Xem mẫu
HỌC VIỆN NÔNG NGHIỆP VIỆT NAM
VŨ TRUNG HIẾU
ẢNH HƯỞNG CỦA TUỔI, MÙA VỤ ĐẾN CHẤT LƯỢNG
TINH DỊCH CỦA TRÂU MURRAH NUÔI TẠI TRẠM
NGHIÊN CỨU VÀ SẢN XUẤT TINH ĐÔNG LẠNH
MONCADA
Chuyên ngành:
Mã số:
Người hướng dẫn khoa học:
Chăn nuôi
60.62.01.05
1. PGS.TS. Nguyễn Bá Mùi
2. TS. Lê Văn Thông
NHÀ XUẤT BẢN ĐẠI HỌC NÔNG NGHIỆP - 2016
LỜI CAM ĐOAN
Tôi xin cam đoan đây là công trình nghiên cứu của tôi. Các số liệu và kết quả
nêu trong luận văn là trung thực và chưa từng được công bố trong bất kì công trình
nghiên cứu nào khác.
Tôi xin cam đoan rằng các thông tin trích dẫn trong luận văn đều đã được chỉ rõ
nguồn gốc.
Hà Nội, ngày
tháng
năm 2016
Tác giả luận văn
Vũ Trung Hiếu
i
LỜI CẢM ƠN
Trong quá trình nghiên cứu để hoàn thành luận văn của mình, tôi đã nhận được sự
chỉ bảo tận tình, sự giúp đỡ quý báu của các thầy giáo, cô giáo, các nhà khoa học, các nhà
quản lý, cán bộ công nhân viên Trung tâm giống gia súc lớn Trung ương, Trạm nghiên
cứu và sản xuất tinh đông lạnh Moncada.
Nhân dịp này, cho phép tôi được bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc tới:
TS. Lê Văn Thông - Giám đốc Trung tâm Giống gia súc lớn Trung ương,
PGS.TS. Nguyễn Bá Mùi – Bộ môn sinh lý tập tính động vật, Khoa chăn nuôi – Học
Viện Nông Nghiệp Việt Nam đã hướng dẫn, giúp đỡ và tạo điều kiện tốt nhất cho tôi
trong suốt quá trình thực hiện đề tài, đánh giá kết quả và hoàn thành luận văn đồng thời
bồi dưỡng cho tôi những kiến thức chuyên môn và kinh nghiệm quý báu.
Tôi xin chân thành cảm ơn TS. Lê Bá Quế, chủ nhiệm đề tài cấp Bộ “Nghiên cứu
sản xuất tinh trâu đông lạnh cọng rạ phục vụ công tác cải tạo giống trâu Việt Nam” giai
đoạn 2011-2014, đã cho phép tôi được sử dụng các kết quả của đề tài và nhiệt tình giúp đỡ
tôi trong quá trình nghiên cứu, hoàn thành luận văn.
Với tình cảm sâu sắc, tôi xin gửi lời cảm ơn tới Ban lãnh đạo, cán bộ công nhân
viên Trung tâm giống gia súc lớn Trung ương, Trạm nghiên cứu và sản xuất tinh đông
lạnh Moncada đã tận tình giúp đỡ để tôi hoàn thành luận văn này.
Để hoàn thành luận văn này, tôi cũng xin bày tỏ lòng biết ơn tới các Thầy giáo, Cô
giáo, Ban Quản lý đào tạo, Bộ môn Sinh lý tập tính động vật, Khoa Chăn nuôi – Học
Viện Nông Nghiệp Việt Nam, đã ủng hộ, tạo điều kiện giúp đỡ tôi hoàn thành các thủ
tục cần thiết để bảo vệ thành công luận văn này.
Tôi cũng xin chân thành cảm ơn toàn thể gia đình, bạn bè, anh em, đồng nghiệp
đã tạo mọi điều kiện thuận lợi và giúp đỡ tôi về mọi mặt, động viên khuyến khích tôi hoàn
thành luận văn này!
