh và bú mẹ hoàn toàn trong 6 tháng đầu sẽ làm giảm 22% các ca tử vong sơ  sinh tại Việt Nam[2]. Ngoài ra những trẻ được bú mẹ  hoàn toàn và được nuôi  bằng sữa mẹ  khi trưởng thành có nguy cơ  mắc bệnh tiểu đường type II, béo   phì, tăng huyết áp, mắc các bệnh tim mạch, rối loạn lipid máu thấp hơn nhóm  trẻ  được nuôi bằng sữa ngoài[3]. Cho con bú không chỉ  đem lại nhiều lợi ích  cho bé mà còn tốt cho sức khỏe của mẹ. NCBSMHT trong 6 tháng đầu còn có  thể hạn chế có thai trở lại sớm[2]. Bên cạnh đó, cho bú sớm còn giúp bà mẹ co   hồi tử cung, giảm mất máu sau sinh và NCBSM còn có tác dụng giảm nguy cơ  mắc ung thư  vú, ung thư  buồng trứng sau này[2]. Nuôi con bằng sữa mẹ  làm  giảm nguy cơ  loãng xương khi đến thời kì mãn kinh. Ngoài ra, nuôi con hoàn  toàn bằng sữa mẹ  trong sáu tháng đầu có liên quan đến một phương pháp về  kiểm soát sinh đẻ tự nhiên (98% bảo vệ trong 6 tháng đầu sau khi sinh) [5,18].  NCBSM HT trong sáu tháng đầu đời là rất quan trọng đối với quá trình  phát   triển   của   trẻ.   UNICEF   đã   đưa   ra   thông   điệp   truyền   thông   về   việc   NCBSM: cho trẻ bú ngay trong giờ đầu tiên sau khi sinh; cho con bú hoàn toàn   trong 6 tháng đầu, không uống nước, không ăn sữa bột, không ăn bổ  sung; và  trẻ càng bú nhiều, mẹ càng tiết ra nhiều sữa [6]. WHO cũng khuyến nghị nuôi  con hoàn toàn bằng sữa mẹ  trong 6 tháng đầu: sau 6 tháng, thức ăn đặc, như  trái cây và rau nghiền, nên được sử dụng làm thức ăn bổ sung bên cạnh sữa mẹ  cho đến khi trẻ hai tuổi hoặc hơn. Thêm vào đó: nên cho trẻ bú trong vòng một   giờ  đầu sau khi sinh; nên cho trẻ  bú theo “nhu cầu”, bất cứ  khi nào trẻ  muốn   kể cả ngày và đêm; và không cho trẻ bú bình và núm vú giả [18]. Mặc dù sữa mẹ là công thức dinh dưỡng hoàn hảo nhất cho trẻ 6 tháng   đầu đời của trẻ, hiện  ở Việt Nam chỉ có 19,6% phụ  nữ  cho con bú hoàn toàn  trong giai đoạn quan trọng này. Tỉ  lệ này thấp hơn rất nhiều so với tỉ lệ trung   4
  5. bình của thế  giới ­ 35% các bà mẹ  cho con bú hoàn toàn trong 6 tháng đầu.  Không cho con bú sớm, không cho con bú hoàn toàn và không tiếp tục cho con  bú lâu dài cũng như  thiếu chế  độ  ăn bổ  sung phù hợp đã dẫn tới những hậu  quả nghiêm trọng về sức khỏe của trẻ. Một phần ba trẻ em Việt Nam dưới 5   tuổi bị thấp còi và cứ trong 5 trẻ lại có 1 trẻ bị thiếu cân [9]. Hiện nay, việc nuôi con bằng sữa mẹ đang giảm trầm trọng, không chỉ ở  thành phố lớn mà còn lan rộng đến các vùng nông thôn. Nhiều hội nghị về công   tác bảo vệ bà mẹ trẻ em cũng đã lên tiếng báo động về thực trạng đáng lo ngại  này[10]. Hiện nay Bộ  Y tế  Việt Nam đã khuyến cáo các bà mẹ  cần nuôi trẻ  hoàn toàn bằng sữa mẹ trong vòng 6 tháng đầu sau sinh, nhưng trên thực tế, có   nhiều bà mẹ vì nhiều lí do như mẹ thiếu sữa, bận rộn công việc, mẹ bị bệnh,   nhiễm HIV vẫn cho trẻ ăn thêm sữa ngoài.  