Xem mẫu
- MéT Sè M¤ H×NH §Ó C¸C §µI PTTH TRIÓN KHAI C¤NG NGHÖ PH¸T H×NH Sè DVB-T KS. Lª Träng B»ng, KS. §Æng TrÇn Kiªn Tõ 5/1/2003 THVN ®· tõ bá c«ng nghÖ kü thuËt analog trong lÜnh vùc truyÒn qua vÖ tinh, thay vµo ®ã lµ c«ng nghÖ kü thuËt sè, c¸c ch−¬ng tr×nh truyÒn h×nh cña THVN ph¸t qua vÖ tinh ®· lµ c¸c ch−¬ng tr×nh truyÒn h×nh sè. Sau khi ng−êi d©n sèng t¹i Hµ Néi cïng c¸c tØnh l©n cËn cña ®ång b»ng B¾c Bé, néi ngo¹i thµnh tp. H¶i Phßng, t¹i c¸c vïng cña tØnh Th¸i Nguyªn, H¹ Long (Qu¶ng Ninh), Th¸i B×nh vµ khu vùc B×nh D−¬ng, tp. Hå ChÝ Minh, TiÒn Giang thu ®−îc truyÒn h×nh sè DVB-T, nhiÒu §µi PTTH ®· trao ®æi víi chóng t«i vÒ gi¶i ph¸p triÓn khai m¸y ph¸t sè t¹i ®Þa ph−¬ng m×nh. Chóng t«i xin nªu mét sè m« h×nh (hay ph−¬ng ¸n) triÓn khai m¸y ph¸t sè ®· vµ ®ang thùc hiÖn ®Ó c¸c §µi PTTH cïng tham kh¶o. Chóng t«i xuÊt ph¸t tõ nguyªn t¾c tËn dông tèi ®a vµ tèi −u c¬ së h¹ tÇng: nhµ ®Æt m¸y, hÖ thèng ®iÖn n¨ng, hÖ thèng ®iÒu hoµ kh«ng khÝ, ®Æc biÖt lµ hÖ thèng c¸p vµ anten hiÖn cã vµ thùc hiÖn ®Çu t− kinh tÕ nhÊt. L−u ý, khi nãi ®Õn tÇn sè (hay kªnh sãng) m¸y ph¸t sè chØ cã kh¸i niÖm tÇn sè trung t©m. TÇn sè trung t©m cña c¸c kªnh ph¸t h×nh sè (d¶i th«ng 8MHz) b¨ng tÇn UHF ®−îc tÝnh b»ng c«ng thøc: 474MHz + [KD-21]x8MHz. B¾t ®Çu b»ng kªnh 21D (K=kªnh; D=Digital=Sè) cã tÇn sè trung t©m lµ 474MHz. Kªnh 26D cã tÇn sè trung t©m 474MHz + [26-21] x8MHz= 514MHz, Kªnh 29D cã tÇn sè trung t©m lµ 474MHz + [29-21] x 8MHz = 546MHz. 1. M¸y ph¸t h×nh sè céng víi m¸y ph¸t analog. §Ó ®Çu t− víi møc kinh phÝ thÊp nhÊt, ®ì phøc t¹p nhÊt, tr−íc hÕt, chóng t«i lu«n nghÜ tíi viÖc tËn dông hÖ thèng c¸p vµ anten d¶i réng hiÖn cã. HÖ thèng thiÕt bÞ c«ng nghÖ kü thuËt sè gän kh«ng chiÕm nhiÒu diÖn tÝch, tiªu tèn Ýt ®iÖn n¨ng nhÊt. Sù t¸c ®éng vµo hÖ thèng thiÕt bÞ (cô thÓ lµ m¸y ph¸t h×nh) ®ang khai th¸c thÊp nhÊt, thêi gian triÓn khai nhanh nhÊt. 1.1. M« h×nh cã sö dông bé ®iÒu chÕ sè DVB-T. §©y lµ m« h×nh ®· thùc hiÖn cho m¸y ph¸t chuyÓn tiÕp t¹i Th¸i Nguyªn, Th¸i B×nh vµ TiÒn Giang. Chóng t«i sö dông hai bé ®iÒu chÕ sè DVB-T cã tÝn hiÖu ra cao tÇn trªn hai kªnh liÒn kÒ b¨ng tÇn UHF, cô thÓ kªnh 29 vµ kªnh 30. C¸c khuÕch ®¹i b¸n dÉn cña m¸y ph¸t h×nh sè cã d¶i réng 16MHz cho c¶ hai kªnh