Xem mẫu
HỌC VIỆN NÔNG NGHIỆP VIỆT NAM
NGUYỄN VĂN GIÁP
ẢNH HƯỞNG CỦA VIỆC BỔ SUNG
DẦU BÔNG ĐẾN SINH TRƯỞNG, HIỆU QUẢ SỬ DỤNG
THỨC ĂN VÀ MỨC ĐỘ PHÁT THẢI KHÍ MÊTAN
TỪ DẠ CỎ CỦA BÒ THỊT
Chuyên ngành:
Mã số:
Người hướng dẫn khoa học:
Chăn nuôi
60.62.01.05
TS. Trần Hiệp
PGS.TS. Mai Thị Thơm
NHÀ XUẤT BẢN ĐẠI HỌC NÔNG NGHIỆP - 2016
LỜI CAM ĐOAN
Tôi xin cam đoan đây là công trình nghiên cứu của riêng tôi, các kết quả nghiên
cứu được trình bày trong luận văn là trung thực, khách quan và chưa từng dùng để bảo
vệ lấy bất kỳ học vị nào.
Tôi xin cam đoan rằng mọi sự giúp đỡ cho việc thực hiện luận văn đã được cảm
ơn, các thông tin trích dẫn trong luận văn này đều được chỉ rõ nguồn gốc.
Hà Nội, ngày
tháng
năm 2016
Tác giả luận văn
Nguyễn Văn Giáp
i
LỜI CẢM ƠN
Trong suốt thời gian học tập, nghiên cứu và hoàn thành luận văn, tôi đã nhận được
sự hướng dẫn, chỉ bảo tận tình của các thầy cô giáo, sự giúp đỡ, động viên của bạn bè,
đồng nghiệp và gia đình.
Nhân dịp hoàn thành luận văn, cho phép tôi được bày tỏ lòng kính trọng và biết ơn
sâu sắc TS. Trần Hiệp và PGS.TS. Mai Thị Thơm đã tận tình hướng dẫn, dành nhiều công
sức, thời gian và tạo điều kiện cho tôi trong suốt quá trình học tập và thực hiện đề tài.
Tôi xin bày tỏ lòng biết ơn chân thành tới Ban Giám đốc, Ban Quản lý đào tạo, Bộ
môn Chăn nuôi Chuyên khoa, Khoa Chăn nuôi - Học viện Nông nghiệp Việt Nam đã tận
tình giúp đỡ tôi trong quá trình học tập, thực hiện đề tài và hoàn thành luận văn.
Tôi xin chân thành cảm ơn gia đình anh Nguyễn Văn Sơn, chủ trang trại chăn nuôi bò
thịt thôn Chi Đông, xã Lệ Chi, huyện Gia Lâm, thành phố Hà Nội đã giúp đỡ và tạo điều
kiện cho tôi trong suốt quá trình thực hiện đề tài.
Xin chân thành cảm ơn gia đình, người thân, bạn bè, đồng nghiệp đã tạo mọi điều
kiện thuận lợi và giúp đỡ tôi về mọi mặt, động viên khuyến khích tôi hoàn thành luận văn
Hà Nội, ngày
tháng
năm 2016
Tác giả luận văn
Nguyễn Văn Giáp
ii
MỤC LỤC
Lời cam đoan ..................................................................................................................... i
Lời cảm ơn ........................................................................................................................ ii
Mục lục ........................................................................................................................... iii
Danh mục chữ viết tắt ....................................................................................................... v
Danh mục bảng ................................................................................................................ vi
Danh mục hình, đồ thị..................................................................................................... vii
Trích yếu luận văn ......................................................................................................... viii
Thesis abstract.................................................................................................................. ix
Phần 1. Mở đầu ............................................................................................................... 1
1.1.
Tính cấp thiết của đề tài ...................................................................................... 1
1.3.
Ý nghĩa khoa học và ý nghĩa thực tiễn của đề tài ............................................... 2
1.2.
1.3.1.
1.3.2.
Mục tiêu của đề tài.............................................................................................. 2
Ý nghĩa khoa học của đề tài................................................................................ 2
Ý nghĩa thực tiễn của đề tài ................................................................................ 2
Phần 2. tổng quan tài liệu ............................................................................................... 3
2.1.
