Xem mẫu
- Đề tài "CNH-HĐH
và vai trò của nó
trong sự nghiệp xây
dựng chủ nghĩa xã
hội ở nước ta".
- Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software
http://www.foxitsoftware.com For evaluation only.
TiÓu luËn TriÕt häc
§Æt vÊn ®Ò
õ ®¹i héi §¶ng lÇn thø III, §¶ng ta lu«n coi c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i
T ho¸ (CNH-H§H) lµ nhiÖm vô trung t©m cña thêi kú qu¸ ®é, §¶ng ta ®·
x¸c ®Þnh thùc chÊt cña CNH x· héi chñ nghÜa lµ “QuyÕt t©m thùc hiÖn
c¸ch m¹ng kü thuËt, thùc hiÖn ph©n c«ng míi vÒ lao ®éng x· héi lµ qu¸
tr×nh tÝch luü x· héi chñ nghÜa ®Ó kh«ng ngõng thùc hiÖn t¸i s¶n xuÊt
më réng“. Thùc tiÔn lÞch sö ®· chØ râ ®Ó thñ tiªu t×nh tr¹ng l¹c hËu vÒ kinh tÕ
x· héi, khai th¸c tèi u c¸c nguån lùc vµ lîi thÕ, b¶o ®¶m t¨ng trëng nhanh
æn ®Þnh, níc ta ph¶i x¸c ®Þnh râ c¬ cÊu kinh tÕ hîp lý, trang thiÕt bÞ ngµy
cµng hiÖn ®¹i cho c¸c ngµnh kinh tÕ. MÆt kh¸c, níc ta lµ níc ®ang ph¸t triÓn
v× vËy qu¸ tr×nh Êy g¾n liÒn víi qu¸ tr×nh c«ng nghiÖp ho¸ ®Ó tõ ®ã hiÖn ®¹i
ho¸ ®Êt níc. Tuy nhiªn, trong qu¸ tr×nh c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸ cña ta
tríc ®©y do nhiÒu nguyªn nh©n trong ®ã cã nguyªn nh©n nãng véi chóng ta
®· m¾c ph¶i mét sè sai lÇm khuyÕt ®iÓm mµ ®¹i héi §¶ng lÇn thø VI vµ VII ®·
v¹ch ra.
ViÖc x©y dùng ®óng ®¾n nh÷ng quan ®iÓm CNH-H§H ë ViÖt Nam hiÖn
nay cã vÞ trÝ rÊt quan träng ®èi víi qu¸ tr×nh CNH-H§H. Bëi x©y dùng ®Çy ®ñ
c¸c quan ®iÓm CNH-H§H sÏ lµ c¬ së ®óng ®¾n cho viÖc ®Þnh híng, ®Þnh
lîng chØ ®¹o vµ tæ chøc thùc hiÖn c¸c néi dung vµ c¸c bíc ®i cña CNH-H§H
phï hîp víi bèi c¶nh x· héi chñ nghÜa ë níc ta.
NghÞ quyÕt ®¹i héi VIII cña §¶ng ®· ®a sù nghiÖp ®æi míi lªn tÇm cao
míi, ®Èy m¹nh CNH-H§H. MÆt kh¸c, CNH-H§H ®Êt níc ph¶i chøa ®ùng
®îc môc tiªu, chiÕn lîc, néi dung, h×nh thøc, ph¬ng híng c¸ch m¹ng cña
®¶ng ta trong thêi kú ®æi míi. §Ó ®¹t môc tiªu nhÊt qu¸n vµ xuyªn suèt ®ã lµ
d©n giÇu níc m¹nh, x· héi d©n chñ, c«ng b»ng vµ v¨n minh th× §¶ng ta ph¶i
trung thµnh víi chñ nghÜa M¸c-Lª Nin, t tëng Hå ChÝ Minh, kÕ thõa 15 n¨m
®æi míi ®Êt níc.
1
- Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software
http://www.foxitsoftware.com For evaluation only.
TiÓu luËn TriÕt häc
CNH-H§H lµ mét môc tiªu chiÕn lîc bëi lÏ ngµy nay nã ®ang ®îc thõa
nhËn lµ xu híng ph¸t triÓn chung cña c¸c níc trªn thÕ giíi vµ ViÖt Nam
còng kh«ng n»m ngoµi xu híng ®ã. Còng chÝnh xuÊt ph¸t tõ vai trß cña nã
trong qu¸ tr×nh ®a kinh tÕ ph¸t triÓn qua thêi kú qu¸ ®é lªn chñ nghÜa x· héi
mµ em chän ®Ò tµi "CNH-H§H vµ vai trß cña nã trong sù nghiÖp x©y dùng
chñ nghÜa x· héi ë níc ta".
2
- Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software
http://www.foxitsoftware.com For evaluation only.
TiÓu luËn TriÕt häc
Néi dung
1Sù cÇn thiÕt ph¶i tiÕn hµnh CNH-H§H trong sù nghiÖp x©y dùng chñ
nghÜa x· héi ë ViÖt Nam
1.1Kh¸i niÖm CNH-H§H
Cho ®Õn nay, cã nhiÒu c¸ch diÔn ®¹t kh¸c nhau vÒ CNH-H§H.
N¨m 1963, tæ chøc ph¸t triÓn c«ng nghiÖp cña liªn hîp quèc (UNID) ®·
®a ra ®Þnh nghÜa sau ®©y: CNH lµ qu¸ tr×nh ph¸t triÓn kinh tÕ, trong qu¸ tr×nh
nµy mét bé phËn ngµy cµng t¨ng c¸c nguån cña c¶i quèc d©n ®îc ®éng viªn
®Ó ph¸t triÓn c¬ cÊu kinh tÕ nhiÒu ngµnh ë trong níc víi kü thuËt hiÖn ®¹i.
§Æc ®iÓm cña c¬ cÊu kinh tÕ nµy lµ mét bé phËn chÕ biÕn lu«n thay ®æi ®Ó s¶n
xuÊt ra nh÷ng t liÖu s¶n xuÊt vµ hµng tiªu dïng, cã kh¶ n¨ng ®¶m b¶o cho
toµn bé nÒn kinh tÕ ph¸t triÓn víi nhÞp ®é cao, b¶o ®¶m ®¹t tíi sù tiÕn bé vÒ
kinh tÕ vµ x· héi.
HiÖn ®¹i ho¸ l¸ qu¸ tr×nh chuyÓn ®æi c¨n b¶n toµn diÖn c¸c ho¹t ®éng s¶n
xuÊt kinh doanh, dÞch vô vµ qu¶n lý kinh tÕ x· héi tõ chç theo nh÷ng qui tr×nh
c«ng nghÖ ph¬ng tiÖn ph¬ng ph¸p tiªn tiÕn hiÖn ®¹i, dùa trªn sù ph¸t triÓn
cña tiÕn bé khoa häc kü thuËt t¹o ra n¨ng xuÊt lao ®éng hiÖu qu¶ vµ tr×nh ®é
v¨n minh kinh tÕ x· héi cao.
ë níc ta, theo v¨n kiÖn ®¹i héi ®¹i biÓu toµn quèc lÇn thø III cña §¶ng
lao ®éng ViÖt Nam th× CNH x· héi chñ nghÜa lµ nhiÖm vô trung t©m cña thêi
kú qu¸ ®é. §¶ng ta ®· x¸c ®Þnh thùc chÊt cña CNH x· héi chñ nghÜa lµ “ qu¸
tr×nh thùc tiÔn c¸ch m¹ng khoa häc kü thuËt, thùc sù ph©n c«ng míi vÒ lao
3
- Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software
http://www.foxitsoftware.com For evaluation only.
TiÓu luËn TriÕt häc
®éng x· héi vµ qu¸ tr×nh tÝch luü x· héi chñ nghÜa ®Ó kh«ng ngõng thùc hiÖn
t¸i s¶n xuÊt më réng “
Theo v¨n kiÖn ®¹i héi ®¹i biÓu toµn quèc lÇn thø t¸m ban chÊp hµnh trung
¬ng kho¸ VIII th× CNH,H§H lµ qu¸ tr×nh chuyÓn ®æi c¨n b¶n toµn diÖn c¸c
ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh dÞch vô vµ qu¶n lý kinh tÕ x· héi tõ sö dông lao
®éng thö c«ng lµ chÝnh sang sö dông phæ biÕn søc lao ®éng víi c«ng nghÖ,
ph¬ng tiÖn, ph¬ng ph¸p tiªn tiÕn hiÖn ®¹i dùa trªn sù ph¸t triÓn c«ng nghiÖp
vµ tiÕn bé khoa häc, c«ng nghÖ, t¹o ra n¨ng xuÊt lao ®éng cao.
