Xem mẫu

  1. Đồ án tốt nghiệp Đề tài môn Trắc địa phổ thông
  2. §å ¸n tèt nghiÖp Bé m«n: Tr¾c ®Þa phæ th«ng Môc lôc Trang Më ®Çu........................................................................................................................................................................................................................ Ch­¬ng I. Thµnh lËp mÆt c¾t phôc vô c«ng t¸c tÝnh khèi l­îng ®µo ®¾p .. 1 I.1. Giíi thiÖu vÒ ch­¬ng tr×nh AutoCAD .......................................................................................... 1 I.2. Giao diÖn, menu, toolbar vµ c¸c lÖnh cña AutoCAD ............................................. 2 I.3. Khèi lÖnh tra cøu ................................................................................................................................................... 12 I.4. C«ng t¸c ®o vÏ mÆt c¾t ®Þa h×nh ....................................................................................................... 17 - MÆt c¾t ngang - MÆt c¾t ®øng Ch­¬ng II. C«ng t¸c tÝnh to¸n x¸c ®Þnh khèi l­îng ®µo ®¾p...................................... 25 II.1. Ph­¬ng ph¸p ®o diÖn tÝch ....................................................................................................................... 25 II.2. Ph­¬ng ph¸p tÝnh khèi l­îng ®µo ®¾p .................................................................................. 37 Ch­¬ng III. TÝnh to¸n thùc nghiÖm .................................................................................................................... 42 III.1. C«ng t¸c tÝnh to¸n quy ho¹ch ®­êng quèc lé 3 – khu vùc huyÖn §«ng Anh – Hµ Néi ®o¹n tõ x· Nguyªn Khª ®Õn x· Mai L©m. B¶n ®å th¸ng 10/2005 tû lÖ 1:1000 ...................................................................................... 42 III.2. C«ng t¸c tÝnh to¸n t¹i vïng má than Cäc S¸u th¸ng 10 vµ th¸ng 11 trªn tê b¶n ®å tû lÖ 1/1000 ................................................................................................................ 52 KÕt luËn............................................................................................................................................................................................................. 67 Tµi liÖu tham kh¶o........................................................................................................................................................................... 68 SV: Ph­¬ng ThÕ C«ng Líp: C§T§ – K47 0
