- Trang Chủ
- Chính trị học
- Chương1: nguồn gốc, quá trình hình thành và phát triển, đối tượng, nhiệm vụ và ý nghĩa học tập tư tưởng Hồ Chí Minh
Xem mẫu
- I.CƠ SỞ HÌNH THÀNH TƯ TƯỞNG HỒ CHÍ MINH
1. Cơ sở khách quan
a) Bối cảnh lịch sử hình thành tư tưởng Hồ Chí Minh
- 1858 Thực dân Pháp nổ súng xâm lược
Việt Nam
- 25/8/1883 Triều đình Nhà Nguyễn ký tại
Huế một “ Hiệp ước hoà bình” => thừa
nhận Pháp đặt quyền thống trị trên toàn
bộ đất nước Việt Nam ( Hình thức thuộc
địa và bảo hộ)
⇒Ănghhen: Dân tộc Việt Nam đã mất hành
động độc lập trong lịch sử
- Pháp thực hiện chính sách khai thác thuộc
đ ịa
+ Đẩy tốc độ lẫn bề rộng và bề sâu-> đầu
- b) Những tiền đề tư tưởng – lý luận
- Giá trị nổi bật nhất của truyền thống dân tộc là chủ nghĩa
yêu nước
+ Là tài sản vô giá, là giá trị cao nh ất trong b ảng giá tr ị tinh
thần dân tộc Việt Nam
+ Là đạo lý sống, niềm tự hào của dân t ộc
Hồ Chí Minh đã khẳng định: “ Lúc đầu chính chủ nghĩa yêu
nước chứ chưa phải là chủ nghĩa cộng s ản đã đưa tôi tin
theo Lênin, tin theo quốc tế 3” ( Trích Con Đường dẫn tôi tới
chủ nghĩa Mác – Lênin – năm 1959) Đánh giặc lên ba hiềm con muộn
- Truy ền th ống đ ại đo àn kết d ân tộc => Cơ sở nguồn gốc tạo
Cưỡi chín tầng mây giận chưa cao
nên sức mạnh Việt nam
Có tính chất cộng đồng cao ( Nhà – Làng - N ước) => Đây là
cái trường tồn của lịch sử dân tộc Việt Nam
- Tinh th ần nh ân ng hĩa thu ỷ c hung
+ Đề cao lòng nhân ái, tinh thần nhân đạo
+ Biết ơn những người đi trước Một cây làm chẳng nên non
+Tấm lòng thuỷ chung son sắt Ba cây chụm lại nên hòn núi cao
- Truy ền thống hiếu học, sẵn sàng mở cửa tiếp thu văn hoá
bên ngoài (Ca dao)
=> Tiếp biến và chuyển hoá những giá trị văn hoá nhân lo ại
- Tinh hoa văn hoá nhân loại
_ T të ng v µ v ¨n hãa Ph¬ng §«ng :
+ Ảnh hë ng c ña Nho g i¸o : (Häc thuyÕt c ña Khæ ng Tö ).
Nho g i¸o c ã tÝnh c hÊt hai mÆt,mÆt tÝc h c ùc vµ mÆt tiªu c ùc . Nh÷ng
mÆt tÝc h c ùc ®ã lµ:
• VÒ c hÝnh trÞ: Nho g i¸o lµ mé t häc thuyÕt c hÝnh trÞ, ®¹o ®ø c , nã
khuyªn c o n ng -ê i c ã th¸i ®é tÝc h c ùc víi ®ê i. "Phß ®ê i g ió p n-íc ",
"hµnh ®¹o g ió p ®ê i', v.v… Ảnh Khổng Tử
• VÒ x· hé i: Nho g i¸o nªu c ao lý t-ë ng vÒ mé t x· hé i b×nh trÞ (an ninh, Häc thuyÕt cñat Khæ ng Tö cã
hßa mô c ), mé t thÕ g iíi ®¹i ®ång , "Thiªn h¹ lµ c ña c hung ", "lµm the o nhiÒu ®iÓm kh«ng ®óng, s ong
n¨ng lùc , h-ë ng the o nhu c Çu", v.v… nh ững ®iÒu hay trong ®ã th ì
• VÒ nh©n s inh: Nho g i¸o nªu c ao t- t-ë ng tu nh©n d-ìng tÝnh, c o i träng chóng ta nªn häc“
®¹o ®ø c , c hñ tr-¬ng tõ thiªn tö ®Õn thø d©n ai c ò ng ph¶i lÊy tu nh©n "ChØ cã ngê i c¸ch m ¹ng ch©n
lµm g è c , lÊy ®¹o ®ø c lµm träng . chÝ nh m íi thu hai ®îc những
• VÒ v ¨n hãa: Nho g i¸o ®Ò c ao v¨n hãa, lÔ g i¸o , t¹o ra truyÒn thè ng ®iÒu hiÓu biÕt quý b¸u cña c¸c
hiÕu häc tro ng nh©n d©n. ®ê i tríc ®Ó l¹i".
