- Trang Chủ
- Luận Văn - Báo Cáo
- Báo cáo: Thực trạng cho vay khôi phục nghề truyền thống và chính sách ưu tiên của các ngân hàng nhà nước hiện nay - 1
Xem mẫu
- Simpo PDF Merge and Split Unregistered Version - http://www.simpopdf.com
Lời nói đầu
Qua h ơn 50 năm xây dựng trưởng th ành và phát triển, ngành Ngân hàng luôn luôn
là m ột ngành qu ản lý tổng hợp, với chức năng hoạt động là trung tâm tiền tệ, tín
dụng và thanh toán, ngành Ngân hàng đ ã th ực hiện tốt chủ trương chính sách của
Đảng và nhà nước, thực sự trở thành công cụ thúc đ ẩy nền kinh tế liên tục phát
triển, góp phần đẩy lùi lạm phát, thực hiện chính sách xoá đói giảm ngh èo và thực
hiện công cuộc công nghiệp hoá, hiện đại hoá đ ất nước.
Thông qua ho ạt động của kế toán Ngân hàng mang tính chất tổng hợp, vì số liệu của
kế toán ngân hàng không chỉ phản ánh tổng hợp các mặt hoạt động của ngân hàng
mà còn phản ánh đ ại bộ phận hoạt động của nền kinh tế. Xuất phát từ vị trí, vai trò
quan trọng của công tác kế toán cho vay. Trong những năm qua ngành Ngân hàng
đã tập trung cải tiến, đưa công nghệ mới hiện đại như vi tính nối mạng vào công tác
kế toán n ên đã đem lại kết quả tốt, góp phần vào sự phát triển và hội nhập của
ngành Ngân hàng cũng như nền kinh tế đất nước.
Hiện nay các Ngân h àng từn g bước đổi mới nghiệp vụ tín dụng để hoàn thiện hơn
nữa mặt nghiệp vụ này nhằm đem lại hiệu quả cao cho Ngân hàng.Tuy nhiên để
thực hiện tốt nghiệp vụ tín dụng thì phải tổ chức tốt nghiệp vụ kế toán cho vay, bởi
lẽ kế toán cho vay làm nhiệm vụ ghi chép, phản ánh to àn b ộ kế toán cho vay, thu
nợ, theo dõi d ư nợ thuộc nghiệp vụ tín dụng.Xuất phát từ tầm quan trọng của kế
toán cho vay nên trong những năm đổi mới, Nh à nước nói chung cũng như ngành
Ngân hàng nói riêng đã tập trung giải quyết, hoàn thiện chế độ kế toán cho vay đối
với nền kinh tế n ên kế toán cho vay đã thu được những kết quả bước đầu.
- Simpo PDF Merge and Split Unregistered Version - http://www.simpopdf.com
Tuy nhiên kế toán cho vay nói chung và kế toán cho vay hộ sản xuất nói riêng hiện
nay còn một số tồn tại cần phải giải quyết.Qua nghiên cứu thấy rõ được tầm quan
trọng của công tác kế toán cho vay, đ ể phản ánh kết quả trong thời gian học tập vừa
qua tôi đã lựa chọn đề tài :"Một số vấn đ ề về kế toán cho vay hộ sản xuất phát triển
các ngành nghề thủ công nghiệp tại NHNo & PTNT tỉnh Hải Dương"để viết bản
chuyên đề tốt n ghiệp.
Chuyên đề ngoài ph ần mở đầu và kết luận còn gồm các phần cơ bản như sau:
Chương I: Những lý luận cơ bản về tín dụng Ngân hàng và kế toán cho vay trong
hoạt động Ngân hàng.
Chương II: Tình hình kế toán cho vay tại Ngân hàng nông nghiệp và phát triển nông
thôn huyện Ninh Giang-Hải Dương.
Chương III: Một số giải pháp nhằm hoàn thiện nghiệp vụ kế toán cho vay đối với hộ
sản xuất tại Ngân h àng nông nghiệp huyện Ninh Giang- Hải Dương
Do điều kiện thời gian thực tập ngắn, kinh nghiệm nghiên cứu của bản thân còn hạn
ch ế, đ ề tài không tránh khỏi những thiếu sót. Kính mong nhận được sự góp ý của
Thầy, Cô và các cô chú trong ban lãnh đạo Ngân hàng đ ể đề tài được ho àn thiện
hơn.
Xin chân thành cảm ơn !
- Simpo PDF Merge and Split Unregistered Version - http://www.simpopdf.com
Chương I: Những lý luận cơ b ản về tín dụng ngân hàng và kế toán cho vay trong
hoạt động kinh doanh ngân hàng
i. tín dụng ngân hàng và vai trò của tín dụng ngân h àng trong nền kinh tế quốc dân
1. Sự ra đời của tín dụng Ngân hàng
Trong quá trình phát triển của nền kinh tế hàng hoá, xu ất phát từ nhu cầu đi vay và
cho vay giữa ngư ời thiếu vốn và ngư ời thừa vốn trong cùng một thời điểm đã hình
thành nên quan h ệ vay mượn lẫn nhau trong xã hội và trên cơ sở đó hoạt động tín
dụng ra đời.
Khái niệm: Tín dụng Ngân h àng là sự chuyển nhượng tạm thời một lượng giá trị từ
người sở hữu sang cho người sử dụng, sau một thời hạn nhất đ ịnh được quay lại
người sở hữu với một giá trị lớn h ơn ban đầu gồm cả gốc và lãi.