1.2 TÇm quan träng cña CNH-H§H víi sù nghiÖp x©y dùng CNXH ë níc
ta
a.Bèi c¶nh trong vµ ngoµi níc
NÒn kinh tÕ cña níc ta trong qu¸ tr×nh ph¸t triÓn gÆp rÊt nhiÒu khã kh¨n:
chÞu sù tµn ph¸ nÆng nÒ cña chiÕn tranh, sù chñ quan û l¹i cña l·nh ®¹o trong
kh«i phôc kinh tÕ sau chiÕn tranh b»ng m¸y mãc dËp khu«n m« h×nh kinh tÕ
Liªn X« cò. Bëi vËy, trong mét thêi gian nÒn kinh tÕ níc ta l©m vµo t×nh
tr¹ng tr× trÖ vµ l¹c hËu.Sù nghiÖp CNH-H§H l¹i ®îc tiÕn hµnh sau mét lo¹t
níc trong khu vùc vµ trªn thÕ giíi .§ã lµ mét khã kh¨n vµ thiÖt thßi lín
nhng ®ång thêi nã còng t¹o ra cho chóng ta nh÷ng thuËn lîi nhÊt ®Þnh. Khã
kh¨n lµ trang thiÕt bÞ cña chóng ta ®· bÞ l¹c hËu ®Õn 40,50 n¨m so víi c¸c níc
tiªn tiÕn trªn thÕ giíi. Cßn thuËn lîi ®îc thÓ hiÖn tríc hÕt ë chç th«ng qua
nh÷ng kinh nghiÖm thµnh c«ng vµ kh«ng thµnh c«ng cña c¸c níc trong khu
vùc vµ trªn thÕ giíi, chóng ta cã thÓ rót ra nh÷ng bµi häc bæ Ých cho sù nghiÖp
CNH-H§H ®Êt níc.
b.CNH-H§H lµ mét tÊt yÕu kh¸ch quan
Thùc tiÔn lÞch sö ®· chØ râ, ®Ó thñ tiªu t×nh tr¹ng l¹c hËu vÒ kinh tÕ x· héi
khai th¸c tèi u c¸c nguån lùc vµ lîi thÕ, b¶o ®¶m nhÞp ®é t¨ng trëng æn ®Þnh,
4
- Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software
http://www.foxitsoftware.com For evaluation only.
TiÓu luËn TriÕt häc
níc ta ph¶i x¸c ®Þnh c¬ cÊu kinh tÕ hîp lý, trang thiÕt bÞ ngµy cµng hiÖn ®¹i
cho c¸c ngµnh kinh tÕ, qu¸ tr×nh Êy g¾n liÒn víi qu¸ tr×nh CNH.
§Ó rót ng¾n kho¶ng c¸ch tôt hËu, ViÖt Nam ph¶i t×m cho m×nh mét con
®êng ®Æc thï, võa phï hîp víi ®Æc ®iÓm t×nh h×nh kinh tÕ x· héi trong níc
võa b¶o ®¶m xu thÕ ph¸t triÓn chung cña thÕ giíi. Theo dù th¶o b¸o c¸o chÝnh
trÞ cña ®¹i héi VII tr×nh lªn ®¹i héi VIII cña §¶ng dù kiÕn tõ nay ®Õn n¨m
2020 phÊn ®Êu ®a níc ta c¬ b¶n trë thµnh mét níc c«ng nghiÖp. §©y lµ lèi
tho¸t duy nhÊt cho nÒn kinh tÕ ViÖt Nam song còng lµ mét th¸ch thøc míi.
Tuy nhiªn ®iÓm xuÊt ph¸t CNH-H§H ë níc ta hiÖn nay lµ tiÒn c«ng nghiÖp
víi nh÷ng ®Æc ®iÓm chñ yÕu lµ nÒn kinh tÕ dùa vµo c¸c ho¹t ®éng th¬ng m¹i
khai th¸c tµi nguyªn lao ®éng, qu¶n lý cßn nÆng vÒ kinh nghiÖm. MÆt kh¸c
níc ta lµ mét níc n«ng nghiÖp, s¶n xuÊt n«ng nghiÖp lµ bé phËn cña kinh tÕ
n«ng th«n. Kinh tÕ n«ng th«n níc ta chñ yÕu lµ kinh tÕ thuÇn n«ng. Nh×n mét
c¸ch tæng qu¸t, nÕu xÐt vÒ chØ tiªu kinh tÕ nh tû träng gi÷a c«ng nghiÖp vµ
n«ng nghiÖp, tr×nh ®é ph¸t triÓn cña lùc lîng s¶n xuÊt (LLSX) ®Æc biÖt lµ
khoa häc kÜ thuËt vµ c«ng nghÖ, møc sèng cña nh©n d©n ... th× ViÖt Nam vÉn lµ
mét níc nghÌo nµn, khã kh¨n vµ l¹c hËu, ®ang ë tr×nh ®é v¨n minh n«ng
nghiÖp.
§Ó tiÕn hµnh s¶n xuÊt lín, hiÖn ®¹i, níc ta ph¶i thùc hiÖn qu¸ tr×nh c«ng
nghiÖp ho¸. §©y lµ mét qu¸ tr×nh nh¶y vät cña LLSX vµ cña khoa häc kÜ thuËt.
Trong thêi kú CNH,H§H LLSX ph¸t triÓn mét c¸ch m¹nh mÏ c¶ vÒ sè lîng
vµ chÊt lîng, chñng lo¹i vµ quy m«. LLSX ®îc t¹o ra trong thêi kú nµy lµ
c¸i “cèt“ vËt chÊt kÜ thuËt rÊt quan träng vµ cã ý nghÜa quyÕt ®Þnh ®Õn tiÕn
tr×nh ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi cña ®Êt níc. Nã lµm thay ®æi c¸ch thøc s¶n xuÊt
chuyÓn ngêi lao ®éng tõ sö dông c«ng cô thñ c«ng sang sö dông c«ng cô c¬
giíi vµ nhê ®ã lµm mµ søc lao ®éng cña con ngêi ®îc gi¶i phãng, n¨ng xuÊt
lao ®éng x· héi ngµy cµng t¨ng, s¶n phÈm x· héi ®îc s¶n xuÊt ra ngµy cµng
5
- Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software
http://www.foxitsoftware.com For evaluation only.
TiÓu luËn TriÕt häc
nhiÒu, cµng ®a d¹ng vµ phong phó, ®¸p øng ®îc ngµy cµng tèt h¬n nhu cÇu
cña s¶n xuÊt vµ ®êi sèng nh©n d©n.
ë níc ta CNH XHCN ®îc coi lµ nhiÖm vô trung t©m cña thêi kú qu¸
®é. §¶ng ta ®· x¸c ®Þnh ®îc thùc chÊt cña CNH XHCN lµ “qu¸ tr×nh thùc
hiÖn sù ph©n c«ng míi vÒ lao ®éng vµ lµ qu¸ tr×nh tÝch luü x· héi chñ nghÜa ®Ó
kh«ng ngõng t¸i s¶n xuÊt më réng, CNH XHCN lµ qu¸ tr×nh x©y dùng c¬ së
vËt chÊt cña chñ nghÜa x· héi, do giai cÊp c«ng nh©n vµ n«ng d©n lao ®éng
díi sù chØ ®¹o cña §¶ng céng s¶n ... CNH XHCN cã nhiÖm vô ®a nÒn kinh
tÕ níc ta tõ nÒn s¶n xuÊt nhá lªn s¶n xuÊt lín XHCN. Qua ®ã, ®Ó x©y dùng
níc ta trë thµnh níc XHCN cã nÒn c«ng n«ng nghiÖp hiÖn ®¹i, kÜ thuËt tiªn
tiÕn, quèc phßng v÷ng m¹nh, cuéc sèng v¨n minh vµ h¹nh phóc, chóng ta ph¶i
tiÕn hµnh CNH-H§H ®Êt níc.
c. Vai trß cña CNH-H§H trong qu¸ tr×nh x©y dùng CNXH ë ViÖt Nam
C«ng nghiÖp ho¸ lµ mét giai ®o¹n ph¸t triÓn tÊt yÕu cña mçi quèc gia.
