- Trang Chủ
- Lâm nghiệp
- Đánh giá diễn biến quá trình xâm nhập mặn trong giai đoạn 2015-2018 và đề xuất giải pháp thích ứng trên địa bàn huyện Ba Tri, tỉnh Bến Tre
Xem mẫu
- Giải thưởng Sinh viên nghiên cứu khoa học Euréka lần 20 năm 2018 Kỷ yếu khoa học
ĐÁNH GIÁ DIỄN BIẾN QUÁ TRÌNH XÂM NHẬP MẶN TRONG
GIAI ĐOẠN 2015-2018 VÀ ĐỀ XUẤT GIẢI PHÁP THÍCH ỨNG TRÊN
ĐỊA BÀN HUYỆN BA TRI, TỈNH BẾN TRE
Lê Phạm Thuý An*, Huỳnh Thị Thơ, Trần Lê Minh, Nguyễn Thị Hồng
Trường Đại học Tài nguyên và Môi trường TP. Hồ Chí Minh
*Tác giả liên lạc: lephamthuyan95@gmail.com
TÓM TẮT
Nghiên cứu này được thực hiện dựa trên cơ sở thống kê và phân tích số liệu xâm
nhập mặn tại huyện Ba Tri, tỉnh Bến Tre giai đoạn 2015-2018. Qua đánh giá hiện
trạng xâm nhập mặn trên các sông chính, các cống và nội đồng vào mùa khô và
mùa mưa, cho thấy những nguyên nhân làm cho tình hình xâm nhập mặn diễn
biến phức tạp đó là sự suy giảm lượng nước ngọt từ dòng sông Tiền, sự xuất hiện
của gió chướng cùng với thủy triều của biển Đông vào mùa khô ở mức cao và
các hoạt động nhân tạo khác. Đồng thời, bài nghiên cứu cũng đưa ra những giải
pháp thích ứng với tình hình xâm nhập mặn trên địa bàn huyện Ba Tri, tỉnh Bến
Tre.
Từ khóa: Thích ứng, xâm nhập mặn, khả năng chịu mặn, nồng độ mặn, ngưỡng
chịu mặn.
ASSESSMENT OF THE SALINIZATION PROCESS IN THE PERIOD
2015-2018 AND PROPOSED ADAPTATION SOLUTIONS ON THE
AREA OF BA TRI DISTRICT, BEN TRE PROVINCE
Le Pham Thuy An*, Huynh Thi Tho, Tran Le Minh, Nguyen Thi Hong
Ho Chi Minh City University of Natural Resources and Environment
*Corresponding Author: lephamthuyan95@gmail.com
ABSTRACT
This study was conducted on the basis of statistics and analysis of salinity
intrusion data in Ba Tri district, Ben Tre province, for the period 2015-2018. The
assessment of salinity intrusion in main rivers, culverts and fields in dry and rainy
seasons shows that the causes of saline water intrusion are complicated. the Tien
River, the emergence of winds and tides in the South China Sea in the high dry
season and other artificial activities. At the same time, the study also provides
solutions to the situation of salt intrusion in Ba Tri district, Ben Tre province.
Keywords: Adaptation, salinity intrusion, salinity tolerance, salinity, salinity
tolerance.
