Xem mẫu
- Báo i n t và c gi c a báo i n t I.Báo chí- ch c năng, nhi m v c a báo chí trong i s ng xã h i 1.Ch c năng c a báo chí Theo cu n Cơ s lý lu n báo chí truy n thông c a tác gi Dương Xuân Sơn- inh Văn Hư ng- Tr n Quang thì báo chí có nh ng ch c năng chính sau ây 1.1. Ch c năng giáo d c tư tư ng. Báo chí là m t trong nh ng phương ti n quan tr ng c a ng th c hi n ch c năng giáo d c chính tr - tư tư ng cho qu n chúng. Ho t ng giáo d c tư tư ng c a báo chí d a trên s tác ng có tính thuy t ph c b ng vi c thông tin nh ng s ki n, hi n tư ng, quá trình c a i s ng xã h i m t cách trung th c và khách quan. S ph n ánh k p th i, phong phú các s ki n, k t h p v i minh ch ng ch t ch và khoa h c là cơ s t o nên ch t lư ng m i trong nh n th c c a công chúng- s nh n th c có lý trí, t giác nh ng quan i m v cu c s ng, nh ng lý tư ng xã h i, nh ng giá tr c a hi n th c. Trong hoàn c nh t nư c ang phát tri n và h i nh p m nh m , ch c năng giáo d c tư tư ng càng ư c cao và báo chí là l c lư ng xung kích th c hi n ch c năng này. Như C.Mác t ng nói: “ i u áng chú ý nh t c a các t báo là ch nó c n d hàng ngày vào phong trào và có kh năng là ngư i phát ngôn tr c ti p c a phng trào. Nó ph n ánh y toàn b nh ng s ki n ang di n ra h ng ngày, là m i
- tác ng qua lai sinh ng không nh ng gi a nhân dân v i báo chí cách hàng ngày c a nhân dân” N n kinh t th trư ng như m t làn gió tác ng vào h u kh p các làng b n, t thôn quê n thành th , t nông thôn n mi n núi, và trong ông o qu n chúng nhân dân, không ph i ai cũng có ư c nh n th c tư tư ng v ng vàng, không ph i không có nh ng ph n t cơ h i xúi gi c nhân dân ch ng l i ng và Nhà nư c. Hơn b t c phương ti n nào, b ng s c th hoá nh ng chính sách, pháp lu t, ưa chính sách, pháp lu t vào i s ng…báo chí ã tr thành ngư i tuyên truy n cho hàng tri u qu n chúng nhân dân hi u và tin theo ư ng l i chính sách c a ng. Như trong th i kỳ t nư c v a m i giành c l p, Bác H ã nh n m nh: “Các báo và các ban tuyên truy n nên hư ng d n lòng yêu nư c và chí cương quy t c giành c l p hòan toàn c a ng bào m t cách ôn hòa, bình tĩnh, có l i cho ngo i giao. Hơn n a c n ph i gi i thích cho tòan dân hi u rõ con ư ng i c a Chính ph khi ký v i Pháp Hi p nh sơ b ”1 Sau khi chi n th ng th c dân Pháp, Mi n B c trong công cu c xây d ng ch nghĩa xã h i, m t l n n a, Bác nh n m nh: “T báo ng là như nh ng l p hu n luy n gi n ơn, thi t th c và r ng kh p. Nó d y b o chúng ta nh ng i u c n bi n v tuyên truy n, t ch c, lãnh o và công tác. Hàng ngày nó giúp nâgn cao trình chính tr và năng su t công tác c a chúng ta. N u c c m u làm vi c mà không xem, không nghiên c u báo ng, thì khác nào nh m m t i êm; nh t nh s lúng túng, v p váp, h ng vi c”2. Ngày nay, báo chí càng có vai trò quan tr ng trong i s ng xã h i. Th i gian v a qua, hàng lo t nh ng chính sách v y t , giáo d c, t ai - là nh ng v n liên quan tr c ti p n i s ng nhân dân ã ư c báo chí ưa tin nhi u chi u, v i nh ng phân tích lý gi i h t s c c n k nhân dân hi u và ng h chính sách c a nhà nư c.
