- Trang Chủ
- Báo cáo khoa học
- Báo cáo nghiên cứu khoa học: SỰ PHÂN BỐ VÀ KHẢ NĂNG SINH CHẤT KHÁNG SINH CỦA MỘT SỐ CHỦNG XẠ KHUẨN HIẾM THUỘC CHI MICROMONOSPORA PHÂN LẬP TỪ ĐẤT BÙN THÀNH PHỐ ĐÀ NẴNG
Xem mẫu
- SỰ PHÂN BỐ VÀ KHẢ NĂNG SINH CHẤT KHÁNG SINH
CỦA MỘT SỐ CHỦNG XẠ KHUẨN HIẾM
THUỘC CHI MICROMONOSPORA PHÂN L ẬP
TỪ ĐẤT BÙN THÀNH PHỐ ĐÀ NẴNG
THE DISTRIBUTION AND THE ABILITY OF PRODUCING ANTIBIOTIC
OF SOME RARE ACTYNOMYCETES STRAINS, BELONGING
TO MICROMONOSPORA GENUS EXTRACTED FROM THE MUDDY SOIL
IN DANANG CITY
ĐỖ THU HÀ - VÕ CHÂU TUẤN
Trường Đại học Sư phạm, Đại học Đà Nẵng
TÓM T ẮT
Từ 40 mẫu đất bùn của thành phố Đà Nẵng, đã phân lập được 90 chủng xạ khuẩn hiếm thuộc
chi Micromonospora, trong đó có 37 chủng có hoạt tính kháng sinh, v.v... Tuyển chọn được 4
chủng ĐN1, ĐN4, ĐN6 v à ĐN7 có hoạt tính kháng sinh mạnh, tạo vòng kháng khuẩn, kháng vi
nấm cao, có thể dùng để sản xuất dịch kháng sinh thô, phòng và chống nấm bệnh do vi nấm
gây ra ở một số cây trồng và vật nuôi.
ABSTRACT
From 40 samples of muddy soil in Danang city, 90 rare Actynomycetes strains of
Micromonospora genus have been extracted, of which 37 strains are antibiotic, etc...
Four strains ĐN, ĐN4, ĐN6 and ĐN7 are selected. They have the features of a strong
antibiotic: creation of antibacterial cycles and high antimocrofungus. They can be used to
produce raw antimyces liquid, to prevent and control diseases created by microfungus on
some plants and animals.
1. Âàût váún âãö
Trong nhæîng nàm gáön âáy, cuìng våïi sæû phaït triãøn
näng nghiãûp, viãûc sæí duûng caïc loaûi thuäúc hoaï hoüc baío
vãû thæûc váût phuûc vuû saín xuáút näng nghiãûp ngaìy caìng
gia tàng. Bãn caûnh caïc kãút quaí âaî âaût âæåüc thç màût
traïi cuía viãûc sæí duûng hoaï cháút baío vãû thæûc váût laì
khaï låïn. Âoï laì sæû aính hæåíng cuía chuïng âãún caïc hãû
sinh thaïi vaì taïc âäüng xáúu âãún sæïc khoeí con ngæåìi,
låïn hån næîa laì taïc âäüng âãún sæû phaït triãøn bãön væîng
trong näng nghiãûp. Mäüt säú kãút quaí nghiãn cæïu âaî chæïng
minh vai troì cuía xaû khuáøn trong viãûc täøng håüp caïc
cháút khaïng sinh khaïng khuáøn ráút täút vaì an toaìn vãö mäi
træåìng säúng. Thaình phäú Âaì Nàông coï hãû sinh thaïi âa
daûng, thuáûn låüi cho sæû phaït triãøn cuía caïc loaìi vi
sinh váût coï låüi. Baìi baïo naìy âãö cáûp âãún viãûc nghiãn
cæïu sæû phán bäú cuîng nhæ khaí nàng sinh khaïng sinh cuía
mäüt säú chuíng xaû khuáøn hiãúm, âæåüc phán láûp tæì âáút
buìn åí Thaình phäú Âaì Nàông.
