Xem mẫu
- BẢN TIN THƯ VIỆN - CÔNG NGHỆ THÔNG TIN THÁNG 7/2009 THE 14th CONGRESS OF SOUTHEAST ASIAN LIBRARIANS ĐẠI HỘI CÁN BỘ THƯ VIỆN CÁC NƯỚC ĐÔNG NAM Á LẦN THỨ 14 - CONSAL XIV Hà Nội, 20 - 23/4/2009 Ñ ã chín năm trôi qua nhưng chúng tôi còn nhớ như in vào những ngày cuối tháng tư năm 2000, tại đảo (2008), Thư viện Quốc gia Việt Nam phối hợp với Hội Thư viện và Vụ Thư viện tổ chức Đại hội Cán bộ Thư viện quốc xinh đẹp Singapore, Việt Nam các nước Đông Nam Á lần thứ 14 với chính thức trở thành thành viên của chủ đề “Hướng tới sự năng động của Hiệp hội Thư viện Đông Nam Á tại các thư viện và trung tâm thông tin ở Đại hội CONSAL XI. Trước sự kiện các nước Đông Nam Á”. Có thể nói đó, chúng tôi đã cảm nhận được một chưa bao giờ cán bộ thư viện Việt Nam tương lai tốt đẹp đang mở ra cho ngành được đón nhận và tham dự một phiên thư viện và cho tất cả cán bộ thư viện họp toàn thể có số đại biểu lên đến 900 Việt Nam. Với những nỗ lực hoạt động người từ 28 quốc gia và vùng lãnh thổ của mình, Việt Nam đã chính thức như vậy, chúng tôi là những đại biểu nhận cờ đăng cai Đại hội CONSAL đến từ Liên chi hội Thư viện Đại học XIV tại Đại hội CONSAL XIII ở phía Nam (VILASAL) – những người Philippine vào năm 2006. Sau hai lần có mặt vào CONSAL XI năm 2000 lại tổ chức Hội nghị ban chấp hành ở Huế càng hân hoan hơn vì giấc mơ năm xưa (2007) và thành phố Hồ Chí Minh nay đã thành sự thật. Rước cờ 10 quốc gia hội viên tại Lễ khai mạc CONSAL XIV 60
- BẢN TIN THƯ VIỆN - CÔNG NGHỆ THÔNG TIN THÁNG 7/2009 Buổi khai mạc đã diễn ra một cách thách thức và giải pháp chiến trọng thể với lễ đón đoàn đại biểu 10 lược (Akshata Ramchandra nước thành viên của CONSAL, trong Patkar); đó nước chủ nhà Việt Nam có trên 500 o Thay đổi khí hậu và bờ biển đại biểu đến từ mọi miền đất nước. Việt Nam – những thời cơ và Song, ấn tưởng sâu sắc nhất trong lòng thách thức của việc cung ứng đại biểu chính là các tham luận được thông tin (Boris Antonio trình bày trong phiên toàn thể cũng như Fabres); các cuộc họp song song diễn ra trong o Mở rộng dịch vụ và sản phẩm hai ngày ở cả ba khu vực. thông tin cho người khiếm thị • Khu vực 1: dịch vụ thư viện; sự tại Thư viện Khoa học tổng hợp năng động của các thư viện và trung và hệ thống thư viện công cộng tâm thông tin với 13 tham luận. tại Việt Nam (Vinh Quốc Bảo); o Thư viện vững mạnh tạo dựng o Dự án dân chủ hóa việc đọc (Dự một tương lai vững mạnh – khai án giấc mơ) cho trẻ em ở thác tiềm năng (Deborah Mindanaoan : các cách tiếp cận Jacobs); để tạo không gian học tập toàn o Dịch vụ cung cấp tài liệu thư xã hội (Fraulein Agcambot viện : một dịch vụ sáng tạo của Oclarit); Hội đồng thư viện quốc gia o Ba năm hoạt động! Những phát Singapore dành cho các cơ quan triển thú vị tại thư viện các nước tổ chức (Hai Sim Seon); Đông Nam Á từ CONSAL XIII o Các thư viện địa phương trong (John Hickok); triển vọng toàn cầu hóa. Liên o Vai trò của các trung tâm khoa kết các thư viện địa phương vào học và công nghệ trong việc mạng lưới quốc gia và quốc tế hình thành và phát triển thị (Barbro Thomas); trường công nghệ Việt Nam o Pusteling : thư viện điện tử lưu (Cao Minh Kiểm); động ở Indonesia (Wiratna o Báo Sài Gòn giải phóng : giải Tritawirasta); pháp cải thiện khả năng truy cập o