Xem mẫu
- Baøi 10:
Coå phieáu vaø thò tröôøng coå phieáu
Muïc tieâu cuûa baøi naøy
Nhöõng noäi dung trình baøy
Giôùi thieäu khaùi quaùt veà coå phieáu
Thị trường cổ phiếu
Taàm quan troïng cuûa TTCP
Caùc yeáu toá caáu thaønh
Taïo cung
Taïo caàu
Cô sôû haï taàng thò tröôøng
Ñònh giaù vaø quyeát ñònh ñaàu tö coå phieáu
Giôùi thieäu khaùi quaùt veà coå phieáu
Coå phieáu laø gì?
Phaân bieät coå phieáu (stock) vaø coå phaàn (share)
Caùc loaïi coå phieáu
Coå phieáu voâ danh vaø coå phieáu kyù danh
Coå phieáu phoå thoâng vaø coå phieáu öu ñaõi
- So saùnh söï khaùc nhau giöõa coå phieáu
phoå thoâng vaø coå phieáu öu ñaõi
Coå phieáu phoå thoâng Coå phieáu öu ñaõi
1. Ñöôïc höôûng coå töùc khoâng coá ñònh, coù 1. Ñöôïc höôûng coå töùc coá ñònh baát keå keát
theå cao hay thaáp tuøy theo keát quaû kinh quaû kinh doanh cao hay thaáp
doanh
2. Ñöôïc höôûng coå töùc sau coå phieáu öu ñaõi 2. Ñöôïc höôûng coå töùc tröôùc coå phieáu phoå
thoâng
3. Ñöôïc chia taøi saûn sau cuøng trong 3. Ñöôïc chi taøi saûn tröôùc khi chia cho coå
tröôøng hôïp coâng ty bò thanh lyù ñoâng phoå thoâng trong tröôøng hôïp coâng
ty bò thanh lyù
4. Giaù caû thöôøng dao ñoäng maïnh hôn coå 4. Giaù caû thöôøng ít dao ñoäng hôn coå
phieáu öu ñaõi phieáu phoå thoâng
5. Lôïi nhuaän vaø ruûi ro cao hôn coå phieáu 5. Lôïi nhuaän vaø ruûi ro thaáp hôn coå phieáu
öu ñaõi phoå thoâng
Giôùi thieäu khaùi quaùt veà TTCP
Thò tröôøng chöùng khoaùn
Thò tröôøng traùi phieáu
Thò tröôøng coå phieáu - thò tröôøng thöïc hieän caùc giao dòch mua
baùn caùc loaïi coå phieáu do caùc coâng ty coå phaàn phaùt haønh.
Phaân loaïi TTCP
Thò tröôøng sô caáp – Nhaèm huy ñoäng voán daøi haïn cho coâng ty
Thi tröôøng thöù caáp – Nhaèm taïo khaû naêng thanh khoaûn cho
nhaø ñaàu tö
Taùc ñoäng qua laïi giöõa hai loaïi thò tröôøng
- Taàm quan troïng cuûa TTCP
Taïo ra moät keânh huy ñoäng vaø phaân phoái voán khaùc
beân caïnh keânh qua caùc toå chöùc taøi chính trung gian.
Goùp phaàn taän duïng vaø huy ñoäng caùc nguoàn voán nhaøn
roãi trong daân chuùng ñöa vaøo söû duïng nhaèm muïc tieâu
sinh lôïi.
Giuùp thu huùt ñaàu tö nöôùc ngoaøi goùp phaàn gia taêng
doøng voán ñaàu tö tö nhaân vaø caûi thieän tình hình caùn
caân thanh toaùn quoác teá.
Giuùp coâng ty coù theå ña daïng hoaù nguoàn voán, haïn cheá
vaø khaéc phuïc söï phuï thuoäc vaøo nguoàn voán ngaân
haøng.