Từ những nghiên cứu trên cho thấy tỷ lệ trẻ được bú sữa mẹ đúng cách  và hoàn toàn trong 6 tháng đầu còn chưa cao, điều này có lẽ  do nhiều nguyên   nhân tác động. Nhằm đánh giá tình trạng nuôi con bằng sữa mẹ  tại một số  huyện miền núi vùng cao tỉnh Nghệ  An năm 2019. Chúng tôi tiến hành nghiên  cứu “Đánh giá tình trạng nuôi con bằng sữa mẹ của các bà mẹ có con từ 0­ 24 tháng tuổi tại 10 huyện miền núi vùng cao tỉnh Nghệ An” với các mục  tiêu sau: 1. Xác định tỷ  lệ  suy dinh dưỡng  ở  trẻ  em từ  0­24 tháng tuổi tại 5 huyện  miền núi vùng cao tỉnh Nghệ An năm 2019. 2. Đánh giá tình trạng nuôi con bằng sữa mẹ của các bà mẹ  có con từ  0­24   tháng tuổi tại 5 huyện miền núi vùng cao tỉnh Nghệ An năm 2019.  5
  6. CHƯƠNG I: TỔNG QUAN 1. Khái niệm và những hiều biết cơ bản về nuôi con bằng sữa mẹ 1.1 Các khái niệm cơ bản sử dụng trong nghiên cứu 6
  7. ­ Sữa  đầu bữa:  Có  màu hơi xanh,  số  lượng nhiều và cung  cấp nhiều   protein, lactose, nước và các chất dinh dưỡng khác. [11] ­ Sữa cuối bữa: Có màu trắng vì chứa nhiều chất béo hơn sữa đầu bữa.   Chất béo cung cấp nhiều năng lượng cho trẻ, điều quan trọng là cần để  trẻ bú hết sữa cuối, không để trẻ nhả vú sớm quá. [11] ­ Sữa non: Là loại sữa mẹ đặc biệt, được tiết ra trong vài giờ đầu sau đẻ.  Sữa non sánh đặc, có màu vàng nhạt hoặc trong. Sữa non chứa nhiều   protein hơn sữa trưởng thành. [11] ­ Nuôi con bằng sữa mẹ: là đứa trẻ được bú mẹ trực tiếp hoặc uống sữa   từ vú mẹ vắt ra [20]. ­ Nuôi con hoàn toàn bằng sữa mẹ: là đứa trẻ được bú mẹ trực tiếp hoặc  uống sữa từ  vú mẹ  vắt ra, ngoài ra không ăn bất kì loại thức ăn dạng  lỏng hay rắn nào khác trừ  các dạng vitamin, khoáng chất bổ  sung hoặc   thuốc[15]. ­ Nuôi con bằng sữa bình: cho trẻ  bú bằng bình sữa, bất kể  sữa gì trong  bình, kể cả sữa mẹ vắt ra[15]. 7
  8. ­ Bú mẹ chủ yếu: là cách nuôi dưỡng trong đó nguồn dinh dưỡng chính là  sữa mẹ, tuy nhiên trẻ có thể nhận thêm nước uống đơn thần, hoặc một   số dung dịch dinh dưỡng như nước hoa quả, nước đường hoặc các loại  thức ăn lỏng cổ truyền với số lượng ít [15]. ­ Bú sớm: trẻ sẽ nhận được sữa non, là nguồn thức ăn phù hợp với bộ máy  tiêu hóa của trẻ và tăng sức đề  kháng chống lại các bệnh truyền nhiễm   khi sinh. Bú sớm cũng giúp trẻ  bú đúng cách ngay từ  ban đầu và việc   nuôi con bằng sữa mẹ dễ thành công[3, 21]. ­ Cho trẻ bú sớm sau sinh: việc trẻ được bú mẹ trong vòng 1 giờ đầu sau   sinh[21]. ­ Hiện tượng xuống sữa: là hiện tượng số lượng sữa nhiều hơn làm 2 bầu   vú bà mẹ đầy, căng cứng [21]. ­ Tỷ lệ trẻ dưới 6 tháng tuổi được bú mẹ hoàn toàn: được tính bằng tỷ số  giữa số  trẻ  dưới 6 tháng tuổi được bú mẹ  hoàn toàn trong 24 giờ  trên  tổng số trẻ 6 tháng[20]. 