Xem mẫu

  1. Diễn đàn Phát triển Việt Nam Dự án Hợp tác Nghiên cứu giữa GRIPS and NEU BÀI NGHIÊN CỨU Công nghiệp Việt Nam: Đánh giá cơ cấu, hoạt động, những cơ hội và thách thức đến năm 2020 Nhóm nghiên cứu Hoàng Trọng Hiếu B.A – Nhóm trưởng Vụ Kế hoạch Bộ Công nghiệp Đỗ Hồng Hạnh M.A – Thành viên nhóm Vụ Kế hoạch Bộ Công nghiệp Hà Nội, tháng 9 năm 2004 2
  2. Môc lôc Trang 1 Më ®Çu 2 Ch−¬ng 1. §¸nh gi¸ thùc tr¹ng c¬ cÊu c«ng nghiÖp ViÖt Nam 2 I. §¸nh gi¸ thùc tr¹ng c¬ cÊu c«ng nghiÖp trong t−¬ng quan víi c¸c ngµnh kinh tÕ kh¸c 2 1. Tû träng c«ng nghiÖp trong c¬ cÊu GDP 2 2. T¨ng tr−ëng c«ng nghiÖp trong t−¬ng quan t¨ng tr−ëng cña GDP c¶ n−íc vµ c¸c nhãm ngµnh kinh tÕ kh¸c 5 II. §¸nh gi¸ thùc tr¹ng c¬ cÊu néi bé ngµnh c«ng nghiÖp 5 1. C¬ cÊu c«ng nghiÖp theo nhãm ngµnh cÊp 1 6 2. §¸nh gi¸ c¬ cÊu ba nhãm ngµnh c«ng nghiÖp cÊp 1 12 III. Nh÷ng thµnh c«ng vµ tån t¹i cña c«ng nghiÖp ViÖt Nam 12 1. Thùc hiÖn c¸c chØ tiªu kinh tÕ vÜ m« 12 2. Nh÷ng thµnh c«ng vµ tån t¹i trong ph¸t triÓn c«ng nghiÖp 15 3. §¸nh gi¸ sù chuyÓn dÞch c¬ cÊu trong c¸c ngµnh c«ng nghiÖp lín 19 Ch−¬ng 2. §¸nh gi¸ n¨ng lùc c¹nh tranh c¸c s¶n phÈm c«ng nghiÖp 19 1. Lý luËn chung vÒ n¨ng lùc c¹nh tranh cña s¶n phÈm c«ng nghiÖp 19 1.1 Ph−¬ng ph¸p vµ tiªu chÝ ®¸nh gi¸ n¨ng lùc c¹nh tranh cña s¶n phÈm 23 1.2 Ph¹m vi nghiªn cøu 24 2. §¸nh gi¸ N¨ng lùc C¹nh tranh cña S¶n phÈm C«ng nghiÖp ChÕ biÕn 24 2.1 Nhãm ngµnh c¬ khÝ, thiÕt bÞ ®iÖn - ®iÖn tö 35 2.2 Nhãm s¶n phÈm ho¸ chÊt, ho¸ dÇu 38 2.3 S¶n phÈm kim lo¹i, phi kim lo¹i 39 2.4 Nhãm s¶n phÈm c«ng nghiÖp dÖt may - da giÇy 44 2.5 Nhãm s¶n phÈm c«ng nghiÖp chÕ biÕn n«ng l©m thuû s¶n 45 2.6 Nhãm s¶n phÈm vËt liÖu x©y dùng 47 3. Dù b¸o NLCT nhãm s¶n phÈm/dÞch vô c«ng nghiÖp "míi" 48 4. Mét sè NhËn xÐt vµ KÕt luËn 54 Ch−¬ng 3. §Ò xuÊt ®Þnh h−íng vµ mét sè gi¶i ph¸p, chÝnh s¸ch thùc hiÖn chuyÓn dÞch c¬ cÊu s¶n phÈm c«ng nghiÖp 54 I. §Þnh h−íng chuyÓn dÞch c¬ cÊu s¶n phÈm c«ng nghiÖp 56 II. Mét sè gi¶i ph¸p chuyÓn dÞch c¬ cÊu s¶n phÈm c«ng nghiÖp 56 1. C¸c gi¶i ph¸p thuéc vÒ doanh nghiÖp 58 2. C¸c gi¶i ph¸p cã tÝnh liªn ngµnh Tµi liÖu Tham kh¶o chÝnh ...........................................................64 3
  3. Më ®Çu Trong ba n¨m 2001 - 2003, tuy ph¶i ®èi mÆt víi nhiÒu khã kh¨n, th¸ch thøc rÊt gay g¾t, nh−ng nÒn kinh tÕ ViÖt Nam ®· vµ ®ang t¨ng tr−ëng víi nhÞp ®é kh¸ cao theo chiÒu h−íng n¨m sau cao h¬n n¨m tr−íc, tõ 6,9% n¨m 2001 t¨ng lªn 7% n¨m 2002 vµ 7,24% n¨m 2003. Trong thµnh c«ng chung, ngµnh c«ng nghiÖp ®· cã nh÷ng ®ãng gãp tÝch cùc vµ ®¹t ®−îc nh÷ng kÕt qu¶ ®¸ng khÝch lÖ: GDP c«ng nghiÖp vµ x©y dùng t¨ng 9,87%/n¨m; Gi¸ trÞ s¶n xuÊt c«ng nghiÖp t¨ng 14,73%/n¨m; Tæng kim ng¹ch xuÊt khÈu 3 n¨m (n¨m 2003 −íc tÝnh) ®¹t kho¶ng 50 tû USD, trong ®ã, xuÊt khÈu hµng c«ng nghiÖp vµ tiÓu thñ c«ng nghiÖp chiÕm tû träng 68,7%, t¨ng b×nh qu©n 7,3%/n¨m... Bªn c¹nh nh÷ng thµnh tùu ®· ®¹t ®−îc còng ®· lé ra mét sè mÆt yÕu kÐm cÇn kh¾c phôc. V× thÕ tr−íc yªu cÇu ®Èy m¹nh c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸ ®Êt n−íc trong ®iÒu kiÖn héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ, ngµnh c«ng nghiÖp ®· ®Ò ra nh÷ng ®Þnh h−íng vµ gi¶i ph¸p ®Ó tiÕp tôc gi÷ v÷ng vµ n©ng cao sù t¨ng tr−ëng cña ngµnh c¶ vÒ chÊt vµ vÒ l−îng, xøng ®¸ng víi vai trß ®Çu tÇu cña kinh tÕ ®Êt n−íc. Mét trong nh÷ng gi¶i ph¸p cã ý nghÜa quyÕt ®Þnh ph¸t triÓn ngµnh c«ng nghiÖp lµ ®Èy m¹nh chuyÓn dÞch c¬ cÊu s¶n phÈm c«ng nghiÖp ®i liÒn víi thóc ®Èy s¶n xuÊt theo h−íng c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸, n©ng cao gi¸ trÞ gia t¨ng cña s¶n phÈm, phï hîp nhu cÇu cña thÞ tr−êng, h−íng m¹nh vÒ xuÊt khÈu, thay thÕ cã chän läc c¸c mÆt hµng nhËp khÈu b¶o ®¶m cã hiÖu qu¶, n©ng cao søc c¹nh tranh cña s¶n phÈm nhÊt lµ c¸c s¶n phÈm cã lîi thÕ c¹nh tranh vµ cã thÞ tr−êng. NhËn thøc ®−îc tÇm quan träng cña viÖc chuyÓn dÞch c¬ cÊu s¶n phÈm c«ng nghiÖp, chóng t«i ®· tiÕn hµnh nghiªn cøu ®Ò tµi: “ChuyÓn dÞch c¬ cÊu c«ng nghiÖp ViÖt Nam – Thùc tr¹ng vµ gi¶i ph¸p” §©y sÏ lµ nghiªn cøu b−íc mét trong nghiªn cøu tæng thÓ ®Ò xuÊt ®Þnh h−íng chuyÓn dÞch c¬ cÊu SPCN ViÖt Nam. §Ò tµi nghiªn cøu giai ®o¹n nµy cã 02 môc tiªu lµ: ®¸nh gi¸, nhËn xÐt vÒ thùc tr¹ng c¬ cÊu c«ng nghiÖp hiÖn nay vµ ®¸nh gi¸ n¨ng lùc c¹nh tranh cña nh÷ng SPCN chñ yÕu cña ViÖt Nam trong bèi c¶nh ®Êt n−íc ®ang tÝch cùc héi nhËp kinh tÕ thÕ giíi vµ qu¸ tr×nh toµn cÇu ho¸. PhÇn cuèi cña nghiªn cøu sÏ ®−a ra mét sè ®Ò xuÊt ®Þnh h−íng chuyÓn dÞch c¬ cÊu SPCN. Víi nh÷ng kÕt qu¶ cña nghiªn cøu nµy, dù kiÕn trong mét nghiªn cøu tiÕp theo sÏ ®−a ra ®Ò xuÊt chi tiÕt nh÷ng s¶n phÈm/nhãm s¶n phÈm c«ng nghiÖp cã kh¶ n¨ng gi÷ vai trß chñ lùc ®Ó ngµnh c«ng nghiÖp ViÖt Nam tiÕn nhanh, tiÕn m¹nh vµ bÒn v÷ng. Trªn c¬ së ®ã sÏ ®−a ra nh÷ng ®Ò xuÊt cô thÓ 4