Tín dụng có nghĩa là sự tín nhiệm, tin tưởng, là ph ạm trù kinh tế có sản xuất và trao
đổi hàng hoá thì ở đó có hoạt động tín dụng.
Tín dụng là quan hệ vay m ượn giữa Ngân h àng và khách hàng có hoàn trả. Tín dụng
Ngân hàng là tín dụng bằng tiền được thể hiện một b ên là Ngân hàng với một bên là
các doanh nghiệp, tổ chức kinh tế, hộ gia đình, các thành phần kinh tế. Trong đó,
Ngân hàng đóng vai trò trung gian, vừa là người đi vay vừa là ngư ời cho vay. Hoạt
động kinh doanh của Ngân hàng là đi vay để cho vay.
Trong n ền kinh tế thị trường vốn bằng tiền của các đơn vị, các tổ chức kinh tế
không giống nhau về cả số lượng và thời gian. Trong cùng một thời gian, đơn vị này
thiếu vốn sản xuất kinh doanh nhưng đơn vị khác lại thừa vốn không sử dụng hết.
- Simpo PDF Merge and Split Unregistered Version - http://www.simpopdf.com
Trong khi đó các đơn vị hoạt động lại không phụ thuộc vào nh au. Do vậy sự thiếu
vốn của đơn vị n ày và sự thừa vốn của đơn vị kia cùng một thời gian đ ều có ảnh
hưởng không tốt đến hoạt động sản xuất kinh doanh.Nếu không có sự điều hoà vốn
từ n ơi th ừa sang nơi thiếu thì n ền kinh tế không thể phát triển được.
Do vậy cần thiết phải có một tổ chức đứng ra làm nhiệm vụ đ iều hoà vốn trong nền
kinh tế. Đó là nguyên nhân dẫn đ ến sự ra đ ời của Ngân hàng nói chung và tín dụng
Ngân hàng nói riêng.
Nền kinh tế xã hội phát triển được từ giai đo ạn này sang giai đoạn khác và cho đến
ngày nay cũng có phần đóng góp vai trò đáng kể của ngành Ngân hàng nói chung và
tín dụng Ngân h àng nói riêng
Ho ạt động kinh doanh của Ngân hàng chủ yếu là đi vay để cho vay, huy đ ộng mọi
khoản tiền nhàn rỗi trong dân cư với lãi suất quy đ ịnh của Nh à nư ớc đ ể cho các
doanh nghiệp, các tổ chức kinh tế, các cá nhân trong xã hội có nhu cầu vay vốn với
lãi su ất cao hơn lãi suất huy đ ộng. Đây là nghiệp vụ cơ bản và quan trọng của Ngân
hàng, nó quyết định sự tồn tại và phát triển của hệ thống Ngân hàng.
Trong cơ chế thị trường, vốn cho vay là tài sản chiếm tỷ trọng cao nhất trong hoạt
động kinh doanh của Ngân hàng. Vì vậy tín dụng Ngân h àng có một vị trí hết sức
quan trọng đối với bản thân Ngân hàng.
Cùng với lịch sử phát triển của nền sản xuất hàng hoá, vai trò của tín dụng Ngân
hàng cũng phát triển và hoàn thiện. Tín dụng Ngân hàng có một vai trò h ết sức quan
trọng trong nền kinh tế xã hội.
2. Vai trò của tín dụng ngân hàng trong nền kinh tế quốc dân.
- Simpo PDF Merge and Split Unregistered Version - http://www.simpopdf.com
Đứng trên góc độ kinh tế học, tín dụng Ngân hàng được hiểu nh ư là quan hệ kinh tế
về sử dụng vốn tạm thời giữa Ngân h àng với các tổ chức, cá nhân theo nguyên tắc
hoàn trả, dựa trên cơ sở tín nhiệm, làm tho ả m ãn nhu cầu về vốn của các doanh
nghệp và cá nhân trong kinh doanh.Nghĩa là, trong n ền kinh tế có nhiều người có
nguồn vốn nh àn rỗi, muốn đầu tư cho người khác vay với mục đích vừa có lợi
nhuận, vừa đ ảm bảo an to àn đồng vốn.Bên cạnh đó lại có những người đầu tư trực
tiếp vào khâu sản xuất kinh doanh cần có vốn để sản xuất kinh doanh để thu lợi
nhuận.Họ rất muốn vay vốn từ những người tiết kiệm với mức chi phí thấp nhất.Từ
những yêu cầu đó m à các tổ chức tín dụng đã xuất hiện làm trung gian để tập trung
vốn tạm thời nhàn rỗi, rồi trên cơ sở vốn đó sẽ phân phối lại cho người cần vốn,
quan h ệ n ày làm n ảy sinh tín dụn g ngân hàng.Như vậy, sự xuất hiện của tín dụng
ngân hàng là h ết sức cần thiết và có vai trò to lớn trong việc phục vụ phát triển kinh
tế, nó thể hiện như sau :
2.1 - Tín dụng Ngân hàng góp phần thu hút số tiền nh àn rỗi trong xã hội và nâng
cao hiệu quả sử dụng vốn:
Trong nền kinh tế thị trư ờng, hoạt động tín dụng là một hoạt động kinh doanh chủ
yếu của Ngân hàng Thương mại. Để thực hiện quá trình kinh doanh, Ngân hàng
phải có nguồn vốn và trên cơ sở nguồn vốn đó đ ể đ áp ứng nhu cầu vay vốn ngày
càng tăng của sự nghiệp phát triển kinh tế xã hội.
Nói cách khác Ngân hàng ph ải thực sự trở th ành người đi vay để cho vay. Điều n ày
là một thực tế khách quan.
