Xem mẫu
- Đ tài ti u lu n nhóm Kinh T Công
tài " Hi u qu c a chi tiêu công cho xóa ói
gi m nghèo nư c ta t năm 2001 n nay "
Hi u qu c a chi tiêu công cho xóa ói gi m nghèo nư c ta t năm 2001 n nay Page 1
- Đ tài ti u lu n nhóm Kinh T Công
M CL C
PH N M U ............................................................................................ 4
1. Lí do ch n tài ........................................................................................ 4
2. M c tiêu nghiên c u tài ........................................................................ 4
1. i tư ng nghiên c u ............................................................................... 5
4. Phương pháp nghiên c u .......................................................................... 5
5. Ph m vi nghiên c u ................................................................................... 5
PH N N I DUNG ........................................................................................ 6
CHƯƠNG 1: LÍ LU N CHUNG V CHI TIÊU CÔNG, XÓA ÓI GI M
NGHÈO .......................................................................................................... 6
1.1 Lí lu n v chi tiêu công ........................................................................... 6
1.1.1 Khái ni m chi tiêu công ........................................................................ 6
1.1.2 Chi tiêu công làm phân ph i l i thu nh p .......................................... 6
1.2 Lí lu n v chi tiêu công xóa ói gi m nghèo .................................... 6
1.2.1 Khái ni m v nghèo ............................................................................... 6
1.2.2 Quan i m xóa ói gi m nghèo .......................................................... 7
1.2.3 Chi tiêu công xóa ói gi m nghèo ................................................... 7
1.2.4 Chi tiêu công xóa ói gi m nghèo làm phân ph i l i thu nh p ..... 8
1.3 Lí lu n hàng hóa công ............................................................................. 8
1.4 Tính hi u qu chi tiêu công xóa ói gi m nghèo ............................. 8
1.4.1 Các công c X GN ......................................................................... 8
1.4.2 Tính hi u qu c a chương trình ......................................................... 9
Hi u qu c a chi tiêu công cho xóa ói gi m nghèo nư c ta t năm 2001 n nay Page 2
- Đ tài ti u lu n nhóm Kinh T Công
PH N N I DUNG ...................................................................................... 10
CHƯƠNG 2: ÁNH GIÁ HI U QU CHI TIÊU CÔNG XÓA ÓI GI M
NGHÈO NƯ C TA T NĂM 2001 N NAY .................................. 10
2.1 Công tác tri n khai chi tiêu công xóa ói gi m nghèo .................. 10
2.1.1 M c tiêu xóa ói gi m nghèo nư c ta ................................................ 10
2.1.2 Ngân sách chi cho xóa ói gi m nghèo ............................................. 11
2.1 ánh giá hi u qu chi tiêu công cho xóa ói gi m nghèo t năm 2001 n nay
............................................................................................................... 11
2.2.1 Hi u qu chương trình ....................................................................... 11
2.2.1.1 T l gi m nghèo ................................................................................ 11
2.2.1.2 i s ng nâng cao thông qua các công c X GN c a CP .............. 12
2.2.2 Nh ng i u chưa t ư c ................................................................. 17
2.2.2.1 Ch t lư ng c a chương trình, công trình không cao........................ 17
2.2.2.2 Sai i tư ng, tham ô ........................................................................ 17
2.2.2.3 Tái nghèo ........................................................................................... 18
CHƯƠNG 3: K T LU N VÀ KI N NGH ............................................. 19
3.1 K t lu n .................................................................................................. 19
3.2 Ki n ngh ................................................................................................ 19
TÀI LI U THAM KH O .......................................................................... 21
Hi u qu c a chi tiêu công cho xóa ói gi m nghèo nư c ta t năm 2001 n nay Page 3
- Đ tài ti u lu n nhóm Kinh T Công
PH N M U
1. Lí do ch n tài:
Nghèo ói là m t trong nh ng v n nan gi i mà m i qu c gia trên th gi i c bi t là
nh ng qu c gia ang phát tri n, trong ó có Vi t Nam u ph i quan tâm và tìm cách gi i
quy t.Vi c t n công vào nghèo ói là m t nhi m v không kém ph n quan tr ng trong chi n
lư c phát tri n kinh t xã h i c a nư c ta. i H i VII c a ng ã xác nh xoá ói gi m
nghèo là m t trong nh ng chương trình kinh t xã h i v a c p bách trư c m t v a cơ b n lâu
dài. ng th i vi c xoá ói gi m nghèo òi h i cũng ph i có nh ng chính sách thích h p thì
m i t ư c hi u qu . M t trong nh ng chính sách gi i quy t có hi u qu nh t v n xoá
ói gi m nghèo ó là chính sách chi tiêu công h p lí c a nhà nư c cho công tác xoá ói gi m
nghèo. Chi tiêu công cho công tác xoá ói gi m nghèo là vi c chi dùng v n u tư u tư
phát tri n các ngành kinh t , u tư vào cơ s h t ng và k t c u h t ng xã h i, t ng bư c
nâng cao thu nh p, c i thi n i s ng cho ngư i nghèo giúp h thoát kh i c nh nghèo ói.
Khi Vi t Nam chuy n sang kinh t th trư ng nh hư ng XHCN, chi tiêu công s ngày càng
tr thành m t công c chính sách quan tr ng t ư c các m c tiêu tăng trư ng và gi m
nghèo. Và vi c này òi h i s h p tác ch t ch hơn n a gi a các cơ quan ch c năng k ho ch
và ngân sách t i t t c các c p chính quy n.
