Xem mẫu
- ĐỀ ÁN
Tiến bộ khoa học công nghệ
- ®Ò ¸n m«n häc
lêi më ®Çu
Theo sö s¸ch ®· ghi, th¸ng 12 n¨m 1939 d−íi triÒu ®×nh Minh M¹ng,
Tæng ®èc H¶i An (tªn gäi cña Qu¶ng Ninh lóc ®ã ) T«n ThÊt BËt ®· d©ng
sí xin triÒu ®×nh ®−îc thuª d©n c«ng ®Ó khai th¸c than ë nói Yªn L·ng (
x· Yªn Thä - §«ng TriÒu ngμy nay). Ngμy 12/3/1883 thùc d©n Ph¸p ®¸nh
chiÕm Hßn Gai - CÈm Ph¶ nhanh chãng chiÕm ®o¹t tμi nguyªn than vμ
sau ®ã tiÕn hμnh khai th¸c c«ng nghiÖp. Víi gÇn 120 n¨m lÞch sö khai
th¸c vμ 67 n¨m truyÒn thèng vÎ vang, tõ cuéc tæng b·i c«ng ngμy
12/11/1936 cña h¬n 3 v¹n c«ng nh©n má than CÈm Ph¶, Hßn Gai, U«ng
BÝ, §«ng TriÒu ®· giμnh th¾ng lîi rùc rì , ®¸nh dÊu mét mèc son chãi läi
trong trang sö hμo hïng ®Êu tranh v× sù nghiÖp gi¶i phãng giai cÊp , gi¶i
phãng d©n téc . Trong suèt thêi k× kh¸ng chiÕn chèng Ph¸p , d−íi sù l·nh
®¹o cña chñ tÞch Hå ChÝ Minh , nh÷ng ng−êi thî má ®· ®oμn kÕt ®Êu
tranh chèng l¹i chÕ ®é hμ kh¸c cña bän chñ má , tÝch cùc tham gia kh¸ng
chiÕn chèng thùc d©n Ph¸p , gãp phÇn to lín trong sù nghiÖp gi¶i phãng
d©n téc . Khi vïng má Qu¶ng Ninh ®−îc gi¶i phãng 25/4/1955 thî má ®·
thi ®ua ngμy ®ªm kh«i phôc hÇm má ,x−ëng m¸y ®Ó s¶n xuÊt nhiÒu than
phôc vô kiÕn quèc. Khi ®Õ qu«c Mü më réng chiÕn tranh ra miÒn b¾c
(5/8/1964) d−íi sù l·nh ®¹o cña ®¶ng , thùc hiÖn lêi kªu gäi thiªng liªng
cña B¸c Hå , thî má ®· nhanh chãng chuyÓn sang s¶n xuÊt thêi chiÕn :
Võa s¶n xuÊt ®ñ than cho nhu cÇu phôc vô s¶n xuÊt , chiÕn ®Êu ; võa
trùc tiÕp chiÕn ®Êu b¶o vÖ vïng má.Sau ngμy MiÒn Nam ®−îc gi¶i phãng
, ®Æc biÖt lμ khi b−íc vμo thêi kú ®æi míi , nhÊt lμ sù ra ®êi Tæng c«ng ty
than ViÖt Nam (10/10/1994) ngμnh than ®· ®−îc sù quan t©m rÊt lín cña
®¶ng vμ nhμ n−íc ta . Khi cßn sèng B¸c Hå ®· nhiÒu lÇn vÒ th¨m vμ lμm
viÖc víi ngμnh than . Trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y ®· cã rÊt nhiÒu c¸n bé
l·nh ®¹o cao cÊp cña ®¶ng vμ nhμ n−íc ta vÒ th¨m vμ lμm viÖc víi ngμnh
1
- ®Ò ¸n m«n häc
than .Ngμy 19/1/2003 phã thñ t−íng Vò Khoan ®· ®Õn chóc mõng c«ng
nh©n c¸n bé ngμnh than hoμn thμnh xuÊt s¾c môc tiªu kÕ ho¹ch 5 n¨m
tr−íc thêi h¹n . Ngμy 13/2/2004 Chñ tÞch TrÇn §øc L−¬ng ®· ®Õn th¨m
vμ gÆp gì trß chuyÖn víi ®«ng ®¶o anh chÞ em c«ng nh©n , c¸n bé trùc
tiÕp s¶n xuÊt trªn khai tr−êng chÝnh c«ng ty than Cao S¬n. Ngμy
20/2/2004 ®ång chÝ Lª Kh¶ Phiªu , nguyªn tæng bÝ th− ban chÊp hμnh TW
§¶ng ®· cã nh÷ng cuéc gÆp gì , lμm viÖc víi l·nh ®¹o tæng c«ng ty; th¨m
c«ng tr−êng khai th¸c thuéc c«ng ty than Nói BÐo; nãi chuyÖn víi ®«ng
®¶o c«ng nh©n c¸n bé ngμnh Than dù lÔ chμo mõng c«ng ty than Hμ Tu
®ãn nhËn danh hiÖu anh hïng Lao ®éng thêi kú ®æi míi....
Tõ truyÒn thèng lÞch sö ,qu¸ khø hμo hïng cña ngμnh than ®Õn
nh÷ng thμnh tùu cña ®æi míi ngμy h«m nay trªn ®Êt má ®· cho thÊy vai
trß lín lao cña ngμnh than trong sù nghiÖp ph¸t triÓn kinh tÕ _ x· héi cña
tØnh Qu¶ng Ninh nãi riªng vμ c¶ n−íc nãi chung. Còng chÝnh ph¸t triÓn
ngμnh than lμ mét trong nh÷ng mèi quan t©m hμng ®Çu cña c¶ n−íc ®Æc
biÖt lμ cña tØnh Qu¶ng Ninh.
Ngμy nay khoa häc c«ng nghÖ cã nh÷ng b−íc ph¸t triÓn m¹nh mÏ ,
t¸c ®éng lªn mäi ngμnh , mäi lÜnh vùc, trë thμnh lùc l−îng lao ®éng míi,
cã kh¶ n¨ng t¹o ra nh÷ng b−íc ph¸t triÓn thÇn kú cho nh÷ng ngμnh , lÜnh
vùc ,quèc gia nμo biÕt vËn dông nã . Do ®Æc ®iÓm riªng cña ngμnh c«ng
nghiÖp khai th¸c than lªn n¨ng xuÊt ngμnh than phô thuéc rÊt lín vμo
nh÷ng tiÕn bé khoa häc c«ng nghÖ . §ã lμ lý do em viÕt ®Ò tμi T¸c §éng
Cña TiÕn Bé Khoa Häc C«ng NghÖ Tíi Ph¸t TriÓn Ngμnh Than ë Qu¶ng
Ninh
Trong qu¸ tr×nh viÕt ®Ò tμi nμy nhÊt ®Þnh em sÏ kh«ng tr¸nh khái
nh÷ng sai xãt , vËy em kÝnh mong c« söa ch÷a vμ ®ãng gãp ý kiÕn ®Ó em
cã thÓ thùc hiÖn ®Ò ¸n cña m×nh ®−îc tèt h¬n.
2
- ®Ò ¸n m«n häc
PhÇn 1 : néi dung vμ ®iÒu kiÖn t¸c ®éng cña tiÕn bé
khoa häc c«ng nghÖ tíi ph¸t ngμnh than.
1.Quan niÖm vÒ tiÕn bé khoa häc c«ng nghÖ.
TiÕn bé khoa häc c«ng nghÖ lμ sù ph¸t triÓn liªn tôc c¸c thμnh phÇn
vËt chÊt cña lùc l−îng s¶n xuÊt g¾n lion víi viÖc tÝch luü kiÕn thøc , hoμn
thiÖn hÖ thèng qu¶n ly s¶n xuÊt , n©ng cao tiÒm lùc s¶n xuÊt vμ ®−îc thÓ
hiÖn trong møc t¨ng hiÖu qu¶ kinh tÕ.
