Xem mẫu
TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM KỸ THUẬT HƯNG YÊN
KHOA KINH TẾ
ĐỀ CƯƠNG BÀI GIẢNG
TÀI CHÍNH TIỀN TỆ
(Tài liệu lưu hành nội bộ)
Hưng Yên
Bộ môn kế toán
Khoa Kinh tế
MỤC LỤC
CHƢƠNG I: ĐẠI CƢƠNG VỀ TÀI CHÍNH VÀ TIỀN TỆ ..................................................... 5
1.1. Sự ra đời, định nghĩa và bản chất của tiền tệ ....................................................................... 5
1.1.1.Sự ra đời của tiền tệ .......................................................................................................... 5
1.1.2. Định nghĩa ........................................................................................................................ 6
1.1.3. Bản chất của tiền tệ .......................................................................................................... 7
1.2. Chức năng của tiền tệ .......................................................................................................... 8
1.2.1. Chức năng đo lường giá trị .............................................................................................. 8
1.2.2. Chức năng trung gian trao đổi ......................................................................................... 9
1.2.3. Chức năng dự trữ giá trị................................................................................................ 10
1.2.4. Chức năng thanh toán .................................................................................................... 10
1.3. Sự phát triển các hình thái tiền tệ ...................................................................................... 10
1.3.1. Hóa tệ ............................................................................................................................. 10
1.3.2. Tín tệ ............................................................................................................................... 12
1.3.3. Bút tệ (Tiền ghi sổ) ......................................................................................................... 13
1.3.4. Tiền điện tử ..................................................................................................................... 14
1.4. Khối tiền tệ ........................................................................................................................ 14
1.4.1 Khối tiền M1 .................................................................................................................... 14
1.4.2. Khối tiền tệ M2 ............................................................................................................... 14
1.4.3. Khối tiền tệ M3 ............................................................................................................... 15
1.4.4. Khối tiền tệ L .................................................................................................................. 15
1.5. Chế độ tiền tệ ..................................................................................................................... 15
1.5.1. Chế độ song bản vị ......................................................................................................... 15
1.5.2. Chế độ bản vị tiền vàng .................................................................................................. 16
1.5.3. Chế độ bản vị vàng hối đoái ........................................................................................... 16
1.5.4.Chế độ bản vị ngoại tệ ..................................................................................................... 16
1.6. Bản chất của tài chính........................................................................................................ 16
1.6.1. Sự ra đời của phạm trù tài chính .................................................................................... 16
1.6.2. Bản chất của tài chính .................................................................................................... 18
1.7. Chức năng của tài chính .................................................................................................... 19
1.7.1 Chức năng phân phối ...................................................................................................... 19
1.7.2. Chức năng giám đốc ....................................................................................................... 20
CHƢƠNG 2: TỔNG QUAN VỀ HỆ THỐNG TÀI CHÍNH ................................................... 22
2.1. Vai trò của hệ thống tài chính............................................................................................ 22
2.2. Cấu trúc của hệ thống tài chính ......................................................................................... 22
2.2.1 Ngân sách nhà nước ........................................................................................................ 23
2.2.2.Tài chính Doanh nghiệp ............................................................................................... 24
2.2.3.Bảo hiểm .......................................................................................................................... 24
2.2.4.Tín dụng ........................................................................................................................... 25
2. 2.5. Tài chính các tổ chức xã hội và Tài chính hộ gia đình (dân cư) ................................... 25
2.3. Chính sách tài chính quốc gia ............................................................................................ 27
2.3.1. Mục tiêu của chính sách tài chính quốc gia ................................................................... 28
2.3.2. Những quan điểm cơ bản................................................................................................ 29
2.3.3. Nội dung của chính sách tài chính quốc gia .................................................................. 30
CHƢƠNG 3: NGÂN SÁCH NHÀ NƢỚC .............................................................................. 36
3.1. Vai trò của ngân sách nhà nƣớc ......................................................................................... 36
3.2.Thu và chi của ngân sách nhà nƣớc .................................................................................... 37
