Xem mẫu
- Đàn Tam Thập Lục - Đàn Đá
Đàn Tam Thập Lục
Là nhạc khí dây, chi gõ của dân tộc Việt. Đàn có 36 dây nên được gọi là
Tam Thập Lục.
Đàn Tam Thập Lục hình thang cân, mặt đàn hơi phồng lên ở giữa, làm bằng
gỗ nhẹ, xốp, để mộc. Cầu đàn, thành đàn làm bằng gỗ cứng, trên mặt đàn đặt
so le hai hàng ngựa, mỗi hàng 18 ngựa. Cần đàn bên trái có 36 móc để mắc
dây, bên phải có 36 trục để lên dây.
Dây đàn làm bằng kim khí. Que đàn được làm bằng hai thanh tre mỏng, dẻo,
ở đầu được quấn dạ để tiếng đàn được êm. Âm thanh đàn Tam Thập Lục
trong sáng, thánh thót, rộn rã.
Âm vực đàn Tam Thập Lục tương đối rộng. Từ âm trầm nhất đến âm cao
nhất trên hai quãng 8, được mắc theo gam nguyên.
- Khoảng âm dưới: Tiếng đàn ấm áp, khá vang.
- - Khoảng âm giữa: Tiếng đàn đầy đặn, trong.
- Khoảng âm cao nhất: Tiếng đàn sắc, gọn.
Khi biểu diễn nhạc công dùng 2 que gõ vào mặt đàn tạo ra các ngón như:
Ngón rung, ngón vê, ngón bịt, ngón á, đánh cồng âm, hợp âm... Đàn Tam
Thập Lục giữ vai trò quan trọng trong các dàn nhạc sân khấu chèo, cải
lương. Đàn đệm cho hát, độc tấu, tham gia dàn nhạc dân tộc tổng hợp.
Đàn Đá
Nhạc khí tự thân vang, thuộc loại xylophone, metallophone. Mỗi nhạc cụ là
một bộ gồm nhiều thanh đá hợp thành. Mỗi thanh đá có kích thước và hình
dáng khác nhau, được chế tác bằng phương pháp ghè đẽo thô sơ. Vật liệu để
làm đàn là những loại đá sẵn có ở vùng núi Nam Trung Bộ và Đông Nam
Bộ.
Căn cứ vào bộ đàn tìm được ở di chỉ khảo cổ học Bình Đa (Đồng Nai) được
biết rằng việc chế tác những thanh đá này đã xuất hiện từ trên dưới 3.000
năm trước.
Cho tới những năm đầu thập kỷ 90 (thế kỷ 20) đã tìm được gần 200 thanh
đàn đá rải rác ở các tỉnh Đắk Lắk, Khánh Hoà, Đồng Nai, Ninh Thuận, Bình
Phước, Lâm Đồng, Phú Yên. Số lượng thanh ở mỗi tập hợp được phát hiện
- là 3-15. Bộ đầu tiên tìm được tại Ndut Lieng Krak (Đắk Lắk) vào năm 1949
hiện được bảo quản tại viện bảo tàng "Con người" ở Paris. Nhiều bộ khác
đang được bảo quản tại Việt Nam.
Một số tộc ở Tây Nguyên coi những thanh đá được phát hiện như những vật
thiêng và giữ gìn như của gia bảo. Có tộc dùng chúng trong những lễ hội lớn
để cúng thần, có tộc lại dùng làm dàn đá giữ rẫy.
nguon tai.lieu . vn