  4. cho chuyÓn dÞch c¬ cÊu s¶n phÈm c«ng nghiÖp nh»m ®Èy m¹nh c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸. 5
  5. Ch−¬ng 1 §¸nh gi¸ thùc tr¹ng c¬ cÊu c«ng nghiÖp ViÖt Nam I. §¸nh gi¸ thùc tr¹ng c¬ cÊu c«ng nghiÖp trong t−¬ng quan víi c¸c ngµnh kinh tÕ kh¸c 1. Tû träng c«ng nghiÖp trong c¬ cÊu GDP. C¬ cÊu c¸c ngµnh kinh tÕ trong GDP ®· cã sù chuyÓn biÕn tÝch cùc theo h−íng t¨ng dÇn tû träng cña ngµnh c«ng nghiÖp vµ dÞch vô, gi¶m dÇn tû träng cña n«ng l©m ng− nghiÖp, thÓ hiÖn nÒn kinh tÕ ®ang ®i ®óng h−ãng trªn con ®−êng c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸. Cô thÓ, tû träng c«ng nghiÖp trong c¬ cÊu GDP liªn tôc t¨ng bÒn v÷ng tõ 22,5% n¨m 1995, lªn 25,8% n¨m 1998, 27,9% n¨m 2000, 28,6% n¨m 2001, 29,2% n¨m 2002. Trong khi ®ã, tû träng ngµnh n«ng, l©m, ng− nghiÖp cã xu h−íng gi¶m dÇn - tõ 26,24% n¨m 1995, xuèng 23,28% n¨m 2000 vµ cßn 21,81% n¨m 2002. Riªng dÞch vô, trong c¸c n¨m qua do cã tèc ®é gi¶m vÒ tû träng nhanh h¬n dù kiÕn (tõ 43,82% n¨m 1995 xuèng cßn 40,8% n¨m 2002) nªn cÇn ph¶i ph¸t triÓn víi tèc ®é nhanh h¬n míi cã thÓ v−¬n lªn tû träng 41 - 42% nh− kÕ ho¹ch ®Ò ra. B¶ng 1: C¬ cÊu c¸c ngµnh kinh tÕ trong GDP (theo gi¸ so s¸nh 1994) §¬n vÞ: % ChØ tiªu 1995 1998 2001 2002 2000 100,00 Tæng céng 100,00 100,00 100,00 100,00 N«ng, l©m, ng− nghiÖp 26,24 23,66 23,28 22,43 21,81 C«ng nghiÖp vµ x©y dùng 29,94 33,43 35,41 36,57 38,50 + C«ng nghiÖp 22,48 25,76 27,87 28,61 29,17 + X©y dùng 7,46 7,67 7,55 7,96 8,22 DÞch vô 43,82 42,91 41,30 41,00 40,80 Nguån: Niªn gi¸m thèng kª n¨m 1999-2002. 2. T¨ng tr−ëng c«ng nghiÖp trong t−¬ng quan t¨ng tr−ëng cña GDP c¶ n−íc vµ c¸c nhãm ngµnh kinh tÕ kh¸c. Trong c¸c n¨m qua, gi¸ trÞ s¶n xuÊt c«ng nghiÖp toµn ngµnh liªn tôc t¨ng tr−ëng kh¸, b×nh qu©n 5 n¨m 1996 - 2000 t¨ng 13,92%/n¨m th× riªng 2 n¨m 2001 vµ 2002 ®· cã t¨ng tr−ëng b×nh qu©n 14,54%/n¨m, n¨m 2003 t¨ng 16%. Tuy nhiªn, xÐt vÒ t¨ng tr−ëng GDP c«ng nghiÖp, sau 3 n¨m thùc hiÖn kÕ ho¹ch 5 n¨m 2001-2005, míi ®¹t tèc ®é t¨ng tr−ëng b×nh qu©n kho¶ng 10%/n¨m, thÊp h¬n môc tiªu ®Æt ra lµ 10,8% cho c¶ thêi kú 2001 - 2005. Nh− 6
  6. vËy, mÆc dï cã sù t¨ng tr−ëng nhanh vÒ l−îng (tèc ®é t¨ng gi¸ trÞ s¶n xuÊt c«ng nghiÖp liªn tôc ®¹t møc cao), nh−ng ch−a cã sù chuyÓn biÕn râ nÐt vÒ chÊt (GDP c«ng nghiÖp t¨ng cßn chËm), thÓ hiÖn gi¸ trÞ gia t¨ng thùc tÕ trong s¶n xuÊt c«ng nghiÖp cßn thÊp. C¸c nhãm ngµnh n«ng l©m ng− nghiÖp vµ dÞch vô ®¹t cßn thÊp so víi chØ tiªu nªn t¨ng tr−ëng GDP toµn quèc ch−a ®¹t yªu cÇu kÕ ho¹ch ®· ®Ò ra. B¶ng 2: Tèc ®é t¨ng tr−ëng GDP ph©n theo ngµnh kinh tÕ §¬n vÞ: % 1995 1998 2001 2002 ChØ tiªu 2000 6,8 GDP 9,5 5,8 6,9 7,0 4,0 N«ng, l©m, ng− nghiÖp 4,8 3,5 3,0 4,1 C«ng nghiÖp 13,6 8,3 10,1 10,4 9,4 DÞch vô 9,7 5,1 5,6 6,1 6,5 Nguån: Niªn gi¸m thèng kª n¨m 1999-2002. T−¬ng quan t¨ng tr−ëng GDP c«ng nghiÖp vµ t¨ng tr−ëng GDP c¶ nÒn kinh tÕ ®−îc biÓu diÔn ë ®å thÞ d−íi ®©y. Qua ®ã, cã thÓ thÊy ®é dèc cña ®−êng t¨ng tr−ëng GDP c«ng nghiÖp thÊp h¬n ®−êng t¨ng tr−ëng GDP c¶ n−íc, thÓ hiÖn gi¸ trÞ gia t¨ng thùc tÕ cña s¶n xuÊt c«ng nghiÖp cßn thÊp, ch−a cã sù chuyÓn biÕn m¹nh vÒ chÊt. 350.000 300.000 250.000 CN 200.000 150.000 GDP 100.000 50.000 0 3 95 96 97 98 99 00 1 02 0 0 20 19 19 19 19 19 20 20 20 §å thÞ: T¨ng tr−ëng GDP c«ng nghiÖp so víi GDP c¶ n−íc 7
  7. II. §¸nh gi¸ thùc tr¹ng c¬ cÊu néi bé ngµnh c«ng nghiÖp 1. C¬ cÊu c«ng nghiÖp theo nhãm ngµnh cÊp 1. Theo ph©n ngµnh cña Tæng côc Thèng kª, ngµnh c«ng nghiÖp bao gåm 3 ngµnh cÊp 1 sau: - C«ng nghiÖp khai th¸c (CNKT), - C«ng nghiÖp chÕ biÕn (CNCB), - S¶n xuÊt vµ ph©n phèi ®iÖn, khÝ ®èt vµ n−íc (CN DKN). Nh×n chung, c¬ cÊu cña 3 ngµnh trªn trong toµn ngµnh c«ng nghiÖp tõ n¨m 1995 ®Õn nay thay ®æi theo xu h−íng sau: - C«ng nghiÖp khai th¸c cã xu h−íng gi¶m dÇn, n¨m 1995 lµ 13,47%, n¨m 2000 lµ 13,78%, n¨m 2002 gi¶m xuèng 11,48% vµ n¨m 2003 chiÕm 10,5%. - C«ng nghiÖp chÕ biÕn tr−íc n¨m 2000 cã xu h−íng gi¶m nhÑ - tõ 80,54% n¨m 1995 xuèng 79,72% n¨m 2000, nh−ng tõ n¨m 2000 trë l¹i ®©y cã xu h−íng ngµy cµng t¨ng - tõ 79,7% n¨m 2000, n¨m 2002 ®¹t 82,13%, tíi n¨m 2003 −íc ®¹t 82,5%. - S¶n xuÊt vµ ph©n phèi ®iÖn, khÝ ®èt vµ n−íc còng ph¸t triÓn theo h−íng t¨ng dÇn tû träng - tõ 5,99% n¨m 1995, lªn 6,5% n¨m 2000, 6,76% n¨m 2001, 6,39% n¨m 2002, 7% n¨m 2003. MÆc dï ®· cã sù chuyÓn dÞch c¬ cÊu gi÷a 3 nhãm ngµnh c«ng nghiÖp chñ yÕu nh−ng sù chuyÓn dÞch nµy ch−a râ nÐt vµ ®¸ng kÓ, ch−a ph¶n ¸nh ®−îc xu h−íng chuyÓn dÞch v÷ng ch¾c vµ l©u dµi cña ngµnh c«ng nghiÖp. Chi tiÕt vÒ gi¸ trÞ s¶n xuÊt c«ng nghiÖp vµ tû träng t−¬ng øng cña mçi nhãm ngµnh trong c¬ cÊu ngµnh c«ng nghiÖp ®−îc thÓ hiÖn trong B¶ng 3a vµ 3b d−íi ®©y. B¶ng 3.a. Gi¸ trÞ s¶n xuÊt c«ng nghiÖp ph©n theo ngµnh (gi¸ so s¸nh 1994) §¬n vÞ tÝnh: Tû ®ång T¨ng bq T¨ng Ngµnh c«ng nghiÖp 1995 1998 2000 2001 2002 96-2000 bq 01- (%) 02 (%) Tæng sè 103.375 151.223 198.326 13,92 227.342 260.202 14,54 C«ng nghiÖp khai 13.920 21.118 27.335 14,45 29.447 29.871 4,54 th¸c C«ng nghiÖp chÕ 83.261 120.666 158.098 13,68 182.537 213.699 16,26 biÕn S¶n xuÊt vµ ph©n 6.195 9440 12.894 15,79 15.358 16.632 13,58 phèi ®iÖn, khÝ ®èt 8