- Simpo PDF Merge and Split Unregistered Version - http://www.simpopdf.com
Mặt khác, trong nền kinh tế thư ờng xuyên xu ất hiện những nguồn vốn bằng tiền tạm
thời chưa sử dụng thuộc các thành phần kinh tế. Đồng thời, ở các thành ph ần kinh tế
khác lại xuất hiện, hiện tượng thiếu vốn tạm thời cần đ ược giải quyết. Sự tham gia
của tín dụng Ngân hàng được coi như một công cụ để giải quyết mâu thuẫn trên đây
về cung - cầu vốn tiền tệ như vậy, vốn tiền tệ trong nền kinh tế có đ iều kiện mang
đầy đủ nội dung kinh tế của phạm trù tư bản hoá giá trị thặng dư. Lợi tức đi vay và
cho vay của Ngân hàng luôn luôn là công cụ điều chỉnh quan hệ cung - cầu vốn tín
dụng. Gắn liền với nền kinh tế thị trường là kinh doanh và lợi nhuận. Hoạt động
kinh doanh chủ yếu của Ngân hàng là đ i vay đ ể cho vay và như vậy nếu xảy ra đ iều
rủi ro trong kinh doanh của doanh nghiệp, các thành phần kinh tế sẽ dẫn đến rủi ro
của Ngân hàng, ngân hàng sẽ mất khả năng thanh toán.
Chính vì lẽ đó m à trong nền kinh tế thị trường, mỗi Ngân hàng trong môi trường
cạnh tranh phải dựa vào nghệ thuật quản trị kinh doanh vào việc đổi mới công nghệ
và nghiệp vụ tín dụng Ngân hàng, thông qua hoạt động Marketting Ngân h àng và
việc nhanh chóng sử dụng thành tựu khoa học kỹ thuật... nhằm thu hút tối đa nguồn
vốn tiềm tàng trong nền kinh tế để thực hiện kinh doanh đ áp ứng yêu cầu vốn cho
tăng trư ởng kinh tế, tạo lợi nhuận cho Ngân hàng.
Trong nền kinh tế thị trư ờng, bên cạnh các chính sách tài chính tiền tệ, sự hoạt động
của thị trường tài chính, th ị trường vốn, thị trường tiền tệ... tín dụng ngân hàng góp
phần tích cực vào quá trình vận động liên tục của nguồn vốn. Điều đó vừa làm tăng
trưởng khả n ăng tích lu ỹ tư bản (trong đó ph ần lợi nhuận) của các ngân hàng, vừa
- Simpo PDF Merge and Split Unregistered Version - http://www.simpopdf.com
thúc đ ẩy quá trình tăng trưởng tín dụng, tăng trưởng kinh tế làm cho hệ thống Ngân
hàng ngày càng lớn mạnh.
2.2 - Tín dụng Ngân hàng là đòn bẩy kinh tế quan trọng thúc đẩy quá trình mở rộng
quan hệ lưu thông hàng hoá quốc tế:
Ngày nay, trong mối quan hệ kinh tế, sự hợp tác b ình đẳng đôi bên cùng có lợi giữa
các nước trên thế giới và khu vực đang được phát triển rất đa dạng cả về nội dung
và hình thức, cả về chiều rộng lẫn chiều sâu. Đó là nhân tố hết sức quan trọng tạo
điều kiện cho sự phát triển của mỗi nước, nhất là các n ước đang phát triển như Việt
Nam.
Đầu tư vốn ra nước ngo ài và kinh doanh xuất nhập khẩu hàng hoá là lĩnh vực hợp
tác kinh tế quốc tế thông dụng. Thông qua quá trình nh ận và cho vay tài trợ xuất
nhập khẩu của các n ước. Cấp tín dụng cũng như các tổ chức tín dụng, cùng với sự
tham gia trực tiếp vào quan h ệ thanh toán quốc tế, tín dụng ngân hàng đ ã làm tăng
mối quan hệ tốt đẹp giữa các nước, đồng thời thúc đẩy hoạt động xuất nhập khẩu,
thúc đẩy sản xuất trong nước phát triển, thúc đẩy tăng trưởng kinh tế. Như vậy tín
dụng sẽ là trợ thủ đắc lực về vốn cho các nh à đ ầu tư và kinh doanh xuất khẩu hàng
hoá.
Gần đ ây với chủ trương nền kinh tế nhiều thành phần, với việc thực hiện hệ thống
ngân hàng hai cấp, với môi trường pháp luật ngày càng hoàn thiện và đi vào đời
sống kinh tế - x• hội và nh ất là từ khi có luật Ngân hàng ra đ ời, vai trò của tín dụng
ngân hàng đang phát triển mạnh mẽ hơn nh ằm góp phần tích cực vào mối quan hệ
kinh tế giữa nước ta và các nước trên thế giới.
- Simpo PDF Merge and Split Unregistered Version - http://www.simpopdf.com
2.3 - Tín dụng Ngân hàng tác đ ộng có hiệu quả đến nhịp độ phát triển sôi động thúc
đẩy cạnh tranh trong nền kinh tế thị trường:
Trong nền kinh tế hàng hoá, tiền tệ là công cụ kinh tế - xã hội. Trong lĩnh vực sản
xuất và kinh doanh hàng hoá, dịch vụ, mọi chu kỳ đ ều bắt đ ầu bằng tiền tệ và kết
thúc b ằng khối lượng tiền tệ lớn h ơn, tạo điều kiện để tái mở rộng hoạt động.
