Cơ sở và hệ thống chính trị ở cơ sở đối với ổn định và phát triển theo định hướng xã hội chủ nghĩa ở nước ta - Hoàng Chí Bảo

X· héi häc sè 3 (87), 2004 25 C¬ së vµ hÖ thèng chÝnh trÞ ë c¬ së ®èi víi æn ®Þnh vµ ph¸t triÓn theo ®Þnh h−íng x· héi chñ nghÜa ë n−íc ta Hoµng ChÝ B¶o 1. §æi míi nhËn thøc vÒ vai trß cña c¬ së C¬ së ®−îc bµn tíi ë ®©y lµ mét cÊp trong hÖ thèng qu¶n lý hµnh chÝnh cña nhµ n−íc chø kh«ng ph¶i tÊt c¶ mäi lo¹i h×nh c¬ së nãi chung. §ã chÝnh lµ x· -ph−êng - thÞ trÊn mµ chñ yÕu lµ x·. HiÖn nay ë n−íc ta cã trªn 10.000 ®¬n vÞ c¬ së x·, ph−êng, thÞ trÊn, trong ®ã cã trªn 9.000 x· víi trªn 86.000 th«n, lµng, Êp, b¶n, phum, sãc ë n«ng th«n tõ ®ång b»ng, trung du ®Õn miÒn nói, vïng s©u, vïng xa cña c¶ n−íc. Do n−íc ta vÉn lµ n−íc n«ng nghiÖp nªn ®Þa bµn n«ng th«n g¾n liÒn víi kinh tÕ n«ng nghiÖp vµ céng ®ång x· héi d©n c− n«ng th«n cã mét tÇm quan träng chiÕn l−îc. 70% søc lao ®éng vµ 80% d©n c− ®ang sèng ë n«ng th«n víi trªn 60 triÖu d©n, 12 triÖu hé gia ®×nh. 50% sè ®¶ng viªn lµ 20% tæ chøc c¬ së ®¶ng cña toµn §¶ng lµ ë n«ng th«n. §éi ngò c¸n bé c¬ së ë n«ng th«n, tÝnh tõ tr−ëng th«n trë lªn cho tíi c¸c c¸n bé l·nh ®¹o §¶ng, chÝnh quyÒn, MÆt trËn, c¸c ®oµn thÓ vµ c¸c c¸n bé chuyªn m«n ë x· trong c¶ n−íc lªn tíi 2 triÖu ng−êi h−ëng l−¬ng vµ phô cÊp. C¬ së hÖ thèng chÝnh trÞ ë c¬ së n«ng th«n n−íc ta do ®ã cã mét vÞ trÝ quan träng ®èi víi sù æn ®Þnh vµ ph¸t triÓn ®Êt n−íc trong tiÕn tr×nh ®æi míi. BÊy l©u nay, nhËn thøc vÒ c¬ së cßn nhiÒu ®iÓm ch−a ®óng, trong ®ã ch−a h×nh dung thËt râ rµng, ®Çy ®ñ vµ chÝnh x¸c ®Æc ®iÓm vµ vai trß cña c¬ së trong ®êi sèng x· héi còng nh− trong ho¹t ®éng l·nh ®¹o vµ qu¶n lý ë c¬ së. Tån t¹i nµy cÇn sím ®−îc kh¾c phôc ®Ó vÞ trÝ vµ tÇm quan träng cña c¬ së ®−îc kh¼ng ®Þnh trong thùc tÕ ®óng nh− b¶n th©n nã vèn cã. ChÝnh thùc tiÔn ®æi míi, nhÊt lµ khi ®i vµo kinh tÕ thÞ tr−êng vµ vËn ®éng d©n chñ hãa ®· lµm s¸ng tá nhiÒu vÊn ®Ò vÒ c¬ së, ®ßi hái ph¶i ®æi míi nhËn thøc vÒ nã. Tr−íc ®æi míi, trong nÒn kinh tÕ hiÖn vËt vµ kinh tÕ kÕ ho¹ch hãa víi ph−¬ng thøc qu¶n lý hµnh chÝnh mÖnh lÖnh theo c¬ chÕ tËp trung quan liªu, bao cÊp vµ b×nh qu©n, chóng ta chØ nh×n nhËn c¬ së nh− mét