Xem mẫu
- TRƯ NG I H C KINH T THÀNH PH H CHÍ MINH
KHOA LÝ LU N CHÍNH TR
o0o
tài s 77:
Thành ph n kinh t có
v n u tư nư c ngoài
th c tr ng và gi i
pháp
GVHD: Nguy n Th Di u Phương
SV: Tr n Chí Vương
MSSV: 107202846
L p: 28. Khóa: 33
Tp H Chí Minh 2008
1
- M cl c
Tài li u tham kh o ............................................................................................. 3
L im u ......................................................................................................... 4
Chương I: Cơ s lý lu n v kinh t có v n u tư nư c ngoài (FIE) trong n n
kinh t th trư ng nh hư ng XHCN Vi t Nam ....................................... 5-7
1.1. Khái ni m và vai trò c a FIE Vi t Nam ................................................ 5-6
1.1. Khái ni m ................................................................................................ 5
1.2. Vai trò ................................................................................................... 5-6
1.2. Các hình th c và c trưng kinh t c a kinh t có v n u tư nư c
ngoài ................................................................................................................. 6-7
1.2.1. Các hình th c ..................................................................................... 6-7
1.2.2. c trưng kinh t ................................................................................... 7
Chương II: Th c tr ng phát tri n và s d ng FIE c a Vi t Nam t năm
2001 t i nay ................................................................................................... 8-16
2.1. Th c tr ng ho t ng c a FIE trong n n kinh t th trư ng nh hư ng
XHCN .......................................................................................................... 8-12
2.1.1. Khái quát chung v tình hình u tư nư c ngoài Vi t Nam ........... 8-10
2.1.2. ánh giá t ng quát ho t ng c a kinh t có v n u tư nư c ngoài t i
Vi t Nam ................................................................................................. 10-12
2.2. Tác ng c a khu v c u tư nư c ngoài i v i n n kinh t .............. 12-16
2.2.1. Nh ng m t tích c c ........................................................................ 12-14
2.2.2. Nh ng m t h n ch ........................................................................ 14-16
Chương III: Nguyên nhân, bài h c kinh nghi m và các gi i pháp ch y u
phát tri n khu v c u tư nư c ngoài ....................................................... 16-22
3.1. Nguyên nhân c a nh ng thành t u và h n ch c a khu v c u tư nư c
ngoài .......................................................................................................... 16-18
3.1.1. Nguyên nhân c a nh ng thành t u ................................................. 16-17
3.1.2. Nguyên nhân c a nh ng t n t i và h n ch .................................... 17-18
3.2. Bài h c kinh nghi m ........................................................................... 18-19
3.3. Các gi i pháp ch y u phát tri n khu v c u tư nư c ngoài........... 19-22
K t lu n ............................................................................................................ 23
2
- TÀI LI U THAM KH O
A. Giáo trình kinh t chính tr Mác – Lênin
B giáo d c và ào t o (NXB chính tr qu c gia)
B. Kinh t chính tr Mác – Lênin (ph n 2)
Trư ng H kinh t thành ph H Chí Minh
C. http://viet.vietnamembassy.us
i s quán c ng hòa xã h i ch nghĩa Vi t Nam t i h p ch ng qu c
hoa kỳ
D. http://fia.mpi.gov.vn
B k ho ch và u tư
E. http://www.cpv.org.vn
Báo i n t ng c ng s n Vi t Nam
F. http://www.mofa.gov.vn
B ngo i giao Vi t Nam
G. http://www.tapchicongsan.org.vn
T p chí ng c ng s n
H. http://www.bico.com.vn
Lu t sư và tư v n
I. http://vneconomy.vn
Thương hi u Vi t Nam
J. http://www.moi.gov.vn
B công thương
K. http://vi.wikipedia.org
Bách khoa toàn thư m
3
- L im u
H i nh p kinh t qu c t hi n nay là xu th t t y u khách quan. Trong nh ng
năm g n ây, xu th toàn c u hóa kinh t g n li n v i s phát tri n c a khoa h c
– kĩ thu t, s phát tri n nh y v t c a l c lư ng s n su t do phân công lao ng
qu c t di n ra trên ph m vi toàn c u. Kinh t th trư ng là m t n n kinh t m ,
do ó m i nư c c n có nh ng m i quan h v i th trư ng th gi i, không m t
qu c gia nào tách kh i th trư ng th gi i mà có th phát tri n n n kinh t c a
mình. Theo xu th chung c a th gi i, Vi t Nam cũng ang t ng bư c h i nh p
n n kinh t th gi i. Vi t Nam ang trong quá trình i m i chuy n sang n n
kinh t th trư ng theo nh hư ng xã h i ch nghĩa, vi c y m nh h p tác qu c
t là v n quan tr ng c a công cu c i m i.
Trong công cu c i m i không th không nh c n thành ph n kinh t có
v n u tư nư c ngoài, nó có óng góp không nh trong vi c tăng trư ng GDP,
gi i quy t vi c làm cho ngư i lao ng, s tăng trư ng c a kim ng ch xu t nh p
kh u. Vi c m r ng giao lưu kinh t qu c t s góp ph n thu hút v n u tư nư c
ngoài, ti p thu ư c nh ng thành t u khoa h c công ngh tiên ti n, nh ng kinh
nghi m quý báu c a các nư c kinh t phát tri n và t o ư c môi trư ng thu n l i
cho n n kinh t nư c ta. ó là lý do em ch n tài này i sâu vào tìm hi u
th c tr ng ho t ng c a thành ph n kinh t có v n u tư nư c ngoài, nh ng h n
ch khó khăn, và nh ng gi i pháp ư c ưa ra phát tri n thành ph n kinh t
này.
Chương I: Cơ s lý lu n v kinh t có v n u tư nư c ngoài (FIE) trong n n
kinh t th trư ng nh hư ng XHCN Vi t Nam.
1.1. Khái ni m và vai t c a FIE Vi t Nam
1.1. Khái ni m
Kinh t có v n u tư nư c ngoài là thu t ng ch các doanh nghi p có v n
u tư nư c ngoài, m i ư c s d ng ph bi n trong vài th p niên g n ây, khi
làn sóng u tư t qu c gia này sang qu c gia khác tăng lên nhanh chóng.
4
- Vi t Nam thành ph n kinh t có v n u tư nư c ngoài m i ư c xác nh
t văn ki n i h i ng toàn qu c l n th IX là thành ph n kinh t bao g m:
+ Các doanh nghi p 100% v n nư c ngoài.
+ Các doanh nghi p liên doanh
+ Các doanh nghi p có v n u tư nư c ngoài.
Thành ph n kinh t này không ng nh t v i các thành ph n kinh t trong
nư c c v m c tiêu và cơ ch v n hành.
M t khác, thành ph n kinh t tư b n tư nhân và kinh t tư b n nhà nư c nêu
trên bao g m m t ph n v n u tư nư c ngoài vào Vi t nam. Vì v y vi c xác
nh thành ph n kinh t có v n u tư nư c ngoài là c n thi t v a có chính
sách thu hút m nh hơn v n u tư nư c ngoài, v a quan tm theo dơi, phn tích
i u ch nh m b o m i quan h tương quan h p lý v i các thành ph n kinh t
trong nư c và l i ích c a t nư c.
1.2. Vai trò
Thành ph n kinh t có v n u tư nư c ngoài có v trí to l n v m i m t
trong th i kì quá lên CNXH nư c ta. Trong nh ng năm g n ây, cùng v i
xu th toàn c u hóa và h i nh p kinh t qu c t , kinh t có v n u tư nư c ngoài
tăng, t 1991 n 2000, giá tr s n xu t bình qun tăng 22% m t năm, trong 5 năm
(1996 – 2000) v n u tư nư c ngoài t o ra 34% giá tr s n xu t toàn ngành công
nghi p, trên 22% kim ng ch xu t kh u và óng góp 10% GDP c a t nư c.