Trong chu trình này, tăng nhanh vòng quay vốn tiền tệ là một trong các yếu tố quyết
định thành công trong sản xuất kinh doanh. Để rút ngắn thời gian nhằm tăng nhanh
vòng quay vốn, mỗi chủ thể kinh doanh phải chủ động tìm kiếm và th ực hiện nhiều
biện pháp như : ứng dụng những thành tựu khoa học kỹ thuật, đổi mới công nghệ,
hoàn thiện nghệ thuật quản trị kinh doanh, tìm kiếm thị trường mới... những việc
làm này đòi hỏi một khối lượng lớn về vốn, tín dụng Ngân hàng sẽ là người đ áp ứng
nhu cầu đó.
Nh ững quan hệ tín dụng nảy sinh việc vay vốn phải được ho àn trả đầy đ ủ với một
khoản lãi kèm theo (theo lãi su ất quy định), trong thời hạn thoả thuận đã được cam
kết trong hợp đồng tín dụng.
Trường hợp nguyên tắc tín dụng trên đây b ị vi phạm tổ chức kinh tế phải chịu phạt
lãi suất quá hạn cao hơn lãi su ất thông thường hoặc bị tước quyền vay vốn hoặc
thanh lý tài sản đã thế chấp để trả nợ Ngân hàng.
Khi vay vốn các chủ thể kinh doanh phải tìm mọi biện pháp đ ể tăng nhanh vòng
quay vốn, kinh doanh có lãi, thu hồi vốn đ ể trả nợ và lãi vay Ngân hàng đúng h ạn.
2.4 - Tín dụng Ngân h àng với việc điều chỉnh chiến lược kinh tế, góp phần chống
lạm phát tiền tệ:
- Simpo PDF Merge and Split Unregistered Version - http://www.simpopdf.com
Nền kinh tế h àng hoá luôn luôn chuyển đ ộng theo hai chiều hướng: Phát triển theo
nhịp độ tăng trưởng hoặc giảm sút theo quy luật lạm phát. Cả hai trường hợp đó đều
có ảnh h ưởng đ ến hoạt động tín dụng.
Tín dụng ngân hàng tạo nguồn vốn từ huy đ ộng các đồng tiền nhàn rỗi trong nền
kinh tế thông qua lãi suất linh hoạt và phù hợp với chỉ số giá cả đánh giá hàng hoá
để thu hút được nguồn vốn đủ lớn cho việc đầu tư vào các công trình trọng điểm mà
chiến lược kinh tế đã đề ra. Nếu không dùng công cụ tín dụng ngân h àng để huy
động vốn tạm thời nh àn rỗi trong xã hội dư ới các hình thức thì có lúc Nhà nước phải
huy động trái phiếu, kỳ phiếu, thậm trí phải phát hành giấy bạc.
Hình th ức huy động vốn bằng nghiệp vụ tín dụng Ngân hàng có ý ngh ĩa kinh tế to
lớn nó không làm tăng thêm khối lượng tiền lưu thông nên không ảnh hưởng đến
lưu thông tiền tệ và giá cả. Ngược lại, nếu Nhà nước phát hành tiền giấy cho ngân
sách dù có đưa vào đ ầu tư phát triển các chương trình kinh tế mang tính chiến lược
cũng dẫn đến tăng khối lượng tiền tệ trong lưu thông, gây lên lạm phát ảnh hưởng
trực tiếp đến giá cả và đời sống xã hội.
Trong thời gian qua trọng tâm của công tác tín dụng là tích cực huy động vốn để
cho vay. Theo định hướng của Thống Đốc Ngân h àng Nhà nước Việt Nam là:
"Ngân hàng phải đi vay đ ể cho vay". Tập trung vốn vào các công trình trọng điểm,
các ngành sản xuất như: Nông nghiệp, sản xuất h àng hoá xu ất khẩu... Ngân h àng
cũng như Kho bạc Nhà nước tích cực đa dạng hoá các h ình th ức huy đ ộng vốn,
chính vì vậy đã góp phần đáng kể vào sự nghiệp phát triển kinh tế đ ất n ước.
- Simpo PDF Merge and Split Unregistered Version - http://www.simpopdf.com
Nh ư vậy tín dụng Ngân hàng không ch ỉ là đòn b ẩy kinh tế mà còn là công cụ để
Nhà nước điều tiết sản xuất, điều chỉnh chiến lược kinh tế, phân công lao động xã
hội, tiết kiệm phát hành tiền vào lưu thông, sử dụng có hiệu quả vốn tiền tệ tạm thời
nhàn rỗi trong xã hội, góp phần kiềm chế lạm pháp, ổn định sức mua của đồng tiền.
Rõ ràng thông qua vai trò tín d ụng với hoạt động của các Ngân hàng Thương mại và
các tổ chức tín dụng theo cơ ch ế thị trường có sự quản lý vĩ mô của Nhà nước, tín
dụng ngân hàng đã thúc đẩy tăng trưởng kinh tế, góp phần kiềm chế lạm phát.
Thông qua tín dụng Ngân hàng tạo đ iều kiện thuận lợi cho các đơn vị, các tổ chức
kinh tế, các cá nhân có vốn sản xuất kinh doanh thu đ ược hiệu quả, góp phần phát
triển nền kinh tế xã hội.
Đối với Ngân hàng tín dụng là một trong những nghiệp vụ cơ b ản quan trọng hoạt
động kinh doanh của Ngân h àng, nhằm bổ sung vốn cho các doanh nghiệp, tổ chức
kinh tế và các cá nhân trong xã hội để sản xuất kinh doanh. Đây là nghiệp vụ sinh
lời chủ yếu của Ngân h àng th ương mại.
ii. Vai trò, nhiệm vụ của Kế TOán cho vay.
