Xem mẫu
- Cạnh tranh thông tin giữa
các báo điện tử
Bởi vì thể loại tin chiếm phần lớn nội dung
của các báo điện tử cho nên sự cạnh tranh
giữa các báo này trước hết và chủ yếu là
cạnh tranh về việc đưa tin nhanh và chất lượng thông tin.
Đưa tin nhanh
Đưa tin nhanh là một lợi thế và cũng là một tiêu chí hàng đầu của
các báo điện tử. Những sự kiện thời sự nóng (breaking news) là
- trận địa nóng bỏng nhất. Họ thường huy động sức mạnh tổng lực
cho những sự kiện này.
Để chạy đua đưa tin sớm nhất, trước hết, báo điện tử có thể chỉ
chạy một cái tít và một câu mở đầu tin để thông báo sự kiện mới
xảy ra. Sau đó họ mới bổ sung dần thông tin, ảnh, các dữ liệu
khác.
Đối với những sự kiện lớn được công chúng quan tâm đặc biệt,
họ còn có thể tường thuật trực tiếp sự kiện bằng hình ảnh (web
TV) và bằng chữ để độc giả có thể theo dõi liên tục sự kiện đang
diễn ra.
Nhưng vấn đề quan trọng đầu tiên là làm thế nào để có được
- thông tin sớm nhất. Ngoài số lượng phóng viên có hạn của mình
theo dõi từng lĩnh vực, các báo chỉ có thể dựa vào mạng lưới
đông đảo cộng tác viên và cộng đồng bạn đọc thân thiết gắn bó
với tờ báo. Tờ báo nào xây dựng được đội quân này đông đảo
hùng mạnh thì càng có nhiều cơ hội tiếp nhận được thông tin
nhanh.
Một xu hướng mới của báo điện tử là công chúng tham gia ngày
càng nhiều vào nội dung tờ báo. Trong rất nhiều trường hợp, bạn
đọc không chỉ thông báo sự kiện cho báo mà họ còn ghi hình
chụp ảnh và tường thuật sự kiện. Chẳng hạn như trong thảm hoạ
sóng thần ở châu Á tháng 12-2004, nhiều khách du lịch châu Âu
đã viết nhật ký trực tuyến (blog) tường thuật sự kiện và chụp ảnh,
quay camera nhiều hình ảnh đưa lên mạng internet, sau đó được
- nhiều báo sử dụng.
Trong khi đó, một số đài ở Việt Nam với số lượng phóng viên lên
tới hàng trăm, thậm chí hàng nghìn người nhưng số phóng viên
này lại chưa được huy động để giúp báo điện tử nâng cao sức
cạnh tranh thông tin.
Nguyên nhân của tình trạng này trước hết là do chưa có cơ chế
để mọi phóng viên trong cơ quan đều có trách nhiệm săn tin.
Mặt khác, viết tin và làm các sản phẩm cho báo điện tử cũng có
những yêu cầu riêng và đòi hỏi sức ép về thời gian, kỹ năng sử
dụng mạng internet cùng các thiết bị ngày càng tinh xảo phức tạp
như máy tính xách tay, máy ảnh, máy camera, xử lý ảnh bằng kỹ
- thuật số, dựng hình,... . Đây là một thách đố lớn đối với nhiều nhà
báo quen viết cho báo in hàng ngày, nhất là những nhà báo lớn
tuổi.
Chất lượng thông tin
Đưa tin nhanh là một yếu tố hàng đầu của chất lượng thông tin
trên báo điện tử, nhưng chất lượng thông tin còn phụ thuộc vào
nhiều yếu tố khác, trong đó có ba yếu tố quan trọng là việc lựa
chọn sự kiện thông tin, khai thác chiều sâu thông tin và kỹ thuật
viết tin theo phong cách hiện đại.
- Việc lựa chọn sự kiện đưa tin
- Việc lựa chọn sự kiện đưa tin thể hiện tính chuyên nghiệp của
phóng viên và toà soạn. Căn cứ để lựa chọn sự kiện để đưa tin là
giá trị thông tin của sự kiện. Mà giá trị thông tin của sự kiện phụ
thuộc vào các yếu tố chính là: kịp thời, gần gũi với bạn đọc (về
không gian địa lý và về tâm lý) và tác động xã hội của sự kiện.
Trên thực tế, những tờ báo có xu hướng giật gân, câu khách
nhiều khi không chú trọng đúng mức các yếu tố chính yếu này mà
lại đề cao quá mức các yếu tố như: kịch tính, tính mới lạ hay đời
tư các nhân vật nổi tiếng.
- Chiều sâu của thông tin
Cùng với việc cạnh tranh để đưa tin nhanh, các báo còn cạnh
- tranh về chiều sâu của thông tin. Sau khi cạnh tranh để đưa lên
mạng nhanh nhất thông tin ban đầu rồi, các báo tiếp tục cạnh
tranh trong việc khai thác các góc cạnh, đi vào chiều sâu, bản
chất của sự kiện. Cũng như các phương tiện truyền thông khác,
các báo điện tử cũng có thể triển khai các bài phỏng vấn các
nhân vật liên quan, viết chân dung nhân vật, viết phóng sự về vấn
đề mà sự kiện đặt ra, viết bình luận phân tích ý nghĩa của sự kiện
và bày tỏ thái độ đối với sự kiện.