§Ó thóc ®Èy tiÕn bé khoa häc c«ng nghÖ ph¶i chó träng nh©n lùc khoa
häc c«ng nghÖ b»ng c¸c biÖn ph¸p nh−:
+ T¹o m«i tr−êng thuËn lîi cho ph¸t triÓn khoa häc c«ng nghÖ th«ng
qua x©y dùng nÒn v¨n ho¸ c«ng nghÖ vμ ®¸nh gi¸ ®óng gi¸ trÞ lao ®éng
khoa häc c«ng nghÖ
+ Cã ch−¬ng tr×nh ®μo t¹o nh©n lùc khoa häc ®ång bé , dμi h¹n vμ nhÊt
qu¸n.
+ Bè trÝ vμ sö dông ®óng lùc l−îng c¸n bé khoa häc vμ c«ng nghÖ hiÖn
cã.
Ngoμi ra ®¶m b¶o tμi chÝnh cho sù ph¸t triÓn khoa häc c«ng nghÖ còng
mang ý nghÜa quyÕt ®Þnh. §Ó thóc ®Èy vμ t¹o ®iÒu kiÖn thùc hμnh tiÕn bé
khoa häc c«ng nghÖ cã hiÖu qu¶ , ph¶i t¹o lËp ®−îc nguån vèn thÝch
®¸ng, ph©n bæ nguån vèn cã träng ®iÓm vμ sö dông ®óng môc ®Ých.
TiÕn bé khoa häc c«ng nghÖ lμ mét viÖc lμm th−êng xuyªn , liªn tôc
trong mäi tæ chøc . Nã cã t¸c dông n©ng cao hiÖu qu¶ c«ng nghÖ.
1.2 : nãi chung t¸c ®éng cña tiÕn bé khoa häc c«ng nghÖ
tíi ph¸t triÓn ngμnh c«ng nghiÖp
1.2.1 : t¸c ®éng tíi h×nh thμnh ngμnh c«ng nghiÖp.
3
- ®Ò ¸n m«n häc
Sù ph¸t triÓn cña khoa häc vμ c«ng nghÖ trong kho¶ng ba thËp kû
gÇn ®©y ®· t¹o nªn cuéc c¸ch m¹ng c«ng nghÖ . Nh÷ng thμnh tùu cña
cuéc c¸ch m¹ng c«ng nghÖ diÔn ra nhanh chãng vμ réng kh¾p trªn c¸c
lÜnh vùc . Cã mét sè thμnh tùu rÊt næi bËt vμ cã ý nghÜa quan träng víi
c¸c ngμnh c«ng nghiÖp , nã lμ nh©n tè chÝnh thóc ®Èy sù ra ®êi cña mét
sè ngμnh c«ng nghiÖp. VÝ dô lμ sù ra ®êi cña c«ng nghÖ vËt liÖu míi víi
nh÷ng ®Æc tÝnh lμ lμm b»ng c¸c vËt liÖu ®Æc biÖt : nhÑ , bÒn , c¸ch ©m ,
chôi nhiÖt , chôi ¸p , ®é tinh khiÕt ...®· dÉn tíi sù ra ®êi cña mét sè ngμnh
c«ng nghiÖp ph¸t triÓn rÊt m¹nh nh− : tõ vËt liÖu lμ chÊt b¸n dÉn vi
m¹ch m¸y tÝnh ®iÖn tö .... Vμ cïng víi sù ph¸t triÓn v−ît bËc cña ngμnh
c«ng nghiÖp s¶n xuÊt thÐp , polime, vμ c¸c hîp chÊt c«ng nghiÖp kh¸c ®·
t¹o ®iÒu kiÖn cho sù ra ®êi vμ ph¸t triÓn cña ngμnh c«ng nghiÖp hμng
kh«ng, vò trô.....
1.2.2 : T¸c ®éng cña khoa häc c«ng nghÖ tíi n¨ng suÊt , t¸c
®éng tíi chÊt l−îng s¶n phÈm.
HÇu hÕt c¸c c«ng tr×nh khoa häc c«ng nghÖ ®−îc s¶n xuÊt vμ ¸p dông
®Òu nh»m môc ®Ých lμ t¨ng n¨ng suÊt vμ chÊt l−îng s¶n phÈm, vμ còng
chØ cã con ®−êng lμ ¸p dông nh÷ng tiÕn bé khoa häc c«ng nghÖ vμo s¶n
xuÊt míi cã thÓ t¹o ra nh÷ng b−íc tiÕn v−ît bËc vÒ n¨ng suÊt vμ chÊt
l−îng s¶n phÈm , ë ®©y xin nªu ra mét sè vÝ dô
Ngμnh c¬ khÝ ®−îc coi lμ ngμnh l¹c hËu tr−íc ®©y, qua qu¸ tr×nh ®æi
míi c«ng nghÖ n¨ng lùc s¶n xuÊt ®−îc t¨ng lªn cã thÓ ®¸p øng ®−îc 60%
m¸y n«ng nghiÖp trong c¶ n−íc, 25% m¸y lo¹i nhÑ phôc vô trong n«ng
nghiÖp, 30% m¸y x©y dùng vμ khai th¸c má , 60% thiÕt bÞ ®iÖn, 20%
ph−¬ng tiÖn vËn t¶i. ChÊt l−îng m¸y mãc do ngμnh c¬ khÝ chÕ t¹o ra
còng ngμy cμng ®−îc n©ng cao .
Ngμnh DÖt May ®Çu t− thªm 121.222 cäc sîi, t¨ng s¶n l−îng sîi lªn
10 000 12 000 t©n/ n¨m . N¨ng lùc dÖt ®−îc ®Çu t− 1 087 m¸y khæ réng
4
- ®Ò ¸n m«n häc
, hiÖn ®¹i cña NhËt vμ c¸c n−íc Ch©u ¢u, s¶n l−îng cã thÓ ®¹t thªm 50
triÖu m/n¨m. ViÖc ®æi míi c«ng nghÖ ®· lμm t¨ng n¨ng suÊt , më réng
mÆt hμng , n©ng cao chÊt l−îng s¶n phÈm , t¨ng kh¶ n¨ng cμnh tranh cña
hμng ho¸ c«ng nghiÖp trªn thÞ tr−êng trong vμ ngoμi n−íc. C¸c mÆt hμng
cña dÖt may ViÖt Nam ®· vμ ®ang cã mÆt ë rÊt nhiÒu thÞ tr−êng trªn thÕ
giíi nh− Ch©u ¸, Ch©u Phi, EU, NhËt , Mü .....
1.2.3 : T¸c ®éng tíi ph¸t triÓn thÞ tr−êng.
ThÞ tr−êng lμ mét trong nh÷ng nh©n tè quyÕt ®Þnh tíi s¶n l−îng s¶n
xuÊt hμng n¨m cña doanh nghiÖp. §Çu tiªn doanh nghiÖp muèn s¶n xuÊt
th× ph¶i n¾m b¾t ®−îc nhu cÇu , ph¶i cã ®−îc thÞ tr−êng .
Khoa häc c«ng nghÖ còng cã ¶nh h−ëng lín ®Õn viÖc t¹o ra thÞ tr−êng
vμ ph¸t triÓn thÞ tr−êng cña doanh nghiÖp .
