Xem mẫu

  1. Chính sách h tr h p th i m i công ngh c a Vi t Nam cho nghiên c u, phát tri n và i m i sáng t o b n v ng Ch c Hoàng Qu i m i công ngh qu c gia, B Khoa h c và Công ngh , Hà N i, Vi t Nam TÓM T T: Cu c Cách m ng công nghi p l n th i m nh m các ho ng kinh t - xã h i c a Vi t gi m chi phí, t; các mô hình kinh doanh có chi phí c n biên r t Tác gi : Ch c Hoàng nh , t o hi u ng m i phát tri n các s n ph m và d ch v m i. Tuy nhiên, Cách m ng công nghi p l n th t ra nhi u công tác: Qu i m i công ngh thách th c v u vi c làm, an ninh an toàn thông tin, b y thu nh p qu c gia, B Khoa h c và Công ngh , trung bình, hoàn thi c, r i ro v t t h u kinh t . Hà N i, Vi t Nam Nghiên c xu t m t s chính sách h tr im i và h p th công ngh c a Vi t Nam v cách m ng công nghi p l n Email: hoangcd@most.gov.vn th m gi i quy t nhi m v c bi t quan Phòng Tài tr tài - Ho ng, Qu i tr ng, v a c p bách v a lâu dài c a c h th ng chính tr và toàn xã m i Công ngh Qu c gia (NATIF) và tham h i. n, h tr Qu i m i Sáng t o Vingroup (VINIF), Vi n nghiên c u công T khóa: i m i công ngh , Chính sách h tr , H tr tín d ng, h p ngh h tr nông nghi p (ASTRI), Startup th công ngh , Cách m ng công nghi p 4.0 v qu u tr b nh nhân ti ng (ZINMED). Ti c Hoàng nh n b ng Ti thu t Y sinh t ih c 1. Gi i thi u chung Bách Khoa Hà N i h c Washington i m i công ngh là vi c thay th m t ph n chính hay toàn b công t i St. Louis, tham gia gi ng d y, nghiên ngh d ng b ng m t công ngh khác ti n ti u qu c ut i h c Bách Khoa Hà N i (2003 - i m i công ngh có th nh t, ch ng, hi u 2016). qu c a quá trình s n xu t ho c có th nh m t o ra m t s n ph m, Ti ài nghiên c u và h i th o, 03 cu n sách và 5 d ch v m i ph c v th i m i công ngh có th d c K thu t Y sinh, Công ho c ng d ng nh ng công ngh hoàn toàn m ngh thông tin và Truy n thông, Qu n lý và ng công ngh ho n công ngh hi n có. Nhi u i m i Công ngh n, h tr c trên th gi ng chi c c th và l trình chi ti t c, doanh nghi p v i i m i và phát tri n công ngh t i các doanh nghi p, m i sáng t o và hi n lý, tài tr t ch c. án khoa h c công ngh . T i nhi u qu c gia trên th gi i, Qu i m i công ngh có vai trò quan tr ng trong vi c h tr doanh nghi p, ch y u là doanh nghi p nh và v a, h p th và làm ch công ngh m i; ng d ng và phát tri n công ngh hi tr n, công c ch y ng, ch ng s n ph m và c bi t t o ra giá tr i cho hàng hóa. S phát tri n trình c công ngh c a doanh nghi thành l ng s n xu t tr c ti p, t o n n t ng và ng l c then ch t cho s ng kinh t c a các qu iv phát tri i m i công ngh gi vài trò nòng c t trong c quá trình công nghi p hóa, hi i hóa n n s n xu t; V c phát tri n i m i công ngh giúp h ti p t v ng v th d u trong n n kinh t toàn c u. Các Qu i m i công ngh c thành l p nh m h tr y các doanh nghi p, t ch c và cá nhân th c hi i m i công ngh ph c v các m c tiêu khoa h c, công ngh và kinh t . T ng h p kinh nghi m c a m t s c trên th gi n Lan, Trung Qu c, https://doi.org/10.15625/vap.2021.0035 Hàn Qu c, qu n lý, h tr 263
  2. doanh nghi i m i công ngh và bài h c kinh ng c a c th gi nghi m cho Vi t Nam. t u ki hàng tri u doanh nghi p nh và v a hình thành, phát tri n trong g n 1000 khu công 2. Kinh nghi m h tr h p th i m i công nghi p, khu công ngh c khu kinh t . Nh m ngh c c trên th gi i h tr các doanh nghi p làm ch c các công ngh 2.1. Ph n Lan m i và liên t i m i công ngh , Qu i m i công Ph cm cc im i ngh qu c gia Trung Qu c (Innofund) và các Qu sáng t o d a trên công ngh , trong nhi công ngh (Technofund) nhi u t nh, thành ph ch s i m i sáng t o và ch s c nh tranh toàn c u c thành l p [3]. c c này luôn thu c top 10 trên th gi i, thu nh p ig [1]. Qu T u nh Trung Qu công ngh i m i sáng t c thành dành ngân sách m ng 10 t h tr l c l n nh t tài tr cho doanh nghi p nh p kh u công ngh ho ng phát tri i m i công ngh . V n c a Qu p kh u công ngh i 22 t USD là 650 tri cc pb (chi m 57% t ng chi cho ho ng KH&CN qu c m c v n này. Nhân s làm vi c t i Qu kho ng 400 , Chính ph p Qu im i i. Chi ho công ngh v i s v n c p t c b trí trong ngu n v n trên c a Qu [2]. 150 tri th c hi n các ho ng h tr doanh nghi p (ch y u là doanh nghi p nh và v a) ng nh n h tr t Qu ch y u là các doanh nghiên c u, làm ch và sáng t o công ngh c nh p nghi p nh và v a, doanh nghi p kh i nghi p sáng kh u thông qua các c h tr , t o. Các doanh nghi p l n có th nh n tài tr n u có ng sau: Cho vay tr s liên k t v i doanh nghi p nh và v a ho c v i lãi: i v i các d im , qui mô, i h c, vi n nghiên c u. Hình th c h tr ch hi u qu nh nh, v nguyên t c, áp d y u c a Qu là tài tr (Giant) và cho vay (Loan) thông th c vay v n ngân hàng có tr m r ng qui mô tài ho c D án. M c tài tr tài s n xu t. Lãi su ng d a vào tr c c b ng 35-55% t ng kinh phí th c hi tài, cho các ng t 50 100% c a l i nhu d án b ng 30-50% t ng kinh phí th c hi n d án. m c vay c a d án, t ng s ti ng i v i các doanh nghi p kh i nghi p sáng t o, Qu không quá 1 tri