  3. §å ¸n tèt nghiÖp Bé m«n: Tr¾c ®Þa phæ th«ng Ch­¬ng I thµnh lËp mÆt c¾t phôc vô c«ng t¸c tÝnh khèi l­îng ®µo ®¾p I.1. Giíi thiÖu vÒ ch­¬ng tr×nh AutoCAD Autocad lµ ch÷ viÕt t¾t cña côm tõ tiÕng anh Computer Aided Design. HiÖn nay thuËt ng÷ CAD ngµy cµng trë nªn phæ biÕn trong c¸c ngµnh kü thuËt. Nã ®· t¹o ra nh÷ng ph­¬ng ph¸p thiÕt kÕ míi cho c¸c kü thuËt gia, kiÕn tróc s­, kü s­, c¸c nhµ chÕ t¹o c¬ khÝ, c¸c c«ng tr×nh s­ x©y dùng. Trong tiÕng ViÖt cã nghÜa lµ thiÕt kÕ trªn m¸y tÝnh hay gäi lµ thiÕt kÕ víi sù hç trî cña m¸y tÝnh. ViÖc thiÕt kÕ trªn m¸y tÝnh gióp ta cã thÓ ®­a ra nhiÒu ph­¬ng ¸n trong mét thêi gian ng¾n mµ cã thÓ thay ®æi b¶n vÏ mét c¸ch dÔ dµng vµ nhanh chãng h¬n rÊt nhiÒu so víi c¸ch lµm thñ c«ng. Ngoµi ra b»ng c¸c lÖnh truy vÊn trùc tiÕp ta cã thÓ tra hái c¸c th«ng tin vÒ diÖn tÝch, kho¶ng c¸ch vv… cïng nhiÒu th«ng tin kh¸c trªn b¶n thiÕt kÕ vµ ch­¬ng tr×nh mét c¸ch dÔ dµng vµ trùc quan. HiÖn nay Autocad lµ mét phÇn mÒm thiÕt kÕ trªn m¸y tÝnh hiÖn ®­îc sö dông øng dông rÊt réng r·i trong nhiÒu ngµnh nghÒ kh¸c nhau. - ThiÕt kÕ hÖ thèng b¶n ®å ®Þa h×nh vµ x©y dùng c¬ së h¹ tÇng - ThiÕt kÕ c¸c c«ng tr×nh thuû lîi - ThiÕt kÕ c¸c hÖ thèng ®iÖn n­íc vµ chiÕu s¸ng - ThiÕt kÕ cÇu ®­êng vµ c¸c c«ng tr×nh giao th«ng - ThiÕt kÕ c¬ khÝ chÕ t¹o m¸y …………………………………. T¹i ViÖt Nam Autocad ®· ®­îc biÕt ®Õn tõ nh÷ng n¨m 90 cña thÕ kû XX. TiÖn Ých cña Autocad ngµy cµng chinh phôc ®­îc ®«ng ®¶o ®éi ngò c¸c nhµ kü thuËt, kü s­ kiÕn tróc s­ thuéc nhiÒu ®¬n vÞ ngµnh nghÒ kh¸c nhau trong c¶ n­íc. SV: Ph­¬ng ThÕ C«ng Líp: C§T§ – K47 1
  4. §å ¸n tèt nghiÖp Bé m«n: Tr¾c ®Þa phæ th«ng Cho ®Õn nay mÆc dï c¸c øng dông ®å ho¹ phôc vô viÖc vÏ vµ thiÕt kÕ kü thuËt ®· xuÊt hiÖn thªm nhiÒu ch­¬ng tr×nh míi, cã giao diÖn hay mét sè tÝnh n¨ng kü thuËt míi, xong xÐt toµn côc rÊt khã cã ch­¬ng tr×nh nµo v­ît ®­îc Autocad. Ngµy nay Autocad ®· trë thµnh mét bé phËn kh«ng thÓ thiÕu ®èi víi c¸c ®¬n vÞ thiÕt kÕ thi c«ng c«ng tr×nh. ViÖc vÏ vµ xuÊt b¶n b¶n vÏ tõ Autocad ®· trë thµnh th«ng dông vµ quen thuéc ®èi víi hÇu hÕt nh÷ng bä hå s¬ thiÕt kÕ cña ngµnh kü thuËt. I.2. Giao diÖn, menu, tool bar vµ c¸c lÖnh cña Autocad 1. Giao diÖn cña Autocad Sau khi khëi ®éng Autocad sÏ xuÊt hiÖn mµn h×nh lµm viÖc cña Autocad. Toµn bé khung mµn h×nh cã thÓ chia lµm 4 vïng. Vïng III Vïng I Vïng IV Vïng II H×nh 1. Mµn h×nh giao diÖn cña AutoCad 2004 SV: Ph­¬ng ThÕ C«ng Líp: C§T§ – K47 2
  5. §å ¸n tèt nghiÖp Bé m«n: Tr¾c ®Þa phæ th«ng a. Vïng I: Lµ vïng chiÕm phÇn lín diÖn tÝch cña mµn h×nh vïng nµy còng lµ vïng thÓ hiÖn b¶n vÏ mµ chóng ta sÏ thùc hiÖn vµ ®­îc gäi lµ vïng Gtraplic (phÇn mµn h×nh dïng cho ®å ho¹). b. Vïng II: ChØ dßng tr¹ng th¸i hay dßng t×nh tr¹ng – Status line. ë ®©y xuÊt hiÖn mét sè th«ng sè vµ chøc n¨ng cña b¶n vÏ (Status Bar) c¸c Status Bar nµy võa lµ c¸c th«ng b¸o vÒ tr¹ng th¸i hoÆc kh«ng chän võa lµ hép chän, khi bÊm chuét vµo ®ã tr¹ng th¸i sÏ ®­îc chuyÓn ng­îc l¹i. VÝ dô: ChÕ ®é b¾t ®iÓm SNAP lµ ON nÕu bÊm chuét vµ SNAP trªn dßng hiÖn th× chÕ ®é b¾t ®iÓm lóc ®ã sÏ lµ 0FF. c. Vïng III: Vïng gåm c¸c menu lÖnh vµ c¸c thanh c«ng cô, mçi menu hay mçi nót h×nh t­îng trªn thanh c«ng cô t­¬ng øng víi mét lÖnh