Ho ạt động tín dụng là một trong những nghiệp vụ cơ bản trong hoạt động kinh
doanh của Ngân hàng nhằm bổ sung vốn cho các đ ơn vị, tổ chức kinh tế, các doanh
nghiệp và cá nhân trong ho ạt động sản xuất, kinh doanh. Đây là nghiệp vụ sinh lời
chủ yếu của Ngân hàng thương m ại, nó quyết đ ịnh sự sống còn của Ngân hàng
thương mại nó quyết đ ịnh việc mở rộng hay thu hẹp chức n ăng trung gian tín
dụng.Từ đó quyết đ ịnh đ ến phạm vi, quy mô hoạt động của một ngân h àng thương
mại và cũng là nghiệp vụ chiếm tỉ trọng lớn nhất trong tổng tài sản có của ngân
- Simpo PDF Merge and Split Unregistered Version - http://www.simpopdf.com
hàng. Đối với nền kinh tế nó thúc đẩy sản xuất và lưu thông hàng hoá phát triển,
tăng tốc độ lưu thông tiền tệ.
1.Vai trò của kế toán cho vay
- Kế toán cho vay giữ một vị trí quan trọng trong toàn bộ nghiệp vụ kế toán của
Ngân hàng, vì thế kế toán cho vay tham gia trực tiếp vào quá trình cho vay vốn,
nghiệp vụ cơ bản trong hoạt động kinh doanh của Ngân hàng.
- Thông qua số liệu của kế toán cho vay, Lãnh đ ạo ngân hàng biết được tình hình sử
dụng vốn, sự biến động vốn hàng ngày. Từ đó , làm tham mưu cho lãnh đ ạo đ iều
hành hoạt động tín dung của Ngân h àng một cách nhịp nhàng, đồng bộ, kịp thời để
có chính sách phù h ợp cho việc quản trị kinh doanh của Ngân hàng nh ư mục tiêu đề
ra: an toàn, lợi nhuận, và lành mạnh trong hoạt động kinh doanh của Ngân h àng.
- Kế toán cho vay đ ược xác đ ịnh là một bộ phận kế toán rất quan trọng bởi kế toán
cho vay phục vụ và hỗ trợ đắc lực cho nghiệp vụ tín dụng nó quyết định sự tồn tại
của các Ngân h àng thương m ại.
- Đứng ở góc độ kế toán khi thu nợ, thu lãi kế toán cho vay đã giúp cho Ngân
hàng thu nợ gốc, lãi đầy đủ, chính xác, kịp thời.
- Thông qua kế toán cho vay, Ngân hàng cũng như bạn hàng của doanh nghiệp đánh
giá được khả năng hấp thụ của doanh nghiệp sử dụng vốn có hiệu quả không? Để từ
đó đánh giá xu thế vận động của doanh nghiệp trên thị trường, giúp cho ngân hàng
và bạn h àng của các doanh nghiệp có chiến lược đầu tư phù hợp, có hiệu quả.
- Kế toán cho vay là công cụ để đảm bảo an toàn tài khoản vốn vay của Ngân hàng,
đồng thời hạn chế rủi ro, góp phần ổn đ ịnh nguồn thu nhập của Ngân h àng. Thông
- Simpo PDF Merge and Split Unregistered Version - http://www.simpopdf.com
qua việc ghi chép quá trình cho vay, thu nợ, theo dõi k ỳ hạn nợ hàng ngày, lưu hồ
sơ vay vốn... thể hiện kế toán cho vay bảo vệ an to àn một khối lượng tài sản lớn của
bản thân Ngân hàng và khách hàng.
2. Nhiệm vụ của kế toán cho vay
- Xác lập chứng từ kế toán cho vay một cách hợp lệ, hợp pháp nhằm tạo cơ sở hành
lang pháp lý giữa Ngân hàng và khách hàng.
- Mở đ ầy đủ các loại sổ sách (nội ngoại bảng) đ ể hạch toán ghi chép, phản ánh một
cách đầy đ ủ, kịp thời, chính xác toàn bộ các khoản cho vay, thu nợ, theo dõi kỳ hạn
nợ đ ể thu nợ và hỗ trợ thu nợ kịp thời các món vay đến hạn, tính thu lãi đúng lãi
suất, đúng thời gian quy định, theo dõi dư nợ thuộc nghiệp vụ tín dụng của Ngân
hàng thương m ại. Trên cơ sở đó giám sát chặt chẽ quá trình sử dụng tiền vay và tổ
chức quản lý lưu trữ hồ sơ theo qui đ ịnh đảm bảo an toàn tài sản của Ngân hàng.
- Kế toán cho vay phối hợp với bộ phận tín dụng quản lý các khoản cho vay đem lại
hiệu quả cao của mỗi món vay cụ thể: kế toán cho vay cung cấp thông tin chính xác,
kịp thời về số liệu những món vay đã quá h ạn, sắp đến hạn để cán bộ tín dụng có kế
hoạch đôn đốc thu nợ kịp thời, đồng thời cung cấp cho Lãnh đạo quản lý, điều hành
có hiệu quả.
-Nh ư vậy, kế toán cho vay cùng với các nghiệp vụ kế toán Ngân hàng khác thông
qua các hoạt động của mình giúp cho Ngân hàng vừa thực hiện được chức năng
kinh doanh, vừa cung ứng vốn cho nền kinh tế, với vai trò quan trọng đó, h ệ thống
kế toán Ngân hàng nói chung và kế toán cho vay nói riêng cần phải được hoàn thiện
- Simpo PDF Merge and Split Unregistered Version - http://www.simpopdf.com
hơn nữa để đáp ứng đòi hỏi ngày càng cao của ngành Ngân hàng và nền kinh tế thị
trường.
