Xem mẫu
- TÝnh to¸n sè lîng thÝ nghiÖm N = N1 +No + Na.
N1: Sè lîng thÝ nghiÖm t¹i t©m.
N0: Sè lîng thÝ nghiÖm më réng.
Nc: Sè lîng thÝ nghiÖm t¹i nh©n.
2.4.5Gia c«ng sö lý sè liÖu:
+ LËp ma trËn thùc nghiÖm:
S X1 X2 Y1
TT
1 - -
2 + -
3 - +
4 + +
5 - 0
6 + 0
7 0 -
8 0 +
9 0 0
Sau khi x¸c ®Þnh ®îc ph¬ng tr×nh t¬ng quanc¸c hÖ sè cña
ph¬ng tr×nh ta tiÕn hµnh kiÓm tra c¸c sè liÖu.
2.4.4 C¸c phÐp kiÓm tra:
+ KiÓm tra tÝnh ®ång nhÊt cña c¸c ph¬ng sai.
2
s max
Gp = £G
å s 2j a
Gi¸ trÞ nµy tra b¶ng.
+ KiÓm tra møc ®é ¶nh hëng cña c¸c yÕu tè
KiÓm tra tÝnh cã ý nghÜa cña c¸c hÖ sè
Bi SbiT
Trong ®ã: Bi lµ trÞ tuyÖt ®èi cña hÖ sè bi
Sbi lµ hÖ sè cña ph¬ng sai t¬ng øng víi hÖ sè bi .
T lµ gi¸ trÞ Studen (tra b¶ng).
+ KiÓm tra tÝnh t¬ng thÝch cña m« h×nh theo tiªu chuÈn Fisher F p
< Fb
- Ch¬ng 3
TÝnh to¸n lý thiÕt
3.1. X©y dùng m« h×nh lý thuyÕt:
3.1.1. TÝnh to¸n kÝch thíc thùc tÕ:
KÝch thíc thùc tÕ cña thanh cë = kÝch thíc danh nghÜa + lîng d
gia c«ng.
3.1.1.1. TÝnh to¸n kÝch thíc ph«i cña thanh:
Nguyªn liÖu cung cÊp cho qu¸ tr×nh xÎ thanh c¬ së lµ gç trßn keo l¸
trµm. KÝch thíc thanh sau khi ®· ®¸nh nh½n (®· qua gia c«ng gåm sÊy,
bµo, ®¸nh nh½n ...) lµ:
S * B * L = 18 * 40* 450 (mm).
VËy kÝch thíc th« cña thanh bao gåm:
Sth = S + S1 + S2.
Bth = B + B1 + B2.
Lth = L + L1 + L2.
Trong ®ã: S, B, L lµ kÝch thíc danh nghÜa cña thanhth¬ng øng
chiÒu dµy, chiÒu réng, chiÒu dµi
S1, B1, L1 lµ lîng d do sÊy.
S2, B2, L2 lµ lîng d do gia c«ng.
+ Hao hôt do gia c«ng trªn m¸y bµo thÈm, bµo cuèn hoÆc bµo bèn
mÆt qua kinh nghiÖm thùc tÕ cho thÊy lîng d cho bÒ mÆt qua kh©u bµo
ph¶I lµ 1.1 1.5 (mm) vµ l¬ng d cho c«ng ®o¹n ®¸nh nh½n mçi mÆt lµ
0.1 0.2 (mm). Nh vËy lîng d gia c«ng cho mçi bÒ mÆt lµ 1.7 (mm).
§Ó ®¶m b¶o cho chÊt lîng bÒ mÆt cho mçi thanh chóng t«i chän lîng
d do gia c«ng cho mçi bÒ mÆt cña thanh lµ: S2 = B2 = L2 = 2.0 (mm).
+ Hao hôt do sÊy: Lîng co rót do sÊy chØ xÈy ra khi cã sù thay ®æi
cña ®é Èm liªn kÕt cña gç (0 30%). Khi ®é Èm cña gç gi¶m xuèng díi
®é Èm b·o hoµ nªn lîng co rót t¨ng lªn. §èi víi gç mµ chóng t«i ®ang
nghiªn cøu lµ lo¹i gç lâi gi¸c kh«ng ph©n biÖt, lµ lo¹i gç mäc nhanh rõng
trång, tÝnh chÊt c¬ lý thÊp. V× vËy tû lÖ co rót theo c¸c chiÒu xuyªn t©m vµ
- tiÕp tuyÕn cña nã kh«ng theo mét tû lÖ nµo. Do ®ã chóng t«i chän co rót
theo c¸c chiÒu lµ lín nhÊt ®Ó ®¶m b¶o ®é chÝnh x¸c khi gia c«ng chÕ biÕn.