liÒn kÒ [29+30] hoÆc [40+41]. TÝn hiÖu ph¸t sè d¶i réng 16MHz (sau khi qua bé läc th«ng d¶i 16MHz) ®−îc céng víi tÝn hiÖu analog, th«ng qua bé céng kªnh (Combiner) ®Ó sö dông chung hÖ thèng c¸p vµ anten UHF. H×nh 1 m« t¶ s¬ ®å khèi cña hÖ thèng. ViÖc ph¸t trªn hai kªnh liÒn kÒ 29+30 ch−a hÒ vµ kh«ng bao giê thùc hiÖn ®−îc víi c«ng nghÖ ph¸t h×nh analog. §©y còng lµ mét lîi thÕ rÊt m¹nh cña c«ng nghÖ ph¸t h×nh sè mÆt ®Êt DVB-T, mµ lÇn ®Çu tiªn c«ng ty VTC thùc hiÖn thµnh c«ng t¹i ViÖt Nam. ¦u ®iÓm cña m« h×nh nµy: mét lµ, söa mÐo tuyÕn tÝnh vµ kh«ng tuyÕn tÝnh cña toµn hÖ thèng chuyÓn tiÕp c¸c ch−¬ng tr×nh truyÒn h×nh sè rÊt dÔ dµng, v× cã sö dông c¸c bé ®iÒu chÕ sè (cã phÇn mÒm hiÖu chØnh ®Ó bï söa mÐo). HiÖn nay, nhiÒu bé ®iÒu chÕ sè DVB-T th−êng cã phÇn mÒm hiÖu chØnh b¸n kÌm. Hai lµ, tÝn hiÖu ®−a vµo m¸y ph¸t h×nh sè lµ dßng truyÒn t¶i (tiÕng Anh gäi lµ Transport Stream) chøa c¸c ch−¬ng tr×nh ®· nÐn vµ ghÐp. Dßng truyÒn t¶i cã thÓ lµ tÝn hiÖu nèi tiÕp kh«ng ®ång bé ASI (Asynchronous Serial Interface), hoÆc cã thÓ lµ tÝn hiÖu song song (gäi lµ tÝn hiÖu LVDS, Low Voltage Difference Signal). TÝn hiÖu dßng truyÒn t¶i nµy ®· ®−îc ®Çu thu sè thùc hiÖn söa lçi nhê m· söa sai. NÕu sö dông tÝn hiÖu dßng truyÒn t¶i, th× cã thªm mét lîi thÕ n÷a, ®ã lµ bá ®i mét ch−¬ng tr×nh nµo ®ã vµ thay vµo b»ng mét ch−¬ng tr×nh kh¸c (cña ®Þa ph−¬ng) thËt dÔ dµng. TÊt nhiªn ph¶i cÇn ®Õn bé nÐn MPEG-2 (4:2:0 Main Profile @ Main Level) ®Ó nÐn ch−¬ng tr×nh cña ®Þa ph−¬ng vµ hÖ thèng t¸ch ghÐp l¹i nhãm ch−¬ng tr×nh. H×nh 2 m« t¶ s¬ ®å khèi cña toµn bé hÖ Tạp chí Bưu chính Viễn thông & Công nghệ thông tin Tháng 8/2004
- thèng. ThiÕt bÞ trong « cã viÒn bãng lµ ®Çu t− thªm. M« h×nh nµy thÓ hiÖn ch−a ghÐp ch−¬ng tr×nh cña tØnh Th¸i Nguyªn vµo. Anten thu K26 RF kªnh 29 §Çu thu sè DVB-T §iÒu chÕ sè DVB-T K34 K§ kÝch vµ K§c«ng suÊt, bé läc16MHz §Çu thu sè DVB-T §iÒu chÕ sè DVB-T RF RF kªnh 30 Anten ph#t M¸y ph¸t Bé céng Analog kªnh (kªnh32) ®ang khai th¸c RF kªnh 32 analog H×nh 1. M« h×nh thùc hiÖn 2/2003: m¸y ph¸t sè DVB-T céng víi m¸y ph¸t h×nh analog kªnh 32 t¹i Th¸i Nguyªn RF kªnh sè n LVDS §Çu thu sè §iÒu chÕ sè DVB-T Anten thu ASI-1 ASI-3 §Çu thu sè DVB-T Bé §iÒu chÕ sè t¸ch NÐn MPEG-2 ghÐp ra ASI