2. Âäúi tæåüng vaì phæång phaïp nghiãn cæïu
- 2.1. Âäúi tæåüng
* Caïc chuíng xaû khuáøn âæåüc phán láûp tæì 40 máùu âáút
buìn cuía thaình phäú Âaì Nàông
* Caïc chuíng vi sinh váût kiãøm âënh
+ Caïc chuíng vi khuáøn kiãøm âënh
- Bacillus subtilis ATCC 6633
- Staphylococcus aureus ATCC 1228
- Escherichia coli ATCC 1283
- Klebsiella pneumoniae
- Sarcina lutea ATCC 9341
+ Caïc chuíng náúm kiãøm âënh
- Aspergillus niger
- Fusarium oxysporum
- Candida albicans
- Pirycularia oryzae
2.2. Phæång phaïp nghiãn cæïu
* Láúy máùu âáút vaì phán láûp xaû khuáøn theo phæång
phaïp cuía Nguyãùn Thaình Âaût
[1], [2].
* Tuyãøn choün caïc chuíng xaû khuáøn coï hoaût tênh sinh
cháút khaïng sinh bàòng phæång phaïp thoíi thaûch cuía Egorov
[3].
3. Kãút quaí vaì thaío luáûn
3.1. Sæû phán bäú cuía xaû khuáøn chi Micromonospora
trong âáút buìn cuía thaình phäú Âaì Nàông
* Tæì 40 máùu âáút buìn, chuïng täi âaî phán láûp vaì
thuáön khiãút âæåüc 90 chuíng xaû khuáøn thuäüc chi
Micromonospora trãn mäi træåìng Gause I. Táút caí caïc chuíng
xaû khuáøn thuäüc chi naìy âãöu coï caïc âàûc âiãøm chung nhæ
sau:
+ Êt hçnh thaình khuáøn ty khê sinh, chè coï khuáøn ty cå
cháút.
+ Maìu sàõc khuáøn laûc tæì vaìng nhaût âãún da cam vaì
chuyãøn thaình náu, náu âoí sau thåìi gian 7 - 14 ngaìy nuäi
cáúy do hçnh thaình baìo tæí.
+ Caïc baìo tæí âån moüc riãng reî phán bäú doüc theo
såüi cå cháút, khäng coï cuäúng sinh baìo tæí hoàûc cuäúng
sinh baìo tæí ngàõn.
+ Khuáøn laûc thæåìng nhoí, bãö màût nhàôn hoàûc xuì xç.
+ Táút caí caïc chuíng xaû khuáøn phán láûp âæåüc phán
bäú trong caïc loaûi âáút buìn: buìn ao, buìn ruäüng luïa,
buìn säng, buìn caït.
- * Chuïng täi âaî tiãún haình khaío saït nhiãöu âåüt nhàòm
xaïc âënh sæû phán bäú cuía caïc chuíng xaû khuáøn chi
Micromonospora taûi caïc máùu âáút buìn thuäüc khu væûc thaình
phäú Âaì Nàông. Mäùi láön sæí duûng 30 - 40 âéa petri chæïa
caïc mäi træåìng Gause I hoàûc ISP - 4 våïi caïc âäü pha
loaîng dëch âáút khaïc nhau.
Kãút quaí nghiãn cæïu sæû phán bäú cuía caïc chuíng xaû
khuáøn hiãúm chi Micromonospora âæåüc trçnh baìy åí baíng 1.
Baíng 1: Säú læåüng xaû khuáøn hiãúm thuäüc chi Micromonospora
trong caïc máùu âáút buìn taûi thaình phäú Âaì Nàông
Säú
Nåi vaì thåìi Thaím thæûc læåüng.