Níc ta tõ mét nÒn kinh tÕ n«ng nghiÖp kÐm ph¸t triÓn, muèn v¬n tíi tr×nh
®é ph¸t triÓn cao, nhÊt thiÕt ph¶i tr¶i qua CNH. Thùc hiÖn tèt CNH-H§H cã ý
nghÜa ®Æc biÖt to lín vµ cã t¸c dông trªn nhiÒu mÆt:
- CNH-H§H lµm ph¸t triÓn lùc lîng s¶n xuÊt, t¨ng n¨ng suÊt lao ®éng,
t¨ng søc chÕ ngù cña con ngêi ®èi víi tù nhiªn, t¨ng trëng kinh tÕ, do ®ã
gãp phÇn æn ®Þnh vµ n©ng cao ®êi sèng nh©n d©n, gãp phÇn quyÕt ®Þnh sù
th¾ng lîi cña CNXH. Së dÜ nã cã t¸c dông nh vËy v× CNH-H§H lµ mét c¸ch
chung nhÊt, lµ cuéc c¸ch m¹ng vÒ lùc lîng s¶n xuÊt lµm thay ®æi c¨n b¶n kü
thuËt, c«ng nghÖ s¶n xuÊt, lµm t¨ng n¨ng suÊt lao ®éng.
- T¹o tiÒn ®Ò vÒ vËt chÊt ®Ó kh«ng ngõng cñng cè vµ t¨ng cêng vai trß
kinh tÕ nhµ níc, n©ng cao n¨ng lùc tÝch luü, t¨ng c«ng ¨n viÖc lµm, nhê ®ã
lµm t¨ng sù ph¸t triÓn tù do vµ toµn diÖn trong mäi ho¹t ®éng kinh tÕ cña con
ngêi-nh©n tè trung t©m cña nÒn s¶n xuÊt x· héi. Tõ ®ã, con ngêi cã thÓ ph¸t
6
- Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software
http://www.foxitsoftware.com For evaluation only.
TiÓu luËn TriÕt häc
huy vai trß cña m×nh ®èi víi nÒn s¶n xuÊt x· héi. "§Ó ®µo t¹o ra nh÷ng ngêi
ph¸t triÓn toµn diÖn, cÇn ph¶i cã mét nÒn kinh tÕ ph¸t triÓn cao, mét nÒn khoa
häc kü thuËt hiÖn ®¹i, mét nÒn v¨n ho¸ tiªn tiÕn, mét nÒn gi¸o dôc ph¸t triÓn".
B»ng sù ph¸t triÓn toµn diÖn, con ngêi sÏ thóc ®Èy lùc lîng s¶n xuÊt ph¸t
triÓn. Muèn ®¹t ®îc ®iÒu ®ã, ph¶i thùc hiÖn tèt CNH-H§H míi cã kh¶ n¨ng
thùc tÕ ®Ó quan t©m ®Çy ®ñ ®Õn sù ph¸t triÓn tù do vµ toµn diÖn nh©n tè con
ngêi.
- CNH-H§H gãp phÇn ph¸t triÓn kinh tÕ-x· héi. Kinh tÕ cã ph¸t triÓn th×
míi cã ®ñ ®iÒu kiÖn vËt chÊt cho t¨ng cêng cñng cè an ninh quèc phßng, ®ñ
søc chèng thï trong giÆc ngoµi. CNH-H§H cßn t¸c ®éng ®Õn viÖc ®¶m b¶o kü
thuËt, gi÷ g×n b¶o qu¶n vµ tõng bíc c¶i tiÕn vò khÝ, trang thiÕt bÞ hiÖn cã cho
lùc lîng vò trang.
- CNH-H§H gãp phÇn t¨ng nhanh quy m« thÞ trêng. Bªn c¹nh thÞ
trêng hµng ho¸, cßn xuÊt hiÖn c¸c thÞ trêng vèn, thÞ trêng lao ®éng, thÞ
trêng c«ng nghÖ... V× vËy, viÖc sö dông tÝn dông, ng©n hµng vµ c¸c dÞch vô
tµi chÝnh kh¸c t¨ng m¹nh. CNH-H§H còng t¹o ®iÒu kiÖn vËt chÊt cho viÖc x©y
dùng nÒn kinh tÕ ®éc lËp tù chñ, ®ñ søc tham gia mét c¸ch cã hiÖu qu¶ vµo sù
ph©n c«ng vµ hîp t¸c quèc tÕ.
2. Thùc tr¹ng CNH-H§H trong sù nghiÖp x©y dùng CNXH ë ViÖt Nam
2.1 Néi dung cña CNH-H§H
2.1.1 Trang bÞ kü thuËt vµ c«ng nghÖ theo híng hiÖn ®¹i trong c¸c ngµnh
cña nÒn kinh tÕ quèc d©n
a. TiÕn hµnh c¸ch m¹ng khoa häc kü thuËt, x©y dùng c¬ së vËt chÊt kü thuËt
®Ó tù trang bÞ
ThÕ giíi ®· tr¶i qua hai cuéc c¸ch m¹ng kü thuËt. Cuéc c¸ch m¹ng lÇn
thø nhÊt næ ra vµo nh÷ng n¨m 30 cña thÕ kû XVIII víi néi dung chñ yÕu lµ
7
- Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software
http://www.foxitsoftware.com For evaluation only.
TiÓu luËn TriÕt häc
chuyÓn tõ lao ®éng thñ c«ng sang c¬ khÝ ho¸. Cuéc c¸ch m¹ng lÇn thø XX víi
tªn gäi lµ cuéc c¸ch m¹ng khoa häc c«ng nghÖ hiÖn ®¹i .
Trong mÊy chôc n¨m gÇn ®©y, thÕ giíi ®· diÔn ra nh÷ng biÕn ®æi cùc kü
to lín trong tÊt c¶ c¸c lÜnh vùc cña ®êi sèng kinh tÕ, chÝnh trÞ vµ x· héi. Néi
dung cña cuéc c¸ch m¹ng khoa häc kü thuËt lÇn thø II nµy kh«ng chØ dõng l¹i
ë tÝnh chÊt hiÖn ®¹i cña c¸c yÕu tè t liÖu s¶n xuÊt mµ cßn ë kü thuËt c«ng
nghÖ hiÖn ®¹i, ph¬ng ph¸p s¶n xuÊt tiªn tiÕn. §iÒu nµy thÓ hiÖn ë nh÷ng ®iÓm
c¬ b¶n sau:
- VÒ c¬ khÝ ho¸:
ChuyÓn sang c¬ chÕ thÞ trêng, ngµnh c¬ khÝ ®· kh¾c phôc ®îc nh÷ng
khã kh¨n ban ®Çu vµ tõng bíc æn ®Þnh s¶n xuÊt, caØ tiÕn c«ng nghÖ , c¶i tiÕn
mÉu m·, më réng mÆt hµng, n©ng cao chÊt lîng s¶n phÈm.... HiÖn nay, ngµnh
c¬ khÝ ®· s¶n xuÊt ®îc mét sè mÆt hµng b¶o ®¶m chÊt lîng, kh«ng thua kÐm
hµng nhËp ngo¹i nªn tiªu thu nhanh, ®¸p øng nhu cÇu thÞ trêng trong níc vµ
xuÊt khÈu nhng sè lîng cßn h¹n chÕ, chØ giíi h¹n trong mét sè lo¹i s¶n
phÈm. Ngµnh c¬ khÝ ®· s¶n xuÊt ®îc nhiÒu thiÕt bÞ phô tông thay thÕ hµng
nhËp ngo¹i, chÊt lîng kh«ng kÐm hµng nhËp ngo¹i.
Tr×nh ®é c¬ khÝ ho¸ cña mét sè ngµnh s¶n xuÊt vËt chÊt:
+ Trong n«ng nghiÖp: Néi dung s¶n xuÊt n«ng nghiÖp chñ yÕu lµ lao ®éng
thñ c«ng, sö dông søc lao ®éng d thõa ë n«ng th«n, tû lÖ c¬ khÝ ho¸ thÊp, s¶n
xuÊt n«ng nghiÖp vÉn lµ thñ c«ng trong hÇu hÕt c¸c kh©u: lµm ®Êt, gieo gièng,
ch¨m bãn vµ thu hoach. MÊy n¨m gÇn ®©y, do c¬ chÕ më nhiÒu vïng n«ng
th«n ®· ph¸t triÓn m¹nh nhiÒu ngµnh nghÒ tiÓu thñ c«ng nghiÖp, c«ng nghiÖp
nhá b¸n c¬ khÝ, song sè lao ®éng trong lÜnh vùc c«ng nghiÖp b×nh qu©n toµn
quèc kh«ng qu¸ 5% tæng sè lao ®éng n«ng th«n.