Hà Nội, ngày
tháng
năm 2016
Tác giả luận văn
Vũ Trung Hiếu
ii
MỤC LỤC
Lời cam đoan ..................................................................................................................... i
Lời cảm ơn ........................................................................................................................ ii
Mục lục ........................................................................................................................... iii
Danh mục các từ viết tắt ................................................................................................... v
Danh mục bảng ................................................................................................................ vi
Danh mục hình ................................................................................................................. vi
Danh mục hình ................................................................................................................. vi
Trích yếu luận văn .......................................................................................................... vii
Thesis abstract................................................................................................................ viii
Phần 1. mở đầu................................................................................................................ 1
1.1.
Tính cấp thiết của đề tài nghiên cứu ................................................................... 1
1.2.
Mục tiêu của đề tài.............................................................................................. 2
1.3.
Ý nghĩa của đề tài ............................................................................................... 2
Phần 2. Tổng quan tài liệu ............................................................................................. 3
2.1.
Cơ sở khoa học ................................................................................................... 3
2.2.
Một số chỉ tiêu sinh vật học về tinh dịch trâu Murrah ........................................ 3
2.2.1. Màu sắc tinh dịch ................................................................................................ 4
2.2.2. Thể tích tinh dịch (ml) ........................................................................................ 4
2.2.3. pH tinh dịch ........................................................................................................ 6
2.2.4. Nồng độ tinh trùng C (tỷ/ ml) ............................................................................. 6
2.2.5. Hoạt lực tinh trùng A (%) ................................................................................... 7
2.2.6. Tỷ lệ tinh trùng kỳ hình ...................................................................................... 9
2.2.7. Tỷ lệ tinh trùng sống ......................................................................................... 10
2.3.
Một số yếu tố ảnh hưởng tới phẩm chất tinh đông lạnh của trâu Murrah ........ 11
2.3.1. Giống và cá thể ................................................................................................. 11
2.3.2. Tuổi ................................................................................................................... 12
2.3.3. Mùa vụ .............................................................................................................. 12
2.3.4. Thức ăn ............................................................................................................. 13
2.3.5. Quản lý, chăm sóc và khai thác tinh ................................................................. 13
2.4.
Thụ tinh nhân tạo trâu bằng tinh đông lạnh ...................................................... 14
2.5.
Tình hình nghiên cứu trong và ngoài nước....................................................... 15
2.5.1. Những nghiên cứu trong nước .......................................................................... 15
2.5.2. Những nghiên cứu ngoài nước ......................................................................... 17
Phần 3. Vật liệu và phương pháp nghiên cứu ............................................................ 19
3.1.
Vật liệu, địa điểm và thời gian nghiên cứu ....................................................... 19
3.1.1. Vật liệu nghiên cứu ........................................................................................... 19
iii
3.1.2.
3.1.3.
3.2.
3.3.
3.4.
3.4.1.
3.4.2.
3.4.3.
3.5.
3.5.1.
3.5.2.
3.5.3.
3.6.
Địa điểm nghiên cứu......................................................................................... 19
Thời gian nghiên cứu ........................................................................................ 19
Điều kiện chăm sóc nuôi dưỡng ....................................................................... 19
Điều kiện khí hậu khu vực ba vì h nội .............................................................. 20
Nội dung nghiên cứu ........................................................................................ 21
Ảnh hưởng của tuổi đến phẩm chất tinh dịch và khả năng sản xuất
tinh đông lạnh của trâu Murrah ........................................................................ 21
Ảnh hưởng của mùa vụ đến phẩm chất tinh dịch và khả năng sản xuất
tinh đông lạnh của trâu Murrah ........................................................................ 21
Tỷ lệ thụ thai ở lần phối đầu bằng tinh cọng rạ của trâu Murrah trên
đàn trâu cái địa phương. ................................................................................... 22
Phương pháp nghiên cứu .................................................................................. 22
Phương pháp nghiên cứu ảnh hưởng của tuổi đến phẩm chất tinh dịch
và khả năng sản xuất tinh đông lạnh của trâu Murrah ...................................... 22
Phương pháp nghiên cứu ảnh hưởng của mùa vụ đến phẩm chất
tinh dịch và khả năng sản xuất tinh đông lạnh của trâu Murrah ....................... 22
Phương pháp đánh giá tỷ lệ thụ thai ở lần phối đầu bằng tinh đông lạnh
cọng rạ của từng trâu Murrah trên đàn trâu cái địa phương ............................. 26
Xử lý số liệu...................................................................................................... 27
Phần 4. Kết quả và thảo luận ....................................................................................... 29
4.1.