RF kªnh sè n+1 ASI-2 KhuÕch ®¹i vµ läc M¸y tÝnh vµ d¶i th«ng 16MHz phÇn mÒm HUB RF k#nh ®iÒu khiÓn RF kªnh sè n vµ n±1 M¸y ph¸t Anten ph¸t h×nh analog Bé céng ®ang khai Combiner th¸c RF kªnh 32 H×nh 2. M« h×nh sö dông hai bé ®iÒu chÕ sè DVB-T vµ cã thªm hÖ thèng t¸ch ghÐp ch−¬ng tr×nh ®Ó ph¸t ch−¬ng tr×nh ®Þa h Tạp chí Bưu chính Viễn thông & Công nghệ thông tin Tháng 8/2004
- Trªn h×nh 2 cã 4 dßng truyÒn t¶i: LVDS còng lµ mét dßng truyÒn t¶i do ®Çu thu sè mÆt ®Êt cho ra, ®©y lµ dßng song song chøa 8 ch−¬ng tr×nh. Dßng ASI-1 lµ dßng do ®Çu thu sè DVB-T (lo¹i chuyªn dông) cho ra, ®©y lµ dßng nèi tiÕp chøa 8 ch−¬ng tr×nh. Dßng ASI-2 lµ dßng do bé nÐn MPEG-2 t¹o ra, ®©y lµ dßng chøa mét ch−¬ng tr×nh cña Th¸i Nguyªn (thùc hiÖn tõ 15/3/2003). Dßng ASI-3 lµ dßng sau bé t¸ch ghÐp ch−¬ng tr×nh chøa 8 ch−¬ng tr×nh (®Æc biÖt lµ trong dßng nµy cã thªm ch−¬ng tr×nh ®Þa ph−¬ng ®· thay thÕ mét ch−¬ng tr×nh nµo ®ã trong 8 ch−¬ng tr×nh cã trong dßng ASI-1. Nh−îc ®iÓm cña m« h×nh nµy lµ ph¶i ®Çu t− hai bé ®iÒu chÕ sè DVB-T, bé nÐn ghÐp ch−¬ng tr×nh. Tuy vËy, ®©y lµ m« h×nh rÊt h÷u Ých cho ®Þa ph−¬ng (nÕu muèn tiÕp ph¸t c¸c ch−¬ng tr×nh truyÒn h×nh sè do VTC hay B×nh D−¬ng ph¸t). V× kh«ng nh÷ng ch−¬ng tr×nh cña ®Þa ph−¬ng ®−îc ph¸t víi c«ng nghÖ kü thuËt sè, mµ ng−êi d©n sÏ thu ®−îc rÊt nhiÒu ch−¬ng tr×nh truyÒn h×nh sè qua hÖ thèng ph¸t h×nh sè DVB-T nµy. 1.2. M« h×nh chuyÓn tiÕp qua trung tÇn 36,15MHz. M« h×nh nµy theo c¸c tµi liÖu quèc tÕ, th−êng sö dông cho m¸y ph¸t chuyÓn tiÕp, th«ng qua trung tÇn 36,15MHz, phï hîp cÊu h×nh “Gapfile” cã c«ng suÊt rÊt nhá (20-30W) cho c¸c vïng lâm sãng. H×nh 3 m« t¶ s¬ ®å khèi. Bé dao ®éng néi LO sÏ trén víi trung tÇn 36,15MHz cho ra tÝn hiÖu cao tÇn ë kªnh ph¸t sè (Digital=D). IF §Çu thu sè KhuÕch ®¹i DVB-T RF k#nh D kÝch vµ K§ c«ng suÊt LO M¸y ph¸t Bé céng h×nh analog kªnh sè D (A) hiÖn cã vµ kªnh A RF kªnh A H×nh 3. M« h×nh chuyÓn tiÕp qua trung tÇn 31,15MHz ¦u ®iÓm cña m« h×nh nµy lµ kh«ng ph¶i ®Çu t− c¸c bé ®iÒu chÕ sè, gi¸ thµnh ®Çu t− thÊp. Nh−îc ®iÓm lµ biÖn ph¸p hiÖu chØnh bï söa mÐo do c¸c khuÕch ®¹i g©y ra ph¶i thùc hiÖn b»ng phÇn cøng vµ hiÖu qu¶ kh«ng cao nh− thùc hiÖn b»ng phÇn mÒm. Kh¶ n¨ng söa lçi bit sÏ kÐm hiÖu qu¶ h¬n lµ chuyÓn