+ Trong c«ng nghiÖp: C«ng nghiÖp c¬ khÝ ®îc ¸p dông réng r·i trong
c¸c ®¬n vÞ s¶n xuÊt c«ng nghiÖp quèc doanh. Tuy nhiªn, lao ®éng thñ c«ng
8
- Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software
http://www.foxitsoftware.com For evaluation only.
TiÓu luËn TriÕt häc
vÉn cÇn nhiÒu trong kh©u vËn chuyÓn néi bé, bao gãi, cung øng dÞch vô c«ng
céng vµ s¶n xuÊt phô cã tÝnh chÊt gia c«ng. Lao ®éng trong c¸c kh©u nµy
thêng chiÕm 40-50% trong tæng sè lao ®éng c«ng nghiÖp quèc doanh. Khu
vùc c«ng nghiÖp ngoµi quèc doanh chñ yÕu vÉn sö dông lao ®éng thñ c«ng vµ
tay nghÒ truyÒn thoãng víi c«ng cô c¬ khÝ nhá, b¸n c¬ khÝ (trõ mét sè doanh
nghiÖp t nh©n quy m« t¬ng ®èi lín míi ®îc ®Çu t trong nh÷ng n¨m gÇn
®©y)
+ Trong x©y dùng c¬ b¶n, tû lÖ c¬ giíi ho¸ trªn c¸c c«ng trêng x©y dùng
lín thêng cao h¬n c¸c c«ng trêng x©y dùng nhá.
Nãi tãm l¹i, c¬ khÝ ho¸ trong c¸c ngµnh s¶n xuÊt vËt chÊt x· héi cßn thÊp,
ph¬ng tiÖn c¬ khÝ ho¸ cò kü, l¹c hËu, n¨ng suÊt lao ®éng cha cao, chi phÝ vËt
chÊt cßn lín, gi¸ thµnh s¶n phÈm cao, chÊt lîng nhiÒu mÆt hµng cha b¶o
®¶m. Trong mÊy n¨m gÇn ®©y, do ®æi míi c¬ chÕ vµ cã bæ sung nhiÒu thiÕt bÞ
míi, c«ng nghÖ míi nªn ®· cã t¸c ®«ng ®ªn sù t¨ng trëng vµ ph¸t triÓn s¶n
xuÊt x· héi, s¶n phÈm, mÉu m· hµng ho¸ ®a d¹ng, chÊt lîng s¶n phÈm cã tèt
h¬n tríc. Nhng vÒ c¬ b¶n, tr×nh ®é c¬ khÝ ho¸ s¶n xuÊt cha ®îc cao.
- VÒ tù ®éng ho¸:
+ Trong c«ng nghiÖp, viÖc tù ®éng ho¸ thêng ®îc ¸p dông ë møc cao
trong c¸c d©y chuyÒn c«ng nghÖ cã tÝnh liªn hîp quy m« lín. Trõ nh÷ng nhµ
m¸y míi ®îc ®Çu t cña c¸c níc kinh tÕ ph¸t triÓn, hÇu hÕt d©y chuyÒn tù
®éng cña Liªn X« (cò), Trung Quèc vµ c¸c níc §«ng ¢u ®Òu l¹c hËu, nhiÒu
bé phËn bÞ h háng ph¶i thay thÕ b»ng c¸c thiÕt bÞ nhËp ngo¹i ë c¸c níc kinh
tÕ ph¸t triÓn.
+ Trong x©y dùng c¬ b¶n, tû lÖ tù ®éng ho¸ kh«ng cao, kho¶ng 1,5-2%
trong c«ng t¸c x©y dùng c¬ b¶n.
+ Trong s¶n xuÊt n«ng nghiÖp, tù ®éng ho¸ cha ®îc ¸p dông, kÓ c¶ c¸c
xÝ nghiÖp trung ¬ng vµ xÝ nghiÖp ®Þa ph¬ng.
9
- Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software
http://www.foxitsoftware.com For evaluation only.
TiÓu luËn TriÕt häc
Tãm l¹i, tr×nh ®é tù ®éng ho¸ cßn rÊt thÊp lµ ®Æc trng næi bËt cña nÒn
s¶n xuÊt níc ta. §iÒu ®ã còng phï hîp víi thùc tÕ vµ cã nguyªn nh©n: lao
®éng trong níc cßn d tha, cÇn t¹o c«ng ¨n viÖc lµm ®ang lµ nhu cÇu cÊp
b¸ch hiÖn nay vµ nhiÒu n¨m sau.
- VÒ ho¸ häc ho¸:
Nh×n chung, c«ng nghiÖp ho¸ häc cña ViÖt Nam ®· ®îc ph¸t triÓn trong
nhiÒu ngµnh s¶n xuÊt, t¹o ra nhiÒu s¶n phÈm cung cÊp cho c«ng nghiÖp, n«ng
nghiÖp, cho tiªu cïng x· héi vµ cã sù t¨ng tr¬ng kh¸ trong c¸c n¨m gÇn ®©y:
ph©n bãn ho¸ häc, quÆng apatÝt, thuèc trõ s©u, s¬n ho¸ häc, s¨m lèp c¸c
lo¹i....S¶n phÈm cña ho¸ häc ho¸ cßn ®îc øng dông trong nhiÒu ngµnh c«ng
nghiÖp chÊt dÎo, c«ng nghiÖp s¶n xuÊt phô gia, c¸c chÊt ho¸ häc, xóc t¸c...Ho¸
häc ho¸ ngµy cµng gi÷ vai trß quan träng t¸c ®éng ®Õn n¨ng suÊt, chÊt lîng
vµ hiÖu qu¶ cña s¶n xuÊt kinh doanh. Tuy vËy, viÖc ®Çu t ®Ó ph¸t triÓn cho
ngµnh ho¸ chÊt cßn Ýt. Ho¸ häc cha thµnh nh©n tè mòi nhän cho sù ph¸t triÓn
kinh tÕ. §©y lµ nhîc ®iÓm cña nÒn kinh tÕ ph¸t triÓn thiÕu ®ång bé trong thêi
gian qua.
- VÒ sinh häc ho¸: Cã mét sè ngµnh ®ang ¸p dông c«ng nghÖ sinh häc
nh s¶n xuÊt rîu bia, nícgi¶i kh¸t, ph©n bãn, ch¨n nu«i, lai t¹o gièng, vi
sinh häc, tuy cã kÕt qu¶ ®¸ng kÓ, t¹o ra nhiÒu lo¹i gièng míi cho c©y trång vµ
vËt nu«i, cã kh¶ n¨ng chèng ®îc bÖnh tËt, phï hîp víi thêi tiÕt khÝ hËu ViÖt
Nam vµ cã n¨ng suÊt cao, nhng tû lÖ ¸p dông cha cao. §©y lµ ngµnh s¶n
xuÊt non trÎ míi ®îc ¸p dông vµo ViÖt Nam trong nh÷ng n¨m gÇn ®ay vµ
®ang cã nhiÒu tiÒm n¨ng trong t¬ng lai.
-VÒ tin häc ho¸: Ngµnh tin häc ®· ®îc ph¸t triÓn kh¸ nhanh trong thêi
kú tõ ®æi míi kinh tÕ ®ªn nay. Tin häc ®ang trë thµnh mét ngµnh mòi nhän,
ph¸t triÓn m¹nh mÏ, g¾n kÕt th«ng tin thÞ trêng trong níc víi thÞ trêng khu
vùc vµ thÕ giíi mét c¸ch nhanh nh¹y. §ång thêi, s¶n xuÊt kinh doanh, nghiªn
10
- Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software
http://www.foxitsoftware.com For evaluation only.
TiÓu luËn TriÕt häc
cøu khoa häc, gi¶ng d¹y, thiÕt kÕ, phôc vô c«ng t¸c l·nh ®¹o c¸c cÊp, an ninh
vµ quèc phßng...