i v i các d án l n không có th h tr t i 75% t tài ho c D án quá 2 tri u RMB; Tài tr không hoàn l i: ch y u theo hình th c tài tr ho c cho vay. h tr cho các s n ph m c a các ho ng i m i công ngh c a các doanh nghi p v a và nh Sau 35 n 2018 Qu n nghiên c u, phát tri n th h tr trên 60.000 doanh nghi p v i t ng kinh phí g n nghi m, h tr cho doanh nghi 18 t ng hoanh nghi c u mang l i nh ng thành qu KHCN c a các doanh USD cho phát tri i m i công ngh ; t o ra trên nghi p m i thành l ti t qu 40.000 s n ph m m i, d ch v m i và 35.000 sáng nghiên c u vào th c ti n. H n ch , gi i pháp h ng th kinh ch y u dùng cho h tr cho các doanh nghi p có các t t 236 t ng doanh thu c a các d án mà ho ng công ngh có n im i doanh nghi tài, D án nh n tài r ng l n vào th m then ch i m i cao tr k t thúc). Nh ng thành t u phát tri n kinh t - xã ng th i có ti m l im n sau, nhu h i mà Ph c có ph c u th ng l n xu t, và có ti k c a khoa h c công ngh b t ngu n t chính sách tr thành doanh nghi n hình, thì áp d c c Ph i v i khoa h c - công ngh . th n, m thu hút các ngu n v n Ph t m nh cho ho ng nghiên c u im t phát tri n công ngh c t ngu n ngân sách c a nhà quá 20% s v a doanh nghi p, v nguyên c và khu v c doanh nghi u t c có th chuy theo lu t, ho c áp i cho nghiên c u phát tri n là 7,68 t USD d c kinh doanh h p tác trong th i h n ngân sách là 2,53 t USD nh s thu h i v n theo lu t, bi n pháp c th s (1% GDP), khu v c doanh nghi c xây d ng b sung [4]. góp 5,15 t USD (2,1%). c pb m b o Qu m cv ul ho ng. 2.2. Trung Qu c Qu c c p NSNN cho ho ng xuyên và Sau g i cách m c a, Trung Qu ho u l c a Qu thành n n kinh t th 2 th gi i. Song hành v i các u USD, sau khi lu c gia phát tri n các ngành công tri n Trung Qu c c a Ch t ch H C c nghi n, ch c thành thông qua t ih ng c ng s n Trung Qu c. 264
  3. Chính ph Trung Qu c còn cho phép và khuy n khích ngh c a chính ph [10]. nh, thành ph ) thành l p các Qu i m i công ngh (ho c Qu phát tri n công Chính ph ngh c có có 13 t nh, y m nh phát tri n công ngh và s n ph m m i thành ph tr c thu p Qu công mang tính sáng t o [11]. , h tr cho ngh v i ch và h tr lãi su t vay cho vi c: Phát ý khái hay công các doanh nghi c hi n các d án Áp công có cho chuy i m i công ngh . Các Qu công ngh Áp công mô hình kinh cc pv u l không quá 50 tri u USD/qu t doanh vào có; công ngu qu n lý và s có. d ng v n c a các Qu c áp d i m i công ngh qu c gia [5]. n, có s tài tr , h tr khác nhau c a Chính ph : n I: Nghiên c u kh thi, nh ch h tr tài chính này, ho ng Chính ph tài tr cho m t th nghi m quy mô nh i m i công ngh trong các doanh nghi p Trung ho c phân tích th ng kê v khái ni m sáng t o mà có Qu c tri n khai m nh m c bi t, vi th có l i cho các ngành công nghi xác nh n r ng tr c c cho ho ng khái ni thi. Các ng viên ph i mô t nghiên c u, phát tri m i hóa công ngh nh ng v c gi i quy t, khái ni m sáng n nh t phá quan tr ng trong ho t t o mà h nh s d ng, các l i ích d ki n cho các ng khoa h c và công ngh c a Trung Qu c. ngành công nghi i và các k ho ch th c hi n. n II: Qu i m i công ngh qu c gia và các Qu công Nghiên c u và phát tri n (R&D) chính, Chính ph tài ngh các t nh, thành ph ph i h p ch t ch v i 19 tr cho vi c nghiên c u và phát tri n m t s n ph m, sàn giao d ch công ngh trên toàn lãnh th Trung n xu t ho d ch v d a trên Qu công ngh c m t khái ni m sáng t o h u hình và kh thi mong chuy n giao qua các sàn giao d t g n 78 t USD, mu n mang l i l i ích cho các ngành công m t ph n ba trong s các sàn giao d ch thành công nghi p. R&D c a m n xu t có th nh có s tài tr t các Qu . Nhi u doanh nghi p m r n th nghi m ho n u c a Trung Qu c hi ng nh n s c. Các ng viên ph i mô t nh ng v chính h tr t các Qu n kh i nghi p c gi i quy t, khái ni m sáng t o mà h nh s ho c pháp tri n công ngh m d ng, các l i ích d ki n cho các ngành công nghi p, i i và các k p Qu i m i công ho ch th c hi n. n II +: i hóa, ngh qu c gia và các Qu công ngh t i Trung Qu c Chính ph h tr tín d ng cho vi c tri n khai và áp c giao qu n lý và s d ng g n 26 t d ng r ng rãi các k t qu tr trên 124.000 doanh nghi ng th ng ng nhu c u c a th ng và khách hàng. Tr ng trên 80 t i m i công tâm c a R&D m r ng t vi c nh n m n vi c ngh ; khai thác g n 216.000 sáng ch , công ngh thi t k nh i m i k thu t cho vi c s n xu t ng c và qu c t o h trên 65.000 d ng k thu t. Chúng có th bao g m các công ngh , sáng ch , gi i pháp h u ích m i; t o ra g n 148.000 k thu t k s n ph m, s n xu t th lo i s n ph m m i, d ch v m i v i giá tr c tính nghi m và các k thu c, ho c kh o sát th kho ng 11.000 t USD. p. 2.3. 2.4. Malaysia Nh m h tr phát tri n n n công nghi p c Malaysia là qu c gia th 2 trong khu v vào cu i nh u nh t qua b y thu nh p trung bình, chính ph tr tr c th c hi n thành công quá trình công nghi p hóa [12]. ti p vào m t s i m i sáng t H c t p kinh nghi p t Hàn Qu tính b phân gi i cao, thi t b fax và truy n 1997 Chính ph Malaysia quy nh thành l p Qu tr , tài tr c a chính ph c công ngh Malaysia (Malaysia Technology Fund) th c hi n thông qua các vi n nghiên c n nh m h tr các doanh nghi i m i công ngh và nghiên c u công ngh công nghi p (Industrial h tr i h c, vi n nghiên c i Technology Research Institute - ITRI) thu c B Kinh hóa các công ngh ti n ti n, công ngh cao. Qu c t c pv ul c h tr v n lên t i 10 t nh m phát tri n các tài tr cho các d i m i công ngh và d án nghiên c u ng d ng theo chi ng i hóa công ngh cc p c a khuy y phát tri n khoa h c công b mb om cv ul ho t 265
