Xem mẫu
- TAÏP CHÍ KHOA HOÏC ÑAÏI HOÏC SAØI GOØN Soá 24 - Thaùng 11/2014 ĐÀO TẠO LIÊN THÔNG TỪ TRÌNH ĐỘ CAO ĐẲNG LÊN ĐẠI HỌC MỘT SỐ VẤN ĐỀ CẦN ĐƯỢC XEM XÉT NGUYỄN THỊ TÚY LAN(*) TÓM TẮT Liên thông trong đào tạo mang lại nhiều lợi ích cho người học và xã hội: người học có thể tính toán chọn ngành học thích hợp; thời gian học tập ngắn; ngắt quãng thời gian học để đi làm rồi tiếp tục học lên rất thuận lợi; xã hội giảm được những chi phí và sức ép không cần thiết… Vấn đề còn lại là làm sao quản lý được chất lượng đào tạo liên thông nhằm đảm bảo quyền lợi cho các bên có liên quan. Trong khuôn khổ bài viết chỉ xin đề cập một số vấn đề về quản lý chất lượng đào tạo liên thông từ trình độ Cao đẳng (CĐ) nghề lên đại học (ĐH) khối ngành kinh tế trên địa bàn TP. Hồ Chí Minh. Từ khóa: đào tạo liên thông, cao đẳng nghề, đào tạo đại học ABSTRACT “Top-up” in training brings many benefits to the learners and society: the learners can consider for choosing suitable learning majors; the learning time is short, the learners can temporarily stop their learning process for jobs and then favorably continue to study further; the society can reduce unnecessary costs and pressures, etc. The remaining problem is how to control the quality of top-up training in order to ensure the benefits of related parties. This article mentions some issues of the quality control of the top-up training of economics from vocational college level to university level in Hochiminh City. Keywords: top-up training, vocational college, university training 1. ĐẶT VẤN ĐỀ(*) qui mô đào tạo tăng nhanh, khâu tuyển sinh Chính sách liên thông trong đào tạo ồ ạt, chương trình đào tạo còn nhiều điểm đang là nhu cầu thực tế và cũng là chủ bất hợp lý… do vậy chất lượng đào tạo liên trương lớn của ngành giáo dục và đào tạo thông trong thời gian qua đã thu hút nhiều (GD&ĐT). Bộ GD&ĐT đã có chủ trương sự quan tâm của các nhà quản lý giáo dục, thực hiện việc liên thông trong đào tạo từ xã hội và đặc biệt là từ phía các nhà tuyển năm 2002. Mục tiêu của đào tạo liên thông dụng lao động. là nhằm tạo cơ hội học tập cho người học 2. MỘT SỐ NÉT VỀ TÌNH HÌNH ĐÀO và phát triển ngành, nghề phù hợp với nhu TẠO LIÊN THÔNG TỪ TRÌNH ĐỘ CĐ cầu xã hội, tiết kiệm chi phí, nâng cao hiệu LÊN ĐH KHỐI NGÀNH KINH TẾ quả trong đào tạo và đảm bảo công bằng 2.1. Về cơ sở pháp lý trong giáo dục. Tuy nhiên, vì là loại hình Ngày 05 tháng 02 năm 2002, Bộ đào tạo tương đối mới ở Việt Nam nên còn GD&ĐT đã ký ban hành qui định tạm thời nhiều vấn đề cần phải được giải quyết nhất số: 49/2002/QĐ-BGDĐT về đào tạo liên là về mặt quản lý chất lượng đào tạo, do thông dạy nghề, trung học chuyên nghiệp, CĐ và ĐH theo đó đào tạo liên thông được (*) TS, Trường Đại học Sài Gòn 68