Tãm l¹i, qua ph©n tÝch thùc tr¹ng tr×nh ®é c«ng cô, c«ng nghÖ cña c«ng
nghiÖp ho¸ trong thêi gian qua, chóng ta thÊy r»ng: tr×nh ®é c¬ khÝ ho¸, tù
®éng ho¸ cßn thÊp, ho¸ häc ho¸ cha thùc sù ®îc ®Èy m¹nh; sinh häc ho¸
míi du nhËp vµo ViÖt nam, cha ®îc øng dông nhiÒu; tin häc ho¸ tuy cã ph¸t
triÓn nhng cha c¬ b¶n; lao ®éng thñ c«ng vÉn cßn chiÕm tû träng chñ yÕu;
c«ng cô, thiÕt bÞ, c«ng nghÖ cò kü, l¹c hËu, thiÕu ®ång bé vµ hiÖu qu¶ kinh tÕ
thÊp.
b. Trang bÞ kü thuËt vµ c«ng nghÖ hiÖn ®¹i cßn ®îc thùc hiÖn th«ng qua
nhËn chuyÓn giao c«ng nghÖ míi tõ c¸c níc tiªn tiÕn
2.1.2 ChuyÓn dÞch c¬ cÊu kinh tÕ
a. ViÖc x©y dùng c¬ cÊu kinh tÕ hîp lý bao giê còng ph¶i dùa trªn tiÒn ®Ò lµ
ph©n c«ng lao ®éng x· héi
§èi víi níc ta, ®i tõ s¶n xuÊt nhá lªn s¶n xuÊt lín x· héi chñ nghÜa
kh«ng qua giai ®o¹n t b¶n chñ nghÜa th× tÊt yªó ph¶i cã ph©n c«ng lao ®éng
x· héi. Ph©n c«ng lao ®éng x· héi lµ sù chuyªn m«n ho¸ s¶n xuÊt gi÷a c¸c
ngµnh trong néi bé tõng ngµnh vµ gi÷a c¸c vïng trong nÒn kinh tÕ quèc d©n.
ViÖc ph©n c«ng l¹i lao ®éng x· héi cã t¸c dông rÊt to lín. Nã lµ ®ßn bÈy
cña sù ph¸t triÓn c«ng nghÖ vµ n¨ng suÊt lao ®éng, cïng víi c¸ch m¹ng khoa
häc kü thuËt, nã gãp phÇn h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn c¬ cÊu kinh tÕ hîp lý. Sù
ph©n c«ng l¹i lao ®éng x· héi trong qu¸ tr×nh CNH-H§H ë níc ta hiÖn nay
cÇn ph¶i tu©n theo c¸c qóa tr×nh cã tÝnh quy luËt sau:
Thø nhÊt, tû träng vµ sè tuyÖt ®èi lao ®éng n«ng nghiÖp gi¶m dÇn; tû
träng vµ sè tuyÖt ®èi lao ®éng c«ng nghiÖp ngµy mét t¨ng lªn.
Thø hai, tû träng lao ®éng trÝ tuÖ ngµy mét t¨ng vµ chiÕm u thÕ so víi
lao ®éng gi¶n ®¬n trong tæng lao ®éng x· héi.
11
- Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software
http://www.foxitsoftware.com For evaluation only.
TiÓu luËn TriÕt häc
Thø ba, tèc ®é t¨ng lao ®éng trong c¸c ngµnh phi s¶n xuÊt vËt chÊt t¨ng
nhanh h¬n tèc ®é t¨ng lao ®éng trong c¸c ngµnh s¶n xuÊt vËt chÊt.
§èi víi níc ta, ph¬ng híng ph©n c«ng lao ®«ng x· héi hiÖn nay cÇn
triÓn khai c¶ hai ®Þa bµn: t¹i chç vµ n¬i kh¸c ®Ó ph¸t triÓn vÒ chiÒu réng kÕt
hîp ph¸t triÓn theo chiÒu s©u. Tuy nhiªn, cÇn ph¶i u tiªn ®Þa bµn t¹i chç, nªn
cÇn chuyÓn sang ®Þa bµn kh¸c ph¶i cã sù chuÈn bÞ chu ®¸o. §i ®«i ví qu¸ tr×nh
ph©n c«ng l¹i lao ®éng x· héi, mét c¬ cÊu kinh tÕ míi còng dÇn dÇn ®îc h×nh
thµnh.
b. ChuyÓn dÞch c¬ cÊu kinh tÕ ngµnh
ViÖc chuyÓn dÞch c¬ cÊu kinh tÕ ph¶i g¾n liÒn víi qu¸ tr×nh c«ng nghiÖp
ho¸. §¹i héi §¶ng lÇn thø VI ®· x¸c ®Þnh nhiÖm vô " bíc ®Çu t¹o ra mét c¬
cÊu kinh tÕ hîp lý nh»m ph¸t triÓn s¶n xuÊt, phï hîp víi tÝnh quy luËt vÒ sù
ph¸t triÓn cña c¸c ngµnh s¶n xuÊt vËt chÊt, phï hîp víi kh¶ n¨ng cña ®Êt níc
vµ phï hîp víi sù ph©n c«ng lao ®éng, hîp t¸c quèc tÕ ". Nh÷ng kÕt qu¶
chuyÓn dÞch c¬ cÊu kinh tÕ ë níc ta trong nh÷ng n¨m ®æi míi ®îc thÓ hiÖn ë
c¸c khÝa c¹nh c¬ cÊu kh¸c nhau, trong ®ã râ nÐt nhÊt vµ ®Æc trng nhÊt lµ tõ
gãc ®é c¬ cÊu ngµnh.
* C«ng nghiÖp ho¸ cho phÐp c«ng nghiÖp n«ng th«n tån t¹i vµ ph¸t triÓn
víi tèc ®é t¨ng trëng cao
N«ng th«n ViÖt Nam chiÕm 80% d©n sè, 72 % nguån lao ®éng x· héi,
nhng míi t¹o ra kháang 1/3 tæng s¶n phÈm quèc d©n (1996). Do vËy, CNH-
H§H n«ng th«n kh«ng nh÷ng lµ quan träng, mµ cßn cã ý nghÜa quyÕt ®Þnh ®èi
víi quy m« vµ tèc ®é CNH-H§H ®Êt níc. VÊn ®Ò nªu trªn kh«ng ph¶i lµ ®Æc
thï cña ViÖt Nam mµ ®îc rót ra tõ thùc tÕ vµ kinh nghiÖm c¸c níc trong
khu vùc ch©u ¸. Kinh nghiÖm nhiÒu níc cho thÊy H§H kh«ng nhÊt thiÕt ph¶i
®îc khëi ®Çu hoÆc ®îc duy tr× bëi sù ph¸t triÓn nhanh cña c«ng nghiÖp nÆng
ë mét sè Ýt trung t©m c«ng nghiÖp, t¹i c¸c ®« thÞ lín mµ cã thÓ ®îc khëi ®Çu ë
n«ng th«n vµ phô thuéc vµo khu vùc vµy.
12
- Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software
http://www.foxitsoftware.com For evaluation only.
TiÓu luËn TriÕt häc
ë ViÖt Nam , §¶ng vµ Nhµ níc rÊt coi träng vai trß cña n«ng th«n, n«ng
nghiÖp trong sù nghiÖp CNH-H§H. NghÞ quyÕt §¹i héi lÇn thø VIII cña §¶ng
chØ râ: "§Æc biÖt coi träng CNH-H§H n«ng nghiÖp vµ n«ng th«n; ph¸t triÓn
toµn diÖn n«ng, l©m, ng nghiÖp g¾n víi c«ng nghiÖp chÕ biÕn n«ng, l©m, thuû
s¶n; ph¸t triÎn c«ng nghiÖp s¶n xuÊt hµng tiªu dïng vµ hµng xuÊt khÈu". Nhê
qu¸n triÖt nh÷ng chñ, chÝnh s¸ch cña §¶ng vµ Nhµ níc nh×n chung, sù ph¸t
triÓn cña c«ng nghiÖp n«ng th«n trong thêi gian qua ®¬c ®¸nh gi¸ tæng qu¸t
nh sau:
-VÒ c¬ b¶n, c«ng nghiÖp kÓ c¶ dÞch vô n«ng th«n, chØ ®îc xem nh
nh÷ng ngµnh phô ®Ó gi¶i quyÕt thêi gian n«ng nhµn vµ lao ®éng d thõa ë
n«ng th«n. Tuy vËy, trong mÊy n¨m gÇn ®©y, c«ng nghiÖp vµ dÞch vô n«ng
th«n ®· b¾t ®Çu ph¸t triÓn .
