1. Trang Chủ
  2. Kế toán - Kiểm toán
  3. Đề tài: “Hoàn thiện về kiểm toán chu trình hàng tồn kho trong kiểm toán Báo cáo tài chính do Công ty Kiểm toán tư vấn xây dựng Việt Nam thực hiện”.

Đề tài: “Hoàn thiện về kiểm toán chu trình hàng tồn kho trong kiểm toán Báo cáo tài chính do Công ty Kiểm toán tư vấn xây dựng Việt Nam thực hiện”.

Trong điều kiện bước đầu hội nhập nền kinh tế thế giới, môi trường kinh doanh ở Việt Nam đã và đang tiến dần đến thế ổn định. Nhiều cơ hội mới mở ra cho các doanh nghiệp, đi kèm với đó là những thách thức, những rủi ro không thể né tránh. Ngành kiểm toán nói chung và kiểm toán độc lập nói riêng cũng không nằm ngoài xu hướng đó. Từ trước đến nay, Báo cáo tài chính luôn là đối tượng chủ yếu của kiểm toán độc lập. Báo cáo tài chính là tấm gương phản ánh... Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Sof

Thể loại Tài liệu miễn phí Kế toán - Kiểm toán

Số trang 103

Ngày tạo 8/30/2018 12:27:07 AM +00:00

Loại tệp PDF

Kích thước 0.61 M

Tên tệp

Tải Đề tài: “Hoàn thiện về kiểm toán chu trình hàng tồ... (.pdf)

Xem mẫu

  1. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. LuËn v¨n tèt nghiÖp Danh môc s¬ ®å, b¶ng biÓu S¬ ®å 1: Mèi quan hÖ gi÷a c¸c phÇn hµnh kiÓm to¸n ............................................5 S¬ ®å 2: Tæ chøc chøng tõ nhËp kho ...................................................................10 S¬ ®å 3: Tæ chøc chøng tõ xuÊt kho ....................................................................10 S¬ ®å 4: Tr×nh tù h¹ch to¸n hµng tån kho (KKTX)..............................................13 S¬ ®å 5: Tr×nh tù h¹ch to¸n hµng tån kho (KK§K) .............................................14 S¬ ®å 6: Dßng vËn ®éng cña chu tr×nh hµng tån kho ...........................................19 S¬ ®å 7: Bé m¸y qu¶n lý t¹i CIMEICO ...............................................................42 B¶ng 1: Môc tiªu kiÓm to¸n hµng tån kho ..........................................................20 B¶ng 2: Mét sè chØ tiªu t¹i CIMEICO .................................................................41 B¶ng 3: Ph©n tÝch sè liÖu trªn BC§KT t¹i c«ng ty E ...........................................53 B¶ng 4: Ph©n tÝch s¬ bé BCKQKD t¹i c«ng ty E .................................................54 B¶ng 5: Ph©n tÝch sè liÖu trªn BC§KT t¹i c«ng ty F............................................55 B¶ng 6: Ph©n tÝch s¬ bé BCKQKD t¹i c«ng ty F .................................................55 B¶ng 7: Ph©n tÝch sè liÖu trªn BC§KT t¹i c«ng ty H...........................................56 B¶ng 8: Ph©n tÝch s¬ bé BCKQKD t¹i c«ng ty H.................................................56 B¶ng 9: B¶ng x¸c ®Þnh tÝnh nh¹y c¶m .................................................................57 B¶ng 10: B¶ng x¸c ®Þnh møc träng yÕu kÕ ho¹ch t¹i c«ng ty F ...........................59 B¶ng 11: Tæng hîp hµng tån kho c«ng ty F.........................................................72 B¶ng 12: Tæng hîp hµng tån kho c«ng ty H ........................................................72 B¶ng 13: Tæng hîp kÕt qu¶ kiÓm kª nguyªn vËt liÖu t¹i c«ng ty E ......................78 B¶ng 14: B¶ng tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm t¹i c«ng ty E..........................................82 B¶ng 15: Th­ x¸c nhËn hµng göi b¸n cña c«ng ty E ............................................83 B¶ng 16: B¶ng c©u hái vÒ hÖ thèng kiÓm so¸t néi bé ..........................................95 B¶ng 17: C¸c møc rñi ro .....................................................................................97 B¶ng 18: C¸c chØ tiªu ph©n tÝch däc hµng tån kho ...............................................98 B¶ng 19: B¶ng kª chªnh lÖch ..............................................................................99 B¶ng 20: B¶ng kª x¸c minh.................................................................................99 MÉu biÓu 1: B¶ng tæng hîp hµng tån kho c«ng ty E ...........................................71 MÉu biÓu 2: GiÊy lµm viÖc sè 2E ........................................................................73 MÉu biÓu 3: GiÊy lµm viÖc sè 2H........................................................................75 Hoµn thiÖn kiÓm to¸n chu tr×nh hµng tån kho …… 1