• + Ảnh h ưởng c ủa PhËt g i¸o
Ph ật g iáo có nhiÒu mÆt tiªu c ùc , s o ng nh÷ng tÝc h c ùc c ò ng ®· ®Ó l¹i
nh÷ng dÊu Ên s ©u s ¾c tro ng t- duy, hµnh ®é ng c ña Hå ChÝ Minh.
Nh÷ng mÆt tÝc h c ùc ®ã lµ:
• PhËt g i¸o nªu c ao t- t-ë ng "vÞ tha, tõ bi, c ø u khæ , c ø u n¹n, th-¬ng
ng -ê i nh- thÓ th-¬ng th©n…".
• *PhËt g i¸o ®Ò c ao tinh thÇn b×nh ®¼ng , c hè ng ph©n biÖt ®¼ng
c Êp, §ø c phËn nãi: "Ta lµ phËt ®· thµnh, c hó ng s inh lµ phËt s Ï
thµnh".
• PhËt g i¸o nªu c ao nÕp s è ng c ã ®¹o ®ø c , tro ng s ¹c h, g i¶n dÞ, c h¨m lo
lµm ®iÒu thiÖn.
• PhËt g i¸o ®Ò c ao lao ®é ng c h©n tay, c hè ng l-ê i biÕng . §-a ra luËt
c hÊp t¸c : "nhÊt nhËt bÊt t¸c , nhÊt nhËt bÊt thùc ", (kh«ng lµm kh«ng
c ã ¨n).
• PhËt g i¸o ®Ò c ao tinh thÇn yªu n-íc , tinh thÇn ®Êu tranh bÊt khuÊt Bàn thờ Phật ở Việt Nam
c hè ng ng o ¹i s ©m. Chñ tr-¬ng g ¾n bã d©n víi n-íc .
- - Tư tưởng văn hoá phương Tây
+ Trong Tuyên ngôn nhân quyền và dân quy ền: T ư t ưởng
tự do - bình đẳng -bắc ái của Cách mạng t ư sản Pháp
( 1791)=> giá trị về mặt dân chủ
+ Tuyên ngôn độc lập của Hoà Kỳ 1776 => giá tr ị đ ộc l ập
dân tộc - trở thành tuyên ngôn đầu tiên các qu ốc gia
thuộc địa đầu tiên trên thế giới thoát kh ỏi cai tr ị th ực
dân
Phá ngục Baxti Bìa bản tuyên ngôn độc lập
Hoà kỳ
+ Ảnh hưởng phong cách dân chủ t ừ chính cu ộc s ống th ực
tiễn của các nhà khai sáng Pháp:Rutxo v ới “ Kh ế ước
xã hội”; Montexkio “ Tinh thần pháp lu ật”
+ Lòng nhân ái của Thiên chúa giáo
. Xuất pháp từ nguồn gốc ra đời
Các nhà khai sáng Pháp Bàn về khế ước xã hội
. Thế hiện trong những lời răn dạy của Chúa
-> Hồ Chí Minh nói: Nếu đức chúa Jesu còn s ống, tôi tin
chắc rằng ông sẽ tìm cách đi lên CNXH.