Chăn nuôi gia súc và phát thải khí nhà kính ....................................................... 3
2.2.1.
Cơ chế hình thành CH4 ....................................................................................... 5
2.2.
2.2.2.
2.3.
2.4.
2.4.1.
2.4.2.
2.5.
2.5.1.
2.5.2.
2.6.
Cơ chế hình thành ch4 ở môi trường dạ cỏ ......................................................... 5
Các yếu tố ảnh hưởng đến sự hình thành khí CH4 trong môi trường dạ cỏ ............ 6
Một số phương pháp ước tính phát thải khí mêtan ở gia súc nhai lại ................. 8
Tình hình nghiên cứu các giải pháp giảm thiểu khí mêtan trên thế giới .......... 11
Nguyên tắc định hướng và giảm thiểu khí mêtan ............................................. 11
Các giải pháp giảm thiểu khí mêtan ................................................................. 11
Sơ lược đặc điểm và ứng dụng của dầu bông ................................................... 24
Đặc điểm của dầu bông .................................................................................... 24
Ứng dụng của dầu bông trong đời sống............................................................ 24
Tình hình nghiên cứu giải pháp giảm thiểu khí mêtan ở Việt Nam ................. 26
Phần 3. Vật liệu và phương pháp nghiên cứu ............................................................ 28
3.1.
Vật liệu nghiên cứu ........................................................................................... 28
3.3.
Nội dung nghiên cứu ........................................................................................ 28
3.2.
Phạm vi nghiên cứu .......................................................................................... 28
iii
3.3.1.
Xác định thành phần hóa học và giá trị dinh dưỡng của thức ăn thí nghiệm ........ 28
3.3.3.
Đánh giá ảnh hưởng của dầu bông đến khả năng tăng khối lượng của bò thịt ..... 28
3.3.2.
3.3.4.
3.3.5.
3.4.
3.4.1.
3.4.2.
3.4.3.
3.4.4.
3.4.5.
3.4.6.
Xác định lượng thu nhận và tỷ lệ tiêu hóa các chất dinh dưỡng ...................... 28
Đánh giá ảnh hưởng của bổ sung dầu bông đến phát thải mêtan từ dạ cỏ ....... 28
Ước lượng lượng năng lượng mất đi qua phát thải mêtan ................................ 29
Phương pháp nghiên cứu .................................................................................. 29
Phương pháp thí nghiệm trên gia súc ............................................................... 29
Xác định thành phần hóa học và giá trị dinh dưỡng của các loại thức ăn
được sử dụng .................................................................................................... 30
Phương pháp xác định khẩu phần thu nhận ...................................................... 31
Phương pháp xác định tốc độ tăng khối lượng ................................................. 32
Phương pháp xác định lượng mêtan thải ra ...................................................... 32
Phương pháp xử lý số liệu ................................................................................ 33
Phần 4. Kết quả và thảo luận ...................................................................................... 34
4.1.
Thành phần hóa học và giá trị dinh dưỡng của thức ăn thí nghiệm ................. 34
4.2.1.
Lượng chất khô và các chất dinh dưỡng thu nhận ............................................ 35
4.2.
4.2.2.
4.2.3.
4.3.
4.4.
4.4.1.
4.4.2.
4.5.
Lượng thu nhận thức ăn .................................................................................... 35
Tỷ lệ tiêu hóa các chất dinh dưỡng ................................................................... 38
Lượng thu nhận các chất dinh dưỡng tiêu hóa ................................................. 40
Tăng khối lượng và hiệu quả sử dụng thức ăn.................................................. 42
Ảnh hưởng của các khẩu phần đến mức độ và cường độ phát thải khí
mêtan ................................................................................................................ 42
Mức độ phát thải khí mêtan .............................................................................. 42
Cường độ phát thải khí mêtan........................................................................... 44
Ước lượng năng lượng mất đi qua phát thải khí mêtan .................................... 48
Phần 5. Kết luận và kiến nghị...................................................................................... 52
5.1.
5.2.