Loaûi máùu pH X 103
gian láúy máùu váût
CFU/g
6,
Sån Traì Buìn ao
60.103
Rong, beìo 5 60
(26/12/2000) Buìn ruäüng
71.103
Luïa, coí 6, 71
(17/01/2000) luïa
5
Myî Khã 6,
30.103
Buìn caït Rong 30
(24/01/2000) 0
Säng Haìn 6,
65.103
Buìn säng Rong, coí 65
(10/02/2000) 0
Hoaì Khaïnh Coí, beìo 6,
50.103
Buìn ao 60
(23/02/2000) Nháût Baín 5
Hoaì Cæåìng Buìn ruäüng 5,
30.103
Luïa, coí 30
(28/02/2000) luïa 0
Hoaì Cáöm Buìn ruäüng 6,
60.103
Luïa, coí 60
(28/02/2000) luïa 5
Hoaì Thoü Rong âuäi 6,
57.103
Buìn ao 57
(18/03/2000) chäön sen 0
Hoaì Phaït Buìn ruäüng 6,
70.103
Luïa, coí 70
(28/03/2000) luïa 5
Khuã Trung 5,
32.103
Buìn caït Rong 32
(28/03/2000) 5
Cáöu Âoí 6,
70.103
Buìn säng, 70
Coí, rong,
(05/04/2001 5
Buìn ruäüng
Luïa, coí 6,
70.103
luïa 70
5
Chuï yï: CFU: Colony Forming Unit (Âån vë hçnh thaình
khuáøn laûc)
Kãút quaí baíng 1 cho tháúy:
Säú læåüng xaû khuáøn hiãúm chi Micromonospora âæåüc phán
láûp trong caïc máùu âáút buìn khaïc nhau thç khaïc nhau.
- Âáút buìn ruäüng luïa åí Hoaì Phaït, Cáöu Âoí, Sån Traì
laì nhæîng nåi âáút coï canh taïc, giaìu cháút dinh dæåîng, pH
gáön trung tênh (pH = 6,5), säú læåüng xaû khuáøn trong 1 gam
- âáút buìn cao nháút so våïi caïc máùu âáút khaïc, trung bçnh
âaût (70 - 71).103 CFU/gam âáút. Tuy nhiãn åí Hoaì Cæåìng cuîng
laì máùu âáút buìn ruäüng luïa, nhæng pH ráút tháúp (pH = 5,0 -
5,5) nãn säú læåüng xaû khuáøn hiãúm trong 1 gam âáút buìn êt
hån nhiãöu, âaût 30.103CFU/ gam âáút.
- Âáút buìn ven säng Haìn, Cáöu Âoí laì nåi giaìu cháút
dinh dæåîng, nguäön næåïc læu thäng, pH tæång âäúi thêch håüp
(pH = 6,0 - 6,5), do âoï säú læåüng xaû khuáøn hiãúm trong 1
gam âáút buìn cuîng khaï cao: (65 - 70).103CFU/gam âáút.
- Âáút buìn ao Hoaì Khaïnh, Sån Traì vaì Hoaì Thoü coï
säú læåüng xaû khuáøn trong 1 gam âáút buìn êt hån, khoaíng
(57 - 60).103 CFU/gam âáút, do nguäön næåïc khäng læu thäng pH
tháúp (pH = 5,5 - 6,0).
- Âáút buìn caït åí Myî Khã, Khuã Trung ngheìo dinh
dæåîng, pH = 5,5-6,0. Säú læåüng xaû khuáøn trong 1 gam âáút
buìn tháúp nháút trung bçnh tæì (30 - 32).103 CFU/ gam âáút.
So saïnh caïc kãút quaí trãn våïi kãút quaí nghiãn cæïu
cuía Cao Vàn Thu vaì cäüng sæû [6] phán láûp tæì caïc máùu
âáút buìn Häö Táy, häö Truïc Baûch, häö Baíy Máùu, säng Ngæu
(Haì Näüi), säng Tråïi, säng Láöy (Quaíng Bçnh) trong 1 g âáút
buìn khoaíng (47 2,2).103CFU/gam âáút thç kãút quaí phán láûp
cuía chuïng täi taûi caïc âiãøm thu máùu âáút buìn ruäüng luïa
åí Hoaì Phaït, Sån Traì, Cáöu Âoí coï säú læåüng xaû khuáøn
hiãúm chi Micromonospora/gam âáút buìn cao hån mäüt êt. Nhæng
caïc máùu âáút buìn åí Myî Khã, Khuã Trung laûi coï säú læåüng
tháúp hån.