  8. vµ n−íc Nguån: Niªn gi¸m thèng kª n¨m 1999-2002. B¶ng 3.b. C¬ cÊu gi¸ trÞ s¶n xuÊt c«ng nghiÖp ph©n theo ngµnh §¬n vÞ tÝnh: % Ngµnh c«ng nghiÖp 1995 1998 2000 2001 2002 Tæng sè 100 100 100 100 100 C«ng nghiÖp khai th¸c 13,47 13,96 13,78 12,95 11,48 C«ng nghiÖp chÕ biÕn 80,54 79,79 79,72 80,29 82,13 S¶n xuÊt vµ ph©n phèi ®iÖn, khÝ 5,99 6,24 6,50 6,76 6,39 ®èt vµ n−íc Nguån: Niªn gi¸m thèng kª n¨m 1999-2002. 2. §¸nh gi¸ c¬ cÊu ba nhãm ngµnh c«ng nghiÖp cÊp 1. 2.1. Nhãm C«ng nghiÖp khai th¸c Trong c¸c n¨m qua, tû träng gi¸ trÞ s¶n xuÊt c«ng nghiÖp cña c«ng nghiÖp khai th¸c trong toµn ngµnh c«ng nghiÖp dao ®éng xung quanh 13%, n¨m 1995 lµ 13,47% n¨m 2000 lµ 13,78% vµ ®Õn n¨m 2002 gi¶m xuèng 11,48%. Cô thÓ nh− sau: - VÒ Gi¸ trÞ s¶n xuÊt: Giai ®o¹n 1996 - 2000, gi¸ trÞ s¶n xuÊt cña ngµnh CNKT t¨ng tr−ëng b×nh qu©n 14,45%/n¨m (toµn ngµnh t¨ng 13,92%), ®¹t 27.334,6 tû ®ång vµo n¨m 2000, chñ yÕu do ngµnh khai th¸c dÇu th« vµ khÝ tù nhiªn t¨ng kh¸. Sang c¸c n¨m 2001 vµ 2002 ngµnh CNKT t¨ng chËm l¹i do chñ tr−¬ng h¹n chÕ khai th¸c dÇu th«, n¨m 2001 t¨ng 7,73% so víi n¨m 2000, rÊt thÊp so víi tèc ®é t¨ng cña toµn ngµnh c«ng nghiÖp lµ 14,63%. N¨m 2002 l¹i t¨ng thÊp h¬n, chØ t¨ng 1,44% so víi n¨m 2001. VÒ tû träng cña ngµnh CNKT trong toµn ngµnh c«ng nghiÖp, tõ n¨m 2000 ®· cã dÊu hiÖu gi¶m dÇn (B¶ng 4). B¶ng 4. Gi¸ trÞ s¶n xuÊt c«ng nghiÖp cña ngµnh CNKT (gi¸ cè ®Þnh 1994) §¬n vÞ tÝnh: Tû ®ång 2000 Ngµnh cÊp 2 1995 2001 2002 198.326,1 Toµn ngµnh c«ng nghiÖp 103.374,7 227.342,0 260.202,0 2.365,6 Khai th¸c than 1.677,2 2.694,5 3.099,5 22.745,5 Khai th¸c dÇu th« vµ khÝ tù nhiªn 10.844,6 23.701,0 23.714,3 209,0 Khai th¸c quÆng kim lo¹i 236,1 229,5 269,3 2.014,5 Khai th¸c ®¸ vµ má kh¸c 1.161,8 2.821,6 2.787,8 9
  9. 27.334,6 13.919,7 29.446,6 29.870,9 Tæng céng ngµnh CNKT 13,78 Tû träng CNKT so toµn ngµnh (%) 13,47 12,95 11,48 Nguån: Niªn gi¸m thèng kª n¨m 1999 - 2002. - VÒ C¬ cÊu c¸c ph©n ngµnh trong néi bé nhãm ngµnh CNKT Trong néi bé nhãm ngµnh CNKT, ngµnh khai th¸c dÇu th« vµ khÝ tù nhiªn chiÕm tû träng cao nhÊt, kho¶ng 4/5 tæng gi¸ trÞ cña nhãm; 3 ngµnh cßn l¹i chØ chiÕm gÇn 1/5. Trong ®ã: - Ngµnh khai th¸c dÇu th« t¨ng tõ 77,91% (n¨m 1995) lªn 83,21% (n¨m 2000) vµ l¹i gi¶m dÇn vµo n¨m 2001 (b»ng 80,49%) vµ 2002 (b»ng 79,39%). - Ba ngµnh cßn l¹i ®Òu gi¶m nhÑ, khai th¸c than gi¶m tõ 12,05% (n¨m 1995) xuèng 9,15% (n¨m 2001) vµ l¹i t¨ng lªn 10,38% n¨m 2002; khai th¸c quÆng kim lo¹i gi¶m tõ 1,7% (n¨m 1995) xuèng 0,78% n¨m 2001 vµ t¨ng lªn 0,90% n¨m 2002; khai th¸c ®¸ vµ má kh¸c gi¶m tõ 8,35% (n¨m 1995) xuèng 7,37% (n¨m 2000) vµ t¨ng lªn 9,33% n¨m 2002. B¶ng 5. C¬ cÊu c¸c ph©n ngµnh trong néi bé ngµnh CNKT §¬n vÞ tÝnh: % Ngµnh cÊp 2 1995 2000 2001 2002 Khai th¸c than 12,05 8,65 9,15 10,38 Khai th¸c dÇu th« vµ khÝ tù nhiªn 77,91 83,21 80,49 79,39 Khai th¸c quÆng kim lo¹i 1,70 0,76 0,78 0,90 Khai th¸c ®¸ vµ má kh¸c 8,35 7,37 9,58 9,33 Tæng céng 100,00 100,00 100,00 100,00 Nguån: Niªn gi¸m thèng kª n¨m 1999 - 2002. 2.2. Nhãm C«ng nghiÖp chÕ biÕn Ngµnh c«ng nghiÖp chÕ biÕn lµ mét ngµnh c«ng nghiÖp lín bao gåm 23 ph©n ngµnh kh¸c nhau (theo ph©n lo¹i cña Tæng côc Thèng kª, xem Phô lôc 1). Trong nÒn kinh tÕ n−íc ta, ngµnh c«ng nghiÖp chÕ biÕn chiÕm mét vÞ trÝ rÊt quan träng, thÓ hiÖn ë mét sè chØ tiªu sau: - Gi¸ trÞ s¶n xuÊt c«ng nghiÖp cña ngµnh c«ng nghiÖp chÕ biÕn võa lín võa cã tèc ®é t¨ng tr−ëng cao (B¶ng 7). Tû träng cña ngµnh ®¹t trªn d−íi 80% gi¸ trÞ s¶n xuÊt toµn ngµnh c«ng nghiÖp (n¨m 1995 lµ 80,54%; n¨m 2000 lµ 79,72%; n¨m 2001 lµ 80,1% vµ n¨m 2002 lµ 80,14%). Tèc ®é t¨ng tr−ëng b×nh qu©n 5 n¨m 1996 - 2000 lµ 13,68% (toµn ngµnh t¨ng 13,92%); n¨m 2001 t¨ng 15,18% (toµn ngµnh t¨ng 14,63%), n¨m 2002 t¨ng 14,51% (toµn ngµnh t¨ng 14,45%). 10
  10. - Kim ng¹ch xuÊt khÈu cña ngµnh c«ng nghiÖp chÕ biÕn cã gi¸ trÞ lín vµ tû träng cao trong tæng kim ng¹ch xuÊt khÈu hµng ho¸ c¶ n−íc (B¶ng 7). Riªng n¨m 2000 ®¹t 10.886,7 triÖu USD, chiÕm 75,15% kim ng¹ch xuÊt khÈu hµng ho¸ c¶ n−íc; n¨m 2002 ®¹t 13.044 triÖu USD, chiÕm 79,54% vµ t¨ng 19,82% so víi kim ng¹ch n¨m 2000. - C¬ cÊu kinh tÕ vµ c¬ cÊu lao ®éng chuyÓn dÞch theo h−íng t¨ng tû träng trong c«ng nghiÖp nãi chung vµ c«ng nghiÖp chÕ biÕn nãi riªng (B¶ng 7). Tõ n¨m 1995 ®Õn 2002 tû träng trong GDP (theo gi¸ so s¸nh 1994) vµ tû träng trong tæng sè lao ®éng cña ngµnh c«ng nghiÖp chÕ biÕn t¨ng ®Òu vµ kh¸ æn ®Þnh. N¨m 1995 c¸c tû träng trong GDP lµ 15,46% vµ trong tæng sè lao ®éng lµ 8,0% th× ®Õn n¨m 2002 c¸c gi¸ trÞ t−¬ng øng lµ 20,43% vµ 9,05%. Trong c¸c