3.2.1. Thu ngân sách nhà nước ................................................................................................ 37
3.2.2.Chi ngân sách nhà nước .................................................................................................. 41
Tài chính tiền tệ
Trang 1
Bộ môn kế toán
Khoa Kinh tế
3.2.3. Thâm hụt ngân sách ........................................................................................................ 45
3.3. Tổ chức hệ thống ngân sách và phân cấp hệ thống ngân sách nhà nƣớc .......................... 46
3.3.1. Tổ chức hệ thống ngân sách nhà nước ........................................................................... 46
3.3.2. Phân cấp ngân sách nhà nước ....................................................................................... 47
3.4. Năm ngân sách và chu trình ngân sách ............................................................................. 47
CHƢƠNG 4: TÀI CHÍNH DOANH NGHIỆP ........................................................................ 49
4.1. Nguồn vốn và phƣơng thức huy động vốn của doanh nghiệp ........................................... 49
4.1.1. Nguồn vốn tự có của doanh nghiệp ................................................................................ 49
4.1.2. Vốn tín dụng ngân hàng và tín dụng thương mại ........................................................... 50
4.1.3. Nguồn vốn phát hành cổ phiếu ....................................................................................... 51
4.1.4. Phát hành trái phiếu công ty .......................................................................................... 54
4.1.5. Nguồn vốn nội bộ............................................................................................................ 56
4.2. Quản lý vốn cố định của doanh nghiệp ............................................................................. 57
4.2.1. Tổng quan về vốn cố định ............................................................................................... 57
4.2.2.Khấu hao tài sản cố định ................................................................................................. 58
4.3. Quản lý vốn lƣu động ........................................................................................................ 65
4.3.1. Tổng quan về Vốn lưu động............................................................................................ 65
4.3.2. Cơ cấu và phân loại tài sản lưu động ............................................................................ 66
4.3.3. Quản lý hàng hoá vật tư tồn kho .................................................................................... 69
CHƢƠNG 5: THỊ TRƢỜNG TÀI CHÍNH .............................................................................. 72
5.1. Chức năng của thị trƣờng tài chính ................................................................................... 72
5.2. Chủ thể của thị trƣờng tài chính ........................................................................................ 73
5.2.1. Chủ thể đi vay ................................................................................................................. 73
5.2.2. Chủ thể cho vay hay đầu tư ............................................................................................ 73
5.3. Cấu trúc của thị trƣờng tài chính ....................................................................................... 74
5.3.1. Thị trường nợ và thị trường vốn cổ phần ....................................................................... 74
5.3.2.Thị trường cấp một và thị trường cấp hai ....................................................................... 74
5.3.3. Thị trường tiền tệ và thị trường vốn ............................................................................... 75
5.4. Các công cụ của thị trƣờng tài chính ................................................................................. 76
5.4.1. Các công cụ của thị trường tiền tệ ................................................................................. 76
5.5. Điều hành thị trƣờng tài chính ........................................................................................... 80
5.5.1 Ban hành quy định bắt buộc các công ty phải cung cấp đầy đủ thông tin cho các nhà
đầu tư ........................................................................................................................................ 80
5.5.2. Đảm bảo sự lành mạnh của các trung gian tài chính .................................................... 81
5.6. Quốc tế hoá thị trƣờng tài chính ........................................................................................ 81
5.6.1. Thị trường trái khoán quốc tế và Châu Âu ..................................................................... 81
5.6.2. Thị trường cổ phiếu thế giới ........................................................................................... 81
5.7. Thị trƣờng tài chính Việt Nam .......................................................................................... 81
5.7.1 Sự hình thành thị trường tài chính ở Việt Nam ............................................................... 81
5.7.2. Các công cụ của thị trường tài chính Việt Nam ............................................................. 82
5.7.3. Điều kiện để phát triển thị trường tài chính Việt Nam ................................................... 82
CHƢƠNG 6: CÁC TỔ CHỨC TÀI CHÍNH TRUNG GIAN .................................................. 83
6.1. Phân tích kinh tế về cấu trúc tài chính ............................................................................... 83
6.1.1. Những vấn đề cơ bản về cấu trúc tài chính .................................................................... 83
6.1.2. Phí giao dịch và cấu trúc tài chính ................................................................................ 85
6.1.3. Rủi ro và cấu trúc tài chính ............................................................................................ 86
6.2. Chức năng và vai trò của các tổ chức tài chính trung gian ................................................ 89
6.2.1. Chức năng của các tài chính trung gian ........................................................................ 89
6.2.2. Vai trò của các tổ chức tài chính trung gian .................................................................. 90
