Xem mẫu

NHỮNG NÉT MỚI TRONG CHĂN NUÔI BÒ SỮA
HIỆN NAY Ở NGHĨA ĐÀN
Th.S NGUYỄN THỊ HOA
TRƯỞNG BỘ MÔN CHĂN NUÔI - THÚ Y

I.ĐẶT VẤN ĐỀ

Tổng đàn bò của trại TH TRUE

Như chúng ta đã biết chăn nuôi bò sữa

MILK hiện tại có khoảng 20.000 con

xuất hiện ở Việt Nam từ những năm đầu thế

trong đó có 6.000 con là bê được sinh ra

kỷ XX, dưới thời pháp thuộc. Tuy nhiên, với

tại nghĩa đàn, còn lại là bò HF thuần được

hình thức chăn nuôi còn nhỏ lẻ ở một số địa

nhập từ NewZelanld, Úc, Canada và

phương chủ yếu là Hà Nội, Ba Vì. Từ Năm

khoảng 7.000 con cho sữa, mỗi ngày cung

1986 đến 1999 phong trào chăn nuôi bò sữa

cấp khoảng 150 tấn/ngày . Theo ông Gil

tư nhân đã hình thành và tỏ ra có hiệu quả.

Inbar, đây là trang trại bò sữa có quy mô

Trước tình hình đó Chính phủ đã có chủ

lớn nhất thế giới mà ông từng biết. “Bò

trương đẩy mạnh phát triển chăn nuôi bò sữa

của trang trại đã trải qua 2 mùa nắng trên

trong giai đoạn (2001- 2010) ở nhiều tỉnh

vùng đất này. Bò mẹ đang ngày ngày cho

thành trong cả nước. Nghệ an là một trong

ra sữa; bê con đang lớn và chuẩn bị có sữa

những địa phương nằm trong vùng dự án

Đàn bò tại trang trại bò sữa

chăn nuôi bò sữa và chế biến sữa tập trung

Vinamilk Nghệ An có quy mô chăn nuôi

quy mô công nghiệp tại huyện Nghĩa Đàn,

là 3.000 con; trong đó, có 1.500 con bò

nhằm định hình một ngành sữa hiện đại nhất

vắt sữa, cung cấp mỗi ngày 30 tấn sữa cho

tại Việt Nam. Dựa trên bí quyết quản lý và

nhà máy chế biến của Vinamilk tại Nghệ

công nghệ tiên tiến nhất đạt tiêu chuẩn quốc

An. Để đảm bảo nguồn con giống tôt, từ

tế của Israel. Để tìm hiểu quy trình chăn nuôi

đó cho chất lượng sữa cao, đàn bò tại

bò sữa theo hình thức chăn nuôi công nghệ

trang trại Vinamilk Nghệ An sẽ được tiếp

tiên tiến chúng tôi xin giới thiệu những nét

tục tăng đàn thông qua nhập con giống bò

mới trong chăn nuôi bò sữa tại trại TH TRUE

sữa cao sản từ Úc và áp dụng công nghệ

MILK và trại Vinamilk ở huyện Nghiã Đàn.

phối giống tinh giới tính toàn cái. Những

II. NỘI DUNG

bê cái gieo từ tinh giới tính đầu tiên tại

2.1. Quy mô cơ cấu đàn và cơ cấu giống

Việt Nam do công ty thực hiện đã ra đời

bò của trại

tại trang trại.

Hình 1. Đàn bò của Trại bò sữa Vinamilk
2.2. Nguồn thức ăn, quy trình chế biến

- Nguồn thức ăn

và sử dung thức ăn cho bò

+ Thức ăn thô xanh cho bò chủ yếu

Thức ăn cho bò được lên thực đơn

được sản xuất tại Nghĩa Đàn gồm có cỏ

theo ngày, bò lấy sữa, bò nuôi con,

trồng, cao lương và ngô, tùy theo loại bò

bê… có chế độ ăn khác nhau. Thức ăn

có thể sử dụng cây ngô non chưa ra bắp

cho bò được chia ra 2 thành phần là

hoăc cây ngô đã có bắp ngậm sữa thường

thực phẩm xanh (như ngô, cao lương,

được dùng cho bò đang cho sữa (Đây là

cỏ; trong đó có cả những loại cỏ nhập

một điều mới trong sử dụng thức ăn cho

khẩu từ Mỹ) và các thực phẩm khác

bò sữa hiện nay)

như tinh bột các loại, gỉ mật… Việc ủ

+ Thức ăn thô khô như rơm, cỏ khô

chua cỏ để diệt khuẩn, phối trộn, vận

chủ yếu thu mua ở các địa phương khác

chuyển thức ăn đến chuồng được thực

làm nguồn thức ăn dữ trữ và một phần bổ

hiện bằng máy xúc, ô tô, máy trộn cỡ

sung vào khẩu phần thức ăn thô xanh, nếu

lớn và được điều khiển bằng hệ thống

bò ăn hoàn toàn thức ăn thô xanh thường

máy tính.