Kết luận............................................................................................................. 52
Kiến nghị .......................................................................................................... 52
Tài liệu tham khảo .......................................................................................................... 53
Phụ lục .......................................................................................................................... 61
iv
nguon tai.lieu . vn
NGUYỄN VĂN GIÁP
ẢNH HƯỞNG CỦA VIỆC BỔ SUNG
DẦU BÔNG ĐẾN SINH TRƯỞNG, HIỆU QUẢ SỬ DỤNG
THỨC ĂN VÀ MỨC ĐỘ PHÁT THẢI KHÍ MÊTAN
TỪ DẠ CỎ CỦA BÒ THỊT
Chuyên ngành:
Mã số:
Người hướng dẫn khoa học:
Chăn nuôi
60.62.01.05
TS. Trần Hiệp
PGS.TS. Mai Thị Thơm
NHÀ XUẤT BẢN ĐẠI HỌC NÔNG NGHIỆP - 2016
LỜI CAM ĐOAN
Tôi xin cam đoan đây là công trình nghiên cứu của riêng tôi, các kết quả nghiên
cứu được trình bày trong luận văn là trung thực, khách quan và chưa từng dùng để bảo
vệ lấy bất kỳ học vị nào.
Tôi xin cam đoan rằng mọi sự giúp đỡ cho việc thực hiện luận văn đã được cảm
ơn, các thông tin trích dẫn trong luận văn này đều được chỉ rõ nguồn gốc.
Hà Nội, ngày
tháng
năm 2016
Tác giả luận văn
Nguyễn Văn Giáp
i
LỜI CẢM ƠN
Trong suốt thời gian học tập, nghiên cứu và hoàn thành luận văn, tôi đã nhận được
sự hướng dẫn, chỉ bảo tận tình của các thầy cô giáo, sự giúp đỡ, động viên của bạn bè,
đồng nghiệp và gia đình.
Nhân dịp hoàn thành luận văn, cho phép tôi được bày tỏ lòng kính trọng và biết ơn
sâu sắc TS. Trần Hiệp và PGS.TS. Mai Thị Thơm đã tận tình hướng dẫn, dành nhiều công
sức, thời gian và tạo điều kiện cho tôi trong suốt quá trình học tập và thực hiện đề tài.
Tôi xin bày tỏ lòng biết ơn chân thành tới Ban Giám đốc, Ban Quản lý đào tạo, Bộ
môn Chăn nuôi Chuyên khoa, Khoa Chăn nuôi - Học viện Nông nghiệp Việt Nam đã tận
tình giúp đỡ tôi trong quá trình học tập, thực hiện đề tài và hoàn thành luận văn.
Tôi xin chân thành cảm ơn gia đình anh Nguyễn Văn Sơn, chủ trang trại chăn nuôi bò
thịt thôn Chi Đông, xã Lệ Chi, huyện Gia Lâm, thành phố Hà Nội đã giúp đỡ và tạo điều
kiện cho tôi trong suốt quá trình thực hiện đề tài.
Xin chân thành cảm ơn gia đình, người thân, bạn bè, đồng nghiệp đã tạo mọi điều
kiện thuận lợi và giúp đỡ tôi về mọi mặt, động viên khuyến khích tôi hoàn thành luận văn
Hà Nội, ngày
tháng
năm 2016
Tác giả luận văn
Nguyễn Văn Giáp
ii
MỤC LỤC
Lời cam đoan ..................................................................................................................... i
Lời cảm ơn ........................................................................................................................ ii
Mục lục ........................................................................................................................... iii
Danh mục chữ viết tắt ....................................................................................................... v
Danh mục bảng ................................................................................................................ vi
Danh mục hình, đồ thị..................................................................................................... vii
Trích yếu luận văn ......................................................................................................... viii
Thesis abstract.................................................................................................................. ix
Phần 1. Mở đầu ............................................................................................................... 1
1.1.
Tính cấp thiết của đề tài ...................................................................................... 1
1.3.
Ý nghĩa khoa học và ý nghĩa thực tiễn của đề tài ............................................... 2
1.2.
1.3.1.
1.3.2.
Mục tiêu của đề tài.............................................................................................. 2
Ý nghĩa khoa học của đề tài................................................................................ 2
Ý nghĩa thực tiễn của đề tài ................................................................................ 2
Phần 2. tổng quan tài liệu ............................................................................................... 3
2.1.