Co rót theo chiÒu tiÕp tuyÕn 7 9%, ta lÊy 9%.
Co rót theo chiÒu xuyªn t©m 3 5%, ta lÊy 5%.
Co rót theo chiÒu dµi gç < 1%, ta lÊy 1%.
VËy lîng co rót theo c¸c chiÒu lµ:
9.32
DS1 = = 2.9(mm )
100
5.20
D B1 = = 1(mm )
100
1.450
D L1 = = 4.5(mm )
100
VËy kÝch thíc thanh khi xÎ lµ:
Sth = 18+ 1.0 + 2.0 = 21 (mm).
Bth = 40 + 2.9 + 2.0 = 45.9 (mm), lÊy Bth = 46 (mm).
Lth = 450 + 4.5 + 2.0 = 456.5 (mm), lÊy Lth = 500 (mm).
VËy kÝch thíc thanh sau khi xÎ lµ:
S * B * L = 21 * 46 * 500.
T¬ng tù nh trªn ta cã thÓ tÝch ®îc cho nhiÒu lo¹i thanh c¬ së cã
kÝch thíc kh¸c nh:
S * B * L = 16 * 32 * 450.
S * B * L = 19 * 29 * 500.
S * B * L = 16 * 24 * 500.
3.1.2. §iÒu tra c¸c cÊp ®êng kÝnh cña gç thùc nghiÖm:
TiÕn hµnh ®iªï tra gç keo l¸ trµm ë Nói luèt trêng §HLN, víi ®é
tuæi tõ 7 10 n¨m tuæi cã c¸c ®êng kÝnh thu ®îc nh sau:
d1 = 19.9
d1 = 20.28
d3 =18.16
d4 =20.18
d5 = 24
d6 = 20
d7 = 14.32
d8 = 15.28
d9 = 14
- 19
(å d ) = 18.58
d=
9 i=1 i
d max - d min 24 - 14
= =5
2 2
ViÖc t¹o thanh c¬ së ®îc thùc hiÖn trªn m¸y ca vßng n»m vµ m¸y
ca ®Üa xÎ däc. Qu¸ tr×nh xÎ ®îc thùc hiÖn víi ba cÊp ®êng kÝnh gç:
d1 = 15 (cm).
d2 = 20 (cm).
d3 = 25 (cm).
Víi c¸c gãc: 1 =450
2 =550
3 =650
Tho¶ m·n ®iÒu kiÖn: 350
- + N©ng cao tay nghÒ, æn ®Þnh tay nghÒ c«ng nh©n.
+ X¸c ®Þnh ®îc ph¬ng ph¸p xÎ hîp lý nh»m b¶o ®¶m ®îc chÊt
lîng s¶n phÈm phï hîp víi c«ng nghÖ hiÖn ®¹i.
Nh vËy nÕu khi cè ®Þnh m¸y mãc, tay nghÒ c«ng nh©n, th× tû lÖ
thµnh khÝ sÏ lµ môc tiªu thÓ hiÖn hiÖu qu¶ sö dông gç ®Ó thu ®îc tû lÖ
thµnh khÝ cao nhÊt.
3.1.2.2. X¸c ®Þnh c¸c th«ng sè ¶nh hëng:
- C¸c th«ng sè ¶nh hëng cè ®Þnh:
Tû lÖ thµnh khÝ, tû lÖ lîi dông gç vµ biÕn d¹ng thanh c¬ së chÞu ¶nh
hëng cña rÊt nhiÒu yÕu tè. Mçi yÕu tè nµy cã mét vai trß vµ vÞ trÝ rÊt quan
träng trong qu¸ tr×nh nghiªn cøu thùc nghiÖm. Tuy nhiªn do sù h¹n hÑp vÒ
thêi gian nghiªn cøu vµ kh¶ n¨ng t duy lý luËn logic cßn h¹n chÕ nªn
chóng t«I kh«ng thÓ kh¶o s¸t ®îc hÕt c¸c yÕu tè nµy mµ chØ lu t©m tíi
mét sè yÕu tè chÝnh cã ¶nh hëng trùc tiÕp, râ nÐt tíi môc tiªu vµ ph¬ng
ph¸p nghiªn cøu. Chóng ta cã thÓ xem xÐt c¸c yÕu tè nh: h×nh d¹ng gç,
bÖnh tËt gç, ®é Èm gç, chÕ ®é sÊy, chÕ ®é gia c«ng, t×nh tr¹ng kü thuËt lµ
c¸c yÕu tè cè ®Þnh.