dẫn đến sữa kém phẩm chất như vón sữa,

độ kiềm cao,v.v. Ngoài ra trang trại còn

như cắt thái thức ăn có kích thước phù

nhập một số cỏ khô từ Mỹ. Việc nhập

hợp cho bò, sau khi cắt thái hối hợp

những tấn cỏ từ Mỹ với giá 260 USD/tấn

khẩu phần cũng bằng máy đảo trộn

như hiện nay không phải là giải pháp lâu

thức ăn thô, thức ăn tinh, thức ăn bổ

dài cho TH và trại Vinamilk Nghệ An. Để

sung cùng với nhau theo tỷ lệ của bò

khắc phục, TH đã dành ra 1.500ha, trại

cạn sữa, bò cho sữa, v.v. Khi cho ăn

Vinamilk dành 30 héc ta để trồng các

được sử dụng phương tiện bằng xe

giống cỏ, cao lương. Các giống cây trồng
cho bò này chủ yếu được nhập khẩu từ
Mỹ, cho năng suất và chất lượng cao.
Công đoạn xuống giống, chăm sóc và thu
hoạch cũng được tự động hoá gần như
hoàn toàn. trại TH và trại Vinamilk Nghệ
An trang bị những giàn máy có thể tưới,
phun thuốc bảo vệ thực vật, phân đạm…
trên diện tích hàng trăm ha. Việc thu hoạch

chuyên dụng trên xe có gắn cân, căn cứ
vào tiêu chuẩn ăn của từng ô chuỗng
đã được tính sẵn xe chuyên dụng phân
phối thức ăn đến từng ô chuồng tự
động thả lượng thức ăn đủ theo yêu cầu
cho bò ăn. Như vậy về quy trình chế
biến sử dụng và cách cho bò ăn hoàn
toàn được sử dụng bằng phương tiện

cũng được tiến hành bằng máy cắt và xe

cơ giới nhằm giảm bớt được công lao

tải với công suất lớn, 10 phút thu hoạch

động rất nhiều, mặt khác đảm bảo được

xong 1 tấn. Ngoài ra, TH mua lại Nhà máy

chất lượng thức ăn hơn so với hình

Đường Nghệ An Tate & Lyle của Anh,

thức thủ công trước đây ta đã sử dụng.

đóng gần địa điểm của trang trại cũng

2.3. Nguồn nước dùng trong chăn nuôi

không nằm ngoài mục đích lấy nguồn bã

bò sữa

mía, gỉ mật để cung cấp cho trại bò.
Quy trình chế biến và cách sử dụng
thức ăn

Nước uống sử dụng cho bò được lấy
từ hồ sông Sào (đây là hồ rộng thứ hai của
tỉnh Nghệ An, còn có chức năng điều hoà

Tất cả các nguồn thức ăn được tập

không khí cho trại bò) được lọc qua 3 khâu

trung về khu vực chế biến tùy theo

bằng giàn máy Amiad với các chỉ số sinh,

từng loại bò mà sử dụng các công thức

hoá của nước sau khi lọc như tiêu chuẩn

chế biến khác nhau, nhưng tất cả được

nước sinh hoạt và được cung cấp đến tại

sử dụng các phương tiện bằng cơ giới

chuồng cho bò theo hệ thống tự động.

Hình 2. Một trại bò trong hệ thống trang trại của TH TruMilk
2.4. Quy trình kỹ thuật chăm sóc nuôi

thêm một con chíp hoạt động (Activity Tag).

dưỡng bò

Tín hiệu hoạt động phát ra từ chíp này được

Quy trình kỹ thuật chăm sóc bò được

thu nhận bởi các an-ten gắn trong chuồng và

quản lý thông qua hệ thống thông tin điện tử.

gửi về hệ thống quản lý đàn giúp xác định

Người cán bộ quản lý đàn tuy không thường

tình trạng sức khoẻ của bò, đồng thời xác

xuyên trực tiếp ở chuồng trại những có thể

định chính xác thời điểm động dục bò ốm

nắm bắt diễn biến đàn bò một cách cụ thể

hay sản lượng sữa của bò có thay đổi, người

như tổng đàn, bò ốm, sản lượng sữa, bò động

quản lý đều nắm được để kịp thời bào cho

dục,v.v. Đàn bò tại đây được chăm sóc với

các bộ phận trực tiếp kiểm tra, xử lý một cách

công nghệ hiện đại trên cơ thể mỗi con bò

kịp thời và chính xác.