cña Autocad. d. Vïng IV: Vïng dßng lÖnh hay dßng nh¾c, khi nhËp lÖnh tõ bµn phÝm hoÆc gäi lÖnh tõ menu th× lóc ®ã c©u lÖnh sÏ hiÓn thÞ sau dßng Command. VÝ dô: Command: line (L) 2. Menu vµ Tool bar cña Autocad Trong Autocad hÇu hÕt c¸c lÖnh ®Òu cã thÓ ®­îc chän th«ng qua menu hoÆc Tool bar cña ch­¬ng tr×nh. §©y lµ c¸c phÇn tö mµn h×nh cã h×nh d¹ng tÝch cùc nã gióp ta thùc hiÖn ®­îc c¸c lÖnh cña Autocad mµ kh«ng nhÊt thiÕt cÇn ph¶i nhí tªn lÖnh. Nh÷ng thanh c«ng cô nµy rÊt h÷u hiÖu vµ tiÖn Ých víi ng­êi ®Çu tiªn lµm viÖc víi Autocad, tuy nhiªn viÖc thùc hiÖn lÖnh th«ng qua menu hoÆc Tool bar, yªu cÇu ng­êi sö dông ph¶i liªn tôc di chuyÓn chuét ®Õn c¸c hép c«ng cô hoÆc chøc n¨ng menu Tool bar t­¬ng øng. A. Menu Bar Trong Autocad cã 11 danh môc Menu thuéc vïng III, c¸c menu nµy ®­îc xÕp ngay bªn dßng d­íi tiªu ®Ò, ®ã lµ c¸c Menu d¹ng kÐo xuèng (pull SV: Ph­¬ng ThÕ C«ng Líp: C§T§ – K47 3
  6. §å ¸n tèt nghiÖp Bé m«n: Tr¾c ®Þa phæ th«ng down Menu) c¸c chøc n¨ng nµy sÏ xuÊt hiÖn ®Çy ®ñ khi ta kÝch chuét lªn danh môc cña menu ®ã. Gåm 11 danh môc Menu thuéc vïng III TT Minh häa Chøc n¨ng File Menu Menu nµy ®¶m tr¸ch toµn bé c¸c chøc n¨ng lµm viÖc víi File trªn ®Üa (më File, ghi File, xuÊt nhËp File...). 1 Ngoµi ra cßn ®¶m nhËn viÖc ®Þnh d¹ng trang in; khai b¸o c¸c tham sè ®iÒu khiÓn viÖc xuÊt c¸c sè liÖu trªn b¶n vÏ hiÖn t¹i ra giÊy hoÆc ra File... Menu Edit Liªn quan ®Õn c¸c chøc n¨ng chØnh söa sè liÖu d¹ng 2 tæng qu¸t: ®¸nh dÊu v¨n b¶n sao l­u vµo bé nhí t¹m thêi (Copy); d¸n (Paste) sè liÖu tõ bé nhí t¹m thêi ra trang h×nh hiÖn t¹i... SV: Ph­¬ng ThÕ C«ng Líp: C§T§ – K47 4
  7. §å ¸n tèt nghiÖp Bé m«n: Tr¾c ®Þa phæ th«ng Menu View Liªn quan ®Õn c¸c chøc n¨ng thÓ hiÖn mµn h×nh AutoCAD, kh«i phôc mµn h×nh (Redraw); thu phãng 3 h×nh (Zoom); ®Èy h×nh (Pan); t¹o c¸c Viewport; thÓ hiÖn mµn h×nh d­íi d¹ng khèi (Shape hoÆc Render)v.v... Menu Insert Sö dông ®Ó thùc hiÖn c¸c lÖnh chÌn. C¸c d¹ng sè 4 liÖu ®­îc chÌn vµo cã thÓ lµ c¸c khèi (Block); c¸c file ¶nh; c¸c ®èi t­îng 3D Studio; c¸c file ¶nh d¹ng Metafile; c¸c ®èi t­îng OLE v.v... Menu Format Sö dông ®Ó ®Þnh d¹ng cho c¸c ®èi t­îng vÏ. C¸c ®èi t­îng ®Þnh d¹ng cã thÓ lµ c¸c líp (Layer); ®Þnh d¹ng mµu s¾c (Color); KiÓu ®­êng; ®é m¶nh cña ®­êng; 5 kiÓu ch÷; kiÓu ghi kÝch th­íc; kiÓu thÓ hiÖn ®iÓm v.v... Ngoµi ra menu nµy cßn chøa c¸c hµm ®Þnh d¹ng sè liÖu (Units), cho phÐp chän hoÆc chØnh kiÓu ®¬n vÞ dµi, d¹ng thÓ hiÖn cho sè thËp ph©n, d¹ng thÓ hiÖn ®¬n vÞ ®o gãc, h­íng chuÈn cña gãc... SV: Ph­¬ng ThÕ C«ng Líp: C§T§ – K47 5
