Xem mẫu
Báo cáo Nghiên cứu
MỘT SỐ RỦI RO CHÍNH CỦA NGÀNH CHẾ BIẾN GỖ
XUẤT KHẨU TRONG BỐI CẢNH HỘI NHẬP
Thực trạng và Giải pháp chính sách
Nhóm Nghiên cứu
Tô Xuân Phúc
Nguyễn Thị Thu Trang
Nguyễn Thị Thùy Dung
Hà Nội, tháng 12 năm 2016
Lời cảm ơn
Nghiên cứu “Một số rủi ro của ngành chế biến gỗ xuất khẩu trong bối cảnh hội
nhập – Thực trạng và giải pháp” được thực hiện trong khuôn khổ Dự án “Tăng
cường vai trò của các Hiệp hội doanh nghiệp Việt Nam trong tham vấn xây
dựng chính sách phát triển ngành” của Phòng Thương mại và Công nghiệp Việt
Nam (VCCI), do Đại sứ quán Úc tài trợ, Quỹ Châu Á quản lý.
Nhóm tác giả trân trọng cảm ơn hoạt động điều phối, quản lý hiệu quả và thực
chất của Trung tâm WTO và Hội nhập VCCI, Đại sứ quán Úc và Quỹ Châu Á.
Trân trọng cảm ơn sự hỗ trợ quý báu và thường xuyên trong suốt quá trình thực
hiện nghiên cứu của Hiệp hội gỗ và lâm sản Việt Nam (VIFORES), Hiệp hội gỗ
và lâm sản Bình Định (FPA), Hội gỗ mỹ nghệ và chế biến gỗ thành phố Hồ Chí
Minh (HAWA). Chân thành cảm ơn Forest Trends đã hỗ trợ tích cực về mặt kỹ
thuật cho nghiên cứu này.
Nhóm nghiên cứu xin trân trọng cảm ơn các ý kiến đóng góp sâu sắc và hữu ích
trong quá trình nghiên cứu và với dự thảo báo cáo từ các chuyên gia, đặc biệt là
Ông Nguyễn Tôn Quyền - Tổng thư ký, Phó Chủ tịch VIFORES, Ông Trần Lê
Huy - Tổng thư ký FPA, Ông Huỳnh Văn Hạnh HAWA, Ông Nguyễn Mạnh
Dũng - Cục Chế biến nông lâm thủy sản và nghề muối, Bộ Nông nghiệp và Phát
triển nông thôn, Bà Phạm Chi Lan – Chuyên gia kinh tế cao cấp, Ông Vũ Thành
Tự Anh - Chương trình giảng dạy kinh tế Fulbright.
MỤC LỤC
1. GIỚI THIỆU ............................................................................................... 1
2. PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU ............................................................... 4
3. VÀI NÉT TỔNG QUAN VỀ NGÀNH CHẾ BIẾN GỖ VIỆT NAM ........ 9
4. THỊ TRƯỜNG XUẤT KHẨU CHÍNH VÀ QUY ĐỊNH CỦA THỊ
TRƯỜNG ....................................................................................................... 14
4.1. Thị trường Hoa Kỳ .................................................................................. 14
4.1.1. Vài nét chính về thương mại gỗ Việt Nam - Hoa Kỳ .............................. 14
4.1.2. Các quy định chính về gỗ của Hoa Kỳ .................................................... 16
4.2. Thị trường EU ......................................................................................... 17
4.2.1. Một vài nét chính về thương mại gỗ Việt Nam - EU ............................... 17
4.2.2. Các quy định chính về gỗ của EU ........................................................... 19
4.3. Thị trường Úc .......................................................................................... 23
4.3.1. Một vài nét chính về thương mại gỗ Việt Nam - Úc ............................... 23
4.3.2. Một số quy định chính về gỗ của Úc ....................................................... 24
5. RỦI RO KHI THAM GIA THỊ TRƯỜNG XUẤT KHẨU ..................... 26
5.1. Rủi ro về tính hợp pháp của nguồn gỗ nguyên liệu ............................... 26
5.1.1. Rủi ro do sử dụng nhóm gỗ nguyên liệu có nguy cơ cao về nguồn gốc bất
hợp pháp .......................................................................................................... 27