6.3. Các loại hình tổ chức tài chính trung gian ......................................................................... 90
6.3.1. Các tổ chức nhận tiền gửi .............................................................................................. 91
6.3.2. Công ty bảo hiểm ............................................................................................................ 91
Tài chính tiền tệ
Trang 2
Bộ môn kế toán
Khoa Kinh tế
6.3.3. Công ty tài chính ............................................................................................................ 92
6.3.4. Các công ty chứng khoán ............................................................................................... 93
6.4. Các trung gian tài chính ở Việt Nam ................................................................................. 94
6.4.1. Các ngân hàng ................................................................................................................ 94
6.4.2. Các tổ chức tài chính phi ngân hàng.............................................................................. 96
CHƢƠNG 7: MỘT SỐ VẤN ĐỀ CƠ BẢN VỀ LÃI SUẤT ................................................... 97
7.1. Các lãi suất cơ bản và phƣơng pháp đo lƣờng................................................................... 98
7.2.Một số phân biệt lãi suất ................................................................................................... 103
7.2.1. Lãi suất thực và lãi suất danh nghĩa ............................................................................ 103
7.2.2. Lãi suất và tỷ suất lợi tức ............................................................................................. 104
7.2.3. Lãi suất cơ bản của ngân hàng .................................................................................... 104
7.3. Cấu trúc kì hạn và cấu trúc rủi ro của lãi suất ................................................................. 105
7.3.1. Cấu trúc rủi ro của lãi suất .......................................................................................... 105
7.3.2.Cấu trúc của thời hạn lãi suất ....................................................................................... 105
7.4. Các nhân tổ ảnh hƣởng tới lãi suất .................................................................................. 105
7.4.1. Ảnh hưởng của cung cầu của quỹ cho vay ................................................................... 106
7.4.2. Ảnh hưởng của lạm phát kì vọng .................................................................................. 106
7.4.3. Ảnh hưởng của bội chi ngân sách ................................................................................ 106
7.4.4. Những thay đổi về thuế ................................................................................................. 107
7.4.5. Những thay đổi trong đời sống xã hội .......................................................................... 107
7.5 Lãi suất ở Việt Nam.......................................................................................................... 107
CHƢƠNG 8: NGÂN HÀNG THƢƠNG MẠI ....................................................................... 109
8.1 Sự ra đời và phát triển của hệ thống ngân hàng thƣơng mại ........................................... 109
8.1.1 Sự ra đời và phát triển của hệ thống ngân hàng trên thế giới ...................................... 109
8.1.2 Sự ra đời và phát triển của hệ thống ngân hàng Việt Nam ........................................... 111
8.2 Hoạt động kinh doanh cơ bản của ngân hàng thƣơng mại .............................................. 113
8.2.1. Hoạt động tạo lập nguồn vốn ....................................................................................... 113
8.2.2. Hoạt động sử dụng vốn................................................................................................. 116
8.2.3 Hoạt động dịch vụ của ngân hàng ................................................................................. 117
8.3 Những nguyên lý chung của việc quản lý tài sản và nguồn vốn của ngân hàng thƣơng mại
................................................................................................................................................ 117
8.3.1. Quản lý tài sản.............................................................................................................. 117
8.3.2. Quản lý nguồn vốn........................................................................................................ 118
8.3.3. Những nguyên tắc quản lý tiền cho vay........................................................................ 118
8.4. Quá trình tạo tiền gửi của hệ thống ngân hàng thƣơng mại ........................................... 119
8.4.1. Việc tạo ra tiền gửi của hệ thống ngân hàng thương mại ............................................ 119
8.4.2. Hệ số nhân tiền ............................................................................................................. 123
8.4.3. Quá trình thu hẹp bội số tiền gửi.................................................................................. 124
CHƢƠNG 9 : NGÂN HÀNG TRUNG ƢƠNG VÀ CHÍNH SÁCH TIỀN TỆ QUỐC GIA 129
9.1. Quá trình hình thành ngân hàng trung ƣơng.................................................................... 129
9.1.1. Quá trình hình thành .................................................................................................... 129
9.1.2 Đặc thù của ngân hàng trung ương............................................................................... 129
9.2. Chức năng của ngân hàng trung ƣơng ............................................................................. 131
9.2.1. Ngân hàng phát hành tiền và điều tiết lượng tiền tương ứng ...................................... 131
9.2.2. Ngân hàng của các ngân hàng ..................................................................................... 131
9.2.3. Ngân hàng trung ương là ngân hàng của nhà nước .................................................... 133
9.3. Vị trí và nhiệm vụ của chính sách tiền tệ ........................................................................ 134
9.3.1. Vị trí .............................................................................................................................. 134