  4. ng. Toàn b kinh phí ho ng c a Qu c phê duy t. NSNN c p [13]. Trong k ho ch phát tri n th IX c a Malaysia (2006-2010), Chính ph i s h tr c a IIA, Các doanh nghi m p Qu i m i công ngh tài tr b mv h t ng cho s phát tri n c a ngành công c nh tranh nh m th c hi n các v ti i nghi p i m i sáng t o, bao g m vi ng hóa s n ph m c a các công ngh m i, công ngh c Nghiên c u & Phát nh n. Nh ng công ngh này ph i có ti tri n, gi i thi u các công c tài chính m i, h tr vi c hình thành nên các doanh nghi p m i thi t l p các n n t i m i sang t o m , và thúc và xây d ng n n kinh t th ng cho Malaysia. y h th ng h p tác qu c t i m i sáng Qu là t ch c trung gian kh c ph c kho ng cách gi a t o và Nghiên c u & Phát tri n. n nghiên c n, nghiên c u ng d ng và i hóa. t t i con s nay là nh s h tr c ng M c tiêu c a Qu i m i công ngh Malaysia là: Do Thái: Sáng ki n) do chính ph c này th c hi n Kích thích s ng và i m i thành công c a t nh vào nh ng qu m o các doanh nghi p d a trên công ngh c a hi ut c ngoài b ng cách cung Malaysia b nghiên c u và c p công c b o hi m r i ro cho h phát tri n c g n li n v i hóa c c a Vi n nghiên i m i sáng t o c a Israel. c Israel và c u Qu c gia Malaysia (GRI) và o Hàn Qu c, doanh nghi p luôn là kh i chi nhi u cho sau c p 3 (IHL) th c hi n ng th R&D. Nói riêng v u n tr ng và i hóa các k t qu R & D thông a OECD là công vi c ti n qua các s n ph m ph /vi c c p phép; Nâng cao ch thu v nh ng tri th c m i mà không l c c nh tranh toàn c u và n R&D gi a có b t kì ng d ng c th c m t Hàn Qu c các doanh nghi p d a trên công ngh Malaysia; Góp luôn v ng v trí s 1, v i m m ph n GDP c a Malaysia thông qua vi c t o c nào khác trên th ra c a c i kinh t và xu t kh u [14]. gi ng th chín h ng m c này v i m c 0,39%.)[15]. Doanh nghi p thu c công nghi p ch bi n và ch t . Công ngh n 3. X im i t bán d n và công ngh sinh h c nh c s quan công ngh ch ch t ph c v cách m ng công c bi t. Malaysia tr cd u trong nghi p l n th kh i ASEAN v s n xu t vi m ch và các s n ph Nghiên c u chính sách c a 20 qu khí chính xá n t . Malaysia có th tr thành 5 qu c gia không ch rõ công ngh , m t c c c nh tranh v s n xu t và cung Th n, Singapore, Thái Lan và Malaysia) và 15 ng các linh ki n t qu c gia còn l n và u l cho Qu công ngh lên m c ng d ng m t s công ngh ch ch t c a CMCN 4.0. 300 tri p Qu im i C th có 12/15 qu c gia l a ch n sáng t o (Malaysia Innovation Fund - công ngh d li u l n và phân tích d li u l n; 9/15 th c hi n ch o lãnh vay v n b ng công ngh . qu c gia l a ch n công ngh s n xu t b p 3D; T u 10/15 qu c gia l a ch n công ngh Robot; 10/15 qu c pT gia l a ch n công ngh internet v n v t IoT. Ngoài ra, ho ng trên c c tài tr và b o lãnh tùy thu m và th m nh c a t ng qu c công ngh k p th i h tr các doanh nghi gia mà h l a ch n các công ngh i h c, vi n nghiên c u tham gia sâu vào ng d n toán nh n và m a vào cu c cách m ng công nghi p th c, an ninh m l n th c công nghi p phát i máy, công ngh ng th h m i. tri c công nghi p có thu nh p cao). 3.1. Hoa K 2.5. Israel Liên minh Internet công nghi p (IIC) là hi p h c Chính ph Israel thành l p Qu R&D H tr nghiên thành l p b i các doanh nghi p công ngh u c u và phát tri n c nh tranh (R&D Fund Support of trong nhi c (Intel, General Electric, Cisco Competitive Research and Development), thu i ti n các h i m i Israel-IIA, nh m h tr quá trình phát th ng máy móc l i th i có th tham gia vào h th ng tri n s n ph m m i ho c nâng c p công ngh hi n có IoT và tiêu chu ng h p s d ng nhi u giao cho các doanh nghi i m i công ngh c ng c th c c n tr IoT phát tri n. Chính ph Hoa K thông y n n kinh t Israel. Hình th c h tr t c công ngh : Phát n 50% t ng kinh phí d án công ngh c 266