  2. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. LuËn v¨n tèt nghiÖp MÉu biÓu 4: GiÊy lµm viÖc sè 3H........................................................................76 MÉu biÓu 5: GiÊy lµm viÖc sè 3E ........................................................................80 MÉu biÓu 6: GiÊy lµm viÖc sè 4E ........................................................................84 MÉu biÓu 7: GiÊy lµm viÖc sè 5E ........................................................................86 MÉu biÓu 8: GiÊy lµm viÖc sè 6H........................................................................87 MÉu biÓu 9: GiÊy lµm viÖc sè 3F ........................................................................87 MÉu biÓu 10: GiÊy lµm viÖc sè 4F.......................................................................88 MÉu biÓu 11: GiÊy lµm viÖc sè 4H......................................................................89 MÉu biÓu 12: GiÊy lµm viÖc sè 5H......................................................................89 Hoµn thiÖn kiÓm to¸n chu tr×nh hµng tån kho …… 2
  3. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. LuËn v¨n tèt nghiÖp Danh môc tõ viÕt t¾t DiÔn gi¶i Tõ viÕt t¾t HTK Hµng tån kho…………………………………………………… BCTC B¸o c¸o tµi chÝnh……………………………………………….. KKTX Kª khai th­êng xuyªn………………………………………….. KK§K KiÓm kª ®Þnh kú………………………………………………… GVHB Gi¸ vèn hµng b¸n……………………………………………….. TS Tµi s¶n…………………………………………………………… TSL§ Tµi s¶n l­u ®éng…………………………………………………. KSNB KiÓm so¸t néi bé………………………………………………… NVL Nguyªn vËt liÖu…………………………………………………. CP Chi phÝ…………………………………………………………… BCKQKD B¸o c¸o kÕt qu¶ kinh doanh .......................................................... BC§KT B¶ng c©n ®èi kÕ to¸n .................................................................... Hoµn thiÖn kiÓm to¸n chu tr×nh hµng tån kho …… 3
  4. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. LuËn v¨n tèt nghiÖp Lêi më ®Çu Trong ®iÒu kiÖn b­íc ®Çu héi nhËp nÒn kinh tÕ thÕ giíi, m«i tr­êng kinh doanh ë ViÖt Nam ®· vµ ®ang tiÕn dÇn ®Õn thÕ æn ®Þnh. NhiÒu c¬ héi míi më ra cho c¸c doanh nghiÖp, ®i kÌm víi ®ã lµ nh÷ng th¸ch thøc, nh÷ng rñi ro kh«ng thÓ nÐ tr¸nh. Ngµnh kiÓm to¸n nãi chung vµ kiÓm to¸n ®éc lËp nãi riªng còng kh«ng n»m ngoµi xu h­íng ®ã. Tõ tr­íc ®Õn nay, B¸o c¸o tµi chÝnh lu«n lµ ®èi t­îng chñ yÕu cña kiÓm to¸n ®éc lËp. B¸o c¸o tµi chÝnh lµ tÊm g­¬ng ph¶n ¸nh kÕt qu¶ ho¹t ®éng còng nh­ mäi khÝa c¹nh trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp. §iÒu nµy ®ßi hái c¸c th«ng tin ®­a ra trªn B¸o c¸o tµi chÝnh ph¶i lu«n ®¶m b¶o tÝnh trung thùc, hîp lý. Trªn B¸o c¸o tµi chÝnh cña c¸c doanh nghiÖp, hµng tån kho th­êng lµ mét kho¶n môc cã gi¸ trÞ lín, c¸c nghiÖp vô ph¸t sinh xoay quanh hµng tån kho rÊt phong phó, phøc t¹p. Sù phøc t¹p nµy ¶nh h­ëng ®Õn c«ng t¸c tæ chøc h¹ch to¸n còng nh­ viÖc ghi chÐp hµng ngµy, lµm t¨ng kh¶ n¨ng x¶y ra sai ph¹m ®èi víi hµng tån kho. Thªm vµo ®ã, c¸c nhµ qu¶n trÞ doanh nghiÖp th­êng cã xu h­íng ph¶n ¸nh t¨ng gi¸ trÞ hµng tån kho so víi thùc tÕ nh»m môc ®Ých t¨ng gi¸ trÞ tµi s¶n doanh nghiÖp, minh chøng cho viÖc më réng quy m« s¶n xuÊt hay tiÒm n¨ng s¶n xuÊt trong t­¬ng lai… C¸c sai ph¹m x¶y ra ®èi víi hµng tån kho cã ¶nh h­ëng tíi rÊt nhiÒu chØ tiªu kh¸c nhau trªn B¸o c¸o tµi chÝnh cña doanh nghiÖp. ChÝnh v× vËy, kiÓm to¸n chu tr×nh hµng tån kho ®­îc ®¸nh gi¸ lµ mét trong nh÷ng phÇn hµnh quan träng trong kiÓm to¸n B¸o c¸o tµi chÝnh. Lµ sinh viªn chuyªn ngµnh kiÓm to¸n, qua kú thùc tËp t¹i C«ng ty KiÓm to¸n t­ vÊn x©y dùng ViÖt Nam (CIMEICO VIETNAM), em ®· cã ®­îc ®iÒu kiÖn tèt ®Ó tiÕp cËn thùc tÕ, vËn dông nh÷ng kiÕn thøc ®· ®­îc trang bÞ trong nhµ tr­êng vµo thùc tiÔn ®Ó trªn c¬ së ®ã cñng cè kiÕn thøc, ®i s©u t×m hiÓu vµ n¾m b¾t c¸ch thøc tæ chøc c«ng t¸c kiÓm to¸n trong tõng lo¹i h×nh. Trªn c¬ së ®ã em ®· chän ®Ò tµi: “Hoµn thiÖn kiÓm to¸n chu tr×nh hµng tån kho trong kiÓm to¸n B¸o c¸o tµi chÝnh do C«ng ty KiÓm to¸n t­ vÊn x©y dùng ViÖt Nam thùc hiÖn”. Néi dung chuyªn ®Ò gåm 3 phÇn chÝnh: Ch­¬ng I: Lý luËn chung vÒ kiÓm to¸n chu tr×nh hµng tån kho trong kiÓm to¸n B¸o c¸o tµi chÝnh. Hoµn thiÖn kiÓm to¸n chu tr×nh hµng tån kho …… 4
  5. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. LuËn v¨n tèt nghiÖp Ch­¬ng II: Thùc tr¹ng kiÓm to¸n hµng tån kho trong kiÓm to¸n B¸o c¸o tµi chÝnh t¹i C«ng ty KiÓm to¸n t­ vÊn x©y dùng ViÖt Nam. Ch­¬ng III: Ph­¬ng h­íng hoµn thiÖn kiÓm to¸n chu tr×nh hµng tån kho. Do ph¹m vi nghiªn cøu cßn cã nhiÒu h¹n chÕ nªn bµi viÕt cña em kh«ng tr¸nh khái thiÕu sãt, v× vËy em rÊt mong nhËn ®­îc sù quan t©m ®ãng gãp ý kiÕn cña c¸c thÇy c«. Em xin ch©n thµnh c¶m ¬n sù h­íng dÉn cña TS Chu Thµnh- §H KTQD, Anh NguyÔn §¾c Thµnh- Phã Gi¸m ®èc - Tr­ëng phßng NghiÖp vô KiÓm to¸n sè 1 t¹i CIMEICO vµ c¸c anh chÞ trong C«ng ty ®· gióp ®ì em hoµn thµnh chuyªn ®Ò nµy. Hoµn thiÖn kiÓm to¸n chu tr×nh hµng tån kho …… 5
