Xem mẫu
- Cuéc s¨n lïng nh÷ng ng−êi giµu ë Nga ANDERS ASLUND. The Hunt for Russia’s Riches. Foreign Policy, Jan./Feb. 2006, p. 43-48. ViÔn Phè dÞch Lêi tßa so¹n: TÊn c«ng m¹nh mÏ vµo c¸c ®Çu sá lu«n lµ viÖc cÊp thiÕt mµ Putin ph¶i lµm. Nh−ng c¸ch lµm cña «ng l¹i cã thÓ c¶n trë n−íc Nga ph¸t triÓn. Dï Putin cã thÓ kh«ng −a giíi elite giµu cã cña ®Êt n−íc «ng, nh−ng n−íc Nga vÉn cÇn hä ®Ó tån t¹i. §ã lµ quan ®iÓm cña t¸c gi¶ bµi viÕt nµy. T¹p chÝ Th«ng tin KHXH chØ ®ång t×nh mét phÇn víi t¸c gi¶, nh−ng xÐt thÊy nh÷ng néi dung nµy lµ nh÷ng gîi ý cã ý nghÜa cho c«ng t¸c nghiªn cøu. Bëi vËy, xin mêi b¹n ®äc tham kh¶o. doanh nh©n Nga ®· tÝch lòy ®−îc khèi B Þ thóc b¸ch bëi yªu cÇu ®¸nh b¹i tham nhòng trong nh÷ng n¨m l−îng cña c¶i vµ quyÒn lùc khæng lå sau gÇn ®©y, Tæng thèng Nga Vladimir khi Liªn X« sôp ®æ. Gi÷a nh÷ng n¨m Putin lu«n lµ mét ng−êi ®Çy ý thøc vÒ sø 1990, chÝnh phñ ®· b¸n ®Êu gi¸ nh÷ng mÖnh cña m×nh. ¤ng ®· th¼ng tay víi tµi s¶n then chèt cña Nhµ n−íc cho c¸c Vladimir Gusinsky, mét kÎ cã vai vÕ nhµ doanh nghiÖp cã quan hÖ tèt. trong giíi truyÒn th«ng vÒ téi l¹m dông Nh÷ng nhµ t− b¶n trÎ nµy nhËn lêi c«ng quü. Putin ®ang ®ßi dÉn ®é trïm t− th¸ch thøc chuyÓn c¸c èng khãi X« ViÕt b¶n Boris Berezovsky ®ang l−u vong t¹i gÇn nh− ®ang giÉy chÕt thµnh nh÷ng London vÒ téi lõa ®¶o. ChiÕn dÞch næi ®Ìn hiÖu cña nÒn c«ng nghiÖp. C¸c tiÕng nhÊt cña Tæng thèng Nga lµ chèng doanh nghiÖp ®· cã thÓ ph¸t triÓn nhê l¹i c«ng ty dÇu löa lín Yukos do tû phó lîi dông mét hÖ thèng luËt ph¸p yÕu Mikhail Khodorkovsky ®iÒu khiÓn. ChÝnh phñ ®· tÞch thu h÷u hiÖu Yukos kÐm kh«ng b¶o vÖ ®−îc c¸c quyÒn së vµo cuèi n¨m 2004. Cùu CEO cña nã bÞ h÷u vµ sù thi hµnh c¸c khÕ −íc. RÊt khëi tè vÒ téi lõa ®¶o vµ trèn thuÕ t¹i nhanh, nh÷ng kÎ cã vai vÕ míi nµy ®· mét phiªn tßa vµ ®ang ph¶i chÞu ¸n 8 thµnh c«ng ngoµi tÊt c¶ mäi mong ®îi, n¨m tï t¹i mét tr¹i lao ®éng Siberia. tÝch lòy ®−îc nh÷ng nguån cña c¶i hµng tû USD. Vµ v× Ýt tin vµo kh¶ n¨ng cña hÖ Khodorkovsky lµ thµnh viªn næi bËt thèng ph¸p luËt Nga trong viÖc b¶o vÖ tµi nhÊt trong sè c¸c ®Çu sá míi, tÇng líp s¶n cña hä, c¸c nhµ doanh nghiÖp míi ®·