5.1.2. Rủi ro do không đáp ứng yêu cầu giải trình, minh bạch thông tin ........... 31
5.1.3. Rủi ro do không xuất trình được các bằng chứng liên quan tới tính hợp
pháp của gỗ ...................................................................................................... 32
5.2. Rủi ro về thiếu hệ thống kiểm soát chuỗi cung hiệu quả ....................... 34
5.2.1. Rủi ro từ việc thiếu chứng chỉ kiểm soát chuỗi cung ............................... 35
5.2.2. Rủi ro từ hiện trạng sản xuất xuất khẩu của doanh nghiệp. ..................... 38
5.3. Rủi ro trong sử dụng lao động ................................................................ 40
5.3.1. Rủi ro trong sử dụng lao động chưa thành niên và lao động cao tuổi ...... 42
5.3.2. Rủi ro có liên quan đến các loại hợp đồng lao động ................................ 44
5.4. Rủi ro do thiếu thông tin về các quy định của thị trường xuất khẩu.... 46
5.5. Một số rủi ro khác ................................................................................... 48
6. CƠ HỘI VÀ THÁCH THỨC HỘI NHẬP TỪ TPP VÀ EVFTA ........... 50
7. KHUYẾN NGHỊ CHÍNH SÁCH HỖ TRỢ GIẢM THIỂU RỦI RO
XUẤT KHẨU ................................................................................................ 66
7.1. Các biện pháp cần thiết để ngành chế biến xuất khẩu gỗ khắc phục các
rủi ro hội nhập ................................................................................................ 66
7.1.1. Các biện pháp nhằm khắc phục các rủi ro liên quan đến tính hợp pháp của
nguồn gỗ nguyên liệu ....................................................................................... 66
7.1.2. Các biện pháp nhằm khắc phục các rủi ro liên quan đến thiếu hệ thống
kiểm soát chuỗi cung ........................................................................................ 68
7.1.3. Các biện pháp nhằm khắc phục các rủi ro liên quan đến lao động........... 69
7.1.4. Nhóm rủi ro có liên quan đến thiếu hiểu biết về quy định của thị trường
xuất khẩu .......................................................................................................... 70
TÀI LIỆU THAM KHẢO............................................................................. 92
PHIẾU THAM VẤN DOANH NGHIỆP................................................................ 1
nguon tai.lieu . vn
MỘT SỐ RỦI RO CHÍNH CỦA NGÀNH CHẾ BIẾN GỖ
XUẤT KHẨU TRONG BỐI CẢNH HỘI NHẬP
Thực trạng và Giải pháp chính sách
Nhóm Nghiên cứu
Tô Xuân Phúc
Nguyễn Thị Thu Trang
Nguyễn Thị Thùy Dung
Hà Nội, tháng 12 năm 2016
Lời cảm ơn
Nghiên cứu “Một số rủi ro của ngành chế biến gỗ xuất khẩu trong bối cảnh hội
nhập – Thực trạng và giải pháp” được thực hiện trong khuôn khổ Dự án “Tăng
cường vai trò của các Hiệp hội doanh nghiệp Việt Nam trong tham vấn xây
dựng chính sách phát triển ngành” của Phòng Thương mại và Công nghiệp Việt
Nam (VCCI), do Đại sứ quán Úc tài trợ, Quỹ Châu Á quản lý.
Nhóm tác giả trân trọng cảm ơn hoạt động điều phối, quản lý hiệu quả và thực
chất của Trung tâm WTO và Hội nhập VCCI, Đại sứ quán Úc và Quỹ Châu Á.
Trân trọng cảm ơn sự hỗ trợ quý báu và thường xuyên trong suốt quá trình thực
hiện nghiên cứu của Hiệp hội gỗ và lâm sản Việt Nam (VIFORES), Hiệp hội gỗ
và lâm sản Bình Định (FPA), Hội gỗ mỹ nghệ và chế biến gỗ thành phố Hồ Chí
Minh (HAWA). Chân thành cảm ơn Forest Trends đã hỗ trợ tích cực về mặt kỹ
thuật cho nghiên cứu này.