tiÕp tÝn hiÖu c¬ b¶n (dßng truyÒn t¶i). H¬n n÷a, ph¶i mua lo¹i ®Çu thu sè DVB-T cã cho ra trung tÇn 36,15MHz (víi møc -15dBm). Th«ng th−êng t¹i ®Çu thu sè cã hai gi¸ trÞ tÇn sè trung tÇn: 36,15MHz vµ 4,57MHz; ë ®©y chän 36,15MHz. Gapfile lµ m¸y chuyÓn tiÕp trªn cïng kªnh sãng vµ th−êng cã c«ng suÊt rÊt thÊp. Nh−îc ®iÓm n÷a, v× chuyÓn tiÕp trung tÇn, nªn kh«ng thÓ ®−a ch−¬ng tr×nh cña ®Þa ph−¬ng vµo ®Ó ph¸t sè ®−îc. 2. Bæ sung thªm phÇn ph¸t sè vµo m¸y ph¸t h×nh analog hiÖn cã. §Æc biÖt cã mét m« h×nh mµ mét sè tµi liÖu quèc tÕ ®· ®Ò cËp, ®ã lµ bæ sung thªm phÇn ph¸t sè vµo m¸y ph¸t h×nh analog h×nh tiÕng chung. Gäi lµ phÇn ph¸t sè v× nã kh«ng ph¶i lµ mét m¸y ph¸t sè hoµn chØnh, mµ chØ tËn dông c¸c khuÕch ®¹i cña m¸y ph¸t h×nh analog hiÖn cã ®Ó vÉn ph¸t analog b×nh th−êng vµ ph¸t lu«n c¶ c¸c ch−¬ng tr×nh truyÒn h×nh sè, t¹m gäi lµ m¸y “hai trong mét” xem h×nh 4. Tạp chí Bưu chính Viễn thông & Công nghệ thông tin Tháng 8/2004
- Anten thu LVDS/ASI RF sè kªnh n±1 §Çu thu sè §iÒu chÕ sè DVB-T KhuÕch ®¹i I kÝch vµ c«ng A/V suÊt Ch−¬ng tr×nh Bé ®iÒu ChuyÓn IF chÕ analog lªn RF ®Þa ph−¬ng RF analog kªnh n Anten Bé läc (16 MHz) H×nh 4. M« h×nh bæ sung phÇn ph¸t sè vµo m¸y ph¸t h×nh analog hiÖn cã - m« h×nh “hai trong mét” C¨n cø s¬ ®å nµy, chØ cÇn ®Çu t− thªm (trªn h×nh vÏ thÓ hiÖn b»ng « cã viÒn bãng): - Mét ®Çu thu h×nh sè. - Mét bé ®iÒu chÕ sè DVB-T cã ra cao tÇn; - Mét bé céng hai kªnh (céng cao tÇn); - HiÖu chØnh më réng d¶i th«ng cña bé läc tõ 8MHz lªn 16MHz. NÕu kh«ng më réng ®−îc, th× ph¶i ®Çu t− mua bé läc míi cã d¶i th«ng 16MHz. Kªnh ph¸t sè sÏ lµ kªnh liÒn kÒ víi kªnh ph¸t h×nh hiÖn cã; vÝ dô, ®Þa ph−¬ng ®ang ph¸t kªnh 7 cã thÓ ph¸t sè trªn kªnh 8 hoÆc kªnh 6. Tuy nhiªn, chän kªnh ph¸t sè kªnh liÒn kÒ trªn víi kªnh analog sÏ cã nhiÒu −u ®iÓm h¬n, hÇu nh− kh«ng g©y can nhiÔu sang nhau, v× phæ ph¸t sè n»m gÇn víi phæ mang tiÕng (thÊp h¬n phæ mang h×nh 10dB). ¦u ®iÓm cña “hai trong mét” chÝnh lµ kinh phÝ ®Çu t− thÊp vµ triÓn khai nhanh. Kh«ng cÇn mua m¸y ph¸t sè DVB-T hoµn chØnh, tËn dông c¸c khuÕch ®¹i cña m¸y ph¸t h×nh analog hiÖn cã. M¸y ph¸t “hai trong mét” lµm nhiÖm vô ®ång thêi ph¸t mét ch−¬ng tr×nh analog vµ ph¸t c¸c ch−¬ng tr×nh truyÒn h×nh sè. §èi víi c¸c §µi ë