+. Víi nh÷ng tiÕn bé khoa häc c«ng nghÖ thuéc vμo d¹ng ph¸t minh ,
s¸ng chÕ th× nã cã thÓ më ra mét thÞ tr−êng hoμn toμn míi ®èi víi doanh
nghiÖp còng nh− ®èi víi nÒn kinh tÕ . Mét sè vÝ dô nh− khi con ng−êi chÕ
t¹o ra c¸c thiÕt bÞ truyÒn th«ng th× nã më ra mét thÞ tr−êng míi s¶n xuÊt
vμ cung cÊp c¸c thiÕt bÞ truyÒn th«ng trªn toμn thÕ giíi . HoÆc khi chÕ t¹o
thμnh c«ng chiÕc m¸y bay ®Çu tiªn ®· më ra mét thÞ tr−êng míi vÒ m¸y
bay vμ c¸c thiÕt bÞ hμng kh«ng kh¸m ph¸ vò trô.
+.Víi nh÷ng tiÕn bé khoa häc c«ng nghÖ ®−îc c¶i tiÕn , c¶i thiÖn tõ
c¸i cò ( hay ®èi víi c¸c doanh nghiÖp th× ®ã lμ do viÖc n©ng cao n¨ng lùc
c«ng nghÖ cña m×nh ) th× nã cã t¸c dông b¶o vÖ thÞ tr−êng vμ ph¸t triÓn
thÞ tr−êng cho doanh nghiÖp . VÝ dô viÖc n©ng cao n¨ng lùc c«ng nghÖ
trong c¸c ngμnh c«ng nghiÖp nhÑ nh− may mÆc , da giÇy ...®· t¹o ®iÒu
kiÖn cho c¸c doanh nghiÖp dÖt may , da giÇy cña ViÖt Nam cã thÓ th©m
nhËp vμo c¸c thÞ tr−êng nh− NhËt B¶n , Ch©u ¢u , Mü......
5
- ®Ò ¸n m«n häc
1.2.4 : T¸c ®éng cña tiÕn bé khoa häc c«ng nghÖ tíi m«i
tr−êng s¶n xuÊt.
Khoa häc c«ng nghÖ khi ®−îc ¸p dông vμo thùc tiÔn s¶n xuÊt th× ®Òu
cã nh÷ng t¸c ®éng tÝch cùc vμ tiªu cùc cña nã. Bªn c¹nh nh÷ng t¸c ®éng
tÝch cùc lμ n©ng cao n¨ng suÊt , chÊt l−îng s¶n phÈm th× cã rÊt nhiÒu
c«ng nghÖ trong c¸c ngμnh , c¸c lÜnh vùc ®Òu g©y ra nh÷ng t¸c ®éng xÊu
tíi m«i tr−êng, kÓ tõ m«i tr−êng s¶n xuÊt tíi m«i tr−êng tù nhiªn. Nh−ng
c¸c c«ng nghÖ theo chiÒu h−íng nμy th−êng ®−îc ¸p dông trong mét vμi
thËp kû tr−íc nh− c¸c c«ng nghÖ s¶n xuÊt ®−êng , giÊy, thuéc da, may ,
s¶n xuÊt c¬ khÝ.... T¹i c¸c nhμ m¸y , xÝ nghiÖp s¶n xuÊt m«i tr−êng bÞ «
nhiÔm nÆng lÒ ro nguån n−íc sö dông trong s¶n xuÊt kh«ng ®−îc sö lý
cho ch¶y hoÆc dß dØ ra c¸c n¬i lμm viÖc cña c«ng nh©n viªn. ¤ nhiÔm
tiÕng ån do m¸y mãc c¬ khÝ ho¹t ®éng, « nhiÔm kh«ng khÝ do bôi , l«ng
sîi trong c¸c nhμ m¸y may mÆc , thuéc da....
Trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y , d−íi søc Ðp cña nhμ n−íc , cña c«ng luËn
vμ yªu cÇu thiÕt yÕu n©ng cao ®iÒu kiÖn s¶n xuÊt cho ng−êi lao ®éng lªn
c¸c c«ng tr×nh , c«ng nghÖ ®−îc ¸p dông ngμy nay ®Òu ®· ®−îc quan t©m
, bªn c¹nh viÖc n©ng cao n¨ng suÊt , chÊt l−îng s¶n phÈm cßn ph¶i chó ý
tíi viÖc n©ng cao m«i tr−êng s¶n xuÊt cho ng−êi lao ®éng.
1.2.5: T¸c ®éng cña tiÕn bé khoa häc c«ng nghÖ ®Õn nguån
tμi nguyªn.
TiÕn bé khoa häc c«ng nghÖ vμ nguån tμi nguyªn lu«n cã mét mèi liªn
hÖ kh¨ng khÝt nh−ng kh«ng mÊy tèt ®Ñp , ®ã lμ khoa häc c«ng nghÖ cμng
ph¸t triÓn bao nhiªu th× tèc ®é tμn ph¸ tμi nguyªn , thiªn nhiªn cña con
ng−êi ngμy cμng nhanh bÊy nhiªu, ®Æc biÖt lμ trong ngμnh c«ng nghiÖp
khai th¸c kho¸ng s¶n. Víi nh÷ng tiÕn bé khoa häc , c«ng nghÖ t¹o ra
nh÷ng m¸y mãc thiÕt bÞ cã c«ng suÊt lín trong viÖc khai th¸c. Bªn c¹nh
6
- ®Ò ¸n m«n häc
®ã th× còng chÝnh nh÷ng m¸y mãc nμy sÏ gãp phÇn tμn ph¸ m«i tr−êng tù
nhiªn mét c¸ch nhanh chãng h¬n. Mét vÝ dô ®iÓn h×nh lμ khi con ng−êi
b−íc vμo cuéc c¸ch m¹ng th«ng tin c«ng nghÖ lÇn thø ba thø t− , nhê sù
trî gióp cña cña c¸c thiÕt bÞ c¬ khÝ m¸y mãc c¬ khÝ ho¸ , tù ®éng ho¸ ,
®iÖn ,®iÖn tö , ®iÖn khÝ ho¸ vμ víi c¸c lo¹i h×nh th«ng tin ®a d¹ng , phong
phó , con ng−êi ®· cã ®ñ mäi diÒu kiÖn vμ ph−¬ng tiÖn ®Î nh©n lªn nhiÒu
lÇn søc m¹nh cña m×nh trong viÖc khai th¸c c¸c nguån tμi nguyªn thiªn
nhiªn vμ m«i tr−êng. ChØ h¬n 300 n¨m d−íi thêi v¨n minh c«ng nghiÖp
®· g©y ra sù suy tho¸i c¶ vÒ chÊt lÉn l−îng cña m«i tr−êng tù nhiªn , gÊp
rÊt nhiÒu lÇn so víi sù tμn ph¸ cña con ng−êi trong hμng ngμn n¨m tr−íc
®ã.
Tuy nhiªn bªn c¹nh nh÷ng t¸c h¹i ®ã th× ngμy nay nh÷ng tiÕn bé khoa
häc c«ng nghÖ ®−îc ¸p dông còng cã mét phÇn , mét khÝa c¹nh nμo ®ã
gãp phÇn vμo viÖc b¶o vÖ c¸c nguån tμi nguyªn th«ng qua viÖc n©ng cao
tû lÖ thu håi s¶n phÈm . Khai th¸c vμ sö dông triÖt ®Ó h¬n c¸c nguån tμi
nguyªn tr¸nh sù l·ng phÝ trong c«ng cuéc khai th¸c vμ sö dông tμi
nguyªn.
1.3 : Nh÷ng ®iÒu kiÖn cÇn thiÕt ®Ó t¨ng c−êng t¸c
®éng cña khoa häc c«ng nghÖ trong ph¸t triÓn
ngμnh than.
1.3.1 : C«ng t¸c nghiªn cøu triÓn khai.
