Xem mẫu
- Đồ án tốt nghiệp
Đề tài môn
Trắc địa phổ thông
- §å ¸n tèt nghiÖp Bé m«n: Tr¾c ®Þa phæ th«ng
Môc lôc
Trang
Më ®Çu........................................................................................................................................................................................................................
Ch¬ng I. Thµnh lËp mÆt c¾t phôc vô c«ng t¸c tÝnh khèi lîng ®µo ®¾p .. 1
I.1. Giíi thiÖu vÒ ch¬ng tr×nh AutoCAD .......................................................................................... 1
I.2. Giao diÖn, menu, toolbar vµ c¸c lÖnh cña AutoCAD ............................................. 2
I.3. Khèi lÖnh tra cøu ................................................................................................................................................... 12
I.4. C«ng t¸c ®o vÏ mÆt c¾t ®Þa h×nh ....................................................................................................... 17
- MÆt c¾t ngang
- MÆt c¾t ®øng
Ch¬ng II. C«ng t¸c tÝnh to¸n x¸c ®Þnh khèi lîng ®µo ®¾p...................................... 25
II.1. Ph¬ng ph¸p ®o diÖn tÝch ....................................................................................................................... 25
II.2. Ph¬ng ph¸p tÝnh khèi lîng ®µo ®¾p .................................................................................. 37
Ch¬ng III. TÝnh to¸n thùc nghiÖm .................................................................................................................... 42
III.1. C«ng t¸c tÝnh to¸n quy ho¹ch ®êng quèc lé 3 – khu vùc huyÖn
§«ng Anh – Hµ Néi ®o¹n tõ x· Nguyªn Khª ®Õn x· Mai L©m.
B¶n ®å th¸ng 10/2005 tû lÖ 1:1000 ...................................................................................... 42
III.2. C«ng t¸c tÝnh to¸n t¹i vïng má than Cäc S¸u th¸ng 10 vµ th¸ng 11
trªn tê b¶n ®å tû lÖ 1/1000 ................................................................................................................ 52
KÕt luËn............................................................................................................................................................................................................. 67
Tµi liÖu tham kh¶o........................................................................................................................................................................... 68
SV: Ph¬ng ThÕ C«ng Líp: C§T§ – K47
0
- §å ¸n tèt nghiÖp Bé m«n: Tr¾c ®Þa phæ th«ng
Ch¬ng I
thµnh lËp mÆt c¾t phôc vô c«ng t¸c
tÝnh khèi lîng ®µo ®¾p
I.1. Giíi thiÖu vÒ ch¬ng tr×nh AutoCAD
Autocad lµ ch÷ viÕt t¾t cña côm tõ tiÕng anh Computer Aided Design.
HiÖn nay thuËt ng÷ CAD ngµy cµng trë nªn phæ biÕn trong c¸c ngµnh
kü thuËt. Nã ®· t¹o ra nh÷ng ph¬ng ph¸p thiÕt kÕ míi cho c¸c kü thuËt gia,
kiÕn tróc s, kü s, c¸c nhµ chÕ t¹o c¬ khÝ, c¸c c«ng tr×nh s x©y dùng.
Trong tiÕng ViÖt cã nghÜa lµ thiÕt kÕ trªn m¸y tÝnh hay gäi lµ thiÕt kÕ
víi sù hç trî cña m¸y tÝnh.
ViÖc thiÕt kÕ trªn m¸y tÝnh gióp ta cã thÓ ®a ra nhiÒu ph¬ng ¸n trong
mét thêi gian ng¾n mµ cã thÓ thay ®æi b¶n vÏ mét c¸ch dÔ dµng vµ nhanh
chãng h¬n rÊt nhiÒu so víi c¸ch lµm thñ c«ng. Ngoµi ra b»ng c¸c lÖnh truy
vÊn trùc tiÕp ta cã thÓ tra hái c¸c th«ng tin vÒ diÖn tÝch, kho¶ng c¸ch vv…
cïng nhiÒu th«ng tin kh¸c trªn b¶n thiÕt kÕ vµ ch¬ng tr×nh mét c¸ch dÔ dµng
vµ trùc quan.
HiÖn nay Autocad lµ mét phÇn mÒm thiÕt kÕ trªn m¸y tÝnh hiÖn ®îc
sö dông øng dông rÊt réng r·i trong nhiÒu ngµnh nghÒ kh¸c nhau.
- ThiÕt kÕ hÖ thèng b¶n ®å ®Þa h×nh vµ x©y dùng c¬ së h¹ tÇng
- ThiÕt kÕ c¸c c«ng tr×nh thuû lîi
- ThiÕt kÕ c¸c hÖ thèng ®iÖn níc vµ chiÕu s¸ng
- ThiÕt kÕ cÇu ®êng vµ c¸c c«ng tr×nh giao th«ng
- ThiÕt kÕ c¬ khÝ chÕ t¹o m¸y
………………………………….
T¹i ViÖt Nam Autocad ®· ®îc biÕt ®Õn tõ nh÷ng n¨m 90 cña thÕ kû
XX. TiÖn Ých cña Autocad ngµy cµng chinh phôc ®îc ®«ng ®¶o ®éi ngò c¸c
nhµ kü thuËt, kü s kiÕn tróc s thuéc nhiÒu ®¬n vÞ ngµnh nghÒ kh¸c nhau
trong c¶ níc.