ngµnh c«ng nghiÖp chÕ biÕn, nhãm ngµnh thùc phÈm vµ ®å uèng cã tèc ®é t¨ng tr−ëng kh¸ cao 12,6 - 13,2%/n¨m trong 3 n¨m 2000 - 2002 vµ chiÕm tû träng kho¶ng 26,3% - 27,6% trong tæng c«ng nghiÖp chÕ biÕn; nhãm c¸c s¶n phÈm cao su vµ nhùa tuy cã tèc ®é t¨ng tr−ëng cao h¬n (18 - 19%) nh−ng tû träng cßn nhá (4,1 - 4,3%); nhãm s¶n phÈm dÖt may, giµy dÐp cã møc t¨ng tr−ëng kh¸ (15,2 - 16,7%) vµ cßn nhiÒu tiÒm n¨ng; nhãm s¶n phÈm c¬ khÝ, luyÖn kim ®ang cã xu h−íng t¨ng tr−ëng dÇn trong 3 n¨m qua nh−ng tû träng cßn qu¸ nhá (1,8 - 3,6%). B¶ng 7. Mét sè chØ tiªu cña ngµnh c«ng nghiÖp chÕ biÕn §¬n vÞ tÝnh: Tû ®ång ChØ tiªu §¬n vÞ 1995 2000 2001 2002 1. Gi¸ trÞ SX c«ng Tû ®ång nghiÖp (Gi¸ ss 94) - Toµn ngµnh c«ng " nghiÖp 103.374,7 198.326,1 227.342,0 260.202,0 - Riªng c«ng nghiÖp " chÕ biÕn 83.260,5 158.097,9 182.537,2 213.698,5 - Tû träng CNCB so % víi toµn ngµnh 80,54 79,72 80,29 82,13 2. Kim ng¹ch xuÊt Tr. USD khÈu - Toµn ngµnh c«ng " nghiÖp 5.448,9 14.482,7 15.027 16.400 - Riªng c«ng nghiÖp " chÕ biÕn 4.327,0 10.886,7 11.789,0 13.044 - Tû träng CNCB so % víi toµn ngµnh 79,41 75,17 78,45 79,54 3. Tæng s¶n phÈm Tû ®ång trong n−íc (GDP) (Gi¸ so s¸nh 1994) 11
  11. - Toµn quèc " 195.567 273.666 292.838 313.135 - Riªng c«ng nghiÖp " chÕ biÕn 30.231 51.492 57.335 63.983 - Tû träng CNCB so % víi toµn quèc 15,46 18,82 19,60 20,43 Nguån: Niªn gi¸m thèng kª n¨m 1999-2002. Tuy ngµnh c«ng nghiÖp chÕ biÕn chiÕm tû träng cao vµ t−¬ng ®èi æn ®Þnh trong toµn ngµnh c«ng nghiÖp (trªn d−íi 80% trong nhiÒu n¨m) nh−ng theo tõng nhãm ngµnh th× cã hai xu h−íng (xem B¶ng 8): - Nhãm ngµnh cã tû träng theo xu h−íng t¨ng ®Òu thuéc ngµnh c«ng nghiÖp nÆng, bao gåm ba nhãm ngµnh. Trong ®ã, t¨ng m¹nh nhÊt lµ nhãm ngµnh s¶n xuÊt c¬ khÝ, thiÕt bÞ ®iÖn vµ ®iÖn tö - viÔn th«ng; tiÕp ®Õn lµ nhãm s¶n xuÊt s¶n phÈm ho¸ chÊt, dÇu má; vµ sau ®ã lµ nhãm ngµnh s¶n xuÊt s¶n phÈm luyÖn kim. - Nhãm ngµnh cã tû träng theo xu h−íng gi¶m dÇn, bao gåm ba nhãm ngµnh lµ: chÕ biÕn n«ng, l©m, thuû s¶n; s¶n xuÊt s¶n phÈm dÖt may, da giµy vµ nhãm s¶n xuÊt kh¸c. B¶ng 8. C¬ cÊu gi¸ trÞ SXCN trong néi bé ngµnh c«ng nghiÖp chÕ biÕn §¬n vÞ tÝnh: % Ngµnh c«ng nghiÖp 1995 2000 2001 2002 Tæng sè 100,00 100,00 100,00 100,00 ChÕ biÕn n«ng, l©m, thuû s¶n 43,54 35,99 35,37 34,97 S¶n xuÊt thùc phÈm vµ ®å uèng 32,44 27,60 27,06 27,11 S¶n xuÊt thuèc l¸, thuèc lµo 4,78 3,63 3,64 3,45 S¶n xuÊt s¶n phÈm gç vµ l©m s¶n 3,99 2,28 2,22 2,01 S¶n xuÊt giÊy vµ c¸c s¶n phÈm 2,34 2,49 2,45 2,40 b»ng giÊy SX c¬ khÝ, thiÕt bÞ ®iÖn vµ §T - 9,70 14,01 14,09 15,68 viÔn th«ng S¶n xuÊt m¸y mãc, thiÕt bÞ 1,62 1,75 1,79 1,95 S¶n xuÊt thiÕt bÞ v¨n phßng, m¸y 0,03 0,82 0,40 0,37 tÝnh S¶n xuÊt thiÕt bÞ ®iÖn 1,31 2,29 2,37 3,55 S¶n xuÊt radio, TV vµ thiÕt bÞ 2,48 2,78 2,64 3,01 truyÒn th«ng S¶n xuÊt dông cô y tÕ, chÝnh x¸c, 0,24 0,27 0,26 0,23 12
  12. dông cô quang häc vµ ®ång hå c¸c lo¹i S¶n xuÊt, söa ch÷a xe cã ®éng c¬ 1,75 2,04 2,06 2,71 S¶n xuÊt, söa ch÷a ph−¬ng thiÖn 2,27 4,06 4,58 3,85 vËn t¶i kh¸c S¶n xuÊt s¶n phÈm ho¸ chÊt, dÇu 9,25 11,26 11,31 11,69 má S¶n xuÊt ho¸ chÊt vµ c¸c s¶n phÈm 6,11 7,04 6,97 6,82 ho¸ chÊt S¶n xuÊt s¶n phÈm cao su vµ 2,73 4,08 4,18 4,62 plastic S¶n xuÊt than cèc, dÇu má tinh chÕ 0,41 0,15 0,17 0,25 S¶n xuÊt s¶n phÈm kim lo¹i vµ 17,97 18,94 19,40 19,78 phi kim lo¹i SX c¸c s¶n phÈm tõ chÊt kho¸ng 11,05 11,55 11,93 12,13 phi kim lo¹i S¶n xuÊt kim lo¹i 4,12 3,74 3,77 3,69 S¶n xuÊt c¸c s¶n phÈm b»ng kim 2,80 3,65 3,69 3,96 lo¹i (trõ m¸y mãc, thiÕt bÞ) S¶n xuÊt s¶n phÈm dÖt may, da 15,25 15,77 15,65 13,90 giµy S¶n xuÊt s¶n phÈm dÖt 7,42 6,35 6,34 5,35 S¶n xuÊt trang phôc 3,54 3,82 3,79 3,75 S¶n xuÊt s¶n phÈm b»ng da, gi¶ da 4,29 5,60 5,52 4,80 S¶n xuÊt kh¸c 4,29 4,02 4,18 3,98 XuÊt b¶n, in vµ sao b¶n ghi 1,81 1,44 1,40 1,21 S¶n xuÊt gi−êng, tñ, bµn, ghÕ 2,37 2,49 2,69 2,69 S¶n xuÊt s¶n phÈm t¸i chÕ 0,11 0,09 0,09 0,07 Nguån: Niªn gi¸m thèng kª n¨m 1999-2002. 2.3. Nhãm S¶n xuÊt vµ ph©n phèi ®iÖn, khÝ ®èt vµ n−íc §©y lµ ngµnh chiÕm tû träng thÊp nhÊt trong gi¸ trÞ cña toµn ngµnh c«ng nghiÖp, trong c¸c n¨m qua, tû träng nµy chØ ë trong kho¶ng 6 - 7%, n¨m 1995 lµ 5,99%, n¨m 2000 lµ 6,5%, ®¹t cao nhÊt lµ 6,76% vµo n¨m 2001 nh−ng ®Õn n¨m 2002 gi¶m xuèng 6,39%. Mét sè t×nh h×nh cô thÓ vÒ sù ph¸t triÓn cña ngµnh nµy nh− sau: - VÒ Gi¸ trÞ s¶n xuÊt c«ng nghiÖp: 13