- Ví d như v i tài v khám ch a b nh mi n phí cho tr em dư i 6 tu i, báo Ti n Phong ã ăng m t lo t bài như: Không lo thi u kinh phí khám ch a b nh cho tr em dư i 6 tu i (báo Ti n Phong ngày 5.4.2005), bài Th khám ch a b nh mi n phí cho tr dư i 6 tu i: ít nh t ph i m t quý n a (báo Ti n Phong ngày 14.4) nói v nh ng ti n ích cũng như v n khó khăn t ra cho ngành y t , cho ngư i dân khi ưa ch trương này vào cu c s ng. V i nh ng tác ph m báo chí i vào nh ng v n c p thi t c a i s ng, báo chí ã góp ph n c th hoá ư ng l i, chính sách c a ng và Nhà nư c vào i s ng nhân dân, nhân dân th y pháp lu t hay chính sách c a nhà nư c th t s g n gũi và vì nhân dân. Trong cu n Cơ s lý lu n báo chí truy n thông c a nhóm tác gi Dương Xuân Sơn, inh Văn Hư ng, Tr n Quang cũng ã c p tr c ti p nv n này: “Báo chí là m t trong nh ng phương ti n quan tr ng c a ng th c hi n ch c năng giáo d c chính tr - tư tư ng cho qu n chúng. Ho t ng giáo d c tư tư ng c a báo chí d a trên s tác ng có s c thuy t ph c b ng vi c thông tin nh ng s ki n, hi n tư ng, quá trình c a i s ng xã h i m t cách trung th c và khách quan. S ph n ánh k p th i phong phú các s ki n, k t h p v i minh ch ng ch t ch và khoa h c là cơ s t o nên ch t lư ng m i trong nh n th c c a công chúng- s nh n th c có lý trí, t giác nh ng quan i m v cu c s ng, nh ng lý tư ng xã h i, nh ng giá tr c a hi n th c”. (trang 77, sdd) Báo chí ã óng vai trò quan tr ng trong vi c th c hi n giáo d c tư tư ng các vùng “ i m nóng” như Tây Nguyên, Tây B c… 1.2. Ch c năng qu n lý và giám sát xã h i Báo chí th c hi n quá trình qu n lý xã h i b ng các n i dung ch y u sau:
- ăng t i ph bi n ư ng l i chính sách c a ng, Nhà nư c và các c p, các ngành cho các t ch c và các thành viên xã h i bi t, hi u, nh n th c và hành ng trong th c ti n. ng ta trong nhi u văn ki n ã ch rõ: Các phương ti n thông tin i chúng có nhi m v truy n bá, ư ng l i chính sách c a ng, Nhà nư c i sát th c th c t . Báo chí tham gia tích c c vào vi c xây d ng và hoàn thi n ư ng l i ch trương chính sách c a ng, Nhà nư c các c p các ngành trong xã h i. ây là nhi m v quan tr ng c a bá chí. i u này cho th y, báo chí không ch tuyên truy n, ng viên và t ch c qu n chúng th c hi n mà còn tham gia tr c ti p vào vi c xây d ng m i, s i, b sung và hoàn thi n ư ng l i, chính sách, pháp lu t. Ví d : Trong kỳ h p th 7 qu c h i khóa XI, Báo tu i tr c p m t lo t v n qua các tít báo như: Có th làm lu t nhanh mà t t, Lu t ph i kh thi…hay như v v n giáo d c: C n m t b sách giáo khoa và chính sách c tuy n, H kh u tr thành c n tr trong th c hi n quy n bình ng h c t p…hay Sài Gòn gi i phóng có bài: Ki m toán nhà nư c ph i có vai trò c bi t, d th o lu t Thương m i thi u chính sách c th … Báo chí ph n ánh, phân tích k p th i tình hình th c t , hi n tr ng công vi c c a các a phương, cơ s s n xu t ho c m t v n nào ó trong s nghi p xây d ng và b o v t qu c. Báo chí cùng v i nhân dân xu t sáng ki n, ưa ra ki n ngh , gi i pháp cho ho t ng qu n lý hi u qu hơn trên cơ s phân tích sâu s c, toàn di n và khoa h c các s li u, d li u c n thi t. 1.3. Ch c năng phát tri n văn hoá gi i trí Phát tri n văn hoá và gi i trí là m t trong nh ng ch c năng khách quan c a báo chí. Bên c nh ch c năng giáo d c tư tư ng và giám sát xã h i.