- 52 Th«ng tin Khoa häc x· héi, sè 6.2007 ¸p dông mét chÝnh s¸ch b¶o hiÓm riªng - Faust nµo ®ã víi Tæng thèng Nga, ®· chi tiÒn cho c¸c chÝnh trÞ gia, c¸c quan b¸n c«ng ty dÇu löa Sibneft cña «ng ta tßa vµ c¸c quan chøc kh¸c. cho c«ng ty c«ng nghiÖp khÝ ®èt quèc Sù næi lªn cña c¸c ®Çu sá nµy ®· h÷u Gazprom vµo mïa thu n¨m ngo¸i ®Æt n−íc Nga vµo mét t×nh thÕ l−ìng víi gi¸ 13 tû USD. (Ngoµi ra, nan. ChÝnh phñ cÇn b¶o vÖ c¸c nguån Abramovich cßn høa tµi trî x©y dùng ®éng lùc cña sù h−ng thÞnh kinh tÕ mét s©n bãng ®¸ quèc gia míi, trao c¸c ch−a tõng cã cña ®Êt n−íc. Tõ n¨m cæ phÇn cña «ng ta trong mét c«ng ty 1999, Tæng s¶n phÈm quèc néi cña Nga truyÒn h×nh cho Kremlin, tù tõ bá mét t¨ng b×nh qu©n mçi n¨m 7%, vµ c¸c sè l−îng lín cæ phÇn t¹i Aeroflot - mét c«ng ty dÇu löa do c¸c ®Çu sá chiÕm c«ng ty hµng kh«ng quèc tÕ Nga, vµ h÷u t¨ng s¶n l−îng cña chóng cßn RusAl - mét c«ng ty ngµnh nh«m cña nhanh h¬n. §ång thêi, c¸c vô giao dÞch Nga. Mét th¸ng sau, Putin t¸i bæ nhiÖm mê ¸m trong giíi doanh nghiÖp lín «ng ta lµm thèng ®èc Chukotka, vïng ch−a bao giê khiÕn ng−êi ta hµi lßng, vµ cùc ®«ng b¾c Nga, dï Abramovich sèng chóng cã thÓ che ®Ëy n¹n tham nhòng ë London. trµn lan vµ nh÷ng ®iÓm yÕu vÒ kinh tÕ. §−¬ng nhiªn tham nhòng th× ph¶i Nh−ng ®èi víi Putin, d−êng nh− kh«ng chèng. Nh−ng c¸c ®Çu sá kh«ng tÖ h¹i hÒ cã khã kh¨n nµo. ¤ng ®· lùa chän ®Õn møc nh− Putin ®· khiÕn ®ång bµo viÖc tÊn c«ng chèng l¹i c¸c ®Çu sá d−íi cña «ng h×nh dung vÒ hä. Sù xuÊt hiÖn mét ngän cê ®¹o ®øc, ngän cê ®ã høa cña c¸c ®Çu sá lµ kÕt qu¶ tù nhiªn cña hÑn phanh phui tham nhòng tõ trong c¸c ®iÒu kiÖn kinh tÕ, luËt ph¸p vµ mét sè Ýt ng−êi giµu cã. chÝnh trÞ ë Nga ngµy nay. C¸c ngµnh c«ng nghiÖp dÇu löa vµ luyÖn kim víi Rñi thay, ®ã lµ mét c¸ch tiÕp cËn quy m« lín ®ang phÊt lªn nh− ch−a bao sai lÇm vµ kh«ng tÝnh tíi c¸c lîi Ých giê ®−îc thÕ nhê c¸c chñ doanh nghiÖp réng h¬n cña n−íc Nga. Sù theo ®uæi ®Þa ph−¬ng cã ®−îc c¬ héi ®Ó xoay sèt s¾ng cña Putin trong viÖc khèng chÕ chuyÓn chóng. Hoµn toµn tù nhiªn khi c¸c ®Çu sá lµ ®−îc chi phèi bëi toan tÝnh mét dóm ng−êi giµu lªn, mét sè cßn cùc chÝnh trÞ - nhµ d©n tóy kh«ng thÝch giµu. ThËt khã h×nh dung lµm thÕ nµo ng−êi giµu, céng thªm mét sù thÌm mét nÒn kinh tÕ thÞ tr−êng ®−îc thùc muèn ph¸t triÓn c¸c nhµ doanh nghiÖp hiÖn trong nh÷ng ®iÒu kiÖn ®ã mµ l¹i vµ quan chøc ®Ó n¾m lÊy tµi s¶n cña kh«ng ®Î ra mét tÇng líp siªu giµu. c¸c ®Çu sá ®ang tuét dèc. Nã còng ®−îc chi phèi bëi nhu cÇu gi÷ v÷ng sù l·nh Chóng ta cã chÊp nhËn ng−êi giµu ®¹o s¾t cña «ng trong nÒn chÝnh trÞ cña kh«ng? XÐt cho cïng, ®ã lµ vÊn ®Ò t− ®Êt n−íc. Khodorkovsky tõng ngÊm t−ëng. LÞch sö cho thÊy, chñ nghÜa t− ngÇm cã nh÷ng tham väng chÝnh trÞ rÊt b¶n chÝn muåi chÊp nhËn c¸c ®Çu sá, lín, vµ c¶ Gusinsky vµ Berezovsky ®Òu tr¸i l¹i, c¸c hÖ thèng yÕu h¬n th× kh«ng. thao tóng c¸c ph−¬ng tiÖn truyÒn th«ng Sù trë vÒ cña nam t−íc trém c−íp ®Ó tiÕn hµnh c«ng kÝch miÖng nh»m vµo Putin. Nh÷ng ng−êi kh«ng bÞ chiÕn §Çu sá hoµn toµn kh«ng ph¶i lµ thø dÞch cña Putin lo¹i khái cuéc lµ nh÷ng ®Æc h÷u cña Nga. PhÇn lín c¸c n−íc ng−êi ®ñ th«ng minh ®Ó biÕt dõng ®óng ®Òu kiªu h·nh v× cã mét tÇng líp nh÷ng lóc. Ch¼ng h¹n, Roman Abramovich, kÎ cã quyÒn thÕ rÊt giµu vµ mãc nèi tèt triÖu phó cã thÕ lùc vÒ dÇu löa ë Nga vÒ mÆt chÝnh trÞ. T©y ¢u cßn ch−a nh×n ®−îc coi lµ ®· ng· gi¸ mua b¸n kiÓu thÊy sù sa sót cña tÇng líp th−îng l−u
- Cuéc s¨n lïng … 53 cña nã. T¹i Hµn Quèc, c¸c chaebol do hä. Trong sè 26 tû phó Nga ®−îc gia ®×nh ®iÒu hµnh thèng trÞ giíi doanh Horbes nhËn diÖn n¨m 2005, 12 ng−êi nghiÖp. Trïm t− b¶n hiÓn h¸ch nhÊt kiÕm tiÒn trong ngµnh kim lo¹i, 9 trong Thailand, Thaksin Shinawatra, ®· trë ngµnh dÇu löa vµ 2 trong ngµnh than thµnh Thñ t−íng Thailand trªn thùc tÕ. (hiÖn nay Nga xÕp thø ba, sau Mü vµ Tr¸i l¹i, chñ nghÜa d©n tóy kinh tÕ sai §øc vÒ sè l−îng c¸c nhµ tû phó). TÝn lÇm ®· h−ng thÞnh ë mét sè vïng Mü dông l·i suÊt thÊp vµ viÖc cho kh«ng Latin, hä trùc tiÕp ph¶n ®èi quyÒn lùc tµi s¶n nhµ n−íc, nh− ®Êt xung quanh ®· x¸c lËp cña c¸c ®Çu sá. T×nh c¶m c¸c ®−êng s¾t, ®· gióp c¸c nam t−íc nµy ®· ®−îc Hugo Chavez, tæng thèng trém c−íp Nga phÊt lªn. T−¬ng tù, viÖc Venezuela khÝch lÖ. §Çu sá còng ®· më b¸n rÎ c¸c tµi s¶n thêi X« ViÕt cò, th«ng réng ra c¸c vïng kh¸c ë Liªn X« cò, næi qua t− nh©n hãa trùc tiÕp hay lµ th«ng bËt nhÊt lµ Ukraine vµ Kazakhstan. qua thÞ tr−êng cÊp 2, ®· khiÕn nh÷ng ng−êi nh− Khodorkovsky giµu lªn mét Cã lÏ sù ®èi chiÕu x¸c ®¸ng nhÊt víi c¸ch khã tin trong vßng vµi