SV: Ph¬ng ThÕ C«ng Líp: C§T§ – K47
1
- §å ¸n tèt nghiÖp Bé m«n: Tr¾c ®Þa phæ th«ng
Cho ®Õn nay mÆc dï c¸c øng dông ®å ho¹ phôc vô viÖc vÏ vµ thiÕt kÕ kü
thuËt ®· xuÊt hiÖn thªm nhiÒu ch¬ng tr×nh míi, cã giao diÖn hay mét sè tÝnh
n¨ng kü thuËt míi, xong xÐt toµn côc rÊt khã cã ch¬ng tr×nh nµo vît ®îc
Autocad. Ngµy nay Autocad ®· trë thµnh mét bé phËn kh«ng thÓ thiÕu ®èi
víi c¸c ®¬n vÞ thiÕt kÕ thi c«ng c«ng tr×nh. ViÖc vÏ vµ xuÊt b¶n b¶n vÏ tõ
Autocad ®· trë thµnh th«ng dông vµ quen thuéc ®èi víi hÇu hÕt nh÷ng bä hå
s¬ thiÕt kÕ cña ngµnh kü thuËt.
I.2. Giao diÖn, menu, tool bar vµ c¸c lÖnh cña Autocad
1. Giao diÖn cña Autocad
Sau khi khëi ®éng Autocad sÏ xuÊt hiÖn mµn h×nh lµm viÖc cña
Autocad. Toµn bé khung mµn h×nh cã thÓ chia lµm 4 vïng.
Vïng III
Vïng I
Vïng IV
Vïng II
H×nh 1. Mµn h×nh giao diÖn cña AutoCad 2004
SV: Ph¬ng ThÕ C«ng Líp: C§T§ – K47
2
- §å ¸n tèt nghiÖp Bé m«n: Tr¾c ®Þa phæ th«ng
a. Vïng I:
Lµ vïng chiÕm phÇn lín diÖn tÝch cña mµn h×nh vïng nµy còng lµ vïng
thÓ hiÖn b¶n vÏ mµ chóng ta sÏ thùc hiÖn vµ ®îc gäi lµ vïng Gtraplic (phÇn
mµn h×nh dïng cho ®å ho¹).
b. Vïng II:
ChØ dßng tr¹ng th¸i hay dßng t×nh tr¹ng – Status line. ë ®©y xuÊt hiÖn
mét sè th«ng sè vµ chøc n¨ng cña b¶n vÏ (Status Bar) c¸c Status Bar nµy võa
lµ c¸c th«ng b¸o vÒ tr¹ng th¸i hoÆc kh«ng chän võa lµ hép chän, khi bÊm
chuét vµo ®ã tr¹ng th¸i sÏ ®îc chuyÓn ngîc l¹i.
VÝ dô: ChÕ ®é b¾t ®iÓm SNAP lµ ON nÕu bÊm chuét vµ SNAP trªn dßng hiÖn
th× chÕ ®é b¾t ®iÓm lóc ®ã sÏ lµ 0FF.
c. Vïng III:
Vïng gåm c¸c menu lÖnh vµ c¸c thanh c«ng cô, mçi menu hay mçi nót
h×nh tîng trªn thanh c«ng cô t¬ng øng víi mét lÖnh cña Autocad.
d. Vïng IV:
Vïng dßng lÖnh hay dßng nh¾c, khi nhËp lÖnh tõ bµn phÝm hoÆc gäi
lÖnh tõ menu th× lóc ®ã c©u lÖnh sÏ hiÓn thÞ sau dßng Command.
VÝ dô: Command: line (L)
2. Menu vµ Tool bar cña Autocad
Trong Autocad hÇu hÕt c¸c lÖnh ®Òu cã thÓ ®îc chän th«ng qua
menu hoÆc Tool bar cña ch¬ng tr×nh. §©y lµ c¸c phÇn tö mµn h×nh cã h×nh
d¹ng tÝch cùc nã gióp ta thùc hiÖn ®îc c¸c lÖnh cña Autocad mµ kh«ng
nhÊt thiÕt cÇn ph¶i nhí tªn lÖnh. Nh÷ng thanh c«ng cô nµy rÊt h÷u hiÖu vµ tiÖn
Ých víi ngêi ®Çu tiªn lµm viÖc víi Autocad, tuy nhiªn viÖc thùc hiÖn lÖnh
th«ng qua menu hoÆc Tool bar, yªu cÇu ngêi sö dông ph¶i liªn tôc di chuyÓn
chuét ®Õn c¸c hép c«ng cô hoÆc chøc n¨ng menu Tool bar t¬ng øng.
A. Menu Bar
Trong Autocad cã 11 danh môc Menu thuéc vïng III, c¸c menu nµy
®îc xÕp ngay bªn dßng díi tiªu ®Ò, ®ã lµ c¸c Menu d¹ng kÐo xuèng (pull
SV: Ph¬ng ThÕ C«ng Líp: C§T§ – K47
3
- §å ¸n tèt nghiÖp Bé m«n: Tr¾c ®Þa phæ th«ng
down Menu) c¸c chøc n¨ng nµy sÏ xuÊt hiÖn ®Çy ®ñ khi ta kÝch chuét lªn danh
môc cña menu ®ã.