  8. §å ¸n tèt nghiÖp Bé m«n: Tr¾c ®Þa phæ th«ng Menu Tools Chøa c¸c hµm c«ng cô ®a môc ®Ých. Tõ ®©y thùc hiÖn rÊt nhiÒu d¹ng c«ng viÖc kh¸c nhau nh­: so¸t chÝnh t¶ cho ®o¹n v¨n b¶n tiÕng Anh (Spelling); gäi hép tho¹i thuéc tÝnh ®èi t­îng (Properties); t¶i c¸c 6 ch­¬ng tr×nh d¹ng ARX, LSP... t¹o c¸c Marco; dÞch chuyÓn gèc täa ®é v.v... Ngoµi ra chøc n¨ng Options tõ danh môc Menu nµy cßn cho phÐp ng­êi sö dông lùa chän rÊt nhiÒu thuéc tÝnh giao diÖn kh¸c (mµu nÒn, chÕ ®é khëi ®éng; kÝch th­íc con trá; Font ch÷ hiÓn thÞ v.v...) Menu Draw Lµ danh môc Menu chøa hÇu hÕt c¸c lÖnh vÏ c¬ b¶n cña AutoCAD. Tõ c¸c lÖnh vÏ ®­êng ®Õn c¸c lÖnh vÏ mÆt, vÏ khèi; tõ c¸c lÖnh vÏ ®­êng th¼ng, ®o¹n th¼ng ®Õn c¸c lÖnh vÏ phøc t¹p; tõ c¸c lÖnh lµm viÖc víi 7 ®­êng ®Õn c¸c lÖnh lµm viÖc víi v¨n b¶n (Text), ®Õn c¸c lÖnh t« mµu, ®iÒn mÉu t«, t¹o khèi vµ sö dông khèi v.v... Cã thÓ hiÓu ®©y lµ danh môc Menu chñ yÕu vµ quan träng nhÊt cña AutoCAD. SV: Ph­¬ng ThÕ C«ng Líp: C§T§ – K47 6
  9. §å ¸n tèt nghiÖp Bé m«n: Tr¾c ®Þa phæ th«ng Menu Dimension Bao gåm c¸c lÖnh liªn quan ®Õn viÖc ghi vµ ®Þnh d¹ng ®­êng ghi kÝch th­íc trªn b¶n vÏ. C¸c kÝch th­íc cã thÓ ®­îc ghi theo d¹ng kÝch th­íc th¼ng; 8 kÝch th­íc gãc; ®­êng kÝnh, b¸n kÝnh; ghi dung sai; ghi theo kiÓu chó gi¶i v.v... C¸c d¹ng ghi kÝch th­íc cã thÓ ®­îc chän lùa theo c¸c tiªu chuÈn kh¸c nhau, cã thÓ ®­îc hiÖu chØnh ®Ó phï hîp víi tiªu chuÈn cña tõng quèc gia; tõng bé, ngµnh... Menu Modify Lµ danh môc Menu liªn quan ®Õn c¸c lÖnh hiÖu chØnh ®èi t­îng vÏ cña AutoCAD. Cã thÓ sö dông 9 c¸c chøc n¨ng Menu t¹i ®©y ®Ó sao chÐp c¸c ®èi t­îng vÏ; xoay ®èi t­îng theo mét trôc; t¹o ra mét nhãm ®èi t­îng tõ mét ®èi t­îng gèc (Array); lÊy ®èi xøng qua mét trôc Menu Windows Lµ Menu cã thÓ t×m trong hÇu hÕt øng dông kh¸c ch¹y trong m«i tr­êng Windows. C¸c chøc n¨ng 10 Menu ë ®©y chñ yÕu phôc vô viÖc xÕp s¾p c¸c tµi liÖu hiÖn më theo mét quy luËt nµo ®ã nh»m ®¹t hiÖu qu¶ hiÓn thÞ tèt h¬n. Menu Help Lµ Menu gäi ®Õn c¸c chøc n¨ng h­íng dÉn trùc tuyÕn cña AutoCAD. C¸c h­íng dÉn tõ ®©y ®­îc 11 tr×nh bµy tØ mØ, cô thÓ, ®Ò cËp ®Õn toµn bé c¸c néi dung cña AutoCAD. §©y còng lµ c«ng cô rÊt quan träng vµ h÷u Ých cho viÖc tù nghiªn cøu vµ øng dông AutoCAD trong x©y dùng c¸c b¶n vÏ kü thuËt. SV: Ph­¬ng ThÕ C«ng Líp: C§T§ – K47 7
  10. §å ¸n tèt nghiÖp Bé m«n: Tr¾c ®Þa phæ th«ng B. Toolbar AutoCAD cã tÊt c¶ 24 thanh Toolbar. Mçi hép chän (Toolbox) l¹i l iªn quan ®Õn mét lÖnh hoÆc chøc n¨ng cô thÓ nµo ®ã cña m«i tr­êng CAD. §Ó gäi Toolbar nµo ®ã cã thÓ hiÖn nh­ sau: Chän Menu View – Toolbars... sÏ xuÊt hiÖn hép tho¹i h×nh 2. Tõ hép tho¹i nµy nÕu muèn Toolbar nµo ®ã thùc hiÖn th× chØ viÖc bÊm chuét lªn hép chän (bªn tr¸i) tªn cña Toolbar ®ã. Sau khi Toolbar ®· ®­îc hiÖn sÏ thÊy xuÊt hiÖn dÊu chän bªn c¹nh tªn Toolbar ®ã, nÕu muèn th«i hiÖn th× chØ viÖc bÊm l¹i vµo hép chän lµ ®­îc. ViÖc sö dông c¸c hép c«ng cô (Toolbox) tõ c¸c Toolbar ®Ó thùc hiÖn c¸c lÖnh AutoCAD nãi chung lµ kh¸ nhanh chãng vµ tiÖn dông. C¸c hép c«ng cô l¹i ®­îc thiÕt kÕ theo d¹ng ®å häa kh¸ trùc quan, khi di chuyÓn con trá chuét lªn phÇn mµn h×nh cña hép c«ng cô, cßn