xa kh«ng thu ®−îc truyÒn h×nh sè mÆt ®Êt, chóng t«i xin nªu gi¶i ph¸p ®Ó triÓn khai (theo h×nh 5). M« h×nh trªn h×nh 5 vÉn lµ “hai trong mét” víi gi¶i ph¸p ghÐp kªnh ®Þa ph−¬ng vµo (®· m« t¶ ë h×nh 2). S¬ ®å h×nh 5 sÏ rÊt thÝch hîp víi c¸c thiÕt bÞ m¸y ph¸t h×nh tiÕng chung ®· ®Çu t− nhiÒu n¨m qua t¹i vïng lâm vµ ë mét sè tØnh. Trªn h×nh 5 cã 3 dßng ASI kh¸c nhau: vÝ dô dßng ASI-1 chøa c¸c ch−¬ng tr×nh [VTV1+VTV2+VTV3]; dßng ASI-2 cã mét ch−¬ng tr×nh ®Þa ph−¬ng (§P); dßng ASI-3 sÏ chøa c¶ 4 ch−¬ng tr×nh truyÒn h×nh ®· nÐn vµ sè ho¸. H×nh 4 vµ h×nh 5 c¬ b¶n lµ gièng nhau. ChØ kh¸c ë ®Çu thu ®Ó cho dßng ASI-1: s¬ ®å h×nh 4 lµ ®Çu thu sè mÆt ®Êt DVB-T (®Ó thu c¸c ch−¬ng tr×nh ph¸t sè mÆt ®Êt tõ L¹c Trung- Hµ Néi hay tõ B×nh D−¬ng), trªn h×nh 5 lµ ®Çu thu sè vÖ tinh (®Ó thu c¸c ch−¬ng tr×nh cña THVN). Nhãm th«ng sè ph¸t h×nh sè trong m¸y “hai trong mét” cã thÓ chän: 2k; 16-QAM; kho¶ng b¶o vÖ 1/32, tû lÖ m· söa lçi 3/4; khi ®ã vËn tèc dßng truyÒn t¶i sÏ ®¹t 18 Mbit/s (®ñ ®Ó ph¸t 4 ch−¬ng tr×nh). HiÖn nay 3 ch−¬ng tr×nh VTV1+VTV2+VTV3 truyÒn qua b¨ng C chiÕm 13,5Mbit/s, nh− vËy, cßn 4,5Mbit/s dµnh cho ch−¬ng tr×nh cña ®Þa ph−¬ng. Thùc tÕ cho thÊy ®Ó thu sè tèt, møc tr−êng cña sè cÇn thÊp h¬n cña thu analog kho¶ng 15-18dB. NÕu ph¸t víi nhãm th«ng sè nªu trªn, anten ph¸t lµ anten d¶i réng, ®Ó ®¶m b¶o vïng phñ sãng sè vµ analog t−¬ng ®−¬ng nhau, th× c«ng suÊt ph¸t sè sÏ thÊp h¬n c«ng suÊt ph¸t analog rÊt nhiÒu, vÝ dô c«ng suÊt ph¸t analog 2kW, th× c«ng suÊt ph¸t sè chØ cÇn kho¶ng 350-400W, c«ng suÊt ph¸t analog 5kW th× c«ng suÊt m¸y ph¸t h×nh sè kho¶ng 500-600W. Møc c«ng suÊt ph¸t sè sÏ x¸c ®Þnh th«ng qua ®iÒu chØnh møc cao tÇn ra cña bé ®iÒu chÕ sè DVB-T. Tạp chí Bưu chính Viễn thông & Công nghệ thông tin Tháng 8/2004
- V× ph¸t sè kh«ng cÇn c«ng suÊt lín, nªn ®iÖn n¨ng dµnh cho m¸y ph¸t sè sÏ kh«ng t¨ng thªm nhiÒu, mÆt b»ng kh«ng thªm bao nhiªu (bé nÐn vµ ghÐp rÊt bÐ), nh−ng ph¸t ®−îc thªm c¸c ch−¬ng tr×nh truyÒn h×nh sè bªn c¹nh 1 ch−¬ng tr×nh analog. VËn tèc dßng truyÒn t¶i vµ gi¸ trÞ tû sè C/N (liªn quan tíi c«ng suÊt ph¸t sè) thay ®æi theo nhãm th«ng sè ph¸t cã thÓ t×m thÊy trong tµi liÖu [2]. Anten thu vÖ tinh ASI-1 §Çu thu vÖ tinh ra dßng ASI ASI-3 ASI-2 A/V NÐn §iÒu