- hiểu: là quá trình đào tạo cho phép công Có thể nói, Thông tư trên được ban nhận và chuyển đổi kết quả học tập và rèn hành có tác động rất lớn đến việc tuyển luyện của người học từ trình độ này tới một sinh đào tạo liên thông vì các trường CĐ hay một số trình độ khác hoặc trong các nghề ra đời từ năm 2007 đến 2010 thì đến ngành khác nhau của cùng một trình độ nay đã có các khóa đầu tiên tốt nghiệp nên thuộc hệ thống giáo dục và đào tạo. Quy lượng thí sinh dự tuyển liên thông lên trình định về đào tạo liên thông nhằm tạo cơ sở độ ĐH là rất lớn, việc này được xem như pháp lý cho các THCN, CĐ và ĐH xây một cách gỡ khó khăn cho các trường nghề dựng chương trình đào tạo, tổ chức quá nhưng cũng đem lại nhiều điều bất cập cho trình đào tạo và công nhận kết quả học tập, đào tạo liên thông. tri thức và kỹ năng nghề nghiệp của người Tuy nhiên, ngày 25 tháng 12 năm 2012 học để quá trình đào tạo liên thông diễn ra Bộ GD&ĐT tiếp tục ký ban hành Thông tư thông suốt với chất lượng và hiệu quả cao. số 55/2012/TT-BGDĐT về Đào tạo liên Ngày 28 tháng 10 năm 2010, Bộ thông trình độ CĐ, ĐH theo hướng siết GD&ĐT cùng với Bộ Lao động Thương chặt quy định về đào tạo liên thông các cấp binh và Xã hội đã ký ban hành thông tư trình độ như: Điều kiện tổ chức, hồ sơ, liên tịch số 27/2007/TTLT-BGDĐT- trình tự, thủ tục đăng ký và thẩm quyền BLĐTBXH: Hướng dẫn đào tạo liên thông quyết định đào tạo liên thông; tuyển sinh trình độ trung cấp nghề, CĐ nghề lên trình và tổ chức đào tạo; nhiệm vụ và quyền hạn độ CĐ và đại học, theo đó đối tượng tuyển của cơ sở giáo dục ĐH đào tạo liên thông; sinh đã được mở rộng đến các loại hình nghĩa vụ và quyền của người học; chế độ đào tạo nghề (trung cấp nghề và CĐ nghề): báo cáo, kiểm tra, thanh tra và xử lý vi những người có bằng tốt nghiệp trung cấp phạm…Trong đó, đặc biệt là vấn đề tuyển nghề, CĐ nghề cùng ngành nghề đào tạo sinh được quy định chặt chẽ hơn nhằm được dự tuyển sinh đào tạo liên thông lên quản lý chất lượng đào tạo liên thông. trình độ CĐ và ĐH theo qui định về đào Theo đó, người dự tuyển phải có một trong tạo liên thông của Bộ GD&ĐT. Người có các loại văn bằng sau: a) Bằng tốt nghiệp bằng tốt nghiệp trung cấp nghề, nếu chỉ tốt trung cấp nghề, trung cấp chuyên nghiệp, nghiệp THCS phải học đủ khối lượng kiến CĐ nghề, CĐ sau thời hạn 36 tháng kể từ thức và thi tốt nghiệp các môn văn hóa ngày được cấp bằng tốt nghiệp đến ngày THPT đạt yêu cầu theo qui định của Bộ nộp hồ sơ thi lên trình độ CĐ hoặc ĐH GD&ĐT. phải dự thi 3 môn gồm: một môn cơ bản, Ngoài ra, người tốt nghiệp loại khá trở một môn cơ sở ngành và một môn chuyên lên được tham gia dự tuyển ngay sau khi tốt ngành (hoặc thực hành nghề). Cơ sở giáo nghiệp. Người tốt nghiệp loại trung bình dục ĐH tự ra đề thi và xác định điểm trúng phải có ít nhất một năm làm việc gắn với tuyển; b) Người có bằng tốt nghiệp trung chuyên môn được đào tạo mới được tham cấp nghề, trung cấp chuyên nghiệp, CĐ gia dự tuyển. Đối với đào tạo liên thông từ nghề, CĐ chưa đủ 36 tháng kể từ ngày trình độ Trung cấp nghề (TCN) lên trình độ được cấp bằng tốt nghiệp đến ngày nộp hồ ĐH, người có bằng TCN phải có ít nhất ba sơ thi lên trình độ CĐ hoặc ĐH phải dự thi năm làm việc gắn với chuyên môn được đào tuyển các môn văn hóa, năng khiếu theo tạo mới được tham gia dự tuyển. khối thi của ngành thí sinh đăng ký học 69