III. các phương thức cho vay, chứng từ tài khoản kế toán cho vay, thu n ợ
1.Các phương thức cho vay:
Theo quyết đ ịnh 1627/2001/QĐ-NHNN ngày 31/12/2001 của Thống đốc Ngân hàng
Nhà nước: Có 9 phương thức cho vay.
Trên cơ sở nhu cầu sử dụng của từng khoản vay của khách hàng và khả năng kiểm
tra, giám sát của Ngân hàng, NHNo nơi cho vay thoả thuận với khách hàng vay về
việc lựa chọn phương thức cho vay sau đây:
1.1 -Phương thức cho vay theo từng lần (theo món):
áp dụng phương thức tín dụng cho vay từng lần, khách h àng ph ải lập giấy đề nghị
vay vốn theo từng lần, nộp vào Ngân hàng cùng với các thủ tục cần thiết khác để
chứng minh cơ sở pháp lý cho hoạt động kinh doanh của khách hàng, cũng như ước
tính hiệu quả kinh tế đối với khoản tín dụng đó.
Trong trường hợp Ngân hàng chấp nhận cho vay, Ngân hàng cùng khách hàng ký
kết hợp đồng tín dụng, thoả thuận với các điều kiện, yếu tố về số tiền, mục đối
tượng, vốn vay, thời hạn trả nợ, lãi su ất...
Trên cơ sở hợp đồng tín dụng đã được ký kết, kế toán cho vay giải ngân phát tiền
vay đ ồng thời hạch toán:
Nợ: TK cho vay khách h àng.
Có: TK tiền mặt
Có: TK tiền gửi khách hàng
- Simpo PDF Merge and Split Unregistered Version - http://www.simpopdf.com
Mỗi khoản vay đều đ ược xác định thời hạn trả nợ cụ thể trên hợp đồng tín dụng. Vì
vậy đ ể theo dõi thời hạn trả nợ, kế toán cho vay phải sắp xếp hồ sơ, kh ế ư ớc sao cho
khoa học gọn gàng theo kỳ hạn trả nợ của khách hàng.
Để tiện lợi cho việc đôn đốc trả nợ, một khoản nợ có thể chia ra nhiều kỳ hạn trả nợ
khác nhau về nguyên tắc khi đ ến hạn khách hàng phải có nhiệm vụ trả nợ cho Ngân
hàng đúng h ạn.
Khi khách hàng trả nợ hạch toán ghi:
Nợ :TK tiền mặt
Nợ :TK tiền gửi (nếu trả bằng chuyển khoản).
Có :TK cho vay khách hàng.
Nếu đ ến hạn trả gốc và lãi mà khách hàng không trả được cho Ngân hàng thì khách
hàng phải làm đơn xin điều chỉnh kỳ hạn hoặc xin gia hạn số tiền gốc và lãi đó.
+ Nếu được Ngân h àng ch ấp thuận cho gia hạn hoặc đ iều chỉnh kỳ hạn nợ thì kế
toán cho vay đ iều chỉnh kỳ hạn nợ trong máy tính và lưu đơn gia hạn hoặc đ iều
ch ỉnh của khách hàng vào hồ sơ vay vốn.
+ Nếu không được ngân hàng ch ấp thuận việc khách hàng xin đ iều chỉnh kỳ hạn nợ
hoặc gia h ạn nợ của khách h àng thì kế toán căn cứ vào hồ sơ khế ước của khách
hàng chuyển nợ quá hạn (sau 10 ngày) đối với món vay. Kế toán hạch toán ghi:
Nợ: TK nợ quá hạn
Có: TK cho vay trong h ạn.
- Simpo PDF Merge and Split Unregistered Version - http://www.simpopdf.com
Các hồ sơ chuyển sang nợ quá hạn được lưu ở một cặp riêng để làm căn cứ cho việc
đôn đốc thu hồi nợ trong việc phân tích hoạt động tín dụng cũng như phân tích
phòng ngừa rủi ro.
1.2 - Phương thức cho vay theo hạn mức tín dụng (Cho vay bổ xung vốn lưu động):
Phương thức cho vay theo hạn mức tín dụng là khách hàng cùng với Ngân hàng
tho ả thuận một hạn mức tín dụng trong một thời hạn nhất định hoặc theo chu kỳ sản
xuất kinh doanh trên cơ sở kế hoạch sản xuất kinh doanh và nhu cầu về vốn của đơn
vị.
Phương thức cho vay theo hạn mức tín dụng thường áp dụng cho những doanh
nghiệp có khả năng tài chính lành mạnh, sản xuất, kinh doanh ổn đ ịnh và nhu cầu
vốn vay, trả thường xuyên, có uy tín trong quan hệ tín dụng với Ngân hàng. Ngân
hàng cùng khách hàng ký hợp đồng tín dụng, thoả thuận hạn mức tín dụng duy trì
trong thời hạn nhất định, điều kiện vay trả, mức lãi suất, cách thức trả nợ cũng như
quyền hạn, nghĩa vụ của mỗi b ên làm căn cứ.
Từng lần vay khách hàng không cần phải làm lại các thủ tục mà chỉ cần, lập một
giấy nhận nợ cùng với hợp đồng tín dụng đã lập lần đ ầu. Kh i phát tiền vay hạch
toán ghi:
Nợ: TK cho vay khách h àng.