9.3.2.Nhiệm vụ ........................................................................................................................ 134
9.4. Mục tiêu của chính sách tiền tệ ....................................................................................... 135
9.4.1. Kiểm soát lạm phát, ổn định giá trị đồng bản tệ .......................................................... 135
9.4.2.Tạo việc làm .................................................................................................................. 136
Tài chính tiền tệ
Trang 3
Bộ môn kế toán
Khoa Kinh tế
9.4.3. Tăng trưởng kinh tế ...................................................................................................... 136
9.5. Các công cụ của chính sách tiền tệ .................................................................................. 137
9.5.1.Nghiệp vụ thị trường mở (Open market operations) ..................................................... 137
9.5.2. Chính sách chiết khấu .................................................................................................. 140
9.5.3. Dự trữ bắt buộc (Reserve requirements) ...................................................................... 141
9.5.4. Hạn mức tín dụng ......................................................................................................... 142
9.6. Ngân hàng nhà nƣớc Việt Nam ....................................................................................... 143
9.6.1. Quá trình hình thành và phát triển ............................................................................... 143
9.6.2. Tổ chức bộ máy Ngân hàng Nhà nước Việt Nam ......................................................... 143
9.6.3.Chức năng, nhiệm vụ và quyền hạn của ngân hàng nhà Nước Việt Nam ..................... 143
9.6.4. Hoạt động chủ yếu của ngân hàng Nhà nước Việt Nam .............................................. 143
CHƢƠNG10: TÀI CHÍNH QUỐC TẾ .................................................................................. 145
10.1.Cán cân thanh toán ......................................................................................................... 145
10.1.1 Khái niệm..................................................................................................................... 145
10.1.2. Nội dung của cán cân thanh toán ............................................................................... 145
10.2. Thị trƣơng ngoại hối và tỷ giá hối đoái ......................................................................... 146
10.2.1 Thị trường ngoại hối.................................................................................................... 146
10.2.2 .Tỉ giá hối đoái ............................................................................................................ 147
10.2.3. Thanh toán quốc tế ..................................................................................................... 148
10.2.4. Tín dụng quốc tế ......................................................................................................... 150
Tài chính tiền tệ
Trang 4
nguon tai.lieu . vn
KHOA KINH TẾ
ĐỀ CƯƠNG BÀI GIẢNG
TÀI CHÍNH TIỀN TỆ
(Tài liệu lưu hành nội bộ)
Hưng Yên
Bộ môn kế toán
Khoa Kinh tế
MỤC LỤC
CHƢƠNG I: ĐẠI CƢƠNG VỀ TÀI CHÍNH VÀ TIỀN TỆ ..................................................... 5
1.1. Sự ra đời, định nghĩa và bản chất của tiền tệ ....................................................................... 5
1.1.1.Sự ra đời của tiền tệ .......................................................................................................... 5
1.1.2. Định nghĩa ........................................................................................................................ 6
1.1.3. Bản chất của tiền tệ .......................................................................................................... 7
1.2. Chức năng của tiền tệ .......................................................................................................... 8
1.2.1. Chức năng đo lường giá trị .............................................................................................. 8
1.2.2. Chức năng trung gian trao đổi ......................................................................................... 9
1.2.3. Chức năng dự trữ giá trị................................................................................................ 10
1.2.4. Chức năng thanh toán .................................................................................................... 10
1.3. Sự phát triển các hình thái tiền tệ ...................................................................................... 10
1.3.1. Hóa tệ ............................................................................................................................. 10
1.3.2. Tín tệ ............................................................................................................................... 12
1.3.3. Bút tệ (Tiền ghi sổ) ......................................................................................................... 13
1.3.4. Tiền điện tử ..................................................................................................................... 14
1.4. Khối tiền tệ ........................................................................................................................ 14
1.4.1 Khối tiền M1 .................................................................................................................... 14
1.4.2. Khối tiền tệ M2 ............................................................................................................... 14
1.4.3. Khối tiền tệ M3 ............................................................................................................... 15
1.4.4. Khối tiền tệ L .................................................................................................................. 15
1.5. Chế độ tiền tệ ..................................................................................................................... 15
1.5.1. Chế độ song bản vị ......................................................................................................... 15