TỔNG QUAN nhập mặn cụ thể nào đối với khu vực
Xâm nhập mặn là hiện tượng thiên này. Vì vậy đề tài đánh giá diễn biến
nhiên xảy ra thường niên ở đồng bằng quá trình xâm nhập mặn trong giai
sông Cửu Long. Một trong những tỉnh đoạn 2015-2018 tại địa bàn huyện Ba
chịu ảnh hưởng nặng nề của xâm nhập Tri, tỉnh Bến Tre là rất cần thiết nhằm
mặn là tỉnh Bến Tre trong đó có huyện cung cấp những thông tin hữu ích cho
Ba Tri là nơi chịu ảnh hưởng trầm cơ quan quản lý cũng như người dân
trọng. Tuy nhiên chưa có đánh giá xâm địa phương từ đó đề xuất giải pháp
638
- Giải thưởng Sinh viên nghiên cứu khoa học Euréka lần 20 năm 2018 Kỷ yếu khoa học
thích ứng trên địa bàn huyện Ba Tri- Nồng độ mặn trên sông Ba Lai có độ
tỉnh Bến Tre. mặn trung bình nhỏ 7,81‰ thấp hơn
NGUYÊN LIỆU VÀ PHƯƠNG khu vực sông Hàm Luông, với 50% giá
PHÁP NGHIÊN CỨU trị độ mặn ở 4,17‰. Có thể thấy rất ít
Nguyên liệu khu vực này có thể trồng lúa đa số đều
Các số liệu được sử dụng trong bài vượt giới hạn chịu mặn của lúa, cần
nghiên cứu được thu thập từ phòng Tài trồng xen canh theo mô hình một vụ
nguyên và môi trường huyện Ba Tri, tôm và một vụ lúa và kiểm sóa t tốt
phòng Nông nghiệp và Phát triển Nông nồng độ mặn khu vực sông Ba Lai.
thôn huyện Ba Tri, Trung tâm Khí Nồng độ mặn khu vực cống có giá trị
tượng thủy văn tỉnh Bến Tre, Trung độ mặn trung bình là 4,37‰ với độ
tâm Quan tắc Môi trường tỉnh Bến Tre. lệch chuẩn 1,92‰ cho thấy sự cách
Phương pháp nghiên cứu biệt giữa giá trị độ mặn không đáng kể.
Phương pháp thống kê: SPSS, EXCEL Đối với khu vực cống cần lựa chọn
và phương pháp GIS viễn thám được giống lúa có độ chịu mặn cao, bón
sử dụng để phân tích và đánh giá diễn phân hợp lý vẫn có thể trồng được cây
biến xâm nhập mặn. lúa nhưng nên trồng 2 vụ/năm vào mùa
Phân tích thống kê số liệu khô nên xen canh trồng các cây hoa
Các kết quả nghiên cứu được phân tích màu có giới hạn chịu mặn cao như
bằng phần mềm IBM Statistics SPSS giống đậu, đậu đũa, bí xanh (chịu mặn
20. Các mô tả thống kê được tiến hành tối đa 3,14‰), các loại cây ăn trái như
trên Microsoft Excel. Các bản đồ diễn ổi (chịu mặn tối đa 3,01‰).
biến xâm nhập mặn được xây dựng Càng vào sâu nội đồng nồng độ mặn
trên ứng dụng ArcGIS 10.1. giảm thuộc giới hạn chịu mặn của cây
lúa (1,92‰), độ mặn cao nhất là 1,9‰,
KẾT QUẢ VÀ THẢO LUẬN độ mặn thấp nhất là 0,54‰. Cần đẩy
Diễn biến xâm nhập mặn tại các vị mạnh trồng lúa 3 vụ mùa/ năm và trồng
trí quan trắc từ năm 2015-2018 các cây ăn trái như cam (giới hạn chịu
Nồng độ mặn khu vực sông, cống, nội mặn 0,83‰), bưởi (giới hạn chịu mặn
động theo không gian đi từ giá trị cao 0,77‰) và các giống cây trồng khác.
đến giá trị thấp, càng vào sâu trong nội Tình hình xâm nhập mặn trên địa bàn
đồng nồng độ mặn càng thấp. Nồng độ huyện Ba Tri thay đổi qua các năm.