Có: TK tiền mặt
Có: TK tiền gửi (nếu cho vay bằng chuyển khoản).
Kế toán cho vay phải quản lý chặt chẽ hạn mức tín dụng, đảm bảo không vượt quá
hạn mức tín dụng đã ký kết.
- Simpo PDF Merge and Split Unregistered Version - http://www.simpopdf.com
Thu n ợ theo thoả thuận trên h ợp đồng tín dụng: áp dụng phương thức này Ngân
hàng không xác định được thời hạn trả nợ cụ thể theo từng khoản vay. Mà thoả
thu ận một kế hoạch nợ dựa trên cơ sở kỳ luân chuyển vốn của doanh nghiệp và việc
tính toán quản lý thời hạn trả nợ, có thể thông qua kế hoạch trả nợ từng tháng, từng
định kỳ hoặc xác định vòng quay của vốn tín dụng.
Việc trả nợ của khách hàng được thực hiện trong suốt thời hạn giá trị của hợp đồng
tín dụng, có thể trả trực tiếp bằng tiền từ bán hàng hoặc thoả thuận với Ngân hàng
trích từ tài khoản tiền gửi để thu nợ theo đ ịnh kỳ.
Kế toán hạch toán khi thu nợ ghi
Nợ TK tiền mặt.
Nợ TK tiền gửi (Nếu trả bằng chuyển khoản).
Có TK cho vay khách hàng.
Thu lãi cho vay thường được áp dụng thông qua việc thoả thuận giữa khách hàng và
Ngân hàng để thu theo món, thu theo tích số hàng tháng hoặc theo định kỳ.
Việc tính thu lãi ph ải đảm bảo chính xác và phù h ợp với mức lãi suất ghi trên hợp
đồng tín dụng và tu ỳ theo phương thức cho vay sự thoả thuận giữa Ngân h àng và
khách h àng để thực hiện việc tính các khoản lãi chưa đến hạn phải thu hoặc thời hạn
tho ả thuận.
Trong quá trình vay vốn, trả nợ: nếu việc sản xuất, kinh doanh có thay đổi và doanh
nghiệp có nhu cầu, khách h àng ph ải làm giấy đ ề nghị bổ xung hạn mức tín dụng,
Ngân hàng xem xét nếu thấy hợp lý th ì chấp thuận điều chỉnh hạn mức tín dụng và
cùng khách hàng ký bổ sung hợp đồng tín dụng.
- Simpo PDF Merge and Split Unregistered Version - http://www.simpopdf.com
Việc ký kết hợp đồng tín dụng mới được thực hiện trước 10 ngày hạn mức tín dụng
cũ hết hạn khách hàng gửi cho Ngân h àng kế hoạch vay vốn kỳ tiếp theo.
Căn cứ vào nhu cầu vay vốn của khách hàng và chu k ỳ sản xuất, kinh doanh kế tiếp,
Ngân hàng xác đ ịnh hạn mức tín dụng và th ời hạn cho vay mới
1.3. Cho vay theo dự án đầu tư :
Ngân hàng nông nghiệp cho khách hàng vay v ốn đ ể thực hiện các dự án đ ầu tư phát
triển sản xuất, kinh doanh, dịch vụ và các dự án đầu tư ph ục vụ đời sống.
Ngân hàng nông nghiệp nơi cho vay cùng khách hàng ký hợp đồng tín dụng và thoả
thu ận mức vốn đầu tư duy trì cho cả thời gian đầu tư của dự án, phân đ ịnh các kỳ
hạn trả nợ.
Ngân hàng thực hiện giải ngân theo tiến độ thực hiện dự án.
Mỗi lần rút vốn, khách hàng lập giấy nhận nợ tiền vay trong phạm vi mức vốn đầu
tư đ ã thoả thuận; kèm theo các chứng từ xin vay phù hợp với mục đ ích sử dụng vốn
trong hợp đồng tín dụng.
Trường hợp khách hàng đã dùng nguồn vốn huy động tạm thời khác đ ể chi phí cho
dự án duyệt trong thời gian chưa vay được vốn
1.4. Cho vay hợp vốn: Một nhóm tổ chức tín dụng cùng cho vay đối với một dự án
vay vốn hoặc phương án vay vốn của khách hàng: trong đó, có một tổ chức tín dụng
làm đầu mối dàn xếp, phối hợp với các tổ chức tín dụng khác. Việc cho vay hợp
đồng vốn thực hiện theo quy đ ịnh của Quy chế này và Quy chế đồng tài trợ của các
tổ chức tín dụng do Thống đốc Ngân hàng ban hành.
- Simpo PDF Merge and Split Unregistered Version - http://www.simpopdf.com
1.5. Cho vay trả góp: Khi vay vốn, tổ chức tín dụng và khách hàng xác định và thoả
thu ận số lãi vốn vay phải trả cộng với số nợ gốc được chia ra để trả nợ theo nhiều
kỳ hạn trong thời hạn cho vay.
1.6. Cho vay theo h ạn mức tín dụng dự phòng: Tổ chức tín dụng cam kết đảm bảo
sẵn sàng cho khách hàng vay vốn trong phạm vi hạn mức tín dụng nhất định.Tổ
chức tín dụng và khách hàng tho ả thuận thời hạn hiệu lực của hạn mức tín dụng dự
phòng, mức phí trả cho hạn mức tín dụng dự phòng.