Các doanh nghi p có v n u tư nư c ngoài không nh ng ã góp ph n m
r ng th trư ng ngoài nư c, nâng cao năng l c xúât kh u c a Vi t Nam mà còn
thúc y phát tri n th trư ng trong nư c và các ho t ng d ch v khác. ó là
ho t ng kinh doanh khách s n, d ch v , tư v n, công ngh . Kim ng ch xu t
kh u khu v c này tăng trư ng năm sau cao hơn năm trư c.
c bi t các doanh nghi p có v n u tư nư c ngoài ã t o nên nhi u ngành
ngh , nhi u s n ph m m i, góp ph n tăng năng l c ngành công nghi p Vi t Nam.
Các doanh nghi p u tư nư c ngoài chi m 100% v khai thác d u, s n xu t ôtô,
máy bi n th 250-1.000 Kva, máy gi t, t l nh, i u hoà, máy thu băng, u
video, nguyên li u nh a, s i Pe và Pes; chi m 50% s n lư ng v i; 45% s n ph m
may và 35% v giày dép.
Cũng qua u tư nư c ngoài, nhi u công ngh m i ư c nh p vào Vi t
Nam, nh t là trong các lĩnh v c vi n thông, d u khí, i n t , tin h c, s n xu t ôtô,
s i v i cao c p... Các doanh nghi p này cũng ã em l i nh ng mô hình qu n lý
ti n ti n cùng phương th c kinh doanh hi n i, i u này ã thúc y các doanh
nghi p trong nư c i m i công ngh , nâng cao ch t lư ng s n ph m, t o s
c nh tranh lành m nh gi a các doanh nghi p, b o v quy n l i ngư i tiêu dùng.
1.2. Các hình th c và c trưng kinh t c a kinh t có v n u tư nư c
ngoài
1.2.1. Các hình th c
Doanh nghi p liên doanh
5
- Doanh nghi p liên doanh là doanh nghi p do hai bên ho c nhi u bên h p tác
thành l p t i Vi t Nam trên cơ s h p ng liên doanh ho c hi p nh ký gi a
Chính ph nư c C ng hoà xã h i ch nghĩa Vi t Nam và Chính ph nư c ngoài
ho c là doanh nghi p do doanh nghi p có v n u tư nư c ngoài h p tác v i
doanh nghi p Vi t Nam ho c do doanh nghi p liên doanh h p tác v i nhà u tư
nư c ngoài trên cơ s h p ng liên doanh. Doanh nghi p liên doanh ư c thành
l p theo hình th c công ty trách nhi m h u h n. M i bên liên doanh ch u trách
nhi m trong ph m vi ph n v n cam k t góp vào v n pháp nh c a doanh nghi p.
Doanh nghi p liên doanh có tư cách pháp nhân theo pháp lu t Vi t Nam, ư c
thành l p và ho t ng k t ngày ư c c p Gi y phép u tư.
Doanh nghi p liên doanh là hình th c doanh nghi p th c s em l i nhi u
l i th cho c nhà u tư vi t nam và nhà u tư nư c ngoài. i v i các nhà u
tư vi t nam, khi tham gia doanh nghi p liên doanh, ngoài vi c tư ng phân chia
l i nhu n theo t l v n góp, nhà u tư vi t nam còn có i u ki n ti p c n v i
công ngh hi n i, phong cách và trình qu n lý kinh t tiên ti n. i v i bên
nư c ngoài, l i th ư c hư ng là ư c m b o kh năng thành công cao hơn do
môi trư ng kinh doanh, pháp lý hoàn toàn xa l nêu không có bên vi t nam thì s
g p r t nhi u khó khăn.
Doanh nghi p 100% v n u tư nư c ngoài
Doanh nghi p 100% v n u tư nư c ngoài là doanh nghi p thu c s h u
c a Nhà nư c u tư nư c ngoài do Nhà u tư nư c ngoài thành l p t i Vi t
Nam t qu n lý và t ch u trách nhi m v k t qu kinh doanh. Doanh nghi p
100% v n u tư nư c ngoài ư c thành l p theo hình th c Công ty trách nhi m
h u h n, có tư cách pháp nhân theo pháp lu t Vi t Nam, ư c thành l p và ho t
ng k t ngày ư c c p gi y phép u tư.
V n pháp nh c a Doanh nghi p 100% v n nư c ngoài ít nh t ph i b ng
30% v n u tư. i v i các d án xây d ng công trình k t c u h t ng, d án
u tư vào a bán khuy n khích u tư, d án tr ng r ng, d án có quy mô l n,
t l này có th th p hơn nhưng không dư i 20% v n u tư và ph i ư c cơ
quan c p gi y phép u tư ch p nh n..
Doanh nghi p có v n u tư nư c ngoài
Doanh nghi p có v n u tư nư c ngoài là doanh nghi p ư c thành l p
b i nhà u tư nư c ngoài th c hi n ho t ng u tư t i Vi t Nam ho c
doanh nghi p Vi t Nam do nhà u tư nư c ngoài mua c ph n, sáp nh p, mua
l i.
1.2.2. c trưng kinh t
Doanh nghi p có v n u tư nư c ngoài Vi t Nam là ư c t o l p không
ch do v n b ng ti n mà còn b ng tài s n vô hình (sáng ch , công ngh , bí quy t,
thương hi u, nhãn mác, danh ti ng, k năng qu n lý, th trư ng...), tài s n h u
hình (máy móc, thi t b , nguyên li u...).
6
- Tài s n vô hình
Tài s n vô hình là nh ng tài s n th hi n ra b ng nh ng l i ích kinh t ,
chúng không có c u t o v t ch t, mà t o ra nh ng quy n và nh ng ưu th iv i
ngư i s h u và thư ng sinh ra thu nh p cho ngư i s h u chúng
Tài s n vô hình có c i m: m t là, g n li n v i ch th nh t nh; hai là,
mang l i l i ích cho ch th ó. Ngoài nh ng c i m nêu trên, tài s n vô hình
còn có c i m n i b t, mà chính nh c i m này ngư i ta d dàng “nh n ra”
chúng, ó là không có hình thái v t ch t c th .
Tài s n h u hình
Tài s n h u hình là nh ng tư li u lao ng ch y u có hình thái v t ch t
(t ng ơn v tài s n có k t c u c l p ho c là m t h th ng g m nhi u b ph n
tài s n liên k t v i nhau th c hi n m t hay m t s ch c năng nh t nh) tho
mãn các tiêu chu n c a tài s n c nh h u hình, tham gia vào nhi u chu kỳ kinh
doanh nhưng v n gi nguyên hình thái v t ch t ban u như nhà c a, v t ki n
trúc, máy móc, thi t b ..
Chương II: Th c tr ng phát tri n và s d ng FIE c a Vi t Nam t
năm 2001 t i nay
2.1. Th c tr ng ho t ng c a FIE trong n n kinh t th trư ng nh
hư ng XHCN
2.1.1. Khái quát chung v tình hình u tư nư c ngoài Vi t Nam
Trong th p niên 80 và u th p niên 90, u tư nư c ngoài (FDI) vào Vi t
Nam còn nh . n năm 1991, t ng s v n FDI Vi t Nam m i ch là 213 tri u
ô-la M . Tuy nhiên, con s FDI ăng ký ã tăng m nh t 1992 và t nh i m
vào 1996 v i t ng v n ăng ký lên n 8,6 t ô-la M . S tăng m nh m c a
FDI này là do nhi u nguyên nhân. Các nhà u tư nư c ngoài b thu hút b i ti m
năng c a m t n n kinh t ang trong th i kỳ chuy n i v i m t th trư ng ph n
l n còn chưa ư c khai thác. Thêm vào ó, các nhà u tư nư c ngoài còn b h p
d n b i hàng lo i các y u t tích c c khác như l c lư ng lao ng d i dào, giá
nhân công r và t l bi t ch cao.