cÊp qu¶n lý hµnh chÝnh thÊp nhÊt, cuèi cïng trong hÖ thèng 4 cÊp. Bản quyền thuộc Viện Xã hội học. www.ios.org.vn 26 C¬ së vµ hÖ thèng chÝnh trÞ ë c¬ së ®èi víi æn ®Þnh vµ ph¸t triÓn… Theo c¸ch nh×n nµy, c¬ së kh«ng chØ thÊp nhÊt mµ cßn lµ nhá nhÊt, nªn nãi tíi c¬ së th−êng chØ thÊy ®ã lµ mét vi m«, trong khi nhµ n−íc, cÊp Trung −¬ng, toµn quèc míi lµ mét c¸i vÜ m«. Tõ Trung −¬ng tíi c¬ së, tõ c¸i vÜ m« tíi c¸i vi m«, cßn ph¶i qua c¸c cÊp, c¸c tÇng nÊc trung gian kh¸c lµ c¸c ®Þa ph−¬ng gÇn víi Trung −¬ng nh− tØnh, thµnh phè, quËn vµ huyÖn. NÕu xÐt theo cÊp ®é qu¶n lý vµ nh×n vÒ l−îng (quy m« diÖn tÝch, quy m« d©n sè vµ d©n c−, møc ®é lµm ra cña c¶i vËt chÊt, tÝnh chÊt vµ lÜnh vùc ho¹t ®éng) th× c¸ch hiÓu vÒ c¬ së nh− ®· nªu trªn lµ kh«ng cã g× sai. Song ®ã míi chØ lµ mét ph−¬ng diÖn cña vÊn ®Ò cÇn bµn, nã cho thÊy ë quan niÖm nµy mét sù ®óng ®¾n kh«ng ®Çy ®ñ. H¬n n÷a, c¸ch nh×n tõ trªn xuèng, l©u dÇn theo thãi quen ®· nhiÔm ph¶i mét trong nh÷ng khiÕm khuyÕt lín nhÊt trong t− duy qu¶n lý lµ tÝnh chÊt hµnh chÝnh quan liªu, quen dïng chØ thÞ, mÖnh lÖnh tõ trªn ®Ó ¸p ®Æt xuèng c¬ së, biÕn c¬ së thµnh sù thô ®éng, bÞ ®éng, tr× trÖ mµ kh«ng thÊy sù n¨ng ®éng, sinh ®éng, tÝnh ®a d¹ng phong phó mu«n vÎ ë c¬ së, bëi c¬ së lµ n¬i diÔn ra mäi ho¹t ®éng cña ®êi sèng, c¬ së lµ n¬i diÔn ra cuéc sèng cña d©n, viÖc lµm cña d©n, lµ th¸i ®é vµ hµnh vi øng xö cña d©n chóng ®èi víi mäi cÊp chÝnh quyÒn, mäi quan hÖ x· héi gi÷a ng−êi vµ ng−êi. C¸ch nh×n tõ trªn xuèng mét c¸ch quan liªu - hµnh chÝnh ®· t¹o nªn nh÷ng c¸ch bøc víi c¬ së (chØ thÊy c¬ së ë xa Trung −¬ng vµ Trung −¬ng tíi c¬ së còng xa qu¸, xuèng víi c¬ së, ®i c¬ së chØ mang tÝnh h×nh thøc, chiÕu lÖ, tïy thuéc vµo tr¸ch nhiÖm c«ng viÖc hay phong c¸ch d©n chñ, th¸i ®é vµ t×nh c¶m ®¹o ®øc víi d©n cña c¸n bé cÊp trªn chø kh«ng mang tÝnh ph¸p lý b¾t buéc ®−îc b¶o ®¶m bëi chÕ tµi, bëi kiÓm tra vµ gi¸m s¸t). C¸ch bøc víi c¬ së l¹i cµng trë nªn nghiªm träng h¬n khi hÖ thèng thÓ chÕ chÝnh quan liªu bÞ s¬ cøng bëi c¸c tÇng nÊc, giÊy tê, c«ng v¨n, chØ thÞ cña c¸c cÊp trªn; bëi c¶ nh÷ng khã kh¨n, trë ng¹i vÒ giao th«ng ®i l¹i do h¹ tÇng c¬ së kÐm ph¸t triÓn, bëi thiÕu th«ng tin, kh«ng cã thãi