1. Trang Chủ
  2. Luận Văn - Báo Cáo
  3. Báo cáo: Giải pháp hoàn thiện và phát triển mô hình Công ty Tài chính trong Tổng Công ty Nhà nước ở Việt Nam

Báo cáo: Giải pháp hoàn thiện và phát triển mô hình Công ty Tài chính trong Tổng Công ty Nhà nước ở Việt Nam

Thực hiện quan điểm chỉ đạo của Đảng về vấn đề đổi mới doanh nghiệp Nhà nước, Chính phủ đã ra các quyết định 90-91/1994/TTg thành lập các tổng Công ty Nhà nước trên cơ sở sắp xếp lại các Tổng Công ty và liên hiệp các xí nghiệp cũ. Trong quá trình chỉ đạo thực hiện của mình, Chính phủ luôn lưu ý đến việc kiện toàn tổ chức bộ máy của các Tổng Công ty trong đó rất lưu ý đến các Công ty tài chính.... BÁO CÁO TỐT NGHIỆP Đề tài Giải pháp hoàn thiện và phát triển mô hình Công ty Tài chính trong Tổng Cô

Thể loại Tài liệu miễn phí Luận Văn - Báo Cáo

Số trang 30

Ngày tạo 8/30/2018 12:44:29 AM +00:00

Loại tệp PDF

Kích thước 0.25 M

Tên tệp

Tải Báo cáo: Giải pháp hoàn thiện và phát triển mô hìn... (.pdf)