- V i l i th c a mình, trên t ng s báo, chương trình phát thanh, truy n hình…h ng ngày h ng gi truy n bá nh ng giá tr văn hoá truy n th ng c a dân t c, tinh hoa văn hoá nhân lo i góp ph n kh ng nh b n s c văn hoá dân t c trong th i i giao lưu qu c t như hi n này. Bên c nh vi c truy n bá, ph bi n các tác ph m văn hoá- văn ngh nói trên thì thông tin qu ng cáo trên báo chí cũng có ý nghĩa xã h i to l n, áp ng nhu c u a d ng, phong phú c a nhân dân. ó là qu ng cáo, ch d n, d báo th i ti t, giá c th trư ng…. Trong th i kỳ h i nh p kinh t , v n h i nh p văn hóa qu c t và s h i nh p văn hóa cũng t ra nhi u v n thách th c. Nh ng v n như s quay tr l i c a dòng nh c ph n ng t h i ngo i, m t b n s c dân t c cũng tr thành nh ng tài nóng h i trên báo chí. V Paris by night g n ây là m t ví d : Bài báo này vi t v i m c ích phê phán n ph m này, nhưng l i nêu quá nhi u thông tin v nó. Trên m t tr n u tranh chính tr , u tranh ch ng tư tư ng ph n ng và các bi u hi n c a suy thóai văn hóa ã di n ra h t s c sôi n i trên m t báo. Và trong cu c chi n này, vai trò nh hư ng dư lu n c a báo chí ã ư c kh ng nh m t cách rõ nét. 2.Báo chí Vi t Nam trong s nghi p xây d ng và b o v t qu c, th c hi n công cu c công nghi p hoá, hi n i hoá t nư c. Trong hai cu c chi n tranh c u nư c vĩ i c a dân t c, báo chí ã góp ph n không nh ng viên qu n chúng nhân dân, huy ng s c ngư i, s c c a cho ti n tuy n. Báo chí cũng góp ph n không nh khi p tan m i âm mưu tuyên truy n m dân c a ch, góp ph n ưa t nư c i n th ng l i cu i cùng.