quen cËp nhËt th«ng tin tõ c¬ së cña ®éi ngò c«ng chøc, viªn chøc quan liªu. C¬ së n«ng th«n miÒn nói, víi nh÷ng lµng b¶n xa x«i gÇn nh− c¸ch biÖt, thËm chÝ kh«ng Ýt n¬i bÞ bá quªn, bÞ l·ng quªn, kh«ng ®−îc ®Çu t−, ch¨m sãc, kh«ng ®−îc quan t©m ®Ó nã diÔn ra mét c¸ch tù nhiªn, tù ph¸t. Nh÷ng c¬ së lo¹i ®ã vèn ®· l¹c hËu, khã kh¨n, chËm ph¸t triÓn h¬n. C¸ch biÖt ngµy cµng xa th× thua thiÖt trong ph¸t triÓn sÏ ngµy cµng lín. C¸i thÊp nhÊt, nhá nhÊt trong qu¶n lý kh«ng bao giê ®−îc ®ång nhÊt víi tÝnh chÊt kÐm quan träng h¬n, Ýt quan träng h¬n so víi nh÷ng c¸i cao h¬n, lín h¬n. T− duy so s¸nh h×nh thøc ë ®©y ®em ¸p dông cho vÞ trÝ, vÞ thÕ cña c¬ së lµ mét sai lÇm. §¸ng tiÕc r»ng, sai lÇm Êy ®· tõng x¶y ra khi nhËn thøc vÒ c¬ së vµ øng xö víi c¬ së. VÒ ph−¬ng diÖn nh©n lùc qu¶n lý, kh«ng ph¶i v× c¬ së lµ cÊp thÊp nhÊt nªn ®éi ngò c¸n bé c¬ së bè trÝ thÕ nµo còng ®−îc. HiÖn tr¹ng ®éi ngò c¸n bé c¬ së hiÖn nay, kÓ c¶ c¬ së ®« thÞ (ph−êng) vµ c¬ së n«ng th«n (x·) ®ang yÕu kÐm, bÊt cËp, phÇn lín kh«ng ®−îc ®µo t¹o, kh«ng cã chÝnh s¸ch, chÕ ®é æn ®Þnh, hîp lý lµ hËu qu¶ cña nhËn thøc kh«ng ®óng vµ c¸ch tæ chøc, bè trÝ c¸n bé nªu trªn. Mçi cÊp trong hÖ Bản quyền thuộc Viện Xã hội học. www.ios.ac.vn Hoµng ChÝ B¶o 27 thèng qu¶n lý cã vÞ trÝ, vai trß, chøc n¨ng riªng cña nã. NhËn thøc vµ gi¶i quyÕt kh«ng ®óng vÊn ®Ò nµy ch¼ng nh÷ng g©y trë ng¹i tíi ho¹t ®éng vµ hiÖu qu¶ cña c¶ hÖ thèng mµ cßn lµm tæn h¹i trùc tiÕp tíi c¬ së vµ c¶ n−íc v× mÊu chèt cña vÊn ®Ò lµ d©n vµ tæ chøc cuéc sèng cña d©n sao cho ph¸t triÓn søc d©n, cã lùc l−îng cña d©n, tµi trÝ cña d©n gãp søc vµo th× míi thùc hiÖn ®−îc nh÷ng kÕ ho¹ch, môc tiªu ph¸t triÓn x· héi, míi cã ®éng lùc vµ néi lùc ®Ó x©y dùng kinh tÕ, ph¸t tr×nh v¨n hãa, ®¶m b¶o sù bÒn v÷ng cña chÕ ®é. VÜ m«-toµn quèc vµ Trung −¬ng lÏ dÜ nhiªn lµ hÕt søc quan träng, bëi ®ã lµ cÊp ho¹ch ®Þnh ®−êng lèi, chiÕn l−îc ph¸t triÓn, ¶nh h−ëng tíi toµn bé sù ph¸t triÓn cña d©n téc vµ x· héi. Nh−ng vi m« còng cã tÇm quan träng cña riªng nã. Mçi lµng, x· nh− mét c¸i vi m«, lµ mçi tÕ bµo gãp thµnh c¸i vÜ m« cña toµn x· héi. Nã lµ nh÷ng ph©n thÓ hîp thµnh søc sèng cña c¸i toµn thÓ. NhiÒu nhµ häp l¹i thµnh lµng, nhiÒu