Bên c nh nh ng y u t bên trong còn có các y u t bên ngoài óng góp vào
vi c gia tăng c a FDI. Th nh t là làn sóng v n ch y d n v các th trư ng m i
n i trong nh ng năm 80 và u nh ng năm 90. Trong các th trư ng này, ông
Nam Á là m t i m chính nh n FDI. Năm 1990, các nư c ông Nam Á thu hút
36% t ng dòng FDI n các nư c ang phát tri n. Th hai là dòng v n nư c
ngoài vào các n n kinh t quá kh i xã h i ch nghĩa trư c ây, nơi mà h cho
r ng ang có các cơ h i kinh doanh m i và thu l i nhu n. Th ba, là các nư c
m nh trong vùng (c th là Mã-lai-xi-a, Xin-ga-po, Thái-lan,…) ã b t u xu t
7
- kh u v n. Là m t n n kinh t ang trong th i kỳ quá ông Nam Á, Vi t
Nam có ư c l i th t các y u t này[1].
Trong kho ng th i gian 1991-1996, FDI óng m t vai trò quan tr ng trong
vi c tài tr cho s thi u h t trong tài kho n vãng lai c a Vi t Nam và ã có
nh ng óng góp cho cán cân thanh toán qu c t c a Vi t Nam.
Trong giai o n 1997-1999, Vi t Nam ã tr i qua m t giai o n t t d c c a
ngu n FDI ăng ký, c th là 49% năm 1997, 16% năm 1998 và 59% năm 1999,
m t ph n là do kh ng ho ng tài chính châu Á. Năm nư c u tư l n nh t vào
Vi t Nam u t khu v c châu Á và ph i i m t v i nh ng khó khăn th c s t i
qu c gia c a mình. b o m cho ho t ng kinh doanh t i nư c mình, các nhà
u tư này ã bu c ph i hu ho c hoãn các k ho ch m r ng ra nư c ngoài.
Cu c kh ng ho ng cũng bu c các nhà u tư ph i s a i th p i ch tiêu m
r ng sang châu Á. Cu c kh ng ho ng cũng ã d n n vi c ng ti n c a các
nư c ông Nam Á b m t giá. Vi t Nam, do v y, cũng tr nên kém h p d n i
v i nh ng d án t p trung vào xu t kh u. Hơn n a, các nhà u tư nư c ngoài
cũng nh n ra r ng các d ki n v nhu c u c a th trư ng ã b th i ph ng. Các
b c rào c n cho vi c kinh doanh cũng tr nên rõ ràng hơn.
Giai o n 2000-2002: Giá tr FDI ăng ký tăng tr l i vào năm 2000 v i
m c 25,8% và 2001 v i m c 22,6%, nhưng v n chưa ư c hai ph n ba so v i
năm 1996. FDI ăng ký tăng vào năm 2001 và 2002 là k t qu c a d án ư ng
ng Nam Côn Sơn (2000) v i t ng v n u tư là 2,43 t ô-la M , và D án XD-
KD-CG Phú M (2001) v i t ng v n u tư là 0,8 t ô-la M . Năm 2002, FDI
ăng ký l i gi m xu ng còn kho ng 1,4 t ô-la M , t kho ng 54,5% c a m c
năm 2001.
Giai o n 2002-2005 thu hút v n c p m i (k c tăng v n) t 20,8 t USD
vư t 73% so v i m c tiêu t i Ngh quy t 09/2001/NQ-CP ngày 28/8/2001 c a
Chính ph , v n th c hi n t 14,3 t USD tăng 30% so v i m c tiêu. Nhìn chung
trong 5 năm 2001-2005, v n FDI c p m i u tăng t m c năm sau cao hơn
năm trư c (t tr ng tăng trung bình 59,5%), nhưng a ph n là các d án có quy
mô v a và nh . c bi t trong 2 năm 2006-2007, dòng v n FDI vào nư c ta ã
tăng áng k (32,3 t USD) v i s xu t hi n c a nhi u d án quy mô l n u tư
ch y u trong lĩnh v c công nghi p (s n xu t thép, i n t , s n ph m công ngh
cao,...) và d ch v (c ng bi n, b t ng s n, công ngh thông tin, du l ch-d ch v
cao c p .v.v.). i u này cho th y d u hi u c a “làn sóng FDI” th hai vào Vi t
Nam.
Giai o n 2006 n tháng 10/2008, t ng s v n u tư t nư c ngoài vào
Vi t Nam tăng m nh. c bi t là năm 2008 có v n u tư cao nh t và t m c k
l c trong su t 21 năm u tư nư c ngoài t i Vi t Nam, b t ch p nh ng khó khăn
ng n h n c a n n kinh t Vi t Nam như l m phát, suy thoái ch ng khoán... Cũng
8
- không làm chùn bư c các nhà u tư và v n u tư tr c ti p nư c ngoài v n ti p
t c vào r t m nh, cho th y ni m tin c a các nhà u tư vào tương lai dài h n
n n kinh t Vi t Nam.
B ng s li u v n u tư nư c ngoài t năm 2001 n tháng 10/2008
T ng s v n u tư T l tăng so v i năm
Năm
(t USD) 2001 (l n)
2001 3.2 0
2002 2.9 -1.10
2003 3.1 -1.03
2004 4.6 1.41
2005 6.8 2.13
2006 11.9 3.72
2007 20.3 6.34
2008
58.3 18.22
(10 tháng u năm)
2.1.2. ánh giá t ng quát ho t ng c a kinh t có v n u tư nư c ngoài
t i Vi t Nam
Trong 20 năm qua, khu v c kinh t có v n u tư nư c ngoài ã góp ph n
áng k trong quá trình phát tri n kinh t -xã h i t nư c b ng vi c t o ra t ng
giá tr doanh thu áng k , trong ó có giá tr xu t kh u, cũng như óng góp tích
c c vào ngân sách và t o vi c làm và thu nh p n nh cho ngư i lao ng. ng
th i, ti p t c kh ng nh vai trò trong s nghi p phát tri n kinh t , óng góp ngày
càng l n vào t ng s n ph m qu c n i (GDP) c a t nư c và th c s tr thành b
ph n c u thành quan tr ng c a n n kinh t . T m c óng góp trong th i kỳ 2001-
2005, t tr ng trên t trung bình là 14,6% GDP. Riêng năm 2005, khu v c u
tư nư c ngoài óng góp kho ng 15,5% GDP, cao hơn m c tiêu ra t i Ngh
quy t 09 (15%). Trong hai năm 2006 và 2007 khu v c kinh t có v n u tư nư c
ngoài óng góp trên 17% GDP. Trong giai o n 2001-2005 t ng giá tr doanh thu
t 77,4 t USD (trong ó giá tr xu t kh u không tính d u thô t 34,6 t USD,
chi m 44,7% t ng doanh thu), tăng g p 2,8 l n so v i 5 năm 1996-2000. Trong
hai năm 2006, 2007 t ng giá tr doanh thu t 69 t USD, trong ó giá tr xu t
kh u (tr d u thô) t 28,6 t USD, chi m 41% t ng doanh thu.