n¨m. sù næi lªn cña c¸c ®Çu sá Nga lµ sù næi lªn cña c¸c ®Çu sá trong thêi kú ®Çu Nçi buån ch¸n cña c¸c nhµ tû phó cña Mü. Nh÷ng ng−êi giµu ®· dùng nªn Gièng nh− c¸c thñ lÜnh c«ng nghiÖp c¸c ®Õ quèc c«ng nghiÖp vµ giao th«ng Mü tr−íc hä, c¸c ®Çu sá Nga ®· g©y ra vËn t¶i lín cña Mü cuèi thÕ kû XIX cã sù tranh luËn rÊt lín. §−¬ng nhiªn, sù thÓ t−¬ng ®−¬ng víi c¸c tû phó Nga phµn nµn phæ biÕn nhÊt lµ nguån cña ngµy nay. Thùc sù, nh÷ng ®iÒu kiÖn c¶i qu¸ ®å sé cña hä, hay ®óng h¬n, kinh tÕ gióp c¸c nam t−íc trém c−íp c«ng chóng cho r»ng hä kiÕm ®−îc qu¸ Mü, nh− hä vÉn ®−îc gäi thÕ, næi lªn lµ nhiÒu tiÒn vµo lóc mµ kho¶ng c¸ch gi÷a gièng víi t×nh h×nh Nga trong nh÷ng ng−êi giµu vµ ng−êi nghÌo ®ang më n¨m 1990. ChÝnh phñ khuyÕn khÝch së réng. Trong thùc tÕ, c¸ch nh×n nhËn h÷u t− nh©n cña c¸c doanh nghiÖp lín. cña c«ng chóng vÒ ®iÒu nµy lµ sai lÇm. C¸c nÒn kinh tÕ quy m« lín mäc lªn Theo Ng©n hµng ThÕ giíi, møc ®é bÊt trong c¸c ngµnh c«ng nghiÖp ®Æc thï, b×nh ®¼ng ë Nga lµ t−¬ng ®−¬ng ë Mü ®Æc biÖt lµ luyÖn kim, dÇu löa vµ ®−êng vµ thÊp h¬n nhiÒu møc trung b×nh ë c¸c s¾t. Sù tËp trung cña c¶i nh− vËy chØ cã n−íc Mü Latin. NghÌo ®ãi ®ang gi¶m ®i thÓ xuÊt hiÖn ë nh÷ng n−íc cã c¸c thÞ nhanh chãng nhê sù t¨ng tr−ëng cao tr−êng réng lín, nh− Mü vµ Nga. C¶ cña ®Êt n−íc - sù t¨ng tr−ëng ®ã cã n−íc Mü c«ng nghiÖp hãa ë thÕ kû XIX ®−îc mét phÇn lµ do sù ñng hé tõ c¸c lÉn n−íc Nga hËu céng s¶n ®Òu tr¶i qua doanh nghiÖp cña c¸c ®Çu sá. sù biÕn ®æi kinh tÕ nhanh chãng. Qu¸ Trong giíi chÝnh trÞ Nga, sù phª tr×nh ®ã còng t¹o ®iÒu kiÖn ®Ó tÝch lòy ph¸n th−êng nh»m vµo c¸c trïm sá nµy cña c¶i. víi lý do nguån cña c¶i cña hä cã ®−îc PhÇn lín c¸c nam t−íc trém c−íp nhê nh÷ng thu nhËp kh«ng chÝnh ®¸ng. buæi ®Çu cña Mü ®Òu kiÕm tiÒn nhê S¸ch b¸o tõng viÕt vÒ viÖc t− nh©n hãa ®−êng s¾t. Sè kh¸c tËp trung vµo c¸c theo ph−¬ng thøc ®æi c¸c kho¶n cho vay nguån tù nhiªn, nh− ®Õ quèc dÇu löa lÊy cæ phÇn vµo n¨m 1995, trong ®ã c¸c cña John D. Rockefeller vµ ®Õ quèc s¾t ®Çu sá cho ChÝnh phñ Nga vay tiÒn ®Ó thÐp cña Andrew Carnegie. §iÒu gièng ®æi lÊy cæ phÇn trong c¸c c«ng ty cã gi¸ nhau lµ tÇng líp doanh nh©n ®ang xuÊt trÞ nhÊt cña n−íc nµy. TrÝ th«ng minh hiÖn ë Nga cã lîi Ých to lín trong c¸c thÞ b×nh th−êng cña nh÷ng ng−êi phª ph¸n tr−êng dÇu löa vµ kim lo¹i cña ®Êt n−íc cho r»ng c¸c ®Çu sá ®· kiÕm ®−îc cña