Gåm 11 danh môc Menu thuéc vïng III
TT Minh häa Chøc n¨ng
File Menu
Menu nµy ®¶m tr¸ch toµn bé c¸c chøc n¨ng lµm viÖc
víi File trªn ®Üa (më File, ghi File, xuÊt nhËp File...).
1
Ngoµi ra cßn ®¶m nhËn viÖc ®Þnh d¹ng trang in; khai
b¸o c¸c tham sè ®iÒu khiÓn viÖc xuÊt c¸c sè liÖu trªn
b¶n vÏ hiÖn t¹i ra giÊy hoÆc ra File...
Menu Edit
Liªn quan ®Õn c¸c chøc n¨ng chØnh söa sè liÖu d¹ng
2 tæng qu¸t: ®¸nh dÊu v¨n b¶n sao lu vµo bé nhí t¹m
thêi (Copy); d¸n (Paste) sè liÖu tõ bé nhí t¹m thêi ra
trang h×nh hiÖn t¹i...
SV: Ph¬ng ThÕ C«ng Líp: C§T§ – K47
4
- §å ¸n tèt nghiÖp Bé m«n: Tr¾c ®Þa phæ th«ng
Menu View
Liªn quan ®Õn c¸c chøc n¨ng thÓ hiÖn mµn h×nh
AutoCAD, kh«i phôc mµn h×nh (Redraw); thu phãng
3
h×nh (Zoom); ®Èy h×nh (Pan); t¹o c¸c Viewport; thÓ
hiÖn mµn h×nh díi d¹ng khèi (Shape hoÆc
Render)v.v...
Menu Insert
Sö dông ®Ó thùc hiÖn c¸c lÖnh chÌn. C¸c d¹ng sè
4 liÖu ®îc chÌn vµo cã thÓ lµ c¸c khèi (Block); c¸c file
¶nh; c¸c ®èi tîng 3D Studio; c¸c file ¶nh d¹ng
Metafile; c¸c ®èi tîng OLE v.v...
Menu Format
Sö dông ®Ó ®Þnh d¹ng cho c¸c ®èi tîng vÏ. C¸c ®èi
tîng ®Þnh d¹ng cã thÓ lµ c¸c líp (Layer); ®Þnh d¹ng
mµu s¾c (Color); KiÓu ®êng; ®é m¶nh cña ®êng;
5 kiÓu ch÷; kiÓu ghi kÝch thíc; kiÓu thÓ hiÖn ®iÓm v.v...
Ngoµi ra menu nµy cßn chøa c¸c hµm ®Þnh d¹ng sè
liÖu (Units), cho phÐp chän hoÆc chØnh kiÓu ®¬n vÞ
dµi, d¹ng thÓ hiÖn cho sè thËp ph©n, d¹ng thÓ hiÖn
®¬n vÞ ®o gãc, híng chuÈn cña gãc...
SV: Ph¬ng ThÕ C«ng Líp: C§T§ – K47
5
- §å ¸n tèt nghiÖp Bé m«n: Tr¾c ®Þa phæ th«ng
Menu Tools
Chøa c¸c hµm c«ng cô ®a môc ®Ých. Tõ ®©y thùc
hiÖn rÊt nhiÒu d¹ng c«ng viÖc kh¸c nhau nh: so¸t
chÝnh t¶ cho ®o¹n v¨n b¶n tiÕng Anh (Spelling); gäi
hép tho¹i thuéc tÝnh ®èi tîng (Properties); t¶i c¸c
6 ch¬ng tr×nh d¹ng ARX, LSP... t¹o c¸c Marco; dÞch
chuyÓn gèc täa ®é v.v... Ngoµi ra chøc n¨ng Options
tõ danh môc Menu nµy cßn cho phÐp ngêi sö dông
lùa chän rÊt nhiÒu thuéc tÝnh giao diÖn kh¸c (mµu
nÒn, chÕ ®é khëi ®éng; kÝch thíc con trá; Font ch÷
hiÓn thÞ v.v...)
Menu Draw
Lµ danh môc Menu chøa hÇu hÕt c¸c lÖnh vÏ c¬ b¶n
cña AutoCAD. Tõ c¸c lÖnh vÏ ®êng ®Õn c¸c lÖnh vÏ
mÆt, vÏ khèi; tõ c¸c lÖnh vÏ ®êng th¼ng, ®o¹n th¼ng
®Õn c¸c lÖnh vÏ phøc t¹p; tõ c¸c lÖnh lµm viÖc víi
7
®êng ®Õn c¸c lÖnh lµm viÖc víi v¨n b¶n (Text), ®Õn
c¸c lÖnh t« mµu, ®iÒn mÉu t«, t¹o khèi vµ sö dông
khèi v.v...
Cã thÓ hiÓu ®©y lµ danh môc Menu chñ yÕu vµ quan
träng nhÊt cña AutoCAD.