Nhà thờ thánh Phêro ở Vatican
- c. Chủ nghĩa Mác - Lênin
K.Max F.Engel V.I.Lenin
s
Tuyên ngôn Đảng Cộng sản
(1848)
C¸c nhµ khai s ¸ng c ña c hñ ng hÜa M¸c – Lªnin
- Thế giới Tư tưởng
quan khoa Hồ Chí Minh thuộc
học, nhân hệ tư tưởng
sinh quan Mác - Lênin
Tư
cách
Chủ mạng
tưởng
Hồ Chí Tính khoa học
nghĩa Minh sâu sắc
Mác phát
Lênin Phương triển
pháp duy về chất Tính
vật biện cách mạng
chứng triệt để
“Bây giờ học thuyết nhiều, chủ nghĩa nhiều nhưng chủ nghĩa
chân chính nhất, chắc chắn nhất, cách mạng nhất là chủ
nghĩa Lênin”
- 2) Phẩm chất cá nhân của Hồ Chí Minh
Phẩm chất
cá nhân
của Hồ Chí
Minh
Sống có Tư duy Tinh thần
hoài bão, độc lập, kiên Trái tim
có lý sáng tạo, cường nhân ái
tưởng nhạy bén bất khuất
- II. Qu¸ tr× h× thµnh vµ ph¸t triÓn t tëng Hå
nh nh
ChÝ Minh.
TiÕp tô c ph¸t triÓn míi
1945 - 1969
Giữ vững quan điểm, kiên trì
con đường đã xác định cho
cách mạng Việt Nam
1930 - 1945
Hình thành tư tưởng
cơ bản về CMVN
1920 - 1930
Tìm đường giải
phóng dân tộc
1911 - 1920
Hình thành
tư tưởng yêu
nước Các giai đoạn trong quá trình
Tr-íc 1911 hình thành và phát triển tư
tưởng Hồ Chí Minh
- 1. Thê i kú h×nh thµnh t- t-ë ng yªu n-íc , th-¬ng nßi (Tr-íc n¨m 1911 )
- §©y lµ thê i kú Hå ChÝ Minh tÝc h lò y kiÕn thø c , tiÕp nhËn truyÒn thè ng yªu n-íc vµ nh©n
ng hÜa c ña d©n té c . HÊp thô vè n v¨n hãa Què c häc , H¸n häc , vµ b-íc ®Çu tiÕp xó c víi v¨n
hãa Ph-¬ng T©y.
Người về thăm quê
Hoàng Trù quê mẹ
Sông Lam – Núi Hồng và làng Sen quê cha
QUÊ HƯƠNG NGHĨA TRỌNG TÌNH CAO
NĂM MƯƠI NĂM ẤY BIẾT BAO NHIÊU TÌNH
Nguyễn Sinh Cung lúc nhỏ Nguyễn Tất Thành khi học tại Nguyễn Tất Thành tham gia phong
thường nghe cha và các bạn của trường quốc học Huế trào chống thuế Trung Kỳ (1908)
ông bàn về thế sự
- -Đ© còng lµ thêi kú Hå ChÝ Minh chøng kiÕn cuéc sèng khæ cùc cña nh© d© vµ tinh thÇn
y n n
® tranh bÊt
Êu
khuÊt cña d© téc, hinh thµnh hoµi b·o cøu níc cña mình mét c¸ch ®
n óng ®¾n, vît h¼n c¸c thÕ
hÖ tríc.
Toàn thể Thực dân
dân tộc Pháp
Xã hội Việt Nam xâm lược Các phong
thuộc địa nửa trào yêu nước
phong kiến Nông dân
Địa chủ
phong
Việt Nam
kiến
Hồ Chí Minh Khủng hoảng
ra đi tìm đường đường lối
cứu nước cứu nước
- 2. Thêi kú t× tßi con ®
m êng cøu níc, gi¶i phãng d© téc
n
(1911 - 1920)
Ng µy 5/6/1911, t¹i bÕn cc ¶ngNhµ
Ng µy 5/6/1911, t¹i bÕn ¶ng Nhµ
Rång , ,ng -ê i ithanh niªn yªu n-íc
Rång ng -ê thanh niªn yªu n-íc
Ng uyÔn TÊt Thµnh ®· lªn cc hiÕc
Ng uyÔn TÊt Thµnh ®· lªn hiÕc
tµu bu«n cc ñaPh¸p (Latuts ¬¬
tµu bu«n ña Ph¸p (Latuts
T¬rªvin)
T¬rªvin)
ssang ph¬ng T©y
ang ph¬ng T©y
tìm ®-ê ng cc ø un-íc . .