1.2. Thành phần cơ bản của sữa mẹ Sữa mẹ được coi là một loại vắc­xin có thể phòng tránh tử vong cho trẻ,   chi phí thấp, an toàn, có thể uống trực tiếp và không cần bảo quản lạnh [ 20].  Sữa mẹ được bài tiết theo cơ chế phản xạ, khi trẻ bú xung động cảm giác từ  vú lên não kích thích cơ  thể  bà mẹ  sản sinh ra hóc môn prolactin và oxytocin.  Trong đó prolactin sẽ  kích thích tuyến sữa tạo sữa, oxytocin có tác dụng giúp   sữa được phun ra [21,15]. Dựa vào thời điểm tiết và tính chất mà sữa mẹ được  chia làm những loại như sau:  1.2.1. Sữa non 8
  9. Sữa non là loại sữa mẹ đặc biệt, được hình thành từ tuần 14­16 của thai   kì và được tiết ra từ lúc sinh đến 2­3 ngày sau khi sinh [ 16, 21]. Trẻ bú sớm sẽ  nhận được sữa non, là thức ăn phù hợp với bộ  máy tiêu hóa của trẻ. Sữa non   đặc sánh, màu vàng nhạt, chứa nhiều chất chống nhiễm khuẩn và kháng thể  để bảo vệ cơ thể cho trẻ. Ngoài ra, sữa non còn có nhiều đặc tính khác như: có   nhiều tế  bào bạch cầu, giàu Vitamin A, có yếu tố  tăng trưởng biểu bì một,   chất đạm lactalbumin dưới tác dụng của dịch tiêu hóa sẽ biến đổi thành những  phân tử nhỏ giúp trẻ dễ hấp thụ [19]. Sữa non đóng một vai trò quan trọng trong sự  phát triển và bảo vệ  trẻ.   Sữa non chứa nhiều tế bào bạch cầu, kháng thể hơn sữa trưởng thành nên giúp  trẻ  sơ  sinh phòng chống các bệnh nhiễm khuẩn nguy hiểm và cung cấp khả  năng miễn dịch đầu tiên cho trẻ để chống nhiều bệnh mà trẻ có thể bị mắc sau  đẻ  [3,21]. Vitamin A trong sữa non có tác dụng làm giảm độ  nặng của các  bệnh nhiễm khuẩn. Bên cạnh đó, sữa non còn có tác dụng xổ nhẹ, tăng bài tiết   phân xu, phòng các bệnh dị ứng và cũng có tác dụng thải bilirubin ra khỏi ruột   làm giảm mức độ vàng da sinh lý [3,21]. Sữa non tuy ít nhưng thỏa mãn được nhu cầu dinh dưỡng cho trẻ sơ sinh  do lượng protein cao gấp 2­3 lần sữa trưởng thành [3,15]. Hàm lượng kháng  thể  và vitamin cao nhất trong sữa non trong vòng 60 phút sau khi sinh sau đó  giảm dần.  Như  vậy, trẻ  được bú sữa non trong những bữa bú đầu tiên là vô cùng   quan trọng. Chúng ta không nên cho trẻ  bất cứ  thức ăn, nước uống nào trước   khi trẻ bắt đầu bú sữa non. 1.2.2. Sữa trưởng thành 9
