Xem mẫu
TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM KỸ THUẬT HƯNG YÊN
KHOA KINH TẾ
ĐỀ CƯƠNG BÀI GIẢNG
QUẢN TRỊ HỌC
(Tài liệu lưu hành nội bộ)
Hưng Yên
BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM KỸ THUẬT HƯNG YÊN
HOÀNG HẢI BẮC
ĐỀ CƯƠNG BÀI GIẢNG
QUẢN TRỊ HỌC
TRÌNH ĐỘ ĐÀO TẠO: ĐẠI HỌC
NGÀNH ĐÀO TẠO
: QUẢN TRỊ KINH DOANH / KẾ TOÁN
Hưng Yên, năm 2015
1
MỤC LỤC
Phần I. Tổng quan về quản trị học................................................................................ 6
Chương 1.Tổng quan về quản trị các tổ chức ............................................................... 6
1.1. Tổ chức và các hoạt động cơ bản của tổ chức ........................................................ 6
1.1.1. Khái niệm và những đặc trưng cơ bản của tổ chức ............................................. 6
1.1.2. Các hoạt động cơ bản của tổ chức ...................................................................... 6
1.2. Quản trị tổ chức .................................................................................................... 7
1.2.1. Quản trị và các dạng quản trị .............................................................................. 7
1.2.2. Quản trị tổ chức ................................................................................................. 8
1.2.3. Các chức năng quản trị ....................................................................................... 9
1.2.4. Vai trò của quản trị tổ chức .............................................................................. 10
1.2.5. Quản trị là một khoa học, một nghệ thuật, một nghề ........................................ 10
1.3. Lý thuyết hệ thống trong quản trị tổ chức ............................................................ 11
1.3.1. Hệ thống và lý thuyết hệ thống ......................................................................... 11
1.3.2. Các thành phần cơ bản của hệ thống................................................................. 12
1.3.3. Nghiên cứu hệ thống ........................................................................................ 13
1.3.3.2. Phương pháp nghiên cứu hệ thống ................................................................ 14
1.3.4. Điều khiển và điều chỉnh hệ thống ................................................................... 15
1.4. Đối tượng, nội dung và pP nghiên cứu quản trị học ............................................. 16
1.4.1. Đối tượng nghiên cứu....................................................................................... 16
1.4.2. Quản trị học là một khoa học liên ngành .......................................................... 16
1.4.3. Phương pháp nghiên cứu của quản trị học ........................................................ 16
1.4.4. Nội dung của mụn quản trị học ........................................................................ 16
Chương 2. Vận dụng quy luật và các nguyên tắc quản trị học .................................... 18
2.1. Vận dụng quy luật trong quản trị ......................................................................... 18
2.1.1. Khái niệm ........................................................................................................ 18
2.1.2. Đặc điểm của quy luật ...................................................................................... 18
2.1.3. Cơ chế sử dụng các quy luật ............................................................................. 18
2.1.4. Phân loại .......................................................................................................... 18
2.2. Các nguyên tắc cơ bản của quản trị ..................................................................... 18
2.2.1. Khái niệm ........................................................................................................ 18
2.2.2. Vị trí của các nguyên tắc .................................................................................. 18
2.2.3. Căn cứ hình thành nguyên tắc .......................................................................... 18
2.2.4. Các nguyên tắc quản trị cơ bản......................................................................... 19
2.3. Vận dụng các nguyên tắc trong quản trị .............................................................. 19
2.3.1. Coi trọng việc hoàn thiện hệ thống nguyên tắc quản trị .................................... 19
2
2.3.2. Vận dụng tổng hợp các nguyên tắc quản trị ...................................................... 19
2.3.3. Lựa chọn hình thức và phương pháp vận dụng nguyên tắc ............................... 20
2.3.4. Cần Có quan điểm toàn diện và hệ thống trong việc vận dụng các nguyên tắc
quản trị ...................................................................................................................... 20
Chương 3. Quyết định quản trị ................................................................................... 21
3.1. Tổng quan về quyết định quản trị ........................................................................ 21
3.1.1. Khái niệm quyết định quản trị .......................................................................... 21
3.1.2. Đặc điểm của quyết định quản trị ..................................................................... 21
