Xem mẫu
- Đề 6 : Đồng chí hãy phân tích những quan điểm cơ bản không lệ thuộc vào tự nhiên mà con người còn có thể c ải t ạo t ự chủ nghĩa Mác-Lênin về con người. Việc xây dựng và phát nhiên tốt hơn. Con người là sự thống nhất biện chứng giữa mặt huy vai trò và nhân tố con người ở nước ta hiện nay. vật chất và mặt tinh thần, giữa mặt sinh học và mặt xã h ội. Con người bên cạnh những nhu cầu lợi ích về tinh th ần còn có c ả Bài làm Con người là một đề tài cũ nhưng nghiên cứu nó luôn luôn nhu cầu lợi ích về vật chất, không được tuyệt đ ối hóa m ột m ặt là một vấn đề mới không bao giờ kết thúc và n gày nay, vấn đề nào. Nếu chúng ta đề cao, tuyệt đối hóa bản chất tư nhiên c ủa con người luôn có v ị trí cao nh ất và bao trùm là chi ến l ược con người, phủ nhận mặt xã hôi thì sẽ rơi vào tình trạng h ạ của mọi chiến lược. Trong tiến trình phát triển của lịch sử, con thấp con người, thậm chí xem con người ngang hàng con v ật. người bị qui định bởi các mối quan hệ XH, đồng thời thông qua Nếu tuyệt đối hóa mặt xã hội, phủ nhận mặt sinh học của nó hoạt động thực tiễn con người cũng thúc đẩy XH ti ến lên. Ngh ị thì ta sẽ rơi vào quan điểm duy tâm, không th ừa nh ận coi ng ười quyết 05 của Bộ Chính trị (khóa VI) ch ỉ rõ : phải quán tri ệt quan hiện thực hoặc xem con người phi hiện thực. Con người vừa điểm cơ bản của Đảng là coi trọng con người, coi con ng ười là chịu sự tác động của qui luật tự nhiên vừa ch ịu s ự tác đ ộng động lực quan trọng nhất, là mục tiêu phục vụ và xây d ựng c ủa của qui luật xã hội. mọi hoạt động KT-XH. - Bản chất của con người không phải là cái tr ừu t ượng v ốn Để hiểu rõ bản chất của con người mới, con người XHCN, có của một cá nhân riêng biệt, trong tính hiện thực của nó, bản vấn đề không phải là đem đối lập con người đó với con người chất con người là tổng hòa các mối quan hệ xã hội. Quan hệ xã cũ, mà phải xem xét trong mối quan hệ biện chứng: tính th ời hội là quan hệ giữa người và người, như quan hệ về chính trị, đại và tính lịch sử. Vậy, vấn đề con người và việc xây dựng và đạo đức, pháp quyền, tôn giáo, kinh t ế…. trong đó, quan h ệ SX phát huy vai trò, nhân tố con người ngày nay như thế nào? có ý nghĩa quyết định. Do đó muốn thay đổi bản chất của con 1. Quan điểm của chủ nghĩa Mác Lênin về con người : người thì không thể không thay đổi các mối quan hệ xã h ội c ủa Theo quan điểm của chũ nghĩa Mác-Lênin, con ng ười có nó và điều này thì không dễ dàng. những đặc điểm như sau : - Với bản chất xã hội, con người luôn gắn bó chặt chẽ với - Con người vừa là một thực thể tự nhiên có cấu trúc sinh đồng loại, đồng thời lại là những cá nhân với ý nghĩa ngày càng học, vừa là một thực thể xã hội mang bản chất xã hội. Nói đ ến đầy đủ. Xã hội càng phát triển, thì một mặt mối liên hệ c ộng bản chất “thực thể tự nhiên” của con người là nói đến tiền đ ề đồng giữa người và người ngày càng trở nên bền vững, nh ưng vật chất, nói đến nhu cầu ăn uống, đi lại, hoạt đ ộng của c ơ thể mặt khác mỗi con người ngày càng có xu h ướng “tách bi ệt” sống con người. Tuy nhiên đặc trưng cơ bản riêng có của con thành những cá nhân độc lập. người là bản chất xã hội. Con người phát triển cao hơn các con - Con người với tư cách là những cá nhân độc lập nhưng vật khác là