-C«ng nghiÖp n«ng th«n ®· cã sù chuyÓn biÕn tÝch cùc thùc sù. Sù qu¶n
lý cøng, gß bã tríc ®©y ®· ®îc xo¸ bá vÒ c¬ b¶n. Nh÷ng chñ tr¬ng, chÝnh
s¸ch vÒ ®êi sèng kinh tÕ ®· dÇn dÇn thÊm vµo mçi ngêi d©n; c¬ cÊu vèn ®Çu
t ë n«ng th«n ®· chuyÓn theo híng g×anh cho s¶n xuÊt c«ng nghiÖp vµ tiÓu
thñ c«ng nghiÖp nhiÒu h¬n.
-C¬ cÊu c«ng nghiÖp n«ng th«n ®· thay ®æi theo híng thÝch øng víi c¬
chÕ kinh tÕ míi trong nh÷ng ®iÒu kiÖn míi. Sù thay ®æi râ nhÊt lµ trong c¬ cÊu
thµnh phÇn kinh tÕ. Kinh tÕ hé vµ c¸c doanh nghiÖp t nh©n, tr¸ch nhiÖm h÷u
h¹n t¨ng lªn mét c¸ch nhanh chãng, trong khi c¸c hîp t¸c x· vµ kinh tÕ Nhµ
níc gi¶m ®i râ rÖt .
-NhiÒu ngµnh nghÒ, s¶n phÈm truyÒn thèng tõng bÞ mai mét ®· dÇn dÇn
®îc kh«i phôc l¹i do yªu cÇu kh¸ch quan cña nÒn kinh tÕ, cña thÞ trêng trong
níc vµ quèc tÕ. Sù phôc håi nµy thêng g¾n liÒn víi sù ®æi míi, hiÖn ®¹i ho¸
c¸c s¶n phÈm vµ c«ng nghÖ truyÒn thèng. MÆt kh¸c, nhiÒu lµng truyÒn thèng
®îc kh«i phôc l¹i cã søc lan to¶ kh¸ m¹nh sang c¸c khu vùc l©n cËn.
13
- Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software
http://www.foxitsoftware.com For evaluation only.
TiÓu luËn TriÕt häc
-Tuy nhiªn ®Õn nay c«ng nghiÖp n«ng th«n cßn gÆp nhiÒu khã kh¨n.
Tríc hÕt lµ t×nh tr¹ng kinh tÕ thuÇn n«ng, c©y lóa chiÕm tû lÖ tuyÖt ®èi, søc
mua cßn rÊt nhá. Tr×nh ®é kü thuËt cña c«ng nghiÖp n«ng th«n cßn thÊp c¶ vÒ
s¶n phÈm, thiÕt bÞ lÉn c«ng nghÖ. Trõ mét sè mÆt hµng thñ c«ng mü nghÖ, s¶n
phÈm, cña c«ng nghiÖp n«ng th«n cã chÊt lîng thÊp, mÉu m·, kiªñ d¸ng
chËm thay ®æi, tèn nhiÒu nguyªn vËt liÖu, n¨ng l¬ng. PhÇn lín thiÕt bÞ vµ
c«ng nghÖ s¶n vuÊt cña c«ng nghiÖp n«ng th«n lµ c«ng cô thñ c«ng c¶i tiÕn
hoÆc thiÕt bÞ th¶i lo¹i cña c¸c c¬ së c«ng nghiÖp ®« thÞ. C«ng nghiÖp n«ng th«n
níc ta ph¸t triÓn kh«ng ®ång ®Òu, míi chØ tËp trung ë nh÷ng ®Þa ph¬ng cã
ngµnh nghÒ truyÒn th«ng, ë ven ®« thÞ, ®Çu mèi giao th«ng quan träng.
-Cho ®Õn nay, kinh nghiÖm kinh doanh cña ngêi d©n n«ng th«n trªn c¸c
lÜnh vùc phi n«ng nghiÖp cßn h¹n chÕ, do ®ã hä cha d¸m chÊp nhËn rñi ro vµ
m¹nh d¹n kinh doanh. H¬n n÷a, hä còng thiÕu nh÷ng kiÕn thøc vÒ kinh doanh
(kinh nghiÖm vµ kiÕn thøc vÒ nghiªn cøu thÞ trêng, marketing...). §iÒu nµy cã
thÓ thÊy kh¸ râ khi quan s¸t sù khã kh¨n, chËm chËp cña viÖc triÓn khai c¸c
ngµnh nghÒ vµo vïng chØ quen s¶n xuÊt n«ng nghiÖp, tríc hÕt lµ trång trät
thuÇn tuý.
Nh÷ng yÕu kÐm trªn lµ mét trong nh÷ng nguyªn nh©n lµm cho sau nhiÒu
thËp niªn c«ng nghiÖp ho¸, vÒ c¬ b¶n, ViÖt Nam hiÖn nay vÉn lµ mét quèc gia
n«ng nghiÖp víi mét n«ng th«n réng lín thuÇn n«ng, mang nÆng tÝnh tù cÊp,
tù tóc. VÊn ®Ò ®Æt ra lµ ph¶i cã mét chÝnh s¸ch hîp lý, thèng nhÊt cña nhµ
níc tõ trung ¬ng ®Õn ®Þa ph¬ng ®Ó cã thÓ nhanh chãng c«ng nghiÖp ho¸
n«ng th«n-mét trong nh÷ng vÊn ®Ò cña viÖc x©y dùng c¬ së h¹ tÇng cho nÒn
kinh tÕ níc ta.
*T¨ng tØ träng c«ng nghiÖp, dÞch vô, trong c¬ cÊu kinh tÕ níc ta
C¬ cÊu kinh tÕ theo 3 nhãm ngµnh lín: n«ng th«n (bao gåm n«ng nghiÖp,
l©m nghiÖp, ng nghiÖp), c«ng nghiÖp (bao gåm c«ng nghiÖp vµ x©y dùng ) vµ
dÞch vô (bao gåm c¸c ngµnh kinh tÕ cßn l¹i ) ®· cã sù chuyÓn dÞch tÝch cùc. Tû
14
- Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software
http://www.foxitsoftware.com For evaluation only.
TiÓu luËn TriÕt häc
träng c«ng nghiÖp vµ dÞch vô trong GDP t¨ng dÇn, tû träng n«ng nghiÖp gi¶m
dÇn
Nh×n vaß kÕt qu¶ chuyÓn dÞch c¬ cÊu ngµnh kinh tÕ thêi gian qua ta cã
thÓ nhËn thÊy 3 vÊn ®Ò :
- Thø nhÊt: Trong khi tû träng ngµnh n«ng nghiÖp gi¶m dÇn qua c¸c n¨m,
th× níc ta vÉn v¬n lªn tõ mét quèc gia thiÕu l¬ng thùc ph¶i nhËp khÈu,
thµnh mét níc ®ñ ¨n, cã l¬ng thùc xuÊt khÈu kh¸ vµ ®ang v÷ng bíc thµnh
mét níc b¶o ®¶m an ninh l¬ng thùc vµ xuÊt khÈu l¬ng thùc lín trªn thÕ
giíi. ChÝnh sù ph¸t triÓn v÷ng ch¾c cña ngµnh n«ng nghiÖp ®· t¹o ®iÒu kiÖn
chuyÓn dÞch c¬ cÊu theo híng tÝch cùc - t¨ng tû träng ngµnh c«ng nghiÖp,
dÞch vô, gi¶m tû träng ngµnh n«ng nghiÖp trong c¬ cÊu kinh tÕ ngµnh níc ta
- Thø hai: tèc ®é t¨ng trëng b×nh qu©n cña c¸c nhãm ngµnh lín cña nÒn
kinh tÕ còng kh¸c nhau, t¨ng trëng nhanh nhÊt thuéc vÒ nhãm ngµnh c«ng
nghiÖp, sau ®Õn dÞch vô vµ thÊp nhÊt lµ nhßm ngµnh n«ng nghiÖp
- Thø ba: C«ng nghiÖp tuy ®îc coi lµ ngµnh quan träng hµng ®Çu nhng
trong thêi gian ®Çu cña CNH, ë níc ta c«ng nghiÖp nhá bÐ míi chØ s¶n xuÊt
hµng tiªu dïng vµ khai th¸c s¶n phÈm th« tõ tµi nguyªn thiªn nhiªn. Nhng do
nh÷ng ®¬ng lèi ®æi míi cña §¶ng trong ngµnh c«ng nghiÖp ®· xuÊt hiÖn
nhiÒu nh©n tè míi, t¹o tiÒn ®Ò cho s¶n xuÊt tiÕp tôc ph¸t triÓn. Cïng víi t¨ng
trëng c«ng nghiÖp sÏ chiÕm vÞ trÝ hµng ®Çu trong c¬ cÊu nÒn kinh tÕ níc ta.