tìm ®-ê ng ø u n-íc
“Người đi tìm hình của nước”, Chế Lan Viên
- Thêi kú t× tßi con ®
m êng cøu níc, gi¶i phãng d© téc
n
(1911 - 1920)
Mức độ
6/1911 1917 1919 7/1920 12/1920 Thời gian
- Đ© lµ thêi kú Hå ChÝ Minh b«n ba kh¾p ch© lôc ® tìm tßi con ®
y u Ó êng
cøu níc, gi¶i phãng d© téc.
n
- N ăm 1911, Hå ChÝ Minh, ®Õn Ph¸p t×m hiÓu c¸ch m¹ng t s¶n Ph¸p, vµ B¶n Tuyªn ng«n nh©n
quyÒn vµ d© quyÒn, víi môc tiªu lµ "tù do, b× ®
n nh ¼ng, b¸c ai" (1791).
Năm 1912 1913, Hå ChÝ Minh ® Mü t× hiÓu c¸ch m¹ng Mü (1776) vµ B¶n Tuyªn ng«n
Õn n
® lËp vÒ quyÒn b× ®
éc nh ¼ng, quyÒn sèng, quyÒn tù do, quyÒn mu cÇu h¹nh phóc cña con ng
êi.
N ăm 1913 1917, Hå ChÝ Minh ® Anh ® t× hiÓu cuéc c¸ch m¹ng t s¶n - cuéc c¸ch
Õn Ó m
m¹ng c«ng nghiÖp ® tiªn trªn thÕ giíi ® xem xÐt ® sèng cña c¸c tÇng líp nh© d© lao
Çu Ó êi n n
® éng vµ c¸ch thøc qu¶n lý nhµ níc cña giai cÊp t s¶n.
N ăm 1917 1920, Hå ChÝ Minh trë l¹i Ph¸p:
* Tham gia Héi nh÷ ngêi yªu níc, vµo §¶ng x· héi Ph¸p (1918.)
ng
* Göi B¶n yªn s¸ch 8 ®iÓm ® Héi nghÞ Vec-X© ® quyÒn tù do, d© chñ cho ngêi ViÖt
Õn y, ßi n
Nam. (1919).
* Tìm thÊy ë "LuËn c¬ cña LªNin" con ®
ng êng cøu níc ®óng ® ¾n; biÓu quyÕt t¸n thµnh quèc
tÕ céng s¶n, tham gia s¸ng lËp §¶ng Céng s¶n Ph¸p (1920).
=> Đ©y lµ mé t b-íc c huyÓn biÕn c ¬ b¶n vÒ c hÊt tro ng t- t-ë ng c ø u n-íc c ña Hå ChÝ Minh
Pháp Mỹ Anh Liên Xô Trung Quốc
(1911) (1913) (1913 - 1917) (1923 - 1924) (1924 - 1930)
- Bản yêu sách 8 điểm gửi đến hội nghị Véc- xây ( 1919)
“Bản yêu sách” nổi tiếng của người thanh niên yêu nước Nguyễn Ái Quốc g ửi Hội
nghị Versailles năm 1919 đó, bao gồm 8 điểm là:
1- Ân xá toàn thể chính trị phạm Việt Nam.
2- Cải cách nền pháp lý Đông Dương, cho người Việt Nam cũng được bảo đảm về
mặt pháp lý như người Âu, bỏ hẳn Tòa án đặc biệt, công cụ để khủng bố nh ững
người Việt Nam lương thiện nhất.
3- Tự do báo chí và tự do tư tưởng.
4-Tự do lập hội và tự do hội họp.
5-Tự do cư trú ở nước ngoài và tự do ra nước ngoài.
6-Tự do học tập và mở các trường kỹ thuật và chuyên nghiệp cho người bản x ứ ở
khắp các tỉnh.
7-Thay thế chế độ sắc lệnh bằng chế độ luật pháp.