Trong nh ng năm qua, Vi t Nam ư c th gi i chú ý b i nh ng thành t u trong công tác
xóa ói, gi m nghèo và nâng cao m c s ng c a ngư i dân. Và c th hơn hi u qu c a vi c
chi tiêu cho xóa ói gi m nghèo nư c ta như th nào? t ư c nh ng thành t u, hi u qu
ra sao? tìm hi u kĩ hơn v n này, mà nhóm chúng tôi quy t nh ch n tài “ Hi u qu
c a chi tiêu công cho xóa ói gi m nghèo nư c ta t năm 2001 n nay”
2. M c tiêu nghiên c u tài
tài “ Hi u qu c a chi tiêu công cho xóa ói gi m nghèo nư c ta t năm 2001 n
nay” c ng ã ghi nh n tìm hi u, phân tích, v n quan tr ng vi c chi tiêu c a Nhà nư c
xóa ói gi m nghèo. T ó rút ra và i vào phân tích sâu hi u qu c a vi c chi tiêu ó xóa
ói gi m nghèo nư c ta.
Hi u qu c a chi tiêu công cho xóa ói gi m nghèo nư c ta t năm 2001 n nay Page 4
- Đ tài ti u lu n nhóm Kinh T Công
3. i tư ng nghiên c u:
Hi u qu chương trình chi tiêu công xóa ói gi m nghèo c a nư c ta t năm 2001 n
nay, c th là vi c Nhà nư c ta ã dùng ti n tr c p chi cho công cu c xóa ói gi m nghèo và
ngư i nghèo ư c hư ng gì.
4. Phương pháp nghiên c u
B ng vi c thu c p sô li u sơ c p, th c p, t sách, báo, m ng Internet….s d ng phương
pháp phân tích, t ng h p, ánh giá s li u qua các năm, các lí do ưa ra, t ó mà rút ra ươc
hi u qu c a vi c chi tiêu công cho công cu c xóa ói gi m nghèo.
5. Ph m vi nghiên c u
tài “ Hi u qu c a chi tiêu công cho xóa ói gi m nghèo nư c ta t năm 2001 n
nay” ch y u phân tích v vi c chính ph nư c ta chi xóa ói gi m nghèo và nh ng thành
qu t ư c bao g m: lí lu n v chi tiêu công, xóa ói gi m nghèo, công tác tri n khai chi
tiêu c a Nhà nư c cho xóa ói gi m nghèo nư c ta và các hi u qu t ư c chi tiêu công
trong công cu c xóa ói gi m nghèo.
Hi u qu c a chi tiêu công cho xóa ói gi m nghèo nư c ta t năm 2001 n nay Page 5
- Đ tài ti u lu n nhóm Kinh T Công
PH N N I DUNG:
CHƯƠNG 1: LÍ LU N CHUNG V CHI TIÊU CÔNG, XÓA ÓI GI M NGHÈO
1.1 Lí lu n v chi tiêu công
1.1.1 Khái ni m chi tiêu công
Chi tiêu công là m t trong nh ng công c ch y u c a ho t ng tài chính qu c gia, v i
hai ch c năng ch y u: ch c năng xã h i và ch c năng kinh t . Theo quan i m c a trư ng
phái Keynes: chi tiêu công b o m s hài hòa xã h i nh t nh ng th i óng vai trò n
nh n n kinh t . Theo cách hi u chung nh t: chi tiêu công là t p h p các kho n chi nh m b o
m cho nhà nư c ho t ng và th c hi n các ch c năng c a mình v qu n lý kinh t , xã h i.
1.1.2 Chi tiêu công làm phân ph i l i thu nh p :
- Có tác d ng nâng cao m c s ng c a toàn dân nh t là i v i ngư i có thu nh p th p.
- Rút ng n s chênh l ch gi a các thành viên c ng ng.
- Góp ph n th c hi n m c tiêu phát tri n con ngư i toàn di n trong CNXH. Phát huy năng
l c sáng t o, s trư ng, năng khi u cá nhân, huy ng tính tích c c c a m i thành viên xã h i.
- Giáo d c ý th c c ng ng.
1.2 Lí lu n v chi tiêu công xóa ói gi m nghèo
1.2.1 Khái ni m v nghèo:
Vi t Nam ã th a nh n nh nghĩa chung v ói nghèo do H i ngh ch ng ói nghèo khu
v c Châu á - Thái Bình Dương do ESCAP t ch c t i Băng C c, Thái Lan tháng 9/1993:
nghèo là tình tr ng m t b ph n dân cư không ư c hư ng và th a mãn các nhu c u cơ b n
c a con ngư i mà nh ng nhu c u này ã ư c xã h i th a nh n tuỳ theo trình phát tri n
kinh t - xã h i và phong t c t p quán c a a phương
Theo Quy t nh s 170/2005/Q -TT c a Th tư ng Chính ph ngày 8 tháng 7 năm 2005
v vi c ban hành chu n nghèo áp d ng cho giai o n 2006 - 2010 thì khu v c nông thôn
Hi u qu c a chi tiêu công cho xóa ói gi m nghèo nư c ta t năm 2001 n nay Page 6
- Đ tài ti u lu n nhóm Kinh T Công
nh ng h có m c thu nh p bình quân t 200.000 ng/ngư i/tháng (2.400.000
ng/ngư i/năm) tr xu ng là h nghèo, khu v c thành th nh ng h có thu nh p bình quân
t 260.000 ng/ngư i/tháng (dư i 3.120.000 ng/ngư i/năm) tr xu ng là h nghèo. T
ngày 01/01/2009 chu n nghèo qu c gia s ư c tăng lên 300.000 ng/ngư i và 390.000
ng/ngư i.
1.2.2 Quan i m xóa ói gi m nghèo:
Xoá ói gi m nghèo ph i d a trên cơ s tăng trư ng kinh t nhanh, hi u qu và b n v ng,
ng th i ch ng t o các ngu n l c cho các ho t ng tr giúp ngư i nghèo ói. Xoá ói
gi m nghèo không ch là nhi m v c a Nhà nư c, c a toàn xã h i, mà trư c h t là b n ph n
c a chính ngư i nghèo, ph thu c vào s v n ng t giác c a b n thân ngư i nghèo, c ng
ng nghèo. Tri n khai có hi u qu các chương trình, d án xoá ói gi m nghèo b ng các
ngu n tài chính tr giúp c a Nhà nư c và các t ch c trong và ngoài nư c.