  13. Giai ®o¹n 1996 -2000, gi¸ trÞ s¶n xuÊt cña ngµnh SXPP §KN t¨ng tr−ëng b×nh qu©n 15,79%/n¨m (toµn ngµnh t¨ng 13,92%), ®¹t gi¸ trÞ 12.893,6 tû ®ång vµo n¨m 2000; chñ yÕu do ngµnh s¶n xuÊt vµ ph©n phèi ®iÖn, khÝ ®èt t¨ng kh¸, b×nh qu©n 16,79%/n¨m. Sang n¨m 2001 vµ 2002 nhê cã nhiÒu c«ng tr×nh ®iÖn ®−îc huy ®éng thªm, ®ång thêi khi ®èt vµ n−íc còng t¨ng c«ng suÊt nªn ngµnh nµy tiÐp tôc t¨ng kh¸, b×nh qu©n trong hai n¨m 2001-2002 t¨ng 13,58%/n¨m. VÒ tû träng cña ngµnh SXPP §KN trong toµn ngµnh c«ng nghiÖp, (B¶ng 9). B¶ng 9. Gi¸ trÞ s¶n xuÊt c«ng nghiÖp cña ngµnh SXPP §KN (gi¸ cè ®Þnh 1994) §¬n vÞ tÝnh: Tû ®ång Ngµnh cÊp 2 1995 2000 2001 2002 Toµn ngµnh c«ng nghiÖp 103.374,7 198.326,1 227.342 260.202 S¶n xuÊt vµ ph©n phèi ®iÖn, khÝ ®èt 5.443,8 11.827,7 14.177,2 15.384,1 S¶n xuÊt vµ ph©n phèi n−íc 750,7 1.065,9 1.181,0 1.248,1 6.194,5 12.893,6 15.358,2 16.632,2 Tæng céng ngµnh SXPP §KN Tû träng SXPP §KN so toµn ngµnh (%) 5,99 6,50 6,76 6,39 Nguån: Niªn gi¸m thèng kª n¨m 1999 - 2002. - VÒ C¬ cÊu c¸c ph©n ngµnh trong néi bé ngµnh SXPP §KN (B¶ng 10) S¶n xuÊt vµ ph©n phèi ®iÖn, khÝ ®èt cã gi¸ trÞ s¶n xuÊt c«ng nghiÖp chiÕm tû träng trªn 90% vµ xu h−íng t¨ng dÇn tõ 87,88% n¨m 1995 lªn 91,73% n¨m 2000 vµ 92,5% n¨m 2002. S¶n xuÊt vµ ph©n phèi n−íc cã gi¸ trÞ s¶n xuÊt c«ng nghiÖp chiÕm tû träng d−íi 10% vµ gi¶m dÇn tõ 12,12% n¨m 1995 xuèng 8,27% n¨m 2000 vµ cßn chiÕm 7,5% vµo n¨m 2002. B¶ng 10. C¬ cÊu c¸c ngµnh cÊp 2 trong néi bé ngµnh SXPP §KN §¬n vÞ tÝnh: % Ngµnh cÊp 2 1995 2000 2001 2002 S¶n xuÊt vµ ph©n phèi ®iÖn, 87,88 91,73 92,31 92,50 khÝ ®èt S¶n xuÊt vµ ph©n phèi n−íc 12,12 8,27 7,69 7,50 Tæng céng 100,00 100,00 100,00 100,00 Nguån: Niªn gi¸m thèng kª n¨m 1999 - 2002. 14
  14. III. Nh÷ng thµnh c«ng vµ tån t¹i cña c«ng nghiÖp ViÖt Nam 1. Thùc hiÖn c¸c chØ tiªu kinh tÕ vÜ m«: Qua viÖc ®¸nh gi¸ t×nh h×nh ph¸t triÓn c«ng nghiÖp trong 3 n¨m 2001- 2003 t¹i c¸c phÇn trªn, ®èi chiÕu víi nh÷ng chØ tiªu ph¸t triÓn cña KÕ ho¹ch ph¸t triÓn kinh tÕ – x· héi ViÖt Nam giai ®o¹n 2001- 2005-2010 cã thÓ rót ra nh÷ng kÕt luËn sau: - Tû träng c«ng nghiÖp vµ x©y dùng trong GDP t¨ng tõ 36,7% n¨m 2000 ®Õn 38,1% n¨m 2001, 38,5% n¨m 2002 vµ n¨m 2003 −íc ®¹t 40%. - Gi¸ trÞ s¶n xuÊt c«ng nghiÖp liªn tôc cã tèc ®é t¨ng tr−ëng kh¸. B×nh qu©n 5 n¨m 1996 - 2000 t¨ng 13,92%/n¨m. Trong 3 n¨m 2001- 2003 sÏ t¨ng tr−ëng b×nh qu©n 15,05%/n¨m, v−ît chØ tiªu ®Ò ra cho 5 n¨m lµ 13%/n¨m. - Tuy nhiªn, t¨ng tr−ëng GDP c«ng nghiÖp (vµ x©y dùng) l¹i kh¸ thÊp (n¨m 2001 GDP c«ng nghiÖp t¨ng 10,4% th× n¨m 2002 gi¶m xuèng 9,4%, ®Õn n¨m 2003 −íc t¨ng lªn 10,03%). Trong hai n¨m cßn l¹i, cÇn phÊn ®Êu ®Ó t¨ng nhanh gi¸ trÞ gia t¨ng trong c¸c s¶n phÈm c«ng nghiÖp nh»m ®¶m b¶o t¨ng tr−ëng GDP b×nh qu©n trong 2 n¨m 2004 - 2005 lµ 12,22%/n¨m, ®©y lµ mét môc tiªu rÊt khã ®¹t ®−îc nhÊt lµ trong ®iÒu kiÖn héi nhËp hiÖn nay. T¨ng tr−ëng s¶n xuÊt c«ng nghiÖp cao trong khi t¨ng tr−ëng GDP c«ng nghiÖp thÊp cho thÊy s¶n xuÊt c«ng nghiÖp cßn sö dông nhiÒu nguyªn nhiªn vËt liÖu nhËp khÈu, nªn chÞu t¸c ®éng vÒ gi¸ rÊt lín. Do vËy, trong thêi gian tíi cÇn ®Èy m¹nh s¶n xuÊt c¸c s¶n phÈm lµ ®Çu vµo cña c¸c ngµnh c«ng nghiÖp, gi¶m dÇn nhËp khÈu ®Ó n©ng cao chÊt l−îng t¨ng tr−ëng. - Tæng kim ng¹ch xuÊt khÈu 3 n¨m ®¹t kho¶ng 51,6 tû USD, t¨ng b×nh qu©n 11,2%/n¨m, trong ®ã, xuÊt khÈu hµng c«ng nghiÖp vµ tiÓu thñ c«ng nghiÖp chiÕm tû träng 68,7%, t¨ng b×nh qu©n 7,3%/n¨m. - Vèn ®Çu t− ngµnh c«ng nghiÖp trong giai ®o¹n 2001-2003 thùc hiÖn thÊp h¬n so víi kÕ ho¹ch dù kiÕn, tæng sè vèn thùc hiÖn −íc ®¹t 69.000 tû ®ång b»ng 38 % so víi kÕ ho¹ch vèn ®Çu t− giai ®o¹n 2001-2005, −íc thùc hiÖn vèn ®Çu t− n¨m 2003 cña c¸c doanh nghiÖp thuéc Bé C«ng nghiÖp (ch−a tÝnh TCT DÇu khÝ) ®¹t 29.745,46 tû ®ång, b»ng 69,41% kÕ ho¹ch n¨m, nguyªn nh©n lµ do nhiÒu dù ¸n lín ®−îc dù kiÕn triÓn khai trong kú kÕ ho¹ch nh−ng tiÕn ®é thùc hiÖn chËm (do khã kh¨n trong ®µm ph¸n víi ®èi t¸c n−íc ngoµi, do thêi gian chuÈn bÞ ®Çu t− kÐo dµi, do thiÕu vèn −u ®·i cña Nhµ n−íc...). 2. Nh÷ng thµnh c«ng vµ tån t¹i trong ph¸t triÓn c«ng nghiÖp: 2.1. Nh÷ng thµnh c«ng: - S¶n l−îng cña nhiÒu s¶n phÈm chÝnh t¨ng cao vµ tiªu thô tèt trªn thÞ tr−êng trong n−íc vµ xuÊt khÈu nh− ®iÖn, than, xi m¨ng,thÐp c¸n, ®éng c¬ ®iÖn, ®éng c¬ diesel, m¸y thu h×nh, qu¹t ®iÖn, l¾p r¸p « t«, xe m¸y, thiÕt bÞ 15
  15. toµn bé, m¸y mãc phôc vô canh t¸c, giÊy b×a c¸c lo¹i, s¶n phÈm may mÆc, ®−êng mËt c¸c lo¹i, bia, thuèc l¸ bao, s÷a hép... Riªng dÇu th«, do chñ tr−¬ng h¹n chÕ khai th¸c nªn tuy cã t¨ng nh−ng kh«ng nhiÒu, b×nh qu©n chØ kho¶ng vµi %/n¨m. - XuÊt khÈu tiÕp tôc duy tr× ®−îc møc t¨ng tr−ëng kh¸, trong ®ã nhiÒu mÆt hµng c«ng nghiÖp chñ lùc ®Òu t¨ng cao. ThÞ tr−êng ®−îc më réng, nhÊt lµ thÞ tr−êng Mü. Tuy nhiªn, ho¹t ®éng xuÊt khÈu ch−a më réng ®Õn nh÷ng thÞ tr−êng nhiÒu tiÒm n¨ng nh− Ch©u Phi, Trung §«ng, Mü La Tinh do cã nhiÒu h¹n chÕ, chñ yÕu lµ do kho¶ng c¸ch ®Þa lý; ho¹t ®éng xóc tiÕn th−¬ng m¹i cßn yÕu, ch−a chñ ®éng; th«ng tin, hiÓu biÕt vÒ thÞ tr−êng cßn qu¸ Ýt; thiÕu c¬ chÕ hç trî thñ tôc thanh to¸n... Sau khi HiÖp ®Þnh Th−¬ng m¹i ViÖt Nam - Hoa Kú ®−îc Quèc héi 2 n−íc phª chuÈn, cã b−íc ®ét biÕn vÒ t¨ng tr−ëng (nhÊt lµ hµng dÖt may) trong n¨m 2002, tèc ®é t¨ng tr−ëng kim ng¹ch xuÊt khÈu ®¹t 11,2% (trong khi n¨m 2001 chØ t¨ng 