- liên thông trong kỳ thi tuyển sinh cao đẳng, Do quy mô tuyển sinh tăng quá nhanh ĐH chính quy do Bộ GD&ĐT tổ chức mà số lượng giảng viên (GV) không được hàng năm; c) Việc tổ chức tuyển sinh, xét bổ sung kịp thời nên số GV tham gia vào tuyển và triệu tập thí sinh trúng tuyển được giảng dạy liên thông thường gặp nhiều khó thực hiện theo Quy chế tuyển sinh đại học, khăn (khi vừa đảm bảo giờ giảng hệ chính CĐ chính quy hiện hành của Bộ Giáo dục quy đồng thời kiêm nhiệm thêm đào tạo và Đào tạo. liên thông). Mặt khác, vì các cơ sở giáo 2.2. Về yếu tố tuyển sinh dục thường mở các ngành đào tạo liên Một phần không nhỏ phụ huynh học thông theo nhu cầu và thị hiếu của người sinh thường có tâm lý “sính” bằng cấp, nên học chủ yếu là các ngành thuộc khối kinh khi đào tạo liên thông ra đời và đi vào cuộc tế (để dễ tuyển sinh, dễ đào tạo) nên có sống thì hầu hết được mọi người nhiệt tình những GV không đáp ứng được chuyên đón nhận (nhiều người tìm mọi cách để môn giảng dạy nhưng vẫn được lên lớp vì được học liên thông mong có tấm bằng ĐH thiếu giảng viên. mặc dù điều kiện thực tế của bản thân là Vì tuyển sinh vượt quá khả năng đào chưa thể đáp ứng…). Do vậy, kể từ năm tạo của nhà trường nên dẫn đến tình trạng 2002 sau khi quy định tạm thời về đào tạo thiếu cơ sở vật chất, trang thiết bị phục vụ liên thông có hiệu lực thì đào tạo liên thông việc dạy và học. Có những cơ sở đào tạo, đã phát triển rất mạnh mẽ, có những cơ sở cơ sở vật chất phục vụ giảng dạy hệ chính giáo dục đào tạo liên thông còn nhiều hơn quy còn chưa đảm bảo, nay lại thêm đào cả chính quy, thậm chí có những cơ sở giáo tạo liên thông thì càng khó khăn hơn trong dục đào tạo liên thông khi chưa được cấp việc đảm bảo chất lượng dạy và học đào phép. Tiếp đến 28.10.2010, sau khi có tạo liên thông. Thông tư liên tịch giữa Bộ GD&ĐT với Bộ 2.4. Tổ chức quản lý đào tạo liên thông LĐTB&XH thì đào tạo liên thông như Trước đây khi chưa có thông tư được tiếp thêm sức mạnh, vì đối tượng 55/2012/TT-BGDĐT thì đào tạo liên thông tuyển sinh được mở rộng đến tận đào tạo được thực hiện chủ yếu dựa vào cơ sở đào nghề, có thể nói giai đoạn này “nhà nhà tạo nên phần nào chưa có sự thống nhất đào tạo liên thông, người người học liên quản lý (mạnh ai người đấy làm) mỗi nơi thông”. thực hiện một khác. Nhưng từ ngày 7 tháng Trước tình hình đó để ổn định dư luận 2 năm 2013 Thông tư số 55 có hiệu lực thì và lấy lại niềm tin của các nhà tuyển dụng việc tổ chức đào tạo liên thông được quy lao động, ngày 25 tháng 12 năm 2012 Bộ định như sau: Đào tạo liên thông chính quy GD&ĐT ký ban hành Thông tư số được tổ chức, quản lý theo các quy định 55/2012/TT-BGDĐT theo hướng siết chặt hiện hành của Quy chế đào tạo ĐH và CĐ đào tạo liên thông, trong đó điểm quan hệ chính quy theo hệ thống tín chỉ. Đào tạo trọng nhất là đầu vào đào tạo liên thông bị liên thông chính quy phải tập trung toàn bộ siết chặt và đào tạo liên thông chỉ được thời gian tại cơ sở giáo dục ĐH được phép xem là một biện pháp đào tạo chứ không đào tạo liên thông để thực hiện chương phải là một hệ đào tạo. trình đào tạo. Sinh viên hệ liên thông chính 2.3. Đội ngũ giảng viên, cơ sở vật quy học chung, thi hết môn và thi tốt chất, trang thiết bị phục vụ dạy và học nghiệp hoặc bảo vệ luận văn tốt nghiệp, đồ 70
