Xem mẫu

  1. §Ò tµi khoa häc Sè: 06-2003 Nghiªn cøu x©y dùng c¸c chØ tiªu thèng kª chñ yÕu vÒ c«ng nghÖ th«ng tin cña ViÖt Nam ®Õn n¨m 2005 1. CÊp ®Ò tµi : C¬ së 2. Thêi gian nghiªn cøu : 2003 3. §¬n vÞ chñ tr× : V¨n phßng Tæng côc Thèng kª 4. §¬n vÞ qu¶n lý : ViÖn Khoa häc Thèng kª 5. Chñ nhiÖm ®Ò tµi : ThS. §ç Träng Khanh 6. Nh÷ng ng−êi phèi hîp nghiªn cøu: CN. Hoµng ThÞ Thanh Hµ CN. NguyÔn V¨n Hoµ CN. NguyÔn Anh TuÊn CN. NguyÔn V¨n LiÖu CN. Ph¹m §×nh Thuý CN. Mai Lý Lan CN. TrÇn ThÞ Thanh H−¬ng 7. KÕt qu¶ b¶o vÖ: lo¹i kh¸ 151
  2. I. Thùc tr¹ng thèng kª c«ng nghÖ th«ng tin vµ truyÒn th«ng ë ViÖt Nam 1. X¸c ®Þnh néi dung vµ ph©n lo¹i ho¹t ®éng c«ng nghÖ th«ng tin vµ truyÒn th«ng Trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y, c«ng nghÖ th«ng tin ®ang næi lªn nh− lµ mét ngµnh mòi nhän trong viÖc t¹o ra sù t¨ng tr−ëng nhanh vÒ kinh tÕ. §Ó khuyÕn khÝch vµ hç trî cho c«ng nghÖ th«ng tin ph¸t triÓn, §¶ng, ChÝnh phñ vµ Bé B−u chÝnh, viÔn th«ng ®· cã nhiÒu nghÞ quyÕt, chØ thÞ, quyÕt ®Þnh vµ ch−¬ng tr×nh hµnh ®éng nh»m ®Èy m¹nh øng dông vµ ph¸t triÓn c«ng nghÖ th«ng tin trong sù nghiÖp c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸. C¸c v¨n b¶n ®· thÓ hiÖn ngµy mét hoµn chØnh h¬n néi dung cña ho¹t ®éng c«ng nghÖ th«ng tin. Mét sè c¸c v¨n b¶n ®ã lµ: ChØ thÞ sè 58-TC/TW ngµy 17 th¸ng 10 n¨m 2000 cña Ban ChÊp hµnh Trung −¬ng §¶ng vÒ ®Èy m¹nh øng dông vµ ph¸t triÓn c«ng nghÖ th«ng tin phôc vô sù nghiÖp c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸ ®· nªu ra 3 môc tiªu lín mµ c«ng nghÖ th«ng tin ViÖt nam ph¶i ®¹t ®−îc ®Õn n¨m 2010. NghÞ quyÕt sè 49/CP ngµy 4/8/1993 cña ChÝnh phñ vÒ ph¸t triÓn c«ng nghiÖp c«ng nghÖ th«ng tin ë ViÖt nam trong nh÷ng n¨m 90 ®· x¸c ®Þnh c¸c thµnh phÇn chÝnh cña c«ng nghÖ th«ng tin lµ: c«ng nghÖ phÇn cøng; c«ng nghÖ phÇn mÒm vµ c«ng nghÖ truyÒn th«ng, c«ng nghÖ ®iÖn tö. Còng trong nghÞ ®Þnh nµy c«ng nghiÖp c«ng nghÖ th«ng tin bao gåm c«ng nghiÖp m¸y tÝnh vµ c¸c thiÕt bÞ cã liªn quan, c«ng nghiÖp phÇn mÒm. QuyÕt ®Þnh sè 211-TTg ngµy 7/4/1995 cña Thñ t−íng ChÝnh phñ phª duyÖt ch−¬ng tr×nh quèc gia vÒ c«ng nghÖ th«ng tin còng x¸c ®Þnh néi dung ph¸t triÓn c«ng nghÖ th«ng tin ë n−íc ta lµ: C«ng nghiÖp phÇn cøng (l¾p r¸p thiÕt bÞ tin häc, ®ång thêi ph¸t triÓn c¸c c¬ së thiÕt kÕ, chÕ t¹o c¸c thiÕt bÞ truyÒn th«ng vµ thiÕt bÞ tin häc chuyªn dông); C«ng nghiÖp phÇn mÒm DÞch vô c«ng nghÖ th«ng tin. QuyÕt ®Þnh sè 128/2000/Q§-TTg ngµy 20/1l/2000 cña Thñ t−íng ChÝnh phñ vÒ mét sè chÝnh s¸ch vµ biÖn ph¸p khuyÕn khÝch ®Çu t− vµ ph¸t triÓn c«ng nghiÖp phÇn mÒm bao gåm s¶n phÈm phÇn mÒm vµ dÞch vô phÇn mÒm. 152
  3. QuyÕt ®Þnh sè 8l/2001/Q§-TTg ngµy 24 th¸ng 5 n¨m 2001 cña Thñ t−íng ChÝnh phñ vÒ viÖc phª duyÖt Ch−¬ng tr×nh hµnh ®éng triÓn khai chØ thÞ sè 58-CT/TW cña Bé ChÝnh trÞ vÒ ®Èy m¹nh øng dông vµ ph¸t triÓn c«ng nghÖ th«ng tin trong sù nghiÖp c«ng nghiÖp ho¸ vµ hiÖn ®¹i ho¸ giai ®o¹n 200l -2005. Bé B−u chÝnh viÔn th«ng - ®¬n vÞ cã chøc n¨ng qu¶n lý nhµ n−íc vÒ ho¹t ®éng c«ng nghÖ th«ng tin vµ truyÒn th«ng ®· ®−a ra ChiÕn l−îc ph¸t triÓn ho¹t ®éng nµy gåm 4 néi dung. C¸c v¨n b¶n trªn thùc sù lµ c¬ së cho viÖc x©y ®ùng c¸c chØ tiªu thèng kª ®Ó ph¶n ¸nh sù tiÕn triÓn cña c¸c ch−¬ng tr×nh nµy. Tuy nhiªn ®Ó ®¶m b¶o sù so s¸nh vµ thèng nhÊt vÒ ph¹m vi, c¸c ho¹t ®éng thuéc c¸c ch−¬ng tr×nh trªn cÇn ®−îc s¾p xÕp nµo nh÷ng ho¹t ®éng, ngµnh nµo trong b¶n Ph©n lo¹i hiÖn hµnh. * Ph©n lo¹i ho¹t ®éng c«ng nghÖ th«ng tin vµ truyÒn th«ng trong HÖ thèng ngµnh kinh tÕ quèc d©n ViÖt Nam (VISIC 1994) Khi xem xÐt vµ ph©n lo¹i c¸c ho¹t ®éng thuéc lÜnh vùc c«ng nghÖ th«ng tin vµ truyÒn th«ng vµo HÖ thèng ngµnh kinh tÕ quèc d©n cña ViÖt Nam (VSIC 1994) cÇn ph¶i x¸c ®Þnh vµ ph©n biÖt râ hai ph¹m trï: - C¸c ho¹t ®éng thuéc lÜnh vùc c«ng nghÖ th«ng tin vµ truyÒn th«ng d−íi gi¸c ®é qu¶n lý nhµ n−íc ®Ó ®Þnh h−íng ph¸t triÓn cã néi dung rÊt réng. Nã liªn quan kh«ng nh÷ng ®Õn ho¹t ®éng trùc tiÕp t¹o ra c¸c s¶n phÈm vËt chÊt vµ c¸c dÞch vô c«ng nghÖ th«ng tin vµ truyÒn th«ng nh−: m¸y tÝnh, phÇn mÒm, dÞch vô viÔn th«ng.... mµ c¶ ®Õn c¸c ho¹t ®éng øng dông, x©y dùng c¬ së h¹ tÇng, gi¸o dôc ®µo t¹o.... Nghiªn cøu néi dung theo quan ®iÓm nµy cã ý nghÜa trong viÖc x©y dùng hÖ thèng chØ tiªu thèng kª ph¶n ¸nh. - C¸c ho¹t ®éng thuéc lÜnh vùc c«ng nghÖ th«ng tin vµ truyÒn th«ng xÐt theo tiªu chÝ ph©n c¸c ho¹t ®éng vµo c¸c ngµnh kinh tÕ quèc d©n, th× nã còng bao gåm nhiÒu ngµnh cÊp 4 n»m r¶i r¸c ë c¸c ngµnh cÊp l, 2, 3 kh¸c nhau trong HÖ thèng ngµnh kinh tÕ quèc d©n cña ViÖt nam (VSIC) n¨m 1994, cô thÓ liªn quan ®Õn nh÷ng ngµnh sau: 30: S¶n xuÊt thiÕt bÞ v¨n phßng vµ m¸y tÝnh 3l: S¶n xuÊt m¸y mãc, thiÕt bÞ ®iÖn ch−a ®−îc ph©n vµo ®©u 32: S¶n xuÊt radio, tivi vµ thiÕt bÞ truyÒn th«ng 153
  4. 33: S¶n xuÊt dông cô y tÕ, dông cô chÝnh x¸c, dông cô quang häc vµ ®ång hå c¸c lo¹i 51: B¸n bu«n vµ b¸n ®¹i lý (trõ ®éng c¬ vµ m« t« xe m¸y) 64: B−u chÝnh vµ viÔn th«ng 72: Cho thuª m¸y mãc thiÕt bÞ 73: C¸c ho¹t ®éng liªn quan ®Õn m¸y tÝnh Tuy nhiªn, trong thùc tÕ cßn cã nh÷ng vÊn ®Ò vÒ gianh giíi gi÷a ho¹t ®éng lµ CNTT & TT vµ ho¹t ®éng kh«ng ph¶i lµ CNTT & TT nh−: M¸y v¨n phßng (kh«ng ph¶i lµ m¸y tÝnh); ... vµ trong hÖ thèng ngµnh kinh tÕ hiÖn nay (VSIC 1994) còng ch−a chØ ra cô thÓ ®©u lµ ho¹t ®éng CNTT & TT. 2. Thùc tr¹ng c«ng t¸c thèng kª c«ng nghÖ th«ng tin vµ truyÒn th«ng ë ViÖt Nam Ch−¬ng tr×nh kÕ ho¹ch tæng thÓ vÒ CNTT Quèc gia 2001-2010) (QuyÕt ®Þnh cña Thñ t−íng ChÝnh phñ sè 81/2001/Q§-TTG ngµy 24/5/2001) ®· ®Æt ra 3 nhiÖm vô chÝnh cho Tæng côc Thèng kª lµ: - X©y dùng ngµnh CNTT vµ c«ng nghiÖp CNTT trong HÖ thèng ph©n ngµnh kinh tÕ quèc d©n. - X©y dùng c¸c chØ tiªu thèng kª vÒ CNTT. - X©y dùng hÖ thèng th«ng tin thèng kª vÒ CNTT vµ c«ng nghiÖp CNTT. NhiÖm vô thø nhÊt: HiÖn nay ®ang trong qu¸ tr×nh nghiªn cøu vµ söa ®æi HÖ thèng ngµnh kinh tÕ quèc d©n trong ®ã cã x¸c ®Þnh râ lÜnh vùc c«ng nghÖ th«ng tin bao gåm nh÷ng ho¹t ®éng nµo. NhiÖm vô thø hai: Cïng víi ®Ò tµi nµy, TCTK kÕt hîp víi Bé B−u chÝnh viÔn th«ng ®ang nghiªn cøu x©y dùng vµ HÖ thèng chØ tiªu thèng kª vÒ CNTT & TT. NhiÖm vô thø ba: C«ng t¸c thèng kª thu thËp vµ phæ biÕn sè liÖu thèng kª vÒ CNTT ®· ®−îc thùc hiÖn ë Tæng côc Thèng kª vµ mét sè Bé, ngµnh, nh−ng nãi chung cßn rÊt h¹n chÕ, kh«ng d−îc cËp nhËt ®Çy ®ñ, kÞp thêi vµ thiÕu ®ång 154
  5. bé. Cã thÓ ®iÓm qua t×nh h×nh nµy qua c¸c h×nh thøc thu thËp sè liÖu cã liªn quan ®Õn CNTT nh− sau: §èi víi khu vùc hé gia d×nh, cø hai n¨m l lÇn tõ n¨m 1997- 1998 ®Õn nay, cuéc kh¶o s¸t møc sèng d©n c− ®· ®−a m¸y tÝnh lµ mét trong c¸c ®å dïng l©u bÒn vµo b¶ng hái ®iÒu tra hé gia ®×nh, nh»m ®¸nh gi¸ møc sèng d©n c− qua viÖc øng dông c«ng nghÖ th«ng tin. §èi víi khu vùc doanh nghiÖp, tõ n¨m 2001 ®Õn nay mét n¨m mét lÇn, c¸c chØ tiªu vÒ øng dông c«ng nghÖ th«ng tin nh−: sè m¸y tÝnh, t×nh h×nh kÕt nèt vµ sö dông m¹ng, t×nh h×nh giao dÞch th−¬ng m¹i ®iÖn tö, cã x©y dùng trang WEB kh«ng? ®−îc thu thËp qua ®iÒu tra toµn bé vÒ doanh nghiÖp; ®ång thêi c¸c chØ tiªu nµo còng ®−îc cµi ®Æt vµo chÕ ®é b¸o c¸o thèng kª ®Þnh kú cho doanh nghiÖp nhµ n−íc, b¾t ®Çu ¸p dông vµo n¨m 2003. §èi víi c¸c th«ng tin viÔn th«ng, Bé B−u chÝnh, viÔn th«ng còng thu thËp ®−îc qua hÖ thèng hå s¬ hµnh chÝnh, nghiÖp vô cña ngµnh. §Ó cã c¬ së x©y dùng hÖ thèng chØ tiªu thèng kª vÒ c«ng nghÖ th«ng tin, tr−íc hÕt cÇn nghiªn cøu lµm râ c¸c kh¸i