4,1%) nh−ng ®Õn nay sù h¹n chÕ h¹n ng¹ch ®· kh«ng cho phÐp tiÕp tôc cã t¨ng tr−ëng cao, −íc n¨m 2003 chØ t¨ng tr−ëng kho¶ng 8,9%. - C¬ cÊu ngµnh c«ng nghiÖp tiÕp tôc dÞch chuyÓn theo h−íng t¨ng dÇn tû träng c«ng nghiÖp chÕ biÕn nhê ph¸t triÓn nguån nguyªn liÖu trong n−íc. C¬ cÊu cña c¸c thµnh phÇn kinh tÕ còng cã chuyÓn biÕn tÝch cùc: khu vùc nhµ n−íc cã xu h−íng gi¶m dÇn, khu vùc ngoµi quèc doanh vµ khu vùc cã vèn ®Çu t− n−íc ngoµi cã xu h−íng t¨ng dÇn. Sù tham gia cña c¸c thµnh phÇn kinh tÕ trong s¶n xuÊt c«ng nghiÖp ®· khiÕn s¶n xuÊt c«ng nghiÖp ®a d¹ng h¬n c¶ vÒ quy m« s¶n xuÊt, tr×nh ®é c«ng nghÖ, chñng lo¹i vµ chÊt l−îng s¶n phÈm, ®¸p øng nh÷ng nhu cÇu kh¸c nhau cña c¸c tÇng líp d©n c− cã møc thu nhËp kh¸c nhau còng nh− yªu cÇu cña tõng thÞ tr−êng xuÊt khÈu kh¸c nhau. 2.2. Nh÷ng tån t¹i: - Tuy chi phÝ s¶n xuÊt cã gi¶m, nh−ng so víi yªu cÇu (nhÊt lµ so s¸nh víi c¸c s¶n phÈm cña khu vùc vµ thÕ giíi) vÉn cßn cao ®· lµm h¹n chÕ kh¶ n¨ng n©ng cao søc c¹nh tranh cña s¶n phÈm c«ng nghiÖp trªn thÞ tr−êng trong qu¸ tr×nh héi nhËp, ®Æc biÖt lµ c¸c s¶n phÈm phô thuéc nhiÒu vµo nguån nguyªn, nhiªn, vËt liÖu nhËp khÈu (nh−: dÖt may, da giµy, s¶n phÈm thÐp vµ kim lo¹i mÇu, m¸y mãc thiÕt bÞ c¬ khÝ, s¶n phÈm thiÕt bÞ ®iÖn, ho¸ chÊt c¬ b¶n, ph©n bãn, lèp « t«, « t«, xe m¸y, giÊy, hµng ®iÖn tö, s¶n phÈm nhùa, chÕ biÕn s÷a vµ dÇu thùc vËt, chÕ biÕn ®å uèng...). Cho ®Õn nay, sè s¶n phÈm cña nhiÒu ngµnh ®−îc ®¸nh gi¸ cã søc c¹nh tranh chiÕm tû träng kh«ng nhiÒu. - ViÖc ®æi míi c¬ cÊu c«ng nghÖ vµ tr×nh ®é c«ng nghÖ nh×n chung cßn chËm (tèc ®é míi ®¹t kho¶ng 10%). Tr×nh ®é c«ng nghÖ trong s¶n xuÊt ë c¸c trung t©m c«ng nghiÖp lín nh− TP. Hå ChÝ Minh, §ång Nai, Hµ Néi... còng nh− trong khu vùc ®Çu t− n−íc ngoµi còng chËm ®−îc n©ng cao. §©y sÏ lµ trë ng¹i lín ¶nh h−ëng trùc tiÕp ®Õn kh¶ n¨ng c¹nh tranh cña ®Êt n−íc nãi chung vµ cña ngµnh c«ng nghiÖp nãi riªng. 16
  16. - Møc ®é liªn kÕt vµ hîp t¸c kinh doanh gi÷a c¸c doanh nghiÖp trong cïng mét ngµnh vµ gi÷a c¸c ngµnh cßn nhiÒu h¹n chÕ, ch−a t¹o ®−îc mèi liªn kÕt ph¸t triÓn gi÷a c¸c ngµnh theo h−íng hîp t¸c chuyªn m«n ho¸ phï hîp víi c¬ chÕ thÞ tr−êng. NhiÒu doanh nghiÖp ®Çu t− khÐp kÝn, ch−a phèi hîp n¨ng lùc s½n cã cña doanh nghiÖp kh¸c, ngay c¶ trong cïng mét Tæng c«ng ty, ®Ó t¨ng néi lùc cho ngµnh vµ ®¹t hiÖu qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh cao h¬n. §iÒu nµy mét mÆt lµm t¨ng chi phÝ ®Çu t− cho s¶n xuÊt nh−ng mÆt kh¸c l¹i g©y l·ng phÝ n¨ng lùc chung cña toµn ngµnh. - Bé m¸y qu¶n lý cña c¸c doanh nghiÖp nhµ n−íc cßn cång kÒnh, kÐm hiÖu qu¶, th−êng chiÕm ®Õn 6-10% tæng sè lao ®éng cña doanh nghiÖp l¹i yÕu vÒ n¨ng lùc qu¶n trÞ doanh nghiÖp hiÖn ®¹i, thiÕu sù chuÈn bÞ ®Ó ®èi phã víi c¸c th¸ch thøc trong qu¸ tr×nh héi nhËp. - §Çu t− n−íc ngoµi ch−a cã chuyÓn biÕn ®¸ng kÓ vµ vÉn ch−a kh«i phôc møc ®é t¨ng tr−ëng nh− c¸c n¨m tr−íc. Sè l−îng dù ¸n tuy cã t¨ng nh−ng hÇu hÕt lµ c¸c dù ¸n cã vèn ®Çu t− nhá vµ tËp trung vµo c¸c ngµnh cã thêi gian hoµn vèn ng¾n nh− c«ng nghiÖp s¶n xuÊt hµng tiªu dïng vµ chÕ biÕn thùc phÈm, ch−a cã nh÷ng dù ¸n lín mang tÝnh ®ét ph¸. LuËt §Çu t− n−íc ngoµi ®· ®−îc söa ®æi, bæ sung, ®ång thêi tiÕn ®é thùc hiÖn c¶i c¸ch hµnh chÝnh ®· ®−îc Nhµ n−íc quan t©m ®Èy nhanh nh−ng vÉn cßn nh÷ng rµo c¶n khiÕn c¸c nhµ ®Çu t− tiÒm n¨ng ch−a coi ViÖt Nam lµ ®Þa bµn ®Çu t− hÊp dÉn mÆc dï chóng ta cã lîi thÕ vÒ æn ®Þnh an ninh, chÝnh trÞ vµ t¨ng tr−ëng kinh tÕ cao so víi mét sè n−íc ASEAN kh¸c nh− Malaysia, Th¸i Lan.... Mét trong nh÷ng nguyªn nh©n h¹n chÕ thu hót ®Çu t− trùc tiÕp n−íc ngoµi lµ c¹nh tranh trong lÜnh vùc nµy ngµy cµng gay g¾t, nhÊt lµ so víi Trung Quèc vµ mét sè n−íc trong khu vùc. Trong khi ®ã, c«ng t¸c tuyªn truyÒn vµ xóc tiÕn ®Çu t− cña ViÖt Nam cßn ch−a thËt chñ ®éng, chËm ®æi míi, h×nh thøc cã phÇn cßn ®¬n gi¶n. ViÖc cung cÊp th«ng tin, tuyªn truyÒn thu hót ®Çu t− ch−a ®−îc quan t©m ®óng møc. Ngoµi ra, còng ®· b¾t ®Çu xuÊt hiÖn dÊu hiÖu cña sù c¹nh tranh kh«ng lµnh m¹nh, nh−: t¨ng møc −u ®·i tèi ®a, gi¶m mét sè rµng buéc, vµ kh«ng tu©n thñ quy ho¹ch do t©m lý nãng véi, muèn ph¸t triÓn c«ng nghiÖp ®Ó chuyÓn dÞch nhanh c¬ cÊu kinh tÕ trªn ®Þa bµn. - Sù ph¸t triÓn c¸c ngµnh c«ng nghiÖp phô trî cßn kÐm, thËm chÝ ®Õn nay vÉn ch−a cã mét chiÕn l−îc tæng thÓ ®Ó ph¸t triÓn ngµnh c«ng nghiÖp nµy, do vËy s¶n xuÊt cña mét sè ngµnh c«ng nghiÖp cßn phô thuéc nhiÒu vµo nhËp khÈu vµ gi¸ trÞ gia t¨ng cña s¶n phÈm tuy cã t¨ng nh−ng cßn chËm. Mét vÊn ®Ò còng hÕt søc ®¸ng l−u t©m lµ n¨ng lùc c¹nh tranh quèc gia (NLCTQG) cña ViÖt Nam cho ®Õn n¨m 2002 liªn tôc suy gi¶m vµ chØ ®−îc c¶i thiÖn chót Ýt trong n¨m 2003. NLCTQG ®−îc h×nh thµnh vµ lµ tæng hîp kh¶ n¨ng c¹nh tranh cña c¸c doanh nghiÖp trong mét quèc gia vµ ®−îc hiÓu lµ n¨ng lùc cña mét nÒn kinh tÕ cã thÓ t¹o ra t¨ng tr−ëng bÒn v÷ng trong m«i tr−êng kinh tÕ ®Çy biÕn ®éng cña thÞ tr−êng thÕ giíi. C«ng nghiÖp lµ mét bé phËn cÊu thµnh quan träng t¹o nªn NLCTQG. Theo ®¸nh gi¸ cña DiÔn ®µn 17