Goùp phaàn cuûng coá vaø naâng cao trình ñoä quaûn lyù coâng
ty.
Caùc yeáu toá caáu thaønh TTCP
Yeáu toá 1: Haøng hoaù
Yeáu toá 2: Cung
Yeáu toá 3: Caàu
Yeáu toá 4: Cô sôû haï taàng cuûa thò tröôøng
- Caùc yeáu toá caáu thaønh TTCP
Caàu voán töø nhaø ñaàu tö
Cung voán cho coâng ty
Nhaø ñaàu tö Coâng ty coå
phaàn
Cung “haøng hoaù” cho nhaø ñaà tö
Caàu “haøng hoaù” töø coâng ty
Phaùt trieån coâng ty coå phaàn – taïo cung vaø tieàn
ñeà cho phaùt trieån TTCP
Luaät doanh nghieäp ñònh nghóa coâng ty coå phaàn laø moät
loaïi hình doanh nghieäp trong ñoù:
Voán ñieàu leä ñöôïc chia thaønh nhieàu phaàn baèng nhau goïi laø coå
phaàn
Coå ñoâng chæ chòu traùch nhieäm veà nôï vaø caùc nghóa vuï taøi saûn
khaùc cuûa doanh nghieäp trong phaïm vi soá voán ñaõ goùp
Coå ñoâng coù quyeàn töï do chuyeån nhöôïng coå phaàn cuûa mình
cho ngöôøi khaùc, tröø tröôøng hôïp coå phaàn öu ñaõi do coå ñoâng
bieåu quyeát khoâng ñöôïc chuyeån nhöôïng vaø tröôøng hôïp 20%
coå phaàn phoå thoâng phaûi naém giöõ trong 3 naêm ñaàu
Coå ñoâng coù theå laø toå chöùc hoaëc caù nhaân, soá löôïng coå ñoâng
toái thieåu laø 3 vaø khoâng haïn cheá soá löôïng toái ña.
- Caùc loaïi hình doanh nghieäp
Doanh nghieäp
Doanh nghieäp nhieàu sôû höõu chuû Doanh nghieäp moät sôû höõu chuû
Coâng ty chòu TNHH Coâng ty chòu TNVH DN tö nhaân DN Nhaø nöôùc DN nöôùc ngoaøi
Coâng ty Coå phaàn Coâng ty TNHH Coâng ty hôïp danh
C.ty Coå phaàn noäi boä C.ty Coå phaàn ñaïi chuùng C.ty Coå phaàn ñaïi chuùng ñaõ nieâm yeát
Caùc loaïi coâng ty coå phaàn
Coâng ty coå phaàn noäi boä laø loaïi coâng ty coå phaàn chæ
phaùt haønh coå phieáu trong noäi boä nhöõng ngöôøi saùng
laäp coâng ty.
Coâng ty coå phaàn ñaïi chuùng laø coâng ty coå phaàn coù
coå phieáu phaùt haønh roäng raõi ra coâng chuùng.
Coâng ty coå phaàn ñaïi chuùng ñaõ nieâm yeát laø coâng ty
coå phaàn ñaïi chuùng ñaõ ñöôïc nieâm yeát coå phieáu treân
thò tröôøng chöùng khoaùn.
- Ñaëc ñieåm cuûa coâng ty coå phaàn
Veà maët phaùp lyù – phaùp nhaân vaø coå ñoâng chæ chòu
traùch nhieäm höõu haïn trong phaïm vi voán goùp ñoái vôùi
caùc khoaûn nôï cuûa coâng ty.
Veà maët taøi chính – coù voán goùp ñöôïc chia thaønh nhöõng
coå phaàn coù meänh giaù baèng nhau, coù theå huy ñoäng voán
baèng caùch phaùt haønh coå phieáu vaø traùi phieáu, lôïi nhuaän
sau thueá ñöôïc phaân chia cho coå ñoâng theo soá löôïng coå
phaàn naém giöõ.