Còng kh«ng thÓ cã qu¸ tr×nh CNH b»ng hÖ thèng dÞch vô ®Æc biÖt lµ hÖ thèng
kÕt cÊu h¹ tÇng kinh tÕ thÊp kÐm. V× vËy ngay trong giai ®o¹n ®Çu cña CNH-
H§H, §¶ng ta ®· quan t©m tho¶ ®¸ng cho ph¸t triÓn hÖ thèng kÕt cÊu h¹ tÇng
®Ó ph¸t triÓn s¶n xuÊt vµ thu hót ®Çu t níc ngoµi
c, ChuyÓn dÞch c¬ cÊu kinh tÕ l·nh thæ
Chóng ta ®Òu biÕt r»ng, c¬ cÊu kinh tÕ l·nh thæ ph¶n ¸nh t×nh h×nh ph©n
c«ng lao ®éng theo l·nh thæ. NÒn kinh tÕ-x· héi cña níc ta mang ®Ëm nÐt cña
15
- Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software
http://www.foxitsoftware.com For evaluation only.
TiÓu luËn TriÕt häc
mét trong nh÷ng lo¹i h×nh cña ph¬ng thøc s¶n xuÊt ch©u ¸. Chñ nghÜa t b¶n
®· ®Èy m¹nh ph©n c«ng lao ®éng x· héi ë mét bé phËn l·nh thæ cña ®Êt níc
(c¸c thµnh thÞ, c¸c vïng má, c¸c ®ån ®iÒn,..) nhng ®¹i bé phËn l·nh thæ cña
®Êt níc vÉn bÞ ngng ®äng, tr× trÖ, trong khu«n khæ cña mét nÒn tiÓu n«ng l¹c
hËu; qu¸ tr×nh t¸i s¶n xuÊt gi¶n ®¬n chØ giíi h¹n trong c¸c c«ng x· n«ng th«n
quy m« lµng, x·. Qu¸ tr×nh x©y dùng chñ nghÜa x· héi ë níc ta (ë miÒn B¾c
tõ sau n¨m 1954 vµ trong c¶ níc tõ sau n¨m 1975) chÞu ¶nh hëng nÆng nÒ
cña t duy m¸y mãc, cña c¬ chÕ kÕ ho¹ch ho¸ tËp trung quan liªu, do ®ã, ph©n
c«ng lao ®éng theo l·nh thæ kinh tÕ quèc d©n cha cã nh÷ng chuyÓn dÞch ®¸ng
kÓ vµ ®óng híng.
So víi c¬ cÊu ngµnh vµ c¬ cÊu lÜnh vùc, c¬ cÊu l·nh thæ cã tÝnh tr× trÖ h¬n,
cã søc ú lín h¬n. V× thÕ, nh÷ng sai lÇm trong qu¸ tr×nh x©y dùng c¬ cÊu l·nh
thæ cã ¶nh hëng l©u dµi ®Õn sù ph¸t triÓn kinh tÕ-x· héi, vµ rÊt khã kh¾c
phôc, nÕu cã kh¾c phôc ®îc còng hÕt søc tèn kÐm. Tuy nhiªn, trªn thùc tÕ,
®iÒu hoµn toµn cã tÝnh quy luËt nµy cha ®îc tÝnh ®Õn trong tæng s¬ ®å ph¸t
triÓn vµ ph©n bè lùc lîng s¶n xuÊt cña níc ta giai ®o¹n 1986-2000; trong c¸c
ph¬ng ¸n ph©n vïng kinh tÕ vµ quy ho¹ch l·nh thæ; trong c¸c kÕ ho¹ch vµ dù
¸n ph¸t triÓn kinh tÕ - x· héi cho c¸c vïng; trong c¸c luËn chøng kinh tÕ - kü
thuËt cho tõng ®èi tîng ®Çu t x©y dùng c¬ b¶n, c¸c c«ng tr×nh cô thÓ...C¸c
vïng chuyªn m«n ho¸ s¶n xuÊt n«ng, l©m, ng nghiÖp h×nh thµnh cha phï
hîp víi nh÷ng ®iÒu kiÖn cô thÓ cña tõng ®Þa ph¬ng, kh«ng æn ®Þnh vÒ ph¬ng
híng s¶n xuÊt vµ quy m«, do ®ã, h¹n chÕ n¨ng suÊt, chÊt lîng vµ hiÖu qu¶
cña s¶n xuÊt x· héi. C¸c trung t©m c«ng nghiÖp vµ ®« thÞ, ®Æc biÖt lµ c¸c ®« thÞ
lín, cha ph¸t triÓn ®ång bé vµ ®óng híng, c¬ cÊu kinh tÕ vµ x· héi cña
chóng chËm ®æi míi, kÐm hiÖu qu¶, do ®ã, cha t¹o ra ®îc søc m¹nh ®Ó l«i
kÐo toµn bé lùc lîng s¶n xuÊt c¸c vïng l©n cËn ph¸t triÓn .
§iÒu ®¸ng chó ý ë ®©y lµ t¸c ®éng qu¶n lý vÜ m« th«ng qua ®Çu t x©y
dùng cßn rÊt yÕu, thiÕu ®Þnh híng. Trong nhiÒu trêng hîp cßn ¸p dông quy
16
- Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software
http://www.foxitsoftware.com For evaluation only.
TiÓu luËn TriÕt häc
m« vµ c¬ cÊu ngµnh s¶n xuÊt cho c¸c vïng kh¸c nhau, cha ph¸t triÓn ®ång bé,
theo mét tr×nh tù hîp lý c¸c phÇn tö c¬ cÊu l·nh thæ, ®Æc biÖt lµ c¸c yÕu tè kÕt
cÊu h¹ tÇng s¶n xuÊt, x· héi vµ m«i trêng.
2.2 Yªu cÇu cña CNH-H§H
2.2.1CNH-H§H - phÊn ®Êu ®a níc ta trë thµnh mét níc c«ng nghiÖp
-Yªu cÇu cña sù nghiÖp c«ng nghiÖp ho¸ cña níc ta ®îc §¶ng Céng
s¶n ViÖt Nam x¸c ®Þnh t¹i §¹i héi lÇn thø VIII lµ "X©y dùng níc ta trë thµnh
mét níc c«ng n«ng nghiÖp cã c¬ së vËt chÊt -kü thuËt hiÖn ®¹i, c¬ cÊu kinh tÕ
hîp lý, quan hÖ s¶n xuÊt tiÕn bé, phï hîp víi qu¸ tr×nh ph¸t triÓn cña lùc
lîng s¶n xuÊt, ®êi sèng vËt chÊt tinh thÇn cao, quèc phßng, an ninh v÷ng
ch¾c, d©n giÇu níc m¹nh, x· héi c«ng b»ng, v¨n minh".
Theo tinh thÇn cña V¨n kiÖn ®¹i héi ®¹i biÓu toµn quèc lÇn thø VIII §¶ng
Céng s¶n ViÖt Nam, chóng ta ph¶i ra søc phÊn ®Êu ®Ó ®Õn n¨m 2020, vÒ c¬
b¶n, níc ta trë thµnh níc c«ng nghiÖp.
ë ®©y, níc c«ng nghiÖp cÇn ®îc hiÓu lµ mét níc cã nÒn kinh tÕ mµ
trong ®ã lao ®éng c«ng nghiÖp trë thµnh phæ biÕn trong c¸c ngµnh vµ c¸c lÜnh
vùc cña nÒn kinh tÕ. Tû träng c«ng nghiÖp trong nÒn kinh tÕ c¶ vÒ GDP c¶ vÒ
lùc lîng lao ®éng ®Òu vît tréi h¬n so víi n«ng nghiÖp.