lµng häp l¹i thµnh n−íc nh− Hå ChÝ Minh nãi. KÕt cÊu nhµ - lµng - n−íc lµ mét kÕt cÊu bÒn v÷ng, ®Þnh h×nh tõ l©u trong lÞch sö t¹o thµnh søc sèng cña d©n téc, truyÒn thèng, b¶n s¾c cña mét nÒn v¨n hãa. H¬n n÷a, tuy lµ mét c¸i vi m« nh−ng ®ã lµ mét vi m« cã tÝnh chØnh thÓ x· héi, bëi mçi mét lµng x· lµ mét h×nh ¶nh thu nhá cña x· héi, ë ®ã diÔn ra toµn bé ho¹t ®éng cña ®êi sèng x· héi, liªn quan hµng ngµy, hµng giê tíi cuéc sèng cña ng−êi d©n. Theo ®ã, vi m« lµng x· ch¼ng nh÷ng kh«ng ph¶i lµ mét kÕt cÊu ®¬n gi¶n mµ tr¸i l¹i lµ mét kÕt cÊu hÕt søc phøc t¹p. Nã thùc sù lµ mét thùc thÓ kinh tÕ -x· héi, chÝnh trÞ vµ v¨n hãa ®ãng vai trß nÒn t¶ng cña c¶ x· héi, lµ ®éng lùc trùc tiÕp cña ph¸t triÓn x· héi. NÕu quan t©m tíi ®êi sèng cña d©n, nÕu thÊm nhuÇn vµ nhÊt qu¸n víi quan ®iÓm d©n lµ gèc cña n−íc th× c¬ së lµ c¸i vi m« trong tÇm vÜ m«, thùc sù mang néi dung vµ tÝnh chÊt vÜ m«. ThÓ chÕ quan liªu trong khi c¸ch bøc víi c¬ së th× nã ®ång thêi c¸ch bøc víi d©n chóng, xa d©n nªn kh«ng thÊu hiÓu cuéc sèng cña d©n, t©m t−, nguyÖn väng cña d©n víi biÕt bao lîi Ých th−êng nhËt vµ nhu cÇu chÝnh ®¸ng cña hä. ChØ cã thÓ chÕ d©n chñ th× míi cã thÓ gÇn d©n, v× d©n ®−îc, nãi theo Hå ChÝ Minh th× míi cã thÓ hiÓu d©n, häc d©n, hái d©n, l·nh ®¹o vµ phôc vô ®−îc d©n. Víi thÓ chÕ d©n chñ th× c¸n bé, c«ng chøc míi cã thÓ tËn tôy phôc vô d©n trong sù gióp ®ì, ñng hé cña d©n, trong sù kiÓm tra gi¸m s¸t cña d©n, d©n chñ míi kh«ng biÕn thµnh “quan chñ”, c«ng béc cña d©n míi kh«ng biÕn thµnh “quan c¸ch m¹ng”. Träng d©n, tin d©n vµ v× d©n ®· lµm thay ®æi c¸ch nh×n nhËn, ®¸nh gi¸ vÒ vÞ trÝ, vai trß cña c¬ së khi mµ d©n vµ cuéc sèng cña d©n lµ ®iÓm xuÊt ph¸t ®ång thêi lµ môc tiªu, lµ tÝnh h−íng ®Ých cña mäi ho¹t ®éng l·nh ®¹o vµ qu¶n lý, cña viÖc ®æi míi tæ chøc vµ ho¹t ®éng cña hÖ thèng chÝnh trÞ. §æi míi nhËn thøc vÒ vai trß cña c¬ së, chóng ta ®Æc biÖt l−u ý tíi nh÷ng ®iÓm d−íi ®©y: - C¬ së x· - ph−êng - thÞ trÊn lµ ®Þa bµn sinh sèng, lµm ¨n cña nh©n d©n lao ®éng. §ã võa lµ ®Þa bµn diÔn ra c¸c ho¹t ®éng s¶n xuÊt - kinh doanh cña ng−êi lao ®éng, cña c¸c hé s¶n xuÊt - kinh doanh theo ngµnh nghÒ, cña c¸c c¬ së doanh nghiÖp theo c¸c thµnh phÇn