Xem mẫu
- Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software
http://www.foxitsoftware.com For evaluation only.
CHƯƠNG 10
HỆ THỐNG TÀI CHÍNH,
TIỀN TỆ VÀ NGÂN HÀNG
Nội dung:
1 Hệ thống tài chính
2 Tiền tệ
3 Lãi suất
4 Cung và cầu trên thị trường tiền tệ
- Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software
http://www.foxitsoftware.com For evaluation only.
Heä thoáng taøi chính, tieàn teä vaø ngaân haøng
10.1 HỆ THỐNG TÀI CHÍNH
10.1.1 Mục đích của hệ thống tài chính
Đem những người có nhu cầu về tiền và người có tiền đến với
nhau
Người có tiền
Các định chế tài chính
Hệ thống tài chính Thị trường
Ngân hàng
Người cần tiền
Nhu cầu tài chính khác nhau
Người đi vay Người cho vay
Lượng Cần rất nhiều Có ít tiền để đầu tư
tiền
Thời hạn Cam kết lâu dài Cần thanh khoản
Thanh Hình thức linh hoạt Muốn thanh toán ổn định
toán
Thông tin Càng nhiều càng tốt Cung cấp càng ít càng
tốt
10.1.2 Vai trò của hệ thống tài chính
Điều phối cân bằng tiết kiệm
Phân bổ quỹ tới những nơi tiêu dùng tốt nhất
Giảm rủi ro thông qua đa dạng hoá
Tạo ra tính thanh khoản (bằng cách thu thập nguồn quỹ và
đem cho nhiều người vay)
Tạo điều kiện thuận lợi cho thương mại (bằng cách gia hạn
tín dụng, cho phép thay đổi tiêu dùng)
1
Econ10
- Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software
http://www.foxitsoftware.com For evaluation only.
Heä thoáng taøi chính, tieàn teä vaø ngaân haøng
10.1.3 Phân loại hệ thống tài chính
Định hướng Ngân hàng
Định hướng thị trường
Vai trò của ngân hàng trong hệ thống tài chính
Trung gian tài chính thương mại
Các công cụ chính sách: tài trợ theo chính sách, tái thiết xã
hội
10.2 TIỀN TỆ
Hình 7.1 Hình thức trao đổi
Trao ñoå
i
• Trao ñoå haøg hoaù
i n
giaù tieá
n p
• Ñoø hoû nhu caà phaù
i i u t Tieà
n
sinh cuøg luù
n c
• Trao ñoå haøg hoaù
i n
H aøg hoaù
n
laá tieà
y n
ñeåbaù
n • H aï cheánhu caà
n u
Phaâ phoá cuû chính phuû
n ia phaù sinh cuøg luù
t n c
• Quyeà phaâ boåhaøg
n n n
hoaù aø ch vuï
v dò
• Khoùcoùtheå ñ5nh giaù
phaû aûh ñuù g chi
nn n
phí v aønhu caà
u
Công cụ thanh toán cho lưu thông hàng hoá và nợ
Tiền hợp pháp: Tiền giấy và tiền đồng
Chứng từ có giá
2
Econ10
- Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software
http://www.foxitsoftware.com For evaluation only.
Heä thoáng taøi chính, tieàn teä vaø ngaân haøng
10.2.1 Chức năng của tiền
Phương tiện trao đổi
o Dùng trong giao dịch mua bán hàng hoá
o Tạo thuận lợi cho quá trình lưu thông hàng hoá
Đo lường giá trị
o Đo lường hàng hoá khác nhau
o So sánh lợi ích và chi phí các phương án kinh tế
o Cơ sở hạch toán mọi hoạt động kinh tế
Phương tiện cất giữ giá trị
o Tiền để tiêu dùng trong tương lai
o Tài sản tài chính
10.2.2 Cung tiền
a. Đo lường cung tiền
Lượng tiền: lượng tiền lưu hành trong một thời đoạn
Tính thanh khoản (Liquidity): khả năng chuyển đổi tài sản
thành phương tiện trao đổi
Khối tiền M1
o Tiền mặt hiện hành
o Khác khoản ký thác sử dụng cheque
Khối tiền M2
o M1 và các chuẩn tệ
o Khác khoản ký thác: tiết kiệm có kỳ hạn, ký thác có kỳ
hạn, chứng khoán ngắn hạn của chính phủ.