2.2.2 CNH-H§H gãp phÇn t¨ng cêng, cñng cè khèi liªn minh c«ng-n«ng
-§Ó thùc hiÖn yªu cÇu tæng qu¸t trªn, trong mçi giai ®o¹n ph¸t triÓn cña
nÒn kinh tÕ, c«ng nghiÖp ho¸ cÇn ph¶i thùc hiÖn ®îc nh÷ng yªu cÇu cô thÓ
nhÊt ®Þnh. Trong nh÷ng n¨m tríc m¾t, trong ®iÒu kiÖn kh¶ n¨ng vÒ vèn vÉn
h¹n hÑp, nhu cÇu vÒ c«ng ¨n, viÖc lµm, rÊt bøc b¸ch, ®êi sèng nh©n d©n cßn
nhiÒu khã kh¨n; t×nh h×nh kinh tÕ x· héi ph¸t triÓn, t¨ng trëng cha thËt æn
®Þnh, chóng ta cÇn tËp trung nç lùc ®Èy m¹nh c«ng nghiÖp ho¸ n«ng nghiÖp,
n«ng th«n, ra søc ph¸t triÓn c¸c ngµnh c«ng nghiÖp chÕ biÕn n«ng-l©m-thuû
s¶n.
17
- Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software
http://www.foxitsoftware.com For evaluation only.
TiÓu luËn TriÕt häc
-CNH-H§H cßn ®¶m b¶o sù ph¸t triÓn æn ®Þnh, bÒn v÷ng vÒ kinh tÕ vµ x·
héi trªn ®Þa bµn n«ng th«n. VÒ kinh tÕ sÏ ph¸t triÓn c©n ®èi gi÷a n«ng nghiÖp
hµng ho¸ víi c«ng nghiÖp vµ dÞch vô, chuyÓn dÞch c¬ cÊu kinh tÕ n«ng th«n,
néi bé n«ng-l©m nghiÖp vµ thuû s¶n, gi÷a trång trät vµ ch¨n nu«i, gi÷a nhãm
c©y l¬ng thùc víi c¸c nhãm c©y trång kh¸c, gi÷a c¸c ®µn gia sóc vµ gia
cÇm...theo híng tÝch cøc, u tiªn xuÊt khÈu. Kinh tÕ t¨ng trëng cao nhng
vÉn b¶o ®¶m æn ®Þnh x· héi n«ng th«n, tríc hÕt t¨ng viÖc lµm, gi¶m thÊt
nghiÖp, gi¶m sù ph©n ho¸ giµu nghÌo trong néi bé n«ng d©n, t¨ng phóc lîi x·
héi, t¨ng thu nhËp vµ c¶i thiÖn ®êi sèng n«ng th«n, rót ng¾n kho¶ng c¸ch gi÷a
n«ng th«n vµ thµnh thÞ, tõ ®ã ng¨n chÆn dßng ngêi tõ n«ng th«n dån vÒ thµnh
thÞ kiÕm sèng nh hiÖn nay. VÊn ®Ò kÕt hîp ®óng ®¾n sù ph¸t triÓn cña c«ng
nghiÖp, n«ng nghiÖp víi c«ng nghÖ, x¸c ®Þnh ®îc c¸c ngµnh kinh tÕ vµ khoa
häc mòi nhän, triÓn khai kÞp thêi c¸c tiÕn bé khoa häc kü thuËt vµo s¶n xuÊt,
sÏ gióp cñng cè vµ t¨ng cêng liªn minh c«ng - n«ng - trÝ thøc trªn con ®êng
®i lªn CNXH
2.3 §¸nh gi¸ qu¸ tr×nh thùc hiÖn CNH-H§H níc ta
2.3.1 Thµnh tÝch vµ th¾ng lîi
a.T¨ng s¶n phÈm thu nhËp quèc d©n
Kh¸c h¼n víi t×nh h×nh kinh tÕ x· héi cña thêi kú kÕ ho¹ch ho¸ tËp
trung, díi ¸nh s¸ng ®æi míi toµn diÖn nÒn kinh tÕ cña §¶ng, c«ng cuéc
CNH,H§H ®Êt níc trong thêi gian h¬n 10 n¨m qua níc ta ®· thu ®îc mét
sè thµnh tùu cã ý nghÜa bíc ngoÆt
Trong lÜnh vùc kinh tÕ, møc t¨ng trëng GDP b×nh qu©n h¬n 8% /n¨m.
Trong tÊt c¶ c¸c khu vùc s¶n xuÊt n«ng nghiÖp, c«ng nghiÖp vµ dÞch vô ®Òu
t¨ng trëng cao, l¬ng thùc kh«ng chØ ®ñ ¨n mµ cßn ®ñ g¹o xuÊt khÈu, ®øng
thø 2 thÕ giíi. Ngo¹i th¬ng t¨ng trëng m¹nh, l¹m ph¸t ®îc kiÒm chÕ ....
b.§êi sèng kinh tÕ x· héi ®îc c¶i thiÖn, uy tÝn quèc tÕ t¨ng lªn
18
- Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software
http://www.foxitsoftware.com For evaluation only.
TiÓu luËn TriÕt häc
-Sù kÕt hîp gi÷a nguån lùc bªn trong vµ nguån lùc bªn ngoµi trong qu¸
tr×nh CNH-H§H trong ®iÒu kiÖn quèc tÕ vµ khu vùc cã nhiÒu biÕn ®æi. Cïng
víi qu¸ tr×nh chuyÓn sang kinh tÕ thÞ trêng, CNH-H§H cßn g¾n liÒn víi viÖc
më cöa, héi nhËp quèc tÕ vµ khu vùc. Sù hiÖn diÖn cña c¸c nguån vèn níc
ngoµi, bao gåm c¸c nguån vèn ®Çu t ( vèn ODA, FDI ), c«ng nghÖ kÜ thuËt,
kÜ n¨ng qu¶n lý vµ kinh doanh, thÞ trêng tiªu thô hµng ho¸ s¶n phÈm hµng
ho¸, dÞch vô... ®· ch¼ng nh÷ng gãp phÇn quan träng vµo møc t¨ng trëng GDP
mµ cßn t¹o ra sù n¨ng ®éng trong ®êi sèng x· héi vèn tríc ®©y rÊt tr× trÖ.
-Trªn c¬ së t¨ng trëng kinh tÕ, ®êi sèng x· héi cßn nhiÒu chuyÓn biÕn
tÝch cùc, møc sèng cña nh©n d©n t¨ng lªn râ rÖt. T×nh h×nh an ninh chÝnh trÞ æn
®Þnh, quan hÖ ®èi ngo¹i ®îc më réng, uy tÝn cña ViÖt Nam trªn trêng quèc
tÕ tõng bíc ®îc n©ng lªn. NiÒm tin cña nh©n d©n vµo sù l·ng ®¹o cña §¶ng
vµ qu¶n lý cña nhµ níc ngµy cµng ®îc cñng cè. MÆt kh¸c, sù thay ®æi c¬
chÕ kinh tÕ ®¸nh dÊu sù ®æi míi t duy lý luËn cña §¶ng ta vÒ con ®êng x©y
dùng chñ nghÜa x· héi ®· ®îc thùc tiÔn cuéc sèng vµ kÕt qu¶ nªu trªn kiÓm
chøng lµ ®óng ®¾n, c«ng cuéc ®æi míi lµ hîp lßng d©n, lµ ®óng xu thÕ ph¸t
triÓn kh¸ch quan cña thêi ®¹i vµ hoµ nhËp vµo céng ®ång quèc tÕ.
-Sù ph¸t triÓn c¬ cÊu kinh tÕ n«ng th«n theo híng tÝch cùc: Tæng s¶n
phÈm, tøc gi¸ trÞ tuyÖt ®èi cña s¶n phÈm n«ng nghiÖp kh«ng ngõng ®îc t¨ng
lªn, nhng tû träng GDP gi¶m dÇn. N«ng th«n cña níc ta sÏ dÇn chuyÓn biÕn
thµnh n«ng th«n cña mét níc c«ng nghiÖp. §êi sèng cña nh©n d©n ®îc c¶i
thiÖn vµ n©ng cao, rót ng¾n kho¶ng c¸ch tãi ®a víi ®« thÞ.
2.3.2 Nh÷ng tån t¹i chñ yÕu
Bªn c¹nh nh÷ng thµnh tùu vµ th¾ng lîi ®¹t ®îc, sù nghiÖp CNH-H§H ë
níc ta cßn cã nh÷ng h¹n chÕ. §iÒu nµy ®îc thÓ hiÖn ë c¸c mÆt chñ yÕu:
- CNH cha t¹o ®iÒu kiÖn cho ph¸t triÓn kinh tÕ-x· héi nhanh, bÒn v÷ng
vµ cã hiÖu qu¶.
19
nguon tai.lieu . vn