kinh tÕ... võa lµ n¬i diÔn ra trao ®æi, l−u th«ng c¸c s¶n phÈm Bản quyền thuộc Viện Xã hội học. www.ios.org.vn 28 C¬ së vµ hÖ thèng chÝnh trÞ ë c¬ së ®èi víi æn ®Þnh vµ ph¸t triÓn… hµng hãa, lµ ®Çu mèi cña thÞ tr−êng, n¬i h×nh thµnh c¸c quan hÖ kinh tÕ gi÷a c¸c chñ thÓ s¶n xuÊt vµ tiªu dïng. C¬ së còng lµ ®Þa bµn c− tró cña d©n, n¬i diÔn ra mäi ho¹t ®éng cña ®êi sèng x· héi. Do ®ã, nãi tíi c¬ së lµ nãi tíi ng−êi d©n (c¸c chñ thÓ) vµ cuéc sèng cña d©n c− (ho¹t ®éng), lµ nãi tíi h×nh thøc tæ chøc c¸c ho¹t ®éng sèng cña céng ®ång, c¸c mèi quan hÖ x· héi cña con ng−êi gi÷a c¸ nh©n víi céng ®ång. Mçi c¬ së lµ mét céng ®ång x· héi, ë ®ã cã ho¹t ®éng kinh tÕ, cã giao l−u v¨n hãa vµ ®ång thêi tÊt yÕu ph¶i h×nh thµnh nªn céng ®ång x· héi - chÝnh trÞ, bëi cã vai trß qu¶n lý hµnh chÝnh cña nhµ n−íc theo ph¸p luËt, nh»m ®¶m b¶o an ninh trËt tù x· héi vµ tæ chøc ®êi sèng chÝnh trÞ cña c¸c c«ng d©n. - C¬ së x· - ph−êng - thÞ trÊn, gäi chung lµ x·, ®ã lµ mét cÊp qu¶n lý trong hÖ thèng 4 cÊp cña Nhµ n−íc. CÊp c¬ së, ®Æc biÖt ë n«ng th«n, kh«ng chØ lµ cÊp thùc hiÖn chøc n¨ng qu¶n lý cña nhµ n−íc mµ cßn lµ n¬i diÔn ra c¸c ho¹t ®éng tù qu¶n cña céng ®ång x· héi. §©y lµ nÐt ®Æc tr−ng cña c¬ së vµ ë n−íc ta, do ®Æc ®iÓm vµ truyÒn thèng lÞch sö nªn tÝnh cè kÕt céng ®ång ®Æc biÖt næi bËt ë c¬ së. Do kÕt hîp vµ ®an xen gi÷a qu¶n lý víi tù qu¶n nªn c¬ së tuy lµ mét cÊp qu¶n lý hµnh chÝnh nhµ n−íc nh−ng l¹i lµ mét cÊp kh«ng hoµn chØnh, râ nhÊt lµ ë chç, c¸n bé c¬ së kh«ng ph¶i tÊt c¶ ®Òu lµ c«ng chøc nhµ n−íc, theo ®óng thÓ thøc bæ nhiÖm, ®iÒu ®éng, thuyªn chuyÓn cña nhµ n−íc. ë n«ng th«n lµng x·, chØ mét sè Ýt chøc danh g¾n trùc tiÕp víi chuyªn m«n nh− tµi chÝnh, ®Þa chÝnh, thèng kª, v¨n phßng trong ñy ban x· lµ c¬ quan hµnh chÝnh cña c¬ së míi xÕp theo ng¹ch c«ng chøc, cßn ®a sè lµ c¸n bé do d©n cö, d©n bÇu. C¸n bé cë c¬ së lµ ng−êi t¹i c¬ së, lµm viÖc t¹i c¬ së, hµng ngµy sinh sèng, lµm viÖc vµ quan hÖ trùc tiÕp víi d©n. Trong quan hÖ víi d©n, hä cßn bÞ chi phèi, rµng buéc rÊt m¹nh mÏ bëi quan hÖ hä hµng, th©n téc, bëi c¸c truyÒn thèng, phong tôc, tËp qu¸n, lèi sèng lµng x·. - Võa lµ cÊp cuèi cïng trong qu¶n lý xÐt theo chøc n¨ng vµ thÈm quyÒn