SV: Ph¬ng ThÕ C«ng Líp: C§T§ – K47
6
- §å ¸n tèt nghiÖp Bé m«n: Tr¾c ®Þa phæ th«ng
Menu Dimension
Bao gåm c¸c lÖnh liªn quan ®Õn viÖc ghi vµ ®Þnh
d¹ng ®êng ghi kÝch thíc trªn b¶n vÏ. C¸c kÝch
thíc cã thÓ ®îc ghi theo d¹ng kÝch thíc th¼ng;
8 kÝch thíc gãc; ®êng kÝnh, b¸n kÝnh; ghi dung sai;
ghi theo kiÓu chó gi¶i v.v... C¸c d¹ng ghi kÝch thíc
cã thÓ ®îc chän lùa theo c¸c tiªu chuÈn kh¸c nhau,
cã thÓ ®îc hiÖu chØnh ®Ó phï hîp víi tiªu chuÈn
cña tõng quèc gia; tõng bé, ngµnh...
Menu Modify
Lµ danh môc Menu liªn quan ®Õn c¸c lÖnh hiÖu
chØnh ®èi tîng vÏ cña AutoCAD. Cã thÓ sö dông
9 c¸c chøc n¨ng Menu t¹i ®©y ®Ó sao chÐp c¸c ®èi
tîng vÏ; xoay ®èi tîng theo mét trôc; t¹o ra mét
nhãm ®èi tîng tõ mét ®èi tîng gèc (Array); lÊy ®èi
xøng qua mét trôc
Menu Windows
Lµ Menu cã thÓ t×m trong hÇu hÕt øng dông kh¸c
ch¹y trong m«i trêng Windows. C¸c chøc n¨ng
10
Menu ë ®©y chñ yÕu phôc vô viÖc xÕp s¾p c¸c tµi
liÖu hiÖn më theo mét quy luËt nµo ®ã nh»m ®¹t hiÖu
qu¶ hiÓn thÞ tèt h¬n.
Menu Help
Lµ Menu gäi ®Õn c¸c chøc n¨ng híng dÉn trùc
tuyÕn cña AutoCAD. C¸c híng dÉn tõ ®©y ®îc
11 tr×nh bµy tØ mØ, cô thÓ, ®Ò cËp ®Õn toµn bé c¸c néi
dung cña AutoCAD. §©y còng lµ c«ng cô rÊt quan
träng vµ h÷u Ých cho viÖc tù nghiªn cøu vµ øng dông
AutoCAD trong x©y dùng c¸c b¶n vÏ kü thuËt.
SV: Ph¬ng ThÕ C«ng Líp: C§T§ – K47
7
- §å ¸n tèt nghiÖp Bé m«n: Tr¾c ®Þa phæ th«ng
B. Toolbar
AutoCAD cã tÊt c¶ 24 thanh Toolbar. Mçi hép chän (Toolbox) l¹i l iªn
quan ®Õn mét lÖnh hoÆc chøc n¨ng cô thÓ nµo ®ã cña m«i trêng CAD. §Ó gäi
Toolbar nµo ®ã cã thÓ hiÖn nh sau:
Chän Menu View – Toolbars...
sÏ xuÊt hiÖn hép tho¹i h×nh 2. Tõ hép tho¹i nµy nÕu muèn Toolbar nµo ®ã thùc
hiÖn th× chØ viÖc bÊm chuét lªn hép chän (bªn tr¸i) tªn cña Toolbar ®ã. Sau
khi Toolbar ®· ®îc hiÖn sÏ thÊy xuÊt hiÖn dÊu chän bªn c¹nh tªn Toolbar
®ã, nÕu muèn th«i hiÖn th× chØ viÖc bÊm l¹i vµo hép chän lµ ®îc.
ViÖc sö dông c¸c hép c«ng cô (Toolbox) tõ c¸c Toolbar ®Ó thùc hiÖn
c¸c lÖnh AutoCAD nãi chung lµ kh¸ nhanh chãng vµ tiÖn dông. C¸c hép c«ng
cô l¹i ®îc thiÕt kÕ theo d¹ng ®å häa kh¸ trùc quan, khi di chuyÓn con trá
chuét lªn phÇn mµn h×nh cña hép c«ng cô, cßn thÊy xuÊt hiÖn lêi nh¾c
(Tooltip) cho biÕt ®©y lµ hép c«ng cô g×, do vËy viÖc sö dông toolbar l¹i cµng
trë nªn trùc quan vµ tiÖn dông. Tuy vËy nÕu trªn mµn h×nh cña AutoCAD ta
cho hiÖn tÊt c¶ 24 Toolbar th× phÇn mµn h×nh sÏ trë nªn rèi, rÊt khã quan s¸t,
tèc ®é thùc hiÖn lÖnh còng sÏ bÞ chËm h¬n, do vËy ngêi ta thêng chØ cho
hiÖn nh÷ng Toolbar cÇn thiÕt nhÊt, hay ®îc sö dông nhÊt mµ th«i.