  10. Sữa trưởng thành là sữa mẹ  sản xuất ra sau đẻ  vài ngày, số  lượng sữa   nhiều hơn làm hai bầu vú bà mẹ  căng đầy và cứng, người ta gọi đây là hiện   tượng sữa về. Trong sữa mẹ  có đủ  các chất dinh dưỡng như: Protein, Glucid, Lipid, Vitamin   và khoáng chất đủ  cho trẻ  phát triển trong 6 tháng đầu. Thành phần các chất   dinh dưỡng  ở  một tỷ  lệ  thích hợp và dễ  hấp thu đáp  ứng với sự  phát triển  nhanh của trẻ  [15,21]. Sữa mẹ  luôn luôn tự  nhiên, tinh khiết, sạch sẽ  và thay   đổi theo thời gian nhằm đáp ứng nhu cầu ngày càng thay đổi của trẻ. Sữa mẹ  giúp cho trẻ tránh được bệnh tật, dị  ứng, béo phì và các bệnh tật khác [ 15,21].  Vì vậy, sữa mẹ là thức ăn duy nhất mà trẻ nhỏ cần trong 6 tháng đầu. 1.3. Tầm quan trọng của nuôi con bằng sữa mẹ  và lợi ích của việc nuôi con   bằng sữa mẹ hoàn toàn trong 6 tháng đầu 1.3.1. Nhu cầu dinh dưỡng của trẻ dưới 6 tháng tuổi Nhu cầu năng lượng của trẻ  đủ  tháng, cân nặng lúc sinh bình thường   nhìn chung được đáp  ứng hoàn toàn bởi sữa mẹ  trong 6 tháng đầu nếu bà mẹ  có được tình trạng dinh dưỡng tốt [15,21]. Việc sản xuất sữa của người mẹ được điều chỉnh phù hợp theo nhu cầu  của trẻ, bà mẹ  sinh đôi sinh ba vẫn đủ  sữa, khi nhu cầu của trẻ tăng thì việc  sản xuất sữa cũng tăng theo trong vòng vài ngày, thậm chí trong vòng vài giờ  [14]. Mức tiêu thụ sữa mẹ của trẻ bú mẹ hoàn toàn tăng vào khoảng giữa th áng  3 đến tháng thứ 6, nếu trẻ ăn bổ sung sớm thì lượng này lại giảm đi. Việc tiết   sữa là linh hoạt vì vậy bà mẹ tăng sản xuất sữa thông qua việc vắt sữa thường   xuyên, và có khả năng cho bú lại sau khi đã dừng [15,21]. 1.3.2. Tầm quan trọng của nuôi con bằng sữa mẹ hoàn toàn trong 6 tháng đầu Những năm gần đây, tình trạng sức khỏe và dinh dưỡng của trẻ em trên  toàn thế giới đã được quan tâm và cải thiện đáng kể. Vấn đề dinh dưỡng được  10
  11. quan tâm hàng đầu đó chính là chương trình nuôi con bằng sữa mẹ. Quỹ  Nhi   đồng Liên hợp quốc đã coi việc NCBSM là một trong bốn biện pháp quan  trọng nhất để bảo vệ sức khỏe trẻ em, nó đáp ứng đủ nhu cầu dinh dưỡng của   trẻ trong 6 tháng đầu đời [3,6,12,15]. Tổ chức Y tế Thế giới cũng khẳng định:  Nuôi con bằng sữa mẹ  hoàn toàn trong 6 tháng đầu có thể  cải thiện sự  tăng  trưởng và phát triển, kết quả  học tập và thậm chí cả  khả  năng thu nhập của  trẻ  trong tương lai [20]. Đồng thời WHO cũng chỉ  ra rằng việc NCBSMHT   trong 6 tháng đầu đời là cách tốt nhất phòng tránh tử vong cho trẻ em, ước tính   có thể giảm hơn một triệu ca tử vong ở trẻ trên toàn thế giới mỗi năm [18]. Vì  vậy, WHO khuyến cáo rằng các bà mẹ  hãy cho con bú nhiều lần, bất kể  khi  nào trẻ đói, kể cả ban đêm, trẻ càng bú nhiều mẹ càng tiết nhiều sữa.  