Xem mẫu

  1. BƯỚC ĐẦU TÌM HIỂU VỀ CÁC PHƯƠNG PHÁP ĐỌC HIỂU HIỆU QUẢ CHO SINH VIÊN CHUYÊN NGÀNH TIẾNG TRUNG – LẤY SINH VIÊN HUTECH LÀM ĐỐI TƯỢNG NGHIÊN CỨU Lê Như Viện Khoa học Xã hội và Nhân văn, Trường Đại học Công nghệ TP.Hồ Chí Minh GVHD: TS. Nguyễn Thụy Mai Hân TÓM TẮT Tiếng Trung ngày nay không còn là ngôn ngữ quá xa lạ đối với bất cứ ai yêu thích học ngoại ngữ trên thế giới, đặc biệt là người Việt Nam. Sở dĩ như thế là vì tiếng Việt và tiếng Trung Quốc đều thuộc loại hình ngôn ngữ đơn lập, có nhiều nét tương đồng. Đồng thời, do sự ảnh hưởng văn hóa lẫn nhau mà trong đó có sự giao thoa về cả văn hóa và ngôn ngữ, tạo nên sự thú vị, hấp dẫn giúp người Việt yêu thích học tiếng Trung Quốc. Ngành “Ngôn ngữ Trung Quốc” và ngành “Trung Quốc học” luôn hấp dẫn đối với sinh viên tại các trường Đại học tại Việt Nam. Để học tốt ngôn ngữ này, đòi hỏi sự đam mê, không ngại khó của sinh viên, học từ cơ bản nhất cho đến nâng cao. Tiếng Trung cũng cần phải trải qua bốn kỹ năng cơ bản là nghe – nói – đọc – viết, dù là kỹ năng nào thì cũng rất quan trọng, cần phải trao dồi mỗi ngày để các kỹ năng được hoàn thiện một cách toàn diện, đầy đủ. Thế nhưng, theo quan sát cũng như tìm hiểu, có không ít người Việt Nam nói chung và sinh viên nói riêng đang theo học tiếng Trung, thông thường không quá quan trọng việc luyện kỹ năng đọc hiểu, hoặc có nhận thức sự quan trọng của kỹ năng này nhưng lại không chú trọng rèn luyện. Vì lẽ đó, tác giả muốn đi vào tìm hiểu thực trạng đọc hiểu tiếng Trung của sinh viên Hutech, cũng như nhìn nhận những nguyên nhân dẫn đến tình trạng này, và nhằm tìm được một hoặc một số phương pháp hiệu quả, giúp sinh viên có hứng thú, yêu thích hơn đối với việc luyện kỹ năng đọc hiểu tiếng Trung, nâng cao trình độ sinh viên chuyên ngành tiếng Trung. 1 CÁC KHÁI NIỆM Đọc hiểu là một quá trình, hoạt động mà con người nhờ vào đó có thể thu thập, lĩnh hội thông tin, kiến thức từ một văn bản. Như đã nói, đọc hiểu là một quá trình, đó là đi từ đọc đến hiểu. “Đọc” là hoạt động mà con người dùng mắt để nhận biết chữ viết từ văn bản, và kết hợp với tư duy, trí não để lưu trữ lượng thông tin được nạp vào. Trong hoạt động đọc, con người có thể đọc thầm hoặc đọc thành tiếng. “Hiểu” là hoạt động đi liền sau hoạt động đọc, là hoạt động vận dụng tư duy logic để tổng quát, phân tích, giải thích hợp lý một hoặc nhiều thông tin. Vậy, đọc hiểu là một quá trình nhận biết và giải nghĩa thông tin, tiếp thu và hiểu rõ một thông tin, một vấn đề nào đó mà trong đó có sự vận dụng tư duy, phân tích dựa trên logic. 2747
  2. Đọc hiểu tiếng Trung hiệu quả không chỉ đọc và hiểu, mà là chúng ta tiếp thu, lĩnh hội được gì sau khi đọc. Nghĩa là dựa trên thông tin đó, người đọc nhận biết được tình huống gì đang xảy ra, có những đối tượng nào tham gia vào tình huống đó, tình huống có thể dẫn đến kết quả gì và ảnh hưởng thế nào đến nhận thức cũng như cảm xúc của người đọc, hoặc đưa cho người đọc những suy luận hay phán đoán những khả năng không được đề cập trong văn bản hoặc tình huống có thể xảy ra tiếp theo, vân vân... 2 NỘI DỤNG, PHƯƠNG PHÁP VÀ PHẠM VI ĐIỀU TRA Nội dung nghiên cứu: làm rõ những lý luận về thực trạng, nguyên nhân gây nên những khó khăn trong