chÕ sè ®Þa ph−¬ng MPEG-2 Bé ghÐp ra ASI RF kªnh sè n ± 1 KhuÕch ®¹i kÝch vµ A/V §iÒu chÕ ChuyÓn IF c«ng suÊt ®Þa ph−¬ng Analog lªn RF RF kªnh analog n Bé läc (16 MHz) H×nh 5. M« h×nh m¸y ph¸t “hai trong mét” 3. Phæ ph¸t sè DVB-T vµ ph¸t analog Trong bµi “C¸c ®Æc ®iÓm c¬ b¶n cña m¸y ph¸t sè DVB-T” ®· ®Ò cËp tíi phæ cña m¸y ph¸t sè DVB-T. Trong phÇn nµy, chóng t«i chØ nªu phæ ph¸t sè trªn hai kªnh liÒn kÒ, cô thÓ lµ phæ ph¸t sè trªn hai kªnh 29+30. H×nh bªn tr¸i (chôp t¹i H¶i Phßng) cho thÊy phæ ph¸t analog kªnh 28 bªn c¹nh phæ ph¸t sè kªnh 29+30. H×nh bªn ph¶i (chôp t¹i H¹ Long-Qu¶ng Ninh) cho thÊy phæ ph¸t analog kªnh 31 bªn c¹nh phæ ph¸t sè hai kªnh liÒn kÒ 29+30. Nh×n vµo hai h×nh chôp ¶nh phæ cho thÊy, phæ ph¸t analog chØ cã 3 thµnh phÇn: thµnh phÇn t¹i sãng mang h×nh, mang mµu vµ mang ©m thanh; trong khi ®ã ph¸t sè c¸c thµnh phÇn phæ dµy ®Æc trong toµn bé d¶i th«ng 16 MHz (khi ph¸t trªn hai kªnh liÒn kÒ). H×nh 6. Phæ ph¸t sè trªn kªnh liÒn kÓ Tạp chí Bưu chính Viễn thông & Công nghệ thông tin Tháng 8/2004
- 4. KÕt luËn C«ng nghÖ kü thuËt sè nãi chung, ph¸t sè DVB-T nãi riªng cã nh÷ng −u ®iÓm vµ lîi thÕ thËt sù so víi c«ng nghÖ analog cò. ChÊt l−îng h×nh ¶nh vµ ©m thanh cña c¸c ch−¬ng tr×nh cña ph¸t sè DVB-T v−ît tréi h¬n ph¸t analog. Ng−êi d©n nhiÖt t×nh ®ãn nhËn. Trªn thÕ giíi cã nhiÒu n−íc theo hÖ DVB-T, nªn c¸c h·ng ®· s¶n xuÊt vµ b¸n c¸c hÖ thèng thiÕt bÞ DVB-T. C¨n cø vµo thùc tr¹ng m¸y ph¸t h×nh hiÖn cã cña tØnh m×nh, c¸c §µi PTTH cã thÓ sÏ triÓn khai ngay ph¸t sè DVB-T víi møc kinh phÝ ®Çu t− kh«ng lín, sím mang l¹i cho ng−êi d©n ®−îc h−ëng thµnh qu¶ cña c«ng nghÖ míi rÊt −u viÖt nµy. 5. Tµi liÖu tham kh¶o [1] TR 101 190 V1.1.1(1997-12) DVB Technical Report, pages 69-72. [2] KS.Lª Träng B»ng, . Ph¹m §¾c Bi, KS. §ç Anh Tó, C¸c ®Æc ®iÓm c¬ b¶n cña m¸y ph¸t sè DVB-T; TS. Tạp chí Bưu chính Viễn thông & Công nghệ thông tin Tháng 8/2004
Chính trị học
Báo chí - Truyền thông
Xã hội học
Giáo dục học
Tâm lý học
Lịch sử - Văn hoá
Triết học
Ngôn ngữ học
Thư viện thông tin
Văn học nước ngoài
Ngư nghiệp
Hành chính - Pháp luật
Địa lý - Địa danh
Văn học Việt nam
Lịch sử Đảng
CNXH - KH
Tư Tưởng HCM
Ngụ ngôn - Cổ tích
Ca dao - Tục ngữ
Hoá học
Sinh học
Y khoa - Dược
Kinh tế học