  17. kinh tÕ thÕ giíi trong c¸c b¸o c¸o vÒ c¹nh tranh toµn cÇu n¨m 2002 vµ 2003 th× ViÖt Nam cïng víi Philipin vµ In®«nªsia (lµ hai n−íc cïng tham gia AFTA vµ cã nhiÒu ®iÓm chung víi chóng ta vÒ c¬ cÊu hµng vµ thÞ tr−êng xuÊt khÈu) t¹o thµnh nhãm d−íi trong nhãm c¸c n−íc tham gia AFTA víi n¨ng lùc c¹nh tranh c¸ch nhau trung b×nh 5 bËc. N¨m 2002, ViÖt Nam ®· bÞ tôt 5 bËc theo chØ sè GCI vµ gi¶m 7 bËc so víi n¨m 2001 theo chØ sè MICI. Trung Quèc lµ mét ®èi thñ c¹nh tranh tiÒm tµng, trùc tiÕp ®èi víi ViÖt Nam còng nh− c¸c n−íc trong khu vùc §«ng Nam ¸, nh−ng cã NLCTQG ®−îc c¶i thiÖn liªn tôc vµ cã kho¶ng c¸ch ngµy cµng xa víi ViÖt Nam. N¨m 2003, sè c¸c quèc gia/vïng l·nh thæ ®−îc DiÔn ®µn kinh tÕ thÕ giíi xem xÐt xÕp h¹ng t¨ng lªn 102 vµ ViÖt Nam cã chØ sè GCI lµ 60. NÕu so víi 80 quèc gia/vïng l·nh thæ ®−îc xÕp h¹ng n¨m 2002 th× vÞ trÝ cña ViÖt Nam ®−îc c¶i thiÖn ®«i chót nh−ng vÉn thuéc lo¹i thÊp. 3. §¸nh gi¸ sù chuyÓn dÞch c¬ cÊu trong c¸c ngµnh c«ng nghiÖp lín: - Ngµnh ®iÖn: ViÖc chuyÓn dÞch c¬ cÊu thÓ hiÖn ë chç ngµy cµng cã nhiÒu c«ng tr×nh nguån cña c¸c thµnh phÇn kinh tÕ ngoµi nhµ n−íc tham gia. Tuy nhiªn, do phô thuéc nhu cÇu mua ®iÖn cña TCT §iÖn lùc ViÖt Nam mµ n¨ng lùc huy ®éng c¸c nguån nµy ch−a æn ®Þnh. N¨m 1995 DNNN s¶n xuÊt 99,92% s¶n l−îng ®iÖn toµn ngµnh; ®Õn n¨m 2001 tuy phô t¶i t¨ng h¬n gÊp 2 lÇn nh−ng nhê ®ãng gãp cña c¸c thµnh phÇn kh¸c (ngoµi quèc doanh 0,01% vµ khu vùc cã vèn ®Çu t− n−íc ngoµi 6,99%) nªn DNNN cßn chiÕm 92,99% s¶n l−îng; ®Õn n¨m 2002 nhê cã thªm mét sè c«ng tr×nh míi ®−a vµo nªn tû träng nµy t¨ng lªn 94,69%. - Ngµnh than: Tû träng than khai th¸c lé thiªn gi¶m dÇn. Giai ®o¹n 1996-2000 chiÕm 67,3% s¶n l−îng toµn ngµnh, n¨m 2001 vµ 2002 gi¶m cßn 65% vµ 63,4%. Ng−îc l¹i, tû träng than khai th¸c hÇm lß t¨ng dÇn, giai ®o¹n 1996-2000 lµ 32,7%, n¨m 2001 lµ 35% vµ 2002 lµ 36,6%. - Ngµnh thÐp: Ngµnh thÐp ®· cã sù chuyÓn dÞch tÝch cùc vÒ: c¬ cÊu vèn ®Çu t−, thµnh phÇn kinh tÕ tham gia s¶n xuÊt vµ tham gia ®iÒu tiÕt thÞ tr−êng, chñng lo¹i vµ s¶n l−îng s¶n phÈm... Tr−íc n¨m 2000, TCT ThÐp chØ s¶n xuÊt thÐp h×nh ®Õn H = 120, nh−ng nay ®· s¶n xuÊt ®−îc ®Õn H = 140. §èi víi thÐp hîp kim thÊp, ®é bÒn cao, tr−íc n¨m 2000 TCT ThÐp ch−a s¶n xuÊt ®−îc; n¨m 2001 s¶n xuÊt 1.000 tÊn, n¨m 2002 s¶n xuÊt 20.000 tÊn, cung cÊp cho mét sè c«ng tr×nh träng ®iÓm (nh− hÇm chui ®Ìo H¶i V©n) mang l¹i hiÖu qu¶ kinh tÕ cao. Tû träng c¸c thµnh phÇn kinh tÕ ngoµi khu vùc nhµ n−íc ngµy cµng t¨ng, cô thÓ ®èi víi thÐp c¸n vµ s¶n phÈm kÐo d©y; riªng s¶n xuÊt ph«i cho ®Õn nay míi chØ cã thµnh phÇn DNNN s¶n xuÊt. - Ngµnh ho¸ chÊt: Nh×n chung, c¬ cÊu gi÷a c¸c nhãm s¶n phÈm ngµy cµng hîp lý. Nhãm s¶n phÈm ho¸ chÊt v« c¬ c¬ b¶n t¨ng dÇn tõ 5% n¨m 1995 lªn 11,11% n¨m 2002 . Nhãm s¶n phÈm cao su (chñ yÕu lµ c¸c lo¹i x¨m lèp xe ®¹p, xe m¸y, « t«, m¸y kÐo) nhê ®Çu t− ®óng h−íng nªn ®· cã sù gia t¨ng 18
  18. m¹nh vÒ tû träng, tõ 9% n¨m 1995 lªn 19,94% n¨m 2002, ®· ®¸p øng c¬ b¶n nhu cÇu trong n−íc vµ mét phÇn tham gia xuÊt khÈu. Nhãm s¶n phÈm ph©n bãn, sau mét sè n¨m tËp trung ®Çu t−, ®· t¨ng tõ 27,8% n¨m 1995 lªn 43,7% n¨m 2000; tuy nhiªn, do nhu cÇu c¸c lo¹i ph©n l©n vµ ph©n NPK ®· b·o hoµ, trong khi ®Çu t− míi s¶n xuÊt ph©n ®¹m ch−a cã dù ¸n nµo hoµn thµnh nªn ®Õn n¨m 2001 tû träng cu¶ nhãm ph©n bãn b¾t ®Çu gi¶m xuèng 37,03% vµ ®Õn n¨m 2002 lµ 36,39%. - Ngµnh c¬ khÝ: §©y lµ ngµnh cã chñng lo¹i s¶n phÈm rÊt ®a d¹ng. ViÖc chuyÓn dÞch c¬ cÊu cña ngµnh nµy vÒ mÆt tæng thÓ kh¸ phøc t¹p. Tuy nhiªn, cã thÓ thÊy r»ng trong c¸c n¨m võa qua ngµnh nµy ®· cã ®ãng gãp ngµy cµng nhiÒu vµo sù ph¸t triÓn cña c¸c ngµnh s¶n xuÊt kh¸c, còng nh− cho sù ph¸t triÓn cña b¶n th©n ngµnh c¬ khÝ, thÓ hiÖn qua tèc ®é t¨ng tr−ëng cao cña nhiÒu s¶n phÈm nh− m¸y b¬m n«ng nghiÖp, m¸y kÐo vµ xe vËn chuyÓn, m¸y xay x¸t l−¬ng thùc, m¸y c«ng cô, ®éng c¬ diesel, ®éng c¬ ®iÖn... + LÜnh vùc m¸y vµ thiÕt bÞ c«ng nghiÖp, tõ 1995 ®Õn 2002 s¶n xuÊt thiÕt bÞ toµn bé vµ thiÕt bÞ cung cÊp cho c«ng tr×nh thiÕt bÞ toµn bé (t¨ng tõ 27,3% ®Õn 36,8%), s¶n xuÊt dông cô vµ phô tïng (t¨ng tõ 27,3% lªn 41,1%). Nhãm m¸y vµ thiÕt bÞ lÎ gi¶m tõ 21,9% xuèng 18%. Tõ n¨m 1996 ®Õn nay, s¶n xuÊt thiÕt bÞ toµn bé cã nhiÒu khëi s¾c vµ chiÕm tû träng kho¶ng 35-40% gi¸ trÞ s¶n xuÊt. §· cung cÊp nhiÒu chñng lo¹i thiÕt bÞ víi chÊt l−îng ®¶m b¶o nh−: thiÕt bÞ nhµ m¸y xi m¨ng lß ®øng, thiÕt bÞ nhµ m¸y ®−êng, tuyÓn quÆng apatit, bia, thiÕt bÞ xö lý khÝ th¶i lß ®iÖn luyÖn thÐp, d©y chuyÒn s¶n xuÊt ph©n bãn tæng hîp, bét giÆt, thuû ®iÖn nhá ®Õn 2.000 kW, d©y chuyÒn thiÕt bÞ ®ång bé chÕ biÕn thøc ¨n gia sóc (c«ng suÊt 2,5 tÊn/h), hÖ thèng thiÕt bÞ chÕ biÕn cµ phª xuÊt khÈu, chÕ biÕn rau cñ qu¶, xö lý ng« gièng, s¶n xuÊt tinh bét s¾n... C¸c d©y chuyÒn ®ang ho¹t ®éng cã hiÖu qu¶ ®· gãp phÇn gi¶i quyÕt ®Çu ra cho n«ng d©n vµ lµm t¨ng gi¸ trÞ gia t¨ng cña n«ng s¶n. + LÜnh vùc m¸y ®éng lùc vµ m¸y n«ng nghiÖp: Trong thêi gian qua, ®éng c¬ diesel s¶n xuÊt trong n−íc kh«ng nh÷ng ®øng v÷ng trªn thÞ tr−êng néi ®Þa vµ ngµy cµng ®−îc n«ng d©n tÝn nhiÖm, cßn ®−îc xuÊt khÈu sang mét sè n−íc trong khu vùc vµ Iraq. N¨m 1999 tû träng s¶n phÈm xuÊt khÈu ®¹t tíi 57% tæng s¶n l−îng ®éng c¬ diesel cña TCT M¸y ®éng lùc vµ m¸y n«ng nghiÖp (VEAM), nh−ng sau ®ã ®· gi¶m dÇn do t×nh h×nh Iraq kh«ng æn ®Þnh nªn ph¶i chuyÓn sang thÞ tr−êng khu vùc nh−ng vÉn ch−a phôc håi ®−îc s¶n l−îng xuÊt khÈu. + LÜnh vùc thiÕt bÞ kü thuËt ®iÖn, nh×n chung t¨ng tr−ëng kh¸, tû träng s¶n phÈm xuÊt khÈu ngµy mét t¨ng. Ngoµi viÖc ®¶m b¶o thÞ tr−êng trong n−íc, tõ cuèi nh÷ng n¨m 90, mét sè s¶n phÈm nh− m¸y biÕn thÕ, d©y vµ c¸p ®iÖn... ®· xuÊt khÈu sang c¸c n−íc trong khu vùc víi sè l−îng t¨ng dÇn. Riªng d©y vµ c¸p ®iÖn, n¨m 2002 kim ng¹ch xuÊt khÈu ®¹t 186 triÖu USD, t¨ng 20,8% so víi thùc hiÖn n¨m 2001 19
  19. - Ngµnh dÖt may: Gi¸ trÞ s¶n xuÊt c«ng nghiÖp cña ngµnh chiÕm tû träng t−¬ng ®èi æn ®Þnh trong toµn ngµnh c«ng nghiÖp chÕ biÕn. Tuy nhiªn, tû träng cña ngµnh dÖt cã xu h−íng gi¶m (n¨m 1995 chiÕm 7,42%, n¨m 2002 chiÕm 6,27%) vµ tû träng cña ngµnh may cã xu h−íng t¨ng (n¨m 1995 chiÕm 3,54% vµ n¨m 2002 chiÕm 3,78%). C¸c s¶n phÈm ngµnh dÖt may cã sù chuyÓn dÞch râ rÖt ®èi víi c¸c thµnh phÇn kinh tÕ, trong ®ã DNNN gi¶m nhanh cïng víi sù t¨ng tr−ëng ngµy cµng cao cña thµnh phÇn ngoµi quèc doanh vµ cã vèn §TNN. Cho ®Õn nay DNNN cßn chiÕm kho¶ng 60% s¶n l−îng sîi, 40% s¶n l−îng v¶i lôa, 54% quÇn ¸o dÖt kim vµ 30% quÇn ¸o may s½n. Tû träng ngµnh dÖt t¨ng ®· lµm t¨ng gi¸ trÞ gia t¨ng cña ngµnh may. Trong c¸c n¨m qua, ngµnh dÖt may ®· chuyÓn dÇn tõ ph−¬ng thøc gia c«ng (CMT) sang ph−¬ng thøc mua ®øt b¸n ®o¹n (FOB), ®Õn nay ®· chiÕm kho¶ng 30% - 35% tæng gi¸ trÞ kim ng¹ch xuÊt khÈu cña hµng dÖt may ViÖt Nam. Theo ®¸nh gi¸ cña c¸c chuyªn gia kinh tÕ, tû lÖ l·i ®èi víi ph−¬ng thøc CMT lµ 3 - 6% trong khi tû lÖ l·i theo ph−¬ng thøc FOB lµ 5 - 8%. - Ngµnh da giÇy:§©y lµ ngµnh phô thuéc rÊt lín vµo kh¸ch ®Æt hµng, mµ thùc chÊt lµ gia c«ng theo ®¬n ®Æt hµng cña c¸c doanh nghiÖp n−íc ngoµi; c¸c doanh nghiÖp trong n−íc ch−a ®ñ tr×nh ®é vµ n¨ng lùc ®Ó tiÕp cËn thÞ tr−êng n−íc ngoµi, s¸ng t¸c mÉu mèt, chñng lo¹i s¶n phÈm míi ®Ó chµo hµng. ThÞ hiÕu cña kh¸c hµng chuyÓn dÇn tõ giÇy v¶i sang giÇy thÓ thao cao cÊp, nhÊt lµ c¸c lo¹i giÇy thÓ thao s¶n xuÊt tõ da thËt. Do vËy, c¬ cÊu s¶n phÈm chuyÓn dÞch theo h−íng t¨ng tû träng giµy thÓ thao (n¨m 2000 chiÕm 41,77%, n¨m 2002 t¨ng lªn 52,62%) vµ gi¶m c¸c lo¹i giµy dÐp kh¸c. §Ó t¨ng gi¸ trÞ gia t¨ng cña s¶n phÈm, ngµnh thuéc da ®· cã b−íc ph¸t triÓn trong c¸c n¨m 2001-2002 (b×nh qu©n 28,67%/n¨m trong khi giai ®o¹n 1996-2000 chØ t¨ng b×nh qu©n 13,55%/n¨m). C¬ cÊu c¸c thµnh phÇn kinh tÕ còng chuyÓn dÞch theo h−íng gi¶m dÇn tû träng cña thµnh phÇn kinh tÕ nhµ n−íc vµ t¨ng dÇn tû träng cña c¸c thµnh phÇn kh¸c. Tõ 2000 ®Õn 2002, tû träng DNNN gi¶m tõ 28,46% xuèng 26,32% trong khi ngoµi quèc doanh vµ cã vèn §TNN t−¬ng øng tõ 26,75% lªn 29,40% vµ 44,79% xuèng 44,27% (nh−ng vÉn cao h¬n so víi n¨m 1995 lµ 35,7%). - Ngµnh giÊy: S¶n phÈm cña ngµnh giÊy hiÖn nay t−¬ng ®èi ®¬n ®iÖu, bao gåm bét giÊy vµ giÊy, b×a c¸c lo¹i (giÊy b¸o, giÊy in, giÊy viÕt, giÊy bao b× vµ mét sè lo¹i giÊy kh¸c). Mét sè lo¹i giÊy cao cÊp trong n−íc ch−a s¶n xuÊt ®−îc, cÇn ph¶i nhËp khÈu. Trong c¸c n¨m qua, n¨ng lùc s¶n xuÊt giÊy ngµy mét t¨ng nh−ng s¶n xuÊt bét ch−a t¨ng ®−îc. Ngoµi ra, do c«ng nghÖ kh¸ l¹c hËu nªn c¬ cÊu s¶n phÈm chËm thay ®æi. Riªng giÊy bao b× ®· cã b−íc ph¸t triÓn ®¸ng kÓ (chñ yÕu thuéc thµnh phÇn ngoµi quèc doanh) ®Ó ®¸p øng nhu cÇu cña c¸c ngµnh c«ng nghiÖp kh¸c. Ngµnh c«ng nghiÖp giÊy cã mét sù mÊt 20
  20. c©n ®èi lín gi÷a s¶n xuÊt bét giÊy vµ giÊy; s¶n l−îng bét míi chØ ®¸p øng kho¶ng 60% nhu cÇu. S¶n xuÊt giÊy, b×a c¸c lo¹i cña thµnh phÇn ngoµi quèc doanh cã tèc ®é t¨ng tr−ëng cao (n¨m 2002 gÊp 5,5 lÇn n¨m 1995) vµ chiÕm tû träng ngµy cµng lín, n¨m 2002 lµ 41,18% so víi 16,2% n¨m 1995. Do vËy, tuy s¶n l−îng h»ng n¨m cña thµnh phÇn DNNN ®Òu t¨ng nh−ng tû träng l¹i gi¶m dÇn tõ 82,41% n¨m 1995 xuèng cßn 55,57% vµo n¨m 2002. Thµnh phÇn cã vèn §TNN chØ s¶n xuÊt giÊy vµng m· xuÊt khÈu nªn tuy tèc ®é t¨ng tr−ëng vÒ s¶n l−îng kh¸, n¨m 2002 gÊp 5 lÇn n¨m 1995, nh−ng vÉn chØ chiÕm mét tû träng khiªm tèn lµ 3,25%. VÒ s¶n xuÊt bét giÊy, chñ yÕu lµ do c¸c DNNN ®¶m nhËn, nguyªn nh©n lµ viÖc ®Çu t− s¶n xuÊt bét cÇn vèn ®Çu t− lín vµ yªu cÇu vïng nguyªn liÖu võa ph¶i ®ñ võa ph¶i cã gi¸ c¶ hîp lý ®Ó s¶n xuÊt cã hiÖu qu¶. 21
nguon tai.lieu . vn