Đặc biệt trong 6 tháng đầu trẻ  chỉ  cần bú sữa mẹ  hoàn toàn mà không   cần ăn thêm bất cứ loại thức ăn nào khác kể cả nước [2, 21].  1.3.3. Lợi ích của bú sớm sau sinh Sau khi sinh, bà mẹ cần cho trẻ bú càng sớm càng tốt, đặc biệt trong một   giờ  đầu vì trong giờ  đầu tiên của cuộc đời, trẻ  sơ  sinh  ở  trạng thái tỉnh táo,  nhanh nhẹn nhất dễ thực hiện hành vi bú mẹ  nhất. Khi thời điểm này qua đi,   trẻ trở nên buồn ngủ hơn vì bắt đầu phục hồi sau quá trình thở [21]. Sữa mẹ  tiết theo phản xạ và được tiết ra sớm hơn  ở  những bà mẹ  cho   con bú sớm trong vòng một giờ  đầu sau khi sinh so với các bà mẹ  chờ  xuống   sữa tự nhiên. Khi bà mẹ được ngắm nhìn con, nghe thấy tiếng khóc của con và  tin tưởng rằng mình có sữa cho con bú thì sẽ  hỗ  trợ  tốt cho phản xạ  này. Vì   vậy ngay sau sinh bà mẹ phải được nằm cạnh trẻ và cho trẻ  bú sớm [ 21].Khi  trẻ  bú sẽ  kích thích tuyến yên sản xuất oxytocin giúp bà mẹ  co hồi tử  cung   nhanh hơn góp phần làm giảm nguy cơ chảy máu sau đẻ [21]. 11
  12. Trẻ bú mẹ sớm sẽ bú được sữa non rất tốt cho sức khỏe, giúp trẻ phòng   tránh được các bệnh nhiễm khuẩn, dị   ứng, vàng da, không dung nạp thức ăn  khác [21].  2. Thực trạng nuôi con bằng sữa mẹ trên thế giới và Việt Nam 2.1 Trên thế giới Lợi ích và sự cần thiết của NCBSM đối với sức khỏe trẻ em, bà mẹ, gia  đình và xã hội  đã được thừa nhận. Tuy nhiên, ở  nhiều nơi trên thế  giới tỷ  lệ  cho con bú sớm rất thấp: 17%  ở các nước Đông Âu­Trung Á, 33% ở các nước  châu Á Thái Bình Dương và cao nhất là khu vực Mỹ  La Tinh­ Caribe ­Bắc và  Đông Phi là 50% [13]. Tỷ  lệ trẻ được bú mẹ  hoàn toàn trong 6 tháng đầu trên  thế  giới là 39% và không đồng đều giữa các quốc gia [17], như vậy phần lớn   số trẻ còn lại được nuôi bằng các thức ăn hoặc nước uống khác ngoài sữa mẹ  ngay từ những tháng đầu.  Theo số liệu từ 64 nước đang phát triển chiếm 69% số trẻ em được sinh  ra trên toàn thế  giới từ  năm 1996­2006, tỷ  lệ  trẻ  em được bú mẹ  hoàn toàn  trong 6 tháng đầu tăng từ  33% lên 37%. Tăng nhanh nhất  ở  vùng cận sa mạc  Sahara­châu Phi với tỷ lệ tăng từ 22% ­30%, và châu Âu với tỷ lệ tăng từ 10%  ­19%.  Ở  châu Mỹ  Latinh và Caribean ngoại trừ  Brazil và Mexico, tỷ  lệ  trẻ  được bú mẹ hoàn toàn tăng từ 30% đến 45% [15,19]. 2.2. Tại Việt Nam Theo thống kê của Viện Dinh dưỡng Quốc gia cho thấy một thực tế là   tỷ lệ nuôi con hoàn toàn bằng sữa mẹ trong 6 tháng đầu đời chỉ đạt 19,6%.. Tỉ  12