  6. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. LuËn v¨n tèt nghiÖp Ch­¬ng I: Lý luËn chung vÒ kiÓm to¸n chu tr×nh Hµng tån kho trong kiÓm to¸n B¸o c¸o tµi chÝnh. I. Kh¸i qu¸t vÒ kiÓm to¸n B¸o c¸o tµi chÝnh: 1.Kh¸i niÖm chung: Cã nhiÒu c¸ch hiÓu kh¸c nhau vÒ ho¹t ®éng kiÓm to¸n nh­ng nh×n chung kiÓm to¸n ®­îc hiÓu lµ viÖc x¸c minh vµ bµy tá ý kiÕn vÒ thùc tr¹ng ho¹t ®éng cÇn ®­îc kiÓm to¸n b»ng hÖ thèng ph­¬ng ph¸p kü thuËt cña kiÓm to¸n chøng tõ vµ kiÓm to¸n ngoµi chøng tõ do c¸c kiÓm to¸n viªn cã tr×nh ®é nghiÖp vô t­¬ng xøng thùc hiÖn trªn c¬ së hÖ thèng ph¸p lý cã hiÖu lùc. KiÓm to¸n tµi chÝnh lµ mét ho¹t ®éng ®Æc tr­ng cña kiÓm to¸n, víi môc tiªu cô thÓ lµ “®­a ra ý kiÕn x¸c nhËn r»ng B¸o c¸o tµi chÝnh cã ®­îc lËp trªn c¬ së chuÈn mùc vµ chÕ ®é kÕ to¸n hiÖn hµnh (hoÆc ®­îc chÊp nhËn), cã tu©n thñ ph¸p luËt liªn quan, cã ph¶n ¸nh trung thùc vµ hîp lý trªn c¸c khÝa c¹nh träng yÕu hay kh«ng” (theo ChuÈn mùc kiÓm to¸n ViÖt Nam 200/11). DiÔn gi¶i cô thÓ nh÷ng môc tiªu ®­îc nªu trong ChuÈn mùc nh­ sau: - Môc tiªu tæng qu¸t: ®­îc hiÓu lµ t×m kiÕm b»ng chøng kiÓm to¸n ®Ó ®­a ra ý kiÕn vÒ tÝnh trung thùc, hîp lý cña th«ng tin tr×nh bµy trªn B¶ng khai tµi chÝnh. - Môc tiªu kiÓm to¸n chung: lµ viÖc xem xÐt ®¸nh gi¸ tæng thÓ sè tiÒn ghi trªn c¸c chu tr×nh, trªn c¬ së c¸c cam kÕt chung vÒ tr¸ch nhiÖm cña nhµ qu¶n lý vÒ nh÷ng th«ng tin thu ®­îc qua kh¶o s¸t thùc tÕ ë ®¬n vÞ ®­îc kiÓm to¸n (®ång thêi xem xÐt c¶ tíi c¸c môc tiªu chung kh¸c bao gåm môc tiªu cã thùc, ®Çy ®ñ trän vÑn, môc tiªu vÒ tÝnh chÝnh x¸c c¬ häc, môc tiªu vÒ ®Þnh gi¸ hay ph©n lo¹i tr×nh bµy, môc tiªu vÒ quyÒn vµ nghÜa vô). §èi t­îng trùc tiÕp cña kiÓm to¸n B¸o c¸o tµi chÝnh lµ c¸c B¶ng khai tµi chÝnh, B¸o c¸o tµi chÝnh ®­îc ®Þnh nghÜa trong ChuÈn mùc kiÓm to¸n ViÖt Nam 200/ 04 nh­ sau: B¸o c¸o tµi chÝnh lµ hÖ thèng c¸c b¸o c¸o ®­îc lËp theo chuÈn mùc vµ chÕ ®é kÕ to¸n hiÖn hµnh (hoÆc ®­îc chÊp nhËn) ph¶n ¸nh c¸c th«ng tin kinh tÕ, tµi chÝnh chñ yÕu cña ®¬n vÞ. Ngoµi ra, B¶ng khai tµi chÝnh cßn bao gåm nh÷ng b¶ng kª khai cã tÝnh ph¸p lý kh¸c nh­ B¶ng kª khai tµi s¶n c¸ nh©n, B¶ng kª khai tµi s¶n ®Æc biÖt… C¸c b¶ng khai nµy ®Òu chøa ®ùng nh÷ng th«ng tin ®­îc Hoµn thiÖn kiÓm to¸n chu tr×nh hµng tån kho …… 6
  7. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. LuËn v¨n tèt nghiÖp lËp t¹i mét thêi ®iÓm cô thÓ trªn c¬ së tµi liÖu kÕ to¸n tæng hîp vµ chi tiÕt. HiÓu theo c¸ch kh¸c, c¸c chØ tiªu trªn B¸o c¸o tµi chÝnh chøa ®ùng nhiÒu mèi quan hÖ theo nh÷ng h­íng kh¸c nhau nh­: gi÷a néi dung kinh tÕ cña chØ tiªu nµy víi chØ tiªu kh¸c, gi÷a chu tr×nh nµy víi chu tr×nh kh¸c… ViÖc nhËn diÖn ®èi t­îng kiÓm to¸n vµ ph©n tÝch mèi quan hÖ c¸c th«ng tin, chØ tiªu trªn B¸o c¸o tµi chÝnh lµ rÊt quan träng v× nã ¶nh h­ëng ®Õn viÖc lùa chän c¸ch tiÕn hµnh kiÓm to¸n B¸o c¸o tµi chÝnh. Cã 2 c¸ch c¬ b¶n ®Ó tiÕp cËn B¸o c¸o tµi chÝnh thµnh c¸c phÇn hµnh kiÓm to¸n: ph©n theo chu tr×nh hoÆc ph©n theo chu tr×nh, do ®ã còng cã 2 c¸ch tiÕn hµnh kiÓm to¸n B¸o c¸o tµi chÝnh *KiÓm to¸n B¸o c¸o tµi chÝnh theo chu tr×nh: c¸c kiÓm to¸n viªn ph©n chia m¸y mãc tõng chu tr×nh hay mét sè chu tr×nh theo thø tù trong B¸o c¸o tµi chÝnh vµo mét phÇn hµnh. C¸ch tiÕp cËn nµy ®¬n gi¶n song kh«ng cã hiÖu qu¶ do t¸ch biÖt nh÷ng chu tr×nh ë c¸c vÞ trÝ kh¸c nhau nh­ng l¹i cã quan hÖ chÆt chÏ víi nhau. *KiÓm to¸n B¸o c¸o tµi chÝnh theo chu tr×nh: lµ c¸ch ph©n chia th«ng dông h¬n c¨n cø vµo mèi liªn hÖ chÆt chÏ lÉn nhau gi÷a c¸c chu tr×nh, c¸c qu¸ tr×nh cÊu thµnh, c¸c yÕu tè trong mét chu tr×nh chung cña ho¹t ®éng tµi chÝnh. Theo ®ã, kiÓm to¸n viªn quan niÖm r»ng cã nhiÒu chØ tiªu trªn B¸o c¸o tµi chÝnh cã mèi quan hÖ chÆt chÏ víi nhau, thÓ hiÖn sù liªn kÕt gi÷a c¸c qu¸ tr×nh ho¹t ®éng kinh doanh, cã thÓ lÊy vÝ dô nh­: c¸c chØ tiªu “Hµng tån kho- Gi¸ vèn- Lîi nhuËn thuÇn tõ ho¹t ®éng kinh doanh” thÓ hiÖn mèi quan hÖ cña c¸c qu¸ tr×nh tõ khi mua vµo, s¶n xuÊt ®Õn lóc tiªu thô thµnh phÈm… Theo ®ã, kiÓm to¸n B¸o c¸o tµi chÝnh th­êng bao gåm c¸c chu tr×nh c¬ b¶n sau: - KiÓm to¸n chu tr×nh b¸n hµng- thu tiÒn. - KiÓm to¸n tiÒn mÆt (t¹i kÐt, t¹i ng©n hµng hoÆc ®ang chuyÓn). - KiÓm to¸n chu tr×nh mua hµng- thanh to¸n. - KiÓm to¸n tiÒn l­¬ng vµ nh©n viªn. - KiÓm to¸n Hµng tån kho. - KiÓm to¸n vèn b»ng tiÒn. Mèi quan hÖ gi÷a c¸c chu tr×nh ®­îc thÓ hiÖn qua s¬ ®å: Hoµn thiÖn kiÓm to¸n chu tr×nh hµng tån kho …… 7