H×nh 2. HiÓn thÞ Toolbar theo yªu cÇu cña ngêi sö dông
SV: Ph¬ng ThÕ C«ng Líp: C§T§ – K47
8
- §å ¸n tèt nghiÖp Bé m«n: Tr¾c ®Þa phæ th«ng
C¸c Toolbar th«ng thêng ®îc ®Æt ë chÕ ®é thêng trùc mçi khi khëi
®éng AutoCAD lµ:
Standard:
Draw:
Modify:
Properties:
Layers:
Dimension:
H×nh 3
SV: Ph¬ng ThÕ C«ng Líp: C§T§ – K47
9
- §å ¸n tèt nghiÖp Bé m«n: Tr¾c ®Þa phæ th«ng
3. C¸c lÖnh sö dông trong Autocad
TT Tªn lÖnh PhÝm t¾t T¸c dông cña lÖnh
1 AligneD §o kho¶ng c¸ch cña ®êng, ®o¹n th¼ng
2 Arc a VÏ cung trßn
3 Area aa §o diÖn tÝch vµ chu vi
4 Array ar Sao chÐp ®èi tîng
5 Bhatch h, bh §iÒn ®Çy mÉu t« cho mét vïng kÝn
6 Block b §Þnh nghÜa 1 khèi tõ c¸c dßng ®· ®¸nh dÊu
7 Circle c VÏ mét vßng trßn
8 Copy Co, cp Sao chÐp mét ®èi tîng
9 Dtext dt HiÖn dtext trªn mµn h×nh
10 Ellipse el VÏ h×nh ElÝp hoÆc cung ElÝp
11 Erase e Xo¸ ®èi tîng khái b¶n vÏ
12 Export exp Ghi sè liÖu b¶n vÏ ra File kh¸c
13 ExtenD ex Më réng ®èi tîng b¶n vÏ
14 Filter fi Läc ®èi tîng
15 Group g §Æt tªn cho 1 nhãm Hg ®· ®¸nh dÊu
16 Hatch h T« mét vïng theo mÉu t« ®· chØ ®Þnh
17 Hatchedit he Sö¨ mÉu t«
18 Import mp ChÌn File ¶nh vµo Autocad
19 Insert i ChÌn khèi vµo b¶n vÏ
20 layer la §iÒu kiÓn líp
21 LenThen Len KÐo dµi mét ®èi tîng
22 Line l VÏ mét ®êng th¼ng
23 linetype lt §Þnh kiÓu ®êng vÏ
24 Ltscale lts §Æt tû lÖ nÐt vÏ
25 Measure me LÖnh chia ®èi tîng theo ®é dµi ®o¹n
26 Mirror mi LÖnh lÊy ®èi xøng
27 Mline ml T¹o c¸c ®êng th¼ng song song víi nhau
SV: Ph¬ng ThÕ C«ng Líp: C§T§ – K47
10
- §å ¸n tèt nghiÖp Bé m«n: Tr¾c ®Þa phæ th«ng
28 Move m LÖnh di chuyÓn mét hay nhiÒu ®èi tîng
29 Offset 0 LÖnh vÏ song song
30 Osnap os B¾t ®iÓm ®Æc biÖt cña ®èi tîng
31 Pan p X¸c ®Þnh b¶n vÏ trªn mµn h×nh
32 Pline pl LÖnh vÏ ®êng ®a tuyÕn
33 Plot Print XuÊt b¶n vÏ ra giÊy
34 Point po VÏ mét ®iÓm cã täa ®é ®Þnh tríc
35 Polygon pol VÏ ®a gi¸c ®Òu
36 Preview pre Xem tríc trang in
37 PrOerties props HiÖn hép tho¹i thuéc tÝnh ®èi tîng
38 Quit cxit Tho¸t khái Autocad
39 Rectang rec VÏ h×nh ch÷ nhËt
40 Rename ren §æi tªn mét ®èi tîng
41 ROTATE ro Xoay ®èi tîng
42 Scale Se LÖnh thay ®æi kÝch thíc ®èi tîng vÏ
43 Snap Sn BËt (t¾t) chÕ ®é b¾t ®iÓm khi di chuyÓn chuét
44 Solid So T¹o ra mté ®êng ®a tuyÕn ®ãng kÝn ®îc t« ®Æc
45 Spell Sp KiÓm tra v¨n ph¹m cho c¸c kÝ tù ®· nhËp trong b¼n vÏ
46 Style st §Þnh kiÓu cho c¸c kÝ tù
47 Tablet ta BËt (t¾t) kÕt nèi tíi bµn sè ho¸
48 Thickness th §é dµy ®êng vÏ
49 Toolbar to HiÖn (Èn) c¸c thanh c«ng cô cña Autocad
50 Trim tr LÖnh c¾t ®êng cã ®èi tîng chÆn
51 View v CÊt hoÆc ®äc l¹i phÇn hiÓn thÞ trªn mµn h×nh
52 Wblock w Ghi c¸c ®èi tîng ra File
53 Xline xl T¹o mét ®êng th¼ng dµi v« tËn
54 Z00m z Thu phãng ®èi tîng vÏ
SV: Ph¬ng ThÕ C«ng Líp: C§T§ – K47
11
- §å ¸n tèt nghiÖp Bé m«n: Tr¾c ®Þa phæ th«ng
I.3. Khèi lÖnh tra cøu
1. LÖnh LIST
LiÖt kª th«ng tin c¬ së d÷ liÖu cña mét hay mét nhãm ®èi tîng ®îc
lùa chän.