1.5.2. Chế độ bản vị tiền vàng .................................................................................................. 16
1.5.3. Chế độ bản vị vàng hối đoái ........................................................................................... 16
1.5.4.Chế độ bản vị ngoại tệ ..................................................................................................... 16
1.6. Bản chất của tài chính........................................................................................................ 16
1.6.1. Sự ra đời của phạm trù tài chính .................................................................................... 16
1.6.2. Bản chất của tài chính .................................................................................................... 18
1.7. Chức năng của tài chính .................................................................................................... 19
1.7.1 Chức năng phân phối ...................................................................................................... 19
1.7.2. Chức năng giám đốc ....................................................................................................... 20
CHƢƠNG 2: TỔNG QUAN VỀ HỆ THỐNG TÀI CHÍNH ................................................... 22
2.1. Vai trò của hệ thống tài chính............................................................................................ 22
2.2. Cấu trúc của hệ thống tài chính ......................................................................................... 22
2.2.1 Ngân sách nhà nước ........................................................................................................ 23
2.2.2.Tài chính Doanh nghiệp ............................................................................................... 24
2.2.3.Bảo hiểm .......................................................................................................................... 24
2.2.4.Tín dụng ........................................................................................................................... 25
2. 2.5. Tài chính các tổ chức xã hội và Tài chính hộ gia đình (dân cư) ................................... 25
2.3. Chính sách tài chính quốc gia ............................................................................................ 27
2.3.1. Mục tiêu của chính sách tài chính quốc gia ................................................................... 28
2.3.2. Những quan điểm cơ bản................................................................................................ 29
2.3.3. Nội dung của chính sách tài chính quốc gia .................................................................. 30
CHƢƠNG 3: NGÂN SÁCH NHÀ NƢỚC .............................................................................. 36
3.1. Vai trò của ngân sách nhà nƣớc ......................................................................................... 36
3.2.Thu và chi của ngân sách nhà nƣớc .................................................................................... 37
3.2.1. Thu ngân sách nhà nước ................................................................................................ 37
3.2.2.Chi ngân sách nhà nước .................................................................................................. 41
Tài chính tiền tệ
Trang 1
Bộ môn kế toán
Khoa Kinh tế
3.2.3. Thâm hụt ngân sách ........................................................................................................ 45
3.3. Tổ chức hệ thống ngân sách và phân cấp hệ thống ngân sách nhà nƣớc .......................... 46
3.3.1. Tổ chức hệ thống ngân sách nhà nước ........................................................................... 46
3.3.2. Phân cấp ngân sách nhà nước ....................................................................................... 47
3.4. Năm ngân sách và chu trình ngân sách ............................................................................. 47
CHƢƠNG 4: TÀI CHÍNH DOANH NGHIỆP ........................................................................ 49
4.1. Nguồn vốn và phƣơng thức huy động vốn của doanh nghiệp ........................................... 49
4.1.1. Nguồn vốn tự có của doanh nghiệp ................................................................................ 49
4.1.2. Vốn tín dụng ngân hàng và tín dụng thương mại ........................................................... 50
4.1.3. Nguồn vốn phát hành cổ phiếu ....................................................................................... 51
4.1.4. Phát hành trái phiếu công ty .......................................................................................... 54
4.1.5. Nguồn vốn nội bộ............................................................................................................ 56
4.2. Quản lý vốn cố định của doanh nghiệp ............................................................................. 57
4.2.1. Tổng quan về vốn cố định ............................................................................................... 57
4.2.2.Khấu hao tài sản cố định ................................................................................................. 58
4.3. Quản lý vốn lƣu động ........................................................................................................ 65
4.3.1. Tổng quan về Vốn lưu động............................................................................................ 65
4.3.2. Cơ cấu và phân loại tài sản lưu động ............................................................................ 66
4.3.3. Quản lý hàng hoá vật tư tồn kho .................................................................................... 69
CHƢƠNG 5: THỊ TRƢỜNG TÀI CHÍNH .............................................................................. 72
5.1. Chức năng của thị trƣờng tài chính ................................................................................... 72
5.2. Chủ thể của thị trƣờng tài chính ........................................................................................ 73
5.2.1. Chủ thể đi vay ................................................................................................................. 73