  5. tri n Internet k t n i v n v t (IoT); Nghiên c u phát (IPAP) 2017/18- tri n các h th ng th c- c công ngh 4.0 g m: (1) D li u l n và phân tích d li u ngh mà Qu Khoa h c Qu c gia Hoa K u l n; (2) Rô b t t ng; (3) Công ngh mô ph ng; (4) u phát tri n. Bên c Công ngh tích h p h th ng ngang; (5) Công ngh 2016, H ng KH&CN qu c gia báo cáo v 5 công tích h p h th ng theo chi u d c; (6) IoT; (7) B o m t ngh s n xu t tiên ti n c n xu t v t li u n xu t ph gia. tiên ti p b i 3D; Công ngh s n xu t vi sinh tiên ti n (sinh h c t ng h p); Công ngh s n xu t sinh h c Tóm l i, nhi u qu l a ch n cho y h c tái t o; Công ngh s n xu t s n ph m sinh m t s công ngh nh h c tiên ti n; Công ngh s n xu c ph m không tr nghiên c u phát tri n, n (liên t c). chuy n giao và ng d cs n xu t mà h có th m n lý 3.2. Pháp gi i m t ph n s ng nh m Liên minh công nghi c c v ch ng tham gia cu c cách m ng Future Alliance) thành l p nh m hi i hóa các công nghi p l n th 4. công c s n xu t c a Pháp và h tr cho các nhà s n xu t khi chuy i k thu t s bi i mô hình kinh 3.6. T ch c H p tác và Phát tri n Kinh t OECD doanh, t ch c c a h và cách h thi t k và ti p th Theo OECD t i báo cáo The STI Outlook 2016 s n ph m c a h . Pháp t p trung phát tri n 47 công (Science, Technology and Innovation Outlook 2016), ngh ch ch ng công ngh m: nhi u chính ph c a các qu nh k th c hi n Công ngh k thu t s , o hóa và Internet v n v t IoT; nh các công ngh y Công ngh thay th y u t i trong các nhà h a h n, trong kho ng th i gian 10- máy s n xu t c ng k t các k t qu kh c th c hi n b i ng th c t ; s n xu p b i 3D; Công ngh giám m t s Chính ph m t s qu c gia trong OEC sát và ki m soát s n xu t; V t li u t ng h p, v t li u Canada, Ph c Anh và Liên m i; T ng hóa và rô bôt công nghi p; Công ngh a OECD ch ra r ng s d ng hi u qu ng. CMCN 4.0 có s tham gia tích c c v i vai trò c a 40 công ngh tiên ti c chính, c th : (1) c Công ngh s có 09 công ngh , g m: Trí tu 3.3. c nhân t o (Artificial Intelligence), Internet v n v t c công ngh c (IoT), D li u l n (Big Data), Chu i kh i (Block l a ch c công ngh tr m g m: công ngh sinh h c; công ngh n t và nano; ph ng (Simulation), Robot t hành (Autonomous công ngh quang h c; công ngh vi mô; công ngh ng t (Quantum computing), v t li u; công ngh s n xu t; nghiên c u d ch v ; công Tính c V t lý ngh không gian; công ngh thông tin công ngh và V t li u tiên ti n có 12 công ngh , g m: V t li u truy n thông. Nh m xây d ng N n t ng Công nghi p Nano (Nano materials), In 3D và ch t o c ng (3D c l a ch n printing and Additive manufacturing), ng nano các c công ngh tiên cho công nghi p 4.0 bon và Graphene, V t li u ch g m: Phát tri n các h th ng th c- o; Internet v n v t materials), Thi t b Nano (Nanodevices), T bào (IoT) và d ch v (IoTS) nh t, nhiên li ng Hydrogen hi u qu và tính linh ho t c a các quy trình s n xu t n (Photovoltaics), Xe m b o ngành công nghi p phù h p cho s n xu t n (Electric vehicles), Xe t lái (Automonous vehicles), Thi t b t bay (Drones), Công ngh ánh sáng và quang t (Photonics and Light Technologies); 3.4. Trung Qu c c Công ngh sinh h c có 12 công ngh , n xu t t i Trung Qu g m: Sinh h c t ng h p (Synthetic biology), Công China 2025), Trung Qu c l a ch n các công ngh ch ngh th n kinh (Neurotechnologies), T bào g c o c a công nghi p 4.0 g m: T p trung vào internet (Stem cells), Xúc tác sinh h c (Bioinformatics), Tin k t n i v n v t IoT phát tri n r ng kh p trong các sinh h c (Bioinformatics), Chíp sinh h c và c m bi n c c a n n kinh t ; Công ngh rô b t: sinh h c (Biochip and biosensor), Nông nghi p chính Trung Qu p nh p xác (Precision agriculture), Nhiên li u sinh h c kh u công ngh rô b ng tích h p phân (Biofuels), Y h c cá th hóa (Personalised medicine), tích d li u vào quá trình s n xu t; Trí tu nhân t o Y h c tái t o và k thu t t o mô (Regenerative (AI) nh m phát tri n ngành công nghi p thông minh. medicine and tissue engineering), Công ngh giám sát s c kh e (Health monitoring technology), Chu n 3.5. Nam Phi nh Y-Sinh h c (Medical and bioimaging); Trong K ho ng chính sách công nghi p ng có 07 công 267
  6. ngh g m: Công ngh ng tiên ti n công nghi p (IIoT and cyberphysical systems); (2) (Advanced energy storage technologies), V tinh nh In3D và ch t o c ng (Additive manufacturing, 3D và siêu nh (Micro and nano satellites), Thu th p và printing); (3) D li u l n, Khai phá d li u và phân tích d li u (Big Data, Data Mining and Data ng vi mô (Power microgeneration), Công ngh tua Analytics); (4) Trí tu nhân t o (Artificial bin gió (Wind tuabine technologies), Công ngh Intelligence); (5) Robot c ng tác Cobot ng sóng (Marine and (Collaborative robotics); (6) Th c t i o và th c t i n thông minh ng (Virtual Reality and Augmented Reality). (Smart grids). ng chính sách h tr h p th im i 3.7. McKinsey Global Institute- MGI công ngh ch ch t t i Vi t Nam ph c v Cách Báo cáo nghiên c a trên t phát tri n m ng công nghi p l n th công ngh , ph ng và lan t a c a công ngh , 4.1. Danh m c công ngh ch ch t c a cách m ng giá tr kinh t do các công ngh mang l công nghi p l n th 4 danh m c 12 công ngh nh hình th gi n ng c a c và Công ngh , ng (Mobile vi c nghiên c u, l a ch n xây d ng Danh m c các Internet); (2) T ng hóa công vi c tri th c Công ngh ch ch t c a Cu c cách m ng công nghi p (Automation of knowledge work); (3) Internet c a 4.0 (CMCN 4.0) d m: Là công v n v t (The Internet of Things); (4) Công ngh ngh m i, công ngh c các t ch c qu c t uy mây (Cloud technology); (5) Rô b t tiên ti n pv ng phát tri n và ti m n t lái và ng d ng