Qua trãn chuïng täi nháûn tháúy sæû phán bäú cuía caïc
chuíng xaû khuáøn hiãúm chi Micromonospora phuû thuäüc vaìo
nhiãöu nguyãn nhán, trong âoï tênh cháút cuía âáút coï aính
hæåíng quyãút âënh âãún sæû phán bäú cuía chuïng. Âáút maìu
måî coï canh taïc, giaìu dinh dæåîng, pH trung tênh, nguäön
næåïc læu thäng thç nåi âoï coï khu hãû xaû khuáøn cuía chi
Micromonospora phaït triãøn nhiãöu.
Nháûn xeït naìy cuîng phuì håüp våïi mäüt säú taïc giaí
khi nghiãn cæïu åí caïc vuìng khaïc taûi Viãût Nam nhæ Lã Mai
Hæång, (Haì Näüi) [4]; Biãön Vàn Minh, (Huãú) [5]; Cao Vàn Thu
vaì cäüng sæû (Haì Näüi) [6].
3.2. Xaïc âënh tyí lãû caïc chuíng xaû khuáøn hiãúm chi
Micromonospora sinh cháút khaïng sinh
* Tæì 90 chuíng xaû khuáøn hiãúm chi Micromonospora phán
láûp âæåüc, chuïng täi tiãún haình nuäi cáúy trãn mäi træåìng
Gause II, åí nhiãût âäü 28 - 30oC, thåìi gian 7 - 14 ngaìy. Sau
âoï hoaût tênh khaïng sinh âæåüc xaïc âënh bàòng phæång phaïp
khäúi thaûch våïi 4 loaûi vi sinh váût kiãøm âënh. Kãút quaí
âæåüc trçnh baìy åí baíng 2.
- Baíng 2: Tè lãû caïc chuíng xaû khuáøn hiãúm chi
Micromonospora
coï hoaût tênh khaïng sinh
Säú chuíng Säú chuíng æïc chãú vi
Täøng säú Säú chuíng
coï hoaût khuáøn
chuíng phán æïc chãú vi
tênh khaïng
láûp náúm
Gram dæång Gram ám
sinh
90 37 28 20 14
100% 41,11 31,11 22,22 15,55
Kãút quaí baíng 2 cho tháúy coï 37/90 chuíng coï hoaût
tênh khaïng sinh chiãúm tè lãû 41,11%, trong âoï 28/90 chuíng
khaïng âæåüc vi khuáøn Gram dæång chiãúm tè lãû cao nháút -
31,11%, säú chuíng khaïng vi khuáøn Gram ám laì 20/90 chuíng
chiãúm tè lãû tháúp hån - 22,22%, tháúp nháút laì säú chuíng
æïc chãú vi khuáøn 14/90 chuíng chiãúm tè lãû - 15,55%, khi so
saïnh caïc kãút quaí trãn våïi kãút quaí cuía Biãön Vàn Minh
(Huãú) [5], Cao Vàn Thu (Haì Näüi) [6] thç caïc tè lãû trãn
coï tháúp hån mäüt êt.
3.3. Tuyãøn choün caïc chuíng xaû khuáøn hiãúm chi
Micromonospora coï hoaût tênh khaïng sinh maûnh
* 37 chuíng xaû khuáøn hiãúm chi Micromonospora âæåüc
30oC,
nuäi cáúy trãn mäi træåìng Gause II åí nhiãût âäü 28 -
sau 7 - 14 ngaìy hoaût tênh khaïng sinh âæåüc thæí bàòng
phæång phaïp khuãúch taïn trãn mäi træåìng thaûch våïi 9 vi
sinh váût kiãøm âënh. Kãút quaí âæåüc trçnh baìy trong baíng
3.