niÖm, ®Þnh nghÜa, ph©n lo¹i ho¹t ®éng cã liªn quan ®Õn c«ng nghÖ th«ng tin vµ truyÒn th«ng. §Ó gi¶i quyÕt vÊn ®Ò nµy, c¸c kh¸i niÖm, ®Þnh nghÜa ®· ®−îc dïng trong c¸c n−íc OECD ®−îc dïng ®Ó tham kh¶o vµ xem xÐt. II. Mét sè kh¸i niÖm ®Þnh nghÜa vµ ph©n lo¹i vÒ c«ng nghÖ th«ng tin vµ truyÒn th«ng 2.l. Mét sè kh¸i niÖm ®Þnh nghÜa 2.1.1. §Þnh nghÜa vÒ ngµnh c«ng nghÖ th«ng tin Ngµnh c«ng nghÖ th«ng tin vµ truyÒn th«ng ®−îc ®Þnh nghÜa nh− lµ sù kÕt hîp gi÷a ngµnh c«ng nghiÖp s¶n xuÊt vµ dÞch vô n¾m b¾t, truyÒn ®−a vµ hiÓn thÞ sè liÖu vµ th«ng tin d−íi h×nh thøc diÖn tö. Nh− vËy cã thÓ hiÓu cÊu thµnh cña ngµnh nµy bao gåm 3 lÜnh vùc chÝnh: ''tin häc”: gåm tÊt c¶ c¸c ngµnh s¶n xuÊt thiÕt bÞ vµ c¸c dÞch vô ®i kÌm; lÜnh vùc “®iÖn tö'' gåm ho¹t ®éng s¶n xuÊt linh kiÖn ®iÖn tö vµ mét sè m¸y mãc ®iÖn tö vµ lÜnh vùc “ViÔn th«ng'' gåm ho¹t ®éng vµ dÞch vô vµ s¶n xuÊt thiÕt bÞ ®i kÌm. 155
  6. 2.1.2. Kinh doanh ®iÖn tö Kinh doanh ®iÖn tö (e-business) lµ mét qui tr×nh mµ mét tæ chøc kinh doanh tiÕn hµnh th«ng qua m¹ng m¸y tÝnh. C¸c tæ chøc kinh doanh ë ®©y bao gåm tæ chøc v× lîi nhuËn, c¬ quan chÝnh phñ hoÆc tæ chøc phi lîi nhuËn. ThÝ dô vÒ c¸c qu¸ tr×nh kinh doanh ®iÖn tö trùc tuyÕn bao gåm: mua hµng, b¸n hµng, thèng kª cña m¸y b¸n hµng tù ®éng, qu¶n lý s¶n xuÊt vµ hËu cÇn còng nh− c¸c dÞch vô th«ng tin liªn l¹c vµ hç trî, nh− ®µo t¹o vµ tuyÓn dông trªn m¹ng. M¹ng m¸y tÝnh lµ c¸c thiÕt bÞ ®iÖn tö ®−îc kÕt nèi víi nhau vµ trao ®æi th«ng tin víi nhau qua m¹ng. Cã rÊt nhiÒu c¸c thiÕt bÞ ®iÖn tö cã thÓ kÕt nèi víi nhau, bao gåm m¸y tÝnh, ®iÖn tho¹i di ®éng kÕt nèi Intemet, m¸y trî lý c¸ nh©n dïng kü thuËt sè vµ Ti vi kÕt nèi trang web. Nh÷ng h×nh thøc kÕt nèi nµy th−êng cÇn ®Õn rÊt Ýt sù can thiÖp cña con ng−êi. M¹ng bao gåm m¹ng Intemet, m¹ng néi bé, m¹ng diÖn réng, m¹ng trao ®æi th«ng tin ®iÖn tö vµ m¹ng viÔn th«ng. C¸c lo¹i m¹ng nµy cã thÓ lµ m¹ng ®ãng hoÆc më. 2.1.3. Th−¬ng m¹i ®iÖn tö Th−¬ng m¹i ®iÖn tö (e-commerce) lµ qu¸ tr×nh giao dÞch ®−îc thùc hiÖn vµ hoµn tÊt th«ng qua m¹ng m¸y tÝnh cã liªn quan ®Õn viÖc chuyÓn giao quyÒn së h÷u hoÆc quyÒn sö dông hµng ho¸ hoÆc dÞch vô. C¸c qu¸ tr×nh giao dÞch sÏ diÔn ra trong c¸c qu¸ tr×nh kinh doanh ®iÖn tö (ch¼ng h¹n nh− qu¸ tr×nh b¸n hµng) vµ ®−îc hoµn tÊt khi tho¶ thuËn gi÷a ng−êi mua vµ ng−êi b¸n vÒ chuyÓn giao quyÒn së h÷u hay quyÒn sö dông hµng ho¸ vµ dÞch vô ®−îc thùc hiÖn qua m¹ng m¸y tÝnh. C¸c hîp ®ång ®iÖn tö (chø kh«ng ph¶i lµ thanh to¸n ®iÖn tö) sÏ lµ yÕu tè quyÕt ®Þnh mét qu¸ tr×nh giao dÞch th−¬ng m¹i ®iÖn tö. C¸c qu¸ tr×nh giao dÞch mµ kh«ng cÇn ph¶i tr¶ tiÒn nh− lµ t¶i c¸c ch−¬ng tr×nh phÇn mÒm miÔn phÝ tõ m¹ng Intemet vµo m¸y sÏ kh«ng ®−îc tÝnh vµo. C¸c thÝ dô vÒ giao dÞch th−¬ng m¹i ®iÖn tö bao gåm b¸n s¸ch hoÆc ®Üa CD-ROM trªn m¹ng Intemet, mét c«ng ty ®iÖn tö b¸n linh kiÖn cho c¸c doanh nghiÖp kh¸c, mét nhµ m¸y s¶n xuÊt b¸n c¸c bé phËn m¸y mãc cho nhµ m¸y kh¸c trong cïng mét c«ng ty b»ng c¸ch sö dông m¹ng néi bé cña c«ng ty vµ mét nhµ s¶n xuÊt b¸n hµng cho nhµ b¸n lÎ th«ng qua m¹ng trao ®æi th«ng tin ®iÖn tö (EDI). Tuy nhiªn ®Ó thèng kª ®−îc khèi l−îng th−¬ng m¹i ®iÖn tö th× tr−íc hÕt ph¶i x¸c ®Þnh ®−îc néi dung vµ ph¹m vi cña giao dÞch th−¬ng m¹i ®iÖn tö. VÝ dô, 156