Ảnh hưởng của tuổi đến phẩm chất tinh dịch và khả năng sản xuất tinh
đông lạnh của trâu Murrah................................................................................ 29
4.1.1. Ảnh hưởng của tuổi đến phẩm chất tinh dịch của trâu Murrah ........................ 29
4.1.2. Ảnh hưởng của tuổi đến khả năng sản xuất tinh đông lạnh của
trâu Murrah ....................................................................................................... 36
4.2.
Ảnh hưởng của mùa vụ đến phẩm chất tinh dịch và khả năng sản xuất
tinh đông lạnh của trâu Murrah ........................................................................ 40
4.2.1. Ảnh hưởng của mùa vụ đến phẩm chất tinh dịch của trâu Murrah .................. 40
4.2.2. Ảnh hưởng của mùa vụ đến khả năng sản xuất tinh đông lạnh của
trâu Murrah ....................................................................................................... 46
4.3.
Tỷ lệ thụ thai của tinh trâu murrah đông lạnh dạng cọng rạ trên đàn trâu
cái địa phương .................................................................................................. 50
Phần 5. Kết luận và kiến nghị ...................................................................................... 52
5.1.
Kết luận............................................................................................................. 52
5.2.
Kiến nghị .......................................................................................................... 52
Tài liệu tham khảo .......................................................................................................... 53
Phụ lục .......................................................................................................................... 64
iv
nguon tai.lieu . vn
VŨ TRUNG HIẾU
ẢNH HƯỞNG CỦA TUỔI, MÙA VỤ ĐẾN CHẤT LƯỢNG
TINH DỊCH CỦA TRÂU MURRAH NUÔI TẠI TRẠM
NGHIÊN CỨU VÀ SẢN XUẤT TINH ĐÔNG LẠNH
MONCADA
Chuyên ngành:
Mã số:
Người hướng dẫn khoa học:
Chăn nuôi
60.62.01.05
1. PGS.TS. Nguyễn Bá Mùi
2. TS. Lê Văn Thông
NHÀ XUẤT BẢN ĐẠI HỌC NÔNG NGHIỆP - 2016
LỜI CAM ĐOAN
Tôi xin cam đoan đây là công trình nghiên cứu của tôi. Các số liệu và kết quả
nêu trong luận văn là trung thực và chưa từng được công bố trong bất kì công trình
nghiên cứu nào khác.
Tôi xin cam đoan rằng các thông tin trích dẫn trong luận văn đều đã được chỉ rõ
nguồn gốc.
Hà Nội, ngày
tháng
năm 2016
Tác giả luận văn
Vũ Trung Hiếu
i
LỜI CẢM ƠN
Trong quá trình nghiên cứu để hoàn thành luận văn của mình, tôi đã nhận được sự
chỉ bảo tận tình, sự giúp đỡ quý báu của các thầy giáo, cô giáo, các nhà khoa học, các nhà
quản lý, cán bộ công nhân viên Trung tâm giống gia súc lớn Trung ương, Trạm nghiên
cứu và sản xuất tinh đông lạnh Moncada.