C«ng t¸c nghiªn cøu triÓn khai lμ m¾t xÝch quan träng trong toμn bé
chu kú tiÕn bé khoa häc c«ng nghÖ . Nghiªn cøu triÓn khai nh»m lμm vÊt
chÊt ho¸ c¸c kÕt qu¶ nghiªn cøu, chuyÓn c¸c kÕt qu¶ nghiªn cøu vμo s¶n
xuÊt . S¶n phÈm cña ho¹t ®éng nghiªn cøu triÓn khai lμ h×nh t¹o mÉu vÒ
kü thuËt míi , s¶n phÈm míi , bao gåm : thiÕt kÕ ( s¶n phÈm vμ quy tr×nh
) , thö nghiÒm m« h×nh , thùc nghiÖm.
7
- ®Ò ¸n m«n häc
HiÖn nay hÇu hÕt c¸c c«ng nghÖ trong ngμnh than n−íc ta lμ nhËp tõ
n−íc ngoμi . §iÒu ®ã , ®ßi hái chóng ta kh«ng chØ n©ng cao kh¶ n¨ng tiÕp
thu , kh¶ n¨ng vËn hμnh , n¾m v÷ng , sö dông cã hiÖu qu¶ c«ng nghÖ
nhËp , chuyÓn giao tõ n−íc ngoμi mμ cßn ph¶i c¶i tiÕn , lμm thÝch nghi vμ
®æi míi c«ng nghÖ nhËp ®ã. Tuy nhiªn do nh÷ng ®iÒu kiÖn kh¸c nhau vÒ
tù nhiªn, ®Æc ®iÓm ®Þa chÊt trong c¸c má than cña chóng ta cã nh÷ng nÐt
kh¸c biÖt víi cña c¸c n−íc kh¸c trªn thÕ giíi lªn chóng ta còng ph¶i tù
nghiªn cøu mét sè nh÷ng c«ng nghÖ thiÕt bÞ sao cho phï hîp víi ®Æc ®iÓm
cña c¸c má ë n−íc ta.
8
- ®Ò ¸n m«n häc
1.3.2 : N©ng cao n¨ng lùc c«ng nghÖ
N¨ng lùc c«ng nghÖ cña mét doanh nghiÖp bao gåm nguån lùc vÒ vèn
, lao ®éng kü thuËt . N¨ng lùc c«ng nghÖ cña doanh nghiÖp ®−îc ®o b»ng
kh¶ n¨ng nghiªn cøu øng dông khoa häc tiÕn bé khoa häc c«ng nghÖ , ®æi
míi c«ng nghÖ vμo s¶n xuÊt vμ kh¶ n¨ng tiÕp thu , n¾m v÷ng , c¶i tiÕn ®æi
míi c«ng nghÖ nhËp.
HiÖn nay ngμnh than ®ang cã nh÷ng b−íc tiÕn lín vÒ ®Çu t− trang
thiÕt bÞ c«ng nghÖ míi phôc vô cho s¶n xuÊt . Víi nh÷ng dù ¸n ®Çu t− lín
vÒ trang thiÕt bÞ khoa häc c«ng nghÖ , hμng n¨m ngμnh than bá ra hμng
tr¨m tû ®ång ®Ó ®Çu t− vμo c¸c dù ¸n nμy. Ngoμi ra c¸c ngμnh than còng
cã ®−îc mèi liªn hÖ víi c¸c tr−êng ®¹i häc nh− §¹i Häc Má §Þa ChÊt
Hμ Néi , §¹i Häc Má §Þa ChÊt Qu¶ng Ninh ,c¸c tr−êng Cao §¼ng Má
Qu¶ng Ninh , Tr−êng d¹y nghÒ Má Hång CÈm vÒ viÖc tæ chøc c¸c héi
nghÞ khoa häc , ®èi tho¹i vÒ c¸c vÊn ®Ò gi÷a khoa häc víi s¶n xuÊt vμ
khoa häc víi s¶n xuÊt ®μo t¹o.
1.3.3 : Ph¸t triÓn nguån nh©n lùc
Trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y ngμnh than ®· ®¹t ®−îc nh÷ng thμnh tùu
to lín vÒ c¸c mÆt khai th¸c vμ s¶n xuÊt kinh doanh . Nh÷ng kÕt qu¶ trªn
cã ®−îc lμ nhê ngμnh than ®· vËn dông tèt nghÞ quyÕt cña ®¹i héi ®¶ng
toμn quèc vÒ viÖc ¸p dông nh÷ng tiÕn bé khoa häc c«ng nghÖ vμo s¶n
xuÊt . Tuy nhiªn ®Ó lμm chñ ®−îc nh÷ng tiÕn bé khoa häc c«ng nghÖ hiÖn
®¹i trªn chóng ta cÇn cã mét ®éi ngò tri thøc cã tay nghÒ vμ tr×nh ®é ,
ngμnh than còng ®· hÕt søc quan t©m ®Õn vÊn ®Ò nμy. VÝ dô :
VÒ ®μo t¹o , ngμnh than ®−îc sù trî gióp cña nhμ n−íc ®· cã hai
tr−êng ®¹i häc ®Çu ngμnh lμ §¹i Häc Má §Þa ChÊt Hμ Néi vμ
§¹i Häc Má §Þa ChÊt Qu¶ng Ninh ®μo t¹o nh÷ng kü s− Má cã tr×nh
®é ®¹i häc . Ngoμi ra ngμnh cßn cã tr−êng Cao §¼ng Kü ThuËt Má vμ
tr−êng §μo T¹o NghÒ Má Hång CÈm ®μo t¹o nh÷ng kü s− cã tr×nh
9
- ®Ò ¸n m«n häc
®é cao ®¼ng vμ nh÷ng c«ng nh©n kü thuËt cã tr×nh ®é . Ngoμi ra còng cã
sù liªn kÕt gi÷a c¸c Má víi c¸c tr−êng do ®ã ®· phÇn nμo c©n ®èi ®−îc sè
l−îng c«ng nh©n cÇn tuyÓn cña c¸c c«ng ty Than hμng n¨m vμ trong
t−¬ng lai víi sè l−îng ®μo t¹o cña c¸c tr−êng trong n¨m . C«ng ty than
Khe Chμm lμ mét trong sè ®ã . T¸m th¸ng ®Çu n¨m 2003 c«ng ty ®·
tuyÓn thªm 116 c«ng nh©n kü thuËt , 29 kü s− , cao ®¼ng . Ngoμi ra c«ng
ty cßn liªn kÕt víi c¸c tr−êng trong viÖc n©ng cao tay nghÒ cho mét sè
c«ng nh©n cña c«ng ty : göi ®μo t¹o 100 häc sinh, thi n©ng bËc cho 171
c«ng nh©n kü thuËt, t¹o ®iÒu kiÖn cho 47 ng−êi trong c«ng ty ®ang theo
häc ®¹i häc. C«ng ty Than Hμ Tu trong nh÷ng n¨m tõ 1997 ®Õn n¨m
2003 ®· ®−a h¬n 2 000 c«ng nh©n ®i häc ®Ó n©ng cao tr×nh ®é cËp nhËt .
Nh−ng cã mét thùc tÕ mμ Ngμnh than còng nh− hÇu hÕt c¸c ngμnh
kh¸c trong nÒn kinh tÕ n−íc ta m¾c ph¶i ®ã lμ : ChÊt l−îng cña c¸c kü s−
, c¸c c«ng nh©n kü thuËt Má ®−îc ®μo t¹o ra cã tr×nh ®é cßn yÕu . HiÖn
nay chóng ta míi chØ ®¸p øng ®−îc phÇn nμo vÒ sè l−îng c¸n bé trÎ song
vÒ chÊt l−îng th× ch−a ®−îc ®¶m b¶o n¾m.