  7. th−¬ng m¹i ®iÖn tö cã bao gåm ho¹t ®éng trao ®æi sè liÖu ®iÖn tö (EDI) hay kh«ng th× cßn nhiÒu quan ®iÓm kh«ng gièng nhau. 2.1.4. C¬ së h¹ tÇng ®iÖn tö C¬ së h¹ tÇng kinh doanh ®iÖn tö lµ mét lo¹i c¬ së h¹ tÇng kinh tÕ ®−îc dïng ®Ó hç trî thùc hiÖn kinh doanh ®iÖn tö vµ tiÕn hµnh c¸c giao dÞch ®iÖn tö. C¬ së h¹ tÇng ®iÖn tö bao gåm c¶ thiÕt bÞ phÇn cøng, phÇn mÒm øng dông, m¹ng viÔn th«ng, c¸c dÞch vô hç trî vµ nguån nh©n lùc ®−îc sö dông trong kinh doanh ®iÖn tö vµ th−¬ng m¹i ®iÖn tö. 2.2. Ph©n lo¹i c¸c ho¹t ®éng c«ng nghÖ th«ng tin vµ truyÒn th«ng C¸c n−íc thuéc khèi OECD ®· ®−a ra nguyªn t¾c c¬ b¶n ®Ó x¸c ®Þnh lÜnh vùc c«ng nghÖ th«ng tin vµ truyÒn th«ng nh− sau: §èi víi c¸c ngµnh s¶n xuÊt: LÜnh vùc c«ng nghÖ vµ truyÒn th«ng bao gåm c¸c ngµnh s¶n xuÊt cã ®Æc tr−ng: Thùc hiÖn chøc n¨ng xö lý th«ng tin vµ truyÒn th«ng bao gåm c¶ viÖc truyÒn ®−a vµ hiÓn thÞ th«ng tin. Sö dông ®iÖn tö ®Ó ph¸t hiÖn, ®o l−êng, ghi chÐp l¹i mét hiÖn t−îng vËt lý hoÆc kiÓm so¸t mét qui tr×nh vËt lý. §èi víi ngµnh dÞch vô: Ph¶i lµ ngµnh b¶o ®¶m cho viÖc thùc hiÖn chøc n¨ng xö lý th«ng tin vµ truyÒn ®−a th«ng tin b»ng ph−¬ng tiÖn ®iÖn tö. Trªn c¬ së c¸c nguyªn t¾c trªn, lÜnh vùc c«ng nghÖ th«ng tin vµ truyÒn th«ng bao gåm c¸c ngµnh sau ®©y trong Ph©n ngµnh chuÈn cña Liªn hîp quèc (ISIC Re.3) vµ so s¸nh víi HÖ thèng ngµnh kinh tÕ quèc d©n cña ViÖt nam VSIC 1994) Tªn ngµnh ISIC Re.3 VSIC 1004 a. §èi víi ngµnh s¶n xuÊt - S¶n xuÊt m¸y mãc thiÕt bÞ v¨n phßng, m¸y tÝnh 3000 3000 - S¶n xuÊt c¸p vµ c¸c lo¹i d©y c¸ch ®iÖn 3130 3130 - S¶n xuÊt c¸c van, ®Ìn ®iÖn tö vµ c¸c linh kiÖn 3210 3210 ®iÖn tö kh¸c 157
  8. Tªn ngµnh ISIC Re.3 VSIC 1004 - S¶n xuÊt m¸y ph¸t h×nh, m¸y ph¸t thanh vµ c¸c 3220 3220 dông cô dïng cho ®iÖn tho¹i, diÖn b¸o - S¶n xuÊt v« tuyÕn, ®µi, c¸c m¸y ghi ©m thanh, 3230 3230 ghi h×nh hoÆc c¸c thiÕt bÞ, s¶n phÈm cã liªn quan - S¶n xuÊt c¸c dông cô vµ thiÕt bÞ ®o l−êng, kiÓm 3312 3312 tra, xÐt nghiÖm - S¶n xuÊt c¸c thiÕt bÞ kiÓm tra quy tr×nh c«ng 3313 3313 nghiÖp b. §èi víi c¸c ngµnh dÞch vô - C¸c dÞch vô cung øng vµ b¸n bu«n m¸y mãc 5150 5150 - C¸c dÞch vô viÔn th«ng 6420 6420 - C¸c dÞch vô cho thuª m¸y mãc thiÕt bÞ v¨n 7123 7223 phßng, m¸y tÝnh - C¸c dÞch vô m¸y tÝnh vµ c¸c ho¹t ®éng cã liªn 72 73 quan III. KiÕn nghÞ vÒ c¸c chØ tiªu thèng kª c«ng nghÖ th«ng tin cña ViÖt Nam 3.l. C¬ së x©y dùng hÖ thèng chØ tiªu CNTT & TT cña ViÖt Nam Nh− d· ®¸nh gi¸ ë phÇn thùc tr¹ng, ®Õn nay vÉn ch−a cã mét hÖ thèng chØ tiªu thèng kª ph¶n ¸nh vÒ lÜnh vùc nµy. Tuy nhiªn cã thÓ x©y dùng ®−îc mét hÖ thèng chØ tiªu vÒ CNTT & TT phï hîp víi ®iÒu kiÖn ViÖt Nam vµ phï hîp víi c¸c tiªu chuÈn quèc tÕ, trªn c¬ së tham kh¶o c¸c chØ tiªu c«ng nghÖ th«ng tin cña c¸c n−íc OECD, vµ quan ®iÓm qu¶n lý cña Bé B−u chÝnh - viÔn th«ng, cô thÓ nh− sau: HÖ thèng chØ tiªu CNTT & TT ViÖt Nam ®−îc thÓ hiÖn qua 4 thµnh phÇn vµ cã 3 chñ thÓ t¸c ®éng chÝnh. * Bèn thµnh phÇn bao gåm: - H¹ tÇng: gåm h¹ tÇng viÔn th«ng vµ INTERNET, c¸c dÞch vô viÔn th«ng vµ INTERNET. 158
  9. - C«ng nghiÖp CNTT&TT: gåm c«ng nghiÖp phÇn cøng, phÇn mÒm, ®iÖn tö,... - øng dông: gåm c¸c øng dông CNTT & TT vµo s¶n xuÊt kinh doanh, qu¶n lý cña c¸c tæ chøc ho¹t ®éng trªn l·nh thæ ViÖt Nam. - Nguån nh©n lùc: gåm lùc l−îng lao ®éng ®−îc ®µo t¹o vÒ tin häc, lùc l−îng lao ®éng lµm viÖc trong c¸c ngµnh c«ng nghÖ th«ng tin,... * Ba chñ thÓ bao gåm: - Ng−êi sö dông: t¸c ®éng lªn 4 thµnh phÇn trªn th«ng qua viÖc khai th¸c, sö dông nh÷ng dÞch vô vµ s¶n phÈm CNTT & TT; - Doanh nghiÖp: t¸c ®éng lªn bèn thµnh phÇn trªn th«ng qua viÖc ®Çu t−, s¶n xuÊt nh÷ng s¶n phÈm CNTT & TT; - ChÝnh phñ: t¸c ®éng nªn bèn thµnh phÇn trªn th«ng qua viÖc qu¶n lý, kiÓm so¸t, ®−a ra nh÷ng chÝnh s¸ch, hµnh lang ph¸p lý t¹o m«i tr−êng thuËn lîi cho c¸c thµnh phÇn trªn ph¸t triÓn. KÕt hîp gi÷a 4 thµnh phÇn vµ 3 chñ thÓ; cã thÓ ®−a ra HÖ thèng chØ tiªu thèng kª CNTT & TT bao gåm bèn bé phËn chÝnh nh− sau: * HÖ thèng chØ tiªu c¬ së h¹ tÇng viÔn th«ng vµ INTERNET: gåm c¸c chØ tiªu ph¶n ¸nh - MËt ®é internet - §é bao phñ cña m¹ng viÔn th«ng vµ internet - ChÊt l−îng vÒ tèc ®é, tÝnh æn ®Þnh vµ sù s½n sµng còng nh− b¶o mËt cña hÖ thèng - Gi¸ c¶ truy cËp - ………….. * HÖ thèng chØ tiªu c«ng nghiÖp CNTT & TT: gåm c¸c chØ tiªu ph¶n ¸nh: - Kh¶ n¨ng cña thÞ tr−êng CNTT & TT - Sù ph¸t triÓn cña ngµnh c«ng nghiÖp phÇn cøng, phÇn mÒm vµ dÞch vô, 159