  13. lệ  này thấp hơn nhiều so với tỉ lệ  trung bình của Thế  Giới – 35% bà mẹ  cho  con bú hoàn toàn trong 6 tháng đầu. Và tỷ  lệ  trẻ  được bú tới 24 tháng tuổi  (22%) vẫn còn thấp. Không cho con bú sớm, không cho con bú hoàn toàn và  không cho con tiếp tục bú lâu dài cũng như  thiếu chế  độ  ăn phù hợp dẫn tới  những hậu quả nghiêm trọng về sức khỏe cho trẻ. Năm 2009, Việt Nam đứng  thứ  13 trong danh sách các nước có số  trẻ  thấp còi trên toàn cầu, với 30% trẻ  dưới 5 tuổi bị thấp còi (khoảng 2,5 triệu trẻ) và không đạt được sự tiềm năng  phát triển tối ưu, cứ 5 trẻ thì 1 trẻ bị thiếu cân [6].   Tuy đạt được những tiến bộ  đáng kể, nhưng phần lớn số  trẻ  tử  vong   dưới 1 tuổi vẫn xảy ra trong tháng đầu tiên, chiếm 60% các ca tử vong dưới 1   tuổi và 40% các ca dưới 5 tuổi. Nguyên nhân đáng chú ý của trẻ tử vong trong   tháng đầu là vì nhiều phụ  nữ sống  ở miền núi, gia đình nghèo không tiếp cận  được với các dịch vụ chăm sóc sức khỏe, đỡ đẻ, chăm sóc sau sinh, tiêm phòng  và tiếp cận các được các dịch vụ chăm sóc và điều trị thường ngày. Ngoài ra tỷ  lệ tử vong ở trẻ miền núi, nông thôn và gia đình nghèo vẫn cao hơn 3­4 lần so   với miền xuôi, thành thị và các gia đình khá giả  khác.Nhiều nghiên cứu đã chỉ  ra rằng, vấn đề tử vong ở trẻ liên quan đến việc chăm sóc trẻ sơ sinh cũng như  NCBSM. Tỷ lệ trẻ em bú sữa mẹ còn thấp, chỉ  khoảng 58% trẻ sơ sinh được  bú sữa mẹ trong giờ đầu và 17% trẻ được bú mẹ hoàn toàn trong 6 tháng đầu.  [1] Thực tế  cho thấy trước nhiều thông tin quảng cáo về  các chất bổ  sung  vào sữa bột giúp trẻ phát triển tốt về cân nặng và chiều cao, thông minh cùng   với nhận thức chưa đúng của một số  bà mẹ  trẻ, gia đình khiến nhiều bà cho   rằng sữa công thức có thể  thay thế  được sữa mẹ, thậm chí tốt hơn sữa mẹ.  13
  14. Kiến thức về  nuôi dưỡng trẻ  nhỏ  của người dân bị  ảnh hưởng bởi niềm tin,   thói quen của cộng đồng và lời khuyên của cán Bộ Y tế. Báo cáo của UNICEFF cũng chỉ ra rằng, các bà mẹ làm việc ở bên ngoài   thường gặp khó khăn trong việc NCBSMHT trong 6 tháng đầu. Họ  đi làm và   cho trẻ ăn bổ sung sau khi hết thời gian nghỉ đẻ thường là 4 tháng. Trong Luật   Lao động Việt Nam có quy định về nghỉ đẻ và NCBSM.Tuy nhiên, trên thực tế  Luật Lao động chỉ  áp dụng cho phụ  nữ  làm việc  ở  cơ  quan tổ  chức chính  thống. Hơn nữa, nhiều bà mẹ đi làm ở khu vực thành thị có khả năng mua sữa  bột và thường xuyên bị tiếp xúc với các hình thức quảng cáo về sản phẩm thay  thế sữa mẹ. Các sản phẩm thay thế sữa mẹ xuất hiện nhiều  ở các bệnh viện   và rất ít nhân viên y tế nhận thức về lợi ích của việc nuôi con hoàn toàn bằng  sữa mẹ.. Theo đánh giá của Bộ y tế và UNICEFF, 58% các bà mẹ cho con bú trong  giờ đầu sau sinh và 88% bắt đầu cho bú trong vòng 24h giờ đầu. Tính trên toàn   quốc, chỉ  có 17% trẻ  dưới 6 tháng tuổi được nuôi hoàn toàn bằng sữa mẹ.  