  8. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. LuËn v¨n tèt nghiÖp S¬ ®å 1: Mèi quan hÖ gi÷a c¸c phÇn hµnh kiÓm to¸n. Vèn b»ng tiÒn TiÕp nhËn Mua hµng TiÒn B¸n hµng vµ hoµn thanh l­¬ng vµ thu tiÒn tr¶ vèn to¸n nh©n viªn Hµng tån kho Qua ®ã cã thÓ thÊy chu tr×nh hµng tån kho cã quan hÖ víi tÊt c¶ c¸c chu tr×nh kh¸c, chØ kh¸c ë gãc ®é trùc tiÕp hay gi¸n tiÕp. §Æc biÖt lµ mèi quan hÖ mËt thiÕt víi chu tr×nh Mua hµng- thanh to¸n, tiÒn l­¬ng nh©n viªn, b¸n hµng- thu tiÒn. §ã lµ nh÷ng chu tr×nh, nh÷ng ®Çu mèi quan träng víi c¶ kh¸ch hµng vµ c«ng ty kiÓm to¸n. Cô thÓ h¬n, trong c«ng t¸c kÕ to¸n t¹i doanh nghiÖp, kÕt qu¶ cña hµng tån kho kh«ng chØ ¶nh h­ëng ®Õn c¸c chØ tiªu trªn B¶ng c©n ®èi kÕ to¸n mµ cßn ¶nh h­ëng trùc tiÕp tíi kÕt qu¶ ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh. §èi víi kiÓm to¸n, kÕt qu¶ kiÓm to¸n chu tr×nh hµng tån kho gióp c¸c kiÓm to¸n viªn cã thÓ kÕt hîp, ®èi chiÕu vµ kiÓm tra kÕt qu¶ cña c¸c chu tr×nh kh¸c (mua hµng, tiÒn l­¬ng..) tõ ®ã tiÕt kiÖm ®­îc thêi gian, chi phÝ, n©ng cao hiÖu qu¶ c«ng t¸c. ChÝnh tõ nh÷ng ®Æc ®iÓm nªu trªn, c¸c kiÓm to¸n viªn lu«n x¸c ®Þnh kiÓm to¸n hµng tån kho lµ träng t©m khi tiÕn hµnh kiÓm to¸n B¸o c¸o tµi chÝnh. 2. Ph­¬ng ph¸p kiÓm to¸n trong kiÓm to¸n tµi chÝnh. KiÓm to¸n tµi chÝnh lµ ho¹t ®éng ®Æc tr­ng cña ho¹t ®éng kiÓm to¸n nãi chung do ®ã ®Ó thùc hiÖn chøc n¨ng x¸c minh vµ bµy tá ý kiÕn, kiÓm to¸n tµi chÝnh còng sö dông c¸c ph­¬ng ph¸p kiÓm to¸n chøng tõ (kiÓm to¸n c¸c quan hÖ c©n Hoµn thiÖn kiÓm to¸n chu tr×nh hµng tån kho …… 8
  9. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. LuËn v¨n tèt nghiÖp ®èi, ®èi chiÕu trùc tiÕp, ®èi chiÕu logic) vµ kiÓm to¸n ngoµi chøng tõ (KiÓm kª, thùc nghiÖm, ®iÒu tra). Do mçi lo¹i kiÓm to¸n cã chøc n¨ng cô thÓ kh¸c nhau, ®èi t­îng kiÓm to¸n kh¸c nhau vµ quan hÖ chñ thÓ, kh¸ch thÓ kiÓm to¸n kh¸c nhau nªn c¸ch thøc kÕt hîp c¸c ph­¬ng ph¸p kiÓm to¸n c¬ b¶n trªn còng kh¸c nhau. Trong kiÓm to¸n tµi chÝnh, c¸c ph­¬ng ph¸p kiÓm to¸n c¬ b¶n ®­îc triÓn khai theo h­íng kÕt hîp l¹i hoÆc chi tiÕt h¬n tuú t×nh huèng cô thÓ trong suèt qu¸ tr×nh kiÓm to¸n. Trong qu¸ tr×nh thùc hiÖn kiÓm to¸n, ng­êi ta chia c¸c ph­¬ng ph¸p kiÓm to¸n thµnh hai lo¹i: - C¸c thö nghiÖm c¬ b¶n: ®©y lµ viÖc thÈm tra l¹i c¸c th«ng tin biÓu hiÖn b»ng tiÒn ph¶n ¸nh trªn c¸c b¶ng tæng hîp th«ng qua viÖc thùc hiÖn c¸c ph­¬ng ph¸p kiÓm to¸n chøng tõ vµ kiÓm to¸n ngoµi chøng tõ theo tr×nh tù x¸c ®Þnh. - Thö nghiÖm tu©n thñ: lµ ph­¬ng ph¸p dùa vµo kÕt qu¶ cña hÖ thèng kiÓm so¸t néi bé khi hÖ thèng nµy tån t¹i vµ cã hiÖu lùc (®Ó biÕt ®­îc hÖ thèng kiÓm so¸t néi bé tån t¹i cã hiÖu lùc th× ph¶i kh¶o s¸t vµ ®¸nh gi¸ hÖ thèng nµy). Do ®èi t­îng cô thÓ cña kiÓm to¸n tµi chÝnh lµ c¸c B¸o c¸o kÕ to¸n vµ c¸c b¶ng tæng hîp tµi chÝnh ®Æc biÖt kh¸c, c¸c b¶ng tæng hîp nµy võa chøa ®ùng c¸c mèi quan hÖ kinh tÕ tæng qu¸t võa ph¶n ¸nh cô thÓ tõng lo¹i tµi s¶n, nguån vèn víi nh÷ng biÓu hiÖn vÒ kinh tÕ, ph¸p lý vµ ®­îc lËp theo tr×nh tù x¸c ®Þnh. KiÓm to¸n tµi chÝnh ph¶i h×nh thµnh nh÷ng tr¾c nghiÖm ®ång thêi kÕt hîp víi viÖc sö dông c¸c ph­¬ng ph¸p kiÓm to¸n c¬ b¶n ®Ó ®­a ra ý kiÕn ®óng ®¾n vÒ c¸c b¶ng tæng hîp nµy. Trong kiÓm to¸n tµi chÝnh cã ba lo¹i tr¾c nghiÖm: - Tr¾c nghiÖm c«ng viÖc: lµ c¸ch thøc vµ tr×nh tù rµ so¸t c¸c nghiÖp vô hoÆc c¸c ho¹t ®éng cô thÓ trong quan hÖ víi sù tån t¹i vµ cã hiÖu lùc cña hÖ thèng kiÓm so¸t néi bé, tr­íc hÕt lµ hÖ thèng kÕ to¸n. Tr¾c nghiÖm c«ng viÖc bao gåm hai lo¹i: + Tr¾c nghiÖm ®é v÷ng ch·i: ®©y lµ c¸ch thøc, tr×nh tù rµ so¸t nh÷ng th«ng tin vÒ gi¸ trÞ trong hÖ thèng kÕ to¸n, h­íng tíi “®é tin cËy cña th«ng tin” cña hÖ thèng kiÓm so¸t néi bé. + Tr¾c nghiÖm ®¹t yªu cÇu: lµ c¸ch thøc, tr×nh tù rµ so¸t nh÷ng thñ tôc kÕ to¸n hoÆc thñ tôc qu¶n lý cã liªn quan ®Õn ®èi t­îng kiÓm to¸n. Tr¾c nghiÖm ®¹t yªu cÇu ®­îc sö dông t­¬ng ®èi ®a d¹ng, tËp trung chñ yÕu vµo viÖc ®¸nh gi¸ sù Hoµn thiÖn kiÓm to¸n chu tr×nh hµng tån kho …… 9
  10. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. LuËn v¨n tèt nghiÖp hiÖn diÖn cña hÖ thèng kiÓm so¸t néi bé vµ h­íng tíi môc tiªu lµ ®¶m b¶o sù tu©n thñ cña hÖ thèng kiÓm so¸t néi bé. - Tr¾c nghiÖm trùc tiÕp sè d­: lµ c¸ch thøc kÕt hîp c¸c ph­¬ng ph¸p c©n ®èi, ph©n tÝch, ®èi chiÕu trùc tiÕp víi kiÓm kª, ®iÒu tra thùc tÕ ®Ó x¸c ®Þnh ®é tin cËy cña c¸c sè d­ cuèi kú ë Sæ c¸i ghi vµo B¶ng c©n ®èi kÕ to¸n hoÆc B¸o c¸o kÕt qu¶ kinh doanh. §©y lµ c¸ch thøc chñ yÕu KiÓm to¸n viªn thu thËp b»ng chøng tõ c¸c nguån ®éc lËp, b»ng chøng kiÓm to¸n thu thËp theo c¸ch nµy cã ®é tin cËy cao. - Tr¾c nghiÖm ph©n tÝch (thñ tôc ph©n tÝch): Lµ c¸ch thøc xem xÐt c¸c mèi quan hÖ kinh tÕ vµ xu h­íng biÕn ®éng cña chØ tiªu kinh tÕ th«ng qua viÖc kÕt hîp c¸c ph­¬ng ph¸p ®èi chiÕu trùc tiÕp, ®èi chiÕu logic, c©n ®èi gi÷a trÞ sè b»ng tiÒn cña cïng mét chØ tiªu trong nh÷ng ®iÒu kiÖn kh¸c hoÆc gi÷a chØ tiªu tæng hîp víi bé phËn cÊu thµnh. Tr¾c nghiÖm ph©n tÝch ®­îc sö dông ë nhiÒu giai ®o¹n trong qu¸ tr×nh kiÓm to¸n. 3.Kh¸i qu¸t quy tr×nh kiÓm to¸n B¸o c¸o tµi chÝnh: Trong kiÓm to¸n B¸o c¸o tµi chÝnh, ®Ó thu thËp ®­îc ®Çy ®ñ b»ng chøng kiÓm to¸n cã gi¸ trÞ ®Ó lµm c¨n cø cho kÕt luËn cña kiÓm to¸n viªn vÒ tÝnh trung thùc vµ hîp lý cña th«ng tin trªn B¸o c¸o tµi chÝnh ®ång thêi ®¶m b¶o tÝnh hiÖu qu¶, kinh tÕ, tÝnh hiÖu lùc cña tõng cuéc kiÓm to¸n, kiÓm to¸n viªn ph¶i x©y dùng ®­îc quy tr×nh cô thÓ cho cuéc kiÓm to¸n ®ã. Th«ng th­êng, mçi quy tr×nh kiÓm to¸n ®­îc chia thµnh 3 b­íc: 1. LËp kÕ ho¹ch kiÓm to¸n 2. Thùc hiÖn kiÓm to¸n 3. KÕt thóc kiÓm to¸n B­íc 1: LËp kÕ ho¹ch kiÓm to¸n. Theo ChuÈn mùc kiÓm to¸n ViÖt Nam sè 300 th× kiÓm to¸n viªn vµ c«ng ty kiÓm to¸n ph¶i lËp kÕ ho¹ch kiÓm to¸n trong ®ã m« t¶ ph¹m vi dù kiÕn vµ c¸ch thøc tiÕn hµnh c«ng viÖc kiÓm to¸n. KÕ ho¹ch kiÓm to¸n ph¶i ®Çy ®ñ, chi tiÕt ®Ó lµm c¬ së cho ch­¬ng tr×nh kiÓm to¸n. Trong b­íc c«ng viÖc nµy, b¾t ®Çu tõ th­ mêi kiÓm to¸n, kiÓm to¸n viªn sÏ t×m hiÓu kh¸ch hµng víi môc ®Ých h×nh thµnh hîp ®ång hoÆc ®­a ra ®­îc kÕ ho¹ch chung. KiÓm to¸n viªn cÇn thu thËp c¸c th«ng tin cô thÓ vÒ kh¸ch hµng, t×m hiÓu ®¸nh gi¸ hÖ thèng kiÓm so¸t néi bé … Bªn c¹nh ®ã, trong khi lËp kÕ ho¹ch, c«ng ty kiÓm to¸n Hoµn thiÖn kiÓm to¸n chu tr×nh hµng tån kho …… 10
  11. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. LuËn v¨n tèt nghiÖp còng ph¶i cã sù chuÈn bÞ vÒ ph­¬ng tiÖn vµ nh©n viªn cho viÖc triÓn khai thùc hiÖn ch­¬ng tr×nh ®· x©y dùng. B­íc 2: Thùc hiÖn kÕ ho¹ch kiÓm to¸n. C¸c kiÓm to¸n viªn sÏ sö dông c¸c ph­¬ng ph¸p kü thuËt thÝch øng víi tõng ®èi t­îng cô thÓ ®Ó thu thËp b»ng chøng kiÓm to¸n. Thùc chÊt cña qu¸ tr×nh nµy lµ viÖc triÓn khai mét c¸ch chñ ®éng vµ tÝch cùc c¸c kÕ ho¹ch, ch­¬ng tr×nh kiÓm to¸n nh»m ®­a ra ý kiÕn x¸c thùc vÒ tÝnh trung thùc vµ hîp lý cña c¸c th«ng tin trªn B¸o c¸o tµi chÝnh dùa vµo c¸c b»ng chøng kiÓm to¸n ®Çy ®ñ, cã gi¸ trÞ. §©y lµ giai ®o¹n c¸c kiÓm to¸n viªn thùc hiÖn c¸c thñ tôc kiÓm to¸n ®­îc h×nh thµnh tõ c¸c lo¹i tr¾c nghiÖm, lµ thñ tôc kiÓm so¸t, thñ tôc ph©n tÝch vµ thñ tôc kiÓm tra chi tiÕt. Thñ tôc kiÓm to¸n ®­îc h×nh thµnh rÊt ®a d¹ng vµ c¨n cø vµo kÕt qu¶ ®¸nh gi¸ hÖ thèng kiÓm so¸t néi bé cña kh¸ch hµng, tõ ®ã ®i ®Õn quyÕt ®Þnh sö dông c¸c thñ tôc kh¸c nhau. NÕu c¸c ®¸nh gi¸ ban ®Çu vÒ kiÓm so¸t néi bé lµ cã hiÖu lùc th× c¸c kiÓm to¸n viªn sÏ tiÕp tôc thùc hiÖn c«ng viÖc víi tr¾c nghiÖm ®¹t yªu cÇu, ®ång thêi víi viÖc x¸c minh thªm nh÷ng sai sãt cã thÓ cã. Trong tr­êng hîp ng­îc l¹i, kiÓm to¸n viªn sÏ sö dông tr¾c nghiÖm ®é v÷ng ch·i trªn quy m« lín. Quy m«, tr×nh tù còng nh­ c¸c ph­¬ng ph¸p kÕt hîp cô thÓ phô thuéc rÊt lín vµo kinh nghiÖm vµ kh¶ n¨ng ph¸n ®o¸n cña c¸ nh©n kiÓm to¸n viªn. B­íc 3: KÕt thóc kiÓm to¸n, lµ lóc kiÓm to¸n viªn ®­a ra kÕt luËn kiÓm to¸n. C¸c kÕt luËn nµy n»m trong b¸o c¸o hoÆc biªn b¶n kiÓm to¸n. §Ó ®­a ra ®­îc nh÷ng ý kiÕn chÝnh x¸c, kiÓm to¸n viªn ph¶i tiÕn hµnh c¸c c«ng viÖc cô thÓ nh­: xem xÐt c¸c kho¶n nî ngoµi dù kiÕn, xem xÐt c¸c sù kiÖn x¶y ra sau ngµy kÕt thóc niªn ®é, xem xÐt tÝnh liªn tôc trong ho¹t ®éng cña ®¬n vÞ, thu thËp th­ gi¶i tr×nh cña Ban Gi¸m ®èc… Cuèi cïng, kiÓm to¸n viªn tæng hîp kÕt qu¶, lËp nªn B¸o c¸o kiÓm to¸n ®ång thêi cã tr¸ch nhiÖm gi¶i quyÕt c¸c sù kiÖn ph¸t sinh sau khi lËp B¸o c¸o kiÓm to¸n. Tïy theo kÕt qu¶, c¸c kiÓm to¸n viªn cã thÓ ®­a ra 1 trong 4 ý kiÕn: chÊp nhËn toµn phÇn, chÊp nhËn tõng phÇn, ý kiÕn kh«ng chÊp nhËn vµ ý kiÕn tõ chèi. II. KiÓm to¸n chu tr×nh Hµng tån kho trong kiÓm to¸n B¸o c¸o tµi chÝnh: 1. Kh¸i qu¸t chung vÒ hµng tån kho: Hµng tån kho lµ mét chu tr×nh quan träng trªn B¸o c¸o tµi chÝnh cña doanh nghiÖp, trong phÇn nµy ta sÏ xÐt ®Òn nh÷ng vÊn ®Ò liªn quan ®Õn c«ng t¸c kÕ to¸n Hoµn thiÖn kiÓm to¸n chu tr×nh hµng tån kho …… 11
  12. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. LuËn v¨n tèt nghiÖp hµng tån kho, tõ sæ s¸ch ®Õn c¸c tµi kho¶n ®­îc sö dông còng nh­ ph­¬ng ph¸p theo dâi, h¹ch to¸n vµ ghi sæ hµng tån kho. Cô thÓ: 1.1. Kh¸i niÖm: Theo ChuÈn mùc kÕ to¸n quèc tÕ vÒ hµng tån kho (ISA2) vµ ChuÈn mùc kÕ to¸n ViÖt Nam sè 02 “Hµng tån kho” th× hµng tån kho lµ nh÷ng tµi s¶n: + §­îc gi÷ ®Ó b¸n trong kú s¶n xuÊt, kinh doanh b×nh th­êng; + §ang trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh dë dang; + Nguyªn liÖu, vËt liÖu, c«ng cô dông cô ®Ó sö dông trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh hoÆc cung cÊp dÞch vô. Tõ ®ã cã thÓ thÊy cã nhiÒu tiªu thøc ®­îc sö dông ®Ó ph©n lo¹i hµng tån kho. Tr­íc hÕt ph¶i thÊy ®­îc hµng tån kho lµ tµi s¶n l­u ®éng cña doanh nghiÖp biÓu hiÖn d­íi h×nh th¸i vËt chÊt, cã thÓ ®­îc mua ngoµi hoÆc tù s¶n xuÊt ®Ó phôc vô vµo