- 54 Th«ng tin Khoa häc x· héi, sè 6.2007 c¶i cña hä trong c¸c cuéc t− h÷u hãa Kh«ng ai cho r»ng c¸c ®Çu sá cã nµy. Nh−ng trong thùc tÕ, hä ®· giµu bµn tay s¹ch. Nh÷ng n¨m ®Çu cña n−íc råi. PhÇn lín nh÷ng doanh nghiÖp nµy, Nga sau 1991 lµ mét thÕ giíi kiÓu næi tiÕng nh− Yukos vµ Sibneft, ho¹t Hobbes cho doanh nghiÖp - mét bøc ®éng kh¸ tèt, ®iÒu ®ã ®· lµm cho c«ng tranh bÈn thØu, ë ®ã cña c¶i ®¹t ®−îc nghiÖp dÇu löa cña Nga sèng l¹i. §Õn nhê søc m¹nh cña ®ång tiÒn. Trong m«i n¨m 2000, hµng n¨m Yukos nép 5 tû tr−êng ®ã, c¸c ®Çu sá hèi lé quan chøc, USD tiÒn thuÕ, cã lÏ ngang víi gi¸ trÞ ¨n c¾p tµi s¶n vµ ph¹m vµo ®ñ lo¹i téi c«ng ty nµy vµo n¨m 1995. Nh− vËy, vÒ ¸c. Vµ mét khi cã thÓ, hä lîi dông c¸c mÆt kinh tÕ, viÖc t− nh©n hãa kiÓu cho mãc ngoÆc chÝnh trÞ cña m×nh ®Ó bßn vay ®æi lÊy cæ phÇn cña Nga lµ mét qu¸ rót nhiÒu nguån lùc cña Nhµ n−íc vµ tr×nh thµnh c«ng ®èi víi Moskva vµ d©n ph¸ ho¹i quyÒn së h÷u cña ng−êi kh¸c. Nga. Nh−ng vÊn ®Ò c¬ b¶n cña x· héi Nga lµ Mét sù chØ trÝch phæ biÕn kh¸c cho t×nh tr¹ng yÕu vÒ ph¸p luËt, kh«ng ai r»ng nh÷ng ®Çu sá nµy lµ ký sinh trïng kh«ng lîi dông sù rót lui cña ChÝnh ch¼ng s¶n xuÊt ra c¸i g× c¶. Nh−ng thùc phñ. Thùc ra, b¾t giam nh÷ng kÎ tham ra nh÷ng ®Çu sá nµy r¬i vµo mét t×nh gia vµo c¸c vô giao dÞch mê ¸m kh«ng c¶nh khã kh¨n: hä s¶n xuÊt ra cµng thÓ ®Æt mét ®Êt n−íc vµo quü ®¹o ®óng nhiÒu th× d−êng nh− hä cµng kh«ng ®¾n khi mµ tham nhòng ®· trµn lan ®−îc hoan nghªnh. N¨m 2000, sau nh− lµ ë Nga. Trong thùc tÕ, nÒn hµnh khñng ho¶ng tµi chÝnh ë Nga vµ sau chÝnh c«ng cña ®Êt n−íc nµy ®· môc khi nhiÒu ®Çu sá chñ chèt quyÕt ®Þnh n¸t ®Õn møc nghe nãi c¸c chøc vô bé trë thµnh hîp ph¸p hoµn toµn, hîp lý tr−ëng vµ thèng ®èc bang cña Nga cã vµ nép thuÕ vµ gãp nh÷ng kho¶n tiÒn thÓ mua b¸n víi gi¸ mÊy chôc triÖu lín cho sù nghiÖp tõ thiÖn th× quan USD. §èi víi hÖ thèng quyÒn lùc cña ®iÓm cña c«ng chóng trë nªn cµng tiªu Nga, ®iÒu cÇn thiÕt lµ ph¶i cung cÊp c¸c cùc h¬n. quy t¾c minh b¹ch, ch¾c ch¾n vµ cã thÓ tin cËy ®Ó qu¶n lý hµnh vi th−¬ng m¹i. §iÒu tr¸i kho¸y lµ, vÊn ®Ò thùc