trong CMCN 4.0; là các công ngh g n t lái (Autonomous and near-autonomous c các qu c gia phát tri n, các qu c gia d n d t vehicles); (7) Gen th h m i (Next-generation CMCN 4.0 l a ch ng (Energy storage); khuy n khích phát tri n; là các công ngh có th phát (9) In 3D (3D printing); (10) V t li u tiên ti n c l i th c c, phù h p v i chi c, (Advanced materials); (11) Khôi ph u k ho ch phát tri n kinh t xã h -2030. và khí tiên ti n (Advanced oil and gas exploration and ng tái t o (Renewable Trong quá trình xây d ng Danh m c các công ngh energy). ch ch t c a công nghi p 4.0, B c và Công ngh nghiên c u Danh m c m t s công 3.8. Boston Consulting Group analysis ngh tr c t c a cu c cách m ng công nghi p l n th 09 công ngh chuy i s n xu t công nghi p là 4 do các t ch c có uy tín trên th gi u nh ng công ngh k thu t s tiên ti c s ch c H p tác và Phát d ng trong s n xu i ngành công nghi p tri n Kinh t n 4.0, nh ng công ngh này s chuy i s n xu t và Boston (BCG Boston Consulting Group analysis); s d n hi u su im i Gradiant Pontevedra; quan h s n xu t truy n th ng gi a các nhà cung c p, nhà s n xu t và khách hàng, gi i và máy Theo OECD t i báo cáo The STI Outlook 2016 ng công ngh ch ch t c a (Science, Technology and Innovation Outlook 2016), ngành công nghi p 4.0 g m: (1) Robot t hành nhi u chính ph c a các qu nh k th c hi n (Autonomous robots); (2) Mô ph ng (Simulation); nh các công ngh y (3) H th ng tích h p theo chi u ngang và d c h a h n, trong kho ng th i gian 10- (Horizontal and vertical system integration); (4) IoT ng k t các k t qu kh c th c hi n b i trong công nghi p (IIoT- The industrial Internet of m t s Chính ph m t s qu Things); (5) An ninh m n Canada, Ph c Anh và Liên ch t o a OECD ch ra r ng c ng (Additive manufacturing); (8) Th c t CMCN 4.0 có s tham gia tích c c v i vai trò c a 40 ng (Augmented reality); (9) D li u l n và phân công ngh tiên ti c chính, c th : tích d li u l n (Big data and analytics). c Công ngh s có 09 công ngh , g m: Trí tu nhân t o (Artificial Intelligence), Internet v n v t 3.9. Gradiant Pontevedra (IoT), D li u l n (Big Data), Chu i kh i (Block i c a nt ngành công nghi p t p trung vào d li im t ph ng (Simulation), Robot t hành (Autonomous s chuy i sâu s c d a trên s tích h p thông minh ng t (Quantum computing), c a ICT trong trung tâm c a các doanh nghi p. Theo i (Grid computing). t sáu (06) công ngh thi t y u cho quá trình chuy i sang ngành công nghi p 4.0: (1) c V t lý và V t li u tiên ti n có 12 công ngh , các h th ng không gian m ng th c - o và IoT trong g m: V t li u Nano (Nano materials), In 3D và ch 268
  7. t o c ng (3D printing and Additive manufacturing), và công ngh , Trung Qu c, Nh t B c, ng nano các bon và Graphene, V t li u ch các qu u (Functional materials), Thi t b Nano (Nanodevices), ki n kinh t , xã h c (2018), T bào nhiên li ng Hydrogen Singapore (2019), Malta (3/2019), Qatar (2/2019). n (Photovoltaics), Xe G t, tháng 2/2020, C n (Electric vehicles), Xe t lái (Automonous ra Sách tr ng v c bi t quan tâm t i y u t hành vehicles), Thi t b t bay (Drones), Công ngh ánh c và pháp lý cho phát tri n AI Châu Âu. sáng và quang t (Photonics and Light Technologies); c Công ngh sinh h c có 12 công ngh , 4.2. tr doanh nghi p chuy i g m: Sinh h c t ng h p (Synthetic biology), Công s giai n 2021-2025 ngh th n kinh (Neurotechnologies), T bào g c Chuy i s trong doanh nghi n vi c (Stem cells), Xúc tác sinh h c (Bioinformatics), Tin tích h p, áp d ng công ngh s nâng cao hi u qu sinh h c (Bioinformatics), Chíp sinh h c và c m bi n kinh doanh, hi u qu qu n lý nh c, sinh h c (Biochip and biosensor), Nông nghi p chính s c c nh tranh, t o ra các giá tr m i cho doanh xác (Precision agriculture), Nhiên li u sinh h c nghi p. Trong nh mt oc (Biofuels), Y h c cá th hóa (Personalised medicine), t n d ng th a cu c Cách m ng công nghi p l n Y h c tái t o và k thu t t o mô (Regenerative th s nói riêng, nhi u ch medicine and tissue engineering), Công ngh giám sát s c kh e (Health monitoring technology), Ch c ban hành, t ct u ki n thu n l i cho hình nh Y-Sinh h c (Medical and bioimaging); chuy i s , kinh t s phát tri n m nh m . L nh v ng có 07 công ngh Trong khu v c châu Á- t Nam g m: Công ngh ng tiên ti n ng th 11/38. Trong khu v t (Advanced energy storage technologies), V tinh nh ng th 5/11 so v p sau và siêu nh (Micro and nano satellites), Thu th p và Singapore, Malaysia, Thái Lan và Indonesia. V m t ms ms ng vi mô (Power microgeneration), Công ngh tua là 0,693 so v t Nam có c i bin gió (Wind tuabine technologies), Công ngh thi 2 ch s v t ng sóng (Marine and 0,165/0,2 và h th ng t ch c v an toàn thông tin. n thông minh Theo Báo cáo Ch s an toàn, an ninh m ng toàn c u (Smart grids). c a Liên minh vi n thông qu c t t Nam x p th 50 trên t ng s 175 h ng c a 194 qu c Nghiên c u chính sách c a 20 qu ó gia so v c x p vào nhóm 1 trên 5 qu c