1.2.3 Chi tiêu công xóa ói gi m nghèo:
Nhà nư c s tr giúp ngư i nghèo bi t cách t thoát nghèo và tránh tái nghèo khi g p r i
ro. Các chương trình h tr có hai d ng: m t là cung c p ti n m t( i v i ngư i dân thu c h
nghèo xã khu v c II, xã biên gi i, xã bãi ngang, h i o vùng khó khăn là 80.000
ng/ngư i/năm, i v i ngư i dân thu c h nghèo xã khu v c III vùng khó khăn là
100.000 ng/ngư i/năm), còn d ng kia là chi tr cho nh ng d ch v hay hàng hóa c bi t –
tr c p b ng hi n v t. Trong s các chương trình c p ti n m t, các chương trình l n là: tr c p
cho các gia ình ông con, cung c p ti n m t cho nh ng ngư i nghèo b tàn t t, mù và già c .
Chương trình tr giúp b ng hi n v t l n nh t ó chính là: tr c p y t nh m giúp cho các chi
tiêu v y t cho ngư i nghèo.
Bên c nh s h tr v v t ch t tr c ti p là tr c p kinh phí thì vi c t o vi c làm cho ngư i
nghèo b ng cách hư ng d n ngư i nghèo s n xu t, kinh doanh phát tri n kinh t theo i u
ki n c th c a h chính là i u ki n xoá ói gi m nghèo thành công nhanh và b n v ng. Chi
tiêu công ã góp ph n l n trong công cu c xoá ói gi m nghèo, giúp các vùng mi n tăng
trư ng kinh t nhanh. Ngoài ra, ngư i dân ã ti p c n d dàng v i các s h tr v tài chính
Hi u qu c a chi tiêu công cho xóa ói gi m nghèo nư c ta t năm 2001 n nay Page 7
- Đ tài ti u lu n nhóm Kinh T Công
vươn lên m b o cu c s ng. Có th nói chi tiêu công là m t trong nh ng công c quan
tr ng c a Chính ph thúc y tăng trư ng và u tranh gi m nghèo.
1.2.4 Chi tiêu công xóa ói gi m nghèo làm phân ph i l i thu nh p:
Chính ph có nh hư ng n phân ph i thu nh p không ch thông qua nh ng kho n tr c p
tr c ti p, mà còn thông qua nh ng nh hư ng gián ti p c a h th ng thu và các chương trình
khác c a chính ph . Có th tư ng tư ng là Chính ph ánh thu m i ngư i v i m c thu như
nhau, nhưng sau ó tr c p cho nh ng ngư i có thu nh p th p hơn m t m c xác nh. i u
này có nh hư ng tương t như ánh thu nh ng ngư i có thu nh p th p hơn v i thu su t th p
hơn.
1.3 Lí lu n hàng hóa công
Theo Joseph Stinglitz, hàng hóa công là nh ng lo i hàng hóa mà vi c m t cá nhân này ang
hư ng th l i ích do hàng hóa ó t o ra không ngăn c n nh ng ngư i khác ng th i hư ng l i
ích c a nó. Hàng hóa công có hai thu c tính cơ b n là không có tính c nh tranh và không có
tính lo i tr trong tiêu dùng. Không có tính c nh tranh nghĩa là khi có thêm m t ngư i s d ng
hàng hóa công c ng s không làm gi m l i ích tiêu dùng c a nh ng ngư i tiêu dùng hi n có.
Không có tính lo i tr ư c hi u ng m là, v m t k thu t không th ho c là chi phí r t t n
kém ngăn ng a nh ng ngư i khác s d ng hàng hóa này.
1.4 Tính hi u qu chi tiêu công xóa ói gi m nghèo
1.4.1 Các công c X GN :
Ta th y vi c tr c p cho ngư i nghèo không có kh năng t m b o cu c s ng c a mình là
m t hành ng r t thi t th c, s nâng cao m c s ng c a ngư i dân nghèo trong cùng m t c ng
ng. Nhà nư c ã ban hành r t nhi u chính sách an sinh xã h i nói chung và i v i h
nghèo, vùng khó khăn nói riêng.
V m t kinh t : Chính sách tín d ng ưu ãi ; chính sách h tr t s n xu t cho các h dân
t c thi u s nghèo ; các d án nông, lâm, khuy n ngư phát tri n các nghành ngh ; các d án
h tr phát tri n cơ s h t ng cho các vùng c bi t khó khăn
Hi u qu c a chi tiêu công cho xóa ói gi m nghèo nư c ta t năm 2001 n nay Page 8
- Đ tài ti u lu n nhóm Kinh T Công
Cung c p hàng hóa công: Chính sách tr giúp y t ; chính sách h tr giáo d c ; chính
sách v nư c s ch và nhà ; chính sách h tr pháp lí.
1.4.2 Tính hi u qu c a chương trình :
Nhà nư c ta s d ng các hình th c trên h tr cho ngư i nghèo. V y hi u qu c a
chương trình ư c ánh giá thông qua hi u qu c a các hình th c trên như th nào. N u như
thông qua các hình th c trên ngư i nghèo có ư c hư ng nh ng l i ích ó hay không, và ã
c i thi n ư c i s ng c a ngư i dân như th nào thì ó chính là hi u qu c a chương trình
Thông qua các tiêu chí như :
- Chương trình mang l i phúc l i gì, t l thoát nghèo
- i tư ng ư c nh n
- Chi phí b ra là th p nh t
.