1.3.4 : Huy ®éng vμ sö dông hiÖu qu¶ c¸c nguån vèn.
Huy ®éng vμ sö dông hiÖu qu¶ c¸c nguån vèn cho ho¹t ®éng khoa
häc vμ c«ng nghÖ ¶nh h−ëng cã tÝnh chÊt quyÕt ®Þnh tíi ho¹t ®éng khoa
häc vμ c«ng nghÖ . Nã bao gåm c¸c vÊn ®Ò huy ®éng vèn , cÊp ph¸t vèn
cho c¸c ch−¬ng tr×nh , ®Ò tμi quan träng vμ sö dông vèn .
ViÖc huy ®éng vèn cho ho¹t ®éng khoa häc vμ c«ng nghÖ cña c¸c
c«ng ty than cã thÓ tõ nhiÒu nguån : ng©n s¸ch , lîi nhuËn cña doanh
nghiÖp , vay ng©n hμng , vèn cæ phÇn ....
§Ó sö dông c¸c nguån vèn cho ho¹t ®éng khoa häc vμ c«ng nghÖ cã
hiÖu qu¶ ngμnh than cÇn chó ý ®Õn mét sè ®iÓm sau ®©y :
10
- ®Ò ¸n m«n häc
+. §èi víi c¸c nguån vèn do ng©n s¸ch nhμ n−íc cÊp hoÆc vay ng©n hμng
cÇn ph©n bæ tËp trung cho nh÷ng c«ng tr×nh khoa häc c«ng nghÖ träng
®iÓm , tr¸nh khuynh h−íng dμn ®Òu t¶n m¹n.
+. §èi víi c¸c nguån vèn cßn l¹i nh− : vèn tõ lîi nhuËn doanh nghiÖp ,
vèn cæ phÇn th× cã thÓ ®Çu t− cho nhiÒu h¹ng môc cÇn thiÕt nh− s¶n xuÊt
, kinh doanh, ®μo t¹o , n©ng cÊp c¸c c«ng tr×nh , h¹ng môc phôc vô ®êi
sèng cña c¸n bé c«ng nh©n trong c«ng ty....
1.3.5 : x©y dùng quy chÕ khai th¸c tμi nguyªn vμ b¶o vÖ m«i
tr−êng.
§Ó cã thÓ ph¸t triÓn ngμnh than trë thμnh mét ngμnh c«ng nghiÖp
hμng ®Çu cña tæ quèc , lμ ®Çu tÇu kÐo theo sù ph¸t triÓn cña c¸c ngμnh
kinh tÕ kh¸c. Tuy nhiªn do ®Æc thï cña ngμnh c«ng nghiÖp khai th¸c than
lμ t¸c ®éng trùc tiÕp m«i tr−êng tù nhiªn , s¶n xuÊt cã ¶nh h−ëng trùc
tiÕp tíi m«i tr−êng lªn ®Ó ph¸t triÓn bÒn v÷ng ngμnh than nhμ n−íc cÇn
thiÕt ph¶i x©y dùng b¶n quy chÕ vÒ khai th¸c tμi nguyªn vμ b¶o vÖ m«i
tr−êng . Theo nh− quy chÕ nμy chóng ta míi cã ®−îc mét chiÕn l−îc vÒ ¸p
dông nh÷ng tiÕn bé vÒ khoa häc kü thuËt hîp lý vμo khai th¸c trong
ngμnh than ®¶m b¶o ®−îc n¨ng xuÊt chÊt l−îng vμ b¶o vÖ m«i tr−êng.
11
- ®Ò ¸n m«n häc
PhÇn 2 : Thùc tr¹ng ¸p dông tiÕn bé khoa häc c«ng
nghÖ vμo ph¸t triÓn ngμnh than ë Qu¶ng Ninh
2.1 : Mét sè kÕt qu¶ ph¸t triÓn ngμnh than qu¶ng
ninh trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y
a. N¨ng suÊt , chÊt l−îng vμ an toμn lao ®éng ®èi víi ngμnh than.
Do nhËn thøc ®−îc tÇm quan träng cña khoa häc kü thuËt víi ngμnh
than nªn ngμnh than lμ mét trong nh÷ng ngμnh sím ¸p dông ngay nh÷ng
tiÕn bé khoa häc c«ng nghÖ vμo ngμnh , do ®ã ®· ®¹t ®−îc nh÷ng kÕt qu¶
rùc rì
+. N¨ng suÊt : N¨m 2003 ®¸nh dÊu mét mèc son ph¸t triÓn cña ngμnh
than , víi s¶n l−îng khai th¸c 20,0 triÖu tÊn than nguyªn khai, trong ®ã
cã 17,7 triÖu tÊn than s¹ch ®· hoμn thμnh vμ v−ît møc kÕ ho¹ch cña n¨m
2005. ( T¹i ®¹i héi ®¶ng toμn quèc lÇn thø n¨m ®¶ng ®Ò ra cho ngμnh
than lμ ®Õn n¨m 2005 ph¶i khai th¸c ®−îc 16 triÖu tÊn than). LÇn ®Çu
tiªn toμn ngμnh v−ît møc kÕ ho¹ch ®μo lß ®¸ ; ®¹t ®−îc c¸c møc ®μo
giÕng nghiªng ë c¸c má Vμng Danh , Thèng NhÊt , Khe Chμm , Thμnh
C«ng ; ®−a m¸y ®μo lß liªn hîp vμo sö dông thμnh c«ng t¹i má M«ng
D−¬ng . NhiÒu c«ng ty ®¹t vμ v−ît møc c«ng suÊt thiÕt kÕ má : §«ng B¾c
2,20 triÖu tÊn , Cäc S¸u 2,35 triÖu tÊn, §Ìo Nai 1,90 triÖu tÊn , Nói BÐo
1,25 triÖu tÊn , M¹o Khª 1,40 triÖu tÊn , Vμng Danh 1,03 triÖu tÊn , M«ng
D−¬ng 0,75 triÖu tÊn
+ . ChÊt l−îng : Nhê ¸p dông nh÷ng tiÕn bé khoa häc c«ng nghÖ vμo
ngμnh than mμ chÊt l−îng than còng ®−îc t¨ng lªn . C¸c lo¹i t¹p chÊt
trong than ®−îc lo¹i dÇn ra : d¨m gç , hμm l−îng MgO , Fe2O3 ., gi¶m tû
lÖ than c¸m trong qu¸ tr×nh khai th¸c . Tõ ®ã n©ng chÊt l−îng than ViÖt
12
- ®Ò ¸n m«n häc
Nam lªn cã thÓ phôc vô tèt trong c«ng nghiÖp nh− : ®iÖn , ®Æc biÖt lμ
c«ng nghiÖp luyÖn thÐp.
+ An toμn lao ®éng :Ngμnh than ®−îc xÕp vμo h¹ng môc c¸c ngμnh c«ng
nghiÖp nguy hiÓm v× sè vô tai n¹n vμ tÝnh chÊt tai n¹n , møc ®é ¶nh
h−ëng cña c«ng viÖc tíi ng−êi lao ®éng . ChÝnh v× vËy an toμn trong s¶n
xuÊt lu«n lμ mét trong nh÷ng môc tiªu th−êng trùc cña ngμnh than .