Veà maët sôû höõu – coù nhieàu chuû sôû höõu khaùc nhau
Veà maët quaûn lyù – coù söï taùch rôøi giöõa chuû sôû höõu vaø
ngöôøi quaûn lyù.
Vai troø cuûa coâng ty coå phaàn
Khoâng coù coâng ty coå phaàn seõ khoâng coù coå phieáu
Khoâng coù coå phieáu taát nhieân khoâng theå coù thò tröøông
coå phieáu
Coâng ty coå phaàn vöøa ñoùng vai troø laø nhaø phaùt haønh,
töùc laø ngöôøi taïo cung vöøa ñoùng vai troø nhaø ñaàu tö,
töùc laø ngöôøi taïo caàu coå phieáu
Söï xuaát hieän vaø tham gia cuûa coâng ty coå phaàn vöøa
taïo tieàn ñeà vöøa goùp phaàn laøm cho thò tröôøng coå phieáu
hoaït ñoäng soâi noåi.
- Phaùt trieån coâng ty coå phaàn ôû VN
Thaønh laäp môùi coâng ty coå phaàn theo tinh
thaàn Luaät doanh nghieäp
Coå phaàn hoaù doanh nghieäp nhaø nöôùc
Coå phaàn hoaù doanh nghieäp 100% voán nöôùc
ngoaøi theo ñuùng chuû tröông cuûa Chính phuû.
Taïo caàu cho thò tröôøng coå phieáu
Thu huùt ña daïng caùc nhaø ñaàu tö
Thu huùt caû nhaø ñaàu tö caù nhaân laãn nhaø ñaàu tö toå chöùc
Thu huùt caû nhaø ñaàu tö trong nöôùc laãn nhaø ñaàu tö nöôùc
ngoaøi
Taïo ñieàu kieän thuaän lôïi cho vieäc giao dòch mua baùn
coå phieáu
Qui ñònh meänh giaù coå phieáu
Soá löôïng coå phieáu toái thieåu khi ñaët leänh mua baùn
Qui ñònh tyû leä kyù quyõ khi mua baùn
Thôøi gian thöïc hieän thanh toaùn
- Cô sôû haï taàng thò tröôøng
Heä thoáng giao dòch
Heä thoáng thanh toaùn
Löu kyù coå phieáu taäp trung
Sôû giao dòch
Phöông thöùc giao dòch
Sôû giao dòch
Loaïi thò tröôøng chính thöùc ñöôïc taïo laäp taïi moät ñòa
ñieåm nhaát ñònh coù ñòa chæ roõ raøng, coù giôø giaác giao
dòch cuï theå, coù quy cheá hoaït ñoäng, coù söï tuyeån löïa
vaø nieâm yeát coå phieáu giao dòch mua baùn
Ngoaøi sôû dòch, coå phieáu coøn ñöôïc mua baùn tröïc tieáp
giöõa caùc nhaø ñaàu tö hoaëc thoâng qua moâi giôùi beân
ngoaøi sôû giao dòch. Loaïi giao dòch naøy thöôøng ñöôïc
goïi laø mua baùn coå phieáu ngoaøi sôû giao dòch hay mua
baùn treân thò tröôøng OTC
- Giao dòch OTC
Leänh baùn Leänh mua
Nhaø moâi giôùi:
M, N, O, …
Leänh mua Leänh baùn
Caùc nhaø ñaàu Caùc nhaø ñaàu
tö: A,B, C … tö: X,Y,Z …
Tröïc tieáp giao dòch
Giao dòch chính thöùc qua sôû
giao dòch
Caùc nhaø ñaàu Caùc nhaø ñaàu
tö mua … tö baùn …
Leänh mua Leänh baùn
Göûi leänh Göûi leänh
Nhaø moâi giôùi: Sôû giao dòch Nhaø moâi giôùi:
M, N, O, … chöùng khoaùn R, S, T, …
Chuyeån quyeàn Chuyeån quyeàn
sôû höõu CP
Trung taâm löu sôû höõu CP
kyù chöùng khoaùn
NH giöõ taøi NH giöõ taøi
khoaûn tieàn göûi khoaûn tieàn göûi
Thanh toaùn
- Nguyeân taéc giao dòch cuûa sôû
giao dòch
Nguyeân taéc trung gian
Nguyeân taéc coâng khai hoaù thoâng tin
Nguyeân taéc ñaáu giaù
Öu tieân theo möùc giaù: Ngöôøi mua naøo traû giaù cao nhaát seõ
ñöôïc öu tieân mua, ngöôøi baùn naøo chaøo giaù baùn thaáp nhaát
seõ ñöôïc öu tieân baùn.