LÖnh List cho phÐp liÖt kª c¸c d÷ liÖu (líp, mµu s¾c, ®iÓm ®Æt...) cña
mét hay nhiÒu ®èi tîng.
Trªn thanh c«ng cô chän
Tõ Tools menu, chän Inquiry > List
Command line: list
sÏ thÊy xuÊt hiÖn c¸c th«ng tin m« t¶ ®èi tîng ®ã. VÝ dô sau khi chän ®èi
tîng lµ Block Ghe banh sÏ thÊy xuÊt hiÖn c¸c th«ng tin.
Select objects:
BLOCK REFERENCE Layer: “0”
Space: Model space
Handle = 1B3
“GhÕ bµnh”
at point, X = 38.1225 Y = 34.3266 Z = 0.0000
X scale factor 1.000
Y scale factor 1.000
rotation Angle 0
Z scale factor 1.000
2. LÖnh DBLIST
LiÖt kª th«ng tin cña tÊt c¶ c¸c ®èi tîng trªn b¶n vÏ.
Command line: dblist
3. LÖnh DIST
§o kho¶ng c¸ch vµ ®o gãc.
LÖnh dist hiÓn thÞ kho¶ng c¸ch (gãc) x¸c ®Þnh bëi hai ®iÓm trªn b¶n vÏ.
Trªn thanh c«ng cô, chän
Tõ Tools menu, chän Inquiry > Distance.
SV: Ph¬ng ThÕ C«ng Líp: C§T§ – K47
12
- §å ¸n tèt nghiÖp Bé m«n: Tr¾c ®Þa phæ th«ng
Command line: dist
Specify first point: (®iÓm thø nhÊt)
Specify second point: (®iÓm thø hai)
4. LÖnh ID
HiÓn thÞ täa ®é mét ®iÓm trªn mµn h×nh.
LÖnh id cho phÐp liÖt kª c¸c d÷ liÖu (líp, mµu s¾c, ®iÓm ®Æt...) cña mét
hay nhiÒu ®èi tîng.
Tõ Tools menu, chän Inquiry > ID Point
Command line: id
Point: (chØ ra ®iÓm cÇn x¸c ®Þnh täa ®é).
5. LÖnh AREA
§o diÖn tÝch vµ chu vi
LÖnh Area dïng ®Ó ®o diÖn tÝch mét vïng x¸c ®Þnh vµ chu vi ®êng bao
vïng ®ã. C¸c vïng cã thÓ ®o ®îc b»ng lÖnh Area bao gåm: polygon,
polyline, circle.
Trªn thanh c«ng cô, chän
Tõ Tools menu, chän Inquiry > Area
Command line: area
/ Object / Add / Subtract:
First point
NÕu tr¶ lêi dßng nh¾c trªn b»ng mét ®iÓm. AutoCAD sÏ yªu cÇu vµo
®iÓm kÕ tiÕp vµ lÆp l¹i cho ®Õn khi tr¶ lêi lµ Null
Sau ®ã AutoCAD sÏ hiÓn thÞ diÖn tÝch vµ chu vi t¬ng øng víi vïng
khÐp kÝn trªn c¬ së c¸c ®iÓm ®· vµo.
Object:
§o diÖn tÝch vïng giíi h¹n bëi ®èi tîng ®îc chän vµ ®é dµi cña ®èi
tîng ®ã.
Add:
SV: Ph¬ng ThÕ C«ng Líp: C§T§ – K47
13
- §å ¸n tèt nghiÖp Bé m«n: Tr¾c ®Þa phæ th«ng
Tïy chän nµy sÏ ®Æt lÖnh Area trong mode céng, cho phÐp céng diÖn
tÝch vµ chu vi t¬ng øng víi nhiÒu vïng. AutoCAD cuèi cïng sÏ hiÓn thÞ tæng
diÖn tÝch c¸c vïng ®îc chän.
Subtract:
Tïy chän nµy ®Æt lÖnh Area trong mode trõ, ngîc l¹i víi mode céng.
6. LÖnh Zoom
Thu phãng h×nh vÏ trªn b¶n vÏ
LÖnh Zoom cho phÐp phãng to hay thu nhá h×nh vÏ ®ang hiÓn thÞ trªn
mµn h×nh nhng kÝch thíc thùc cña chóng vÉn ®îc gi÷ nguyªn.
Tõ View menu, chän Zoom.
Command line: zoom
All / Center / Dynamic / Extents / Previous / Scale(X/XP) / Window /
:
Realtime
Thu phãng b¶n vÏ trªn mµn h×nh th«ng qua biÓu tîng: NhÊn phÝm Esc
®Ó kÕt thóc lÖnh.
All:
Tïy chän nµy cho phÐp xem trªn mµn h×nh toµn bé h×nh vÏ (giíi h¹n
®îc ®Æt bëi lÖnh Limits).
NÕu h×nh vÏ vît qu¸ giíi h¹n h×nh vÏ, mµn h×nh sÏ hiÓn thÞ toµn bé
h×nh vÏ nµy.
Center
Tïy chän nµy cho phÐp x¸c ®Þnh mét cöa sæ cã t©m vµ chiÒu gi¶m ®é
lín cña cöa sæ cÇn zoom. Muèn hiÓn thÞ vïng ®· ®îc chän lªn mµn h×nh cÇn
ph¶i nhÊn phÝm Enter. NÕu chän cöa sæ hiÓn thÞ bªn trong khung mµu ®á sÏ
t¨ng tèc ®é zoom.