nhờ thông qua quá trình lao đ ộng. Nh ờ tác đ ộng luôn sống trong mối quan hệ xã hội của cộng đ ồng, nh ư c ộng của tự nhiên và xã hội mà con người ngày càng đ ược phát tri ển đồng dân tộc, cộng đồng giai cấp, cộng đồng nhân lo ại… Nói nâng lên về mọi mặt, nhờ đó mà những hành vi có tính sinh v ật, đến cá nhân là nói đến trình độ phát tri ển của con ng ười c ả về tình cảm bản năng của con người đang mang tính xã h ội, tình thể chất, nhân cách. Mác luôn phê phán tình tr ạng kìm hãm s ự người khác hẳn ở con vật. Con người hoạt động có ý th ức phát triển của cá nhân, phê phán tình trạng bi ến con ng ười
- thành những đồng danh không có bản sắc riêng. Con ng ười - Con người vừa mang tính thời đại, vừa mang tính l ịch s ử. bao giờ cũng có nhu cầu sở thích riêng, có cá tính. Tính cá Con người bao giờ cũng gắn liền với một thời đại – “thời đ ại nhân của con người chỉ được khẳng định kể từ khi ph ương nào, con người đó”. Trong mỗi thời đại, con ng ười có m ột h ệ thức sản xuất TBCN ra đời. Trong chế độ phong ki ến thì con tiêu chí riêngtrong đó con người là tiêu điểm ph ản ánh trình đ ộ người lệ thuộc vào các vị vua, chúa. Còn trong ch ế đ ộ TBCN, văn minh của thời đại đó. Mỗi thời đại có một mẫu người riêng, nền SX hàng hóa lấy kinh doanh làm cơ sở, con ng ười tr ở đặc trưng cho thời đại đó. Chẳng hạn, trong chế độ phong kiến thành động lực của cuộc cách mạng tư sản, điều này là s ự thì có con người phong kiến, chế độ TBCN thì có con ng ười t ư tiến bộ. Tuy nhiên, nếu tính cá nhân được đẩy lên quá cao thì bản trong đó đề cao chủ nghĩa cá nhân, còn chế đ ộ XHCN thì sẽ trở thành chủ nghĩa cá nhân. Để tránh hạn chếu đó, xã h ội con người gắn liền với lợi ích cá nhân với lợi ích dân t ộc, l ợi ích XHCN lấy mục đích vì sự phát triển con người khắc phục chủ nhân loại. Tuy nhiên con người của thời đại mới bao gi ờ cũng nghĩa cá nhân, CNXH tạo điều kiện cho con ng ười phát tri ển được hình thành bắt đầu từ những giá trị truyền th ống đ ược k ết tự do, cho nên bản chất của CNXH khác với b ản ch ất CNTB v ề tinh trong lịch sử dân tộc, đất nước. .Con người mang tính l ịch vấn đề con người. sử bởi vì nó vừa có kiến thức những giá trị tích cực, tinh hoa - Trong xã hội có giai cấp, con người cũng mang tính giai của quá khứ đồng thời vừa mang những hạn chế, tiêu c ực c ủa cấp, đó là sự đồng nhất giữa các cá nhân có cùng l ợi ích, trong quá khứ. Để hiểu rõ bản chất con người mới, con người XHCN, mối quan hệ đó các cá nhân từng bước nh ận thức l ợi ích riêng xét trong mối quan hệ biện chứng thì tính th ời đại và tính l ịch chỉ được thực hiện khi lợi ích chung trở thành động l ực chi ph ối sử có quan hệ gắn bó với nhau, nói cách khác con ng ười là s ự hành vi của con người. Do vậy, phải đứng trên lập trường quan đồng nhất biện chứng giữa yếu tố thời đại và yếu tố lịch sử. Vì điểm của giai cấp mình để giải quyết mọi việc, tuy nhiên không thế không nên đối lập một cách cực đoan gi ữa con ng ười cũ v ới nên tuyệt đối hóa tính giai cấp, không nên đ ối l ập v ới dân t ộc con người mới. Sự kết hợp đúng các giá trị lịch sử với các giá tr ị và nhân loại bởi vì con người bao giờ cũng hiện di ện nh ư là m ột tiến bộ của thời đại, trong đó có các giá trị truyền th ống đ ược phần tử của một