- Baíng 3: Hoaût tênh khaïng sinh cuía 37 chuíng Micromonospora
Kêch thæåïc voìng vä khuáøn (D - d, mm)
B.subtitus ATCC
S. aureus ATCC
K.pneumoniac
S.lutea ATCC
F.oxysporeem
E.coli ATCC
C.albicans
Hoaût
P.oryzae
A.niger
tênh 1283
9341
6633
1228
khaïng
sinh
Säú 9 6 7 14 12 7 7 6 4
chuíng
Tè lãû 24,3 16,2 18,9 37,83 32,43 18,91 18,91 16,21 10,80
% 2 1 1
Kãút quaí åí baíng 3 cho tháúy khaí nàng sinh cháút
khaïng sinh, khaïng caïc vi khuáøn Gram dæång laì maûnh nháút
(khaïng B.subtitis chiãúm 37,83%, khaïng S.aureus chiãúm
32,43%). Khaí nàng khaïng caïc vi khuáøn Gram vaì vi náúm
tháúp hån (Khaïng E.coli chiãúm 24, 32%, khaïng S.lutea chiãúm
- 18,91%, khaïng K.pneumoniae chiãúm - 16,21%, khaïng
F.oxysporum vaì A.niger chiãúm 18,91%, khaïng P.oryzae chiãúm
16,21%), khaïng C.albicans chiãúm 10,80%.
Nãúu so saïnh caïc kãút quaí trãn våïi kãút quaí nghiãn
cæïu cuía Biãön Vàn Minh (Huãú)
[5], Cao Vàn Thu vaì cäüng sæû (Haì Näüi) [6], âaî cho tháúy
säú chuíng coï khaí nàng khaïng vi khuáøn Gram dæång cao hån,
khaïng vi khuáøn Gram ám tháúp hån, coìn khaí nàng khaïng vi
náúm gáön tæång âæång.
* Trong säú 37 chuíng Micromonospora coï hoaût tênh
khaïng sinh âæåüc phán láûp tæì caïc máùu âáút buìn åí thaình
phäú Âaì Nàông, qua så tuyãøn chuïng täi choün ra âæåüc 7
chuíng coï khaí nàng khaïng våïi êt nháút 4 loaûi vi sinh váût
kiãøm âënh, taûm âæåüc kê hiãûu laì: ÂN1, ÂN2, ÂN3, ÂN4, ÂN5,
ÂN6 vaì ÂN7. Kãút quaí âæåüc trçnh baìy trong baíng 4 sau âáy:
Baíng 4: Hoaût tênh khaïng sinh cuía 7 chuíng xaû khuáøn
chi Micromonospora
Kêch thæåïc voìng vä khuáøn (D - d, mm)
S. aureus ATCC
K.pneumoniac
S.lutea ATCC
F.oxysporeem
E.coli ATCC
B.subtitus
C.albicans
ATCC 6633
P.oryzae
A.niger
Kê
1283
9341
1228
hiãûu
ÂN1 17 18 20 19 5
- ÂN2 19 18 19 16
ÂN3 18 19 20 17
ÂN4 18 16 19 20 17 16 6
ÂN5 18 17 18 19 17
ÂN6 17 18 19 20 17 18 8
ÂN7 16 15 18 19 18 17 7
Kãút quaí åí baíng 4 cho tháúy coï 04 chuíng ÂN1, ÂN2, ÂN6
vaì ÂN7 coï khaí nàng khaïng âæåüc caïc vi khuáøn Gram ám, vi
khuáøn Gram dæång vaì náúm, taûo voìng vä khuáøn ráút täút cho
caïc nghiãn cæïu hoaût tênh khaïng sinh cuía xaû khuáøn hiãúm
coï åí thaình phäú Âaì Nàông.