đọc hiểu tiếng Trung của sinh viên; và đưa ra những đề xuất, giải pháp cho sinh viên luyện đọc hiểu tiếng Trung tốt hơn. Phương pháp nghiên cứu: Phương pháp điều tra (phiếu điều tra online): sử dụng phương pháp điều tra bằng phiếu hỏi để tìm hiểu những phương pháp mà sinh viên trường ĐH Hutech sử dụng trong môn đọc hiểu tiếng Trung. Phương pháp chứng minh, giải thích: từ những dữ liệu thu thập được qua phỏng vấn và điều tra, chứng minh và giải thích nguyên nhân của thực trạng sinh viên chuyên ngành tiếng Trung vẫn còn yếu ở môn đọc hiểu. Phương pháp phân tích tổng hợp: từ những phân tích trên, đi đến tổng hợp, kết luận và đưa ra giải pháp khắc phục tình trạng, hướng sinh viên đến những phương pháp tối ưu hơn để học tốt môn đọc hiểu tiếng Trung. Phạm vi điều tra: sinh viên chuyên ngành Trung Quốc học và Ngôn ngữ Trung Quốc trường ĐH Công nghệ Tp.HCM (HUTECH). 3 TÌNH TRẠNG ĐỌC HIỂU TIẾNG TRUNG CỦA SINH VIÊN HUTECH Qua tổng hợp từ kết quả điều tra, chúng tôi thấy được một số thực trạng như sau: Có 72% SV cho rằng kỹ năng đọc hiểu tiếng Trung “rất quan trọng”, nhưng chỉ 1% SV luyện “rất thường xuyên (hầu như là mỗi ngày)”; chiếm tỉ lệ nhiều nhất là 48% SV chỉ luyện đọc hiểu “thỉnh thoảng”, tức là ít luyện tập hơn so với các bạn chọn “thường xuyên (vài lần trong tuần)” và “rất thường xuyên (hầu như là mỗi ngày)”; 4% SV “không bao giờ” luyện đọc hiểu. Đánh giá mức độ đọc hiểu văn bản tiếng Trung, khả năng “đọc hiểu không tốt” chiếm 16%; có đến 76% SV chỉ “đọc hiểu được các văn bản đơn giản” (trong đó 14% là SV năm 3 và đã học tiếng Trung từ 2-3 năm);. chỉ 6% SV “đọc hiểu tốt ở một số lĩnh vực nhất định” (trong đó 2% SV sử dụng phương pháp dịch bằng công cụ dịch tự động, 4% SV sử dụng phương pháp đọc lướt nắm ý chính); và chỉ 1% SV “đọc hiểu tốt hầu hết các văn bản thuộc nhiều lĩnh vực khác nhau”, với thời gian học tiếng Trung là trên 3 năm. Đến 60% SV đang gặp khó khăn đối với đọc hiểu khi phải mất trên ba phút để đọc một văn bản có độ dài từ 200 – 300 chữ. Vấn đề sinh viên gặp phải ở đây là trong văn bản có nhiều từ mới, không hiểu nghĩa và phải mất nhiều thời gian để đọc được văn bản. 48% SV gặp 2748
  3. khó khăn vì gặp nhiều từ mới trong văn bản và 38% SV tuy biết nghĩa của từ nhưng ghép lại thành câu thì lại không biết nghĩa của câu đó. Điều này nói lên, sinh viên học tiếng Trung đang gặp phải hai vấn đề lớn nhất chính là: từ vựng và ngữ pháp. 4 MỘT SỐ NGUYÊN NHÂN DẪN ĐẾN VIỆC SINH VIÊN ĐỌC HIỂU KHÔNG HIỆU QUẢ Như đã đề cập số liệu ở trên, dù có đến 72% SV đánh giá luyện kỹ năng đọc hiểu là một phần rất quan trọng trong việc học tiếng Trung, 65% SV đánh giá việc luyện kỹ năng này là khó, nhưng có đến 48% SV chỉ thỉnh thoảng luyện đọc hiểu, tức là không quá vài lần trong tuần, thậm chí có 4% SV cho biết không bao giờ luyện kỹ năng này. Đọc hiểu cũng là một phần rất quan trọng trong quá trình học tiếng Trung, qua đọc hiểu có thể giúp người học tích lũy được nhiều kiến thức và nâng cao trình độ sử dụng tiếng. Nhưng việc xem nhẹ vai trò của kỹ năng này và không chú trọng thường xuyên rèn luyện, khiến cho rất nhiều sinh viên gặp khó khăn trong đọc hiểu, ảnh hưởng không nhỏ đến quá trình học tiếng Trung. Thêm vào đó, hai nguyên nhân