Hi u qu c a chi tiêu công cho xóa ói gi m nghèo nư c ta t năm 2001 n nay Page 9
- Đ tài ti u lu n nhóm Kinh T Công
PH N N I DUNG
CHƯƠNG 2: ÁNH GIÁ HI U QU CHI TIÊU CÔNG XÓA ÓI GI M NGHÈO
NƯ C TA T NĂM 2001 N NAY
2.2 Công tác tri n khai chi tiêu công xóa ói gi m nghèo
2.1.1 M c tiêu xóa ói gi m nghèo nư c ta:
Ngày 21 tháng 5 năm 2002, Th tư ng Chính ph ã phê duy t "Chi n lư c toàn di n v
tăng trư ng và xoá ói gi m nghèo". Chu n ói nghèo sau năm 2000 là 80.000 – 100.000 -
150.000 ng. Vi t Nam ã ký vào Tuyên b Thiên niên k v i 8 m c tiêu:
• Xóa b tình tr ng cùng c c và thi u ói.
• t ph c p giáo d c ti u h c.
• Tăng cư ng bình ng gi i và nâng cao v th ph n .
• Gi m t l t vong tr sơ sinh.
• Tăng cư ng s c kh e bà m .
• Phòng ch ng b nh HIV/AISD, s t rét và các b nh khác.
• m b o b n v ng môi trư ng.
• Thi t l p quan h i tác toàn c u vì m c ích phát tri n.
M c tiêu gi m nghèo trong giai o n 2006 - 2010 c a Vi t Nam là gi m t l h nghèo t
kho ng 23% năm 2005 xu ng còn 15% năm 2010, c i thi n i s ng c a nhóm h nghèo, h n
ch t c gia tăng kho ng cách chênh l ch v thu nh p, m c s ng gi a thành th và nông thôn,
gi a ng b ng và mi n núi, gi a nhóm h giàu và nhóm h nghèo:
• Thu nh p c a nhóm nghèo tăng 1,45 l n so v i 2005
• Các xã c bi t khó khăn, xã nghèo có cơ s h t ng thi t y u
• 6 tri u lư t h nghèo ư c vay tín d ng ưu ãi
• 4,2 tri u lư t h nghèo t p hu n v khuy n nông lâm ngư
• 1,5 tri u ngư i ư c mi n gi m phí h c ngh
• 15 tri u ngư i ư c khám ch a b nh mi n phí khi au m
• 19 tri u lư t h c sinh nghèo ư c mi n, gi m h c phí, ti n xây d ng trư ng
Hi u qu c a chi tiêu công cho xóa ói gi m nghèo nư c ta t năm 2001 n nay Page 10
- Đ tài ti u lu n nhóm Kinh T Công
• 500 nghìn h nghèo ư c h tr xóa nhà t m
2.1.2 Ngân sách chi cho xóa ói gi m nghèo:
T năm 2001 n 2003 t ng chi ngân sách trung bình t i Vi t Nam tăng g n 16%, t l chi
tiêu công chi m 3% GDP. V i ngu n kinh phí h ng năm b trí cho xóa ói, gi m nghèo
kho ng 600 - 700 t ng (bình quân kho ng 100.000 /ngư i)...T ng kinh phí Ngân sách
Nhà nư c ã b trí h tr ngư i nghèo, vùng khó khăn là kho ng 193.000 t ng. Trong
ó, ti n th c hi n các chính sách h tr tr c ti p là 132.000 t ng, th c hi n tín d ng ưu
ãi là 61.000 t ng. M c h tr bình quân hàng năm là trên 36.000 t ng. i u áng chú ý
là t c chi c a Nhà nư c dành cho ngư i nghèo, vùng khó khăn tăng hàng năm bình quân
15% - 20%, c bi t 2 năm khó khăn g n ây, t c chi tăng n 25% - 30%.
2.3 ánh giá hi u qu chi tiêu công cho xóa ói gi m nghèo t năm 2001 n nay
2.3.1 Hi u qu chương trình:
2.3.1.1 T l gi m nghèo:
N u năm 1998 t l nghèo chung c a Vi t Nam v n còn m c 37% và năm 2000 gi m còn
32%, thì năm 2002 còn 28,9% và năm 2004 còn 24,1% v i 1,44 tri u h , 18,1% (năm 2006)
xu ng còn 14,75% (năm 2007) và 12,1% (năm 2008) và ư c dư i 11% vào cu i năm 2009.
M ts a phương cơ b n không còn h nghèo theo chu n qu c gia như Thành ph H Chí
Minh, à N ng, Hà N i, Bình Dương... Tuy v y, c nư c v n còn 59 huy n có t l nghèo trên
50% trong ó 27 huy n t l nghèo trên 60%, 10 huy n trên 70% và 1 huy n trên 80%; 3006
xã có t l nghèo trên 25%, trong ó có 1378 xã thu c Chương trình 135 giai o n II.
S li u th ng kê cho th y t l nghèo ã gi m nhanh chóng nh ng vùng mà t l ban u
là cao nh t. Tuy nhiên, ngay c nh ng vùng cao nguyên nghèo nh t, m t s t nh cũng ang
gi m nghèo t t hơn và b t u theo k p các t nh giàu hơn vùng ng b ng. i u ó là do i
v i các vùng khó khăn, vùng ng bào dân t c thi u s Chính ph ã có nh ng chính sách ưu
tiên như Chương trình 135, n nh dân di cư t do, chính sách tr giá, tr cư c, Chương trình
173, Chương trình 186... Nh ng chính sách ó ã giúp ngư i nghèo, ngư i dân t c xóa ói,
Hi u qu c a chi tiêu công cho xóa ói gi m nghèo nư c ta t năm 2001 n nay Page 11
- Đ tài ti u lu n nhóm Kinh T Công
gi m nghèo, lĩnh h i ư c các thành qu c a quá trình phát tri n kinh t , thu h p kho ng cách
phát tri n gi a các vùng. Tuy chưa theo k p t c c a vùng ng b ng, vùng ô th , song i
s ng c a ngư i dân nơi ây ã có nh ng thay i tích c c, k t c u h t ng phát tri n, th
trư ng hàng hóa ã b t u hình thành, d n d n thay th n n kinh t t cung, t c p trư c ây.