5.2.2. Chủ thể cho vay hay đầu tư ............................................................................................ 73
5.3. Cấu trúc của thị trƣờng tài chính ....................................................................................... 74
5.3.1. Thị trường nợ và thị trường vốn cổ phần ....................................................................... 74
5.3.2.Thị trường cấp một và thị trường cấp hai ....................................................................... 74
5.3.3. Thị trường tiền tệ và thị trường vốn ............................................................................... 75
5.4. Các công cụ của thị trƣờng tài chính ................................................................................. 76
5.4.1. Các công cụ của thị trường tiền tệ ................................................................................. 76
5.5. Điều hành thị trƣờng tài chính ........................................................................................... 80
5.5.1 Ban hành quy định bắt buộc các công ty phải cung cấp đầy đủ thông tin cho các nhà
đầu tư ........................................................................................................................................ 80
5.5.2. Đảm bảo sự lành mạnh của các trung gian tài chính .................................................... 81
5.6. Quốc tế hoá thị trƣờng tài chính ........................................................................................ 81
5.6.1. Thị trường trái khoán quốc tế và Châu Âu ..................................................................... 81
5.6.2. Thị trường cổ phiếu thế giới ........................................................................................... 81
5.7. Thị trƣờng tài chính Việt Nam .......................................................................................... 81
5.7.1 Sự hình thành thị trường tài chính ở Việt Nam ............................................................... 81
5.7.2. Các công cụ của thị trường tài chính Việt Nam ............................................................. 82
5.7.3. Điều kiện để phát triển thị trường tài chính Việt Nam ................................................... 82
CHƢƠNG 6: CÁC TỔ CHỨC TÀI CHÍNH TRUNG GIAN .................................................. 83
6.1. Phân tích kinh tế về cấu trúc tài chính ............................................................................... 83
6.1.1. Những vấn đề cơ bản về cấu trúc tài chính .................................................................... 83
6.1.2. Phí giao dịch và cấu trúc tài chính ................................................................................ 85
6.1.3. Rủi ro và cấu trúc tài chính ............................................................................................ 86
6.2. Chức năng và vai trò của các tổ chức tài chính trung gian ................................................ 89
6.2.1. Chức năng của các tài chính trung gian ........................................................................ 89
6.2.2. Vai trò của các tổ chức tài chính trung gian .................................................................. 90
6.3. Các loại hình tổ chức tài chính trung gian ......................................................................... 90
6.3.1. Các tổ chức nhận tiền gửi .............................................................................................. 91
6.3.2. Công ty bảo hiểm ............................................................................................................ 91
Tài chính tiền tệ
Trang 2
Bộ môn kế toán
Khoa Kinh tế
6.3.3. Công ty tài chính ............................................................................................................ 92
6.3.4. Các công ty chứng khoán ............................................................................................... 93
6.4. Các trung gian tài chính ở Việt Nam ................................................................................. 94
6.4.1. Các ngân hàng ................................................................................................................ 94
6.4.2. Các tổ chức tài chính phi ngân hàng.............................................................................. 96
CHƢƠNG 7: MỘT SỐ VẤN ĐỀ CƠ BẢN VỀ LÃI SUẤT ................................................... 97
7.1. Các lãi suất cơ bản và phƣơng pháp đo lƣờng................................................................... 98
7.2.Một số phân biệt lãi suất ................................................................................................... 103
7.2.1. Lãi suất thực và lãi suất danh nghĩa ............................................................................ 103
7.2.2. Lãi suất và tỷ suất lợi tức ............................................................................................. 104
7.2.3. Lãi suất cơ bản của ngân hàng .................................................................................... 104
7.3. Cấu trúc kì hạn và cấu trúc rủi ro của lãi suất ................................................................. 105
7.3.1. Cấu trúc rủi ro của lãi suất .......................................................................................... 105
7.3.2.Cấu trúc của thời hạn lãi suất ....................................................................................... 105
7.4. Các nhân tổ ảnh hƣởng tới lãi suất .................................................................................. 105
7.4.1. Ảnh hưởng của cung cầu của quỹ cho vay ................................................................... 106
7.4.2. Ảnh hưởng của lạm phát kì vọng .................................................................................. 106
7.4.3. Ảnh hưởng của bội chi ngân sách ................................................................................ 106
7.4.4. Những thay đổi về thuế ................................................................................................. 107
7.4.5. Những thay đổi trong đời sống xã hội .......................................................................... 107
7.5 Lãi suất ở Việt Nam.......................................................................................................... 107