giai cấp, thành viên của một dân t ộc, cá th ể bổ sung, nâng lên và hoàn thiện từng b ước, con ng ười XHCN của cộng đồng nhân loại. Tính dân tộc được thể hiện qua ngôn cũng như phát huy vai trò nhân tố con ng ười. Hình t ượng Bác ngữa, tình cảm, tính cách tâm lý của dân t ộc, tính dân t ộc trong Hồ là con người mới tiêu biểu nhất của sự kết h ợp nh ững giá tr ị con người rất là bền vững. Ngoài ra, cùng với tính giai cấp, tính cao đẹp nhất của truyền thống với chân lý của thời đại. dân tộc con người còn có tính nhân loại, đã góp phần t ạo ra - Con người vừa là sản phẩm của lịch sử, đ ồng th ời v ừa là những giá trị đạo đức, lý trí, tình cảm của con ng ười trong xã chủ thể sáng tạo ra lịch sử. Trong tiến trình phát tri ển c ủa l ịch hội. Trong chế độ CNXH, các giai cấp và tầng l ớp xã h ội đ ều sử, con người lại qui định bởi các mối quan hệ xã hội, đồng th ời xích lại gần nhau, mối quan hệ xã hội dần dần được điều thông qua hoạt động thực tiễn con người thúc đẩy xã h ội phát chỉnh, đó là mảnh đất hội nhập những lợi ích giai cấp chân triển tiến lên. Con người luôn là mục tiêu, đ ồng th ời luôn là chính, những bản sắc dân tộc đậm đà và bền vững, h ướng con năng lực của tiến trình cách mạng theo hướng tiến bộ. Có hi ện người vào sự phát triển toàn diện và vươn tới sự hoàn thi ện. thực hóa được vấn đề đó thì cách mạng mới dành đ ược th ắng lợi. “Tất cả vì con người” đó là mục tiêu mà mỗi hoạt đ ộng XH
- con người đều phải hướng tới, phải luôn được cải thiện không phóng con người, xây dựng cơ sở thống nhất lợi ích cá nhân, ngừng về điều kiện vật chất và tinh thần, được đối xử bình tập thể và lợi ích XH. đẳng, được sống tự do để hoạt động sáng tạo, nâng cao ý th ức Hai là, con người XHCN là con người lao động kiểu mới, am và năng lực làm chủ cá nhân, khi đó con người sẽ phát huy tích hiểu công việc của mình làm, có sức khỏe, lao đ ộng có k ỷ cực, tạo thành động lực thực hiện mục tiêu cách mạng. thuật, có kỷ luật đồng thời có trách nhiệm trong công việc c ủa Tóm lại, chủ nghĩa Mác-Lênin đã đặt ra và giải quyết vấn mình làm, biết hưởng thụ và biết gắn lợi ích cá nhân v ới l ợi ích đề con người một cách nhất quán triệt để. chủ nghĩa Mác-Lênin tập thể và lợi ích XH. là học thuyết giải phóng con người, tôn vinh con ng ười, con Ba là, con người XHCN là con người có lối sống VH và tình người ở đây là con người chủ thể sáng tạo ra l ịch s ử, là giá tr ị nghĩa. Con người có VH thì giá trị con người được nâng cao lên xã hội, văn hóa cao nhất trong các giá trị vật chất tinh th ần của trong tất cả các giá trị, chính nhờ có VH con người sống có lịch sử. nhân bản, có tính người hơn, vượt lên khó khăn của hoàn c ảnh 2. Việc xây dựng và phát huy vai trò và nhân tố con bản thân để vươn lên. Ngày nay, VH có vai trò rất quan tr ọng người ở nước ta hiện nay trong tiến trình phát triển và hội nhập với th ế gi ới. VH là ngu ồn a. Những đặc trưng cơ bản của con người mới XHCN : nỗ lực vô tận, là nguồn phát triển của con người. Quán triệt những quan điểm trên, Đảng ta luôn coi con Bốn là, con người XHCN là con người có lòng yêu nước, người là mục tiêu, là nhân tố quyết định của công cu ộc CNH – yêu CNXH, có tình thương yêu giai cấp, tình yêu th ương đ ồng HĐH đất nước. Dựa trên cơ sở lý