Xem mẫu

  1. I.CƠ SỞ HÌNH THÀNH TƯ TƯỞNG HỒ CHÍ MINH 1. Cơ sở khách quan a) Bối cảnh lịch sử hình thành tư tưởng Hồ Chí Minh - 1858 Thực dân Pháp nổ súng xâm lược Việt Nam - 25/8/1883 Triều đình Nhà Nguyễn ký tại Huế một “ Hiệp ước hoà bình” => thừa nhận Pháp đặt quyền thống trị trên toàn bộ đất nước Việt Nam ( Hình thức thuộc địa và bảo hộ) ⇒Ănghhen: Dân tộc Việt Nam đã mất hành động độc lập trong lịch sử - Pháp thực hiện chính sách khai thác thuộc đ ịa + Đẩy tốc độ lẫn bề rộng và bề sâu-> đầu
  2. b) Những tiền đề tư tưởng – lý luận - Giá trị nổi bật nhất của truyền thống dân tộc là chủ nghĩa yêu nước + Là tài sản vô giá, là giá trị cao nh ất trong b ảng giá tr ị tinh thần dân tộc Việt Nam + Là đạo lý sống, niềm tự hào của dân t ộc Hồ Chí Minh đã khẳng định: “ Lúc đầu chính chủ nghĩa yêu nước chứ chưa phải là chủ nghĩa cộng s ản đã đưa tôi tin theo Lênin, tin theo quốc tế 3” ( Trích Con Đường dẫn tôi tới chủ nghĩa Mác – Lênin – năm 1959) Đánh giặc lên ba hiềm con muộn - Truy ền th ống đ ại đo àn kết d ân tộc => Cơ sở nguồn gốc tạo Cưỡi chín tầng mây giận chưa cao nên sức mạnh Việt nam Có tính chất cộng đồng cao ( Nhà – Làng - N ước) => Đây là cái trường tồn của lịch sử dân tộc Việt Nam - Tinh th ần nh ân ng hĩa thu ỷ c hung + Đề cao lòng nhân ái, tinh thần nhân đạo + Biết ơn những người đi trước Một cây làm chẳng nên non +Tấm lòng thuỷ chung son sắt Ba cây chụm lại nên hòn núi cao - Truy ền thống hiếu học, sẵn sàng mở cửa tiếp thu văn hoá bên ngoài (Ca dao) => Tiếp biến và chuyển hoá những giá trị văn hoá nhân lo ại
  3. Tinh hoa văn hoá nhân loại _ T­ t­ë ng v µ v ¨n hãa Ph­¬ng §«ng : + Ảnh h­ë ng c ña Nho g i¸o : (Häc thuyÕt c ña Khæ ng Tö ). Nho g i¸o c ã tÝnh c hÊt hai mÆt,mÆt tÝc h c ùc vµ mÆt tiªu c ùc . Nh÷ng mÆt tÝc h c ùc ®ã lµ: • VÒ c hÝnh trÞ: Nho g i¸o lµ mé t häc thuyÕt c hÝnh trÞ, ®¹o ®ø c , nã khuyªn c o n ng -ê i c ã th¸i ®é tÝc h c ùc víi ®ê i. "Phß ®ê i g ió p n-íc ", "hµnh ®¹o g ió p ®ê i', v.v… Ảnh Khổng Tử • VÒ x· hé i: Nho g i¸o nªu c ao lý t-ë ng vÒ mé t x· hé i b×nh trÞ (an ninh, Häc thuyÕt cñat Khæ ng Tö cã hßa mô c ), mé t thÕ g iíi ®¹i ®ång , "Thiªn h¹ lµ c ña c hung ", "lµm the o nhiÒu ®iÓm kh«ng ®óng, s ong n¨ng lùc , h-ë ng the o nhu c Çu", v.v… nh ững ®iÒu hay trong ®ã th ì • VÒ nh©n s inh: Nho g i¸o nªu c ao t- t-ë ng tu nh©n d-ìng tÝnh, c o i träng chóng ta nªn häc“ ®¹o ®ø