Ngμnh than lu«n ®Æt ra c¸c môc tiªu vÒ an toμn lao ®éng hμng n¨m kÌm
theo c¸c môc tiªu vÒ s¶n xuÊt , vμ ®−a ra c¸c biÖn ph¸p nh»m gi¶m c¸c
vô tai n¹n xuèng møc thÊp nhÊt . D−íi t¸c ®éng cña tiÕn bé khoa häc
c«ng nghÖ cã rÊt nhiÒu c¸c c«ng nghÖ , thiÕt bÞ ®· ®−îc ¸p dông vμo
nh»m gi¶m thiÓu c¸c vô tai n¹n lao ®éng vμ møc ®é ®éc h¹i, n©ng cao
chÊt l−îng m«i tr−êng lμm viÖc cho ng−êi lao ®éng. N¨m 2003 tæng sè vô
tai n¹n lao ®éng cña ngμnh gi¶m 16% so víi n¨m 2002 , sè vô tai n¹n vμ
sè vô g©y chÕt ng−êi còng gi¶m 24 vμ 56%
b. §êi sèng c¸n bé c«ng nh©n viªn má than.
§êi sèng cña c¸n bé c«ng nh©n viªn má lu«n lμ mèi quan t©m hμng
®Çu cña ban l·nh ®¹o c¸c má than, b»ng c¸ch n©ng cao ®iÒu kiÖn lμm
viÖc còng nh− hÖ thèng phôc vô cho c«ng nh©n viªn. C«ng ty than Khe
Chμm ®· l¾p ®Æt cho toμn bé 21 phßng nhËn lÖnh giao ca cña c¸c c«ng
tr−êng, ph©n x−ëng. L¾p ®Æt hÖ thèng sö lý vμ läc n−íc ®¶m b¶o nhu cÇu
n−íc nãng vμ vÖ sinh trong t¾m giÆt vμ sinh ho¹t t¹i c«ng tr−êng c«ng ty.
Tõ ®Çu n¨m 2003 l·nh ®¹o c«ng ty than Khe Chμm ®· tæ chøc cho 1005
c¸n bé c«ng nh©n c«ng ty ®i ®iÒu d−ìng , nghØ cuèi tuÇn vμ du lÞch t¹i
nhiÒu n¬i trong vμ ngoμi n−íc nh− Th¸i Lan , Trung Quèc hay c¸c ®iÓm
du lÞch H¹ Long , Trμ Cæ .... T¹i c«ng ty than D−¬ng Huy c¸n bé c«ng
nh©n viªn ®i lμm cã xe ®−a ®ãn . Nhμ t¾m vμ giÆt , sÊy quÇn ¸o, ñng, mò
...®−îc x©y dùng liªn hoμn. C¸c khu nhμ ¨n ë, nhμ tËp thÓ ®−îc quy
ho¹ch x©y dùng vμ c¶i t¹o, ®¶m b¶o ®iÒu kiÖn c¶nh quan, vÖ sinh m«i
13
- ®Ò ¸n m«n häc
tr−êng. Bªn c¹nh ®ã ®êi sèng cña c¸n bé c«ng nh©n viªn g¾n bã víi
ngμnh than trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y kh«ng ngõng ®−îc t¨ng lªn, thÓ
hiÖn qua doanh thu cña ng−êi lao ®éng. T¹i c«ng ty than Hμ Tu : l−¬ng
c«ng nh©n b×nh qu©n t¨ng dÇn tõ 500_600 ngμn ®ång /th¸ng n¨m 1999
lªn dÇn tíi 1 triÖu vμ ®Õn n¨m 2003 l−¬ng ®¹t b×nh qu©n 1,7 triÖu ®ång.
T¹i c«ng ty than D−¬ng Huy : N¨m 1999 ®¹t 650 ngμn ®ång /ng−êi
/th¸ng, ®Õn n¨m 2003 ®¹t møc 1,6 triÖu ®ång / ng−êi / th¸ng. T¹i c«ng ty
than Khe Chμm n¨m 2002 thu nhËp b×nh qu©n theo ®Çu ng−êi lμ 1,958
triÖu ®ång/ng−êi/th¸ng. Cao S¬n thu nhËp b×nh qu©n ®Çu ng−êi ch−a kÓ
¨n c«ng nghiÖp 9.000 ® mét b÷a lμ trªn 1,7 triÖu ®ång /ng−êi /th¸ng M¹o
Khª lμ 1,7 triÖu ®ång /ng−êi /th¸ng.....Nh×n chung hiÖn t¹i c¸c c«ng ty
than ë Qu¶ng Ninh, c«ng nh©n ®Òu cã møc thu nhËp b×nh qu©n hμng
th¸ng ®¹t møc tõ 1,7 tíi trªn 2 triÖu ®ång mét th¸ng. Vμ theo môc tiªu
mμ ngμnh than ®¹t ra trong n¨m 2004 ngμnh than ®Æt môc tiªu c«ng
nh©n ngμnh than sÏ cã møc thu nhËp b×nh qu©n ®¹t møc tõ 2.003.000 tíi
2.091.000 ®ång /ng−êi/th¸ng .
c. §ãng gãp vÒ kinh tÕ _x· héi ®èi víi tØnh Qu¶ng Ninh .
Sù ph¸t triÓn v−ît bËc cña ngμnh than trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y ®·
gãp phÇn quan träng vμo sù ph¸t triÓn cña tØnh Qu¶ng Ninh. VÒ kinh tÕ
hμng n¨m ngμnh than ®ãng gãp vμo ng©n s¸ch cña tØnh Qu¶ng Ninh tíi
hμng tr¨m tû ®ång. MÆt kh¸c víi sè l−îng tËp trung kho¶ng 80 000 c«ng
nh©n viªn chøc ngμnh than tËp trung ë Qu¶ng Ninh ngμnh than ®· gi¶i
quyÕt cho tØnh mét sè l−îng lín ng−êi lao ®éng cã thu nhËp cao so víi
møc thu nhËp trung b×nh trong c¶ n−íc . Ngoμi ra theo quy luËt kinh tÕ
th«ng th−êng sù ph¸t triÓn cña ngμnh than lμ ®Çu tÇu kÐo theo sù ph¸t
triÓn cña c¸c ngμnh kinh tÕ kh¸c ë Qu¶ng Ninh nh− : §ãng vμ söa ch÷a
c¸c tμu chë than , xe « t« .... gi¸n tiÕp thóc ®Èy sù ph¸t triÓn cña c¸c
ngμnh nh− : Du lÞch , dÞch vô.... MÆt kh¸c trong qu¸ tr×nh ph¸t triÓn cña
14
- ®Ò ¸n m«n häc
m×nh ngμnh than còng ®· tiÕn hμnh x©y dùng c¸c trô së, v¨n phßng ®¹i
diÖn hoÆc c¸c khu vui ch¬i gi¶i trÝ phôc vô c«ng nh©n ngμnh than còng
nh− phôc vô nh©n d©n Qu¶ng Ninh . VÝ dô ®iÓn h×nh lμ c«ng ty TuyÓn
Than Cöa ¤ng b»ng nguån quü phóc lîi vμ c¸n bé c«ng nh©n ®ãng gãp
n¨m 2000 c«ng ty ®· x©y dùng mét trung t©m v¨n ho¸ thÓ thao gåm mét
s©n vËn ®éng hiÖn ®¹i ®¹t tiªu chuÈn quèc gia cã 5000 chç ngåi , n¨m
2003 c«ng ty ®· x©y dùng Nhμ luyÖn tËp vμ thi ®Êu thÓ thao 1000 chç
ngåi , 1 s©n tenis.... HoÆc t¹i c«ng ty than M¹o Khª , c«ng ty ®· x©y dùng
t¹i thÞ trÊn M¹o Khª mét sè trô së vμ v¨n phßng ®¹i diÖn khang trang ,
mét c«ng viªn Má , mét bÖnh viÖn Má phôc vô kh¸m ch÷a bÖnh cho c¶
c«ng nh©n má than vμ ng−êi d©n ®Þa ph−¬ng. C«ng ty cßn tham gia vμo
x©y dùng c¸c tuyÕn ®−êng giao th«ng trong thÞ trÊn phôc vô viÖc tiªu thô
than vμ ®i l¹i cho nh©n d©n ®Þa ph−¬ng.