2.2.1.2 i s ng nâng cao thông qua các công c X GN c a CP:
*V m t kinh t :
Chính sách tín d ng ưu ãi : Hình th c vay ưu ãi cho ngư i nghèo có kh năng làm vi c
nhưng không có v n s n xu t t o thu nh p cho mình thoát nghèo. M i l n vay t 4 n 7 tri u
nhưng không ư c vư t quá 15 tri u. Th i kì cho vay không vư t quá 5 năm. Các kho n vay
có th b ng ti n m t. Chính sách cho vay i v i ngư i nghèo và các i tư ng chính sách
khác th i gian qua ã giúp hàng tri u ngư i dân n nh cu c s ng. Ngân hàng Chính sách xã
h i th ng kê, n nay ã có t i 17 chương trình tín d ng c p qu c gia. Tính n h t tháng 6-
2009, t ng dư n ã t t i 60.211 t ng, v i g n 7 tri u h gia ình là h nghèo và các i
tư ng chính sách khác ư c th hư ng. Trong 2 năm 2006-2007 có g n 2,9 tri u h nghèo vay
v n tín d ng ưu ãi t ngân sách chính sách xã h i. Riêng t nh Yên Bái có t i 51% dân s là
ng bào dân t c thi u s (DTTS), t l h nghèo chi m t i 20,16%, cá bi t có xã n 80%.
Sau g n 2 năm th c hi n cho vay v n phát tri n s n xu t iv ih ng bào DTTS nghèo c
bi t khó khăn theo Quy t nh 32 c a Th tư ng Chính ph , toàn t nh ã có 975 h ư c vay
4.829 tri u ng.
Gia ình anh Tư ba năm v trư c, là h nghèo nh t p Sơn L p, xã Nam Thái (Hòn t-
Kiên Giang). T khi m nh d n u tư nuôi cá l ng bè, cu c s ng c a h ngày càng kh i s c.
có v n nuôi cá, chúng tôi làm ơn vay v n Ngân hàng Chính sách Xã h i và ư c vay
7.000.000 ng/h . M t năm 2 v cá, m i v chúng tôi thu ho ch 1 - 2 t n, thu nh p 24 tri u
ng. Sau khi tr chi phí, h lãi ít nh t cũng ư c 4 tri u ng, còn a ph n bà con u út túi
kho ng 10 tri u ng.
Hi u qu c a chi tiêu công cho xóa ói gi m nghèo nư c ta t năm 2001 n nay Page 12
- Đ tài ti u lu n nhóm Kinh T Công
Chính sách h tr t s n xu t cho các h dân t c thi u s nghèo: cung c p t s n
xu t t i m t quy nh h n ngh ch cho nh ng h nghèo dân t c thi u s mà thi u ho c không có
t s n xu t, t o ra thu nh p b n v ng và sau ó thoát nghèo. i u ki n th hư ng ph i có 3
tiêu chí sau: không có t s n xu t n nh thu c quy n s d ng c a h theo quy nh c a Nhà
nư c; nơi không n nh, xa i m dân cư, di chuy n ch theo nơi s n xu t; chưa ư c
hư ng các chính sách tương t c a Nhà nư c. Nh ng h ư c giao t s n xu t, t ph i
cam k t không ư c sang bán, c m c hay cho t ng ngư i khác. Quy t nh c a Th tư ng
Chính ph s 134/2004/Q -TTg ngày 20-7-2004 v m t s chính sách h tr t s n xu t, t
, nhà và nư c sinh ho t cho h ng bào dân t c thi u s nghèo, i s ng khó khăn.
M c giao t s n xu t t i thi u m t h là 0,5 ha t nương, r y ho c 0,25 ha t ru ng lúa
nư c m t v ho c 0,15 ha t ru ng lúa nư c hai v . Căn c qu t c th c a t ng a
phương, kh năng lao ng và s nhân kh u c a t ng h và kh năng c a ngân sách a
phương, y ban nhân dân c p t nh có th xem xét quy t nh giao t s n xu t cho h ng
bào v i m c cao hơn. Chính sách h tr t s n xu t, t , nhà , nư c sinh ho t cho ng
bào dân t c thi u s ... Hi n t i, chính sách này ư c tri n khai t i 51 a phương, v i g n
500.000 h dân ư c th hư ng. T ng kinh phí dành cho chương trình này ã lên t i trên
9.000 t ng trong giai o n 2004 – 2008.
Các d án nông, lâm, khuy n ngư phát tri n các nghành ngh : cung c p cho ngư i nghèo
nh ng ki n th c kĩ năng, l p k ho ch, phân b thích h p s n xu t, nâng cao công ngh s n
xu t h t o ra ư c thu nh p n nh. Chính sách h tr ngư dân (t ng kinh phí năm 2008 là
trên 2.100 t ng). Chính ph cũng ã ban hành r t nhi u chính sách ưu ãi v thu , phí, l
phí. Th ng kê cho th y, nhóm các chính sách này lên t i 5 lo i, trong ó có thu s d ng t
nông nghi p, ti n thuê m t t - m t nư c, thu thu nh p doanh nghi p, thu giá tr gia tăng...
V i vi c áp d ng các lo i thu này, nhi u i tư ng ã ư c hư ng l i, t o thu n l i l n cho
ngư i dân, doanh nghi p vùng khó khăn.