Chương trình dịch vụ thư viện và lưu trữ cho thư viện (Nguyễn lưu động của một trường đào tạo Tấn Thanh Trúc). thư viện : nghiên cứu tại trường • Khu vực 2 : đào tạo thư viện; ứng đại học Khon Kaen Thailand dụng công nghệ hiện hành trong (Poranee Sirichote); hoạt động thư viện với 14 tham o Thay đổi bản chất của dịch vụ luận. thông tin và tham khảo : tính o Truy cập rộng tới 878 trang về bền vững, nguyên nhân và kết di sản thế giới tại 145 quốc gia quả (Haliza Yahaya); sử dụng công nghệ Cutting- o Thúc đẩy dịch vụ thông tin kinh Edge (Ching-chih Chen); doanh : dịch vụ thông tin kinh o Triển khai khung chủ đề siêu dữ doanh EnterpriseOne (EBIS) – liệu cho nguồn tài nguyên số ở 61
- BẢN TIN THƯ VIỆN - CÔNG NGHỆ THÔNG TIN THÁNG 7/2009 trường Đại học Công nghệ thư viện đại học (Zulkefli Mohd Nanyang (Lena Choon Foong Yusop); Sam); o Vai trò của công tác đào tạo o Thư viện ảo GGIAR : khai thác nhân lực ngành thông tin thư công nghệ mới cho việc truy cập viện trong việc tăng cường năng thông tin nghiên cứu về lĩnh vực lực cạnh tranh trong nền kinh tế nông nghiệp (Mila Medina toàn cầu (Endang Fitriyah Ramos); Mannan); o Đảm bảo một nền đào tạo o Một số suy nghĩ về mô hình và chuyên môn liên tục cho các cán giải pháp đào tạo khoa học bộ thư viện đã đăng ký ở ngành thư viện thông tin có khả Philippines (Elizabeth năng đáp ứng nhu cầu của thực Rodriguez Peralejo); tiễn trong bối cảnh hiện nay (Vũ o Phát triển chiến lược nhằm nâng Dương Thúy Ngà). cao kiến thức thông tin và triển • Khu vực 3 : quản lý và tiếp thị thư khai các dịch vụ thư viện năng viện; phát triển hiệp hội thư động : một số gợi ý cho Lào viện/nghề thư viện với 14 tham luận (Nicole Marie Gaston); o Xây dựng chương trình phát o Đào tạo bảo quản số và quản lý triển thư viện : vai trò của Hội thông tin trong bối cảnh châu Á Thư viện Việt Nam (Michael (Gary Gorman); Robinson); o Đào tạo kỹ năng thông tin tại o Tái lập hội thư viện : kinh bậc đại học : một hình thức cổ nghiệm của Indonesia (Fuad vũ hoạt động và dịch vụ thư Gani); viện ở Cam-pu-chia (Wanna o Thư viện nông thôn trong vai trò Net); là các tác nhân của việc tái cơ o Nghiên cứu văn hóa thông tin cấu xã hội ở Malaysia (Salbiah trong các trường đại học công Mohamad Yusof); lập ở Thái Lan (Pornnapa o Nghiệp vụ Red Plate : phân tích Sangdee); phê bình về sự phát triển nghiệp o Nâng cao năng lực nguồn nhân vụ của các cán bộ thư viện ở lực ở Việt Nam (Đinh Kiều Indonesia (Putu Laxman Nhung); Pendit); o Internet – những cơ hội và thách o Tài nguyên điện tử và dịch vụ thức cho thư viện các nước đông thông tin : kinh nghiệm số hóa Nam Á (Sharon Koh); tại Học viện công nghệ Brunei o Hành trình xây dựng thư viện (Pusparaini Thani); thế hệ mới (Somkiat o Tổ chức bảo quản : chìa khóa Chatechuenyot); cho sự phát triển thư viện (Akio o Các ứng dụng Web 2.0 nhằm Yasue); nâng cao dịch vụ tham khảo ở 62