Öu tieân theo thôøi gian: Caùc leänh mua coù cuøng möùc giaù
mua hoaëc caùc leänh baùn coù cuøng möùc giaù baùn thì ai ñöa
leänh sôùm nhaát seõ ñöôïc öu tieân mua hoaëc öu tieân baùn.
Öu tieân theo khoái löôïng: Neáu caùc leänh ñöa ra cuøng thôøi
gian, leänh naøo coù khoái löôïng lôùn nhaát seõ ñöôïc öu tieân
mua hoaëc baùn.
Phöông thöùc giao dòch
Caùc loaïi leänh giao dòch
Leänh theo thò tröôøng (market order)
Leänh giôùi haïn (limit offer)
Leänh döøng baùn (stop loss order)
Leänh döøng mua (stop buy order)
Phöông thöùc khôùp leänh xaùc ñònh thôøi giaù coå phieáu
Phöông thöùc ñaáu giaù leänh
Phöông thöùc khôùp leänh vôùi leänh giao dòch taïi möùc giaù
khôùp leänh
- Caùc loaïi leänh giao dòch
Leänh theo thò tröôøng – laø loaïi leänh mua hay baùn
ñöôïc thöïc hieän ngay laäp töùc theo giaù thò tröôøng
Leänh giôùi haïn – laø leänh mua hoaëc baùn coù xaùc ñònh
möùc giaù giôùi haïn cuï theå trong moät thôøi haïn chôø ñôïi
nhaát ñònh
Leänh döøng baùn – laø leänh thò tröôøng coù ñieàu kieän,
theo ñoù nhaø ñaàu tö chæ thò baùn coå phieáu neáu giaù coå
phieáu xuoáng ñeán möùc ñaõ ñöôïc aán ñònh
Leänh döøng mua – laø leänh thò tröôøng coù ñieàu kieän,
theo ñoù nhaø ñaàu tö chæ thò mua coå phieáu neáu giaù coå
phieáu taêng ñeán möùc ñaõ ñöôïc aán ñònh
Phöông thöùc khôùp leänh giao dòch
Phöông thöùc ñaáu giaù leänh – caùc leänh mua, baùn coå
phieáu ñöôïc taäp trung vaøo sôû giao dòch ñeå tieán haønh
ñaáu giaù töøng ñôït theo nguyeân taéc ñaáu giaù.
Moãi ñôït ñaáu giaù seõ hình thaønh thôøi giaù coå phieáu laøm
cô sôû cho hoaït ñoäng mua baùn.
Thôøi giaù ñöôïc xaùc laäp theo nguyeân taéc giaù caân baèng
giöõa cung và caàu, töùc laø möùc giaù ôû ñoù toång soá cung
baèng toång soá caàu hoaëc cheânh leäch giöõa toång soá cung
vaø toång soá caàu nhoû nhaát.
- Ví duï: Giaù coå phieáu AXA vaøo phieân giao dòch hoâm
tröôùc, khi ñoùng cöûa laø 37.000 ñoàng/coå phieáu.