Xem mẫu

  1. BÁO CÁO TỐT NGHIỆP Đề tài "Giải pháp hoàn thiện và phát triển mô hình Công ty Tài chính trong Tổng Công ty Nhà nước ở Việt Nam”
  2. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. §Ò ¸n m«n häc Më ®Çu I. TÝnh cÊp thiÕt cña ®Ò tµi Thùc hiÖn quan ®iÓm chØ ®¹o cña §¶ng vÒ vÊn ®Ò ®æi míi doanh nghiÖp Nhµ n­íc, ChÝnh phñ ®· ra c¸c quyÕt ®Þnh 90-91/1994/TTg thµnh lËp c¸c tæng C«ng ty Nhµ n­íc trªn c¬ së s¾p xÕp l¹i c¸c tæng C«ng ty vµ liªn hiÖp c¸c xÝ nghiÖp cò. Trong qu¸ tr×nh chØ ®¹o thùc hiÖn cña m×nh, ChÝnh phñ lu«n l­u ý ®Õn viÖc kiÖn toµn tæ chøc bé m¸y cña c¸c Tæng C«ng ty trong ®ã rÊt l­u ý ®Õn c¸c C«ng ty tµi chÝnh. Tõ c¸c quyÕt ®Þnh 90 vµ 91/TTg, NghÞ ®Þnh 39/1995/CP ChÝnh phñ ®· cho phÐp thµnh lËp c¸c C«ng ty Tµi chÝnh t¹i c¸c Tæng C«ng ty cã ®ñ ®iÒu kiÖn nh»m t×m kiÕm kh¬i th«ng c¸c nguån vèn néi bé, thu hót vèn tõ bªn ngoµi, qu¶n lý vµ n©ng cao viÖc sö dông vèn cña toµn bé c¸c Tæng C«ng ty. Cho ®Õn nay ®· cã 5 C«ng ty tµi chÝnh nh­ thÕ ®­îc thµnh lËp lµ C«ng ty Tµi chÝnh dÇu khÝ, B­u ®iÖn, C«ng nghiÖp tµu thñy, DÖt may vµ Cao su. Tuy nhiªn nh×n chung cho ®Õn nay, chóng ®Òu cã quy m« nhá, ch­a ®¸p øng ®­îc nh÷ng yªu cÇu ®Æt ra, v× thÕ ph¶i cã ®Þnh h­íng ph¸t triÓn vµ hoµn thiÖn chóng nh»m khai th¸c tèt h¬n nguån lùc s½n cã cña c¸c Tæng C«ng ty, b¶n th©n C«ng ty Tµi chÝnh vµ nh÷ng vÊn ®Ò kh¸c. ViÖc lµm nµy cã tÝnh chÊt chiÕn l­îc l©u dµi, lµ mét biÖn ph¸p rÊt quan träng ®Ó tiÕn ®Õn nh÷ng h×nh thøc s¶n xuÊt lín. §ã lµ ®iÒu quan t©m cña toµn x· héi, nhÊt lµ ®èi víi chÝnh phñ vµ b¶n th©n c¸c Tæng C«ng ty. Nh÷ng vÊn ®Ò bøc xóc trªn ®· lµ ®iÓm xuÊt ph¸t ®Ó t«i chän ®Ò tµi "Gi¶i ph¸p hoµn thiÖn vµ ph¸t triÓn m« h×nh C«ng ty Tµi chÝnh trong Tæng C«ng ty Nhµ n­íc ë ViÖt Nam” II. Môc ®Ých cña ®Ò tµi: - Nh×n nhËn ®­îc mét sè vÊn ®Ò lý luËn vÒ C«ng ty Tµi chÝnh còng nh­ vÒ m« h×nh c«ng ty tµi chÝnh trong tËp ®oµn kinh tÕ. - §¸nh gi¸ thùc tr¹ng ho¹t ®éng cña c¸c C«ng ty Tµi chÝnh trong c¸c Tæng C«ng ty Nhµ n­íc trong thêi gian qua vµ rót ra nh÷ng bµi häc b­íc ®Çu. - Nªu lªn mét sè gi¶i ph¸p vµ kiÕn nghÞ c¬ b¶n ®Ó hoµn thiÖn m« h×nh. III. Ph¹m vi cña ®Ò tµi: §©y lµ mét néi dung lín vÒ vÊn ®Ò nh­: Hoµn thiÖn ph¸t triÓn vÒ c¬ cÊu tæ chøc, nghiÖp vô, c¬ chÕ ho¹t ®éng. Nh­ng vÊn ®Ò nµy nÕu xem xÐt kü th× ®Òu cã thÓ trë thµnh nh÷ng vÊn®Ò lín cÇn nghiªn cøu s©u. V× thÕ trong ph¹m vi ®Ò tµi chØ ®Ò 1