được đeo một con chíp định dạng

Mỗi dãy chuồng có một cán bộ trực

(Identification Tag) trên cổ và được kiểm soát

tiếp chăn nuôi chủ yếu làm nhiệm vụ kiểm tra

bằng hệ thống quản lý đàn Alpro hiện đại do

thức ăn và hỗ trỡ công tác về sinh chuồng trại

DeLaval (công ty con của tập đoàn TetraPak

đường đi lối lại vừa trực tiếp theo dõi diễn

– Thụy Điển) cung cấp. Những chíp điện tử

biến của đàn bò mỗi khi người cán bộ quản lý

này giúp lưu trữ và cung cấp thông tin chính

đàn báo về tình hình dễn biến cụ thể. Ví dụ

xác của từng con bò trong suốt cuộc đời của

bò số 5 có hiện tượng động dục. Thì báo cho

chúng. Trên cổ mỗi con bò còn được trang bị

bộ phận thú y để tiến hành phối giống. Còn

việc cung cấp thức ăn nước uống cho bò,
quét dọn chuồng đều thực hiện bằng cơ giới.

Đối bò mới nhập về được đưa vào
khu vực nuôi tân đáo sau thời gian một

Nơi “ở” của bò được nuôi tập trung

tháng khi bò quen dần với điều kiện môi

trong các khu trại có mái che kèm có hệ

trường, thức ăn nước uống được nhập đàn

thống quạt làm mát. ô nằm nghỉ của bò

do đó tình trạng bò bị bệnh xẩy ra ở trại

được lót nệm. Khu chuồng trại còn được

rất ít nhất là bệnh truyền nhiễm. Bò ở đây

lắp đặt hệ thống âm thanh, phát nhạc cổ

chủ yếu mắc các bệnh sản khoa như viêm

điển để kích thích sự tiết sữa của bò. Bên

vú, viêm tử cung song được điều trị kịp

cạch đó, trang trại cũng được đầu tư hệ

thời và sử dụng thuốc đặc trị nên hiệu quả

thống xử lý chất thải hiện đại nhằm bảo

điều trị cao. Về quy trình chăn nuôi phòng

vệ môi trường. Toàn bộ chất thải rắn từ

bệnh của trại rất nghiêm ngặt hạn chế

trang trại sẽ được thu hồi sản xuất phân

khách tham quan, học tập. Những người

bón cho các đồng cỏ. Nước thải sẽ được

ngoài muốn vào khu vực chăn nuôi ít nhất

xử lý sinh học thông qua hồ lắng và sử

cũng phải lưu lại ở trại sau 2 ngày mới

dụng tưới cho đồng cỏ.

được tiếp cận khu vực chăn nuôi, các

Cán bộ thú y làm nhiệm vụ theo dõi

phương tiện cũng như người trước khi vào

điều trị bệnh và chăm sóc bê. Đối bê sơ

khu vực chăn nuôi đều được xử lý sát

sinh được bú sữa mẹ trong một tuần đầu,

trùng cẩn thân.

song cho bú gián tiếp. sau 10 ngày được

2.5. Quy trình khai thác sữa

sử dụng sữa đầu của những con khác nếu

Bò được vắt sữa trong hệ thống vắt sữa

thiếu thì dùng sữa bột để bổ sung, cách

hiện đại và tự động. Mỗi con bò sẽ được đeo

cho bú trong vài ngày đầu có thể cho sữa

con chíp điện tử để kiểm tra sản lượng sữa

vào tay tập cho bê liếm sau khi quen, cho

chính xác từng cá thể. Hệ thống khai thác sữa

sữa vào máng ăn bê tư uống theo nhu cầu

được thực hiện một hệ thống tự động hóa tối

mỗi ngày cho bê bú từ 6- 4 lân . Bò sau

đa gồm: nhà khai thác sữa trong đó được lăp

khi đẻ 10 ngày đầu sữa được dùng cho bê,

ráp một hệ thồng để vắt nhiều con cùng một

sau đó dùng làm sữa hàng hóa. Ngoài

lúc (60 con), bò được đưa vào phòng vắt sữa

công tác chăm sóc nuôi dưỡng bê tiến

riêng biệt và đứng thành hai hàng theo vị trí

hành theo dõi điều trị bệnh cho đàn bò

đã được cố định sau khi bò dã đứng vào vị trí

cán bộ thú y còn trực tiếp phối giống theo

người vắt sữa làm công tác vệ sinh bầu vú

phương pháp thụ tinh nhân tạo.

mỗi con có một khăn bằng chất cao su để lau

nguon tai.lieu . vn