- c bi t, trong nh ng th i kh c quy t nh, nh ng i thay to l n c a t nư c như th i kỳ i m i, v i nhi u chính sách m i, còn xa l v i i s ng nhân dân, báo chí ã làm t t nhi m v tuyên truy n, gi i thích cho nhân dân hi u ư ng l i chính sách m i c a ng. Không ch có v y, báo chí còn góp ph n to l n vào vi c i u ch nh các d lu t, ban hành chính sách khi ch ra nh ng b t c p, nh ng h n ch t n t i giúp cơ quan ch c năng s a i áp d ng lu t pháp phù h p hơn v i tình hình th c t . Khi Liên Xô tan rã, m t b ph n ngư i dân hoang mang thì báo chí là ng n cò tiên phong nêu cao tinh th n i m i khi n cho ngư i dân tin tư ng vào s lãnh oc a ng, Nhà nư c và con ư ng ã ch n. Hi n nay, trong quá trình ra nh p WTO (t ch c thương m i th gi i), Báo chí cũng á góp ti ng nói quan tr ng vào vi c nêu lên nh ng cơ h i và thách th c khi VN ra nh p t ch c này. G n ây, v ch này có th k n: WTO ích ã g n, Th y s n vi t nam mu n ra bi n l n c n thương hi u m nh, WTO th ng nh t thu quan cho nông ph m…trên Ti n Phong hay M tăng cư ng àm phán v vi c gia nh p WTO v i Vi t Nam, S a lu t h i nh p…trên Tu i tr … hàng trăm bài báo v tác ng c a vi c gia nh p WTO n m i t ng l p, m i ngành ngh ã góp vào ti ng nói chung n n kinh t Vi t Nam chu n b cho h i nh p toàn c u, vươn ra bi n l n. Như v y, xã h i càng phát tri n thì vai trò c a báo chí càng ư c kh ng nh, i s ng báo chí ã có nh ng bư c phát tri n m nh m v i s phát tri n m nh c v s lư ng và ch t lư ng. II.Báo i n t và v trí c báo i n t trong h th ng các phương ti n truy n thông i chúng
- 1.Ti n b c a khoa h c k thu t và s ra i c a báo i n t 1.1. Khái ni m báo i n t Theo cu n bài gi ng lý thuy t và th c hành báo chí tr c tuy n c a tác gi Bùi Ti n Dũng, Nguy n Sơn Minh, Anh c: Hi n nay, vi c s d ng thu t ng nh danh lo i hình báo chí mà thông tin ư c chuy n t i và ti p nh n qua m ng Internet v n chưa th ng nh t và ang là v n gây nhi u tranh cãi. Trên th gi i, lo i hình báo chí này có nhi u tên g i khác nhau như “onine Newspaper” (báo chí trên m ng, tr c tuy n), e- journal (electronic journal- báo chi i n t ), “e- zine” (electronic magazine- t p chí i n t )… Vi t Nam, thu t ng “Báo i n t ” ư c s d ng ph bi n, như Nhân Dân i n t , Lao ng i n t , ngoài ra, nhi u ngư i còn g i chúng b ng các tên khác như “Báo m ng”, “báo chí Internet”, “Báo tr c tuy n”… i u 3 lu t báo chí quy nh: báo i n t là lo i hình báo chí ư c th c hi n trên m ng thông tin máy tính. Bên c nh ó, nhi u nhà nghiên c u ã tìm n m t thu t ng khác v n ã ư c s d ng khá ph bi n trong các tài li u báo chí nư c ngoài ó là “online”. T i n tin h c nh nghĩa online dùng theo nghĩa thông d ng ch tr ng thái ho t ng c a m t máy tính khi ã k t n i v i m ng internet và s n sàng ho t ng. Online d ch sang ti ng Vi t là “trên m ng” ho c “tr c tuy n”. Thu t ng này phù h p v i vi c ti p nh n thông tin trên m ng, vì mu n c ư c báo ngư i c ph i có m t máy tính có kh năng k t n i vào m ng tình tr ng tr c tuy n.
- Trong khóa lu n này, m c dù khái ni m báo i n t còn nhi u i u ph i tranh cãi nhưng tôi gi úng tên g i c a Báo Ti n Phong “ t tên” cho a con m i ra i c a mình là Ti n phong i n t . L ch s hình thành và phát tri n báo chí internet ư c t trên n n t ng là s ti n b khoa h c k thu t nói chung và s ra i, phát tri n c a máy tính nói riêng.
Chính trị học
Báo chí - Truyền thông
Xã hội học
Giáo dục học
Tâm lý học
Lịch sử - Văn hoá
Triết học
Ngôn ngữ học
Thư viện thông tin
Văn học nước ngoài
Ngư nghiệp
Hành chính - Pháp luật
Địa lý - Địa danh
Văn học Việt nam
Lịch sử Đảng
CNXH - KH
Tư Tưởng HCM
Ngụ ngôn - Cổ tích
Ca dao - Tục ngữ
Hoá học
Sinh học
Y khoa - Dược
Kinh tế học