- C¸c t«ng sè cã ¶nh hëng thay ®æi:
C¸c nh©n tè cã thÓ ®iÒu khiÓn ®îc lµ h×nh d¹ng gç trßn, vÞ trÝ lÊy
gç trªn tiÕt diÖn ngang (ph¬ng ph¸p xÎ) cña nguyªn liÖu, quy c¸ch kÝch
thíc s¶n phÈm. Nhng ë ®©y vÊn ®Ò ®Æt ra lµ chóng ta chØ kh¶o s¸t nh÷ng
yÕu tè cÇn thiÕt cã liªn quan ®Õn kh©u xÎ nªn chóng t«i chØ trùc tiÕp kh¶o
s¸t sù ¶nh hëng cña hai yÕu tè chÝnh ®ã lµ ®êng kÝnh gç trßn vµ ph¬ng
ph¸p xÎ theo c¸c quy c¸ch kÝch thíc s¶n phÈm.
+ ¶nh hëng cña ®êng kÝnh gç trßn (d):
§êng kÝnh gç trßn ¶nh hëng rÊt lín tíi tû lÖ thµnh khÝ vµ n¨ng
suÊt lao ®éng. §êng kÝnh gç trßn cµng lín, n¨ng suÊt lao ®éng cµng cao,
chi phÝ nh©n c«ng gi¶m, tû lÖ lîi dông gç lín. Ngîc l¹i ®êng kÝnh gç
trßn bÐ, tû lÖ thµnh khÝ sÏ thÊp, kh¶ n¨ng tËn dông gç thÊp, chi phÝ nh©n
c«ng cao, kh¶ n¨ng tæn hao sÏ lín. Muèn thÊy ®îc sù ¶nh hëng nµy tíi
mét sè chØ tiªu s¶n xuÊt vµ chÊt lîng s¶n phÈm qua ®iÒu tra thùc tÕ gç
keo l¸ trµm t¹i trêng §HLN víi ®êng kÝnh trung b×nh c©y tõ 17-18.5
(cm) víi c¸c ®é tu«it tõ 7-10 tuæi, lîng gç cã ®êng kÝnh chiÕm ®a sè tõ
14-20 (cm). V× vËy chóng t«i chän ba cÊp ®êng kÝnh d = 15 (cm); d = 20
(cm); d = 25 (cm). §©y lµ c¸c th«nh sè ®Çu vµo cña thùc nghiÖm.
+ ¶nh hëng cña vÞ trÝ lÊy gç:
VÞ trÝ lÊy gç trong c©y ®îc x¸c ®Þnh b»ng gãc hîp bëi gi÷a tiÕp
tuyÕn víi vßng n¨m vµ chiÒu réng tiÕt diÖn t¹i ranh giíi ®êng chia ®«i
chiÒu dµy v¸n. Gãc cµng lín th× chiÒu réng cña miÒn xÎ Z cµng nhá, ®é
- xuyªn t©m cña v¸n cµng cao, chÊt lîng thanh cµng tèt nhng tû lÖ thµnh
khÝ thÊp. Gãc cµng gi¶m sÏ lµm t¨ng miÒn xÎ Z (miÒn xÎ Z cµng réng),
®é xuyªn t©m c¶u v¸n sÏ thÊp lµm cho ®é biÕn d¹ng cña thanh t¨ng sÏ lµm
gi¶m chÊt lîng cña thanh vµ n©ng cao gi¸ thµnh s¶n phÈm nhng tû lÖ lîi
dông gç thu ®îc l¹i cao, tû lÖ thµnh khÝ lín. Tuy nhiªn v¸n ghÐp thanh lµ
lo¹i v¸n cã yªu cÇu ®é biÕn d¹ng cña thanh thÊp nªn cÇn ph¶I sö dông vÞ
trÝ lÊy gç cã ®é xuyªn t©m cao th× tû lÖ thµnh khÝ l¹i thÊp, ®iªï nµy ¶nh
hëng ®Õn chØ tiªu gi¸ thµnh vµ h¹n chÕ ph¹m vi sö dông cña s¶n phÈm.