mặn trung bình khu vực sông Hàm Năm 2016 là năm có tình hình xâm
Luông là cao nhất 18,24‰ cao gấp 2,3 nhập mặn diễn ra nhanh và nghiêm
lần khu vực sông Ba Lai, gấp 4,2 lần trọng nhất. Trong khi đó, chỉ một năm
khu vực cống và gấp 5,5 lần nội đồng, tiếp theo tình hình nhiễm mặn đã được
giá trị độ mặn lớn nhất 30‰, xuất hiện cải thiện đáng kể cả về mức độ mặn
giá trị ngoại lai với độ mặn thấp nhất cũng như diện tích ảnh hưởng. Giai
0,9‰ đây là giá trị tích cực nhưng chỉ đoạn từ năm 2015-2016 có sự gia tăng
xuất hiện tầng số thấp. Khu vực trên nhanh chóng nồng độ mặn và có xu
sông Hàm Luông hầu hết đều vượt giới hướng ngày càng lấn sâu vào trong nội
hạn chịu mặn của lúa, nồng độ mặn cao địa. Giai đoạn từ năm 2017-2018 tăng
thích hợp cho việc nuôi trồng thủy hải nhẹ về nồng độ mặn và diện tích nhiễm
sản, khu vực này cũng trồng số ít dừa mặn. Các xã An Thủy, Tân Thủy, Bảo
do đó nên cũng cố đê điều, trồng rừng Thuận, Bảo Thạnh là các xã chịu ảnh
và chọn các giống cây dừa chịu được hưởng nhiều nhất, các xã nằm trong
mặn. nội địa như Tân Mỹ, Mỹ Hóa, Mỹ
639
- Giải thưởng Sinh viên nghiên cứu khoa học Euréka lần 20 năm 2018 Kỷ yếu khoa học
Chánh, An Phú Trung, Tân Hưng ít Chuyển dịch cơ cấu cây trồng thích
chịu ảnh hưởng nghiêm trọng bởi vấn ứng với vùng nhiễm mặn;
đề xâm nhập mặn. Sử dụng và hổ trợ người dân sử dụng
Các giải pháp thích ứng công nghệ xử lý nước mặn hiệu quả.
Căn cứ vào những diễn biến xâm nhập
mặn giai đoạn 2015-2018 ta có các đề KẾT LUẬN
xuất giải pháp thích ứng như sau: Huyện Ba Tri là nơi chịu nhiều tác
Tăng cường quan trắc, giám sát, nâng động nặng nề của xâm nhập mặn. Tình
cao năng lực dự báo mặn; hình xâm nhập mặn qua các năm 2015-
Xây dựng và hoàn thiện hệ thống công 2018 cho thấy giá trị độ mặn hầu hết
trình trữ nước ngọt; tăng dần qua các năm và có xu hướng
Trồng rừng ngập mặn; tăng trong những năm tới, trong đó
Xây dựng hệ thống đê biển, đê sông; năm 2016 có giá trị độ mặn trong nước
Xây dựng chế độ điều tiết nước hợp lý cao nhất. Vì vậy đề tài đã đưa ra những
cho hệ thống cống ngăn mặn; giải pháp thích ứng nhầm hạn chế ảnh
Kiểm sóa t việc khai thác nước ngầm, hưởng của xâm nhập mặn trên địa bàn
hạn chế mức độ nhiễm mặn của nước huyện Ba Tri.
ngầm;
TÀI LIỆU THAM KHẢO
TRƯƠNG VĂN EM, NGUYỄN THỊ THÚY. 4/2017. Báo cáo kết quả quan trắc
môi trường tỉnh Bến Tre, Sở Tài nguyên và Môi trường tỉnh Bến Tre: 40-
96.
TRƯƠNG VĂN EM, NGUYỄN THỊ THÚY. 6/2017. Báo cáo kết quả quan trắc
môi trường tỉnh Bến Tre, Sở Tài nguyên và Môi trường tỉnh Bến Tre: 55-
85.
TRƯƠNG VĂN EM, NGUYỄN THỊ THÚY. 9/2017. Báo cáo kết quả quan trắc
môi trường tỉnh Bến Tre, Sở Tài nguyên và môi trường tỉnh Bến Tre: 68-
105.
AKHTER, HASAN S. AND KHAN Z.H. 2012. Impact of climate change on
saltwater intrusion in the coastal area of Bangladesh, Proc. 8th
International.
640
nguon tai.lieu . vn