thÊy xuÊt hiÖn lêi nh¾c (Tooltip) cho biÕt ®©y lµ hép c«ng cô g×, do vËy viÖc sö dông toolbar l¹i cµng trë nªn trùc quan vµ tiÖn dông. Tuy vËy nÕu trªn mµn h×nh cña AutoCAD ta cho hiÖn tÊt c¶ 24 Toolbar th× phÇn mµn h×nh sÏ trë nªn rèi, rÊt khã quan s¸t, tèc ®é thùc hiÖn lÖnh còng sÏ bÞ chËm h¬n, do vËy ng­êi ta th­êng chØ cho hiÖn nh÷ng Toolbar cÇn thiÕt nhÊt, hay ®­îc sö dông nhÊt mµ th«i. H×nh 2. HiÓn thÞ Toolbar theo yªu cÇu cña ng­êi sö dông SV: Ph­¬ng ThÕ C«ng Líp: C§T§ – K47 8
  11. §å ¸n tèt nghiÖp Bé m«n: Tr¾c ®Þa phæ th«ng C¸c Toolbar th«ng th­êng ®­îc ®Æt ë chÕ ®é th­êng trùc mçi khi khëi ®éng AutoCAD lµ: Standard: Draw: Modify: Properties: Layers: Dimension: H×nh 3 SV: Ph­¬ng ThÕ C«ng Líp: C§T§ – K47 9
  12. §å ¸n tèt nghiÖp Bé m«n: Tr¾c ®Þa phæ th«ng 3. C¸c lÖnh sö dông trong Autocad TT Tªn lÖnh PhÝm t¾t T¸c dông cña lÖnh 1 AligneD §o kho¶ng c¸ch cña ®­êng, ®o¹n th¼ng 2 Arc a VÏ cung trßn 3 Area aa §o diÖn tÝch vµ chu vi 4 Array ar Sao chÐp ®èi t­îng 5 Bhatch h, bh §iÒn ®Çy mÉu t« cho mét vïng kÝn 6 Block b §Þnh nghÜa 1 khèi tõ c¸c dßng ®· ®¸nh dÊu 7 Circle c VÏ mét vßng trßn 8 Copy Co, cp Sao chÐp mét ®èi t­îng 9 Dtext dt HiÖn dtext trªn mµn h×nh 10 Ellipse el VÏ h×nh ElÝp hoÆc cung ElÝp 11 Erase e Xo¸ ®èi t­îng khái b¶n vÏ 12 Export exp Ghi sè liÖu b¶n vÏ ra File kh¸c 13 ExtenD ex Më réng ®èi t­îng b¶n vÏ 14 Filter fi Läc ®èi t­îng 15 Group g §Æt tªn cho 1 nhãm Hg ®· ®¸nh dÊu 16 Hatch h T« mét vïng theo mÉu t« ®· chØ ®Þnh 17 Hatchedit he Sö¨ mÉu t« 18 Import mp ChÌn File ¶nh vµo Autocad 19 Insert i ChÌn khèi vµo b¶n vÏ 20 layer la §iÒu kiÓn líp 21 LenThen Len KÐo dµi mét ®èi t­îng 22 Line l VÏ mét ®­êng th¼ng 23 linetype lt §Þnh kiÓu ®­êng vÏ 24 Ltscale lts §Æt tû lÖ nÐt vÏ 25 Measure me LÖnh chia ®èi t­îng theo ®é dµi ®o¹n 26 Mirror mi LÖnh lÊy ®èi xøng 27 Mline ml T¹o c¸c ®­êng th¼ng song song víi nhau SV: Ph­¬ng ThÕ C«ng Líp: C§T§ – K47 10
  13. §å ¸n tèt nghiÖp Bé m«n: Tr¾c ®Þa phæ th«ng 28 Move m LÖnh di chuyÓn mét hay nhiÒu ®èi t­îng 29 Offset 0 LÖnh vÏ song song 30 Osnap os B¾t ®iÓm ®Æc biÖt cña ®èi t­îng 31 Pan p X¸c ®Þnh b¶n vÏ trªn mµn h×nh 32 Pline pl LÖnh vÏ ®­êng ®a tuyÕn 33 Plot Print XuÊt b¶n vÏ ra giÊy 34 Point po VÏ mét ®iÓm cã täa ®é ®Þnh tr­íc 35 Polygon pol VÏ ®a gi¸c ®Òu 36 Preview pre Xem tr­íc trang in 37 PrOerties props HiÖn hép tho¹i thuéc tÝnh ®èi t­îng 38 Quit cxit Tho¸t khái Autocad 39 Rectang rec VÏ h×nh ch÷ nhËt 40 Rename ren §æi tªn mét ®èi t­îng 41 ROTATE ro Xoay ®èi t­îng 42 Scale Se LÖnh thay ®æi kÝch th­íc ®èi t­îng vÏ 43 Snap Sn BËt (t¾t) chÕ ®é b¾t ®iÓm khi di chuyÓn chuét 44 Solid So T¹o ra mté ®­êng ®a tuyÕn ®ãng kÝn ®­îc t« ®Æc 45 Spell Sp KiÓm tra v¨n ph¹m cho c¸c kÝ tù ®· nhËp trong b¼n vÏ 46 Style st §Þnh kiÓu cho c¸c kÝ tù 47 Tablet ta BËt (t¾t) kÕt nèi tíi bµn sè ho¸ 48 Thickness th §é dµy ®­êng vÏ 49 Toolbar to HiÖn (Èn) c¸c thanh c«ng cô cña Autocad 50 Trim tr LÖnh c¾t ®­êng cã ®èi t­îng chÆn 51 View v CÊt hoÆc ®äc l¹i phÇn hiÓn thÞ trªn mµn h×nh 52 Wblock w Ghi c¸c ®èi t­îng ra File 53 Xline xl T¹o mét ®­êng th¼ng dµi v« tËn 54 Z00m z Thu phãng ®èi t­îng vÏ SV: Ph­¬ng ThÕ C«ng Líp: C§T§ – K47 11