Khoảng 70% trẻ từ 6­9 tháng được bú mẹ kết hợp với ăn bổ sung với thức ăn  đặc hoặc loãng.  Ở  12­15 tháng tuổi có 78% trẻ  em vẫn bú mẹ. Trẻ  em trai   thường được bú mẹ hoàn toàn tới 6 tháng nhiều hơn trẻ em gái. [9] 14
  15. CHƯƠNG II: PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU 2.1. Đối tượng nghiên cứu 2.1.1. Đối tượng nghiên cứu ­ Bà mẹ có con dưới 5 tuổi ­ Trẻ dưới 5 tuổi 2.1.2. Cỡ mẫu ­    Áp dụng công thức tính cỡ mẫu cho việc ước tính một tỷ lệ trong quần  thể n = z21­α/2p(1­p)/d2 Trong đó: ­    n: là cỡ mẫu ­    zα/2 = 1,96 (mức tin cậy mong muốn là 95%). 15
  16. ­    p = 0,5 để cỡ mẫu đạt tối đa ­    d = 0,05( độ chính xác mong muốn là 5%=0,05) Thay vào công thức ta có: n xấp xỉ 384 người. Chọn 10% số bà mẹ dự trữ,  cỡ mẫu cần thiết để tiến hành nghiên cứu 440. 2.2. Địa điểm và thời gian nghiên cứu 2.2.1. Địa điểm nghiên cứu 10 huyện miền núi tỉnh Nghệ An bao gồm: Kỳ Sơn, Tương Dương, Con   Cuông, Thanh Chương, Quỳ  Hợp, Quỳ  Châu, Quế  Phong, Tân Kỳ, Anh Sơn,  Nghĩa Đàn. 2.2.2. Thời gian nghiên cứu ­ Nghiên cứu được tiến hành từ tháng 3/2019 đến 10/2019. 2.3. Phương pháp nghiên cứu 2.3.1. Phương pháp và thiết kế nghiên cứu Thiếu kế nghiên cứu mô tả cắt ngang 2.3.2. Cỡ mẫu và phương pháp chọn mẫu ­ Chọn mẫu chủ đích –phân tầng: + Chọn chủ đích 10 huyện miền núi tỉnh Nghệ An + Lập danh sách các xã, thị trấn của từng huyện, tiến hành bốc  thăm ngẫu nhiên lấy ra 02 xã/ huyện. + Tiến hành điều tra bà mẹ và trẻ em ở các xã đã được chọn với  tỷ lệ bằng nhau.  + Mỗi xã điều tra tuần tự đến khi đủ 22 bà mẹ, 22 trẻ. 2.4. Chỉ số nghiên cứu 16
  17.  Nhóm các chỉ số nghiên cứu về bà mẹ - Tuổi - Trình độ học vấn - Dân tộc - Nghề nghiệp chính  Kiến thức của bà mẹ về cho trẻ bú sớm sau sinh ­ Thời điểm cho trẻ bú mẹ sau khi sinh ­ Vắt bỏ sữa non ­ Lợi ích của sữa non  Kiến thức của bà mẹ về NCBSMHT trong 6 tháng đầu ­ Kiến thức về định nghĩa NCBSMHT ­ Biết đúng thời gian NCBSMHT ­ Biết cho con bú đúng cách ­ Biết trẻ dưới 6 tháng tuổi nên bú duy nhất sữa mẹ ­ Biết cần tiếp tục cho trẻ bú khỉ trẻ bị ốm ­ Có nên cho trẻ dưới 6 tháng tuổi uống nước tráng miệng sau khi bú ­ Thời gian bảo quản sữa vắt ­ Nguồn   nhận   thông   tín   quảng   cáo   sữa   công   thức   và   thông   tin   về  NCBSMHT trong 6 tháng đầu của ĐTNC  Thái độ NCBSMHT trong 6 tháng đầu 17