2.2 : T¸c ®éng cña tiÕn bé khoa häc c«ng nghÖ vμo
ngμnh than ë Qu¶ng Ninh
2.2.1 : t¸c ®éng cña tiÕn bé khoa häc c«ng nghÖ vμo t¨ng
n¨ng suÊt , chÊt l−îng than.
Trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y trªn c¸c má lé thiªn quy m« s¶n xuÊt trung
b×nh trë lªn phÇn lín ®−îc trang bÞ m¸y xóc thuû lùc , m¸y xóc lËt lμ
nh÷ng thiÕt bÞ xóc bèc cã tÝnh n¨ng kü thuËt vμ c«ng nghÖ v−ît tréi so víi
m¸y xóc tay gμu kÐo c¸p ; « t« cã t¶i träng lín ( ®Õn 60 tÊn ) , ®Æc biÖt lμ «
t« khung mÒm cã kh¶ n¨ng v−ît dèc cao vμ lμm viÖc tèt trong ®Þa h×nh
chËt hÑp vμ ®−êng x¸ lÇy léi : m¸y khoan thuû lùc cã tÝnh n¨ng c¬ ®éng
cao , n¨ng suÊt cao , cã kh¶ n¨ng khoan c¸c lç khoan theo nhiÒu h−íng
kh¸c nhau....Nhê trang bÞ thiÕt bÞ c«ng nghÖ míi mμ c¸c má ®· t¨ng ®−îc
c«ng suÊt khai th¸c , bãc ®¸ vμ c¶i thiÖn ®−îc nhiÒu chØ tiªu kinh tÕ _kü
thuËt. M¸y xóc thuû lùc sö dông trong c«ng t¸c ®μo s©u ®· t¨ng tèc ®é
15
- ®Ò ¸n m«n häc
xu«ng s©u cña má lªn 15 m/n¨m , trong khi nÕu dïng m¸y tay gÇu kÐo
c¸p chØ ®¹t trung b×nh 7,5 m ( C«ng ty than Cao S¬n). Dïng m¸y thuû lùc
gμu ng−îc ®Ó xóc bèc lùa chän than vμ quÆng ®· gi¶m ®¸ng kÓ tû lÖ tæn
thÊt vμ n©ng cao chÊt l−îng s¶n phÈm . Nh− ë c«ng ty than Hμ Tu khi ¸p
dông thiÕt bÞ nμy tû lÖ tæn thÊt than cßn 8,16%( n¨m 2002) C«ng ty than
Cao S¬n 8,3%, n©ng cao chÊt l−îng than (vÝ dô nh− ë c«ng ty than Cao
S¬n tr−íc n¨m 1998 tû lÖ than c¸m 3 chØ ®¹t 13,2% nh−ng tõ n¨m 1998
®Õn n¨m 2002 tû lÖ than c¸m 3 ®¹t trung b×nh 17,3% , t¨ng 31% vÒ khèi
l−îng , ngoμi ra cßn khai th¸c than c¸m 2 cã ®é tro Ak< 8% .... Trong lÜnh
vùc khai th¸c hÇm lß: ®· tiÕn hμnh nghiªn cøu vμ ®−a vμo ¸p dông c¸c s¬
®å c«ng nghÖ kh¸c nhau phï hîp víi tõng ®iÒu kiÒn ®Þa chÊt má cô thÓ
cña tõng khu vùc nh− : c«ng nghÖ khai th¸c lß chî ng¾n h¹ trÇn ; c«ng
nghÖ khai th¸c chia líp , sö dông líp ng¨n b»ng l−íi thÐp ®Ó khai th¸c
c¸c vØa dμy dèc tho¶i, dèc xiªn , ¸p dông c«ng nghÖ chèng v× thuû lùc ®¬n,
dμn thuû lùc di ®éng, m¸y khÊu than trong lß chî . ViÖc ¸p dông c¸c c«ng
nghÖ nãi trªn ®· cho kÕt qu¶ b−íc ®Çu nh− sau : tæn thÊt than gi¶m tõ
10-15%( vÝ dô ë c«ng ty than Vμng Danh n¨m 1997 tæn thÊt than lμ
55,87% ®Õn n¨m 2002 gi¶m xuèng cßn 44,34% ) s¶n l−îng lß chî t¨ng 2-
2,5 lÇn , n¨ng suÊt lao ®éng t¨ng 2 lÇn , l−îng gç tiªu hao gi¶m 2-3lÇn.ë
®©y xin nªu ra mét vÝ dô ®¹i diÖn cho ngμnh than vÒ viÖc ¸p dông nh÷ng
tiÕn bé khoa häc c«ng nghÖ trong ngμnh, ®ã lμ ë c«ng ty than Khe Chμm .
Tõ khi míi thμnh lËp n¨m 1986 , c«ng suÊt lß chî chØ ®¹t 1,8 ®Õn 2 v¹n
tÊn/ n¨m chèng b»ng gç 4 cét mét thïi víi d©y chuyÒn c«ng nghÖ l¹c hËu.
S¶n l−îng toμn má ®¹t 180 000 ®Õn 200 000 tÊn /n¨m . §Ó kh¾c phôc t×nh
tr¹ng trªn , tõ n¨m 1995 ®Õn n¨m1998 c«ng ty ®· ngiªn cøu ®−a cét ma
s¸t chèng trong lß chî , tuy nhiªn n¨ng suÊt míi chØ ®¹t 2.2 tÊn trªn mét
c«ng , c«ng suÊt lß chî t¨ng song míi chØ dõng l¹i ë møc 6 v¹n tÊn / n¨m.
N¨m 1998 c«ng ty than Khe Chμm ¸p dông cét chèng thuû lùc trong lß
16
- ®Ò ¸n m«n häc
chî ®· n©ng c«ng suÊt lß chî lªn 130 000 tÊn /n¨m. GÇn ®©y nhÊt lμ tõ
th¸ng 5/2002 ®Õn th¸ng 5/2003 c«ng ty ®· ¸p dông thö nghiÖm m¸y
khÊu than mét c«ng nghÖ hiÖn ®¹i bËc nhÊt trªn thÕ giíi ®· cho kÕt qu¶
.
B¶ng 1
TT Tªn chØ tiªu §¬n vÞ tÝnh Tæng céng
1 S¶n l−îng than TÊn 160 458
2 Tiªu hao gç m3 280,9
3 Chi phÝ gç chèng lß m3/1000T 1,75
4 chi phÝ nh©n lùc C«ng 31 104
5 N¨ng suÊt lao ®éng TÊn/ngêi.ca 5,16
(Nguån _§¸nh gi¸ kÕt qu¶ ¸p dông thö nghiÖm c¬ giíi ho¸ khai
th¸c than t¹i c«ng ty than Khe Chμm -§Ò xuÊt ph−¬ng h−íng ph¸t triÓn
trong thêi gian tíi_TS Phïng M¹nh §¾c ; TS NguyÔn Anh TuÊn (ViÖn
khoa häc c«ng nghÖ má)-trang 1_Th«ng tin khoa häc c«ng nghÖ má sè
8/2003)
§em kÕt qu¶ nμy so s¸nh víi n¨ng suÊt cña lß chî khÊu khoan b¾n m×n
chèng gi÷ b»ng cét chèng thuû lùc ®¬n th× s¶n l−îng t¨ng lªn 2 lÇn n¨ng
suÊt t¨ng gÊp 2-2,5 lÇn , chi phÝ gç gi¶m 4 lÇn. VÒ chÊt l−îng kÕt qu¶
kiÓm ®Þnh ë VØa 14-4 cho thÊy tû lÖ than côc +15 t¨ng 2%-3% ®é tro c¸m
trong than nguyªn khai trung b×nh lμ 30,38%, cao h¬n tõ 3%-4%, tû lÖ
®¸ th¶i kh«ng ®æi so víi khai th¸c b»ng c«ng nghÖ truyÒn thèng khoan næ
m×n.