  14. §å ¸n tèt nghiÖp Bé m«n: Tr¾c ®Þa phæ th«ng I.3. Khèi lÖnh tra cøu 1. LÖnh LIST LiÖt kª th«ng tin c¬ së d÷ liÖu cña mét hay mét nhãm ®èi t­îng ®­îc lùa chän. LÖnh List cho phÐp liÖt kª c¸c d÷ liÖu (líp, mµu s¾c, ®iÓm ®Æt...) cña mét hay nhiÒu ®èi t­îng. Trªn thanh c«ng cô chän Tõ Tools menu, chän Inquiry > List Command line: list sÏ thÊy xuÊt hiÖn c¸c th«ng tin m« t¶ ®èi t­îng ®ã. VÝ dô sau khi chän ®èi t­îng lµ Block Ghe banh sÏ thÊy xuÊt hiÖn c¸c th«ng tin. Select objects: BLOCK REFERENCE Layer: “0” Space: Model space Handle = 1B3 “GhÕ bµnh” at point, X = 38.1225 Y = 34.3266 Z = 0.0000 X scale factor 1.000 Y scale factor 1.000 rotation Angle 0 Z scale factor 1.000 2. LÖnh DBLIST LiÖt kª th«ng tin cña tÊt c¶ c¸c ®èi t­îng trªn b¶n vÏ. Command line: dblist 3. LÖnh DIST §o kho¶ng c¸ch vµ ®o gãc. LÖnh dist hiÓn thÞ kho¶ng c¸ch (gãc) x¸c ®Þnh bëi hai ®iÓm trªn b¶n vÏ. Trªn thanh c«ng cô, chän Tõ Tools menu, chän Inquiry > Distance. SV: Ph­¬ng ThÕ C«ng Líp: C§T§ – K47 12
  15. §å ¸n tèt nghiÖp Bé m«n: Tr¾c ®Þa phæ th«ng Command line: dist Specify first point: (®iÓm thø nhÊt) Specify second point: (®iÓm thø hai) 4. LÖnh ID HiÓn thÞ täa ®é mét ®iÓm trªn mµn h×nh. LÖnh id cho phÐp liÖt kª c¸c d÷ liÖu (líp, mµu s¾c, ®iÓm ®Æt...) cña mét hay nhiÒu ®èi t­îng. Tõ Tools menu, chän Inquiry > ID Point Command line: id Point: (chØ ra ®iÓm cÇn x¸c ®Þnh täa ®é). 5. LÖnh AREA §o diÖn tÝch vµ chu vi LÖnh Area dïng ®Ó ®o diÖn tÝch mét vïng x¸c ®Þnh vµ chu vi ®­êng bao vïng ®ã. C¸c vïng cã thÓ ®o ®­îc b»ng lÖnh Area bao gåm: polygon, polyline, circle. Trªn thanh c«ng cô, chän Tõ Tools menu, chän Inquiry > Area Command line: area / Object / Add / Subtract: First point NÕu tr¶ lêi dßng nh¾c trªn b»ng mét ®iÓm. AutoCAD sÏ yªu cÇu vµo ®iÓm kÕ tiÕp vµ lÆp l¹i cho ®Õn khi tr¶ lêi lµ Null  Sau ®ã AutoCAD sÏ hiÓn thÞ diÖn tÝch vµ chu vi t­¬ng øng víi vïng khÐp kÝn trªn c¬ së c¸c ®iÓm ®· vµo. Object: §o diÖn tÝch vïng giíi h¹n bëi ®èi t­îng ®­îc chän vµ ®é dµi cña ®èi t­îng ®ã. Add: SV: Ph­¬ng ThÕ C«ng Líp: C§T§ – K47 13
  16. §å ¸n tèt nghiÖp Bé m«n: Tr¾c ®Þa phæ th«ng Tïy chän nµy sÏ ®Æt lÖnh Area trong mode céng, cho phÐp céng diÖn tÝch vµ chu vi t­¬ng øng víi nhiÒu vïng. AutoCAD cuèi cïng sÏ hiÓn thÞ tæng diÖn tÝch c¸c vïng ®­îc chän. Subtract: Tïy chän nµy ®Æt lÖnh Area trong mode trõ, ng­îc l¹i víi mode céng. 6. LÖnh Zoom Thu phãng h×nh vÏ trªn b¶n vÏ LÖnh Zoom cho phÐp phãng to hay thu nhá h×nh vÏ ®ang hiÓn thÞ trªn mµn h×nh nh­ng kÝch th­íc thùc cña chóng