8-Phải có đại biểu thường trực người Việt Nam do người bản xứ bầu ra, ở bên cạnh
Nghị viện Pháp để trình bày nguyện vọng của người bản xứ”.
=> Sau “Bản yêu sách 8 điểm” gửi Hội nghị Versailles, lần đầu tiên dư luận ở Pháp,
và ở Việt Nam biết đến cái tên Nguyễn Ái Quốc, một thanh niên Việt Nam trẻ tuổi
đấu tranh cho độc lập, tự do, dân chủ cho nhân dân Việt Nam.
- Nguyễn Ái Quốc tại đại hội
Tua tháng 12 năm 1920
- 3. Thê i kú h×nh thµnh c ¬ b¶n t- t-ë ng vÒ c ¸c h m¹ng ViÖt Nam (1921 - 1930)
§© lµ thêi kú Hå ChÝ Minh ho¹t ®
y éng thùc tiÔn vµ lý luËn cùc kú s«i nçi, phong phó, h× thµnh c¬
nh
b¶n vÒ t tëng c¸ch m¹ng ViÖt Nam.
VÒ ho¹t ®é ng thùc tiÔn:
• N¨m 1921 1923: Hå ChÝ Minh tham gia ban nghiªn cøu thuéc
+
® cña §¶ng céng s¶n Ph¸p, tham gia s¸ng lËp "Héi liªn hiÖp
Þa
thuéc ®Þa" xuÊt b¶n B¸o Ngêi cïng khæ", nh»m truyÒn b¸ Chñ
nghÜa M¸c-Lªnin vµo c¸c níc thuéc ®Þa.
Báo “ Người cùng khô’ Bìa cuốn Bản án chế
• N¨m 1923 1924: Hå ChÝ Minh ® Liªn X« ho¹t ®
+ Õn éng trong độ thực dân Pháp
Quèc tÕ Céng s¶n, Ngêi ® bµy tá quan ®
· iÓm cña m× vµ c¸ch
nh 1922
1925
m¹ng gi¶i phãng d© téc thuéc ® vµ kªu gäi Quèc tÕ Céng s¶n
n Þa
gióp ® c¸ch m¹ng thuéc ®
ì Þa.
•+N¨m 1924 1927: Hå ChÝ Minh ® Trung Quèc lµm nhiÖm vô
i
® Æc ph¸i viªn cña Quèc tÕ Céng s¶n. Trong thêi gian ë Trung
Quèc, Ngêi ® cã nh÷ ho¹t ®
· ng éng sau:
• N¨m 1924, tæ chøc "Héi liªn hiÖp c¸c d© téc bÞ ¸p bøc ë ¸
* n
§«ng".
• N¨m 1925, thµnh lËp "Héi ViÖt Nam c¸ch m¹ng thanh niªn", ra tê
*
b¸o thanh niªn, më líp huÊn luyÖn chÝnh trÞ, ® t¹o c¸n bé vµ ®
µo
Số nhà 13/1 phố
a hä vÒ níc ho¹t ®éng.
Văn Minh - Trụ sở
• N¨m 1928 1929: Hå ChÝ Minh ho¹t ®
+ éng ë Th¸i Lan, chØ ® ¹o Báo Thanh niên
chính của Hội Việt
cơ quan ngôn
phong trµo yªu níc cña ViÖt kiÒu ë Th¸i Lan. luận của Hội
nam cách mạng
• N¨m 1929 1930: Hå ChÝ Minh trë l¹i Trung Quèc chñ tr×Héi thanh niên
+
nghÞ thµnh lËp §¶ng (3/2/1930) t¹i b¸n ® "Cöu Long" (H¬
¶o ng
C¶ng Trung Quèc
- VÒ ho ¹t ®é ng lý luËn:
Nhừng c«ng trình nh "B¶n ¸n chÕ ® thùc d© Ph¸p", xuÊt b¶n năm 1925, “Đêng c¸ch mÖnh" xuÊt b¶n
é n
năm 1927, "ChÝnh c¬ S¸ch lîc v¾n t¾t", do Ngêi khëi th¶o th«ng qua ë Héi nghÞ thµnh lËp жng (3 - 2 -
ng
1930), vµ nh÷ bµi viÕt cña Hå ChÝ Minh trong thêi kú nµy ® thÓ hiÖn nh÷ quan ®
ng · ng iÓm lín vÒ c¸ch m¹ng
ViÖt Nam. Cã thÓ tãm t¾t néi dung chÝnh những quan ® iÓm ® nh sau:
ã
+ VÒ m ôc tiªu vµ con ®ê ng ®i lªn cña c¸ch m ¹ng ViÖt Nam :
Hå ChÝ Minh chñ tr¬ lµm "D© quyÒn c¸ch m¹ng vµ thæ ® c¸ch m¹ng ® ® tíi x· héi céng s¶n". (C
ng n Þa Ó i
¬ lÜnh chÝnh trÞ (2/30).
ng
+ VÒ m è i quan hÖ c¸ch m ¹ng gi¶i phãng d©n té c vµ c¸ch m ¹ng v« s ¶n:
C¸ch m¹ng gi¶i phãng d© téc lµ mét bé phÇn cña c¸ch m¹ng v« s¶n, ® theo quy ® cña c¸ch m¹ng v« s¶n.
n i ¹o
Gi¶i phãng d© téc g¾n liÒn víi gi¶i phãng giai cÊp. §éc lËp d© téc g¾n liÒn víi chñ nghÜa x· héi.
n n
+ VÒ c¸ch m ¹ng thué c ®Þa vµ c¸ch m ¹ng chÝ nh què c:
C¸ch m¹ng thuéc ® vµ c¸ch m¹ng chÝnh quèc cã quan hÖ víi nhau, nhng kh«ng phô thuéc vµo nhau,
Þa
c¸ch m¹ng thuéc ® Þa cã thÓ næ ra vµ giµnh th¾ng lîi tríc c¸ch m¹ng chÝnh quèc, t¹o ® iÒu kiÖn cho c¸ch m¹ng
chÝnh quèc ph¸t triÓn.
+ VÒ nhiÖm vô cña c¸ch m ¹ng gi¶i phãng d©n té c ë thué c ®Þa:
C¸ch m¹ng thuéc ® tríc hÕt lµ mét cuéc "d© téc c¸ch mÖnh" ® ®
Þa n ¸nh uæi ® quèc x© lîc, giµnh l¹i
Õ m
® lËp, tù do.
éc
+. VÒ lùc lîng c¸ch m ¹ng:
C¸ch m¹ng gi¶i phãng d© téc lµ viÖc chung cña c¶ d© chóng, chø kh«ng ph¶i viÖc riªng cña mét hai ng
n n
êi, trong ® c«ng-n«ng lµ gèc cña c¸ch m¹ng…
ã
+. VÒ ph¬ng ph¸p tiÕn hµnh:
c¸ch m¹ng gi¶i phãng d© téc ph¶i ® tiÕn hµnh b»ng con ®
n îc êng b¹o lùc c¸ch m¹ng cña quÇn chóng…
+ VÒ q uan hÖ q uè c tÕ:
C¸ch m¹ng gi¶i phãng d© téc ë thuéc ® ph¶i liªn minh víi c¸c lùc lîng c¸ch m¹ng thÕ giíi, nhng kh«ng ®
n Þa
îc ngåi chç, û l¹i vµo bªn ngoµi…
+ VÒ v ai trß c ña §¶ng :
C¸ch m¹ng muèn thµnh c«ng tríc hÕt ph¶i cã §¶ng C¸ch m¹ng. §¶ng cã v÷ c¸ch m¹ng míi thµnh c«ng.
ng
§¶ng muèn v÷ ph¶i cã chñ nghÜa M¸c-Lªnin "lµm cèt".
ng
KÕt luËn: Nh vËy, tõ "B¶n ¸n chÕ ® thùc d© ph¸p, "§êng c¸ch m¹ng" ® "ChÝnh c¬ S¸ch lîc v¾n
é n Õn ng,
t¾t", ® dÊu sù h× thµnh c¬b¶n t tëng Hå ChÝ Minh vÒ c¸ch m¹ng ViÖt Nam.
¸nh nh
- Hồ Chí Minh toàn tập, Nxb Chính trị quốc gia, Hà n ội, 2000, t1, tr 298
nguon tai.lieu . vn