- án tốt nghiệp cùng với sinh viên hệ chính trương lớn của ngành giáo dục và đào tạo quy. Đào tạo liên thông hình thức vừa làm nhằm giúp người học có thêm nhiều cơ hội, vừa học được thực hiện theo Quy chế đào lựa chọn để tiếp cận giáo dục bậc cao, tiến tạo ĐH và CĐ hình thức vừa làm vừa học. tới xây dựng xã hội học tập, góp phần tạo Nhìn chung qua mấy tháng thực hiện nguồn nhân lực có trình độ chuyên môn theo quy định mới, đào tạo liên thông đã phục vụ sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện từng bước đi vào ổn định (mặc dầu bước đại hóa đất nước. Nhưng để đào tạo liên đầu cũng gặp phải nhiều sự phản đối nhất thông ngày một đi vào nền nếp và có chất định từ nhiều phía: người học, phụ huynh, lượng ngang bằng đào tạo chính quy thì dư luận xã hội,…), và dần dần nâng cao cần phải tiến hành đồng bộ nhiều giải pháp chất lượng đào tạo, đặc biệt là lấy lại niềm trong đó chú trọng đến các điều kiện đảm tin của các cơ quan tuyển dụng lao động. bảo chất lượng như: công tác tuyển sinh, 3. KẾT LUẬN đội ngũ giảng viên, trang thiết bị phục vụ Tóm lại, chất lượng đào tạo liên thông giảng dạy, kiểm tra đánh giá kết quả học nói chung và chất lượng đào tạo liên thông tập của sinh viên, thi và công nhận kết quả từ trình độ CĐ nghề lên ĐH nói riêng đang học tập… đặc biệt là các biện pháp quản lý là vấn đề thu hút được sự quan tâm của dư chất lượng đào tạo liên thông sao cho có luận xã hội. Đào tạo liên thông đã và đang thể huy động tối ưu mọi tiềm lực của xã là một xu hướng tất yếu của thời đại, là chủ hội trong quá trình đào tạo liên thông. TÀI LIỆU THAM KHẢO 1. Bộ GD&ĐT, 2002, Quyết định số 49/2002/QĐ-BGDĐT về “Quy định tạm thời về đào tạo liên thông dạy nghề, trung học chuyên nghiệp, Cao đẳng và đại học”. 2. Bộ GD&ĐH, Bộ LĐTB&XH 2010, Thông tư liên tịch số 27/2010/TTLT-BGDĐT- BLĐTBXH ngày 28 tháng 10 năm 2010 về “Hướng dẫn đào tạo liên thông từ trình độ trung cấp nghề, cao đẳng nghề lên trình độ cao đẳng và đại học”. 3. Bộ GD&ĐT, 2012, Thông tư số 55/2012/TT-BGDĐT ngày 25 tháng 12 năm 2012 về “Đào tạo liên thông trình độ cao đẳng, đại học”. 4. Thủ tướng Chính phủ, 2012, Quyết định số 711/QĐ-TTg ngày 13 tháng 06 năm 2012 về việc phê duyệt “Chiến lược phát triển giáo dục 2011-2020”. * Ngày nhận bài: 20/10/2014. Biên tập xong: 05/11/2014. Duyệt đăng: 07/11/2014 71
Chính trị học
Báo chí - Truyền thông
Xã hội học
Giáo dục học
Tâm lý học
Lịch sử - Văn hoá
Triết học
Ngôn ngữ học
Thư viện thông tin
Văn học nước ngoài
Ngư nghiệp
Hành chính - Pháp luật
Địa lý - Địa danh
Văn học Việt nam
Lịch sử Đảng
CNXH - KH
Tư Tưởng HCM
Ngụ ngôn - Cổ tích
Ca dao - Tục ngữ
Hoá học
Sinh học
Y khoa - Dược
Kinh tế học