1.7. Cho vay thông qua nghiệp vụ phát h ành và sử dụng thẻ tín dụng: Tổ chức tín
dụng chấp thuận cho khách hàng đ ược sử dụng số vốn vay trong phạm vi hạn mức
tín dụng đ ể thanh toán tiền mua hàng hoá, dịch vụ và rút tiền mặt tại
máy4/14/2003ha minh quan rút tiền tự động hoặc điểm ứng tiền mặt là đại lý của tổ
chức tín dụng. Khi cho vay phát hành và sử dụng thẻ tín dụng, tổ chức tín dụng và
khách hàng phải tuân theo các quy đ ịnh của Chính phủ Ngân hàng Nhà nư ớc Việt
Nam về phát h ành và sử dụng thẻ tín dụng.
1.8. Cho vay theo hạn mức thấu chi: Là việc cho vay mà tổ chức tín dụng thoả thuận
bằng văn bản chấp thuận cho khách h àng chi vượt số tiền có trên tài khoản thanh
toán của khách h àng phù hợp với các quy định của Chính phủ và Ngân hàng nhà
nước Việt Nam về hoạt động thanh toán qua các tổ chức cung ứng dịch vụ thanh
toán.
1.9. Các phương th ức cho vay khác m à pháp lu ật không cấm, phù h ợp với quy định
tại quy chế này và đ iều kiện hoạt động kinh doanh của tổ chức tín dụng và đặc đ iểm
của khách hàng vay.
- Simpo PDF Merge and Split Unregistered Version - http://www.simpopdf.com
2.Chứng từ kế toán cho vay
Chứng từ kế toán là những chứng minh bằng giấy tờ về nghiệp vụ kinh tế tài chính
đã phát sinh và thực sự hoàn thành. Phân loại chứng từ kế toán được thực hiện theo
qui định 127/QĐ-NHNo - 04, ngày 13/03/2001 của NHNo&PTNT Việt Nam.
* Phân loại theo tính chất pháp lý chứng từ kế toán bao gồm:
+ Chứng từ gốc và chứng từ ghi sổ.
- Chứng từ gốc là nh ững chứng từ được lập ngay sau khi nghiệp vụ kinh tế phát sinh
đã hoàn thành. Chứng từ gốc là căn cứ pháp lý đ ể chứng minh 1 nghiệp vụ kinh tế
phát sinh đã hoàn thành.
- Chứng từ ghi sổ là chứng từ phản ánh các nghiệp vụ kinh tế phát sinh vào sổ sách
kế toán, chứng từ ghi sổ được lập trên cơ sở chứng từ gốc hoặc kiêm ch ứng từ ghi
sổ.
* Phân loại theo nội dung nghiệp vụ kinh tế phát sinh bao gồm:
- Chứng từ tiền mặt gồm: Phiếu thu, phiếu chi, séc, giấy gửi tiền, giấy rút tiền,
giấy nộp tiền, giấy lĩnh tiền.
- Chứng từ chuyển khoản gồm: Phiếu chuyển khoản, uỷ nhiệm thu, uỷ nhiệm
thu, séc, TTD.
- Bảng kê các lo ại gồm: Bảng kê nộp séc, bảng kê số dư tính lãi, b ảng kê quyết
toán lãi cho vay, b ảng kê thanh toán các loại:
Giấy báo chuyển tiền nội, ngoại tỉnh.
Lệnh chuyển tiền trong chuyển tiền điện tử.
- Simpo PDF Merge and Split Unregistered Version - http://www.simpopdf.com
Các chứng từ hạch toán tài sản và chứng từ ngoại bảng (như phiếu xuất tài sản,
phiếu nhập tài sản).
Về nguyên tắc thì tất cả các chứng từ kế toán Ngân hàng (bao gồm chứng từ do
Ngân hàng lập và chứng từ do khách hàng lập) đều phải lập đúng mẫu và ghi đầy đủ
các yếu tố theo quy định. Chứng từ có thể lập trên máy tính (danh m ục chứng từ
được phép lập trên máy tính theo quy trình giao dịch trực tiếp do tổng giám đốc quy
định). Các chứng từ có nhiều liên ph ải được lập một lần trên tất cả các liên bằng
máy chữ, máy tính hoặc viết lồng lót giấy than. Phải ghi đầy đủ các yếu tố theo quy
định sau:
- Các yếu tố trên chứng từ phải viết bằng bút mực ho ặc bút bi mầu tím, xanh, đ en,
không được viết bằng mực đỏ (trừ các chứng từ kế toán lập để điều chỉnh sai sót).
Không được viết bằng bút chì trên các loại chứng từ và không được viết bằng hai
loại bút hai mâù mực khác nhau trên cùng một chứng từ, chữ viết trên chứng từ phải
rõ ràng, trung thực, chính xác không viết tắt, viết mờ hoặc nhoè chữ. Không được
tẩy xoá, sửa chữa bằng bất kỳ h ình thức n ào đối với các yếu tố trên chứng từ.
- Số tiền trên chứng từ bắt buộc phải ghi số tiền bằng số (căn cứ mẫu chứng từ ).
Chữ đầu của số tiền bằng chữ phải viết hoa và sát đầu dòng của dòng đ ầu tiên,
không đ ược viết cách dòng, cách qu ãng giữa các chữ, không được viết th êm ch ữ
vào giữa hai chữ viết liền kề nhau trên chứng từ. Nội dung nghiệp vụ ghi trên ch ứng
từ phải rõ ràng, rễ hiểu, chữ ký của khách hàng và cán b ộ Ngân hàng trên tất cả các
loại chứng từ kế toán đ ều bắt buộc phải ký tay từng tờ bằng bút tím, đen...
nguon tai.lieu . vn