  10. - Kh¶ n¨ng vÒ mÆt khoa häc, c«ng nghÖ cña ngµnh c«ng nghiÖp CNTT & TT; - N¨ng suÊt lao ®éng; - ………….. * HÖ thèng chØ tiªu ®¸nh gi¸ t×nh h×nh øng dông CNTT & TT: gåm c¸c chØ tiªu ph¶n ¸nh: - ChÝnh phñ ®iÖn tö - Th−¬ng m¹i ®iÖn tö vµ kinh doanh ®iÖn tö; - C¸c øng dông vÒ gi¸o dôc vµ ®µo t¹o; - C¸c øng dông trong lÜnh vùc y tÕ vµ ch¨m sãc søc khoÎ; - C¸c øng dông trong lÜnh vùc b¸o chÝ vµ truyÒn th«ng; - C¸c øng dông phôc vô xo¸ ®ãi gi¶m nghÌo; - C¸c øng dông phôc vô n«ng nghiÖp, m«i tr−êng; - …………….. * HÖ thèng chØ tiªu nguån nh©n lùc CNTT: gåm c¸c chØ tiªu ph¶n ¸nh - N¨ng lùc ®µo t¹o CNTT & TT t¹i c¸c tr−êng ®¹i häc vµ c¸c hÖ thèng ®µo t¹o nghÒ - Sè l−îng nh©n lùc ho¹t ®éng trùc tiÕp trong lÜnh vùc CNTT & TT; - N¨ng lùc khoa häc, c«ng nghÖ cña ®éi ngò nh©n lùc CNTT & TT; - N¨ng lùc sö dông ®èi víi c¸c øng dông CNTT & TT; - …….. Ngoµi c¸c hÖ thèng chØ tiªu nªu trªn, cßn ph¶i kÓ ®Õn c¸c chØ tiªu ph¶n ¸nh t¸c ®éng, sù ®ãng gãp cña CNTT & TT ®èi víi sù t¨ng tr−ëng kinh tÕ x· héi nh−: C¸c chÝnh s¸ch thóc ®Èy sù ph¸t triÓn cña CNTT & TT; ®ãng gãp vµo t¨ng tr−ëng GDP; ®ãng gãp ®èi víi viÖc n©ng cao tri thøc cña ng−êi d©n,... 160
  11. 3.2. KiÕn nghÞ c¸c chØ tiªu thèng kª chñ yÕu vÒ c«ng nghÖ th«ng tin cña ViÖt Nam Lµ lÜnh vùc míi, mÆt kh¸c CNTT & TT l¹i bao gåm rÊt nhiÒu néi dung, trong ®ã cã nh÷ng néi dung viÖc ®o l−êng thèng kª lµ rÊt khã vµ phøc t¹p ngay c¶ ®èi víi c¸c n−íc thuéc khèi OECD; do ®ã viÖc ®−a ra kiÕn nghÞ vÒ c¸c chØ tiªu thèng kª chñ yÕu vÒ c«ng nghÖ th«ng tin vµ truyÒn th«ng trong ®iÒu kiÖn cô thÓ cña ViÖt Nam cÇn xem xÐt ®Õn mét sè nguyªn t¾c c¬ b¶n vµ ®¶m b¶o hµi hoµ c¶ ba nguyªn t¾c: §Çy ®ñ, so s¸nh ®−îc vµ kh¶ thi. 3.2.1. C¸c chØ tiªu thèng kª chñ yÕu vÒ CNTT cña ViÖt Nam. Trªn c¬ së nh÷ng ph©n tÝch ë trªn, ®Ò tµi kiÕn nghÞ ®−a ra c¸c chØ tiªu thèng kª chñ yÕu vÒ c«ng nghÖ th«ng tin vµ truyÒn th«ng cña ViÖt Nam ®Õn 2005 gåm 56 chØ tiªu nh− sau: H×nh Tªn chØ tiªu Ph©n tæ chÝnh Chu kú thøc thu thËp 1 2 3 4 I. Khu vùc hé gia ®×nh 1. Tû lÖ hé gia ®×nh cã c¸c thiÕt bÞ theo n¨m, theo c¸c n¨m ®iÒu tra th«ng tin vµ viÔn th«ng lo¹i m¸y xö lý 2. Sè thuª bao ®iÖn tho¹i m¹ng vµ hÖ theo n¨m, tÝnh cho n¨m b¸o c¸o thèng ®iÖn tho¹i cÇm tay 1000 d©n vµ ph¸t triÓn qua mçi n¨m 3. Sè thuª bao ®iÖn tho¹i m¹ng trªn theo n¨m n¨m ®iÒu tra 1000 ng−êi d©n 4. Tû lÖ gia ®×nh cã m¸y tÝnh c¸ nh©n theo n¨m, së h÷u n¨m ®iÒu tra vµ sö dông internet vµ sö dông internet 5. Tû lÖ tham gia sö dông internet nhãm tuæi, lo¹i n¨m ®iÒu tra theo ®é tuæi, sö dông th«ng tin cã liªn thiÕt bÞ, lo¹i sö quan (15 tuæi trë lªn) dông 6. Sè giê trung b×nh sö dông hµng nhãm tuæi, giíi n¨m ®iÒu tra ngµy vÒ internet theo nhãm tuæi, vµ tÝnh giíi (d©n sè 10 tuæi trë lªn) 161
  12. H×nh Tªn chØ tiªu Ph©n tæ chÝnh Chu kú thøc thu thËp 7. Tû lÖ gia ®×nh sö dông internet lo¹i gia ®×nh, lo¹i n¨m ®iÒu tra sö dông 8. Sö dông internet t¹i nhµ (sö dông c¸lo¹i kÕt nèi, c¬ cÊu n¨m ®iÒu tra nh©n) chi phÝ 9. Tû lÖ sö dông ®iÖn tho¹i di ®éng nhãm tuæi, lo¹i n¨m ®iÒu tra theo ®é tuæi c¸c thµnh viªn trong gia ®iÖn chi phÝ ®×nh 10. Chi phÝ hµng n¨m cña gia ®×nh vÒ theo n¨m, lo¹i thiÕt n¨m ®iÒu tra c¸c thiÕt bÞ vµ c¸c dÞch vô cã liªn bÞ vµ chi phÝ quan ®Õn TT 11. Sö dông internet b»ng ®iÖn tho¹i di môc ®Ých n¨m ®iÒu tra ®éng theo môc ®Ých 12. Gi¸ cña m¸y tÝnh c¸ nh©n vµ tiÒn mét sè lo¹i m¸y n¨m ®iÒu tra ph¶i tr¶ ®iÖn tho¹i di ®éng 13. Tû lÖ tham gia sö dông internet ë thµnh phè, lo¹i