Chăn nuôi gia súc và phát thải khí nhà kính ....................................................... 3
2.2.1.
Cơ chế hình thành CH4 ....................................................................................... 5
2.2.
2.2.2.
2.3.
2.4.
2.4.1.
2.4.2.
2.5.
2.5.1.
2.5.2.
2.6.
Cơ chế hình thành ch4 ở môi trường dạ cỏ ......................................................... 5
Các yếu tố ảnh hưởng đến sự hình thành khí CH4 trong môi trường dạ cỏ ............ 6
Một số phương pháp ước tính phát thải khí mêtan ở gia súc nhai lại ................. 8
Tình hình nghiên cứu các giải pháp giảm thiểu khí mêtan trên thế giới .......... 11
Nguyên tắc định hướng và giảm thiểu khí mêtan ............................................. 11
Các giải pháp giảm thiểu khí mêtan ................................................................. 11
Sơ lược đặc điểm và ứng dụng của dầu bông ................................................... 24
Đặc điểm của dầu bông .................................................................................... 24
Ứng dụng của dầu bông trong đời sống............................................................ 24
Tình hình nghiên cứu giải pháp giảm thiểu khí mêtan ở Việt Nam ................. 26
Phần 3. Vật liệu và phương pháp nghiên cứu ............................................................ 28
3.1.
Vật liệu nghiên cứu ........................................................................................... 28
3.3.
Nội dung nghiên cứu ........................................................................................ 28
3.2.
Phạm vi nghiên cứu .......................................................................................... 28
iii
3.3.1.
Xác định thành phần hóa học và giá trị dinh dưỡng của thức ăn thí nghiệm ........ 28
3.3.3.
Đánh giá ảnh hưởng của dầu bông đến khả năng tăng khối lượng của bò thịt ..... 28
3.3.2.
3.3.4.
3.3.5.
3.4.
3.4.1.
3.4.2.
3.4.3.
3.4.4.
3.4.5.
3.4.6.
Xác định lượng thu nhận và tỷ lệ tiêu hóa các chất dinh dưỡng ...................... 28
Đánh giá ảnh hưởng của bổ sung dầu bông đến phát thải mêtan từ dạ cỏ ....... 28
Ước lượng lượng năng lượng mất đi qua phát thải mêtan ................................ 29
Phương pháp nghiên cứu .................................................................................. 29
Phương pháp thí nghiệm trên gia súc ............................................................... 29
Xác định thành phần hóa học và giá trị dinh dưỡng của các loại thức ăn
được sử dụng .................................................................................................... 30
Phương pháp xác định khẩu phần thu nhận ...................................................... 31
Phương pháp xác định tốc độ tăng khối lượng ................................................. 32
Phương pháp xác định lượng mêtan thải ra ...................................................... 32
Phương pháp xử lý số liệu ................................................................................ 33
Phần 4. Kết quả và thảo luận ...................................................................................... 34
4.1.
Thành phần hóa học và giá trị dinh dưỡng của thức ăn thí nghiệm ................. 34
4.2.1.
Lượng chất khô và các chất dinh dưỡng thu nhận ............................................ 35
4.2.
4.2.2.
4.2.3.
4.3.
4.4.
4.4.1.
4.4.2.
4.5.
Lượng thu nhận thức ăn .................................................................................... 35
Tỷ lệ tiêu hóa các chất dinh dưỡng ................................................................... 38
Lượng thu nhận các chất dinh dưỡng tiêu hóa ................................................. 40
Tăng khối lượng và hiệu quả sử dụng thức ăn.................................................. 42
Ảnh hưởng của các khẩu phần đến mức độ và cường độ phát thải khí
mêtan ................................................................................................................ 42
Mức độ phát thải khí mêtan .............................................................................. 42
Cường độ phát thải khí mêtan........................................................................... 44
Ước lượng năng lượng mất đi qua phát thải khí mêtan .................................... 48
Phần 5. Kết luận và kiến nghị...................................................................................... 52
5.1.
5.2.
Kết luận............................................................................................................. 52
Kiến nghị .......................................................................................................... 52
Tài liệu tham khảo .......................................................................................................... 53
Phụ lục .......................................................................................................................... 61
iv