Các d án h tr phát tri n cơ s h t ng cho các vùng c bi t khó khăn: Ngân sách TW
h tr s là 800.000.000/năm theo chương trình 135. Năm 2005, t nh Lào Cai : nâng c p 532
Hi u qu c a chi tiêu công cho xóa ói gi m nghèo nư c ta t năm 2001 n nay Page 13
- Đ tài ti u lu n nhóm Kinh T Công
công trình v i t ng chi u dài 1.400km và 93 cây c u ; g n 300 công trình th y l i, tư i tiêu
cho trên 6 ngàn ha lúa và hoa màu. T nh Thanh Hoá, t năm 1999 n năm 2006, trên a bàn
102 xã c bi t khó khăn c a Thanh Hoá ã có 503 công trình cơ s h t ng nông thôn ư c
xây d ng và hoàn thành, v i t ng kinh phí u tư 277,5 t ng. Năm 2008, Chính ph ã
dành 3.800 t ng cho Chương trình 135 giai o n II, h tr u tư r t quan tr ng cho vùng
ng bào dân t c thi u s . Xây d ng m i ư c hơn 500 công trình trong ph m vi c nư c, ch
y u là các chương trình v h t ng giao thông, giáo d c, y t và tăng cư ng nh n th c pháp
lu t cho ng bào các dân t c thi u s ...tính n nay, các t ch c qu c t , các nhà tài tr c a
các nư c, các t ch c trên th gi i ã h tr kho ng 300 tri u USD cho Chương trình 135 c a
Vi t Nam. K t thúc năm 2008, Chương trình ã có 110 xã hoàn thành m c tiêu: 93,7% xã cơ
b n ã có các công trình thi t y u v cơ s h t ng; 61% xã có công trình th y l i nh mb o
ph c v s n xu t.
V cơ b n thì ã t ư c m c tiêu: phát tri n cơ s h t ng các xã nghèo, hoàn thành các
công trình h t ng cơ s thi t y u , nhưng bên c nh ó v n còn m t s t n t i: cu i năm 2003,
phát hi n sai ph m 8 t ng trong vi c chi cho xây d ng cơ s h t ng cho dân t c thi u s ,
m t s công trình ã không tính n hi u qu lâu dài: Ninh Thu n Công trình th y l i không
hi u qu trong mùa khô, chưa ưa vào s d ng, p Phà S c: 3km ư ng ng d n nư c b gãy.
*Cung c p hàng hóa công:
Chính sách tr giúp y t : cung c p d ch v y t nhi u hơn ngư i nghèo, gi m r i ro i
v i h . M t chính sách thi t thân khác là khám ch a b nh cho ngư i nghèo và tr em dư i 6
tu i. ư c th c hi n t năm 2002, n năm 2009 này ã có t i 21 tri u ngư i ư c th hư ng.
T ng kinh phí mua th b o hi m y t cho ngư i nghèo trong giai o n 2005 - 2009 là trên
8.500 t ng, ti n ch a b nh cho tr dư i 6 tu i là g n 5.000 t ng...Năm 2007, kho ng 15
tri u lư t ngư i nghèo ư c c p th BHYT và kho ng 90% ư c khám ch a b nh mi n phí
b ng th .
Hi u qu c a chi tiêu công cho xóa ói gi m nghèo nư c ta t năm 2001 n nay Page 14
- Đ tài ti u lu n nhóm Kinh T Công
Chính sách h tr giáo d c : nâng cao s lư ng tr em nghèo ư c n trư ng, phát tri n trình
giáo d c cho ngư i nghèo b ng cách th c hi n các chương trình h tr như : cho vay v n
ưu ãi sinh viên H, C thu c di n h nghèo, khó khăn(Ngân hàng Chính Sách Xã H i còn có
597 phòng giao d ch các qu n huy n và hàng ngàn i m giao d ch t i các xã, phư ng. HSSV
có th n các phòng giao d ch qu n huy n nơi ang theo h c t i các trư ng H, C làm
th t c vay v n ưu ãi); các h c b ng cho các h c sinh, sinh viên nghèo hi u h c ; mi n gi m
h c phí cho h c sinh thu c di n h nghèo, hoàn c nh khó khăn. Năm 2007, 5 tri u lư t h c
sinh nghèo ư c mi n gi m h c phí, năm h c 2007-2008 có hơn 750.000 h c sinh, sinh viên
ã ư c vay v n h c t p g n 5.169 t ng. Trong ó, s h nghèo chi m hơn 14%, h c n
nghèo là 67%, h khó khăn g n 15%. Theo ánh giá c a Ngân hàng Chính sách xã h i, sau hai
năm th c hi n quy t nh 157 c a Th tư ng Chính ph v tín d ng ào t o, i tư ng và
chính sách ưu ãi ư c m r ng hơn, s ti n cho vay c a chương trình ã tăng 47 l n so v i
chín năm trư c ó. S h c sinh sinh viên có hoàn c nh khó khăn ư c th hư ng cũng ã tăng
g p 14 l n.
Chính sách v nư c s ch và nhà : cung c p cho ngư i nghèo c bi t là dân t c thi u s
v nhà và nư c s ch xóa ói gi m nghèo b n v ng. Chính sách h tr t s n xu t, t ,
nhà , nư c sinh ho t cho ng bào dân t c thi u s
V nhà : M c giao di n tích t t i thi u 200 m2 cho m i h ng bào s ng nông thôn.
Căn c qu t và kh năng ngân sách c a a phương. Ngân sách TW h tr v i m c 5 tri u
ng/h làm nhà . Căn c tình hình và kh năng ngân sách, các a phương h tr thêm và
huy ng s giúp c a c ng ng.
V nư c s ch: i v i các h ng bào dân t c phân tán vùng cao, núi á, khu v c khó
khăn v ngu n nư c sinh ho t thì Ngân sách TW h tr 0,5 t n xi măng/ h xây d ng b
ch a nư c mưa ho c h tr 300.000 ng/h ào gi ng ho c t o ngu n nư c sinh ho t. Còn
i v i công trình c p nư c sinh ho t t p trung: ngân sách trung ương h tr 100% cho các
thôn, b n có t 50% s h là ng bào dân t c thi u s tr lên h tr 50% i v i các thôn, b n
Hi u qu c a chi tiêu công cho xóa ói gi m nghèo nư c ta t năm 2001 n nay Page 15
- Đ tài ti u lu n nhóm Kinh T Công
có t 20% n dư i 50% s h ng bào dân t c thi u s . Các a phương khi xây d ng các
công trình c p nư c sinh ho t t p trung cho ng bào ph i b o m tính b n v ng và hi u qu .