CHƢƠNG 8: NGÂN HÀNG THƢƠNG MẠI ....................................................................... 109
8.1 Sự ra đời và phát triển của hệ thống ngân hàng thƣơng mại ........................................... 109
8.1.1 Sự ra đời và phát triển của hệ thống ngân hàng trên thế giới ...................................... 109
8.1.2 Sự ra đời và phát triển của hệ thống ngân hàng Việt Nam ........................................... 111
8.2 Hoạt động kinh doanh cơ bản của ngân hàng thƣơng mại .............................................. 113
8.2.1. Hoạt động tạo lập nguồn vốn ....................................................................................... 113
8.2.2. Hoạt động sử dụng vốn................................................................................................. 116
8.2.3 Hoạt động dịch vụ của ngân hàng ................................................................................. 117
8.3 Những nguyên lý chung của việc quản lý tài sản và nguồn vốn của ngân hàng thƣơng mại
................................................................................................................................................ 117
8.3.1. Quản lý tài sản.............................................................................................................. 117
8.3.2. Quản lý nguồn vốn........................................................................................................ 118
8.3.3. Những nguyên tắc quản lý tiền cho vay........................................................................ 118
8.4. Quá trình tạo tiền gửi của hệ thống ngân hàng thƣơng mại ........................................... 119
8.4.1. Việc tạo ra tiền gửi của hệ thống ngân hàng thương mại ............................................ 119
8.4.2. Hệ số nhân tiền ............................................................................................................. 123
8.4.3. Quá trình thu hẹp bội số tiền gửi.................................................................................. 124
CHƢƠNG 9 : NGÂN HÀNG TRUNG ƢƠNG VÀ CHÍNH SÁCH TIỀN TỆ QUỐC GIA 129
9.1. Quá trình hình thành ngân hàng trung ƣơng.................................................................... 129
9.1.1. Quá trình hình thành .................................................................................................... 129
9.1.2 Đặc thù của ngân hàng trung ương............................................................................... 129
9.2. Chức năng của ngân hàng trung ƣơng ............................................................................. 131
9.2.1. Ngân hàng phát hành tiền và điều tiết lượng tiền tương ứng ...................................... 131
9.2.2. Ngân hàng của các ngân hàng ..................................................................................... 131
9.2.3. Ngân hàng trung ương là ngân hàng của nhà nước .................................................... 133
9.3. Vị trí và nhiệm vụ của chính sách tiền tệ ........................................................................ 134
9.3.1. Vị trí .............................................................................................................................. 134
9.3.2.Nhiệm vụ ........................................................................................................................ 134
9.4. Mục tiêu của chính sách tiền tệ ....................................................................................... 135
9.4.1. Kiểm soát lạm phát, ổn định giá trị đồng bản tệ .......................................................... 135
9.4.2.Tạo việc làm .................................................................................................................. 136
Tài chính tiền tệ
Trang 3
Bộ môn kế toán
Khoa Kinh tế
9.4.3. Tăng trưởng kinh tế ...................................................................................................... 136
9.5. Các công cụ của chính sách tiền tệ .................................................................................. 137
9.5.1.Nghiệp vụ thị trường mở (Open market operations) ..................................................... 137
9.5.2. Chính sách chiết khấu .................................................................................................. 140
9.5.3. Dự trữ bắt buộc (Reserve requirements) ...................................................................... 141
9.5.4. Hạn mức tín dụng ......................................................................................................... 142
9.6. Ngân hàng nhà nƣớc Việt Nam ....................................................................................... 143
9.6.1. Quá trình hình thành và phát triển ............................................................................... 143
9.6.2. Tổ chức bộ máy Ngân hàng Nhà nước Việt Nam ......................................................... 143
9.6.3.Chức năng, nhiệm vụ và quyền hạn của ngân hàng nhà Nước Việt Nam ..................... 143
9.6.4. Hoạt động chủ yếu của ngân hàng Nhà nước Việt Nam .............................................. 143
CHƢƠNG10: TÀI CHÍNH QUỐC TẾ .................................................................................. 145
10.1.Cán cân thanh toán ......................................................................................................... 145
10.1.1 Khái niệm..................................................................................................................... 145
10.1.2. Nội dung của cán cân thanh toán ............................................................................... 145
10.2. Thị trƣơng ngoại hối và tỷ giá hối đoái ......................................................................... 146
10.2.1 Thị trường ngoại hối.................................................................................................... 146
10.2.2 .Tỉ giá hối đoái ............................................................................................................ 147
10.2.3. Thanh toán quốc tế ..................................................................................................... 148
10.2.4. Tín dụng quốc tế ......................................................................................................... 150
Tài chính tiền tệ
Trang 4