Nhân dịp này, cho phép tôi được bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc tới:
TS. Lê Văn Thông - Giám đốc Trung tâm Giống gia súc lớn Trung ương,
PGS.TS. Nguyễn Bá Mùi – Bộ môn sinh lý tập tính động vật, Khoa chăn nuôi – Học
Viện Nông Nghiệp Việt Nam đã hướng dẫn, giúp đỡ và tạo điều kiện tốt nhất cho tôi
trong suốt quá trình thực hiện đề tài, đánh giá kết quả và hoàn thành luận văn đồng thời
bồi dưỡng cho tôi những kiến thức chuyên môn và kinh nghiệm quý báu.
Tôi xin chân thành cảm ơn TS. Lê Bá Quế, chủ nhiệm đề tài cấp Bộ “Nghiên cứu
sản xuất tinh trâu đông lạnh cọng rạ phục vụ công tác cải tạo giống trâu Việt Nam” giai
đoạn 2011-2014, đã cho phép tôi được sử dụng các kết quả của đề tài và nhiệt tình giúp đỡ
tôi trong quá trình nghiên cứu, hoàn thành luận văn.
Với tình cảm sâu sắc, tôi xin gửi lời cảm ơn tới Ban lãnh đạo, cán bộ công nhân
viên Trung tâm giống gia súc lớn Trung ương, Trạm nghiên cứu và sản xuất tinh đông
lạnh Moncada đã tận tình giúp đỡ để tôi hoàn thành luận văn này.
Để hoàn thành luận văn này, tôi cũng xin bày tỏ lòng biết ơn tới các Thầy giáo, Cô
giáo, Ban Quản lý đào tạo, Bộ môn Sinh lý tập tính động vật, Khoa Chăn nuôi – Học
Viện Nông Nghiệp Việt Nam, đã ủng hộ, tạo điều kiện giúp đỡ tôi hoàn thành các thủ
tục cần thiết để bảo vệ thành công luận văn này.
Tôi cũng xin chân thành cảm ơn toàn thể gia đình, bạn bè, anh em, đồng nghiệp
đã tạo mọi điều kiện thuận lợi và giúp đỡ tôi về mọi mặt, động viên khuyến khích tôi hoàn
thành luận văn này!
Hà Nội, ngày
tháng
năm 2016
Tác giả luận văn
Vũ Trung Hiếu
ii
MỤC LỤC
Lời cam đoan ..................................................................................................................... i
Lời cảm ơn ........................................................................................................................ ii
Mục lục ........................................................................................................................... iii
Danh mục các từ viết tắt ................................................................................................... v
Danh mục bảng ................................................................................................................ vi
Danh mục hình ................................................................................................................. vi
Danh mục hình ................................................................................................................. vi
Trích yếu luận văn .......................................................................................................... vii
Thesis abstract................................................................................................................ viii
Phần 1. mở đầu................................................................................................................ 1
1.1.
Tính cấp thiết của đề tài nghiên cứu ................................................................... 1
1.2.
Mục tiêu của đề tài.............................................................................................. 2
1.3.
Ý nghĩa của đề tài ............................................................................................... 2
Phần 2. Tổng quan tài liệu ............................................................................................. 3
2.1.
Cơ sở khoa học ................................................................................................... 3
2.2.
Một số chỉ tiêu sinh vật học về tinh dịch trâu Murrah ........................................ 3
2.2.1. Màu sắc tinh dịch ................................................................................................ 4
2.2.2. Thể tích tinh dịch (ml) ........................................................................................ 4
2.2.3. pH tinh dịch ........................................................................................................ 6
2.2.4. Nồng độ tinh trùng C (tỷ/ ml) ............................................................................. 6
2.2.5. Hoạt lực tinh trùng A (%) ................................................................................... 7
2.2.6. Tỷ lệ tinh trùng kỳ hình ...................................................................................... 9
2.2.7. Tỷ lệ tinh trùng sống ......................................................................................... 10
2.3.
Một số yếu tố ảnh hưởng tới phẩm chất tinh đông lạnh của trâu Murrah ........ 11
2.3.1. Giống và cá thể ................................................................................................. 11
2.3.2. Tuổi ................................................................................................................... 12
2.3.3. Mùa vụ .............................................................................................................. 12
2.3.4. Thức ăn ............................................................................................................. 13
2.3.5. Quản lý, chăm sóc và khai thác tinh ................................................................. 13
2.4.