c , c hñ tr-¬ng tõ thiªn tö ®Õn thø d©n ai c ò ng ph¶i lÊy tu nh©n "ChØ cã ng­ê i c¸ch m ¹ng ch©n lµm g è c , lÊy ®¹o ®ø c lµm träng . chÝ nh m íi thu hai ®­îc những • VÒ v ¨n hãa: Nho g i¸o ®Ò c ao v¨n hãa, lÔ g i¸o , t¹o ra truyÒn thè ng ®iÒu hiÓu biÕt quý b¸u cña c¸c hiÕu häc tro ng nh©n d©n. ®ê i tr­íc ®Ó l¹i". • + Ảnh h ưởng c ủa PhËt g i¸o Ph ật g iáo có nhiÒu mÆt tiªu c ùc , s o ng nh÷ng tÝc h c ùc c ò ng ®· ®Ó l¹i nh÷ng dÊu Ên s ©u s ¾c tro ng t- duy, hµnh ®é ng c ña Hå ChÝ Minh. Nh÷ng mÆt tÝc h c ùc ®ã lµ: • PhËt g i¸o nªu c ao t- t-ë ng "vÞ tha, tõ bi, c ø u khæ , c ø u n¹n, th-¬ng ng -ê i nh- thÓ th-¬ng th©n…". • *PhËt g i¸o ®Ò c ao tinh thÇn b×nh ®¼ng , c hè ng ph©n biÖt ®¼ng c Êp, §ø c phËn nãi: "Ta lµ phËt ®· thµnh, c hó ng s inh lµ phËt s Ï thµnh". • PhËt g i¸o nªu c ao nÕp s è ng c ã ®¹o ®ø c , tro ng s ¹c h, g i¶n dÞ, c h¨m lo lµm ®iÒu thiÖn. • PhËt g i¸o ®Ò c ao lao ®é ng c h©n tay, c hè ng l-ê i biÕng . §-a ra luËt c hÊp t¸c : "nhÊt nhËt bÊt t¸c , nhÊt nhËt bÊt thùc ", (kh«ng lµm kh«ng c ã ¨n). • PhËt g i¸o ®Ò c ao tinh thÇn yªu n-íc , tinh thÇn ®Êu tranh bÊt khuÊt Bàn thờ Phật ở Việt Nam c hè ng ng o ¹i s ©m. Chñ tr-¬ng g ¾n bã d©n víi n-íc .
  4. - Tư tưởng văn hoá phương Tây + Trong Tuyên ngôn nhân quyền và dân quy ền: T ư t ưởng tự do - bình đẳng -bắc ái của Cách mạng t ư sản Pháp ( 1791)=> giá trị về mặt dân chủ + Tuyên ngôn độc lập của Hoà Kỳ 1776 => giá tr ị đ ộc l ập dân tộc - trở thành tuyên ngôn đầu tiên các qu ốc gia thuộc địa đầu tiên trên thế giới thoát kh ỏi cai tr ị th ực dân Phá ngục Baxti Bìa bản tuyên ngôn độc lập Hoà kỳ + Ảnh hưởng phong cách dân chủ t ừ chính cu ộc s ống th ực tiễn của các nhà khai sáng Pháp:Rutxo v ới “ Kh ế ước xã hội”; Montexkio “ Tinh thần pháp lu ật” + Lòng nhân ái của Thiên chúa giáo . Xuất pháp từ nguồn gốc ra đời Các nhà khai sáng Pháp Bàn về khế ước xã hội . Thế hiện trong những lời răn dạy của Chúa -> Hồ Chí Minh nói: Nếu đức chúa Jesu còn s ống, tôi tin chắc rằng ông sẽ tìm cách đi lên CNXH. Nhà thờ thánh Phêro ở Vatican
  5. c. Chủ nghĩa Mác - Lênin K.Max F.Engel V.I.Lenin s Tuyên ngôn Đảng Cộng sản (1848) C¸c nhµ khai s ¸ng c ña c hñ ng hÜa M¸c – Lªnin
  6. Thế giới Tư tưởng quan khoa Hồ Chí Minh thuộc học, nhân hệ tư tưởng sinh quan Mác - Lênin Tư cách Chủ mạng tưởng Hồ Chí Tính khoa học nghĩa Minh sâu sắc Mác phát Lênin Phương triển pháp duy về chất Tính vật biện cách mạng chứng triệt để “Bây giờ học thuyết nhiều, chủ nghĩa nhiều nhưng chủ nghĩa chân chính nhất, chắc chắn nhất, cách mạng nhất là chủ nghĩa Lênin”