Sau 4 năm th c hi n t năm 2001, Quy t nh 134, ngu n kinh phí ã gi i ngân ư c
3.734,12 t ng ( t 83% k ho ch). Trong ó h tr nhà t 118%, h tr t 83%, h
tr nư c phân tán 81%, h tr nư c t p trung là 84%. V i chính sách này ngư i dân có nhà
n nh hơn, và nhi u vùng có nư c s ch s d ng: Ví d như ng bào Mông ã có nư c
ph c v s n xu t Nông nghi p. ... Hi n t i, chính sách này ư c tri n khai t i 51 a phương,
v i g n 500.000 h dân ư c th hư ng. T ng kinh phí dành cho chương trình này ã lên t i
trên 9.000 t ng trong giai o n 2004 – 2008.
Chính sách h tr pháp lí : b o v quy n và l i ích h p pháp c a ngư i nghèo , b o m
công lý và bình ng trong ti p c n d ch v pháp lý, nâng cao nh n th c và ki n th c v các
v n mà pháp lu t và các quy nh, tham gia phát tri n kinh t , xóa ói gi m nghèo và th c
hành cơ s dân ch .
Ngày 06/9/1997 Th tư ng Chính ph ã ban hành Quy t nh s 764/Q -TTg v vi c
thành l p t ch c tr giúp pháp lý cho ngư i nghèo. Các trung tâm tr giúp pháp lý mi n phí
trong th i gian qua u do S Tư pháp qu n lý và ch o th c hi n, n nay thì ho t ng này
ã ư c m r ng ra t t c các t ch c chính tr - xã h i, xã h i - ngh nghi p, c th như: H i
Lu t gia, H i Liên hi p ph n , H i nông dân, oàn Thanh niên c ng s n… ư c tri n khai
n các a phương t o thành m t s c m nh t ng h p trong vi c tr giúp pháp lý mi n phí cho
ngư i nghèo và i tư ng chính sách. Khi ư c tư v n và ti p xúc nhi u v i các chương trình,
nh ng h nghèo, vùng sâu vùng xa ã nh n bi t thêm ư c nhi u i u v : s c kh e, quy n l i,
các chương trình k ho ch hóa gia ình…
Nh n xét:
Khi ánh giá v các chính sách h tr ngư i nghèo, vùng khó khăn ta th y r ng các chính
sách tương i y , toàn di n trên các lĩnh v c và g n v i s n xu t, i s ng c a ngư i
nghèo, vùng khó khăn, góp ph n gi m nghèo nhanh.
Hi u qu c a chi tiêu công cho xóa ói gi m nghèo nư c ta t năm 2001 n nay Page 16
- Đ tài ti u lu n nhóm Kinh T Công
2.3.2 Nh ng i u chưa t ư c:
Tuy nhiên, chương trình chi tiêu công cũng còn t n t i bi n d ng như:
2.2.2.1 Ch t lư ng c a chương trình, công trình không cao: chính sách v n còn phân tán,
trùng l p trong quá trình th c hi n các chính sách an sinh xã h i cũng ư c Chính ph ch ra.
Trong ó áng nói nh t là tình tr ng gi i ngân v n cho các chương trình, d án còn ch m, làm
gi m hi u qu v n u tư. Ch t lư ng m t s công trình u tư chưa ư c b o m. Có công
trình u tư xong ã không mang l i hi u qu , như u tư ch nhưng không có ngư i vào mua
bán, nhi u trư ng h c và b nh xá xu ng c p nhanh, m t s khu neo u tàu thuy n không có
tàu thuy n vào.
2.2.2.2 Sai i tư ng, tham ô: Nhi u chính sách trư c khi ban hành chưa ư c nghiên c u
k , chưa xác nh ư c i tư ng th hư ng nên khi i vào cu c s ng g p r t nhi u khó khăn,
gây lãng phí. ng th i quá trình phân b ti n tr c p t Chính ph xu ng a phương nhi u
trư ng h p sai i tư ng và b ăn b t. Kho ng 10% s ngư i hư ng l i t CTMTQG-GN
không ph i là ngư i nghèo theo tiêu chí thu nh p c a kh o sát m c s ng h gia ình Vi t Nam
(KSMSHG VN). Do ó, ư c tính t l rò r c a Qu c gia theo các năm trung bình kho ng
10%. Ví d như: d p t t K S u, Chính ph ã chi 3.800 t ng h tr ngư i nghèo ăn t t,
m i nhân kh u 200.000 ng ho c 1 tri u ng/h . Th nhưng ch trương h p lòng dân ó ã
b m t s nơi làm méo mó. Ph bi n nh t là tình tr ng ti n cho dân nghèo b xà x o ho c l y
c a ngư i nghèo chia cho ngư i không nghèo. Bên c nh ó, m t s chương trình phân b ti n
sai, ví d trong chương trình 135, Ki m toán nhà nư c ã ki n ngh x lý g n 39,6 t ng.
áng lưu ý là trong khi r t nhi u a phương mong m i nh n ư c s u tư, h tr c a Nhà
nư c thoát nghèo thì v n có trên 2,347 t ng ti n th a, không dùng n, ph i n p tr ngân
sách Nhà nư c. Trong khi ó, có kho ng 4,9 t ng ã b các a phương chi sai i tư ng.
i n hình như, i v i D án phát tri n cơ s h t ng thi t y u, nhi u t nh ã phân b cho các
i tư ng không thu c Quy t nh 164 c a Th tư ng CP, như Hà Giang hơn 11 t ng, Lào
Cai 1,9 t ng, Sóc Trăng 1,7 t ng... ho c phân b sai m c ích như Lào Cai l y ti n u
Hi u qu c a chi tiêu công cho xóa ói gi m nghèo nư c ta t năm 2001 n nay Page 17
- Đ tài ti u lu n nhóm Kinh T Công
tư xây d ng cơ s h t ng khai hoang ru ng (420 tri u ng), s a ch a các công trình c u
c ng, thu l i (540 tri u ng)...