sö n¨m ®iÒu tra thµnh phè vµ theo lo¹i sö dông dông internet (d©n sè 10 tuæi trë lªn) 14. Sè ng−êi sö dông c¸c thiÕt bÞ cã thµnh phè, lo¹i thiÕt n¨m ®iÒu tra liªn quan ®Õn th«ng tin vµ tû lÖ sö bÞ dông internet theo thµnh phè (d©n sè 10 tuæi trë lªn) II. Khu vùc doanh nghiÖp c¬ së h¹ tÇng 15. Sè c¬ së vµ sè lao ®éng trong c¸c ngµnh cÊp 3, n¨m n¨m ®iÒu tra ngµnh cã liªn quan ®Õn IT toµn bé 16. Sè ng−êi lµm viÖc trong ngµnh lo¹i lao ®éng, t×nh n¨m ®iÒu tra ViÔn th«ng theo t×nh tr¹ng lao ®éng, tr¹ng, giíi tÝnh lo¹i doanh nghiÖp vµ giíi tÝnh 17. Sè ng−êi lµm viÖc trong ngµnh thµnh phè, giíi tÝnh n¨m ®iÒu tra th«ng tin liªn l¹c theo thµnh phè vµ giíi tÝnh 162
  13. H×nh Tªn chØ tiªu Ph©n tæ chÝnh Chu kú thøc thu thËp 18. Chi phÝ riªng cho nghiªn cøu vµ n¨m, lo¹i ®¬n vÞ n¨m ®iÒu tra ph¸t triÓn ®èi víi lÜnh vùc IT 19. Gi¸ trÞ s¶n xuÊt cña c¸c hµng ho¸ n¨m, lo¹i hµng ho¸ n¨m ®iÒu tra cã liªn quan ®Õn IT 20. Sè l−îng vµ gi¸ trÞ c¸c m¸y tÝnh n¨m, lo¹i m¸y tÝnh n¨m ®iÒu tra s¶n xuÊt 21. Sè l−îng vµ gi¸ trÞ c¸c thiÕt bÞ IT n¨m, lo¹i thiÕt bÞ n¨m ®iÒu tra s¶n xuÊt 22. Doanh sè cña ngµnh ViÔn th«ng n¨m, lo¹i c«ng viÖc n¨m ®iÒu tra theo lo¹i c«ng viÖc 23. Sè c¸c ®¬n vÞ c¬ së vµ doanh sè n¨m, lo¹i dÞch vô n¨m ®iÒu tra hµng n¨m cña ngµnh dÞch vô c«ng nghÖ th«ng tin 24. XuÊt khÈu c¸c thiÕt bÞ IT lo¹i thiÕt bÞ n¨m b¸o c¸o 25. Sè l−îng c¸c ®¬n vÞ c¬ së theo n¨m n¨m ®iÒu tra nhãm trung gian ®Æc biÖt cña ngµnh vµ sö dông m¸y tÝnh c¸ nh©n 26. Ph©n bè c¸c ®¬n vÞ c¬ së theo ngµnh cÊp 3, môc n¨m ®iÒu tra nhãm trung gian ®Æc biÖt cña ngµnh ®Ých sö dông, n¨m vµ sö dông m¸y tÝnh c¸ nh©n 27. Ph©n bè c¸c ®¬n vÞ c¬ së theo h−íng sö dông, n¨m ®iÒu tra nhãm chÝnh cña ngµnh, ph¸t triÓn kinh n¨m, môc ®Ých sö doanh trong t−¬ng lai vµ sö dông m¸y dông tÝnh c¸ nh©n 28. Sö dông internet cña c¸c m¸y tÝnh ngµnh cÊp 4, c¸ch n¨m ®iÒu tra ®ang sö dông cña doanh nghiÖp sö dông, n¨m 29. Sè ng−êi lµm viÖc th−êng xuyªn n¨m, ngµnh cÊp 1 n¨m ®iÒu tra trong bé phËn xö lý th«ng tin cña c¸c ngµnh 30. T×nh h×nh sö dông c¸c m¹ng liªn n¨m, ngµnh cÊp 1, n¨m ®iÒu tra l¹c theo ngµnh lo¹i m¹ng 163
  14. H×nh Tªn chØ tiªu Ph©n tæ chÝnh Chu kú thøc thu thËp 31. Tû lÖ sö dông m¹ng liªn l¹c néi bé n¨m, cÊu tróc n¨m ®iÒu tra trong c¸c doanh nghiÖp 32. Tû lÖ c¸c ®¬n vÞ c¬ së sö dông n¨m, quy m« doanh n¨m ®iÒu tra internet theo quy m« lao ®éng nghiÖp theo lao ®éng 33. ChØ sè gi¸ tæng hîp cña c¸c thiÕt lo¹i thiÕt bÞ, n¨m n¨m ®iÒu tra bÞ th«ng tin liªn l¹c 34. ChØ sè gi¸ dÞch vô tæng hîp cña lo¹i dÞch vô, n¨m n¨m ®iÒu tra ngµnh th«ng tin liªn l¹c øng dông 35. T×nh h×nh c¸c doanh nghiÖp sö t×nh h×nh sö dông, n¨m ®iÒu tra dông internet (®èi víi doanh nghiÖp n¨m cã 100 lao ®éng trë lªn) 36. Tû lÖ ®¬n vÞ sö dông internet cho t×nh h×nh sö dông, n¨m ®iÒu tra ho¹t ®éng tuyÓn dông cña doanh ngµnh cÊp 1, quy nghiÖp m« doanh nghiÖp 37. Nhu cÇu sö dông internet (PCs) lo¹i vµ môc ®Ých sö n¨m ®iÒu tra cña c¸c doanh nghiÖp dông, ngµnh cÊp 1 38. Tû lÖ c¸c doanh nghiÖp sö dông ngµnh cÊp 3 n¨m ®iÒu tra th−¬ng m¹i ®iÖn tö theo ngµnh (ngµnh cÊp 3 chÝnh) 39. Tû lÖ c¸c doanh nghiÖp th−¬ng m¹i quy m« vèn, quy n¨m ®iÒu tra ®iÖn tö theo quy m« vèn, lao ®éng m« lao ®éng toµn bé 40. Tû lÖ doanh nghiÖp sö dông ngµnh cÊp 3 chÝnh, n¨m ®iÒu tra th−¬ng m¹i ®iÖn tö theo ngµnh (ngµnh lo¹i kh¸ch hµng cÊp 3 chÝnh) vµ theo lo¹i kh¸ch hµng 41. Tû lÖ sö dông th−¬ng m¹i ®iÖn tö ngµnh cÊp 3 n¨m ®iÒu tra cña c¸c ngµnh (20 ngµnh hµng ®Çu - toµn bé ngµnh cÊp 3) 42. C¸c chi phÝ hµng n¨m vª IT tÝnh n¨m, lo¹i thiÕt bÞ n¨m ®iÒu tra b×nh qu©n cho mét doanh nghiÖp 43. Tû lÖ ®Çu t− IT theo ngµnh vµ theo ngµnh, quy m« vèn n¨m tµi b¸o c¸o quy m« vèn chÝnh 164