Tuy ®¹t ®−îc nh÷ng thμnh qu¶ to lín nh− vËy nh−ng viÖc ¸p dông
nh÷ng tiÕn bé khoa häc c«ng nghÖ vμo trong ngμnh than còng cßn cã
nhiÒu khã kh¨n h¹n chÕ.
17
- ®Ò ¸n m«n häc
+. C¸c c«ng nghÖ míi ¸p dông ®ßi hái tÝnh ®ång bé tõ c«ng nghÖ chÝnh
®Õn c«ng nghÖ liªn quan v× vËy ®ßi hái ph¶i cã kinh phÝ ®Çu t− lín .
+. VÒ nh©n lùc cÇn ph¶i ®μo t¹o c¸n bé , c«ng nh©n ®¶m b¶o tr×nh ®é vμ
cã t¸c phong v¨n ho¸ c«ng nghiÖp cao.
+. Do trong mçi má than cã nh÷ng ®Æc ®iÓm ®Þa chÊt kh¸c nhau, cÇn
nghiªn cøu kü l−ìng ®Ó lùa chän c«ng nghÖ hîp lý.
+. Do sù yÕu kÐm vÒ n¨ng lùc c«ng nghÖ cña c¸c c«ng ty than trong tæng
c«ng ty.
VÝ dô : Trong giai ®o¹n ®Çu cña qu¸ tr×nh thö nghiÖm m¸y khÊu than t¹i
c«ng ty than Khe Chμm do ch−a hiÓu ®−îc −u nh−îc ®iÓm cña m¸y lªn
n¨ng suÊt chØ ®¹t trung b×nh lμ 5,2 tÊn /c«ng . Nh−ng ®Õn khi chuyÓn
sang khai th¸c t¹i vØa 14.2-1 cã ®iÒu kiÖn ®Þa chÊt æn ®Þnh m¸y ®· ph¸t
huy hiÖu qu¶ cao . N¨ng suÊt ®¹t 8,1 tÊn /c«ng.
2.2.2 : T¸c ®éng cña khoa häc c«ng nghÖ tíi ph¸t triÓn thÞ
tr−êng.
Nh÷ng thμnh tùu trong viÖc ¸p dông nh÷ng tiÕn bé khoa häc c«ng
nghÖ trong kho¶ng mét thËp kû trë l¹i ®©y ®· më ra nh÷ng thÞ tr−êng hÕt
søc míi mÎ cho ngμnh than ViÖt Nam. Than ViÖt Nam b©y giê kh«ng
nh÷ng chØ ®−îc s¶n xuÊt ra phôc vô trong n−íc mμ cßn ®−îc xuÊt khÈu
ra c¸c n−íc kh¸c trªn thÕ giíi . Than ViÖt Nam ®· cã mÆt t¹i Ch©u ¢u,
Ch©u Mü , NhËt B¶n ...vμ c¶ n−íc xuÊt khÈu than nhiÒu nhÊt trªn thÕ giíi
lμ Trung Quèc. §ång thêi víi viÖc lμm t¨ng chÊt l−îng s¶n phÈm lμ t¨ng
nhiÖt n¨ng cña than, c¸c t¹p chÊt còng ®ång thêi bÞ lo¹i bá nh− d¨m gç,
gi¶m tû lÖ s¾t cã lÉn trong than hay c¸c kim lo¹i kh¸c.... lªn chÊt l−îng
than æn ®Þnh ,vμ ngμy cμng ®−îc n©ng cao t¹o ®iÒu kiÖn cho than ViÖt
Nam ®i vμo nh÷ng thÞ tr−êng míi . HiÖn nay ngμnh than kh«ng nh÷ng ®·
s¶n xuÊt ®ñ l−îng than phôc vô cho nhu cÇu néi ®Þa mμ cßn më réng thÞ
tr−êng ra víi trªn 30 quèc gia kh¸c trªn toμn thÕ giíi. Tuy nhiªn do c«ng
18
- ®Ò ¸n m«n häc
nghÖ cßn kÐm lªn ®Õn nay chÊt l−îng than ViÖt Nam cßn ch−a thÓ ®¸p
øng phôc vô trong nh÷ng ngμnh c«ng nghiÖp cao nh− c«ng nghiÖp luyÖn
thÐp , lß cèc cao .....
2.2.3 : T¸c ®éng cña tiÕn bé khoa häc c«ng nghÖ tíi m«i
tr−êng s¶n xuÊt cña c«ng nh©n ngμnh than.
Ngμy nay cïng víi sù ph¸t triÓn cña ngμnh than m«i tr−êng s¶n xuÊt
cña c¸n bé c«ng nh©n viªn ngμnh than còng ®−îc n©ng lªn mét c¸ch ®¸ng
kÓ . Ng−êi c«ng nh©n kh«ng cßn ph¶i xuèng má víi nh÷ng ®«i bμn tay
trÇn vμ c¸i cuèc , c¸i xÎng n÷a . Ngμnh than ®· ¸p dông nh÷ng tiÕn bé
khoa häc c«ng nghÖ vμo s¶n xuÊt than nh»m n©ng cao h¬n n÷a chÊt
l−îng m«i tr−êng lμm viÖc cho c¸n bé c«ng nh©n viªn. Ng−êi c«ng nh©n
xuèng lß ®−îc trang bÞ tèt h¬n nh− gang tay , ñng , ®Ìn .... B©y giê ng−êi
c«ng nh©n kh«ng cßn ph¶i lμm viÖc víi ®«i tay trÇn mμ ®· cã sù trî gióp
cña m¸y mãc nh− : m¸y khÊu than ... Tû lÖ sö dông gç trong lß còng ®−îc
gi¶m xuèng ®¸ng kÓ víi m¸y l−îng gç tiªu hao gi¶m 2-3 lÇn cã t¸c dông
tèt trong viÖc t¹o ra m«i tr−êng lμm viÖc trong lß còng nh− b¶o vÖ m«i
tr−êng tù nhiªn bªn ngoμi chèng chÆt ph¸ rõng . Ngoμi ra víi hÖ thèng
cét chèng thuû lùc ®¬n, thuû lùc kÐp , dμn thuû lùc di ®éng.... còng cã t¸c
dông võa ®¶m b¶o ®é an toμn cao h¬n so víi viÖc chèng lß b»ng gç l¹i võa
cã t¸c dông t¨ng n¨ng suÊt lao ®éng trong ngμnh má. Tuy cã nh÷ng b−íc
tiÕn v−ît bËc trong viÖc c¶i thiÖn m«i tr−êng lμm viÖc cho thî má song
nh×n chung m«i tr−êng lμm viÖc cña ng−êi thî má vÉn ®−îc coi lμ nguy
hiÓm vμ ®éc h¹i nhÊt trong c¸c ngμnh kinh tÕ cña c¶ n−íc ngμy nay. ViÖc
ph¶i lμm vμ tiÕp xóc trùc tiÕp víi than mét chÊt bÈn, vμ nh÷ng ®éc h¹i ro
bôi than g©y ra (tû lÖ bôi cao gÊp 400 lÇn cho phÐp) ®· lμm cho c«ng
nh©n ngμnh than cã tû lÖ m¾c bÖnh ®−êng h« hÊp rÊt cao. Kh«ng nh÷ng
vËy mμ s¶n xuÊt than cßn ¶nh h−ëng ®Õn m«i tr−êng xung quanh . N−íc
19
nguon tai.lieu . vn