Tuy nhiên, công cụ đắc lực nhất của báo điện tử là loại tin sâu với
độ dài khoảng 300-400 chữ trở lên, với cấu trúc rộng lớn, cho
phép phóng viên có thể triển khai tới cả nghìn chữ. Kỹ thuật viết
tin theo phong cách hiện đại có thể được mô tả tóm tắt qua cấu
trúc tin sâu sau đây.
- - Cấu trúc tin sâu bao gồm
1. Đầu đề
Là thông tin quan trọng đầu tiên, thể hiện góc độ của sự kiện mà
nhà báo lựa chọn, thông báo về giới hạn nội dung của tin sẽ
được đề cập, có vai trò chi phối toàn bộ nội dung của tin.
2. Mở đầu tin
Mở đầu tin gồm một hoặc hai câu ngắn gọn, chứa đựng những
chi tiết thông tin được phóng viên coi là quan trọng nhất. Phần
mở đầu và đầu đề phải nói về cùng một chuyện chứ không nên
- nói về hai chuyện khác nhau. Nhưng thông tin trong phần mở đầu
đầy đủ, chi tiết hơn, hoàn chỉnh hơn, có thể gồm một hoặc hai
câu.
3. Trích dẫn
Tin sâu luôn cần có các câu trích dẫn trực tiếp, nó làm cho tin
thêm sinh động và chân thật vì chúng là lời nói đời thường sống
động của những con người thật.
Nếu không có những câu trích dẫn, tin sẽ trở nên khô khan, nhạt
nhẽo. Trong tin sâu nên có nhiều câu trích dẫn, trải đều trong cả
tin. Câu trích dẫn nên xuất hiện sớm, có thể là ở đoạn thứ hai sau
phần mở đầu, hoặc chậm nhất là ở đoạn thứ ba, thứ tư.
- 4. Nguồn tin
Tin nào cũng cần dẫn nguồn bởi vì phải có một ai đó là người
cung cấp thông tin cho nhà báo, bản thân nhà báo không phải là
nguồn tin, trừ phi nhà báo trực tiếp chứng kiến hoặc tham gia vào
sự kiện hoặc với tư cách một nhà quan sát thạo tin.
Nguồn tin phải rõ ràng, cụ thể, nếu là một người thì phải nêu tên
tuổi chức vụ để bạn đọc có thể kiểm tra được, không nên dẫn
nguồn chung chung, mơ hồ. Một tin có thể dẫn nhiều nguồn khác
nhau, có thể bổ trợ cho nhau, cũng có thể khác nhau về chi tiết,
về nhận định.
- 5. Giải thích
Đối với các khái niệm, thuật ngữ, hiện tượng mới khó hiểu phức
tạp, cần phải giải thích để bạn đọc dễ hiểu. Nhiều nhà báo không
để ý các thuật ngữ chuyên môn gây khó hiểu cho rất nhiều độc
giả. Kể cả độc giả có trình độ cao, là nhà chuyên môn nhưng
cũng chỉ am hiểu một lĩnh vực mà thôi và họ cũng không hiểu các
thuật ngữ chuyên môn trong nhiều lĩnh vực khác. Vì vậy, các nhà
báo phải định nghĩa, giải thích các thuật ngữ, các khái niệm khó
hiểu mỗi khi chúng xuất hiện.
6. Phân tích
Cùng với việc đưa tin, đối với những sự kiện quan trọng, có thể
- viết tin sâu có phân tích, nêu thực chất vấn đề, bản chất sự việc,
dựa trên đánh giá của những nhân vật có thẩm quyền hay am
hiểu vấn đề, chứ không phải là ý kiến chủ quan của phóng viên.
Cũng dựa vào các chuyên gia nổi tiếng, nhà quan sát đáng tin
cậy, tin sâu có thể nêu ý nghĩa và tầm quan trọng của sự kiện;
nêu bối cảnh của sự kiện, lý giải nguyên nhân sự kiện; nêu
những hệ quả/hậu quả của sự kiện. Phóng viên trích dẫn lời bình
luận, nhận định, ý kiến, thái độ của các nhà quan sát, nhà chuyên
môn, nêu dư luận công chúng về sự kiện.
7. Thông tin bối cảnh
Nhắc lại chuyện cũ, các thông tin cũ liên quan, bối cảnh của sự
- kiện.
Nhiều bạn đọc có thể không theo dõi các sự kiện một cách
thường xuyên, không biết đầu đuôi câu chuyện, nên phóng viên
cần phải nhắc lại một cách vắn tắt những gì đã xảy ra trước đây
để bạn đọc hiểu được đầy đủ toàn bộ câu chuyện mới xảy ra.
Tuy nhiên cũng có nhiều người đã biết các diễn biến trước đó rồi,
nên không cần viết quá dài dòng chi tiết trong phần này. Bối cảnh
còn có nghĩa là giới thiệu với bạn đọc một bối cảnh, khuôn khổ
rộng lớn hơn mà trong đó câu chuyện mình kể đang diễn ra.
8. So sánh
So sánh sự việc, hiện tượng với chính nó trong các thời điểm
- trước đây.
So sánh nó với các cái khác tương tự, cùng loại. So sánh nó với
triển vọng trong tương lai gần, xa.
nguon tai.lieu . vn