- BẢN TIN THƯ VIỆN - CÔNG NGHỆ THÔNG TIN THÁNG 7/2009 o Bảo quản các bộ sưu tập quý nguyên viên nòng cốt ban đầu, sau đó hiếm của Thư viện Quốc gia là 200 người (năm 2000) và hiện nay là Việt Nam (Nguyễn Ngọc Anh); 16.000 người. Những lợi ích do các o Lưu trữ các văn bản viết tay và tình nguyên viên mang lại cho cộng sách cổ của người Java : kinh đồng cũng như cách thức tiến hành nghiệm của trường Đại học tuyển chọn và quản lý họ là các bài học Sanata Dharma với các kho tài kinh nghiệm hết sức bổ ích cho cán bộ liệu quý hiếm Artati (Pustaka thư viện, đặc biệt là các nhà quản lý Artati) (Paulus Suparmo); trong việc lập kế hoạch cho sự phát o Quản lý hội thư viện ở Đức triển một cách bền vững các dịch vụ (Barbara Lison); thư viện tại các quốc gia Đông Nam Á o Hiệp hội cán bộ thư viện đại học nói chung và Việt Nam nói riêng. và viện nghiên cứu Philippines Tuy nhiên, gây xúc động nhất là bài (PAARL) trong việc phục vụ báo cáo của GS.TS. Ching-chih-Chen các chuyên gia thông tin thư với đề tài “Truy cập rộng tới 878 viện trong nước; trang về di sản thế giới tại 145 quốc o Giáo dục khoa học thông tin thư gia sử dụng công nghệ Cutting- viện cho vai trò đa cực : phương Edge”. Mạng ký ức toàn cầu là nền pháp sư phạm mới nhằm mục tảng cho việc tạo lập Mạng ký ức di đích chuyên môn hóa (Sujin sản thế giới (WHMNet- Butdisuwan); http://www.wh-memorynet.org/) với sự o Các nguồn thông tin trực tuyến hợp tác giữa trường Đại học Simmons ở Đông Nam Á (Vernon và Trung tâm di sản thế giới của Totanes); UNESCO. Bà đã minh họa bằng 5 o Nâng cao giá trị dịch vụ thư trang Di sản thế giới ở Việt Nam, đặc viện (Nehemias Aguilar biệt là “Quần thể di tích cố đô Huế” – Pasamba); gợi nhớ một giai đoạn thật nhiều biến o VILASAL trên đường hội nhập cố trong lịch sử Việt Nam. Mặc dù (Nguyễn Minh Hiệp). mạng này vẫn chưa công bố cho công chúng truy cập nhưng một thông điệp Ở phiên toàn thể, mọi người cảm hết sức quan trọng đã được giáo sư thấy khá thú vị với báo cáo “Đẩy mạnh chuyển đến cộng đồng thư viện và tất công tác tình nguyện để phát triển bền cả đại biểu đang tham dự đại hội “ các vững các dịch vụ thư viện “ do tiến sĩ di sản đang cần được bảo vệ và gìn N. Varaprasad – giám đốc điều hành giữ, ai sẽ làm điều đó? Nếu không của Hội đồng Thư viện Quốc gia phải là chúng ta – những cán bộ thư Singapore trình bày : sự phát triển của viện”. các dịch vụ thư viện đòi hỏi một nguồn Điển hình của chuyên đề về dịch vụ nhân lực và chi phí rất lớn, từ đó nảy thư viện là báo cáo “Thay đổi bản chất sinh sáng kiến sử dụng các tình nguyện của dịch vụ thông tin và tham khảo : viên để bổ sung vào nguồn nhân lực tính bền vững, nguyên nhân và kết thư viện. Một quá trình từ 21 tình quả” do Tiến sĩ Haliza Yahaya và các 63
- BẢN TIN THƯ VIỆN - CÔNG NGHỆ THÔNG TIN THÁNG 7/2009 Đại biểu trình bày tham luận tại Hội nghị cộng sự đến từ Malaysia trình bày. Sự khảo còn phải có tinh thần học tập suốt phát triển của công nghệ thông tin và đời, họ phải sở hữu kỹ năng giao tiếp đặc biệt là Internet đã làm thay đổi dịch và truyền thông, khả năng tiếp thu và vụ tham khảo trong các thư viện, cho sử dụng công nghệ mới,…Trên hết thấy sự khác biệt giữa tham khảo người cán bộ tham khảo phải luôn có truyền thống và tham khảo số. Nhóm tinh thần sẳn sàng phục vụ cộng đồng tác giả đi sâu vào việc phân tích một số thông qua việc sử dụng công nghệ nội dung cụ thể của dịch vụ tham khảo nhằm đáp ứng mọi nhu cầu về thông số: tin. • Hình thức: Thư điện tử, Web, tin Thư viện không thể tách rời đối nhắn và chat, hội thảo trực tuyến. tượng phục vụ của mình, nếu người sử • Những yêu cầu mới: công nghệ, dụng