Dynamic
HiÓn thÞ mét mµn h×nh ®Æc biÖt gåm mét sè phÇn:
- Mét khung ch÷ nhËt mµu tr¾ng (hay ®en) bao toµn bé phÇn ®· vÏ
(extents).
SV: Ph¬ng ThÕ C«ng Líp: C§T§ – K47
14
- §å ¸n tèt nghiÖp Bé m«n: Tr¾c ®Þa phæ th«ng
- Mét khung ch÷ nhËt mµu xanh (hay tÝm) chØ vïng mµn h×nh tríc ®ã.
- Bèn dÊu gèc vu«ng mµu ®á chØ vïng mµn h×nh ta cã thÓ zoom víi tèc
®é cao. ¤ quan s¸t ®îc ®Þnh d¹ng ban ®Çu b»ng víi khung ch÷ nhËt mµu
xanh mµ ta cã thÓ di chuyÓn « nµy b»ng thiÕt bÞ chØ ®iÓm ®Ó chän vïng mµn
h×nh cÇn hiÓn thÞ. DÊu X chØ t©m cña « quan s¸t ®ã, cã thÓ rêi dÊu X tíi vÞ trÝ
cÇn thiÕt råi nh¸y chuét. Khi ®ã dÊu sÏ ®îc thay thÕ b»ng mòi tªn chØ vµo
c¹nh ph¶i cho phÐp t¨ng hay gi¶m.
Extents
HiÓn thÞ phÇn ®· vÏ võa khÝt mµn h×nh.
Previous
Tïy chän nµy cho phÐp phôc håi l¹i mµn h×nh tríc ®ã, AutoCAD lu
®îc 10 mµn h×nh tríc ®ã, do ®ã cã thÓ zoom previous l¹i 10 lÇn liªn tiÕp.
Scale
Tû lÖ tham chiÕm ®Õn toµn c¶nh: lµ tû lÖ thu phãng h×nh vÏ so víi kÝch
thíc thùc cña chóng khi ®îc ®Þnh nghÜa b»ng lÖnh Limits. Tû lÖ b»ng 1 sÏ
hiÓn thÞ lªn mµn h×nh toµn bé h×nh vÏ (toµn c¶nh) ®îc giíi h¹n b»ng lÖnh
Limits. Tû lÖ lín h¬n 1 lµ phãng to cßn thu nhá h¬n 1 lµ thu nhá h×nh vÏ.
- Tû lÖ tham chiÕu c¶nh mµn h×nh hiÖn hµnh: lµ tû lÖ thu phãng h×nh vÏ
®ang hiÓn thÞ trªn mµn h×nh. Khi dïng tû lÖ nµy ph¶i thªm X sau hÖ sè tû lÖ.
- Cã thÓ vµo hÖ sè tû lÖ theo sau lµ XP ®Ó tham chiÕu ®Õn kh«ng gian
ph¼ng (paper-space).
Window
HiÓn thÞ trªn mµn h×nh phÇn h×nh vÏ ®îc x¸c ®Þnh b»ng mét cöa sæ ch÷
nhËt.
7. LÖnh PAN
Xª dÞch b¶n vÏ trªn mµn h×nh.
LÖnh Pan cho phÐp xª dÞch h×nh vÏ trªn mµn h×nh ®Ó cã thÓ xem ®îc
tÊt c¶ c¸c phÇn kh¸c nhau cña h×nh vÏ mµ kh«ng thay ®æi kÝch thíc hiÖn
hµnh.
Trªn thanh c«ng cô, chän
SV: Ph¬ng ThÕ C«ng Líp: C§T§ – K47
15
- §å ¸n tèt nghiÖp Bé m«n: Tr¾c ®Þa phæ th«ng
Tõ View menu, chän Pan > Realtime.
Command line: Pan
Dispiscement: (vµo ®é dêi hay ®iÓm gèc)
Second point: (hay vµo ®iÓm thø hai)
NÕu vµo ®é dêi vµ cho nh¾c nhë thø hai th× c¶nh trªn mµn h×nh sÏ
trît theo ®é dêi ®a vµo. NÕu x¸c ®Þnh ®iÓm gèc vµ ®iÓm thø hai, c¶nh sÏ
trît theo ®é dêi tõ ®iÓm gèc tíi ®iÓm thø hai.
8. LÖnh VIEW
Cho phÐp ®Æt tªn, lu tr÷, xãa, gäi mét c¶nh mµn h×nh.
Tõ View menu, chän Named Views
Command line: View.
H×nh 4
NÕu muèn ®Þnh nghÜa phÇn diÖn tÝch thÓ hiÖn trªn mµn h×nh th× b¹n nhÊt
nót New... Khi ®ã b¹n sÏ nhËn tiÕp mét hép tho¹i New View.
