Xem mẫu
- Cẩn thận khi dùng trạng từ
Nhưng với trạng từ thì thường có 3 kiểu sử
dụng như sau:
1. Thừa toàn bộ:
Chiều 24/7, Thủ tướng Phan Văn Khải đã tiếp thân mật đoàn
Nghị sĩ Nhật Bản do nghị sĩ Jimi Shozaburo, Phó Chủ tịch Diễn
đàn hành động vì môi trường thế giới dẫn đầu đến thăm và làm
việc tại nước ta. Ngài Jimi Shozaburo và vị trong đoàn trân trọng
thông báo với Thủ tướng những kết quả sau khi thăm và làm việc
tại một số địa phương của Việt Nam. (Nhật Bản sẵn sàng giúp
Việt Nam về môi trường, TTXVN, 24/7/2004)
- Chủ tịch Trần Đức Lương ân cần thăm hỏi sức khoẻ, đời sống
vật chất, tinh thần; động viên các đối tượng chính sách phát huy
truyền thống của gia đình cách mạng… (Chủ tịch nước tặng quà
thương binh, gia đình liệt sỹ, TTXVN, 26/7/2004)
Trong các bài văn hay bài ký, phóng sự, bình luận, việc sử dụng
trạng từ rất có ý nghĩa – nó có thể mô tả chính xác hơn và màu
sắc hơn hành động của một nhân vật, nhiều khi giúp nhấn mạnh
động từ đó. Và ngay như trong tin, việc nói một ai đó “làm việc
cần mẫn” thì rõ ràng chính xác hơn (nếu sự thực là như vậy) so
với chỉ dùng chữ “làm việc.” Tuy nhiên, việc sử dụng những chữ
“thân mật”, “trân trọng”, “ân cần” trong những tin lễ tân ở trên đây
thì hoàn toàn là do thói quen máy móc.
Những mỹ từ này thực ra không có tác dụng gì bởi chẳng có vị
- lãnh đạo nào lại hỏi thăm bà con với thái độ hống hách, trịch
thượng (ít nhất là trong tin tức) và chẳng có cuộc gặp ngoại giao
nào lại không đầy những tính lễ nghi, trân trọng. Thông thường,
chỉ có căng thẳng mới là điều bất thường và đáng nói mà thôi.
2. Thừa một chút:
Tỉnh Bình Dương là một trong những tỉnh thực hiện có hiệu quả
về công tác phát triển dân số, là một trong 16 tỉnh, thành phố
trong cả nước đạt mức sinh thay thế và một trong 5 tỉnh thành
phố đạt chỉ số phát triển con người cao nhất. (Bình Dương: Công
tác dân số vẫn nhiều thách thức, TTXVN, 27/7/2004)
Các cuộc thăm dò ý kiến cho biết Kerry và đối tác tranh cử người
miền nam, thượng nghị sĩ John Edwards bang Bắc Carolina,
- đang cạnh tranh một cách quyết liệt với đương kim Tổng thống
George Bush và Phó tổng thống Dick Cheney.
Khác với tiếng nước ngoài, tính từ và trạng từ trong tiếng Việt
nhiều khi khó nhận ra ở hình thức. Việc bổ sung thêm những chữ
như “có” hay “một cách” vào trước tính từ không giống như việc
có thêm hậu tố -ly để tính từ thành phó từ trong tiếng Anh. Nhiều
khi theo cách nói quen dùng mà người ta hay bổ sung những chữ
không cần thiết vào trạng từ và vẫn nguyên cách nói cửa miệng
như thế bê vào văn viết.
3. Đặt sai chỗ:
Lãnh đạo thành phố cũng đề nghị Thủ tướng… thực hiện nhanh
việc sớm xóa bỏ cơ chế cơ quan chủ quản đối với các doanh
- nghiệp Trung ương và địa phương (HN đề nghị được phê duyệt
dự án FDI mức vốn đến 40 triệu USD, 26/7/2004)
Ai cũng có xu hướng đặt trạng từ ở sau động từ một cách rất tự
nhiên (không chỉ trong tiếng Việt mà khi dịch sang tiếng Anh cũng
thế), và xét logic thì việc theo logic này là điều chẳng có gì ngạc
nhiên. Song có thể khẳng định một điều là nhiều khi kiểu đặt như
vậy làm cho câu văn quá trúc trắc – mà đã trúc trắc thì có nghĩa
là đặt chỗ chưa đúng. Hãy thử nghĩ xem nếu nói rằng “Lãnh đạo
thành phố cũng đề nghị Thủ tướng… nhanh chóng thực hiện…”
thì sao nhỉ?
Báo chí tiếng Anh có xu hướng giảm bớt việc dùng phó từ khi
không cần thiết. Chẳng hạn người ta cho rằng câu “Ngọn lửa phá
hủy toàn bộ căn nhà” (The blast completely destroyed the
- house) thì “toàn bộ” là thừa, và câu “cô ấy đi nhanh xuống cầu
thang” (She went quickly down the stairs) thì nên thay bằng một
động từ đắt để thành “cô ấy lao xuống thang” (she dashed down
the stairs).
Tiếng Việt thì khác – vai trò của trạng từ nhiều khi không thay thế
nổi (chẳng hạn thay vì dùng “phá hủy toàn bộ” thì có thể dùng
“thiêu trụi”) nhưng quả là có rất nhiều trạng từ, hoặc một phần
của trạng từ nhiều khi có thể bỏ đi mà vẫn không làm câu sai ngữ
pháp hoặc không làm hiểu sai nghĩa của câu.
Nói một cách ngắn gọn là khi thấy không cần thì cứ vô tư quẳng
vào sọt rác, còn khi thấy cần thì cũng cố gắng cắt gọt cho gọn
gàng./.
nguon tai.lieu . vn