4. Kãút luáûn
4.1. Tæì 40 máùu âáút buìn cuía thaình phäú Âaì Nàông,
âaî phán láûp âæåüc 90 chuíng xaû khuáøn hiãúm chi
Micromonospora. Säú læåüng xaû khuáøn trong 1 gam âáút åí caïc
máùu âáút khaïc nhau laì khaïc nhau. Caïc máùu âáút buìn
ruäüng luïa åí Hoaì Phaït, Cáöu Âoí, Sån Traì... coï säú
læåüng xaû khuáøn hiãúm trong 1 gam âáút cao nháút so våïi
caïc máùu âáút nhæ buìn ao, buìn caït åí Hoaì Khaïnh, Hoaì
Thoü, Myî Khã vaì Khuã Trung, thaình phäú Âaì Nàông.
4.2. Trong 90 chuíng xaû khuáøn phán láûp âæåüc, coï 37
chuíng coï hoaût tênh khaïng sinh våïi êt nháút mäüt trong säú
caïc vi sinh váût kiãøm âënh chiãúm 41,11%.
4.3. Tæì 37 chuíng xaû khuáøn coï hoaût tênh khaïng sinh,
âaî tuyãøn choün âæåüc 7 chuíng coï hoaût tênh khaïng sinh,
khaïng âæåüc êt nháút våïi 4 vi sinh váût kiãøm âënh. Trong
âoï coï 4 chuíng ÂN1, ÂN4, ÂN6 vaì ÂN7 coï khaí nàng khaïng
âæåüc caí vi khuáøn Gram ám, vi khuáøn Gram dæång vaì Náúm,
taûo voìng khaïng khuáøn, khaïng náúm cao. Coï thãø duìng caïc
chuíng tuyãøn choün coï hoaût tênh khaïng sinh maûnh naìy
nghiãn cæïu sáu hån nhàòm taûo ra dëch khaïng sinh thä hæîu
hiãûu phoìng vaì chäúng bãûnh vi náúm cho mäüt säú loaûi cáy
träöng vaì váût nuäi taûi thaình phäú Âaì Nàông.
TAÌI LIÃÛU THAM KHAÍO
[ 1] Nguyãùn Lán Duîng, Phaûm Vàn Ty, Dæång Âæïc Tiãún, Mäüt
säú phæång phaïp nghiãn cæïu vi sinh hoüc táûp II, Nxb
Khoa hoüc vaì Kyî thuáût, Haì Näüi, 1972, tr.70 – 75.
[ 2] Nguyãùn Thaình Âaût, Cå såí sinh hoüc vi sinh váût, Nxb
Giaïo duûc, Haì Näüi, 1999.
[ 3] Egorov N.X, Thæûc táûp vi sinh hoüc, (Ngæåìi dëch:
Nguyãùn Lán Duîng), Nxb Mir Matxcåva, Nxb Khoa hoüc vaì
Kyî thuáût, Haì Näüi, 1983.
- [ 4] Lã Mai Hæång, Nghiãn cæïu xaû khuáøn sinh cháút khaïng
sinh phán láûp åí Haì Näüi vaì vuìng phuû cáûn, Luáûn aïn
Tiãún sé Sinh hoüc, 1993, tr. 48 – 52.
[ 5] Biãön Vàn Minh, Nghiãn cæïu khaí nàng sinh cháút khaïng
sinh cuía mäüt säú chuíng xaû khuáøn phán láûp tæì âáút
Bçnh Trë Thiãn, Luáûn aïn Tiãún sé Sinh hoüc,
2000, tr. 7 – 32.
[ 6] Cao Vàn Thu, Chu Thë Läüc, Læång Âæïc Tuáún, Goïp pháön
nghiãn cæïu mäüt säú loaìi Micromonospora sinh täøng håüp
cháút khaïng sinh tæì buìn, buìn caït Viãût Nam, Taûp chê
Dæåüc hoüc säú 5, 1993, tr. 3 – 6.
nguon tai.lieu . vn