Không k d u thô, giá tr xu t kh u c a khu v c có v n u tư nư c ngoài
cũng gia tăng nhanh chóng. Trong 5 năm 2001-2005, giá tr trên t hơn 34,6 t
USD, cao g p 3 l n so v i th i kỳ 5 năm trư c, trong ó năm sau tăng hơn năm
trư c, năm 2002 tăng 25%, năm 2003 tăng 38%, năm 2004 tăng 39%, năm 2005
t 11,2 t USD, tăng 26%, óng góp 35% t ng giá tr kim ng ch xu t kh u c a
c nư c; tính c d u thô t l này là 56%. Năm 2006 giá tr xu t kh u c a khu
v c có v n u tư nư c t (n u tính c d u thô) t 12,6 t USD, chi m trên
57% t ng giá tr xu t kh u c a c nư c. Năm 2007, giá tr xu t kh u c a khu v c
9
- có v n u tư nư c ngoài t 19,7 t USD, n u tính c d u thô thì giá tr xu t
kh u là 27,3 t USD, chi m 56,8% t ng giá tr xu t kh u c a c nư c. 11 tháng
u năm 2008 khu v c u tư nư c ngoài óng góp kho ng 45% t ng kim ng ch
xu t kh u c a c nư c.
B ng s li u v t ng giá tr xu t kh u c a khu v c u tư nư c ngoài
T ng giá tr xu t kh u T l tăng so v i 2001
Năm
( t USD ) (l n)
2001 2.4 0
2002 3.2 1.33
2003 5.1 2.13
2004 8.3 3.46
2005 11.2 4.67
2006 12.6 5.25
2007 19.7 8.21
2008
26.3 10.96
( 11 tháng u năm )
Dù tr i qua nh ng bư c thăng tr m, nhưng khu v c kinh t có v n u tư
nư c ngoài ã không ng ng ư c m r ng và phát tri n, tr thành b ph n h u
cơ ngày càng quan tr ng c a n n kinh t , óng góp tích c c vào công cu c i
m i t nư c. Dòng v n u tư nư c ngoài vào Vi t Nam ngày càng gia tăng,
góp ph n b sung ngu n v n u tư phát tri n kinh t - xã h i. u tư nư c ngoài
ã góp ph n tích c c thúc y s chuy n d ch cơ c u kinh t , cơ c u lao ng
theo hư ng công nghi p hóa, hi n i hóa. Khu v c kinh t có v n u tư nư c
ngoài ã góp ph n t o ra nhi u ngành công nghi p m i và tăng cư ng năng l c
c a nhi u ngành công nghi p quan tr ng khác. V cơ c u vùng, u tư nư c
ngoài t p trung ch y u các vùng kinh t tr ng i m ã góp ph n làm cho các
vùng này th c s là vùng kinh t ng l c lôi kéo s phát tri n chung và các
vùng ph c n. S có m t t i Vi t Nam c a các doanh nghi p có v n u tư nư c
ngoài cũng ã thúc y các doanh nghi p trong nư c nâng cao kh năng c nh
tranh, i m i phương th c qu n tr doanh nghi p cũng như phương th c kinh
doanh. Thông qua u tư nư c ngoài, nhi u ngu n l c trong nư c như lao ng,
t ai, l i th a kinh t , tài nguyên ư c khai thác và s d ng có hi u qu hơn,
các ngu n l c ư c phân b h p lý hơn.
Tuy v n u tư nư c ngoài tăng m nh trong th i gian qua nhưng v n còn
chưa tương x ng v i ti m năng, c bi t là v n th c hi n còn th p so v i v n
cam k t. Còn có s m t cân i v ngành ngh , vùng lãnh th , nh t là u tư vào
lĩnh v c nông nghi p và ch bi n nông s n th c ph m còn ít; u tư nư c ngoài
ch y u v n t p trung các vùng kinh t tr ng i m; ngành công nghi p ph tr
chưa thu hút ư c nhi u v n u tư nư c ngoài. Vi c chuy n giao công ngh tiên
ti n trong ho t ng u tư nư c ngoài cũng còn nh ng h n ch do s d án công
10
- ngh cao chưa nhi u, m t s d án còn s d ng công ngh l c h u, c bi t là
th i gian u, chưa m b o quy chu n v b o v môi trư ng. Ngoài ra, m t s
nơi, lương c a ngư i lao ng còn th p, i u ki n làm vi c không b o m, chưa
tương x ng v i óng góp c a ngư i lao ng... ó là nh ng t n t i mà chúng ta
c n ph i t p trung gi i quy t trong th i gian t i.
2.2. Tác ng c a khu v c u tư nư c ngoài i v i n n kinh t
2.2.1. Nh ng m t tích c c
Khu v c kinh t có v n u tư nư c ngoài ngày càng kh ng nh vai trò
quan tr ng trong n n kinh t Vi t Nam, là khu v c có t c phát tri n năng ng
nh t.
V m t kinh t :
- u tư nư c ngoài là ngu n v n b sung quan tr ng cho v n u tư áp
ng nhu c u u tư phát tri n xã h i và tăng trư ng kinh t :
óng góp c a u tư nư c ngoài trong t ng v n u tư xã h i có bi n ng
l n. Trong 5 năm 2001-2005 chi m kho ng 16% t ng v n u tư xã h i; hai năm
2006-2007 chi m kho ng 16% (Theo Niên giám Th ng kê cơ c u v n u tư
th c hi n c a khu v c u tư nư c ngoài năm 2003 là 16%, năm 2004 là 14,2%,
năm 2005 là 14,9% và năm 2006 là 15,9%, ư c năm 2007 t trên 16%).
- u tư nư c ngoài góp ph n chuy n d ch cơ c u kinh t và cơ c u lao
ng, nâng cao năng l c s n xu t công nghi p:
u tư nư c ngoài óng m t vai trò quan tr ng cho s tăng trư ng c a n n
kinh t nói chung và cho ngành công nghi p nói riêng, trong ó t ng bư c tr
thành ngu n u tư quan tr ng c a Qu c gia, góp ph n phát tri n các ngành công
nghi p và t o công ăn vi c làm cho ngư i lao ng. Nhi u công trình l n ã hoàn
thành ưa vào s n xu t, phát huy hi u qu u tư, nhi u công trình tr ng i m
làm cơ s cho tăng trư ng giai o n sau ó ư c kh i công và y nhanh ti n ,
nh t là các công trình i n, d u khí, công nghi p n ng, công nghi p ph c v xu t
kh u.
T c tăng trư ng công nghi p c a khu v c kinh t có v n u tư nư c
ngoài cao hơn m c tăng trư ng công nghi p chung c a c nư c, góp ph n thúc
y chuy n d ch cơ c u kinh t theo hư ng công nghi p hóa, hi n i hóa (CNH,
H H), tăng t tr ng c a khu v c kinh t có v n u tư nư c ngoài trong ngành
công nghi p qua các năm
u tư nư c ngoài ã t o ra nhi u ngành công nghi p m i và tăng cư ng
năng l c c a nhi u ngành công nghi p như d u khí, công ngh thông tin, hóa
ch t, ô tô, xe máy, thép, i n t và i n t gia d ng, công nghi p ch bi n nông
s n th c ph m, da giày, d t may…
- u tư nư c ngoài thúc y chuy n giao công ngh :
u tư nư c ngoài góp ph n phát tri n m t s ngành kinh t quan tr ng c a
t nư c như vi n thông, thăm dò và khai thác d u khí, hoá ch t, cơ khí ch t o
i n t , tin h c, ô tô, xe máy... Nh t là sau khi T p oàn Intel u tư 1 t ô la
M vào Vi t Nam trong d án s n xu t linh ki n i n t cao c p, ã gia tăng s
11
- lư ng các d án u tư vào lĩnh v c công ngh cao c a các t p oàn a qu c gia
(Canon, Panasonic, Ritech.v.v)
Nhìn chung, trình công ngh c a khu v c u tư nư c ngoài cao hơn
ho c b ng các thi t b tiên ti n ã có trong nư c và tương ương các nư c trong
khu v c. Ngoài ra, trong nông-lâm-ngư nghi p, u tư nư c ngoài ã t o ra m t
s s n ph m m i có hàm lư ng k thu t cao và các cây, con gi ng m i.