V× vËy ®Ó ®¶m b¶o chÊt lîng thanh vµ tû lÖ lîi dông, tû lÖ thµnh khÝ khi
xÎ thanh c¬ së cho v¸n ghÐp thanh tõ gç keo l¸ trµm. Chóng t«i chän
vïng nghiªn cøu lµ vïng b¸n xuyªn t©m vµ b¸n tiÕp tuyÕn víi kho¶ng biÕn
®éng cña gãc:
1 = 45
2 = 55
3 = 65
Nh vËy ë trong kho¶ng nµy, qua tÝnh to¸n vµ thùc tÕ s¶n xuÊt,
chóng t«i thÊy khi dÞch chuyÓn ®îc 10 sÏ thu ®îc thªm hai líp v¸n.
Kho¶ng biÕn ®éng cña c¸c yÕu tè qua ®iªï tra:
X1: §êng kÝnh nguyªn liÖu(cm): X1min < X10
- 3.1.2.3. LËp ma trËn thùc nghiÖm:
- TÝnh sè lÇn lÆp l¹i cña thÝ nghiÖm: Sè lÇn lÆp l¹i cña mét thÝ
nghiÖm ®îc tÝnh theo c«ng thøc;
v 2 .l 2
k³
a2
Trong ®ã :
K: HÖ sè lÇn lÆp l¹i cña mçi thÝ nghiÖm, coi tÊt c¶ c¸c thÝ nghiÖm cã
sè lÇn lÆp nh nhau.
: Lµ chØ sè chÝnh x¸c, gi¶ thiÕt ta lÊy = 5%.
: Lµ ®é tin cËy cña mét lÇn ®o so víi gi¸ trÞ thùc ta tra b¶ng III,
phô lôc IV trong bµi gi¶ng quy ho¹ch thùc nghiÖm ta cã = 2.26.
: Lµ hÖ sè biÕn ®éng max = 3.31%.
J 2 .l 2 3,312.2,26 2
k³ = = 2,24
a2 52
Nh vËy ta lÊy sè lÇn lÆp l¹i cña K = 3.
- TÝnh to¸n miÒn xÎ Z: ChiÒu réng miÒn xÎ Z trong ph¬ng
ph¸p xÎ cung xuyªn t©m t«i chän gãc = 45; 55 ; 65 t¬ng øng ba cÊp
®êng kÝnh lµ: d = 15 (cm); 20 (cm); 25 (cm).
Z ®îc tÝnh theo c«ng thøc thùc nghiÖm:
d
z= +e
1 + 4tg 2a
Trong ®ã e lµ chiÒu dµy m¹ch xÎ, ta lÊy e = 3 (mm).
Ta cã b¶ng 03: ChiÒu réng miÒn xÎ Z.
P 40 50 60
α
15 8 6 5
20 11 8 6
25 13 10 7
Víi kÝch thíc gç cña thanh c¬ së lµ:
S * B * L = 20 * 32 * 450 (mm).
KÝch thíc thùc cña thanh lµ:
S * B * L = 23 * 37 * 500 (mm).
Chóng ta tiÕn hµnh lËp b¶n ®å xÎ cho tõng cÊp ®êng kÝnh, tõng gãc
xÎ α
- LËp b¶n ®å xÎ suèt:
ThÝ nghiÖm khóc gç cã ®êng kÝnh 150 mm
+ThÝ nghiÖm khóc gç cã ®êng kÝnh 200mm
+ ThÝ nghiÖm khóc gç cã ®êng kÝnh 250mm
- B¶n ®å xÎ xuyªn t©m:
+ThÝ nghiÖm víi khóc gç cã d = 150mm
- Gãc xÎ xuyªn t©m α = 400
- Gãc xÎ xuyªn t©m α = 500
- Víi gãc xÎ α = 600
- TiÕn hµnh víi khóc gç cã d = 200mm
- Gãc xÎ α = 400
Víi gãc xÎ 500:
Víi gãc xÎ 600
Chóng t«i tiÕn hµnh ®ång thêi thÝ nghiÖm xÎ thanh c¬ së trªn ph¬ng ph¸p
xÎ suèt còng thu ®îc kÕt qu¶ sau:
Ptb = 62%.
Ta cã b¶ng so s¸nh:
40 50 60
α
Psuèt(%)
P Px(%) Px(%) Px(%)
15 45 50.45 25 60.54
20 57.66 57.66 46 62.92
- 25 54.36 41.68 43.49 68.63
nguon tai.lieu . vn