môc ®Ých s¶n xuÊt. Trong doanh nghiÖp th­¬ng m¹i th× hµng tån kho bao gåm: hµng hãa mua vÒ chê b¸n (cã hµng hãa tån kho, hµng mua ®ang ®i trªn ®­êng, hµng göi b¸n, hµng göi ®i gia c«ng chÕ biÕn). Cßn ®èi víi doanh nghiÖp s¶n xuÊt hµng tån kho cã thÓ bao gåm nh÷ng lo¹i sau: nguyªn- nhiªn vËt liÖu, c«ng cô dông cô tån kho, göi ®i gia c«ng chÕ biÕn vµ ®· mua ®ang ®i trªn ®­êng, s¶n phÈm dë dang (lµ nh÷ng s¶n phÈm ch­a hoµn thµnh vµ ®· hoµn thµnh nh­ng ch­a lµm thñ tôc nhËp kho), chi phÝ dÞch vô dë dang, thµnh phÈm hoµn thµnh chê b¸n. 1.2. KÕ to¸n hµng tån kho: 1.2.1. C«ng t¸c tæ chøc chøng tõ: Tæ chøc chøng tõ lµ viÖc tæ chøc vËn dông ph­¬ng ph¸p chøng tõ trong ghi chÐp kÕ to¸n ®Ó ban hµnh chÕ ®é chøng tõ vµ vËn dông chÕ ®é ®ã. §ång thêi, tæ chøc chøng tõ còng lµ viÖc thiÕt kÕ khèi l­îng c«ng t¸c kÕ to¸n vµ h¹ch to¸n kh¸c nhau trªn hÖ thèng chøng tõ hîp lý, hîp ph¸p theo mét quy tr×nh lu©n chuyÓn nhÊt ®Þnh. §èi víi hµng tån kho th× c«ng t¸c tæ chøc chøng tõ bao gåm chøng tõ nhËp kho vµ xuÊt kho. Quy tr×nh tæ chøc ®­îc thÓ hiÖn qua s¬ ®å: Hoµn thiÖn kiÓm to¸n chu tr×nh hµng tån kho …… 12
  13. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. LuËn v¨n tèt nghiÖp S¬ ®å 2: Tæ chøc chøng tõ nhËp kho. Phô tr¸ch Ng­êi Ban C¸n bé KÕ Nh÷ng Thñ phßng nhËp kiÓm cung to¸n ng­êi cã kho cung kho nghiÖm øng HTK liªn quan tiªu NghiÖp B¶o qu¶n vô nhËp vµ l­u tr÷ kho C¸c b­íc NhËp §Ò Biªn c«ng viÖc kho vµ PhiÕu Ký Ghi sæ nghÞ b¶n vµ chøng ghi thÎ nhËp duyÖt kÕ to¸n nhËp kiÓm tõ kÌm kho kho kho nghiÖm theo S¬ ®å 3: Tæ chøc chøng tõ xuÊt kho Ng­êi Gi¸m C¸n bé KÕ Nh÷ng ®Ò nghÞ ®èc, kÕ Thñ cung to¸n ng­êi cã xuÊt to¸n kho øng HTK liªn quan kho tr­ëng NghiÖp B¶o vô xuÊt qu¶n kho vµ l­u tr÷ C¸c b­íc XuÊt §Ò DuyÖt PhiÕu c«ng viÖc kho vµ Ghi sæ nghÞ xuÊt xuÊt vµ chøng ghi thÎ kÕ to¸n xuÊt kho kho tõ kÌm kho kho theo 1.2.2. Tæ chøc sæ kÕ to¸n: §Ó theo dâi, ph¶n ¸nh ®Çy ®ñ c¸c th«ng tin cã liªn quan ®Õn hµng tån kho, doanh nghiÖp ph¶i tù x©y dùng cho m×nh mét hÖ thèng tµi kho¶n cã kh¶ n¨ng bao qu¸t ®­îc toµn bé nghiÖp vô kinh tÕ ph¸t sinh. Bªn c¹nh ®ã, doanh nghiÖp còng ph¶i thiÕt lËp hÖ thèng sæ s¸ch hîp lý bëi sæ kÕ to¸n chÝnh lµ sù cô thÓ hãa ph­¬ng ph¸p ®èi øng tµi kho¶n trong thùc tÕ cña c«ng t¸c kÕ to¸n. Sæ kÕ to¸n bao gåm Hoµn thiÖn kiÓm to¸n chu tr×nh hµng tån kho …… 13
  14. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. LuËn v¨n tèt nghiÖp nhiÒu lo¹i tïy thuéc vµo yªu cÇu qu¶n lý nh­ng lu«n bao gåm 2 lo¹i c¬ b¶n lµ sæ chi tiÕt vµ sæ tæng hîp. Theo chÕ ®é kÕ to¸n ViÖt Nam hiÖn hµnh th× doanh nghiÖp cã thÓ lùa chän mét trong sè c¸c h×nh thøc ghi sæ sau: NhËt ký chung, Chøng tõ ghi sæ, NhËt ký- Sæ c¸i, NhËt ký chøng tõ… 1.2.3. Ph­¬ng ph¸p tÝnh gi¸ hµng tån kho: TÝnh gi¸ hµng tån kho lµ c«ng viÖc rÊt quan träng trong tæ chøc h¹ch to¸n hµng tån kho, ®ã lµ viÖc dïng tiÒn ®Ó biÓu hiÖn gi¸ trÞ cña hµng tån kho. * C¸c ph­¬ng ph¸p tÝnh gi¸ hµng tån kho: - §èi víi nguyªn vËt liÖu, dông cô, hµng ho¸ nhËp kho: Gi¸ cña hµng tån kho ®­îc tÝnh theo gi¸ thùc tÕ mua vµo: Gi¸ Gi¸ ghi Chi phÝ ChiÕt Hµng ThuÕ thùc = trªn + - - mua bÞ + nhËp thu khÊu ho¸ Mua th­¬ng khÈu TÕ tr¶ l¹i ®¬n m¹i (nÕu cã) - §èi víi nguyªn vËt liÖu, dông cô, hµng ho¸ xuÊt kho: Gi¸ vËt t­ hµng ho¸ nhËp kho ®­îc ghi theo gi¸ thùc tÕ nh­ng ®¬n gi¸ cña c¸c lÇn nhËp vµo nh÷ng thêi ®iÓm kh¸c nhau lµ kh¸c nhau, do ®ã khi xuÊt kho kÕ to¸n cã nhiÖm vô ph¶i x¸c ®Þnh gi¸ thùc tÕ vËt t­ hµng ho¸ xuÊt kho. Theo chÕ ®é kÕ to¸n ViÖt Nam doanh nghiÖp cã thÓ sö dông mét trong c¸c ph­¬ng ph¸p tÝnh gi¸ sau ®Ó ¸p dông cho viÖc tÝnh gi¸ thùc tÕ xuÊt cho tÊt c¶ c¸c lo¹i hµng tån kho hoÆc riªng tõng lo¹i:  Ph­¬ng ph¸p gi¸ thùc tÕ ®Ých danh;  Ph­¬ng ph¸p gi¸ b×nh qu©n gia quyÒn;  Ph­¬ng ph¸p nhËp tr­íc xuÊt tr­íc;  Ph­¬ng ph¸p nhËp sau xuÊt tr­íc;  Ph­¬ng ph¸p b×nh qu©n sau mçi lÇn nhËp; Møc ®é chÝnh x¸c cña c¸c ph­¬ng ph¸p tuú thuéc vµo yªu cÇu qu¶n lý vµ n¨ng lùc nghiÖp vô cña kÕ to¸n viªn vµ trang thiÕt bÞ xö lý th«ng tin cña doanh nghiÖp. Tuy nhiªn dï lùa chän ph­¬ng ph¸p tÝnh gi¸ nµo th× doanh nghiÖp lu«n ph¶i ®¶m b¶o ®­îc tÝnh thèng nhÊt vÒ ph­¬ng ph¸p tÝnh gi¸ ®èi víi tõng lo¹i vËt t­ hµng ho¸ Ýt nhÊt lµ trong mét kú kÕ to¸n, nÕu cã thay ®æi ph­¬ng ph¸p tÝnh gi¸ th× doanh nghiÖp cÇn ph¶i cã sù gi¶i tr×nh hîp lý. Hoµn thiÖn kiÓm to¸n chu tr×nh hµng tån kho …… 14