- u tư nư c ngoài óng góp áng k vào ngân sách nhà nư c và các cân
i vĩ mô:
Cùng v i s phát tri n các doanh nghi p có v n u tư nư c ngoài t i Vi t
Nam, m c óng góp c a khu v c kinh t có v n u tư nư c ngoài vào ngân sách
ngày càng tăng. Trong 5 năm 2001-2005, thu ngân sách trong kh i doanh nghi p
u tư nư c ngoài t hơn 3,6 t USD, tăng bình quân 24%/năm. Riêng 2 năm
2006 và 2007 khu v c kinh t có v n u tư nư c ngoài ã n p ngân sách t
trên 3 t USD, g p ôi th i kỳ 1996-2000 và b ng 83% th i kỳ 2001-2005.
- u tư nư c ngoài góp ph n giúp Vi t Nam h i nh p sâu r ng vào i
s ng kinh t qu c t :
T c tăng kim ng ch xu t kh u c a khu v c u tư nư c ngoài tăng
nhanh, cao hơn m c bình quân chung c a c nư c, óng góp quan tr ng vào vi c
gia tăng kim ng ch xu t kh u c a c nư c.
u tư nư c ngoài chi m m t t tr ng cao trong xu t kh u m t s s n ph m:
100% d u khí, 84% hàng i n t , máy tính và linh ki n, 42% s n ph m da giày,
35% hàng may m c… Thông qua m ng lư i tiêu th c a các t p oàn xuyên
qu c gia, nhi u s n ph m s n xu t t i Vi t Nam ã ti p c n ư c v i các th
trư ng trên th gi i.
Trong lĩnh v c khách s n và du l ch, u tư nư c ngoài ã t o ra nhi u
khách s n cao c p t tiêu chu n qu c t 4, 5 sao cũng như các khu du l ch, ngh
dư ng áp ng nhu c u khách du l ch qu c t , góp ph n gia tăng nhanh chóng
xu t kh u t i ch .
Bên c nh ó, u tư nư c ngoài còn góp ph n ưa n n kinh t nư c ta t ng
bư c h i nh p v i kinh t th gi i, c bi t trong lĩnh v c tài chính, ngân hàng.
V m t xã h i:
- u tư nư c ngoài góp ph n quan tr ng trong vi c t o vi c làm, tăng
năng su t lao ng, c i thi n ngu n nhân l c:
n nay, khu v c có v n u tư nư c ngoài ã t o ra vi c làm cho trên 1,2
tri u lao ng tr c ti p và hàng tri u lao ng gián ti p khác theo k t qu i u tra
c a WB c 1 lao ng tr c ti p s t o vi c làm cho t 2-3 lao ng gián ti p ph c
v trong khu v c d ch v và xây d ng, góp ph n nâng cao phúc l i xã h i, c i
thi n i s ng m t b ph n trong c ng ng dân cư, ưa m c GDP u ngư i
tăng lên hàng năm.
Ho t ng c a các doanh nghi p có v n u tư nư c ngoài t i Vi t Nam
cũng ã thúc y các doanh nghi p trong nư c không ng ng i m i công ngh ,
phương th c qu n lý nâng cao hơn ch t lư ng, s c c nh tranh c a s n ph m
và d ch v trên th trư ng trong nư c và qu c t . c bi t, m t s chuyên gia
12
- Vi t Nam làm vi c t i các doanh nghi p có v n u tư nư c ngoài ã d n thay
th các chuyên gia nư c ngoài trong m nhi m các v trí qu n lý doanh nghi p
cũng như i u khi n các quy trình công ngh hi n i.
- u tư nư c ngoài góp ph n m r ng quan h i ngo i, ch ng h i
nh p kinh t v i khu v c và th gi i:
u tư nư c ngoài ã t o i u ki n m r ng quan h kinh t qu c t theo
hư ng a phương hóa và a d ng hóa, thúc y Vi t Nam ch ng h i nh p
kinh t khu v c và th gi i, y nhanh ti n trình t do hoá thương m i và u tư.
n nay, Vi t Nam là thành viên chính th c c a ASEAN, APEC, ASEM và
WTO. Nư c ta cũng ã ký k t 51 Hi p nh khuy n khích và b o h u tư, trong
ó có Hi p nh thương m i Vi t Nam-Hoa Kỳ (BTA), Hi p nh t do hoá,
khuy n khích và b o h u tư v i Nh t B n. Thông qua ti ng nói và s ng h
c a các nhà u tư nư c ngoài, hình nh và v th c a Vi t Nam không ng ng
ư c c i thi n.
2.2.2. Nh ng m t h n ch
Tuy t ư c nh ng k t qu quan tr ng nêu trên, nhưng ho t ng u tư
nư c ngoài t i Vi t Nam còn nh ng m t h n ch như sau:
- S m t cân i v ngành ngh , vùng lãnh th :
M c ích cao nh t c a các nhà u tư là l i nhu n. Do ó nh ng lĩnh v c,
ngành, d án có t su t l i nhu n cao u ư c các nhà u tư quan tâm, còn
nh ng d án, lĩnh v c m c dù r t c n thi t cho dân sinh, nhưng không ưa l i l i
nhu n th a áng thì không thu hút ư c u tư nư c ngoài.
Các nhà u tư nư c ngoài trong khi l a ch n a i m tri n khai d án
u tư thư ng t p trung vào nh ng nơi có k t c u h t ng kinh t - xã h i thu n
l i, do ó các thành ph l n, nh ng a phương có c ng bi n, c ng hàng không,
các t nh ng b ng là nơi t p trung nhi u d án u tư nư c ngoài nh t. Trong
khi ó, các t nh mi m núi, vùng sâu, vùng xa, nh ng a phương c n ư c y
nhanh t c phát tri n kinh t , m c dù chính ph và chính quy n a phương có
nh ng ưu ãi cao hơn nhưng không ư c các nhà u tư quan tâm.
Tình tr ng ó ã d n n m t ngh ch lý, nh ng a phương có trình phát
tri n cao thì thu hút ư c u tư nư c ngoài nhi u, do ó t c tăng trư ng kinh
t vư t quá t c tăng trư ng trung bình c a c nư c. Trong khi ó, nh ng vùng
có trình kém phát tri n thì có ít d án u tư nư c ngoài, t c tăng trư ng
kinh t v n th p.
i v i các ngành ngh cũng x y ra tình tr ng tương t , các nhà u tư nư c
ngoài ch u tư vào các ngành có kh năng sinh l i cao, r i ro th p, còn các
ngành, lĩnh v c có kh năng sinh l i th p, r i ro cao không ư c s quan tâm c a
các nhà u tư nư c ngoài
- Tranh ch p lao ng trong khu v c có v n u tư nư c ngoài chưa
ư c gi i quy t k p th i.
Các tranh ch p lao ng là khó tránh, c bi t trong nh ng th i i m doanh
nghi p m i b t u ho t ng, ho c khi doanh nghi p g p khó khăn v s n xu t
kinh doanh. Nhìn chung ngư i ch thư ng tr công cho ngư i lao ng th p hơn
13
- cái mà h áng ư c hư ng, không th a ánh v i nhu c u c a ngư i lao ng.
i u ó d n n mâu thu n gi a ch s d ng lao ng và ngư i lao ng, d n
n tình tr ng ình công bãi công làm thi t h i cho doanh nghi p.
u tư nư c ngoài nư c ta ã thu hút ư c hàng nghìn doanh nghi p c a
các nư c và vũng lãnh th kh p th gi i. i u ó cho th y tính h p d n c a môi
trư ng u tư Vi t Nam, ng th i cũng th hi n tính a d ng c a các n n văn
hóa trong quan h gi a ngư i s d ng lao ng và ngư i lao ng trong các
doanh nghi p u tư nư c ngoài.