3.1.3. Các loại quyết định quản trị ............................................................................. 21
3.1.4. Yêu cầu đối với quyết định quản trị.................................................................. 22
3.2. Quá trình đề ra và tổ chức thực hiện các quyết định quản trị ............................... 23
3.2.1. Các cơ sở đề ra quyết định quản trị .................................................................. 23
3.2.2. Các nguyên tắc ra quyết định quản trị .............................................................. 23
3.2.3. Quá trình ra quyết định quản trị........................................................................ 23
3.2.4 Quá trình thực hiện quyết định .......................................................................... 25
3.3. Phương pháp ra quyết định quản trị..................................................................... 26
3.3.1. Tổng quan về phương pháp ra quyết định......................................................... 26
3.3.2. Phương pháp cá nhân ra quyết định .................................................................. 26
3.3.3. Phương pháp ra quyết định tập thể ................................................................... 27
3.3.4. Những yếu tố cản trở việc ra quyết định Có hiệu quả ....................................... 28
Phần II. Các chức năng quản trị ................................................................................. 29
Chương 4. Lập kế hoạch ............................................................................................ 29
4.1. Lập kế hoạch - chức năng đầu tiên của quản trị ................................................... 29
4.1.1. Khái niệm và vai trò của lập kế hoạch .............................................................. 29
4.1.2. Hệ thống kế hoạch tổ chức ............................................................................... 29
4.1.3. Quá trình lập kế hoạch ..................................................................................... 30
Mục tiêu Các chỉ số đo lường Có thể sử dụng ......................................................... 32
4.2. Lập kế hoạch chiến lược ..................................................................................... 35
4.2.1. Khái niệm ........................................................................................................ 35
4.2.2. Các cấp chiến lược ........................................................................................... 35
4.2.3. Quá trình lập kế hoạch chiến lược .................................................................... 36
4.2.4. Hình thành chiến lược ...................................................................................... 39
4.2.4.1 Chiến lược cấp tổ chức ( Các mụ hỡnh phân tích+ Một số loại chiến lược) .... 39
4.2.4.2 Chiến lược cấp ngành ( Các mụ hỡnh phân tích + Các loại chiến lược SP) ..... 39
4.3. Lập kế hoạch tác nghiệp ...................................................................................... 39
4.3.1. Quản trị tác nghiệp ........................................................................................... 39
3
4.3.2. Lập kế hoạch tác nghiệp ................................................................................... 40
Câu hỏi ôn tập............................................................................................................ 40
Chương 5. Chức năng tổ chức .................................................................................... 42
5.1. Chức năng tổ chức và cơ cấu tổ chức .................................................................. 42
5.1.1. Tổ chức và chức năng tổ chức....................................................................... 42
5.1.2. Cơ cấu tổ chức ................................................................................................. 42
5.1.3. Các thuộc tính của cơ cấu tổ chức ................................................................. 42
5.2. Thiết kế cơ cấu tổ chức ....................................................................................... 48
5.2.1. Các kiểu cơ cấu tổ chức ................................................................................ 48
5.2.2.
Những yêu cầu đối với cơ cấu tổ chức .......................................................... 49
5.2.3.
5.2.4.
Những nguyên tắc tổ chức ............................................................................ 49
Các yếu tố ảnh hưởng đến cơ cấu tổ chức ..................................................... 50
5.2.5. Quá trình thiết kế tổ chức ................................................................................. 51
5.3.
Cán bộ quản trị tổ chức.............................................................................. 54
5.3.1. Cán bộ quản trị và vai trò của cán bộ quản trị ............................................... 54
5.3.2. Những yêu cầu đối với cán bộ quản trị.......................................................... 55
5.3.3. Phong cách làm việc của cán bộ quản trị .......................................................... 56
5.3.4. Công tác cán bộ quản trị................................................................................... 57
5.4.