l¹i võa lµ cÊp ®Çu tiªn, nÕu xÐt nã lµ nÒn t¶ng cña c¶ hÖ thèng nªn c¬ së lµ n¬i diÔn ra mäi ho¹t ®éng cña quÇn chóng, n¬i tæ chøc c¸c phong trµo x· héi cña quÇn chóng ®Ó triÓn khai thùc hiÖn ®−êng lèi, chñ tr−¬ng, nghÞ quyÕt cña §¶ng vµ chÝnh s¸ch, ph¸p luËt cña Nhµ n−íc, nh»m ®−a ®−êng lèi, chÝnh s¸ch vµo cuéc sèng. §Æc ®iÓm nµy nãi lªn vai trß quan träng ®Æc biÖt cña c¬ së. Mäi ®−êng lèi, chñ tr−¬ng, chÝnh s¸ch cña §¶ng vµ Nhµ n−íc cã trë thµnh hiÖn thùc hay kh«ng ®Òu tïy thuéc vµo viÖc tæ chøc triÓn khai thùc hiÖn ë c¬ së cã chu ®¸o, cô thÓ, cã tËp hîp ®−îc lùc l−îng d©n chóng, cã ph¸t huy ®−îc nhiÖt t×nh vµ s¸ng kiÕn cña quÇn chóng hay kh«ng. Nã liªn quan trùc tiÕp tíi hÖ thèng chÝnh trÞ ë c¬ së, tíi chÊt l−îng ®éi ngò c¸n bé ë c¬ së. Cã c¸n bé th× míi cã phong trµo m¹nh mÏ, s«i næi. Tõ c¸c phong trµo cña quÇn chóng ë c¬ së mµ n¶y sinh rÊt nhiÒu s¸ng kiÕn cña d©n, søc s¸ng t¹o cña d©n, xuÊt hiÖn nh÷ng ®iÓn h×nh tiªn tiÕn cña x· héi ë ngay c¬ së. Do ®ã, c¬ së lµ tr−êng häc thùc tiÔn ®Ó rÌn luyÖn c¸n bé, lµm cho c¸n bé tr−ëng thµnh, ph¸t huy ®−îc phÈm chÊt vµ n¨ng lùc trong c«ng t¸c thùc tÕ, nhê ®ã lµm t¨ng uy tÝn, ¶nh h−ëng cña §¶ng, nhµ n−íc trong quÇn chóng. C¬ së ch¼ng nh÷ng cung cÊp c¸n bé cho phong trµo, cho c¬ së vµ c¸c cÊp trªn Bản quyền thuộc Viện Xã hội học. www.ios.ac.vn Hoµng ChÝ B¶o 29 c¬ së mµ cßn lµ n¬i chøng thùc tÝnh ®óng ®¾n cña ®−êng lèi, chñ tr−¬ng, chÝnh s¸ch hoÆc tõ thùc tiÔn c¬ së mµ kiÓm nghiÖm, ph¸t hiÖn, ®iÒu chØnh, söa ch÷a, lµm cho ®−êng lèi, chÝnh s¸ch ngµy cµng phï hîp víi thùc tiÔn, cµng hîp víi lßng d©n, ®−îc lßng d©n h¬n. - C¬ së g¾n liÒn víi d©n, cã quy m« tõ hµng tr¨m, hµng ngh×n ng−êi d©n, hé d©n tíi hµng chôc, hµng mÊy chôc ngh×n ng−êi, tïy theo møc ®é, quy m« d©n sè vµ diÖn tÝch. Do ®ã, c¬ së tuy lµ cÊp thÊp nhÊt trong qu¶n lý nh−ng l¹i lµ tÇng s©u nhÊt, lµ ®Þa chØ quan träng nhÊt mµ mäi chØ thÞ, nghÞ quyÕt, chñ tr−¬ng, ®−êng lèi, chÝnh s¸ch cña §¶ng, Nhµ n−íc ph¶i t×m ®Õn, ph¶i b»ng mäi c¸ch tæ chøc, tuyªn truyÒn, vËn ®éng lµm cho d©n hiÓu, d©n tin vµ d©n lµm. CÊp c¬ së lµ cÊp tæ chøc thùc hiÖn ®−êng lèi, chÝnh s¸ch, cÊp hµnh ®éng, do ®ã, bè trÝ tæ chøc bé m¸y vµ ®éi ngò c¸n