Thụ tinh nhân tạo trâu bằng tinh đông lạnh ...................................................... 14
2.5.
Tình hình nghiên cứu trong và ngoài nước....................................................... 15
2.5.1. Những nghiên cứu trong nước .......................................................................... 15
2.5.2. Những nghiên cứu ngoài nước ......................................................................... 17
Phần 3. Vật liệu và phương pháp nghiên cứu ............................................................ 19
3.1.
Vật liệu, địa điểm và thời gian nghiên cứu ....................................................... 19
3.1.1. Vật liệu nghiên cứu ........................................................................................... 19
iii
3.1.2.
3.1.3.
3.2.
3.3.
3.4.
3.4.1.
3.4.2.
3.4.3.
3.5.
3.5.1.
3.5.2.
3.5.3.
3.6.
Địa điểm nghiên cứu......................................................................................... 19
Thời gian nghiên cứu ........................................................................................ 19
Điều kiện chăm sóc nuôi dưỡng ....................................................................... 19
Điều kiện khí hậu khu vực ba vì h nội .............................................................. 20
Nội dung nghiên cứu ........................................................................................ 21
Ảnh hưởng của tuổi đến phẩm chất tinh dịch và khả năng sản xuất
tinh đông lạnh của trâu Murrah ........................................................................ 21
Ảnh hưởng của mùa vụ đến phẩm chất tinh dịch và khả năng sản xuất
tinh đông lạnh của trâu Murrah ........................................................................ 21
Tỷ lệ thụ thai ở lần phối đầu bằng tinh cọng rạ của trâu Murrah trên
đàn trâu cái địa phương. ................................................................................... 22
Phương pháp nghiên cứu .................................................................................. 22
Phương pháp nghiên cứu ảnh hưởng của tuổi đến phẩm chất tinh dịch
và khả năng sản xuất tinh đông lạnh của trâu Murrah ...................................... 22
Phương pháp nghiên cứu ảnh hưởng của mùa vụ đến phẩm chất
tinh dịch và khả năng sản xuất tinh đông lạnh của trâu Murrah ....................... 22
Phương pháp đánh giá tỷ lệ thụ thai ở lần phối đầu bằng tinh đông lạnh
cọng rạ của từng trâu Murrah trên đàn trâu cái địa phương ............................. 26
Xử lý số liệu...................................................................................................... 27
Phần 4. Kết quả và thảo luận ....................................................................................... 29
4.1.
Ảnh hưởng của tuổi đến phẩm chất tinh dịch và khả năng sản xuất tinh
đông lạnh của trâu Murrah................................................................................ 29
4.1.1. Ảnh hưởng của tuổi đến phẩm chất tinh dịch của trâu Murrah ........................ 29
4.1.2. Ảnh hưởng của tuổi đến khả năng sản xuất tinh đông lạnh của
trâu Murrah ....................................................................................................... 36
4.2.
Ảnh hưởng của mùa vụ đến phẩm chất tinh dịch và khả năng sản xuất
tinh đông lạnh của trâu Murrah ........................................................................ 40
4.2.1. Ảnh hưởng của mùa vụ đến phẩm chất tinh dịch của trâu Murrah .................. 40
4.2.2. Ảnh hưởng của mùa vụ đến khả năng sản xuất tinh đông lạnh của
trâu Murrah ....................................................................................................... 46
4.3.
Tỷ lệ thụ thai của tinh trâu murrah đông lạnh dạng cọng rạ trên đàn trâu
cái địa phương .................................................................................................. 50
Phần 5. Kết luận và kiến nghị ...................................................................................... 52
5.1.
Kết luận............................................................................................................. 52
5.2.
Kiến nghị .......................................................................................................... 52
Tài liệu tham khảo .......................................................................................................... 53
Phụ lục .......................................................................................................................... 64
iv