Quản lý sự thay đổi của tổ chức ................................................................. 58
5.4.1. Thay đổi và quản lý sự thay đổi .................................................................... 58
5.4.2. Lý do cần phải thay đổi................................................................................. 58
5.4.3. Nội dung của sự thay đổi tổ chức .................................................................. 58
5.4.4. Những hình thức thay đổi tổ chức ................................................................. 59
5.4.5. Yếu tố thời gian đối với sự thay đổi .............................................................. 59
5.4.6. Những phản ứng đối với sự thay đổi ............................................................. 59
Sơ đồ chuyển từ đối nghịch sang thái độ hợp tác........................................................ 60
5.4.7. Hành động của nhà quản trị .......................................................................... 60
Chương 6. Lãnh đạo .................................................................................................. 63
6.1. Lãnh đạo và những căn cứ để lãnh đạo trong quản trị .......................................... 63
6.1.1. Khái niệm ........................................................................................................ 63
6.1.2. Lãnh đạo và quản trị......................................................................................... 63
6.1.3. Kỹ năng lãnh đạo ............................................................................................. 64
6.1.4. Nội dung lãnh đạo ............................................................................................ 64
6.2. Các phương pháp lãnh đạo con người ................................................................. 65
6.2.1. Khái niệm ........................................................................................................ 65
6.2.2. Nhu cầu và động cơ làm việc của con người .................................................... 66
4
nguon tai.lieu . vn
KHOA KINH TẾ
ĐỀ CƯƠNG BÀI GIẢNG
QUẢN TRỊ HỌC
(Tài liệu lưu hành nội bộ)
Hưng Yên
BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM KỸ THUẬT HƯNG YÊN
HOÀNG HẢI BẮC
ĐỀ CƯƠNG BÀI GIẢNG
QUẢN TRỊ HỌC
TRÌNH ĐỘ ĐÀO TẠO: ĐẠI HỌC
NGÀNH ĐÀO TẠO
: QUẢN TRỊ KINH DOANH / KẾ TOÁN
Hưng Yên, năm 2015
1
MỤC LỤC
Phần I. Tổng quan về quản trị học................................................................................ 6
Chương 1.Tổng quan về quản trị các tổ chức ............................................................... 6
1.1. Tổ chức và các hoạt động cơ bản của tổ chức ........................................................ 6
1.1.1. Khái niệm và những đặc trưng cơ bản của tổ chức ............................................. 6
1.1.2. Các hoạt động cơ bản của tổ chức ...................................................................... 6
1.2. Quản trị tổ chức .................................................................................................... 7
1.2.1. Quản trị và các dạng quản trị .............................................................................. 7
1.2.2. Quản trị tổ chức ................................................................................................. 8
1.2.3. Các chức năng quản trị ....................................................................................... 9
1.2.4. Vai trò của quản trị tổ chức .............................................................................. 10
1.2.5. Quản trị là một khoa học, một nghệ thuật, một nghề ........................................ 10
1.3. Lý thuyết hệ thống trong quản trị tổ chức ............................................................ 11
1.3.1. Hệ thống và lý thuyết hệ thống ......................................................................... 11
1.3.2. Các thành phần cơ bản của hệ thống................................................................. 12
1.3.3. Nghiên cứu hệ thống ........................................................................................ 13
1.3.3.2. Phương pháp nghiên cứu hệ thống ................................................................ 14
1.3.4. Điều khiển và điều chỉnh hệ thống ................................................................... 15
1.4. Đối tượng, nội dung và pP nghiên cứu quản trị học ............................................. 16
1.4.1. Đối tượng nghiên cứu....................................................................................... 16
1.4.2. Quản trị học là một khoa học liên ngành .......................................................... 16
1.4.3. Phương pháp nghiên cứu của quản trị học ........................................................ 16
1.4.4. Nội dung của mụn quản trị học ........................................................................ 16
Chương 2. Vận dụng quy luật và các nguyên tắc quản trị học .................................... 18
2.1. Vận dụng quy luật trong quản trị ......................................................................... 18
2.1.1. Khái niệm ........................................................................................................ 18
2.1.2. Đặc điểm của quy luật ...................................................................................... 18
2.1.3. Cơ chế sử dụng các quy luật ............................................................................. 18
2.1.4. Phân loại .......................................................................................................... 18
2.2. Các nguyên tắc cơ bản của quản trị ..................................................................... 18
2.2.1. Khái niệm ........................................................................................................ 18
2.2.2. Vị trí của các nguyên tắc .................................................................................. 18
2.2.3. Căn cứ hình thành nguyên tắc .......................................................................... 18
2.2.4. Các nguyên tắc quản trị cơ bản......................................................................... 19
2.3. Vận dụng các nguyên tắc trong quản trị .............................................................. 19
2.3.1. Coi trọng việc hoàn thiện hệ thống nguyên tắc quản trị .................................... 19
2
2.3.2. Vận dụng tổng hợp các nguyên tắc quản trị ...................................................... 19
2.3.3. Lựa chọn hình thức và phương pháp vận dụng nguyên tắc ............................... 20
2.3.4. Cần Có quan điểm toàn diện và hệ thống trong việc vận dụng các nguyên tắc
quản trị ...................................................................................................................... 20
Chương 3. Quyết định quản trị ................................................................................... 21
3.1. Tổng quan về quyết định quản trị ........................................................................ 21
3.1.1. Khái niệm quyết định quản trị .......................................................................... 21
3.1.2. Đặc điểm của quyết định quản trị ..................................................................... 21