không được đào tạo những kỹ chuẩn kỹ thuật, tiêu chuẩn chất năng cần thiết thì dịch vụ thư viện có lượng và thực hành, phỏng vấn năng động đến mấy cũng sẽ kém hiệu tham khảo, tính xác thực , dịch vụ quả. Tham luận “Phát triển chiến lược 24/7, tập huấn và xây dựng nguồn nhằm nâng cao kiến thức thông tin và nhân lực, quyền riêng tư và kiểm triển khai các dịch vụ thư viện năng duyệt. động : một số gợi ý cho Lào “ và tham Qua đó, khẳng định vai trò tích cực luận “Đào tạo kỹ năng thông tin tại của cán bộ thư viện trong dịch vụ tham bậc đại học : một hình thức cổ vũ khảo, đòi hỏi các thư viện phải đánh hoạt động và dịch vụ thư viện ở Cam- giá lại đội ngũ cán bộ thư viện của pu-chia” . Nếu như đại biểu của của mình để có kế hoạch bồi dưỡng, đào Lào trình bày một số gợi ý trong bản kế tạo lại nhằm đối phó với các vấn đề và hoạch chiến lược của Thư viện trung thách thức của dịch vụ tham khảo số. tâm NUOL và sẽ được triển khai trong Ngoài các kỹ năng cơ bản, cán bộ tham tương lai gần, cụ thể như: điều chỉnh 64
- BẢN TIN THƯ VIỆN - CÔNG NGHỆ THÔNG TIN THÁNG 7/2009 chính sách và thủ tục nhằm đáp ứng chúng ta có thể học tập và áp dụng vào nhu cầu của người sử dụng một cách thực tế ở thư viện các trường đại học, hữu hiệu (khảo sát nhu cầu của người nơi mà chương trình kiến thức thông sử dụng, khuyến khích sự tương tác tin vẫn còn xa lạ với đối với những nhà giữa cán bộ thư viện với người sử hoạch định chiến lược phát triển nền dụng, tăng thời gian phục vụ, đơn giản giáo dục đại học cũng như phát triển hóa thủ tục cấp thẻ cũng như mượn trả thư viện. ở thư viện, tái tổ chức thư viện, dịch vụ Với vai trò là “keynote speaker” Internet không dây, hợp nhất hệ thống của khu vực thứ 3, ông Michael thư viện). Ủng hộ và khuyến khích sự Robinson đã phác họa một cách khá phát triển nghề nghiệp của nhân viên đầy đủ về bức tranh Hội thư viện Việt và việc học hỏi của người sử dụng, Nam. Đặc biệt là Hội thảo kế hoạch biện pháp hữu hiệu nhất để nâng cao chiến lược của Hội Thư viện Việt Nam kiến thức thông tin là lồng ghép nội và Hội Thư viện Lào tại Hồng Kông dung kiến thức thông tin vào chương cùng với Hội thảo đánh giá kế hoạch trình học chính khóa (những khóa đào tại Hà Nội. Kết quả của các kỳ hội thảo tạo phù hợp cho cán bộ thư viện, chia là bản Dự thảo các kế hoạch chiến lược sẻ tri thức giữa các cán bộ, chú trọng của Hội Thư viện Việt Nam đã được cơ kỹ năng dịch vụ khách hàng và kỹ năng quan chủ quản phê chuẩn. Điều này cung cấp dịch vụ tham khảo, quảng bá cũng có nghĩa là Hội thư viện đã khẳng cho nghề thư viện, khuyến khích sự định vai trò của mình là một “tổ chức phối hợp và hợp tác với giảng viên và xã hội nghề nghiệp cấp quốc gia” và cộng đồng, đào tạo người sử dụng, nâng cao vị thế của Hội trên trường quảng bá chương trìmh đào tạo kiến quốc tế. thức thông tin tại các trường học và thư Là nước chủ nhà, Việt Nam có tất viện). Thì trong tham luận của mình, cả 6 tham luận được được trình bày ở đại biểu đến từ Cam-pu-chia lại cung cả ba khu vực trong hai ngày đại hội. cấp cho hội nghị một chương trình đào Tuy nhiên, tham luận được nhiều đại tạo kiến thức thông tin đã và đang được biểu chú ý nhất, có số lượng người triển khai đào tạo cho sinh viên năm nghe đông nhất, được thảo luận nhiều