- S y u kém trong chuy n giao công ngh
Nhìn chung công ngh ư c s d ng trong các doanh nghi p u tư nư c
ngoài thư ng cao hơn m t b ng công ngh cùng ngành và cùng lo i s n ph m t i
nư c ta.
Tuy v y, m t s trư ng h p các nhà u tư nư c ngoài ã l i d ng sơ h c a
pháp lu t Vi t Nam, cũng như s y u kém trong ki m tra giám sát t i các c a
kh u nên ã nh p vào Vi t Nam m t s máy móc thi t b có công ngh l c h u
th m chí là nh ng ph th i c a các nư c khác. Tính ph bi n c a vi c nh p máy
móc thi t b là giá c ươc ghi trong hóa ơn thư ng cao hơn giá trung bình c a
th trư ng th gi i. Nh v y m t s nhà u tư nư c ngoài có th l i d ng
khai tăng t l góp v n trong các liên doanh v i Vi t Nam.
Vi c chuy n giao công ngh t nư c ngoài vào Vi t Nam ư c th c hi n
thông qua các h p ng và ư c cơ quan qu n lý nhà nư c v khoa h c công
ngh chu n y. Tuy v y, ây là m t ho t ông c c kỳ khó khăn i v i các nư c
ti p nh n u tư nói chung, k c Vi t Nam, b i khó có th ánh giá chính xác
giá tr th c c a t ng lo i công ngh trong nh ng ngành khác nhau, c bi t trong
nh ng ngành công ngh cao. Do v y, thư ng ph i thông qua thương lư ng theo
hình th c m c c n khi hai bên có th ch p nh n ư c, thì ký k t h p ng
chuy n giao công ngh .
Chương III: Nguyên nhân, bài h c kinh nghi m và các gi i pháp ch y u
phát tri n khu v c u tư nư c ngoài
3.1. Nguyên nhân c a nh ng thành t u và h n ch c a khu v c u tư
nư c ngoài
3.1.1. Nguyên nhân c a nh ng thành t u
Trư c h t ó là ư ng l i i m i úng n c a ng cùng nh ng c g ng
và ti n b trong công tác qu n lý c a Nhà nư c ã phát huy ư c nhân t có ý
nghĩa quy t nh là ý chí kiên cư ng, tính năng ng, sáng t o và s n l c ph n
u c a các c p, các ngành.
Nư c ta duy trì ư c n nh chính tr xã h i, an ninh ư c m b o, ư c
ánh giá là a bàn u tư an toàn, ng th i kiên trì th c hi n ư ng l i i m i,
a phương hoá, a d ng hoá quan h kinh t i ngo i, ch ng h i nh p kinh t
qu c t , t o hình nh tích c c i v i các nhà u tư. N n kinh t tăng trư ng
cao, thu hút s quan tâm c a các nhà u tư qu c t , nh t là v kh năng m r ng
dung lư ng th trư ng trong nư c c a trên 80 tri u dân.
14
- Công tác ch o i u hành c a Chính ph , c a các B , ngành và chính
quy n a phương ã tích c c, ch ng hơn ( y nhanh l trình áp d ng cơ ch
m t giá, h tr nhà u tư gi m chi phí s n xu t, ti p t c th c hi n vi c c i cách
hành chính, quan tâm hơn t i vi c tháo g khó khăn cho vi c tri n khai d án).
Công tác v n ng xúc ti n u tư ngày càng ư c c i ti n, ti n hành
nhi u ngành, nhi u c p, trong nư c và nư c ngoài dư i hình th c a d ng, k t
h p v i các chuy n thăm, làm vi c c p cao c a lãnh o ng, Nhà nư c, g n
v i vi c qu ng bá r ng rãi hình nh Vi t Nam và v n ng u tư - xúc ti n
thương m i và du l ch. Chính vì v y, mà hi u qu ã ư c nâng d n v i k t qu
minh ch ng là nhi u nhà u tư nư c ngoài ã vào tìm ki m cơ h i u tư và ký
k t s lư ng l n d án quy mô l n, m u cho làn sóng u tư m i l n 2 vào
Vi t Nam, k t năm 1987 n nay.
3.1.2. Nguyên nhân c a nh ng t n t i, h n ch .
Tư duy kinh t ch m i m i. Chưa t o l p ng b các lo i th trư ng theo
nguyên t c th trư ng. Nh n th c v chung v u tư nư c ngoài u th ng nh t
như các ch trương, pháp lu t c a ng và Nhà nư c là coi u tư nư c ngoài là
m t b ph n c u thành h u cơ c a n n kinh t , ư c khuy n khích phát tri n lâu
dài, bình ng v i các thành ph n kinh t khác. Tuy nhiên, th c t x lý các v n
c th nhi u B , ngành và a phương v n còn phân bi t r t khác nhau gi a
u tư trong nư c và u tư nư c ngoài, chưa th c s coi u tư nư c ngoài là
thành ph n kinh t c a Vi t Nam. i u ó th hi n ngay t khâu quy ho ch s n
ph m, phân b các ngu n l c phát tri n kinh t (lao ng, t ai, v n…) cũng
chưa th c s cho phép u tư nư c ngoài tham gia. Vi c x lý tranh ch p kinh t
gi a các bên cũng thiên v b o v quy n l i cho phía Vi t Nam. Trong nh ng
th i i m khó khăn, ta tranh th v n u tư nư c ngoài nhưng khi i u ki n
thu n l i l i có xu hư ng không khuy n khích u tư nư c ngoài mà trong
nư c t làm; nh ng bi u hi n này có tác ng làm n n lòng nhà u tư nư c
ngoài.
H th ng lu t pháp, chính sách v u tư tuy ã ư c s a i, b sung
nhưng v n chưa ng b , thi u nh t quán. M t s B , ngành ch m ban hành các
thông tư hư ng d n các ngh nh c a Chính ph .
Môi trư ng u tư-kinh doanh nư c ta tuy ư c c i thi n nhưng ti n b t
ư c còn ch m hơn so v i các nư c trong khu v c, trong khi c nh tranh thu hút
v n u tư nư c ngoài ti p t c di n ra ngày càng gay g t.
nh hư ng chi n lư c thu hút v n u tư nư c ngoài hư ng ch y u vào
lĩnh v c công nghi p s n xu t hàng xu t kh u nhưng s liên k t, ph i h p gi a
các doanh nghi p u tư nư c ngoài v i doanh nghi p trong nư c còn y u nên
giá tr gia tăng trong m t s s n ph m xu t kh u (hàng i n t dân d ng, d t
may) còn th p. Nhi u t p oàn công nghi p nh hư ng xu t kh u u tư t i Vi t
Nam bu c ph i nh p kh u ph n l n nguyên li u u vào vì thi u ngu n cung c p
ngay t i Vi t Nam.
15
- Công tác quy ho ch còn có nh ng b t h p lý, nh t là quy ho ch ngành còn
n ng v xu hư ng b o h s n xu t trong nư c, chưa k p th i i u ch nh phù
h p v i các cam k t qu c t .
Nư c ta có xu t phát i m c a n n kinh t th p, quy mô n n kinh t nh bé;
k t c u h t ng kinh t , xã h i y u kém; các ngành công nghi p b tr chưa phát
tri n; trình công ngh và năng su t lao ng th p, chi phí s n xu t cao. Chính
sách, bi n pháp khuy n khích huy ng t t ngu n l c trong nư c và ngoài
nư c vào phát tri n kinh t , xã h i còn nhi u h n ch .
S ph i h p trong qu n lý ho t ng u tư nư c ngoài gi a các B , ngành,
a phương chưa ch t ch . ánh giá tình hình u tư nư c ngoài v n n ng v s
lư ng, chưa coi tr ng v ch t lư ng, còn b nh thành tích trong cơ quan qu n lý các
c p.