  3. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. §Ò ¸n m«n häc cËp chñ yÕu ®Õn vÊn ®Ò ho¹t ®éng nghiÖp vô, vµ c¸c vÊn ®Ò kh¸c liªn quan chØ ®Ò cËp ë møc ®é thÊp h¬n. IV. Ph­¬ng ph¸p nghiªn cøu: Ph­¬ng ph¸p ®­îc sö dông ë ®©y bao gåm ph­¬ng ph¸p luËn chung cho mäi khoa häc: Duy vËt biÖn chøng vµ duy vËt lÞch sö, kÕt hîp víi mét sè ph­¬ng ph¸p kh¸c nh­: ph©n tÝch, tæng hîp, thèng kª. V. KÕt cÊu néi dung: XuÊt ph¸t tõ ph¹m vi ®· nªu ra, kÕt cÊu néi dung cña ®Ò tµi gåm cã: - PhÇn më ®Çu - PhÇn néi dung víi 3 ch­¬ng: + Ch­¬ng I: Mét sè lý luËn chung vÒ m« h×nh C«ng ty Tµi chÝnh trong tËp ®oµn kinh tÕ. + Ch­¬ng II: Thùc tr¹ng ho¹t ®éng cña c¸c C«ng ty Tµi chÝnh trong Tæng C«ng ty Nhµ n­íc. + Ch­¬ng III: Gi¶i ph¸p hoµn thiÖn vµ ph¸t triÓn m« h×nh C«ng ty Tµi chÝnh trong Tæng C«ng ty ë ViÖt Nam. - PhÇn kÕt luËn chung. §Ó cã ®­îc nh÷ng kiÕn thøc phôc vô cho qu¸ tr×nh t×m hiÓu nµy, em ®· ®­îc sù gióp ®ì cña c¸c thÇy c« cña khoa tiÒn tÖ - thÞ tr­êng vèn. Nh©n ®©y em xin ch©n thµnh c¶m ¬n sù gióp ®ì cña thÇy c«. Hµ Néi, th¸ng 09 n¨m 2003 Sinh viªn Lª L­¬ng Hïng 2
  4. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. §Ò ¸n m«n häc Ch­¬ng I Mét sè lý luËn chung vÒ m« h×nh C«ng ty Tµi chÝnh trong tËp ®oµn kinh tÕ. I. Kh¸i qu¸t vÒ tæ chøc tµi chÝnh phi Ng©n hµng. 1. Kh¸i niÖm vÒ tæ chøc tµi chÝnh phi ng©n hµng. D­íi sù ph¸t triÓn m¹nh mÏ cña thÞ tr­êng tµi chÝnh, b¶n th©n c¸c chñ thÓ cña nã còng cã nh÷ng b­íc ph¸t triÓn kh«ng ngõng. C¸c ho¹t ®éng cña hÖ thèng ng©n hµng cµng ®­îc më réng vÒ tiÒn göi, cho vay, dÞch vô thanh to¸n, tõ c¸c h×nh thøc mang tÝnh chÊt ng¾n h¹n ®Õn trung vµ dµi h¹n… §ång thêi chóng ®· ®­îc chuyªn m«n hãa theo c¸c lÜnh vùc kh¸c nhau ®Ó ®¸p øng nhu cÇu thÞ tr­êng. Tuy nhiªn tr­íc sù ph¸t triÓn rÊt m¹nh cña thÞ tr­êng tµi chÝnh, cã nh÷ng n¬i, nh÷ng lÜnh vùc mµ b¶n th©n c¸c ng©n hµng kh«ng thÓ bao qu¸t hÕt, v× thÕ ®ßi hái ph¶i cã nh÷ng tæ chøc nhÊt ®Þnh ®¶m nhËn c«ng viÖc nµy. §ã lµ c¸c tæ chøc tµi chÝnh phi ng©n hµng. “Nh÷ng tæ chøc nµy kinh doanh trong lÜnh vùc tµi chÝnh - tiÒn tÖ, ®­îc thùc hiÖn mét sè ho¹t ®éng ng©n hµng nh­ng kh«ng ®­îc nhËn tiÒn göi kh«ng kú h¹n vµ kh«ng cung cÊp hÖ thèng thanh to¸n”. 