Khối tiền M3
o Gồm M2 và các khoản khác: (1) Trái phiếu, (2) Công trái,
(3) Cổ phiếu, (4) Văn tự cầm cố….
Đa số dùng M1 để định nghĩa tiền : Khối M1 là lượng cung tiền.
3
Econ10
- Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software
http://www.foxitsoftware.com For evaluation only.
Heä thoáng taøi chính, tieàn teä vaø ngaân haøng
Narrow medium
M1
of Exchange
Broader medium
of Exchange M2
Broader medium
of Exchange and
M3
Stores of Value
Short-term
stores of value
L
10.2.3 Ngân hàng và cơ chế tạo tiền
A. Hệ thống ngân hàng
Bảng cân đối tài khoản của ngân hàng
Ngân hàng thương mại A
Tài sản Nợ
Tiền mặt (cash) 20 Ký gửi (deposits) 100
Cho vay (loans) 90 Vốn (net worth) 10
Tổng 110 Tổng 110
Dự trữ bắt buộc: phần ký gửi của ngân hàng thương mại tại
ngân hàng trung ương và phần tiền mặt có sẵn.
Tỷ lệ dự trữ bắt buộc: Phần trăm của phần ký gửi mà ngân
hàng phải dự trữ tại ngân hàng trung ương.
Tieàn tröõ
döï
r
Tieànngaân aøng
h
B. Bảng cân đối tài khoản của một ngân hàng thương mại
4
Econ10
- Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software
http://www.foxitsoftware.com For evaluation only.
Heä thoáng taøi chính, tieàn teä vaø ngaân haøng
N gân hàng 1 Ngân hàng 2
Tài sản Nợ Tài sản Nợ
Dự trữ 100 Ký gửi 1000 D ự trữ 90 Ký gửi 900
Cho vay 900 Loan 810
Tổng số 1000 Tổng số 1000 Tổng số 900 Tổng số 900
C. Cơ chế tạo tiền
Sử dụng tiền
Các thế hệ Tiền ngân hàng
Ngân hàng tăng thêm Dự trữ Cho vay
Ngân hàng 1 1.000 100 900
Ngân hàng 2 900 90 810
Ngân hàng 3 810 81 729
Ngân hàng 4 729 72,9 656,1
---- ---- ---- ----
Ngân hàng 100 0,0295 0,00295 0,02655
Tổng số 10.000 1.000 9.000
D. Số nhân cung tiền (money multiplier)
Hệ số phản ánh khối lượng tiền được tạo ra từ một đơn vị
cơ số tiền (kM).
Trong trường hợp đơn giản, số nhân cung tiền là tỷ lệ tiền
gửi so với việc tăng dự trữ mới:
1
Soá
nhaân
cung tieàn
tyû döï tröõ aét buoä
leä b c
Gọi H là cơ số tiền : tiền mặt ngoài ngân hàng + tiền dự trữ
Khối tiền M1: tiền mặt ngoài ngân hàng + tiền sử dụng
cheque
M1 = kMxH
E. Ngân hàng trung ương
Ngân hàng của chính phủ
Lender of the last resort cho ngân hàng nguy khốn
5
Econ10
- Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software
http://www.foxitsoftware.com For evaluation only.