thứ nhất tại Đại học Hoàng gia Phnom nhất là “VILASAL trên đường hội Penh (RUPP). Qua các nội dung như lý nhập” do diễn giả Nguyễn Minh Hiệp do cơ bản chủ chương trình (lịch sử, trình bày vào cuối phiên họp sau cùng hiện trạng thư viện), triển vọng của của ngày 22/4/2009 với hình thức một chương trình, hiện trạng của chương “Câu chuyện về Câu lạc bộ Thư viện” trình, ảnh hưởng và duy trì chương khá dí dỏm. Từ những ý tưởng ban đầu trình, tất cả đều phục vụ cho mục tiêu “Một khi thư viện phát triển thì nhu cuối cùng để thư viện thực sự trở thành cầu hợp tác liên thông để trao đổi “trung tâm học tập suốt đời”. nghiệp vụ và chia sẻ nguồn lực nhằm Đây là hai quốc gia gần gũi nhất và tăng cường hiệu quả phục vụ là rất sự phát triển của ngành thư viện cũng quan trọng”, Thư viện Cao học đã khá tương đồng với Việt Nam. Vì vậy, cùng các đồng nghiệp của mình hoạch 65
- BẢN TIN THƯ VIỆN - CÔNG NGHỆ THÔNG TIN THÁNG 7/2009 định hướng phát triển chung là phát triển của Liên hiệp thư viện các “CHUẨN HÓA – HỘI NHẬP”. Câu trường đại học phía Nam (FESAL) sau lạc bộ thư viện với hoạt động mang đó và Liên chi hội thư viện đại học tính tự phát đã “gặt hái những kết quả phía Nam (VILASAL) trực thuộc Hội bất ngờ và là mối gắn kết giữa các thư Thư viện Việt Nam hiện nay. Phát huy viện đại học trên địa bàn TP. HCM và truyền thống tốt đẹp đã có, VILASAL vùng phụ cận đồng thời cũng góp phần tiếp tục mở rộng hoạt động của mình: thay đổi cách nhìn của xã hội đối với • Quy mô và chất lượng các khóa tập vai trò của thư viện, đặc biệt trong huấn được không ngừng nâng cao, công tác giáo dục”. Hàng loạt các khóa có các khóa tập huấn do chuyên gia tập huấn về nghiệp vụ thư viện hiện thư viện nước ngoài đảm trách; đại, góp phần đào tạo kỹ năng thực • Thu hút thêm nhiều hội viện trong hành các chuẩn quốc tế cho hàng ngàn và ngoài Liên chi hội; cán bộ thư viện. Hiện nay các chuẩn • Liên kết với Liên hiệp thư viện đại này đã và đang được áp dụng trên học phía Bắc; phạm vi cả nước: phân loại Dewey, • Hỗ trợ, thiết kế, và tham gia giảng biên mục mô tả AACR2, Tiêu đề đề dạy một “Chương trình đào tạo mục, MARC 21. Thành quả của câu lạc thư viện thông tin hoàn toàn đổi bộ thư viện chính là nền tảng cho sự mới” tại trường Đại học Sài Gòn. Lễ bế mạc CONSAL XIV Hai ngày đại hội trôi qua một cách nhanh chóng, song dấu ấn của một lễ bế mạc “hoành tráng” vẫn còn đọng mãi trong lòng mỗi cán bộ thư viện tham dự đại hội. Bên cạnh sự thành công rực rỡ về mặt tổ chức với cương vị chủ nhà, lần đầu tiên ngành Thư viện Việt Nam có một đại biểu được nhận giải bạc của giải thưởng “Cán bộ thư viện tiêu biểu của CONSAL – Outstanding CONSAL Librarian”, đó chính là Thạc sĩ Nguyễn Minh Hiệp, Giám đốc Thư viện trường Đại học Khoa học Tự nhiên TP. HCM đồng thời là Chủ tịch VILASAL. Điều này khẳng định rằng những nỗ lực đóng góp của Ông cho Thư viện Việt Nam đã được đánh giá cao. THÚY HƯƠNG ghi 66
Chính trị học
Báo chí - Truyền thông
Xã hội học
Giáo dục học
Tâm lý học
Lịch sử - Văn hoá
Triết học
Ngôn ngữ học
Thư viện thông tin
Văn học nước ngoài
Ngư nghiệp
Hành chính - Pháp luật
Địa lý - Địa danh
Văn học Việt nam
Lịch sử Đảng
CNXH - KH
Tư Tưởng HCM
Ngụ ngôn - Cổ tích
Ca dao - Tục ngữ
Hoá học
Sinh học
Y khoa - Dược
Kinh tế học