vÉn ®­îc gi÷ nguyªn. Tõ View menu, chän Zoom. Command line: zoom All / Center / Dynamic / Extents / Previous / Scale(X/XP) / Window / : Realtime Thu phãng b¶n vÏ trªn mµn h×nh th«ng qua biÓu t­îng: NhÊn phÝm Esc ®Ó kÕt thóc lÖnh. All: Tïy chän nµy cho phÐp xem trªn mµn h×nh toµn bé h×nh vÏ (giíi h¹n ®­îc ®Æt bëi lÖnh Limits). NÕu h×nh vÏ v­ît qu¸ giíi h¹n h×nh vÏ, mµn h×nh sÏ hiÓn thÞ toµn bé h×nh vÏ nµy. Center Tïy chän nµy cho phÐp x¸c ®Þnh mét cöa sæ cã t©m vµ chiÒu gi¶m ®é lín cña cöa sæ cÇn zoom. Muèn hiÓn thÞ vïng ®· ®­îc chän lªn mµn h×nh cÇn ph¶i nhÊn phÝm Enter. NÕu chän cöa sæ hiÓn thÞ bªn trong khung mµu ®á sÏ t¨ng tèc ®é zoom. Dynamic HiÓn thÞ mét mµn h×nh ®Æc biÖt gåm mét sè phÇn: - Mét khung ch÷ nhËt mµu tr¾ng (hay ®en) bao toµn bé phÇn ®· vÏ (extents). SV: Ph­¬ng ThÕ C«ng Líp: C§T§ – K47 14
  17. §å ¸n tèt nghiÖp Bé m«n: Tr¾c ®Þa phæ th«ng - Mét khung ch÷ nhËt mµu xanh (hay tÝm) chØ vïng mµn h×nh tr­íc ®ã. - Bèn dÊu gèc vu«ng mµu ®á chØ vïng mµn h×nh ta cã thÓ zoom víi tèc ®é cao. ¤ quan s¸t ®­îc ®Þnh d¹ng ban ®Çu b»ng víi khung ch÷ nhËt mµu xanh mµ ta cã thÓ di chuyÓn « nµy b»ng thiÕt bÞ chØ ®iÓm ®Ó chän vïng mµn h×nh cÇn hiÓn thÞ. DÊu X chØ t©m cña « quan s¸t ®ã, cã thÓ rêi dÊu X tíi vÞ trÝ cÇn thiÕt råi nh¸y chuét. Khi ®ã dÊu sÏ ®­îc thay thÕ b»ng mòi tªn chØ vµo c¹nh ph¶i cho phÐp t¨ng hay gi¶m. Extents HiÓn thÞ phÇn ®· vÏ võa khÝt mµn h×nh. Previous Tïy chän nµy cho phÐp phôc håi l¹i mµn h×nh tr­íc ®ã, AutoCAD l­u ®­îc 10 mµn h×nh tr­íc ®ã, do ®ã cã thÓ zoom previous l¹i 10 lÇn liªn tiÕp. Scale Tû lÖ tham chiÕm ®Õn toµn c¶nh: lµ tû lÖ thu phãng h×nh vÏ so víi kÝch th­íc thùc cña chóng khi ®­îc ®Þnh nghÜa b»ng lÖnh Limits. Tû lÖ b»ng 1 sÏ hiÓn thÞ lªn mµn h×nh toµn bé h×nh vÏ (toµn c¶nh) ®­îc giíi h¹n b»ng lÖnh Limits. Tû lÖ lín h¬n 1 lµ phãng to cßn thu nhá h¬n 1 lµ thu nhá h×nh vÏ. - Tû lÖ tham chiÕu c¶nh mµn h×nh hiÖn hµnh: lµ tû lÖ thu phãng h×nh vÏ ®ang hiÓn thÞ trªn mµn h×nh. Khi dïng tû lÖ nµy ph¶i thªm X sau hÖ sè tû lÖ. - Cã thÓ vµo hÖ sè tû lÖ theo sau lµ XP ®Ó tham chiÕu ®Õn kh«ng gian ph¼ng (paper-space). Window HiÓn thÞ trªn mµn h×nh phÇn h×nh vÏ ®­îc x¸c ®Þnh b»ng mét cöa sæ ch÷ nhËt. 7. LÖnh PAN Xª dÞch b¶n vÏ trªn mµn h×nh. LÖnh Pan cho phÐp xª dÞch h×nh vÏ trªn mµn h×nh ®Ó cã thÓ xem ®­îc tÊt c¶ c¸c phÇn kh¸c nhau cña h×nh vÏ mµ kh«ng thay ®æi kÝch th­íc hiÖn hµnh. Trªn thanh c«ng cô, chän SV: Ph­¬ng ThÕ C«ng Líp: C§T§ – K47 15
  18. §å ¸n tèt nghiÖp Bé m«n: Tr¾c ®Þa phæ th«ng Tõ View menu, chän Pan > Realtime. Command line: Pan Dispiscement: (vµo ®é dêi hay ®iÓm gèc) Second point: (hay vµo ®iÓm thø hai) NÕu vµo ®é dêi vµ  cho nh¾c nhë thø hai th× c¶nh trªn mµn h×nh sÏ tr­ît theo ®é dêi ®­a vµo. NÕu x¸c ®Þnh ®iÓm gèc vµ ®iÓm thø hai, c¶nh sÏ tr­ît theo ®é dêi tõ ®iÓm gèc tíi ®iÓm thø hai. 8. LÖnh VIEW Cho phÐp ®Æt tªn, l­u tr÷, xãa, gäi mét c¶nh mµn h×nh. Tõ View menu, chän Named Views Command line: View. H×nh 4 NÕu muèn ®Þnh nghÜa phÇn diÖn tÝch thÓ hiÖn trªn mµn h×nh th× b¹n nhÊt nót New... Khi ®ã b¹n sÏ nhËn tiÕp mét hép tho¹i New View. H×nh 5 SV: Ph­¬ng ThÕ C«ng Líp: C§T§ – K47 16