T ch c b máy, công tác cán b và c i cách hành chính chưa áp ng yêu
c u phát tri n trong tình hình m i. Năng l c c a m t b ph n cán b , công ch c
làm công tác kinh t i ngo i còn h n ch v chuyên môn, ngo i ng , không lo i
tr m t s y u kém v ph m ch t, o c, gây phi n hà cho doanh nghi p, làm
nh hư ng x u n môI trư ng u tư-kinh doanh.
3.2. Bài h c kinh nghi m
T th c ti n 20 năm ho t ng u tư nư c ngoài t i Vi t Nam cũng như
kinh nghi m c a m t s nư c trong khu v c có th rút ra m t s bài h c sau:
M t là, c n th ng nh t nh n th c và có cách nhìn nh y bén v kinh t , chính
tr , n m b t th i cơ, thu n l i, th y rõ ư c nh ng khó khăn, thách th c t bên
trong cũng như bên ngoài k p th i ra ư c ch trương, ư ng l i úng n,
t p trung l c lư ng, gi i quy t d t i m các v n n y sinh. Ch trương, ư ng
l i khi ã ra ph i ư c quán tri t thông su t, y t trung ương n a
phương và ph i ư c c th hóa k p th i, t o ra s th ng nh t và quy t tâm cao
trong vi c t ch c th c hi n m b o thành công.
Hai là, các ch trương, phương hư ng l n ph i ư c nhanh chóng th ch
hóa thành pháp lu t, cơ ch , chính sách m t cách ng b , t o hành lang pháp
lý cho vi c th c hi n. Pháp lu t và văn b n liên quan v u tư nư c ngoài ph i
minh b ch, rõ ràng và phù h p v i thông l qu c t có chú ý t i i u ki n và
hoàn c nh c th c a nư c ta. Cơ ch , chính sách ph i ng b th hi n tính
khuy n khích và canh tranh cao so v i các nư c trong khu v c, có tính t i quy
lu t c nh tranh và xu hư ng t do hóa trong thu hút u tư phù h p v i ti n trình
h i nh p sâu r ng vào n n kinh t th gi i, ng th i t o i u ki n, khuy n khích
s ch ng, sáng t o c a ngư i th c hi n.
Ba là, công tác ch o, i u hành ph i thông su t, th ng nh t, có n n n p,
k cương trong b máy công quy n, t o ni m tin và tin c y i v i nhà u tư,
c bi t i v i ngư i ng u. Ph i luôn luôn hư ng v nhà u tư và doanh
nghi p nhanh chóng tháo g khó khăn, vư ng m c, t o thu n l i cho ho t
ng u tư. M i th t c hành chính ph c v cho ho t ng u tư ph i ơn gi n,
g n nh , không làm tăng chi phí, không gây phi u hà, sách nhi u cho nhà u tư.
16
- B n là, công tác cán b c n luôn ư c xem tr ng có k ho ch ào t o, b i
dư ng thư ng xuyên, liên t c nh m xây d ng t ch c b máy, i ngũ cán b
làm công tác kinh t i ngo i không nh ng tinh thông nghi p v , am hi u v
kinh t i ngo i, mà còn trong s ch v ph m ch t, o c, vì ây là c u n i
gi a nhà u tư v i nư c ch nhà, là nguyên nhân c a m i nguyên nhân thành
công hay th t b i.
Năm là, tùy i u ki n và hoàn c nh c th , các cơ quan qu n lý u tư các
c p ch ng v n d ng, t ch c tri n khai, giám sát và ánh giá vi c th c hi n
các ngh quy t, ch trương, chính sách, pháp lu t nhà nư c v u tư sao cho
hi u qu , m b o hài hòa m i quan h gi a nhà u tư, nhà qu n lý, gi a l i ích
c a nhà nư c v i l i ích c a nhà u tư trong quá trình phát tri n kinh t -xã h i
b n v ng trên a bàn và trên c nư c.
3.3. Các gi i pháp ch y u phát tri n khu v c u tư nư c ngoài
tri n khai th c hi n vi c thu hút và s d ng hi u qu v n u tư nư c
ngoài trong giai o n 2008- 2010 và m t s năm v sau, Chính ph s ch o
th c hi n các gi i pháp sau :
Nhóm gi i pháp v quy ho ch:
y nhanh ti n xây d ng và phê duy t các quy ho ch còn thi u; rà soát
nh kỳ b sung, i u ch nh các quy ho ch ã l c h u nh m t o i u ki n
thu n l i cho nhà u tư trong vi c xác nh và xây d ng d án.
Quán tri t và th c hi n th ng nh t các quy nh m i c a Lu t u tư trong
công tác quy ho ch, m b o vi c xây d ng các quy ho ch ngành, lĩnh v c, s n
ph m phù h p v i các cam k t qu c t .
Hoàn ch nh quy ho ch s d ng t, công b r ng rãi quy ho ch, t o i u
ki n y nhanh ti n gi i phóng m t b ng cho các d án u tư.
Nhóm gi i pháp v lu t pháp, chính sách:
Ti p t c rà soát pháp lu t, chính sách s a i ho c lo i b các i u ki n
áp d ng ưu ãi u tư không phù h p v i cam k t c a Vi t Nam v i WTO và có
gi i pháp m b o quy n l i c a nhà u tư liên quan.
Xây d ng văn b n hư ng d n các a phương và doanh nghi p v l trình
cam k t m c a u tư nư c ngoài làm cơ s xem xét c p gi y ch ng nh n u
tư.
Theo dõi, giám sát vi c thi hành pháp lu t v u tư và doanh nghi p kp
th i phát hi n và x lý các vư ng m c phát sinh. Kh n trương ban hành các văn
b n hư ng d n các lu t m i, nh t là các lu t m i ư c Qu c h i thông qua có
liên quan n u tư, kinh doanh.
Ban hành các ưu ãi khuy n khích u tư i v i các d án xây d ng các
công trình phúc l i (nhà , b nh vi n, trư ng h c, văn hoá, th thao) cho ngư i
lao ng làm vi c trong các khu công nghi p, khu ch xu t, khu công ngh cao,
khu kinh t , m b o s tương thích v i các lu t pháp hi n hành.
Nghiên c u, xu t chính sách v n ng, thu hút u tư i v i các t p
oàn a qu c gia cũng như có chính sách riêng i v i t ng t p oàn và m i
nư c thành viên EU, Hoa Kỳ.
17
- Ch n ch nh tình tr ng ban hành và áp d ng các ưu ãi, h tr u tư trái v i
quy nh c a pháp lu t. Tăng cư ng t p hu n, ph bi n n i dung và l trình th c
hi n các cam k t qu c t c a Vi t Nam.
Nhóm gi i pháp v xúc ti n u tư:
Các B , ngành và U ban nhân dân c p t nh ti p t c rà soát, c p nh t b
sung danh m c kêu g i u tư phù h p v i nhu c u u tư phát tri n và quy
ho ch phát tri n ngành, a phương.
Tri n khai nhanh vi c thành l p b ph n xúc ti n u tư t i m t s a bàn
tr ng i m. Xây d ng quy ch ph i h p ch t ch gi a các cơ quan xúc ti n u
tư, xúc ti n thương m i và xúc ti n du l ch các c p, bao g m c trong nư c l n
i di n nư c ngoài nh m t o s ng b và ph i h p nâng cao hi u qu gi a
các ho t ng này. ng th i, th c hi n t t chương trình xúc ti n u tư qu c gia
giai o n 2008-2010 m b o kinh phí cho v n ng thu hút v n u tư nư c
ngoài nh m y m nh tuyên truy n, qu ng bá hình nh Vi t Nam, k t h p ch t
ch các chuy n công tác c a lãnh o c p cao ng và Nhà nư c v i các ho t
ng xúc ti n u tư-thương m i-du l ch.