Nhóm nghiên cứu xin trân trọng cảm ơn các ý kiến đóng góp sâu sắc và hữu ích
trong quá trình nghiên cứu và với dự thảo báo cáo từ các chuyên gia, đặc biệt là
Ông Nguyễn Tôn Quyền - Tổng thư ký, Phó Chủ tịch VIFORES, Ông Trần Lê
Huy - Tổng thư ký FPA, Ông Huỳnh Văn Hạnh HAWA, Ông Nguyễn Mạnh
Dũng - Cục Chế biến nông lâm thủy sản và nghề muối, Bộ Nông nghiệp và Phát
triển nông thôn, Bà Phạm Chi Lan – Chuyên gia kinh tế cao cấp, Ông Vũ Thành
Tự Anh - Chương trình giảng dạy kinh tế Fulbright.
MỤC LỤC
1. GIỚI THIỆU ............................................................................................... 1
2. PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU ............................................................... 4
3. VÀI NÉT TỔNG QUAN VỀ NGÀNH CHẾ BIẾN GỖ VIỆT NAM ........ 9
4. THỊ TRƯỜNG XUẤT KHẨU CHÍNH VÀ QUY ĐỊNH CỦA THỊ
TRƯỜNG ....................................................................................................... 14
4.1. Thị trường Hoa Kỳ .................................................................................. 14
4.1.1. Vài nét chính về thương mại gỗ Việt Nam - Hoa Kỳ .............................. 14
4.1.2. Các quy định chính về gỗ của Hoa Kỳ .................................................... 16
4.2. Thị trường EU ......................................................................................... 17
4.2.1. Một vài nét chính về thương mại gỗ Việt Nam - EU ............................... 17
4.2.2. Các quy định chính về gỗ của EU ........................................................... 19
4.3. Thị trường Úc .......................................................................................... 23
4.3.1. Một vài nét chính về thương mại gỗ Việt Nam - Úc ............................... 23
4.3.2. Một số quy định chính về gỗ của Úc ....................................................... 24
5. RỦI RO KHI THAM GIA THỊ TRƯỜNG XUẤT KHẨU ..................... 26
5.1. Rủi ro về tính hợp pháp của nguồn gỗ nguyên liệu ............................... 26
5.1.1. Rủi ro do sử dụng nhóm gỗ nguyên liệu có nguy cơ cao về nguồn gốc bất
hợp pháp .......................................................................................................... 27
5.1.2. Rủi ro do không đáp ứng yêu cầu giải trình, minh bạch thông tin ........... 31
5.1.3. Rủi ro do không xuất trình được các bằng chứng liên quan tới tính hợp
pháp của gỗ ...................................................................................................... 32
5.2. Rủi ro về thiếu hệ thống kiểm soát chuỗi cung hiệu quả ....................... 34
5.2.1. Rủi ro từ việc thiếu chứng chỉ kiểm soát chuỗi cung ............................... 35
5.2.2. Rủi ro từ hiện trạng sản xuất xuất khẩu của doanh nghiệp. ..................... 38
5.3. Rủi ro trong sử dụng lao động ................................................................ 40
5.3.1. Rủi ro trong sử dụng lao động chưa thành niên và lao động cao tuổi ...... 42
5.3.2. Rủi ro có liên quan đến các loại hợp đồng lao động ................................ 44
5.4. Rủi ro do thiếu thông tin về các quy định của thị trường xuất khẩu.... 46
5.5. Một số rủi ro khác ................................................................................... 48
6. CƠ HỘI VÀ THÁCH THỨC HỘI NHẬP TỪ TPP VÀ EVFTA ........... 50
7. KHUYẾN NGHỊ CHÍNH SÁCH HỖ TRỢ GIẢM THIỂU RỦI RO
XUẤT KHẨU ................................................................................................ 66
7.1. Các biện pháp cần thiết để ngành chế biến xuất khẩu gỗ khắc phục các
rủi ro hội nhập ................................................................................................ 66
7.1.1. Các biện pháp nhằm khắc phục các rủi ro liên quan đến tính hợp pháp của
nguồn gỗ nguyên liệu ....................................................................................... 66
7.1.2. Các biện pháp nhằm khắc phục các rủi ro liên quan đến thiếu hệ thống
kiểm soát chuỗi cung ........................................................................................ 68
7.1.3. Các biện pháp nhằm khắc phục các rủi ro liên quan đến lao động........... 69
7.1.4. Nhóm rủi ro có liên quan đến thiếu hiểu biết về quy định của thị trường
xuất khẩu .......................................................................................................... 70
TÀI LIỆU THAM KHẢO............................................................................. 92
PHIẾU THAM VẤN DOANH NGHIỆP................................................................ 1