luận của chủ nghĩa1 Mác- loại, có tinh thần quốc tế chân chính của giai cấp công nhân. Lênin về con người, trong tiến trình cách mạng Đ ảng ta đã t ừng b. Nhân tố con người bước đề ra mục tiêu xây dựng con người XHCN ở nước ta. Trong Chiến lược phát triển KT-XH đến năm 2010, Đ ảng ta Cương lĩnh xây dựng đất nước trong thời kỳ quá độ lên CNXH xác định phát huy nhân tố con người có ý nghĩa quyết định và được Đại hội VII thông qua xác định con người mới XHCN, đó quan trọng nhất. Nhân tố con người là tổng thể các yếu tố là con người có ý thức làm chủ, có ý thức trách nhi ệm công thuộc về thể chất và tinh thần, về trình độ chuyên môn, v ề tay dân, có tri thức, sức khỏe và lao động giỏi, sống có văn hóa và nghề, về phẩm chất đạo đức, về vị thế xã hội … tạo nên năng tình nghĩa, giàu lòng yêu nước và tinh thần qu ốc tế chân chính. lực của con người mà năng lực đó nếu biết phát huy s ử d ụng Con người XHCN là sản phẩm của mối quan hệ kinh tế - xã h ội tốt, nó sẽ trở thành động lực to lớn thúc đẩy xã h ội phát tri ển. của xã hội XHCN, nó từng bước hình thành trong mọi lĩnh v ực Nhân tố con người ở đây là muốn nói đến và nhấn mạnh khía của đời sống xã hội cùng với quá trình phát triển kinh tế - văn cạnh quan trọng nhất của con người : đó là hoạt đ ộng c ủa con hóa – xã hội. Bác Hồ nói: muốn xây dựng CNXH tr ước h ết c ần người, là vai trò, sức mạnh của con ng ười đ ối v ới quá trình phát có con người XHCN. Đó là con người có những đặc trưng c ơ triển KTXH của đất nước. Nhân tố con người được xem là nhân bản sau: tố quyết định trong 4 nguồn lực của sự phát tri ển, b ởi vì đ ể có Một là, con người XHCN là con người có ý thức, có trình thể phát huy, khai thác tốt các nguồn lực về tài nguyên, v ị trí độ, năng lực làm chủ và đồng thời được t ạo đi ều ki ện để th ực địa lý và vốn thì đều phải thông qua con ng ười - t ức là ngu ồn hiện năng lực làm chủ của mình. Chế độ XH XHCN nh ằm gi ải lực (nhân tố) con người.
- Như vậy, nhân tố con người là nhân tố trọng tâm, là xuất nước nhằm đảm bảo các cá nhân khai thác t ốt nhất các ti ềm phát điểm, là nhân tố bao trù lên các nhân t ố khác trong quá năng đó của đất nước, đồng thời tạo điều kiện cho con ng ười trình phát triển. Nếu chúng ta biết khai thác, phát huy s ử d ụng lao động sáng tạo, năng động hơn, phát triển KHKT, t ừ đó tác tốt thì sẽ đem lại sự tiến bộ, phát triển cho nhân lo ại và cho đ ất động trở lại phát triển con người. Nhưng cũng c ần ph ải luôn l ưu nước. Phát huy nhân tố con người là làm bộc l ộ phát hi ện, khai ý, nền kinh tế hàng hóa có mặt trái của nó và là nguyên nhân thác, sử dụng và bồi dưỡng mọi tiềm năng của con ng ười vì làm hạn chế việc nâng cao hiệu quả phát triển con ng ười. Nó mục đích phát triển của chính bản thân con ng ười và vì ti ến b ộ làm cho con người dễ chạy theo lối sống thực dụng, coi trọng xã hội. đồng tiền. Vì vậy, nhà nước cần phải có sự kiểm tra, ki ểm soát, Vì vậy thực chất của việc phát huy nhân tố con ng ười ở điều tiết kịp thời làm hạn chế những nảy sinh tiêu c ực trong c ơ nước ta hiện nay là nâng cao chất lượng cu ộc s ống cho con chế thị trường. người và phát huy vai trò của nó cho sự nghiệp phát tri ển KT- - Ba là, Xây dựng Nhà nước pháp quyền vững mạnh, bảo XH của đất nước. đảm