  15. H×nh Tªn chØ tiªu Ph©n tæ chÝnh Chu kú thøc thu thËp 44. Tû lÖ c¸c doanh nghiÖp sö dông thµnh phè, ngµnh n¨m ®iÒu tra th−¬ng m¹i ®iÖn tö theo thµnh phè T¸c ®éng cña viÖc øng dông IT 45. Thu nhËp ph©n chia theo lo¹i cña ngµnh, c«ng viÖc n¨m ®iÒu tra ngµnh dÞch vô c«ng nghÖ th«ng tin 46. N¨ng suÊt lao ®éng trong ngµnh ngµnh n¨m ®iÒu tra c«ng nghÖ th«ng tin III. Khu vùc ChÝnh phñ 47. Sè lao ®éng trong trªn 1 PC trong n¨m, lo¹i ®¬n vÞ n¨m ®iÒu tra c¸c c¬ quan nhµ n−íc 48. Sè hÖ thèng m¸y tÝnh chñ vµ hÖ n¨m n¨m ®iÒu tra thèng kÕt nèi internet trong c¸c c¬ quan nhµ n−íc 49. Sè quy tr×nh (thñ tôc) hµnh chÝnh bé n¨m b¸o c¸o trùc tuyÕn mµ c¸c c¬ quan nhµ n−íc ¸p dông IV. Khu vùc tr−êng häc, viÖn nghiªn cøu 50. Sè m¸y PCs sö dông cho gi¸o dôc n¨m, lo¹i tr−êng n¨m ®iÒu tra trong c¸c tr−êng 51. Sè c¸c tr−êng c«ng cã m¸y tÝnh vµ n¨m, lo¹i tr−êng n¨m ®iÒu tra kÕt nèi internet vµ sè gi¸o viªn cã kh¶ n¨ng sö dông m¸y tÝnh d¹y häc 52. Tû lÖ c¸c tr−êng häc sö dông th− lo¹i tr−êng, n¨m, n¨m b¸o c¸o viÖn ®iÖn tö lo¹i c«ng viÖc V. Kh¸c 53. Sè kü s− cã liªn quan ®Õn IT lo¹i, giíi tÝnh, n¨m 5 n¨m tæng §T d©n sè 54. Xu h−íng vÒ øng dông c«ng nghÖ n¨m, lo¹i n¨m ®iÒu tra viÔn th«ng ®iÖn tö 55. Sè m¸y chñ internet, ng−êi sö toµn quèc, ngµnh n¨m ®iÒu tra dông internet vµ m¸y tÝnh c¸ nh©n 165
  16. 3.2.2 C¸c néi dung cÇn nghiªn cøu thu thËp qua ®iÒu tra §Ó cã ®−îc c¸c th«ng tin theo hÖ thèng chØ tiªu nªu trªn, cã thÓ tæ chøc c¸c cuéc ®iÒu tra chuyªn ®Ò hoÆc ®−a thªm c¸c c©u hái liªn quan ®Õn c«ng nghÖ th«ng vµo c¸c cuéc ®iÒu tra doanh nghiÖp vµ hé gia ®×nh hiÖn hµnh. Tuy nhiªn viÖc ®−a thªm c¸c c©u hái vµo c¸c cuéc ®iÒu tra hiÖn hµnh sÏ lµm t¨ng thªm kinh phÝ hoÆc khã cã kh¶ n¨ng ®¶m b¶o gi¶m thiÓu sai sè trong thiÕt kÕ ®iÒu tra. V× thÕ c¸c cuéc ®iÒu tra chuyªn ®Ò cÇn ®−îc ¸p dông. Khi ®ã c¸c néi dung ®iÒu tra vÒ viÖc sö dông c«ng nghÖ th«ng tin ë hé gia ®×nh vµ c¸ nh©n sau ®©y cÇn ®−îc øng dông khi tiÕn hµnh ®iÒu tra vÒ CNTT ë ViÖt nam. A1. Hé gia ®×nh hoÆc bÊt kú thµnh viªn nµo cña hé cã sö dông mét sè thiÕt bÞ sau ë t¹i nhµ: a. §iÖn tho¹i ®i ®éng cã kh¶ n¨ng kÕt nèi Internet (WAP, GPRS, UMTS,..) b. §iÖn tho¹i di ®éng kh¸c c. Ti vi c1. §Üa vÖ tinh c2. TruyÒn h×nh c¸p c3. TruyÒn h×nh sè d. Trß ch¬i gi¶i trÝ e. M¸y tÝnh ®Ó bµn f. M¸y tÝnh x¸ch tay (laptop) g. M¸y tÝnh cÇm tay (palmtop) A2. Thµnh viªn nµo cña hé gia ®×nh cã truy cËp vµo Internet t¹i nhµ, (kh«ng quan t©m ®Õn viÖc sö dông nh− thÕ nµo)? A3. Truy cËp Internet t¹i nhµ b»ng thiÕt bÞ nµo? M¸y tÝnh ®Ó bµn, m¸y tÝnh x¸ch tay, m¸y tÝnh cÇm tay, ®iÖn tho¹i di ®éng cã kh¶ n¨ng kÕt nèi Internet, m¸y thu h×nh víi thiÕt bÞ internet ®Æc biÖt. A4. D¹ng kÕt nèi Internet ®· sö dông? 166
  17. Modem kÕt nèi quay sè qua ®−êng d©y ®iªn tho¹i th«ng th−êng hoÆc ISDN, DSL, kÕt nèi m¹ng d¶i réng, m¹ng d¶i hÑp kh¸c. A5. Nh÷ng lý do chÝnh kh«ng truy cËp Internet t¹i nhµ? Sö dông t¹i n¬i lµm viÖc hay kh«ng sö dông v× kü n¨ng, chi phÝ cao, hay liªn quan ®Õn vÊn ®Ò c¸ nh©n hoÆc b¶o mËt... PhÇn B - sö dông m¸y tÝnh, vÞ trÝ vµ tÇn suÊt cña viÖc sö dông B l. Thêi gian gÇn nhÊt b¹n cã sö dông m¸y tÝnh? B2. TÇn suÊt trung b×nh sö dông m¸y tÝnh trong ba th¸ng qua. B3. §Þa ®iÓm sö dông m¸y tÝnh trong vßng ba th¸ng qua: ë nhµ, c¬ quan, n¬i häc tËp hay ë n¬i kh¸c. PhÇn C - sö dông internet Cl. Thêi gian gÇn nhÊt sö dông Internet C2. TÇn suÊt trung b×nh sö dông Internet C3. T×nh h×nh vµ n¬i sö dông Internet trong ba th¸ng qua C4. ThiÕt bÞ ®−îc sö dông ®Ó truy cËp internet C5. Môc ®Ých vµ lo¹i dÞch vô sö ®ông trªn Internet: - Giao tiÕp hay t×m kiÕm c¸c th«ng tin trªn internet, - T×m viÖc lµm, - Gi¶i trÝ - §Æt hµng vµ b¸n hµng ho¸, dÞch vô - Giao dÞch ng©n hµng - Gi¸o dôc ®µo t¹o C6. Trong vßng 12 th¸ng qua cã gÆp ph¶i c¸c vÊn ®Ò vÒ an toµn khi sö dông Internet? 167