3.1.3. Các loại quyết định quản trị ............................................................................. 21
3.1.4. Yêu cầu đối với quyết định quản trị.................................................................. 22
3.2. Quá trình đề ra và tổ chức thực hiện các quyết định quản trị ............................... 23
3.2.1. Các cơ sở đề ra quyết định quản trị .................................................................. 23
3.2.2. Các nguyên tắc ra quyết định quản trị .............................................................. 23
3.2.3. Quá trình ra quyết định quản trị........................................................................ 23
3.2.4 Quá trình thực hiện quyết định .......................................................................... 25
3.3. Phương pháp ra quyết định quản trị..................................................................... 26
3.3.1. Tổng quan về phương pháp ra quyết định......................................................... 26
3.3.2. Phương pháp cá nhân ra quyết định .................................................................. 26
3.3.3. Phương pháp ra quyết định tập thể ................................................................... 27
3.3.4. Những yếu tố cản trở việc ra quyết định Có hiệu quả ....................................... 28
Phần II. Các chức năng quản trị ................................................................................. 29
Chương 4. Lập kế hoạch ............................................................................................ 29
4.1. Lập kế hoạch - chức năng đầu tiên của quản trị ................................................... 29
4.1.1. Khái niệm và vai trò của lập kế hoạch .............................................................. 29
4.1.2. Hệ thống kế hoạch tổ chức ............................................................................... 29
4.1.3. Quá trình lập kế hoạch ..................................................................................... 30
Mục tiêu Các chỉ số đo lường Có thể sử dụng ......................................................... 32
4.2. Lập kế hoạch chiến lược ..................................................................................... 35
4.2.1. Khái niệm ........................................................................................................ 35
4.2.2. Các cấp chiến lược ........................................................................................... 35
4.2.3. Quá trình lập kế hoạch chiến lược .................................................................... 36
4.2.4. Hình thành chiến lược ...................................................................................... 39
4.2.4.1 Chiến lược cấp tổ chức ( Các mụ hỡnh phân tích+ Một số loại chiến lược) .... 39
4.2.4.2 Chiến lược cấp ngành ( Các mụ hỡnh phân tích + Các loại chiến lược SP) ..... 39
4.3. Lập kế hoạch tác nghiệp ...................................................................................... 39
4.3.1. Quản trị tác nghiệp ........................................................................................... 39
3
4.3.2. Lập kế hoạch tác nghiệp ................................................................................... 40
Câu hỏi ôn tập............................................................................................................ 40
Chương 5. Chức năng tổ chức .................................................................................... 42
5.1. Chức năng tổ chức và cơ cấu tổ chức .................................................................. 42
5.1.1. Tổ chức và chức năng tổ chức....................................................................... 42
5.1.2. Cơ cấu tổ chức ................................................................................................. 42
5.1.3. Các thuộc tính của cơ cấu tổ chức ................................................................. 42
5.2. Thiết kế cơ cấu tổ chức ....................................................................................... 48
5.2.1. Các kiểu cơ cấu tổ chức ................................................................................ 48
5.2.2.
Những yêu cầu đối với cơ cấu tổ chức .......................................................... 49
5.2.3.
5.2.4.
Những nguyên tắc tổ chức ............................................................................ 49
Các yếu tố ảnh hưởng đến cơ cấu tổ chức ..................................................... 50
5.2.5. Quá trình thiết kế tổ chức ................................................................................. 51
5.3.
Cán bộ quản trị tổ chức.............................................................................. 54
5.3.1. Cán bộ quản trị và vai trò của cán bộ quản trị ............................................... 54
5.3.2. Những yêu cầu đối với cán bộ quản trị.......................................................... 55
5.3.3. Phong cách làm việc của cán bộ quản trị .......................................................... 56
5.3.4. Công tác cán bộ quản trị................................................................................... 57
5.4.
Quản lý sự thay đổi của tổ chức ................................................................. 58
5.4.1. Thay đổi và quản lý sự thay đổi .................................................................... 58
5.4.2. Lý do cần phải thay đổi................................................................................. 58
5.4.3. Nội dung của sự thay đổi tổ chức .................................................................. 58
5.4.4. Những hình thức thay đổi tổ chức ................................................................. 59
5.4.5. Yếu tố thời gian đối với sự thay đổi .............................................................. 59
5.4.6. Những phản ứng đối với sự thay đổi ............................................................. 59
Sơ đồ chuyển từ đối nghịch sang thái độ hợp tác........................................................ 60
5.4.7. Hành động của nhà quản trị .......................................................................... 60
Chương 6. Lãnh đạo .................................................................................................. 63
6.1. Lãnh đạo và những căn cứ để lãnh đạo trong quản trị .......................................... 63
6.1.1. Khái niệm ........................................................................................................ 63
6.1.2. Lãnh đạo và quản trị......................................................................................... 63
6.1.3. Kỹ năng lãnh đạo ............................................................................................. 64
6.1.4. Nội dung lãnh đạo ............................................................................................ 64
6.2. Các phương pháp lãnh đạo con người ................................................................. 65
6.2.1. Khái niệm ........................................................................................................ 65
6.2.2. Nhu cầu và động cơ làm việc của con người .................................................... 66
4