gia không ch rõ công ngh , 3 nhóm là nhóm có ch s cao. Th n, Singapore, Thái Lan và Malaysia) và 15 qu c gia còn l n và Ngày 03/6/2020, Th ng Chính ph ban hành ng d ng m t s công ngh ch ch t c a CMCN 4.0. Quy nh s -TTg phê duy C th có 12/15 qu c gia l a ch n Chuy i s qu ng công ngh d li u l n và phân tích d li u l n; 9/15 K ho ih pv i qu c gia l a ch n công ngh s n xu t b p 3D; n Qu c t Hoa K (USAID) thông 10/15 qu c gia l a ch n công ngh Robot; 10/15 qu c qua D án LinkSME tri tr gia l a ch n công ngh internet v n v t IoT. Doanh nghi p Chuy is n 2021-2025. Ngoài ra, tùy thu m và th m nh c a Các ho ng chính c d ng t ng qu c gia mà h l a ch n các công ngh các công c s , n n t ng s d li u chuy i ng d s cho doanh nghi p; 2. Hình thành và t ch u n toán nh n th c, an ninh m ph i m n v chuy is i máy, công ngh ng th cho doanh nghi p; 3. Xây d ng và tri n khai các h m o chuy i s cho doanh nghi p; 4. Tri n khai h tr 100 doanh nghi p là thành công i v i Trí tu nhân t o (AI), nhi u qu c gia công n hình v chuy is y phát tri n các nghi p phát tri n ti m l c m nh thu c nhóm d n d t n n t ng s , phù h p v i quy mô, ngành ngh và giai , Trung Qu c, Anh, Pháp, n phát tri n c a doanh nghi p; 6. Tri n khai các Nh t B a ch ng chi n ho ng truy t os y phát tri n lan t a và k t n i. c gia xây d ng k ho ch, chi c phát tri n AI, bao g m không ch M 100% doanh nghi c ng qu u th gi i v kinh t , khoa h c nâng cao nh n th c v chuy i s ; T i thi u 269
  8. c nh n các h tr t công ngh qu The c s d ng công c t s tiêu t ng quát c m: T u tr n, k t n i các gi i pháp; T i thi u 100 ki n, h tr doanh nghi p (g i t t là DN) chuy n c h tr n hình trong i m i, hoàn thi n công ngh , t o ra các s n ng t i các doanh nghi p s n xu t, ch bi n; ph m có ch ng, có giá tr Thi t l p M i chuyên gia g m t i thi u 100 t y vi c chuy n giao công ngh ph c v phát tri n ch n, cung c p gi y nông nghi p vùng nông thôn, mi a bàn chuy is . u ki n kinh t - xã h c bi t o nhân l c khoa h c và công ngh 4.3. n s n ph m qu n ph c v chuy i m i, hoàn thi n công ngh . Ngày 01/2/2021, Th ng Chính ph ra Quy t nh s -TTg v vi 4.5. c gia phát tri n công ngh cao trình phát tri n s n ph m qu Ngày 27/01/2021, Th ng Chính ph ban hành M c tiêu c u, ng d ng c gia phát tri n công ngh n công ngh tiên ti n, thành t u c a cu c cách m ng công nghi p l n th n xu t, phát tri n các s n ph m qu c gia nh t, ch ng M c tiêu c th c n và và kh nh tranh c a s n ph m qu c gia t i làm ch c 20 công ngh cao thu c Danh m c th c và qu c t công ngh ri t hình thành và phát tri n t i thi u 10 s n ph m qu c tiên ti n trong khu v c, ng d ng có hi u gia m i. Ti p t c h tr doanh nghi p nghiên c u, qu vào ho ng s n xu t s n ph m công ngh phát tri n m r ng quy mô s n xu t, nâng cao ch t cao, cung ng d ch v công ngh cao c a doanh ng và kh i v i các s n ph m nghi p. qu c phê duy xu t kh u s n ph m công ngh cao phát tri n s n ph m qu c gi t kho ng 60% t ng giá tr xu t kh u trong công nghi p ch bi n ch t tr ng giá tr cm s n xu t nông nghi p ng d ng công ngh cao nhi u nhi m v , gi c hi n l a ch n trong t ng giá tr s n xu t nông nghi p, t o ra các s n ph m qu c gia t các s n ph m tr s n ph m và d ch v m i có giá tr tiên, ch l c c y m nh nghiên c u, ng d ng công ngh m i, công ngh Xây d ng và phát tri n kho ng 500 doanh nghi p tiên ti n, ph c v vi c hình thành và phát tri n các s n xu t s n ph m công ngh cao, cung ng d ch s n ph m qu n, h tr xây d ng và phát v công ngh cao thu c Danh m c s n ph m công tri n các t ch c, doanh nghi n hình s n xu t ngh c khuy n khích phát tri n; xây d ng s n ph m qu c gia; h tr doanh nghi p th c hi n và phát tri n kho ng 200 doanh nghi p nông ho ng xây d u, xúc ti nghi p ng d ng công ngh cao có s h p tác, liên m i, phát tri n th ng s n ph m qu c gia. k t s n xu t theo chu i t s n xu n ch bi n và tiêu th s n ph m nông nghi p trên ph m vi c ng th i, h tr doanh nghi c. c c nghiên c u, nhân l c k thu t, nhân l c qu n tr doanh nghi c ng c gia phát tri n công ngh n d ng, làm ch các công ngh cao, công ngh tiên n: 1- ti n, k n lý thông qua các ho u, ng d ng, phát tri n t o, b ng trong quá trình tri n khai các nhi m công ngh cao, phát tri n s n ph m và d ch v công v thu tr các t ch c, doanh ngh cao do B Khoa h c và Công ngh ch trì; 2- nghi p tham gia phát tri n, s n xu t s n ph m qu c n m t s ngành công nghi p gia trong vi i m t s trang công ngh cao do B trì; 3- thi t b k thu t ph c v ho m, th n nông nghi p ng d ng nghi m s n xu nh pháp lu t. công ngh cao do B Nông nghi p và Phát tri n nông thôn ch trì. 4.4. i m i công ngh qu n 4.6. S n ph m Công ngh s Make in Viet Nam Ngày 25/01/2021, Th ng Chính ph ban hành Quy -TTg v im i 270