  15. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. LuËn v¨n tèt nghiÖp 1.2.4. Tæ chøc h¹ch to¸n hµng tån kho: §Ó chuÈn bÞ ghi chÐp c¸c nghiÖp vô ph¸t sinh liªn quan ®Õn hµng tån kho, c¸c doanh nghiÖp ®Òu x©y dùng cho m×nh mét hÖ thèng tµi kho¶n bao qu¸t vÒ hµng tån kho gåm nh÷ng tµi kho¶n c¬ b¶n: TK 151, TK 152, TK 153, TK 154…, c¸c tµi kho¶n tËp hîp chi phÝ nh­ TK 621, TK 622, TK 627… KÕ to¸n t¹i doanh nghiÖp dùa vµo hÖ thèng c¸c chøng tõ gèc, sæ chi tiÕt, sæ tæng hîp c¸c lo¹i vËt t­, b¸o c¸o nhËp- xuÊt- tån vËt t­ ®Ó tiÕn hµnh h¹ch to¸n, ghi chÐp. C«ng t¸c h¹ch to¸n hµng tån kho bao gåm h¹ch to¸n chi tiÕt vµ h¹ch to¸n tæng hîp: a, H¹ch to¸n chi tiÕt hµng tån kho: H¹ch to¸n chi tiÕt hµng tån kho ®ßi hái ph¶n ¸nh c¶ vÒ gi¸ trÞ, sè l­îng, chÊt l­îng cña tõng lo¹i vËt t­, hµng hãa theo tõng kho b¶o qu¶n vµ tõng ng­êi phô tr¸ch. Thùc tÕ hiÖn nay cã 3 ph­¬ng ph¸p h¹ch to¸n chi tiÕt vÒ hµng tån kho lµ: ph­¬ng ph¸p thÎ song song, ph­¬ng ph¸p sæ ®èi chiÕu lu©n chuyÓn vµ c¸ch h¹ch to¸n theo sæ sè d­. Trong ®ã h¹ch to¸n theo thÎ song song ®­îc ¸p dông t­¬ng ®èi réng r·i do cã c¸ch ghi chÐp kh«ng phøc t¹p, tr¸nh sù trïng l¾p. b, H¹ch to¸n tæng hîp hµng tån kho: Cã 2 c¸ch ®Ó h¹ch to¸n tæng hîp hµng tån kho, lµ kª khai th­êng xuyªn hoÆc kiÓm kª ®Þnh kú. Tïy theo ®Æc ®iÓm kinh doanh cña doanh nghiÖp, yªu cÇu cña c«ng t¸c qu¶n lý hay tr×nh ®é kÕ to¸n viªn, quy ®Þnh hiÖn hµnh cña chÕ ®é kÕ to¸n mµ mçi ®¬n vÞ sÏ lùa chän cho m×nh mét ph­¬ng ph¸p thÝch hîp nhÊt. - Ph­¬ng ph¸p kª khai th­êng xuyªn: lµ ph­¬ng ph¸p theo dâi vµ ph¶n ¸nh t×nh h×nh biÕn ®éng cña hµng tån kho mét c¸ch th­êng xuyªn liªn tôc trªn c¬ së c¸c tµi kho¶n ph¶n ¸nh tõng lo¹i hµng tån kho. S¬ ®å h¹ch to¸n tæng hîp hµng tån kho theo ph­¬ng ph¸p nµy ®­îc tr×nh bµy trong s¬ ®å 4. - Ph­¬ng ph¸p kiÓm kª ®Þnh kú: kh«ng theo dâi vËt t­ mét c¸ch th­êng xuyªn mµ chØ ph¶n ¸nh gi¸ trÞ tån kho ®Çu vµ cuèi kú trªn c¬ së kiÓm kª cuèi kú, x¸c ®Þnh l­îng tån kho thùc tÕ cña doanh nghiÖp. Cô thÓ c¸c doanh nghiÖp sö dông ph­¬ng ph¸p nµy cã c¸ch h¹ch to¸n tu©n theo s¬ ®å 5. Hoµn thiÖn kiÓm to¸n chu tr×nh hµng tån kho …… 15
  16. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. LuËn v¨n tèt nghiÖp Hoµn thiÖn kiÓm to¸n chu tr×nh hµng tån kho …… 16
  17. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. LuËn v¨n tèt nghiÖp Hoµn thiÖn kiÓm to¸n chu tr×nh hµng tån kho …… 17
  18. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. LuËn v¨n tèt nghiÖp 1.3. §Æc ®iÓm Hµng tån kho vµ nh÷ng ¶nh h­ëng ®Õn c«ng t¸c kiÓm to¸n: Hµng tån kho chiÕm mét tû träng rÊt lín trong tæng tµi s¶n cña doanh nghiÖp vµ còng chiÕm mét vÞ trÝ quan träng trong c«ng t¸c kÕ to¸n còng nh­ ho¹t ®éng kiÓm to¸n. Cã ®­îc nhËn xÐt nh­ trªn lµ do nh÷ng ®Æc tr­ng c¬ b¶n cña hµng tån kho, cô thÓ nh­ sau: - Hµng tån kho cã tû lÖ lín trong tæng tµi s¶n l­u ®éng cña mét doanh nghiÖp, lµ chu tr×nh chñ yÕu trªn B¸o c¸o tµi chÝnh nªn rÊt dÔ x¶y ra nh÷ng sai sãt hoÆc gian lËn lín, g©y ¶nh h­ëng träng yÕu vÒ chi phÝ vµ kÕt qu¶ kinh doanh. - Hµng tån kho rÊt ®a d¹ng vÒ chñng lo¹i, ®­îc b¶o qu¶n vµ qu¶n lý t¹i nhiÒu ®Þa ®iÓm (kho) kh¸c nhau, do nhiÒu ng­êi phô tr¸ch vËt chÊt (thñ kho). §iÒu kiÖn b¶o qu¶n ®èi víi tõng lo¹i hµng tån kho lµ rÊt kh¸c nhau. ChÝnh v× thÕ, thùc hiÖn c«ng viÖc kiÓm so¸t vËt chÊt, kiÓm kª vÒ chÊt l­îng còng nh­ gi¸ trÞ lµ rÊt phøc t¹p, kh¶ n¨ng x¶y ra sai sãt, gian lËn lµ nhiÒu h¬n so víi c¸c tµi s¶n kh¸c. Cô thÓ: cã nhiÒu hµng tån kho rÊt khã ph©n lo¹i vµ ®Þnh gi¸ nh­ c¸c linh kiÖn ®iÖn tö phøc t¹p, c¸c c«ng tr×nh x©y dùng dë dang hay kim khÝ qóy…(®ßi hái cã ý kiÕn cña c¸c chuyªn gia nªn mang tÝnh chñ quan cao). - Cã nhiÒu ph­¬ng ph¸p ®Ó ®Þnh gi¸ hµng tån kho, ngay c¶ víi mçi lo¹i hµng tån kho còng cã thÓ x©y dùng c¸ch tÝnh kh¸c nhau nh­ ph­¬ng ph¸p b×nh qu©n gia quyÒn, ph­¬ng ph¸p gi¸ thùc tÕ ®Ých danh hay ph­¬ng ph¸p nhËp tr­íc- xuÊt tr­íc (FIFO)… Víi mçi c¸ch tÝnh sÏ ®em l¹i nh÷ng kÕt qu¶ kh¸c nhau, bªn c¹nh ®ã viÖc x¸c ®Þnh gi¸ trÞ hµng tån kho l¹i cã ¶nh h­ëng trùc tiÕp ®Õn gi¸ vèn hµng b¸n, ¶nh h­ëng träng yÕu tíi viÖc x¸c ®Þnh lîi nhuËn thuÇn trong n¨m tµi chÝnh. V× vËy ®Ó thu thËp ®­îc b»ng chøng kiÓm to¸n ®Çy ®ñ vµ cã hiÖu lùc, c¸c kiÓm to¸n viªn khi thùc hiÖn kiÓm to¸n ph¶i n¾m b¾t ®­îc ph­¬ng ph¸p tÝnh gi¸ hµng tån kho mµ kh¸ch hµng ®ang sö dông cïng víi viÖc ¸p dông nã trong thùc tiÔn. Thùc tÕ hiÖn nay vÉn cßn cã nh÷ng doanh nghiÖp kh«ng ¸p dông nhÊt qu¸n c¸ch x¸c ®Þnh trÞ gi¸ hµng tån kho gi÷a c¸c niªn ®é kÕ to¸n, ®iÒu nµy rÊt dÔ dÉn ®Õn nh÷ng sai sãt ®¸ng kÓ. - Hµng tån kho còng nh­ nhiÒu lo¹i tµi s¶n kh¸c, ph¶i chÞu ¶nh h­ëng cña hao mßn h÷u h×nh vµ hao mßn v« h×nh (bÞ h­ háng sau mét kho¶ng thêi gian nhÊt ®Þnh, dÔ bÞ lçi thêi…). §iÒu nµy yªu cÇu c¸c kiÓm to¸n viªn ph¶i cã nh÷ng hiÓu biÕt cô thÓ vÒ tõng lo¹i hµng tån kho cã trong doanh nghiÖp còng nh­ xu h­íng biÕn ®éng cña chóng, tõ ®ã x¸c ®Þnh chÝnh x¸c ®­îc gi¸ trÞ hao mßn cña tõng lo¹i. Hoµn thiÖn kiÓm to¸n chu tr×nh hµng tån kho …… 18