T ch c hi u qu các cu c h i th o trong nư c và nư c ngoài. Nâng c p
trang thông tin i n t v u tư nư c ngoài c p nh t và ch t lư ng tài li u xúc
ti n u tư b ng m t s ngôn ng áp ng nhu c u c a s ông nhà u tư (ti ng
Anh, ti ng Nh t, ti ng Trung, ti ng Hàn, ti ng Nga)
Tăng cư ng các oàn v n ng u tư theo phương th c làm vi c tr c ti p
v i các t p oàn l n, t i các a bàn tr ng i m (Nh t B n, M và EU) kêu g i
u tư vào các d án l n, quan tr ng. Ch ng ti p c n và h tr các nhà u tư
ti m năng có nhu c u u tư vào Vi t Nam.
Nhóm gi i pháp v c i thi n cơ s h t ng:
Ti n hành t ng rà soát, i u ch nh, phê duy t và công b các quy ho ch v
k t c u h t ng n năm 2020 làm cơ s thu hút u tư phát tri n k t c u h t ng.
Tăng cư ng công tác quy ho ch, th c thi các quy ho ch cũng như thu hút u tư
vào các công trình giao thông, năng lư ng.
Tranh th t i a các ngu n l c u tư phát tri n k t c u h t ng, c bi t
là ngu n v n ngoài ngân sách nhà nư c; ưu tiên các lĩnh v c c p, thoát nư c, v
sinh môi trư ng (x lý ch t th i r n, nư c th i.v.v.); h th ng ư ng b cao t c,
trư c h t là tuy n B c-Nam, hai hành lang kinh t Vi t Nam-Trung Qu c; nâng
cao ch t lư ng d ch v ư ng s t, trư c h t là ư ng s t cao t c B c-Nam,
ư ng s t hai hành lang kinh t Vi t Nam-Trung Qu c, ư ng s t n i các c m
c ng bi n l n, các m khoáng s n l n v i h th ng ư ng s t qu c gia, ư ng s t
n i ô thành ph Hà N i, thành ph H Chí Minh.v.v.
Trư c m t t p trung ch o, gi i quy t t t vi c cung c p i n, trong m i
trư ng h p không x y ra tình tr ng thi u i n i v i các cơ s s n xu t. Tăng
cư ng nghiên c u xây d ng chính sách và gi i pháp khuy n khích s n xu t và s
d ng i n t và các lo i năng lư ng m i như s c gió, th y tri u, nhi t năng t
m t tr i.
18
- Kh n trương xây d ng và ban hành cơ ch khuy n khích các thành ph n
kinh t ngoài nhà nư c tham gia phát tri n các công trình k t c u h t ng trong ó
có các công trình giao thông, c ng bi n, các nhà máy i n c l p.
M r ng hình th c cho thuê c ng bi n, m r ng i tư ng cho phép u tư
d ch v c ng bi n, c bi t d ch v h u c n tăng cư ng năng l c c nh tranh
c a h th ng c ng bi n Vi t Nam; kêu g i v n u tư các c ng l n c a các khu
v c kinh t như h th ng c ng Hi p Phư c-Th V i, L ch Huy n.v.v.
T p trung thu hút v n u tư vào m t s d án thu c lĩnh v c bưu chính-
vi n thông và công ngh thông tin phát tri n các d ch v m i và phát tri n h
t ng m ng.
y m nh u tư vào các lĩnh v c (văn hóa-y t -giáo d c, bưu chính-vi n
thông, hàng h i, hàng không) ã cam k t khi gia nh p WTO. Xem xét vi c ban
hành m t s gi i pháp m c a s m hơn m c cam k t i v i m t s lĩnh v c
d ch v mà nư c ta có nhu c u.
Nhóm gi i pháp v lao ng, ti n lương:
y nhanh vi c tri n khai k ho ch t ng th v ào t o nh m nâng t l lao
ng qua ào t o lên 40% vào năm 2010. Theo ó, ngoài vi c nâng c p u tư h
th ng các trư ng ào t o ngh hi n có lên ngang t m khu v c và th gi i, s phát
tri n thêm các trư ng ào t o ngh và trung tâm ào t o t các ngu n v n khác
nhau.
- Nghiên c u i u ch nh chuy n d ch cơ c u lao ng theo t c chuy n
d ch cơ c u kinh t .
- Th c hi n các gi i pháp nh m ưa Lu t s a i, b sung m t s i u c a
B lu t Lao ng vào th c t cu c s ng ngăn ng a tình tr ng ình công b t
h p pháp, lành m nh hóa quan h lao ng theo tinh th n c a B lu t Lao ng,
bao g m:
- Ti p t c hoàn thi n lu t pháp, chính sách v lao ng, ti n lương phù h p
trong tình hình m i; tăng cư ng công tác ki m tra, giám sát vi c ch p hành pháp
lu t v lao ng i v i ngư i s d ng lao ng nh m m b o i u ki n làm
vi c và i s ng cho ngư i lao ng.
- Nâng cao hi u bi t pháp lu t v lao ng thông qua ph bi n, tuyên truy n
và giáo d c pháp lu t cho ngư i lao ng, ngư i s d ng lao ng trong các
doanh nghi p có v n u tư nư c ngoài m b o chính sách, pháp lu t v lao
ng và ti n lương ư c th c hi n y , nghiêm túc.
Nhóm gi i pháp v c i cách hành chính:
Th c hi n t t vi c phân c p qu n lý nhà nư c i v i u tư nư c ngoài, c
bi t trong vi c phê duy t, c p Gi y ch ng nh n u tư, qu n lý t t các d án u
tư nư c ngoài, g n v i vi c tăng cư ng h p tác, h tr , ph i h p hi u qu công
tác ki m tra, giám sát vi c thi hành pháp lu t v u tư.
Nâng cao trình c a i ngũ cán b , công ch c nh m m b o th c hi n
nhi m v theo quy nh t i Lu t u tư và quy nh m i v phân c p qu n lý u
tư nư c ngoài.
19
- ơn gi n hóa và công khai quy trình, th t c hành chính i v i u tư nư c
ngoài, th c hi n cơ ch "m t c a" trong vi c gi i quy t th t c u tư. m b o
s th ng nh t, các quy trình, th t c t i các a phương, ng th i, phù h p v i
i u ki n c th .
X lý d t i m, k p th i các v n vư ng m c trong quá trình c p phép,
i u ch nh Gi y ch ng nh n u tư .
Tăng cư ng cơ ch ph i h p qu n lý u tư nư c ngoài gi a Trung ương và
a phương và gi a các B , ngành liên quan.
K t lu n
Thành ph n kinh t có v n u tư nư c ngoài có óng góp r t to l n i v i
qu c gia, c bi t là m t nư c ang có ti m năng phát tri n như nư c ta. Doanh
c a khu v c u tư nư c ngoài góp ph n làm tăng thêm c a c i và nâng cao s c
c nh tranh c a các m t hàng trong nư c, y m nh chuy n i công ngh
nâng cao năng su t, ch t lư ng s n ph m c a các cơ c u ngành ngh trong nư c,
gi i quy t m t s lư ng l n vi c làm c a ngư i lao ng trong nư c.
T năm 2001 t i nay, khu v c kinh t có v n u tư nư c ngoài t ư c
nh ng thành t u nh t nh. Doanh thu c a các khu v c u tư nư c ngoài tăng
trư ng khá nhanh và v ng ch c trong th i gian 2001 – 2008. Kim ng ch xu t
nh p kh u hàng hóa theo u ngư i cũng tăng nhanh. Hi n nay, Vi t Nam ã gia
nh p WTO, ó là m t trong nh ng i u ki n thu n l i phát tri n thành ph n
kinh t này. Trong th i gian qua, các d án u tư c a nư c ngoài vào Vi t Nam
ngày càng tăng và ư c nhà nư c t o i u ki n thu n l i phát tri n.
20
nguon tai.lieu . vn