2.2.2.3 Tái nghèo:Bên c nh ó v n còn m t s h ã thoát nghèo nhưng trong m t th i
gian ng n l i b tái nghèo. Mà nguyên nhân ó là, ngư i dân chưa ư c hư ng y các
chính sách tr c p c a Nhà nư c và b tác ng b i các y u t khách quan như: thiên tai, d ch
b nh và bi n ng x u c a th trư ng. Ví d : trong năm 2002, Qu ng Nam có 10.629 h thoát
nghèo thì l i có 9.387 h tái nghèo; Lâm ng có 2.948 h thoát nghèo thì l i có 4.510 h tái
nghèo... Như v y, n u tính bình quân, có n 60 - 70% tái nghèo, t c là tình tr ng nghèo ói
tăng c p s c ng so v i k t qu xóa ói gi m nghèo. Còn hi n t i, theo S L -TB&XH Qu ng
Ngãi t u năm n nay t nh này có trên 400 h tái nghèo nâng s h nghèo lên con s 83.500
theo chu n m i. y là t i các t nh có kinh t khó khăn, còn t i các thành ph l n, tái nghèo
cũng xu t hi n. Theo k t qu t rà soát m i nh t tình hình h nghèo trên a bàn TP.HCM c a
Ban ch o xóa ói gi m nghèo và vi c làm TP cho th y t u năm n nay, TP ã phát sinh
thêm 186 h nghèo (có thu nh p bình quân dư i 6 tri u ng/ngư i/năm), nâng t ng s h
nghèo TP lên 17.219 h , chi m 1,35% t ng s h dân TP.
Hi u qu c a chi tiêu công cho xóa ói gi m nghèo nư c ta t năm 2001 n nay Page 18
- Đ tài ti u lu n nhóm Kinh T Công
CHƯƠNG 3: K T LU N VÀ KI N NGH
3.1 K t lu n:
Qua quá trình th c hi n công cu c xóa ói gi m nghèo, ây chính là m t ng l c thúc
y tăng trư ng kinh t , phát tri n t nư c, chúng ta th y r ng vi c Nhà nư c chi cho các
chương trình xóa ói gi m nghèo ã giúp cho i s ng c a ngư i dân vùng sâu, vùng xa, dân
t c thi u s , h i o… ph n nào ã c i thi n ư c cu c s ng, ti p c n ư c các d ch v cơ b n
c a xã h i: y t , giáo d c…
3.2 Ki n ngh :
Qua ây cũng xin ưa ra m t s ki n ngh nâng cao hi u qu chi tiêu công trong công
cu c xóa ói gi m nghèo:
- Ti p t c tri n khai các chính sách chi tiêu công trong xóa ói, gi m nghèo cho vùng
ng bào dân t c thi u s . Th y r ng Nhà nư c c n nghiên c u k nhu c u c a ngư i dân
nh ng vùng ng bào dân t c thi u s khác nhau nên ph i làm sao nh ng chính sách này
ti p c n n ư c t t c các a phương m t cách hi u qu .
- T p trung chính sách chi tiêu công cho vi c xây d ng k t c u h t ng, phát tri n các lo i
hình d ch v giáo d c, y t , văn hóa và b o v môi trư ng. y m nh xây d ng và phát tri n cơ
s h t ng, h th ng giao thông, h th ng i n, nư c s ch, trư ng h c, cơ s khám ch a b nh
và các thi t ch văn hóa cho các a phương nghèo s m kh c ph c tình tr ng thi u i n,
thi u nư c s ch, thi u thu c ch a b nh, thi t b y t nghèo nàn, l c h u, ng th i nâng cao
ch t lư ng d ch v y t , c bi t chú tr ng ào t o, tăng cư ng năng l c cho i ngũ cán b ,
nhân viên y t và cung c p y thu c ch a b nh, phù h p v i thu nh p c a ngư i dân.
- Ph i làm sao m b o s h tr c a Chính ph n ư c t n tay nh ng ngư i nghèo
vì ngu n l c u tư không nhi u l m nhưng làm sao tránh th t thoát, ng ti n c a nhân
dân, c a Chính ph n ư c tr c ti p ngư i nghèo, các d án d a trên cơ s có hi u qu thi t
th c, bám sát cu c s ng, bám sát nh ng yêu c u c a dân. Trong i u ki n hi n nay vi c h tr
Hi u qu c a chi tiêu công cho xóa ói gi m nghèo nư c ta t năm 2001 n nay Page 19
- Đ tài ti u lu n nhóm Kinh T Công
tr c ti p cho ngư i dân là r t là c n thi t và r t quan tr ng chúng ta tránh nh ng khâu trung
gian và th t thoát. Ví d như: s h tr v gi ng cây tr ng, phân bón, thu c b o v th c v t,
mu i i- t, b o v s c kh e…hay "xóa nhà t m, nhà d t nát cho h nghèo" giúp cho các h
nghèo s a ch a ho c xây m i ư c nhà …các h nghèo s ư c Nhà nư c h tr tr c ti p
cho ngư i dân thay vì giao cho các công ty nhà nư c và các t ch c d ch v cung ng cho
ngư i dân. Như v y, kho n h tr này c a Chính ph s không b th t thoát vào nh ng khâu
trung gian như h tr cư c v n chuy n, nh ng v n d ch v .
Hi u qu c a chi tiêu công cho xóa ói gi m nghèo nư c ta t năm 2001 n nay Page 20
nguon tai.lieu . vn