  18. PhÇn D - th−¬ng m¹i b¸n lÎ trªn internet D l. Thêi gian gÇn nhÊt ®Æt hµng hoÆc dÞch vô cho môc ®Ých c¸ nh©n qua Internet D2. Lo¹i hµng ho¸ hoÆc dÞch vô ®· ®Æt hµng qua Internet cho môc ®Ých c¸ nh©n trong vßng 12 th¸ng qua (chia theo lo¹i hµng ho¸) D3. Gi¸ trÞ cña c¸c hµng vµ dÞch vô lµ bao nhiªu (kh«ng bao gåm sù ®Çu t− tµi chÝnh)? D4. Sö dông thÎ thanh to¸n (tÝn dông hoÆc ghi nî) ®Ó thanh to¸n c¸c hµng ho¸ hoÆc dÞch vô b¸n lÎ trªn Internet kh«ng D5. Mua hoÆc ®Æt hµng trªn Internet tõ: a) Th−¬ng nh©n b¸n lÎ ®−îc biÕt ngoµi m¹ng Internet (cöa hiÖu, catalogue) b) Th−¬ng nh©n b¸n lÎ ®−îc biÕt tõ m¹ng Internet hoÆc ®−îc t×m trªn Internet D7. Nh÷ng lý do chñ yÕu kh«ng mua/®Æt hµng hoÆc dÞch vô cho môc ®Ých c¸ nh©n? a) Kh«ng cÇn b) ThÝch ®Õn c¸c cöa hµng cã ng−êi b¸n h¬n lµ xem s¶n phÈm c) ¶nh h−ëng cña thãi quen/sù trung thµnh cña kh¸ch hµng ®èi víi c¸c cöa hµng/hoÆc nhµ cung cÊp d) Qu¸ ®¾t e) Thêi gian giao hµng qu¸ l©u f) Kh«ng ch¾c ch¾n khi nhËn hµng ho¸ ®Æt hµng t¹i nhµ g) Hµng ho¸ vµ dÞch vô cÇn kh«ng cã trªn Internet h) Lo ng¹i vÒ b¶o ®¶m, lo l¾ng vÒ viÖc thµnh to¸n thÎ tÝn dông trªn Internet i) Lo ng¹i vÒ bÝ mËt c¸ nh©n, lo l¾ng vÒ cung cÊp c¸c th«ng tin chi tiÕt c¸ nh©n trªn Internet j) Kh«ng cã thÎ thanh to¸n trªn Internet 168
  19. k) Tèc ®é kÕt nèi Internet qu¸ chËm PhÇn E - kü n¨ng ®iÖn tö E1. LÇn gÇn nhÊt tham dù mét kho¸ ®µo t¹o thuéc bÊt cø thÓ lo¹i nµo cña viÖc sö dông m¸y tÝnh: Trong 3 th¸ng qua Kho¶ng gi÷a 3 th¸ng vµ l n¨m tr−íc Tõ l ®Õn 3 n¨m tr−íc Ch−a bao giê tham dù E2. Lo¹i ho¹t ®éng liªn quan ®Õn m¸y tÝnh ®· thùc hiÖn. a) Sö dông chuét hoÆc thiÕt bÞ trá kh¸c ®Ó më ch−¬ng tr×nh (nh− tr×nh duyÖt Internet, bé xö lý word,v.v…) b) Sao chÐp hoÆc di chuyÓn tiÖp hoÆc file c) Sö dông c¸c c«ng cô sao chÐp hoÆc d¸n ®Ó sao chôp hoÆc di chuyÓn th«ng tin trong mét tµi liÖu d) Sö dông c¸c c«ng thøc sè häc c¬ b¶n trong mét b¶ng c«ng t¸c e) TÖp tin nÐn (nh− sö dông WINZIP, v.v…) f) ViÕt ch−¬ng tr×nh m¸y tÝnh sö dông ng«n ng÷ ch−¬ng tr×nh ®Æc biÖt E3. Lo¹i ho¹t ®éng liªn quan ®Õn Internet ®· tiÕn hµnh a) Sö dông ph−¬ng tiÖn t×m kiÕm ®Ó t×m th«ng tin (vÝ dô nh− Google hoÆc Yahoo?) b) Göi th− ®iÖn tö víi file ®Ýnh kÌm (tµi liÖu, h×nh ¶nh, v.v…) c) Göi th«ng tin ng¾n vµo chatrom, nhãm th¶o luËn hoÆc diÔn dµn th¶o luËn trùc tuyÕn d) Sö dông viÖc dïng chung file b×nh ®¼ng ®Ó trao ®æi vÒ phim ¶nh, ©m nh¹c,v.v (nh− Kazaa, Napster) e) Sö dông Internet ®Ó gäi ®iÖn tho¹i f) S¸ng t¹o trang web 169
  20. E4. Nh÷ng kü n¨ng cã ®−îc ®Ó thùc hiÖn nh÷ng ho¹t ®éng nµy ë ®©u vµ nh− thÕ nµo. a) C¸c c¬ së ®µo t¹o chÝnh thèng (tr−êng, cao ®¼ng, ®¹i häc) b) C¸c kho¸ ®µo t¹o ë trung t©m gi¸o dôc (nh−ng kh«ng ph¶i do sù ®Ò xuÊt cña chñ sö dông lao ®éng) c) C¸c kho¸ ®µo t¹o h−íng nghiÖp (theo yªu cÇu cña chñ sö dông lao ®éng) d) C¸c s¸ch tù häc hoÆc ®Üa CD-ROMS e) Tù häc cïng víi thùc hµnh f) Trî gióp cña c¸c ®ång nghiÖp, hä hµng, b¹n bÌ C¸c ®Æc ®iÓm c¬ b¶n cña c¸ nh©n cÇn thu thËp l. Tuæi 2. Giíi tÝnh 3. Tr×nh ®é häc vÊn 4. T×nh tr¹ng viÖc lµm 5. NghÒ nghiÖp 6. N¬i c«ng t¸c 7. N¬i th−êng tró 8. Sè ng−êi lao ®éng trong hé 9. Sè ng−êi phô thuéc (trÎ em d−íi 16 tuæi hoÆc ng−êi trong ®é tuæi tõ 16 ®Õn 24 kh«ng ho¹t ®éng kinh tª) 10. Thu nhËp cña hé gia ®×nh. 3.3. Tham kh¶o B¶ng hái mÉu ®iÒu tra vÒ CNTT cña c¸c n−íc OECD PhÇn cuèi cña §Ò tµi ®−a ra B¶ng c©u hái mÉu ®iÒu tra vÒ c«ng nghÖ th«ng tin dïng cho c¸c n−íc thuéc khèi OECD ®Ó tham kh¶o, ®ång thêi cã ý khuyÕn nghÞ ¸p dông khi ®iÒu tra chuyªn ®Ò vÒ CNTT ë ViÖt Nam. B¶ng hái mÉu gåm hai phÇn: 170
nguon tai.lieu . vn