  19. §å ¸n tèt nghiÖp Bé m«n: Tr¾c ®Þa phæ th«ng T¹i « View Name b¹n cã thÓ cho tªn cña phÇn diÖn tÝch thÓ hiÖn trªn mµn h×nh. NÕu b¹n muèn nã thÓ hiÖn trªn mµn h×nh th× nhÊn vµo nót Current Display. NÕu muèn x¸c ®Þnh ranh giíi theo chÕ ®é cöa sæ b¹n nhÊn vµo nót Define Window. Sau ®ã b¹n cã thÓ nhÊn nót ®Ó dïng thiÕt bÞ chuét trá trùc tiÕp phÇn diÖn tÝch thÓ hiÖn. NÕu muèn biÕt th«ng tin vÒ phÇn diÖn tÝch thÓ hiÖn trªn mµn h×nh, b¹n chØ cÇn chän tªn cöa sæ thÓ hiÖn råi nhÊn nót Details... B¹n sÏ nhËn ®­îc mét khung cöa sæ víi c¸c th«ng tin sau: H×nh 6 I.4. C«ng t¸c ®o vÏ mÆt c¾t ®Þa h×nh I.4.1. Kh¸i niÖm MÆt c¾t ®Þa h×nh lµ h×nh biÓu diÔn h×nh d¸ng cao thÊp cña mÆt ®Êt tù nhiªn ch¹y däc theo mét tuyÕn nµo ®ã. - §Ó phôc vô cho viÖc thiÕt kÕ, thi c«ng c¸c c«ng tr×nh d¹ng tuyÕn nh­ giao th«ng, thuû lîi, ®Þa chÊt vµ tÝnh khèi l­îng ®µo ®¾p vv… cÇn ph¶i hiÓn thÞ ®Þa h×nh trªn mÆt ph¼ng ®øng, ®ã lµ mÆt c¾t däc vµ mÆt c¾t ngang cña tuyÕn. Qu¸ tr×nh ®o vÏ mÆt c¾t däc ®Þa h×nh ®­îc tiÕn hµnh theo c¸c b­íc sau - X¸c ®Þnh tuyÕn ®o. - §ãng cäc däc tuyÕn ®o. SV: Ph­¬ng ThÕ C«ng Líp: C§T§ – K47 17
  20. §å ¸n tèt nghiÖp Bé m«n: Tr¾c ®Þa phæ th«ng - §o chiÒu dµi vµ ®é cao gi÷a c¸c cäc. - §o vÏ b×nh ®å hai bªn tuyÕn. - TÝnh to¸n vµ vÏ mÆt c¾t ®Þa h×nh. §Ó cã ®­êng tuyÕn trªn thùc ®Þa ta bè trÝ mét hÖ thèng cäc. Trªn suèt däc tuyÕn, ta ph¶i ®o vµ c¾m c¸c cäc gäi lµ “Cäc km”hay cäc “100 m” cßn gäi lµ cäc chÝnh vµ c¸c cäc phô. - §Æt m¸y kinh vÜ t¹i ®iÓm ®Çu C0-0 ng¾m vÒ sµo tiªu c¾m ë ®Ønh gãc ngoÆt B ®Ó ®Þnh h­íng ta dïng th­íc thÐp hoÆc m¸y toµn ®¹c ®o kho¶ng c¸ch ngang cña tõng ®o¹n 100m víi ®é chÝnh x¸c 1:1000 , 1:2000, råi cè ®Þnh b»ng cäc. NÕu ®é dèc V> 20 ta ph¶i c¶i chÝnh c¹nh nghiªng D vÒ c¹nh ngang S vµ cäc “100m” thø nhÊt ký hiÖu lµ C0-1 nghÜa lµ 0Km + 100m vµ cäc thø 2 lµ C0-2, vv…, ®Çu tiªn ta ®¸nh dÊu C1-0 vµ tiÕp theo lµ C1-1, C1-2,……C1-9 T¹i c¸c ®iÓm cã ®Þa h×nh ®Þa vËt thay ®æi ta ph¶i ®ãng thªm c¸c cäc gäi lµ “cäc phô” ®o kho¶ng c¸ch ®Õn cäc chÝnh víi ®é chÝnh x¸c  1dm vµ ®ång thêi ghi sè liÖu cho c¸c cäc phô. VÝ dô: C1-1 + 20 cã nghÜa lµ cäc phô nµy c¸ch ®iÓm xuÊt ph¸t lµ 1120m ë nh÷ng ®Ønh gãc ngoÆt cña tuyÕn ta ®ãng nh÷ng cäc ch¾c h¬n nh­ èng thÐp, cäc bª t«ng ta kh«ng tÝnh chiÒu dµi c«ng tr×nh theo h­íng tiÕp tuyÕn mµ ta tÝnh theo ®­êng cong. VÝ dô: Ta tÝnh theo h­íng AMC M A C H×nh 7 Nh­ng ph¶i ghi sè liÖu kho¶ng c¸ch tõ nã ®Õn “cäc 100m” nh­ ghi ë c¸c cäc phô vµ ®o gãc ngoÆt cña tuyÕn víi ®é chÝnh x¸c  0,5’. SV: Ph­¬ng ThÕ C«ng Líp: C§T§ – K47 18
nguon tai.lieu . vn