cuộc sống an toàn cho mọi người và an ninh cho xã h ội. c. Những phương hướng chủ yếu phát huy vai trò nhân Ngăn chặn và trừng trị có hiệu quả những hành vi xâm ph ạm tố con người ở nước ta trong giai đoạn hiện nay đến tài sản, phẩm giá của từng cá nhân trong c ộng đ ồng; b ảo Để phát huy vai trò nhân tố con người ở nước ta trong giai vệ người lao động, trừng trị những người vì lợi ích trước mắt đoạn hiện nay, Đảng ta đã đề ra một số phương h ướng ch ủ của cá nhân mình mà làm tổn hại đến sức khỏe người khác; yếu sau: đồng thời thực hiện dân chủ hóa trên mọi lĩnh v ực đ ời s ống xã - Một là, xây dựng và thực hiện một chính sách XH đúng hội, đảm bảo người dân thực sự làm chủ xã hội của mình theo đắn và phù hợp vì lợi ích của con người, do con ng ười hay vì đúng tiêu chí: Nhà nước của dân, do dân và vì dân; ch ống tham hạnh phúc con người. Trên cơ sở lấy con ng ười làm m ục tiêu ô, tham nhũng; thực hiện công bằng xã h ội nh ất là v ề m ặt phân của sự phát triển, mọi sự phát triển phải xoay quanh con ng ười phối lợi kinh tế . chứ không phải con người xoay quanh mọi sự phát tri ển. Khai - Bốn là, Thực hiện cuộc cách mạng XHCN trên lĩnh vực nói con người có vai trò to lớn, không phải là khai thác không có văn hóa tinh thần, tạo điều kiện xây dựng cho người lao đ ộng định hướng mà phải trên cơ sở đào tạo, bồi dưỡng con người, có một đời sống tinh thần lành mạnh, phong phú. Trong phát tạo ra môi trường sống lành mạnh, tôn trọng b ằng cách phát triển kinh tế thì phải lấy văn hóa làm mục tiêu phát tri ển. Quan triển nét độc đáo ưu điểm của từng cá nhân. tâm đổi mới giáo dục, đào tạo, nâng cao dân trí, đào t ạo tay - Hai là, Phát triển nền KT hàng hóa nhiều thành ph ần có nghề, đào tạo nhân tài và thực hiện t ốt việc chăm lo s ức kh ỏe sự quản lý của Nhà nước theo định hướng XHCN, n ền KT đó của con người, chăm lo đời sống tinh thần nhân dân. phải đảm bảo vừa là phương thức nền tảng để phát huy vai trò - Năm là, xây dựng và thực hiện giá trị, thang b ậc giá tr ị khai thác nhân tố con người có hiệu quả nhất, vừa là đi ều ki ện của người lao động trong đời sống xã hội để khuyến khích các để mỗi cá nhân bộc lộ những khả năng, năng khi ếu c ủa mình. cá nhân hoạt động tích cực, sáng tạo; nhằm thực hiện vi ệc Phát triển nền kinh tế hàng hóa nhiều thành giúp gi ải phóng phân phối một cách tốt nhất, hạn chế thái đ ộ ỷ lại, trông ch ờ mọi sức SX, mọi tiềm năng của xã hội, sự quản lý c ủa Nhà hay lao động không chân chính.
- Tóm lại, trên cơ sở lý luận của CN Mác-Lênin về con người, trong tiến trình cách mạng Đảng ta đã từng bước đề ra mục tiêu xây dựng con người XHCN ở nước ta. Các Văn ki ện Đại hội IV, V và VI của Đảng ta đã xác định nh ững đ ặc tr ưng cơ bản của con người mới XHCN là: con người lao đ ộng ki ểu mẫu, có tinh thần và năng lực làm chủ, có tinh thần yêu nước và tinh thần quốc tế vô sản, có lối sống lành mạnh, trong sáng, văn minh.
Chính trị học
Báo chí - Truyền thông
Xã hội học
Giáo dục học
Tâm lý học
Lịch sử - Văn hoá
Triết học
Ngôn ngữ học
Thư viện thông tin
Văn học nước ngoài
Ngư nghiệp
Hành chính - Pháp luật
Địa lý - Địa danh
Văn học Việt nam
Lịch sử Đảng
CNXH - KH
Tư Tưởng HCM
Ngụ ngôn - Cổ tích
Ca dao - Tục ngữ
Hoá học
Sinh học
Y khoa - Dược
Kinh tế học