H×nh 5
SV: Ph¬ng ThÕ C«ng Líp: C§T§ – K47
16
- §å ¸n tèt nghiÖp Bé m«n: Tr¾c ®Þa phæ th«ng
T¹i « View Name b¹n cã thÓ cho tªn cña phÇn diÖn tÝch thÓ hiÖn trªn
mµn h×nh. NÕu b¹n muèn nã thÓ hiÖn trªn mµn h×nh th× nhÊn vµo nót Current
Display.
NÕu muèn x¸c ®Þnh ranh giíi theo chÕ ®é cöa sæ b¹n nhÊn vµo nót
Define Window. Sau ®ã b¹n cã thÓ nhÊn nót ®Ó dïng thiÕt bÞ chuét trá trùc
tiÕp phÇn diÖn tÝch thÓ hiÖn.
NÕu muèn biÕt th«ng tin vÒ phÇn diÖn tÝch thÓ hiÖn trªn mµn h×nh, b¹n
chØ cÇn chän tªn cöa sæ thÓ hiÖn råi nhÊn nót Details... B¹n sÏ nhËn ®îc mét
khung cöa sæ víi c¸c th«ng tin sau:
H×nh 6
I.4. C«ng t¸c ®o vÏ mÆt c¾t ®Þa h×nh
I.4.1. Kh¸i niÖm
MÆt c¾t ®Þa h×nh lµ h×nh biÓu diÔn h×nh d¸ng cao thÊp cña mÆt ®Êt tù
nhiªn ch¹y däc theo mét tuyÕn nµo ®ã.
- §Ó phôc vô cho viÖc thiÕt kÕ, thi c«ng c¸c c«ng tr×nh d¹ng tuyÕn nh
giao th«ng, thuû lîi, ®Þa chÊt vµ tÝnh khèi lîng ®µo ®¾p vv… cÇn ph¶i hiÓn
thÞ ®Þa h×nh trªn mÆt ph¼ng ®øng, ®ã lµ mÆt c¾t däc vµ mÆt c¾t ngang cña
tuyÕn.
Qu¸ tr×nh ®o vÏ mÆt c¾t däc ®Þa h×nh ®îc tiÕn hµnh theo c¸c bíc sau
- X¸c ®Þnh tuyÕn ®o.
- §ãng cäc däc tuyÕn ®o.
SV: Ph¬ng ThÕ C«ng Líp: C§T§ – K47
17
- §å ¸n tèt nghiÖp Bé m«n: Tr¾c ®Þa phæ th«ng
- §o chiÒu dµi vµ ®é cao gi÷a c¸c cäc.
- §o vÏ b×nh ®å hai bªn tuyÕn.
- TÝnh to¸n vµ vÏ mÆt c¾t ®Þa h×nh.
§Ó cã ®êng tuyÕn trªn thùc ®Þa ta bè trÝ mét hÖ thèng cäc. Trªn suèt
däc tuyÕn, ta ph¶i ®o vµ c¾m c¸c cäc gäi lµ “Cäc km”hay cäc “100 m” cßn gäi
lµ cäc chÝnh vµ c¸c cäc phô.
- §Æt m¸y kinh vÜ t¹i ®iÓm ®Çu C0-0 ng¾m vÒ sµo tiªu c¾m ë ®Ønh gãc
ngoÆt B ®Ó ®Þnh híng ta dïng thíc thÐp hoÆc m¸y toµn ®¹c ®o kho¶ng c¸ch
ngang cña tõng ®o¹n 100m víi ®é chÝnh x¸c 1:1000 , 1:2000, råi cè ®Þnh b»ng
cäc. NÕu ®é dèc V> 20 ta ph¶i c¶i chÝnh c¹nh nghiªng D vÒ c¹nh ngang S vµ
cäc “100m” thø nhÊt ký hiÖu lµ C0-1 nghÜa lµ 0Km + 100m vµ cäc thø 2 lµ C0-2,
vv…, ®Çu tiªn ta ®¸nh dÊu C1-0 vµ tiÕp theo lµ C1-1, C1-2,……C1-9
T¹i c¸c ®iÓm cã ®Þa h×nh ®Þa vËt thay ®æi ta ph¶i ®ãng thªm c¸c cäc gäi
lµ “cäc phô” ®o kho¶ng c¸ch ®Õn cäc chÝnh víi ®é chÝnh x¸c 1dm vµ ®ång
thêi ghi sè liÖu cho c¸c cäc phô.
VÝ dô: C1-1 + 20 cã nghÜa lµ cäc phô nµy c¸ch ®iÓm xuÊt ph¸t lµ 1120m
ë nh÷ng ®Ønh gãc ngoÆt cña tuyÕn ta ®ãng nh÷ng cäc ch¾c h¬n nh èng
thÐp, cäc bª t«ng ta kh«ng tÝnh chiÒu dµi c«ng tr×nh theo híng tiÕp tuyÕn mµ
ta tÝnh theo ®êng cong.
VÝ dô: Ta tÝnh theo híng AMC
M
A C
H×nh 7
Nhng ph¶i ghi sè liÖu kho¶ng c¸ch tõ nã ®Õn “cäc 100m” nh ghi ë c¸c cäc
phô vµ ®o gãc ngoÆt cña tuyÕn víi ®é chÝnh x¸c 0,5’.
SV: Ph¬ng ThÕ C«ng Líp: C§T§ – K47
18
nguon tai.lieu . vn