sù Vµ v× vËy, yªu cÇu c¬ b¶n cña c¸c ®Çu ®èi víi c¸c ®Çu sá d−êng nh− lµ tÝnh sá - b¶o hé c¸c quyÒn cña hä ®èi víi tµi minh b¹ch. Ng−êi ta kh«ng chöi ng−êi s¶n míi cã ®−îc - lµ mét yªu cÇu chÝnh giµu khi hµng tû USD lÆng lÏ biÕn mÊt ®¸ng. khái tµi s¶n nhµ n−íc, v× hä kh«ng nh×n thÊy ®iÒu ®ã x¶y ra. T− h÷u hãa d−êng C¸i gi¸ cña thµnh c«ng nh− cßn khiÕn ng−êi ta c¨m ghÐt h¬n lµ Ngµy nay, kÎ thï chñ yÕu cña chñ trém c¾p ®¬n thuÇn. C¸c ®Çu sá ®· trë nghÜa tù do Nga kh«ng cßn lµ chñ nghÜa thµnh môc tiªu chØ trÝch nhiÒu h¬n cña x· héi n÷a, mµ lµ chñ nghÜa d©n tóy c«ng chóng, dï r»ng hä kh«ng cßn lµ mï mê. C¸c nhµ chÝnh trÞ khuÊy ®éng trém c¾p mµ lµ s¶n xuÊt, bëi v× c«ng t×nh c¶m d©n tóy chèng l¹i ng−êi giµu chóng nh×n thÊy nhµ m¸y, xe löa vµ xe v× c¸c nhµ doanh nghiÖp lín ®ang næi ca cña hä vµ rót ra kÕt luËn riªng cña lªn thiÕt tha n¾m lÊy tµi s¶n cña hä. m×nh vÒ nguån cña c¶i c¸ nh©n cña hä. Nh−ng kh«ng mét trËt tù t− b¶n tèt Nh÷ng quû kÕ mµ b»ng chóng c¸c ®Çu ®Ñp nµo cã thÓ ph¸t triÓn nÕu kh«ng cã sá kiÕm tiÒn cµng mê ¸m, hä cµng an sù t«n träng c¸c quyÒn së h÷u. Khi toµn tr−íc sù chØ trÝch cña c«ng chóng. Putin tèng giam Khodorkovsky vµ C¸c kho¶n thuÕ hä nép cµng nhiÒu, hä trõng ph¹t Yukos b»ng nh÷ng kho¶n cµng trë nªn bÞ lé diÖn. thuÕ vµ tiÒn ph¹t, hµnh ®éng cña «ng
- Cuéc s¨n lïng … 55 ®−îc t¸n th−ëng réng kh¾p. Nh−ng kÕt dÞch lín. Putin ®· th¨m dß kh¶ n¨ng qu¶ lµ kho¶n thuÕ quan träng vµ c¸c cña mét ph¸p lÖnh h¹n chÕ 3 n¨m v× c¶i c¸ch t− ph¸p ®· bÞ nguy h¹i vµ ®é nh÷ng lêi phµn nµn vÒ t− h÷u hãa t¹i tin cËy cña c¸c quyÒn së h÷u bÞ xãi mßn mét cuéc gÆp mÆt víi c¸c nhµ doanh thªm mét b−íc. Dï cho Khodorkovsky nghiÖp Nga ®Çu n¨m 2005, nh− vËy cã cã ph¹m nh÷ng téi tr¹ng nµy hay thÓ «ng ta vÉn tu©n theo ý t−ëng cña kh«ng, th× c¸c ph−¬ng thøc vµ biÖn m×nh, mÆc dï nh÷ng lêi nãi cña «ng ph¸p ngoµi t− ph¸p cña Putin còng ch−a ®−îc thÓ hiÖn b»ng hµnh ®éng. kh«ng ®¸ng gi¸ víi nh÷ng g× mµ «ng ta Mét sù giao dÞch nh− vËy cho phÐp nhµ ®· ®Æt ®Êt n−íc «ng vµo rñi ro. C¸c n−íc gom ®−îc nh÷ng kho¶n thu nhËp quyÒn së h÷u ë ph−¬ng T©y buæi ®Çu cè tµi chÝnh ®¸ng kÓ - hµng tû USD -, nhiªn kh«ng hoµn thiÖn. Nh−ng chñ chóng gióp Putin ®Ó l¹i Ên t−îng m¹nh nghÜa t− b¶n ®· thµnh c«ng ë ph−¬ng tr−íc c«ng chóng. §iÒu tåi tÖ nhÊt mµ T©y vµ khã thµnh c«ng ë bÊt cø ®©u Putin cã thÓ lµm lµ tiÕp tôc chiÕn dÞch kh¸c v× chØ cã ph−¬ng T©y lµ b¶o vÖ c¸c chèng c¸c ®Çu sá. Vô Yukos khiÕn Nga quyÒn së h÷u. tæn thÊt kho¶ng 10 tû USD vÒ s¶n l−îng dÇu löa chØ riªng trong n¨m VËy ChÝnh phñ Nga sÏ lµm g× ®Ó 2005, mét sù ®æ vì mµ Nga kh«ng chÞu thay vµo ®ã? §¬n gi¶n lµ cæ xóy chñ ®ùng næi. nghÜa t− b¶n. NÕu Nhµ n−íc muèn thay ®æi ®Þa vÞ cña c¸c ®Çu sá, th× Nhµ n−íc Sù næi lªn cña c¸c ®Çu sá lµ mét cã thÓ ®Æt ra nh÷ng yªu cÇu hîp lý ®èi giai ®o¹n tù nhiªn trong sù ph¸t triÓn víi hä hoÆc thay ®æi m«i tr−êng kinh tÕ, ®ét ph¸ cña chñ nghÜa t− b¶n ë mét ®Êt luËt ph¸p vµ chÝnh trÞ mµ hä ho¹t ®éng n−íc réng lín víi nh÷ng nhµ m¸y cì lín trong ®ã. Nh−ng tr−íc hÕt Nga ph¶i vµ mét hÖ thèng luËt ph¸p nghÌo nµn. ®−a ra cam kÕt chÝnh trÞ kiªn ®Þnh ®èi Sù ph¸t triÓn cña nhiÒu ®Çu sá m¹nh ë víi c¸c nguyªn t¾c tù do kinh tÕ. §iÒu Nga gîi ra r»ng nã ®ang trªn ®−êng ®i ®ã cã nghÜa lµ c¸c quyÒn së h÷u cña tÊt tíi mét chñ nghÜa t− b¶n tèt ®Ñp kiÓu c¶ mäi ng−êi, kÓ c¶ c¸c tû phó, ph¶i Anh - Mü. Nh−ng viÖc thæi lªn nh÷ng ®−îc b¶o vÖ. ngän löa cña chñ nghÜa d©n tóy rÊt cã Thùc tÕ h¬n, Putin cÇn b»ng c¸ch thÓ dËp t¾t c¶ nÒn kinh tÕ thÞ tr−êng tù nµo ®ã t×m kiÕm mét ph−¬ng thøc ®Ó do lÉn nÒn d©n chñ. Rót côc, kh«ng gi¶i ®−a c¸c ®Çu sá vµo guång. C¸c ®Çu sá ph¸p chÝnh trÞ nµo cã thÓ ®øng v÷ng sÏ nép kho¶n thuÕ lín mét lÇn vµo quèc nÕu kh«ng ®−îc hËu thuÉn bëi mét cam khè. Bï l¹i, c¸c quyÒn së h÷u cña hä sÏ kÕt t− t−ëng v÷ng ch¾c vµ réng r·i vÒ ®−îc b¶o ®¶m. H¬n thÕ, chÝnh phñ cã mét nÒn kinh tÕ tù do. Dï Putin vµ thÓ më réng ©n x¸ cho c¸c ®Çu sá ®· vi nh©n d©n Nga cã thÓ kh«ng −a c¸c ®Çu ph¹m c¸c quy t¾c t− nh©n hãa tr−íc sá, th× sù xuÊt hiÖn cña hä vÉn b¸o hiÖu ®©y, coi ®ã lµ mét phÇn cña mét giao nh÷ng ngµy tèt ®Ñp sÏ tíi.
Chính trị học
Báo chí - Truyền thông
Xã hội học
Giáo dục học
Tâm lý học
Lịch sử - Văn hoá
Triết học
Ngôn ngữ học
Thư viện thông tin
Văn học nước ngoài
Ngư nghiệp
Hành chính - Pháp luật
Địa lý - Địa danh
Văn học Việt nam
Lịch sử Đảng
CNXH - KH
Tư Tưởng HCM
Ngụ ngôn - Cổ tích
Ca dao - Tục ngữ
Hoá học
Sinh học
Y khoa - Dược
Kinh tế học