lớn khác cũng góp phần gây nên khó khăn cho sinh viên chính là thiếu vốn từ vựng và không nắm vững ngữ pháp. Trong đó, thiếu vốn từ vựng là nguyên nhân được nhiều sinh viên lựa chọn nhất (76%) làm lí do giải thích việc sinh viên đọc hiểu không hiệu quả. 5 MỘT SỐ PHƯƠNG PHÁP GIÚP NÂNG CAO KỸ NĂNG ĐỌC HIỂU Qua điều tra, chúng tôi cũng đã thu thập được một số ý kiến về việc cho sinh viên luyện đọc hiểu theo nhóm, thay vì tự luyện. Theo kết quả phân tích, có 36% SV cho rằng luyện đọc hiểu theo nhóm mang lại hiệu quả hơn, 30% SV cho rằng tự luyện đọc hiểu thì hiệu quả hơn, 16% SV nghĩ rằng cả hai cách điều hiệu quả như nhau, và 18% SV còn lại không thể đưa ra ý kiến. Tuy nhiên, việc luyện đọc hiểu theo nhóm cũng chứa một số các khuyết điểm như 54% SV cho rằng luyện đọc hiểu theo nhóm khiến các bạn kém hơn sẽ ỷ lại vào các bạn giỏi hơn; 20% các bạn sinh viên cho rằng luyện đọc hiểu theo nhóm khiến các bạn học sẽ không theo kịp các bạn giỏi hơn. Lý do khách quan khác là hiện nay các sinh viên ít khi được gặp mặt và cùng nhau học, đa số đều là tự học. Vì vậy, việc gặp nhau thường xuyên và cùng nhau luyện tập cũng rất ít khi xảy ra. Do đó, phương pháp luyện đọc hiểu theo nhóm công nhận kết quả khá khả quan. Qua nghiên cứu từ kết quả khảo sát, chúng tôi nhận ra rằng, từ vựng và ngữ pháp mới chính là vấn đề cơ bản nhất, quan trọng nhất mà sinh viên cần phải cải thiện. Tuy đây không phải là phát hiện quá mới mẻ, nhưng đó lại là chìa khóa quan trọng và tối ưu để sinh viên có thể nắm được, nếu có những phương pháp tốt để giúp nhớ lâu từ vựng, luyện tập ngữ pháp, chắc chắn sẽ mang lại hiệu quả thiết thực, giúp sinh viên không những nâng cao kỹ năng đọc hiểu mà còn những kỹ năng khác trong quá trình học tiếng Trung. Trên đây là một số ý kiến và đề xuất về việc nâng cao trình độ đọc hiểu của sinh viên chuyên ngành tiếng Trung tại trường Đại học Hutech. Để đi theo hướng nghiên cứu phương pháp học từ vựng và ngữ pháp, chúng ta cần phải có thêm một bài nghiên cứu chuyên sâu thêm về vấn đề này, nhằm tìm ra những phương pháp hiệu quả, ứng dụng được cho nhiều đối 2749
  4. tượng sinh viên ở những năng lực học tập khác nhau. Từ đó mang lại hiệu quả thiết thực, giúp ích cho quá trình học tiếng Trung của sinh viên. TÀI LIỆU THAM KHẢO [1] Phiếu khảo sát online: https://forms.gle/hbrcsj2EfTwUup3U8 [2] Tài liệu trực tuyến: [3] “Nghiên cứu về cảm nhận của sinh viên học tiếng Trung Quốc về hoạt động thao nhóm nhỏ, cặp đôi theo đường hướng giao tiếp tại trường Đại học Sư phạm Thái Nguyên.”(Lưu Thị Lan Hương). [4] http://jst.tnu.edu.vn/jst/article/view/1330/pdf [5] “Những khó khăn của sinh viên ngành tiếng Trung ở cấp độ sơ cấp khi học môn đọc hiểu và một vài kiến nghị giảng dạy.” (Trần Quang Huy). [6] http://opentesol.ou.edu.vn/uploads/5/9/9/8/59980917/opentesol2017_proceedings_full_ papers.pdf#page=680 [7] “Thử nghiệm nâng cao tính hợp tác trong giờ học đọc hiểu tiếng Nhật trình độ trung cấp – Sử dụng task sheet trong hoạt động nhóm.” (Lê Thị Minh Nguyệt) [8] https://repository.vnu.edu.vn/flowpaper/simple_document.php?subfolder=40/05/98/&do c=40059850992818282643728276019896198277&bitsid=5a4a53f6-a62f-46e1-92a2- c2032f7ddc3f&uid= 2750
nguon tai.lieu . vn