  9. S n ph m Công ngh s Make in Viet Nam phòng và dân sinh mà các doanh nghi u ki n Thông tin và Truy n thông ch trì, xây d ng nh m tôn vinh các s n ph m công ngh qua vi c tham gia vào các d án nghiên c u quan tr ng s thi t k , sáng t o t i Vi t Nam, gi i các bài toán và then ch t v KHCN giúp cho doanh nghi p t p Vi t Nam nh m góp ph n th c hi n s m t c nhân l c và trang thi t b nghiên c u, góp Nam tr thành m c công nghi p phát tri n, n n ph i m i KHCN. Báo cáo kinh t Vi t Nam b t phá, phát tri n nhanh, b n v ng, c a OECD cho th y, t i h u h t các qu c gia, t 10% bao trùm v i m t Nam tr c n 20% nghiên c u và phát tri n c a doanh nghi p có thu nh c tài tr b ng ngân sách c c thông qua n Doanh nghi p thu c m i thành ph n kinh t nh 5.2. Thi t l p và duy trì h i m i sáng c a pháp lu t Vi t Nam, có các s n ph m công ngh t o s c thi t k , sáng t o t i Vi Vi c xây d ng Qu i m i công ngh qu vào ng d ng th c t gi i các bài toán Vi t Nam. h im ng t t, bao g khích l i m i sáng t o, chính sách v s h u trí tu , qu i M y, khuy n khích các doanh nghi p m i, h th ng pháp lu t và vi c b m dân ch trong công ngh s nghiên c u, sáng t o các s n ph m công ho ng nghiên c u. n ho c ngh s , gi i các bài toán Vi t Nam; Tôn vinh các s n gi m thu c a quan tr iv i ph m công ngh s xu t s c có giá tr th c t góp ph n vi y ho i m i công ngh c a doanh phát tri n chính ph s , kinh t s , xã h i s , ki n t o nghi n và gi m thu y qu c gia s ; Tuyên truy n, ph bi y ch ho i m i, nghiên c u và phát tri n c a các n doanh nghi p công ngh s Vi t doanh nghi p thu c, ngành ngh , góp Nam, s n ph m công ngh s ph n làm cho doanh nghi p trong th i gian nh nh ng m c tiêu, nhi m v ra t i Ch th s 01/CT-TTg có th n m b ng công ngh ch o. ngày 14/01/2020 c a Th ng Chính ph ; Qu ng bá n ho c gi m thu c c cho các s n ph m công ngh s Make in Viet Nam t i c cung ng KHCN, t o ra nhi u o doanh nghi i dân Vi t Nam. s l a ch i m i công ngh . Trong nhi qua, lu t pháp c a Úc cho phép ngân hàng tham gia Tiêu chí c th i v i t ng h ng m c Gi ng c ti p cho ho i m i công ngh c a n ph m Công ngh s doanh nghi p v a và nh i Úc, C c Công 2020 Ban hành kèm theo Quy ch Gi ng t i nghi c cung ph c Quy nh s -BTTT v m tc p thu c di n h tr 2020 c a B ng B Thông tin và Truy n thông c cv i m i công ngh . 5. Chính sách v các qu p th im i Xây d ng và hoàn hi n h th ng pháp lu t nh m t o công ngh c c i m i sáng t t Th c ti c phát tri n cho th c có ch ng c c trong xây d ng vai trò quan tr ng trong xây d ng các Qu im i Qu i m i công ngh qu y ho t công ngh qu c gia. Trong xây d ng Qu c i m i sáng t o, Hoa K th c hi n nhi u ch b n pháp lu i m t y u là nh ng ch phân lo t h p tác nghiên c u toàn qu 5.1. c n v nghiên c u và phát tri n Vi c xây d ng Qu i m i công ngh qu c gia không t Giáo d ih t KHCN và th tách r c ti p c u im Nh t B t KHCN c ti p c c có th y nhanh vi c y chuy n giao thành qu nghiên sáng t o, chuy n giao, ng d ng và ph bi n tri th c, c u khoa h c, công ngh c i h c cho KHCN và s n ph m m i. Theo báo cáo c a OECD, 1 doanh nghi p và xã h c USD c a chính ph u và KHCN cho s n xu t phát tri n s mang l i 1,7 USD l i ích cho doanh y ti n b KHCN qu i m i nghi p. Theo Báo cáo c a Ngân hàng Th gi c bi a 2013, t ng chi qu c gia cho nghiên c u và phát tri n nh n và khích l m i có quy n t do t c c EU chi m 2,01% GDP; con s này c a khuôn kh pháp lu t; thông qua t cs Hoa K t B n (2013) và Hàn Qu c i m i và gi i phóng s c sáng t c hi n ng là 2,81%, 3,47%, và 4,15% GDP i phóng mt [17]. Hoa K và nhi c châu Âu, các d án ng trong nghiên c u khoa h c, nh t là trong nghiên KHCN tr m, then ch n qu c c u khoa h c xã h t n i dung 271
  10. c phát tri n coi tr ng nh m góp ph n th c hi n m t s d i m i quan tr ng. Bên c nh i m i, sáng t o. còn ban hành nhi u chính sách khác nhau nh m t i m i sáng t 5.3. D n d t và tiên phong các ho ng h p th và 1995, Nh t B c phát tri n i m i công ngh KHCN qu im Xây d ng Qu i m i công ngh qu is s và n n t ng cho s phát tri n c a qu tích h p v ngu n l c và s c m nh c a qu c gia và 2001, Hàn Qu ho nv qu c t , c phát tri ho ch này, Hàn Qu c, c c - doanh nghi p - ng ra m c tiêu trong th qu c gia ih c u. T t c i này tr thành m t trong 10 qu và c c n th c hi n t t ch u ti t c a c c nh tranh v KHCN trên th gi i. mình. Xây d ng Qu i m i công ngh qu c gia liên n ho ng h p tác và chuy n giao KHCN 6. K t lu n gi a các qu c gia, vì th , vi ng s u ti t T i nhi u qu c gia trên th gi i, Qu i m i công c i v i ho ng h p tác qu c t v ngh có vai trò quan tr ng trong vi c h tr doanh KHCN nh p tác qu c t v nghi p, ch y u là doanh nghi p nh và v a, h p th KHCN c v chi u r ng l n chi i và làm ch công ngh m i; ng d ng và phát tri n t t y u khách quan. Ch ng h n, Chính ph công ngh hi tr l p T h p tác qu c t v công nghi p và KHCN liên ti n, công c ch y ng, thi t l p và th c hi n m i h p tác ch ng s n ph c bi t t o ra giá tr nghiên c u toàn c u. Bên c u ti t ho ng h p m i cho hàng hóa. S phát tri c tác qu c t v c còn c n th c hi n s công ngh c a doanh nghi ph i h p và liên k t h a các ch th i m i: thành l ng s n xu t tr c ti p, t o n n t ng và c - doanh nghi p - ih c- ng l c then ch t cho s ng kinh t c a các nghiên c u nh m nâng i m i. Nh t qu c gia này. V i m t s v c c p t ngân sách B n, nhi u d án nghiên c u l c tri n khai thông (k c cb ng qua s liên k t và h p tác gi c -doanh ng v n l u l n t các doanh nghi p nghi p - ih u. S h p i m i công ngh , m r ng s n xu tác ch t ch gi c - doanh nghi p - i t o ra giá tr hàng hóa g p vài ch c l h ghiên c can thi p l ns v cc t trong nh ng m nh c i m i KHCN là m c ng và quy nh s thành công c a mn ib tc i m i qu c gia Nh t công cu c công nghi p hóa, hi cc a B u ti t s ph i h p gi các qu c gia k trên. c trong ho im im i KHCN nói riêng thông c khác Qu i m i công ngh t i h u h c c vai trò và ch c. Chính ph thành l tài tr , h tr tài chính cho các doanh nghi p thông qua các d i m i công ngh 5.4. ng xuyên c p nh t chính sách và chi n i hình th c tài tr , cho vay, h tr lãi su t vay và cc c và qu c gia b o lãnh vay v n. Trong kho u, Ho nh chi i m i qu c gia. các qu t p trung th c hi n ch cho các Xây d ng Qu i m i công ngh qu i d i m i công ngh và d i hóa m t chi i m i rõ ràng. Chi im is công ngh . Toàn b chi phí ho ng c a Qu g m ra m c tiêu, th m v c a vi c chi phí ho c xây d ng Qu i m i công ngh qu c gia, t chính ph chi tr n ti p theo, sau kho ng 10 l i cho vi c nâng cao hi u qu xây d ng Qu im i qu n tr , nghiên c u c a công ngh qu c phát tri n r t coi tr ng doanh nghi c c a qu c vi c ho nh chi im ng, nâng cao thì các qu này m i tri n khai th c hi n các khích l và h tr ho i m i sáng t o. Ch ng ho ng cho vay, h tr lãi su t vay, b o lãnh vay h n, tháng 7- an hành v n b ng công ngh . Các qu này t c l y ho ho ch này, Liên minh ngu n thu lãi ti n v n cho vay và các ngu n thu h p c KHCN tiên ti n pháp khác c a Qu chi cho ho ng này, ti n t i nh t, c n thi t nh t c a th gi i c n quan tâm phát t m b o kinh phí ho ng. tri ng th t và s h tr m nh m cho ho im K qu n lý và s d ng hi n qu ngu n v c giao, ban hành quy ho ch chi thông tin toàn song song v i ho ng tài tr , tín d ng, các Qu c n qu ng vào vi c thi t th c hi n m t s ho ng v n i dung và r t l p h th ng b o v s h u trí tu m l n v m t kh ng công vi ng: H c giáo d c kh e và tri n khai th d li u v công ngh (H g ngh ); 272
  11. H th ng d li u thông tin v doanh nghi [4] IT Glossary. (2019, 08 01). Retrieved from doanh nghi c phân lo nh Gartner: https://www.gartner.com/it-glossary/d giá công ngh thông qua h th ng tiêu chí và ch tiêu [5] Vietnamwork. (2019). Báo cáo th ng nhân kinh k , k thu t; M i các t ch n cùng l c CNTT. các chuyên gia v chuy n giao công ngh và khai thác [6] World Economic Forum. (2017). Digital sáng ch . Th c ch ng tìm ki m, gi i Transformation Initiative. mã, làm ch công ngh t hàng tri u, ch c tri u các sáng ch - tài s n trí tu c a nhân lo i trên toàn th gi i [7] World Economic Forum. (2017). The Travel & i s tham gia, h p tác c Tourism Competitiveness Report 2017. các nhà khoa h c và doanh nghi p. [8] World Economic Forum. (2019). Global Competitiveness Report 2019. Vi u ch nh, b sung ch m v cho Qu [9] B Thông tin và Truy n thông. (2017). Sách i m i công ngh qu c gia theo Quy nh tr ng CNTT-TT. - [10] n kinh t s Vi t r ng quy mô h tr v n, h tr lãi su t vay, cho vay ng t vay v n. Gói h tr tín d ng t i [11]C n t các B : Khoa h c và Công thi u 2.000 t ng c a Qu i m i công ngh qu c ngh gia hy v ng s i m i công ngh c Vi t Nam, Xây d ng, Giao thông V n t i, t i các doanh nghi p, t ch c c a Vi t Nam di n ra Yt . sâu r ng và b n v [12]Germany: Industrie 4.0, Digital transformation Cùng v i các doanh nghi p, các qu nh cs monitor 2017. quan tâm và h tr ng xuyên, k p th i c a Chính [13]Made in China 2025. ph . Các qu mb ng [14] n kinh phí này r t nh so industrial future 2016 v ng kinh phí tài tr cho các doanh nghi p, l i [15]OECD Science, Technology and Innovation càng nh i giá tr kinh t c nh Outlook 2016 i m i công ngh , m t khác t u ki n cho các qu [16]Disruptive technologies: Advances that will ch ng th c hi n các ho c nêu m b. transform life, business, and the global economy Th c ch m v ph c v qu n lý nhà c t i th u ki n xã h i [17]H i th y phát tri n chính ph nt c công nghi p hóa, ng t i chính ph s , n n kinh t s và xã h i hi i hóa. s ph i h p v quan H p tác qu c t Nh t B n (JICA) t ch c t i Hà N i, ngày 22/5/2019. [1] (2016). ASEAN in Transformation: How [18]Nguy n Th Qu Anh, Ngô ng technology is changing jobs and enterprises. ch biên). Cách m ng công nghi p l n th International Labour Organization. nh ng v i v i c i cách pháp lu t [2] Dawson D and Schleiger, H. J. (2019). Artificial Vi t Nam (sách chuyên kh o). H. NXB Chính tr qu c gia s th t, 2018. CSIRO's Data61: Australia. [19]Nguy t. Trí tu nhân t o ng l c [3] Deloitte. (2018, 02 07). Emerging trends: Five m i phát tri n kinh t xã h i. T p chí Thông trends reshaping state government. tin và truy n thông, k 1 (6/2018). 273
nguon tai.lieu . vn