bé ë c¬ së ph¶i rÊt chó träng tíi tÝnh thiÕt thùc, hiÖu qu¶, c¸n bé ph¶i giái thùc hµnh, biÕt thùc hµnh lý luËn mét c¸ch s¸ng t¹o, muèn vËy ph¶i cã tri thøc, cã kinh nghiÖm, cã lý luËn, l¹i ph¶i cã ph−¬ng ph¸p, ®Æc biÖt lµ biÕt lµm c«ng t¸c d©n vËn, biÕt vËn ®éng thuyÕt phôc quÇn chóng, miÖng nãi tay lµm. C¬ së lµ n¬i chÝnh quyÒn trong lßng d©n, c¸n bé c¬ së tõ d©n mµ ra. Do ®ã, c¶ vÒ mÆt lý luËn lÉn thùc tiÔn, c¬ së lµ cÊp cã nhiÒu lîi thÕ vµ kh¶ n¨ng nhÊt ®Ó gi¶m thiÓu nhiÒu nhÊt nh÷ng thãi tËt quan liªu, hµnh chÝnh, mÖnh lÖnh, h¹n chÕ xuèng møc thÊp nhÊt nh÷ng tÖ n¹n tham «, tham nhòng do d©n chóng th−êng xuyªn kiÓm tra, gi¸m s¸t hµnh vi c¸n bé. - TÝnh chÊt võa qu¶n lý võa tù qu¶n ë c¬ së thÓ hiÖn trong mèi quan hÖ gi÷a x· vµ th«n. §©y lµ mèi quan hÖ t¸c ®éng qua l¹i, ph©n c«ng, phèi hîp chø kh«ng ph¶i lµ sù t¸ch b¹ch cøng nh¾c, siªu h×nh. VÒ nguyªn t¾c, x· vµ chØ cã x· míi lµ cÊp c¬ së vµ cã chøc n¨ng qu¶n lý hµnh chÝnh nhµ n−íc. Nh−ng ®Þa bµn c¬ së lµ bao gåm c¶ th«n, gåm tÊt c¶ c¸c th«n xãm trong x·. Qu¶n lý trªn ®Þa bµn x· ph¶i xuèng tíi tËn th«n xãm. ë ®©u cã d©n, ë ®ã ph¶i tæ chøc cuéc sèng cho d©n vµ ph¶i cã vai trß cña qu¶n lý. Th«n lµ ®¬n vÞ tù qu¶n céng ®ång, kh«ng ph¶i lµ mét cÊp hµnh chÝnh. Tr−ëng th«n cã thÓ ®−îc ñy ban nh©n d©n x· ñy nhiÖm cho mét sè c«ng viÖc cña x· ®−îc tæ chøc thùc hiÖn trong céng ®ång d©n c− ë th«n. Song ®iÒu chñ yÕu cña th«n lµ tù qu¶n. ViÖc tù qu¶n c¸c ho¹t ®éng còng kh«ng khÐp kÝn, biÖt lËp trong tõng th«n, cµng kh«ng ®−îc ®èi lËp qu¶n. Cã nh÷ng c«ng viÖc vµ ho¹t ®éng tù qu¶n diÔn ra trªn quy m« x·. Do ®ã, qu¶n lý vµ tù qu¶n, x· vµ th«n kh«ng ®−îc c¶n trë nhau mµ ph¶i phèi hîp nhÞp nhµng, víi mét chuÈn mùc vµ tu©n thñ ®óng ph¸p luËt. Ph−êng vµ c¸c khu d©n c−, c¸c tæ d©n phè ë c¸c phè, ngâ, ng¸ch trªn ®Þa bµn ®« thÞ còng vËy. §Æc thï tù qu¶n ë c¬ së ®ßi hái ph¶i hÕt søc chó träng ph¸t huy quyÒn d©n chñ, lµm chñ, tù chñ cña d©n trong viÖc tæ chøc cuéc sèng. T¹i c¬ së x· hiÖn nay ®ång thêi tån t¹i c¸c thÓ chÕ qu¶n lý, ph¸p luËt nhµ n−íc, quy chÕ d©n chñ vµ c¸c b¶n h−¬ng −íc cña th«n, lµng. Ph¶i tæ chøc thùc hiÖn Bản quyền thuộc Viện Xã hội học. www.ios.org.vn ... - tailieumienphi.vn