  7. 2) Phẩm chất cá nhân của Hồ Chí Minh Phẩm chất cá nhân của Hồ Chí Minh Sống có Tư duy Tinh thần hoài bão, độc lập, kiên Trái tim có lý sáng tạo, cường nhân ái tưởng nhạy bén bất khuất
  8. II. Qu¸ tr× h× thµnh vµ ph¸t triÓn t­ t­ëng Hå nh nh ChÝ Minh. TiÕp tô c ph¸t triÓn míi 1945 - 1969 Giữ vững quan điểm, kiên trì con đường đã xác định cho cách mạng Việt Nam 1930 - 1945 Hình thành tư tưởng cơ bản về CMVN 1920 - 1930 Tìm đường giải phóng dân tộc 1911 - 1920 Hình thành tư tưởng yêu nước Các giai đoạn trong quá trình Tr-íc 1911 hình thành và phát triển tư tưởng Hồ Chí Minh
  9. 1. Thê i kú h×nh thµnh t- t-ë ng yªu n-íc , th-¬ng nßi (Tr-íc n¨m 1911 ) - §©y lµ thê i kú Hå ChÝ Minh tÝc h lò y kiÕn thø c , tiÕp nhËn truyÒn thè ng yªu n-íc vµ nh©n ng hÜa c ña d©n té c . HÊp thô vè n v¨n hãa Què c häc , H¸n häc , vµ b-íc ®Çu tiÕp xó c víi v¨n hãa Ph-¬ng T©y. Người về thăm quê Hoàng Trù quê mẹ Sông Lam – Núi Hồng và làng Sen quê cha QUÊ HƯƠNG NGHĨA TRỌNG TÌNH CAO NĂM MƯƠI NĂM ẤY BIẾT BAO NHIÊU TÌNH Nguyễn Sinh Cung lúc nhỏ Nguyễn Tất Thành khi học tại Nguyễn Tất Thành tham gia phong thường nghe cha và các bạn của trường quốc học Huế trào chống thuế Trung Kỳ (1908) ông bàn về thế sự
  10. -Đ© còng lµ thêi kú Hå ChÝ Minh chøng kiÕn cuéc sèng khæ cùc cña nh© d© vµ tinh thÇn y n n ® tranh bÊt Êu khuÊt cña d© téc, hinh thµnh hoµi b·o cøu n­íc cña mình mét c¸ch ® n óng ®¾n, v­ît h¼n c¸c thÕ hÖ tr­íc. Toàn thể Thực dân dân tộc Pháp Xã hội Việt Nam xâm lược Các phong thuộc địa nửa trào yêu nước phong kiến Nông dân Địa chủ phong Việt Nam kiến Hồ Chí Minh Khủng hoảng ra đi tìm đường đường lối cứu nước cứu nước
  11. 2. Thêi kú t× tßi con ® m ­êng cøu n­íc, gi¶i phãng d© téc n (1911 - 1920) Ng µy 5/6/1911, t¹i bÕn cc ¶ngNhµ Ng µy 5/6/1911, t¹i bÕn ¶ng Nhµ Rång , ,ng -ê i ithanh niªn yªu n-íc Rång ng -ê thanh niªn yªu n-íc Ng uyÔn TÊt Thµnh ®· lªn cc hiÕc Ng uyÔn TÊt Thµnh ®· lªn hiÕc tµu bu«n cc ñaPh¸p (Latuts ¬¬ tµu bu«n ña Ph¸p (Latuts T¬rªvin) T¬rªvin) ssang ph­¬ng T©y ang ph­¬ng T©y tìm ®-ê ng cc ø un-íc . . tìm ®-ê ng ø u n-íc ­ “Người đi tìm hình của nước”, Chế Lan Viên ­
  12. Thêi kú t× tßi con ® m ­êng cøu n­íc, gi¶i phãng d© téc n (1911 - 1920) Mức độ 6/1911 1917 1919 7/1920 12/1920 Thời gian