  18. ­ Bà mẹ có muốn cho con bú không ­ Việc cho con bú sữa non có cần thiết không ­ Việc cho con bú hoàn toàn trong 6 tháng đầu có cần thiết không  Hành vi NCBSMHT trong 6 tháng đầu ­ Thời gian bà mẹ cho con bú lần đầu sau sinh ­ Lý do bà mẹ cho con bú muộn ­ Thời gian bà mẹ bắt đầu cho con ăn thức ăn ngoài sữa mẹ ­ Lý do các bà mẹ cho trẻ ăn thức ăn ngoài sữa mẹ trước 6 tháng ­ Thực hành nuôi dưỡng trẻ khi mẹ đi làm trở lại 2.5. Công cụ và phương pháp thu thập số liệu ­ Xây dựng phiếu khảo sát nhân trắc của trẻ dưới 5 tuổi và phỏng vấn bà  mẹ. (Phụ lục) 2.6. Xử lý và phân tích số liệu ­ Sử dụng các thuật toán thống kê trên phần mềm SPSS 2.7. Vấn đề đạo đức trong nghiên cứu ­ Tiến hành điều tra trên tinh thần tự nguyện, hợp tác của các bà mẹ ­ Điều tra, thu thập các chỉ số trung thực, khách quan. 18
  19. CHƯƠNG III: DỰ KIẾN KẾT QUẢ 1. Dự kiến kết quả Sau khi nghiên cứu được triển khai và thu về được kết quả, nhóm nghiên  cứu sẽ  mô tả  thực trạng NCBSM  ở  phụ  nữ có con dưới 2 tuổi; và tình trạng   dinh dưỡng của trẻ  từ  0 – 24 tháng tuổi tại 10 huyện miền núi tỉnh Nghệ  An  năm 2019.  Thông tin chung về đối tượng nghiên cứu Bảng 1: Một số thông tin chung về đối tượng nghiên cứu  Thông tin Số lượng % Nhóm tuổi 35 tuổi Dân tộc Kinh Tày Khác Học vấn Mù chữ, BĐBV Tiểu học THCS THPT trở lên Nghề nghiệp Làm ruộng CB­ CN­ VC Khác Số   con   trong   gia  ≤ 2 con >2 con đình Tuổi của mẹ  khi 
  20. sinh trẻ >35 tuổi  Mô tả kiến thức, thực hành của bà mẹ về NCBSM + Kiến thức Bảng 2: Kiến thức của bà mẹ về cho trẻ bú sớm sau sinh Đặc điểm Tần số Tỷ lệ Trong vòng 1 giờ đầu Từ 1 giờ đến 24 giờ Thời điểm cho trẻ  Sau 1 ngày bú mẹ sau khi  Không nghĩ trẻ cần phải được bú mẹ  sinh ngay sau sinh Không biết Có vắt bỏ Vắt bỏ sữa non Không vắt bỏ Không biết Phòng chống dị ứng và nhiễm khuẩn Đào thải phân su Lợi ích của sữa  Giảm mức độ vàng da non Giúp phát triển ruột Không biết Bảng 3: Kiến thức của bà mẹ về NCBSM trong 6 tháng đầu Đặc điểm Tần số Tỷ lệ Chỉ cho bú mẹ và không cho ăn  uống một thứ gì khác kể cả  nước Kiến thức về định  Cho trẻ bú sữa mẹ và nước nghĩa NCBSMHT Cho trẻ bú sữa mẹ và một ít chất  lỏng khác Không biết Bú sớm hơn 6 tháng Biết đúng thời  Trong 6 tháng đầu gian NCBSMHT Trên 6 tháng Biết cho con bú  Bú mỗi bên một ít đúng cách Bú hết một bên rồi chuyển sang  bên kia 20
nguon tai.lieu . vn
Thạc sĩ - Tiến sĩ - Cao học Công nghệ thông tin Kinh tế - Thương mại Tài chính - Ngân hàng Kiến trúc - Xây dựng Điện-Điện tử-Viễn thông Cơ khí - Chế tạo máy Công nghệ - Môi trường Báo cáo khoa học Quản trị kinh doanh Khoa học xã hội Khoa học tự nhiên Nông - Lâm - Ngư Y khoa - Dược