  19. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. LuËn v¨n tèt nghiÖp - Chu tr×nh hµng tån kho cã liªn quan trùc tiÕp hoÆc gi¸n tiÕp víi c¸c chu tr×nh kh¸c, v× vËy khi tiÕn hµnh kiÓm to¸n, ph¶i cã sù xem xÐt mèi liªn hÖ gi÷a c¸c chu tr×nh nµy, do cã thÓ x¶y ra nh÷ng sai sãt mang tÝnh chÊt d©y chuyÒn gi÷a c¸c giai ®o¹n trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt. 1.4. C¸c chøc n¨ng cña Hµng tån kho víi qu¸ tr×nh kiÓm so¸t néi bé trong doanh nghiÖp: Nh­ phÇn 1.3 ®· nªu, ®Æc ®iÓm næi bËt cña hµng tån kho lµ cã liªn quan ®Õn nhiÒu chu tr×nh kh¸c trong ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh, do vËy chu tr×nh nµy cã nh÷ng chøc n¨ng c¬ b¶n sau: - Chøc n¨ng mua hµng; - Chøc n¨ng nhËn hµng; - Chøc n¨ng l­u kho vËt t­, hµng hãa; - Chøc n¨ng xuÊt kho; - Chøc n¨ng s¶n xuÊt; - Chøc n¨ng l­u kho thµnh phÈm; - Chøc n¨ng xuÊt thµnh phÈm ®i tiªu thô. Tïy theo ®Æc ®iÓm cô thÓ trong quy tr×nh ho¹t ®éng còng nh­ môc tiªu qu¶n lý cña tõng thêi ®iÓm mµ mçi doanh nghiÖp x©y dùng cho m×nh mét hÖ thèng kiÓm so¸t néi bé hµng tån kho hîp lý ®Ó kiÓm so¸t tèt nhÊt dßng vËn ®éng cña hµng tån kho, ®¶m b¶o tÝnh ®éc lËp gi÷a c¸c bé phËn trong viÖc kiÓm tra. Theo ®ã, qu¸ tr×nh kiÓm so¸t néi bé ®­îc thùc hiÖn theo tõng chøc n¨ng cô thÓ cña chu tr×nh hµng tån kho. 1.4.1. Chøc n¨ng mua hµng: Qu¸ tr×nh mua hµng lµ mét bé phËn n»m trong chu tr×nh mua hµng- thanh to¸n. §Æc ®iÓm chung cña nghiÖp vô nµy lµ chóng ®­îc thùc hiÖn bëi bé phËn cung øng c¨n cø vµo giÊy ®Ò nghÞ mua hµng ®· ®­îc phª duyÖt, bé phËn nµy sÏ lËp ®¬n ®Æt hµng hoÆc tháa thuËn c¸c hîp ®ång mua hµng. HÖ thèng kiÓm so¸t néi bé víi viÖc mua hµng cña doanh nghiÖp sÏ ®­îc thiÕt lËp ®¶m b¶o tÝnh h÷u hiÖu, cã thÓ bao gåm c¸c b­íc c«ng viÖc c¬ b¶n sau: - ThiÕt lËp kÕ ho¹ch mua hµng dùa trªn c¬ së kÕ ho¹ch s¶n xuÊt, kÕ ho¹ch tiªu thô s¶n phÈm, kÕ ho¹ch dù tr÷ hµng tån kho. Hoµn thiÖn kiÓm to¸n chu tr×nh hµng tån kho …… 19
  20. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. LuËn v¨n tèt nghiÖp - Sö dông c¸c phiÕu yªu cÇu cã ®¸nh sè thø tù tr­íc. Quy ®Þnh thñ tôc xÐt duyÖt yªu cÇu mua, phiÕu yªu cÇu mua ph¶i ghi râ n¬i yªu cÇu, sè l­îng vµ chñng lo¹i hµng hãa. - PhiÕu yªu cÇu ®­îc chuyÓn tíi phßng thu mua ®Ó lµm c¨n cø lËp ®¬n ®Æt mua hµng göi ®Õn n¬i cung cÊp ®· ®­îc lùa chän. §¬n ®Æt hµng ph¶i cã ®Çy ®ñ c¸c yÕu rè vÒ sè l­îng, chñng lo¹i, quy c¸ch hµng hãa hoÆc dÞch vô yªu cÇu. §ång thêi ®¬n ®Æt hµng sÏ ®­îc chuyÓn cho c¸c bé phËn cã liªn quan nh­ bé phËn kÕ to¸n ®Ó h¹ch to¸n, bé phËn nhËn hµng ®Ó kiÓm tra ®èi chiÕu. - Cã sù ph©n t¸ch tr¸ch nhiÖm gi÷a ng­êi yªu cÇu, ng­êi lËp hãa ®¬n vµ ng­êi quyÕt ®Þnh viÖc mua hµng ®ã. 1.4.2. Chøc n¨ng nhËn hµng, l­u kho: NghiÖp vô nµy ®­îc b¾t ®Çu b»ng viÖc nhËp kho hµng mua, lËp biªn b¶n giao nhËn hµng, còng n»m trong chu tr×nh mua hµng- thanh to¸n. TÊt c¶ hµng hãa sÏ ®­îc chuyÓn tíi bé phËn kho, bé phËn nµy tiÕn hµnh nhËp kho. Thñ kho lËp phiÕu nhËp kho ghi râ sè l­îng, quy c¸ch cña hµng thùc nhËp, ghi sæ vµ chuyÓn cho kÕ to¸n lµm c¨n cø ghi sæ kÕ to¸n. HÖ thèng kiÓm so¸t néi bé víi chøc n¨ng nhËn hµng, l­u kho gåm: - Hµng hãa nhËn vÒ ph¶i ®­îc kiÓm tra c¶ vÒ sè l­îng vµ chÊt l­îng bëi mét bé phËn ®éc lËp víi bé phËn mua hµng vµ bé phËn l­u kho ®­îc gäi lµ Phßng nhËn hµng. Phßng nhËn hµng cã tr¸ch nhiÖm x¸c ®Þnh sè l­îng hµng nhËn, kiÓm ®Þnh chÊt l­îng cã phï hîp víi yªu cÇu trong ®¬n ®Æt hµng hay kh«ng, ®ång thêi còng lo¹i bá nh÷ng hµng hãa bÞ lçi, kÐm phÈm chÊt… Sau ®ã lËp Biªn b¶n nhËn hµng (phiÕu nhËn hµng) chuyÓn tíi bé phËn kho. - Ph¶i cã sù c¸ch ly vÒ tr¸ch nhiÖm gi÷a ng­êi ghi sæ vµ ng­êi qu¶n lý kho hµng. - HÖ thèng kiÓm so¸t néi bé ph¶i ®­îc thiÕt kÕ bao gåm c¶ thñ tôc kiÓm tra tÝnh ®Çy ®ñ cña c¸c chøng tõ hµng tån kho, tÝnh to¸n l¹i c¸c chøng tõ gèc, ®èi chiÕu chøng tõ gèc víi sæ kÕ to¸n hµng tån kho, ®èi chiÕu gi÷a c¸c lo¹i sæ víi nhau ®Ó ®¶m b¶o viÖc ghi ®óng, ghi ®ñ vµ kÞp thêi nghiÖp vô hµng tån kho. 1.4.3. Chøc n¨ng xuÊt kho vËt t­, hµng hãa: Bé phËn kho ph¶i chÞu tr¸ch nhiÖm vÒ toµn bé sè hµng hãa mµ m×nh qu¶n lý, do ®ã tÊt c¶ c¸c tr­êng hîp xuÊt vËt t­, hµng hãa ®Òu ph¶i cã phiÕu yªu cÇu sö dông ®· ®­îc phª duyÖt hay ph¶i cã ®¬n ®Æt hµng. C¨n cø vµo phiÕu xuÊt kho thñ kho vµ kÕ to¸n vËt t­ ghi sæ vµ h¹ch to¸n. Doanh nghiÖp tiÕn hµnh c¸c c«ng viÖc: Hoµn thiÖn kiÓm to¸n chu tr×nh hµng tån kho …… 20
nguon tai.lieu . vn
Ngân hàng - Tín dụng Kế toán - Kiểm toán Đầu tư Bất động sản Quỹ đầu tư Đầu tư Chứng khoán Tài chính doanh nghiệp Bảo hiểm Tiêu chuẩn - Qui chuẩn Giáo dục học Kinh tế học Quản trị kinh doanh