  13. Đ© lµ thêi kú Hå ChÝ Minh b«n ba kh¾p ch© lôc ® tìm tßi con ® y u Ó ­êng cøu n­íc, gi¶i phãng d© téc. n - N ăm 1911, Hå ChÝ Minh, ®Õn Ph¸p t×m hiÓu c¸ch m¹ng t­ s¶n Ph¸p, vµ B¶n Tuyªn ng«n nh©n quyÒn vµ d© quyÒn, víi môc tiªu lµ "tù do, b× ® n nh ¼ng, b¸c ai" (1791). ­ Năm 1912 ­ 1913, Hå ChÝ Minh ® Mü t× hiÓu c¸ch m¹ng Mü (1776) vµ B¶n Tuyªn ng«n Õn n ® lËp vÒ quyÒn b× ® éc nh ¼ng, quyÒn sèng, quyÒn tù do, quyÒn m­u cÇu h¹nh phóc cña con ng­ êi. ­ N ăm 1913 ­ 1917, Hå ChÝ Minh ® Anh ® t× hiÓu cuéc c¸ch m¹ng t­ s¶n - cuéc c¸ch Õn Ó m m¹ng c«ng nghiÖp ® tiªn trªn thÕ giíi ® xem xÐt ® sèng cña c¸c tÇng líp nh© d© lao Çu Ó êi n n ® éng vµ c¸ch thøc qu¶n lý nhµ n­íc cña giai cÊp t­ s¶n. ­ N ăm 1917 ­ 1920, Hå ChÝ Minh trë l¹i Ph¸p: * Tham gia Héi nh÷ ng­êi yªu n­íc, vµo §¶ng x· héi Ph¸p (1918.) ng * Göi B¶n yªn s¸ch 8 ®iÓm ® Héi nghÞ Vec-X© ® quyÒn tù do, d© chñ cho ng­êi ViÖt Õn y, ßi n Nam. (1919). * Tìm thÊy ë "LuËn c­¬ cña LªNin" con ® ng ­êng cøu n­íc ®óng ® ¾n; biÓu quyÕt t¸n thµnh quèc tÕ céng s¶n, tham gia s¸ng lËp §¶ng Céng s¶n Ph¸p (1920). => Đ©y lµ mé t b-íc c huyÓn biÕn c ¬ b¶n vÒ c hÊt tro ng t- t-ë ng c ø u n-íc c ña Hå ChÝ Minh Pháp Mỹ Anh Liên Xô Trung Quốc (1911) (1913) (1913 - 1917) (1923 - 1924) (1924 - 1930)
  14. Bản yêu sách 8 điểm gửi đến hội nghị Véc- xây ( 1919) “Bản yêu sách” nổi tiếng của người thanh niên yêu nước Nguyễn Ái Quốc g ửi Hội nghị Versailles năm 1919 đó, bao gồm 8 điểm là: 1- Ân xá toàn thể chính trị phạm Việt Nam. 2- Cải cách nền pháp lý Đông Dương, cho người Việt Nam cũng được bảo đảm về mặt pháp lý như người Âu, bỏ hẳn Tòa án đặc biệt, công cụ để khủng bố nh ững người Việt Nam lương thiện nhất. 3- Tự do báo chí và tự do tư tưởng. 4-Tự do lập hội và tự do hội họp. 5-Tự do cư trú ở nước ngoài và tự do ra nước ngoài. 6-Tự do học tập và mở các trường kỹ thuật và chuyên nghiệp cho người bản x ứ ở khắp các tỉnh. 7-Thay thế chế độ sắc lệnh bằng chế độ luật pháp. 8-Phải có đại biểu thường trực người Việt Nam do người bản xứ bầu ra, ở bên cạnh Nghị viện Pháp để trình bày nguyện vọng của người bản xứ”. => Sau “Bản yêu sách 8 điểm” gửi Hội nghị Versailles, lần đầu tiên dư luận ở Pháp, và ở Việt Nam biết đến cái tên Nguyễn Ái Quốc, một thanh niên Việt Nam trẻ tuổi đấu tranh cho độc lập, tự do, dân chủ cho nhân dân Việt Nam.