Leänh mua (soá CP ñaët mua) Giaù (ñoàng) Leänh baùn (soá CP ñaët baùn)
800 Giaù thò tröôøng
39.000
38.500 100
38.000 200
700 37.500 400
600 37.000
500 36.500
100 36.000
Giaù thò tröôøng 900
Taäp trung leänh vaøo sôû giao dòch ñeå ñaáu giaù
xaùc laäp thôøi giaù coå phieáu vaø coâng boá treân
baûng hieäu ñieän töû .
Giaù Soá coå phieáu töông öùng möùc giaù Toång soá coå phieáu
Mua Baùn Mua Baùn
Giaù thò tröôøn g 800 800
39.000 800 1.600
38.500 100 800 1.600
38.000 200 800 1.500
37.500 700 400 1.500 1.300
37.000 600 2.100 900
36.500 500 2.600 900
36.000 100 2.700 900
Giaù thò tröôøn g 900 900
- Taïi möùc giaù 37.500 toång soá coå phieáu caàn mua laø 1.500, toång
soá coå phieáu caàn baùn laø 1.300 vaø cheânh leäch laø 1.500 – 1.300 =
200 coå phieáu. Ñaây laø möùc cheânh leäch thaáp nhaát, do ñoù, giaù coå
phieáu AXA ñöôïc xaùc laäp laø 37.500 ñoàng/coå phieáu
Cheân h leäc h 200 coå phieáu , coù hai khaû naên g xaûy ra:
a) Nhaø kinh doanh tham gia thò tröôøn g baèn g caùc h baùn ra 200 coå phieáu ñeå
caân baèn g cung-caàu
b) Nhaø kinh doanh khoân g tham gia thò tröôøn g vaø nhöõn g leän h mua naøo ôû möùc
giaù naøy ñeán treå phaûi chôø tham gia ñôït ñaáu giaù tieáp theo, neáu leän h mua ñoù
coøn thôøi haïn hieäu löïc .
Toùm taét keát quaû thöïc hieän leänh mua baùn ôû ñôït
ñaáu giaù ñaàu tieân
Tröôøng Toång soá CP Caùc leänh ñöôïc thöïc hieän
hôïp giao dòch Leänh mua Leänh baùn
a 1.500 800 CP theo giaù thò tröôøng 900 CP theo giaù thò tröôøng
700 CP theo möùc giaù 37.500 400 CP theo giaù 37.500
b 1.300 800 CP theo giaù thò tröôøng 900 CP theo giaù thò tröôøng
500 CP theo möùc giaù 37.500 400 CP theo giaù 37.500
- Giaû söû sau ñôït ñaáu giaù ñaàu tieân, thò tröôøng tieáp
tuïc nhaän caùc leänh mua vaø leänh baùn
Leänh mua (soá CP ñaët mua) Giaù (ñoàng) Leänh baùn (soá CP ñaët baùn)
600 Giaù thò tröôøng 1.600
39.000 100
38.500 200
38.000 300
37.500 800
37.000
100 36.500
ÖÙng vôùi töøng möùc giaù coù theå coù leänh mua baùn cuõ
chöa ñöôïc thöïc hieän vaø leänh mua baùn môùi nhaän
cuøng tham gia ñaáu giaù trong ñôït naøy.
Giaù Soá coå phieáu töông öùng möùc giaù Toång soá coå phieáu
Mua Baùn Mua Baùn
Giaù thò tröôøng 600 600
39.000 100 600 3.300
(3000m+300c)
38.500 300 (200m +100c) 600 3.200
(3000m+200c)
38.000 500 (300m+200c) 600 2.900
(1600+500+800)
37.500 200c 800 800 (600m+200c) 2.400 (1600+800)
37.000 600c 1.400 1.600
36.500 600 (100m+500c) 2.000 1.600
36.000 100c 2.100 1.600
Giaù thò tröôøng 1.600 1.600
nguon tai.lieu . vn