Heä thoáng taøi chính, tieàn teä vaø ngaân haøng
Kiểm soát lượng cung tiền: tăng hay giảm
o Thay đổi tỷ lệ dự trữ
o Thay đổi tỷ lệ chiết khấu
o Chính sách thị trường mở (Open Market Operation)
Bản cân đối tài khoản của Ngân hàng trung ương Hoa Kỳ
(FED)
Tài sản Nợ
Vàng 11.048 Tiền giấy phát hàng 535.349
Cho vay (NH) 25.145 Ký gửi:
Trái khoán chính phủ 506.695 Dự trữ của NHTM 13.480
Ngân Quỹ CP 15.868
Các tài sản khác 46.839 Nợ khác 25.030
Tổng 589.727 Tổng 589.727
N guồn: bản tin FED, 2000, bảng 1.18
F. Đường cung tiền
Ngân hàng trung ương kiểm soát lượng cung tiền bằng kiểm
soát lượng dự trữ trong nền kinh tế
Hành vi cung tiền của ngân hàng trung ương không bị ảnh
Laõi suaát (phaàn traêm)
hưởng của lãi suất đường cung tiền thẳng đứng
MS
0 Cung tieàn, M
Central Bank Balance Sheet
FEDERAL RESERVE BANK OF THE U.S.
BALANCE SHEET AS OF DECEMBER 31, 2001
($ MILLION)
ASSETS:
FOREIGN ASSETS $27,804
6
Econ10
- Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software
http://www.foxitsoftware.com For evaluation only.
Heä thoáng taøi chính, tieàn teä vaø ngaân haøng
GOLD $ 11,045
SPECIAL DRAWING RIGHTS $2,200
FOREIGN BONDS OR CURRENCIES $ 14,559
DOMESTIC ASSETS $627,145
LOANS TO PRIVATE BANKS $ 34
COINS $ 1,047
REPURCHASE AGREEMENTS $ 50,250
GOVERNMENT SECURITIES $ 561,701
OTHER ASSETS $ 14,113
TOTAL ASSETS $654,949
LIABILITIES:
CURRENCY IN CIRCULATION $ 611,757
DEPOSITS BY PRIVATE BANKS $ 17,478
OTHER DEPOSITS (U.S. GOVT AND FRGN GOVT) $ 6,932
OTHER LIABILITIES $ 4,097
$640,264
TOTAL LIABILITIES
CAPITAL ACCOUNT (NET WORTH)
CAPITAL PAID IN $ 7,373
SURPLUS $ 7,312
$654,949
TOTAL LIABILITIES PLUS CAP ACCNT
Source: Federal Reserve Board of Governors, 88th Annual Report 2001,
April 2002, p. 382.
7
Econ10
- Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software
http://www.foxitsoftware.com For evaluation only.
Heä thoáng taøi chính, tieàn teä vaø ngaân haøng
10.2.4 Cầu tiền
Chức năng: phương tiện trao đổi, đơn vị tính toán, cất giữ
giá trị
Nguồn gốc nhu cầu tiền:
Nhu cầu trao đổi Dt: số tiền cần để mua hàng hoá và
o
dịch vụ
Nhu cầu dự phòng: tiền đáp ứng nhu cầu cấp bách,
o
không dự kiến.
Nhu cầu đầu cơ Da: Tiền cần giữ cho kỳ vọng cho thị
o
trường tài chính trong tương lai.
Các yếu tố quyết định đến nhu cầu tiền:
o Lãi suất.
o Lượng tiền cần giao dịch: tổng sản lượng, mức giá
chung.
Đường cầu tiền:
o Lãi suất thay đổi, lượng cầu dịch chuyển.
o Tổng sản lượng thay đổi, đường cầu dịch chuyển.
%
Laõi suaát, r
M d(Y 2)
M d(Y 1)
0 Tieàn, M
8
Econ10
- Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software
http://www.foxitsoftware.com For evaluation only.