  15. Nguyễn Ái Quốc tại đại hội Tua tháng 12 năm 1920
  16. 3. Thê i kú h×nh thµnh c ¬ b¶n t- t-ë ng vÒ c ¸c h m¹ng ViÖt Nam (1921 - 1930) §© lµ thêi kú Hå ChÝ Minh ho¹t ® y éng thùc tiÔn vµ lý luËn cùc kú s«i nçi, phong phó, h× thµnh c¬ nh b¶n vÒ t­ t­ëng c¸ch m¹ng ViÖt Nam. VÒ ho¹t ®é ng thùc tiÔn: • N¨m 1921 ­ 1923: Hå ChÝ Minh tham gia ban nghiªn cøu thuéc + ® cña §¶ng céng s¶n Ph¸p, tham gia s¸ng lËp "Héi liªn hiÖp Þa thuéc ®Þa" xuÊt b¶n B¸o Ng­êi cïng khæ", nh»m truyÒn b¸ Chñ nghÜa M¸c-Lªnin vµo c¸c n­íc thuéc ®Þa. Báo “ Người cùng khô’ Bìa cuốn Bản án chế • N¨m 1923 ­ 1924: Hå ChÝ Minh ® Liªn X« ho¹t ® + Õn éng trong độ thực dân Pháp Quèc tÕ Céng s¶n, Ng­êi ® bµy tá quan ® · iÓm cña m× vµ c¸ch nh 1922 1925 m¹ng gi¶i phãng d© téc thuéc ® vµ kªu gäi Quèc tÕ Céng s¶n n Þa gióp ® c¸ch m¹ng thuéc ® ì Þa. •+N¨m 1924 ­ 1927: Hå ChÝ Minh ® Trung Quèc lµm nhiÖm vô i ® Æc ph¸i viªn cña Quèc tÕ Céng s¶n. Trong thêi gian ë Trung Quèc, Ng­êi ® cã nh÷ ho¹t ® · ng éng sau: • N¨m 1924, tæ chøc "Héi liªn hiÖp c¸c d© téc bÞ ¸p bøc ë ¸ * n §«ng". • N¨m 1925, thµnh lËp "Héi ViÖt Nam c¸ch m¹ng thanh niªn", ra tê * b¸o thanh niªn, më líp huÊn luyÖn chÝnh trÞ, ® t¹o c¸n bé vµ ® µo ­ Số nhà 13/1 phố a hä vÒ n­íc ho¹t ®éng. Văn Minh - Trụ sở • N¨m 1928 ­ 1929: Hå ChÝ Minh ho¹t ® + éng ë Th¸i Lan, chØ ® ¹o Báo Thanh niên chính của Hội Việt cơ quan ngôn phong trµo yªu n­íc cña ViÖt kiÒu ë Th¸i Lan. luận của Hội nam cách mạng • N¨m 1929 ­ 1930: Hå ChÝ Minh trë l¹i Trung Quèc chñ tr×Héi thanh niên + nghÞ thµnh lËp §¶ng (3/2/1930) t¹i b¸n ® "Cöu Long" (H­¬ ¶o ng C¶ng Trung Quèc
  17. ­ VÒ ho ¹t ®é ng lý luËn: Nhừng c«ng trình nh­ "B¶n ¸n chÕ ® thùc d© Ph¸p", xuÊt b¶n năm 1925, “Đ­êng c¸ch mÖnh" xuÊt b¶n é n năm 1927, "ChÝnh c­¬ S¸ch l­îc v¾n t¾t", do Ng­êi khëi th¶o th«ng qua ë Héi nghÞ thµnh lËp жng (3 - 2 - ng 1930), vµ nh÷ bµi viÕt cña Hå ChÝ Minh trong thêi kú nµy ® thÓ hiÖn nh÷ quan ® ng · ng iÓm lín vÒ c¸ch m¹ng ViÖt Nam. Cã thÓ tãm t¾t néi dung chÝnh những quan ® iÓm ® nh­ sau: ã + VÒ m ôc tiªu vµ con ®­ê ng ®i lªn cña c¸ch m ¹ng ViÖt Nam : Hå ChÝ Minh chñ tr­¬ lµm "D© quyÒn c¸ch m¹ng vµ thæ ® c¸ch m¹ng ® ® tíi x· héi céng s¶n". (C­ ng n Þa Ó i ¬ lÜnh chÝnh trÞ (2/30). ng + VÒ m è i quan hÖ c¸ch m ¹ng gi¶i phãng d©n té c vµ c¸ch m ¹ng v« s ¶n: C¸ch m¹ng gi¶i phãng d© téc lµ mét bé phÇn cña c¸ch m¹ng v« s¶n, ® theo quy ® cña c¸ch m¹ng v« s¶n. n i ¹o Gi¶i phãng d© téc g¾n liÒn víi gi¶i phãng giai cÊp. §éc lËp d© téc g¾n liÒn víi chñ nghÜa x· héi. n n + VÒ c¸ch m ¹ng thué c ®Þa vµ c¸ch m ¹ng chÝ nh què c: C¸ch m¹ng thuéc ® vµ c¸ch m¹ng chÝnh quèc cã quan hÖ víi nhau, nh­ng kh«ng phô thuéc vµo nhau, Þa c¸ch m¹ng thuéc ® Þa cã thÓ næ ra vµ giµnh th¾ng lîi tr­íc c¸ch m¹ng chÝnh quèc, t¹o ® iÒu kiÖn cho c¸ch m¹ng chÝnh quèc ph¸t triÓn. + VÒ nhiÖm vô cña c¸ch m ¹ng gi¶i phãng d©n té c ë thué c ®Þa: C¸ch m¹ng thuéc ® tr­íc hÕt lµ mét cuéc "d© téc c¸ch mÖnh" ® ® Þa n ¸nh uæi ® quèc x© l­îc, giµnh l¹i Õ m ® lËp, tù do. éc +. VÒ lùc l­îng c¸ch m ¹ng: C¸ch m¹ng gi¶i phãng d© téc lµ viÖc chung cña c¶ d© chóng, chø kh«ng ph¶i viÖc riªng cña mét hai ng­ n n êi, trong ® c«ng-n«ng lµ gèc cña c¸ch m¹ng… ã +. VÒ ph­¬ng ph¸p tiÕn hµnh: c¸ch m¹ng gi¶i phãng d© téc ph¶i ® tiÕn hµnh b»ng con ® n ­îc ­êng b¹o lùc c¸ch m¹ng cña quÇn chóng… + VÒ q uan hÖ q uè c tÕ: C¸ch m¹ng gi¶i phãng d© téc ë thuéc ® ph¶i liªn minh víi c¸c lùc l­îng c¸ch m¹ng thÕ giíi, nh­ng kh«ng ® n Þa ­ îc ngåi chç, û l¹i vµo bªn ngoµi… + VÒ v ai trß c ña §¶ng : C¸ch m¹ng muèn thµnh c«ng tr­íc hÕt ph¶i cã §¶ng C¸ch m¹ng. §¶ng cã v÷ c¸ch m¹ng míi thµnh c«ng. ng §¶ng muèn v÷ ph¶i cã chñ nghÜa M¸c-Lªnin "lµm cèt". ng KÕt luËn: Nh­ vËy, tõ "B¶n ¸n chÕ ® thùc d© ph¸p, "§­êng c¸ch m¹ng" ® "ChÝnh c­¬ S¸ch l­îc v¾n é n Õn ng, t¾t", ® dÊu sù h× thµnh c¬b¶n t­ t­ëng Hå ChÝ Minh vÒ c¸ch m¹ng ViÖt Nam. ¸nh nh
  18. Hồ Chí Minh toàn tập, Nxb Chính trị quốc gia, Hà n ội, 2000, t1, tr 298
nguon tai.lieu . vn