Heä thoáng taøi chính, tieàn teä vaø ngaân haøng
10.3 LÃI SUẤT
Lãi tức: giá phải trả cho việc sử dụng nguồn lực vốn trong
một thời đoạn
Lãi suất: tỷ lệ lãi tức trên vốn gốc
Yếu tố quyết định đến lãi suất:
o Kỳ hạn thanh toán
o Rủi ro
o Khả năng chuyển hoán
o Chi phí hành chính
Lãi suất cân bằng
o Điểm tại đó lượng cầu tiền bằng với lượng cung tiền
chính là lãi suất của nền kinh tế
Cấu trúc của lãi suất (Term structure of interest rates)
Thời gian đáo hạn càng dài, mức lợi tức yêu cầu càng cao.
Ngân hàng trung ương có thể tác động đến lãi suất ngắn
hạn.
Cảm nhận của thị trường tác động đến lãi suất trung và dài
hạn.
Đường cong lãi suất (Yields curve)
Đồ thị biểu diễn hàm số suất thu lợi đáo hạn của những
công cụ tài chính không rủi ro theo thời gian đáo hạn.
Ñ öôøg cong laõ suaá ngaâ haø g baè g tieà ñoà g
n i t nn n nn
0.75%
0.65%
0.55%
0.45%
0.35%
Thaùg
n
0.25%
0 3 6 9 12 15 18 21 24 27 30 33 36 39
9
Econ10
- Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software
http://www.foxitsoftware.com For evaluation only.
Heä thoáng taøi chính, tieàn teä vaø ngaân haøng
10.4 CUNG VÀ CẦU TRÊN THỊ TRƯỜNG TIỀN TỆ
o Nếu lãi suất cao hơn mức cân bằng, lãi suất tự động giảm
xuống, Không khuyến khích người dân mua trái phiếu.
o Nếu lãi suất thấp hơn mức cân bằng, lãi suất tự động tăng
lên, Không khuyến khích người dân bán trái phiếu.
%
Thieáu cung
Laõi suaát, r
r1
Ñieåm caân
baèng
r*
Md
r2
dö caàu
M d1 MS M d2
0
Tieàn, M
Thay đổi cung tiền ảnh hưởng đến lãi suất
M S0 M S1
%
Laõi suaát, r
Dö cung
tieàn taïi
14 Laõi suaát
M S1
caân baèng
Laõi suaát
taïi MS1
caân baèng Md
7
taïi MS0
M S0 M S1 M d2
0
Tieàn, M
10
Econ10
- Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software
http://www.foxitsoftware.com For evaluation only.
Heä thoáng taøi chính, tieàn teä vaø ngaân haøng
Tăng thu nhập và sự dịch chuyển của đường cầu
M d1 MS
% M d0
Laõi suaát, r
14
7
M S0 M S1 M d2
0
Tieàn, M
Nhu cầu trái phiếu:
Price
Interes
LS
of
t rate
bonds
A
P1
i2
B B
P2
i1
A
Bd
0 0 Quantity of Loanable Funds
Quantity of Bonds
(a) Bond Market Perspective (b) Loanable Funds Perspective
11
Econ10
- Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software
http://www.foxitsoftware.com For evaluation only.
Heä thoáng taøi chính, tieàn teä vaø ngaân haøng
Cung trái phiếu
Price BS Interes
of
t rate
bonds
D
P1 C
i2
P2
D C
i1
LD
Quantity of Bonds Quantity of Loanable Funds
0 0
(a) Bond Market Perspective (b) Loanable Funds Perspective
Cân bằng trong thị trường trái phiếu và vốn
Price BS Interes S
Excess Supply of L
of
Excess Supply of t rate
bonds Loanable Funds
Bonds
P1
B C i2
D A
P* E
i* E
D
C
P2 A B
BD i1
Excess Demand for Excess Demand for L D
Bonds Loanable funds
0 Quantity of Bonds 0 Quantity of Loanable Funds
(a) Bond Market Perspective (b) Loanable Funds Perspective
12
Econ10
nguon tai.lieu . vn