2. §Æc ®iÓm vµ vai trß. C¸c tæ chøc tµi chÝnh phi ng©n hµng cã ®Æc ®iÓm kh¸c biÖt víi c¸c ng©n hµng ë chç: Chóng kh«ng nhËn tiÒn göi kh«ng kú h¹n, chØ ®­îc nhËn tiÒn göi cã kú h¹n nhÊt ®Þnh, kh«ng ®­îc lµm c¸c dÞch vô thanh to¸n nh­ c¸c ng©n hµng. Do ®ã chóng kh«ng tham gia qu¸ tr×nh t¹o tiÒn göi vµ kh«ng bÞ ®iÒu hµnh chÆt chÏ cña Ng©n hµng Trung ­¬ng nh­ c¸c Ng©n hµng Th­¬ng m¹i. Víi ®Æc thï cña m×nh, chóng ®· ®­a c¸c kho¶n tiÕt kiÖm nhá lÎ vµo phôc vô qu¸ tr×nh s¶n xuÊt vµ ®êi sèng theo c¸c ho¹t ®éng thÕ m¹nh cña m×nh nh­: chøng kho¸n, cho vay tiªu dïng, thÕ chÊp ®ång thêi lµm c¸c dÞch vô nh­: m«i giíi, ®¹i lý.Víi nh÷ng ®Æc thï cña m×nh, c¸c tæ chøc tµi chÝnh phi ng©n hµng cã vai trß quan träng trong ®êi sèng kinh tÕ - x· héi.Chóng gãp phÇn lµm ®a d¹ng hãa c¸c dÞch vô, tµi chÝnh cho nÒn kinh tÕ, ®em l¹i nh÷ng lîi Ých thiÕt thùc: t¹o c¬ héi sinh lêi cho c¸c nguån tiÕt kiÖm nhá lÎ thóc ®Èy c¹nh tranh vµ tiÕn bé tµi chÝnh… C¸c ho¹t ®éng cña c¸c tæ chøc tµi chÝnh phi ng©n hµng ®em l¹i c¸c hîp ®ång b¶o hiÓm, c¸c dÞch vô cung cÊp th«ng tin… cho c¸c kh¸ch hµng, gióp hä ®­îc b¶o 3
  5. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. §Ò ¸n m«n häc vÖ tµi chÝnh vµ ph©n t¸n rñi ro. §©y lµ mét khÝa c¹nh ®Æc thï mµ c¸c tæ chøc nµy ®em l¹i. 3. Ph©n lo¹i: Nh×n chung c¸c tæ chøc tµi chÝnh phi ng©n hµng chñ yÕu gåm: - C¸c trung gian ®Çu t­: §Æc tr­ng cña lo¹i nµy lµ huy ®éng vèn trung vµ dµi h¹n ®Ó ®Çu t­ vµo mét sè lÜnh vùc. C¸c quü ®Çu t­ bao gåm 2 lo¹i h×nh c¬ b¶n: C«ng ty tµi chÝnh vµ c¸c quü ®Çu t­. - C¸c tæ chøc tiÕt kiÖm theo hîp ®ång: Thuéc lo¹i h×nh nµy cã c¸c C«ng ty B¶o hiÓm vµ c¸c quü trî cÊp. T¹i ®©y, tµi s¶n nî cña tæ chøc ®­îc h×nh thµnh tõ c¸c hîp ®ång, b»ng c¸ch nhËn ®­îc c¸c kho¶n nép theo ®Þnh kú vµ cã tr¸ch nhiÖm chi tr¶ khi cã sù kiÖn n¶y sinh. Sù chªnh lÖch thêi gian thu vµ chi t¹o c¬ héi cho c¸c tæ chøc nµy sö dông vèn nhµn rçi ®Ó ®Çu t­. II. C«ng ty tµi chÝnh vµ m« h×nh C«ng ty tµi chÝnh trong tËp ®oµn kinh tÕ. 1. C«ng ty tµi chÝnh. 1.1. Kh¸i niÖm: C«ng ty tµi chÝnh lµ trung gian tµi chÝnh thµnh nguån vèn b»ng c¸ch huy ®éng tiÒn göi cã kú h¹n hoÆc ph¸t hµnh c¸c chøng kho¸n nî hay vay cña c¸c ng©n hµng. Nguån vèn nµy ®­îc dïng ®Ó cho vay s¶n xuÊt tiªu dïng, thùc hiÖn nghiÖp vô phôc vô riªng hay thuª mua.B¶n th©n C«ng ty tµi chÝnh lµ mét trung gian ®Çu t­, v× thÕ mét trong nh÷ng néi dung quan träng cña chóng h­íng tíi lµ tham gia c¸c ho¹t ®éng ®Çu t­ ®Ó thu l·i. 1.2. C¸c lo¹i h×nh C«ng ty tµi chÝnh. C¨n cø vµo ho¹t ®éng kinh doanh, C«ng ty tµi chÝnh ®­îc ph©n lo¹i thµnh ba lo¹i h×nh chñ yÕu: * C¸c C«ng ty tµi chÝnh tiªu dïng: Cung øng phÇn lín vèn cho c¸c gia ®×nh vµ c¸ nh©n nµy, phôc vô môc ®Ých mua s¾m tiªu dïng. HÇu hÕt c¸c kho¶n cho vay ®Òu ®­îc tr¶ gãp theo ®Þnh kú. Lo¹i cho vay nµy th­êng lµ c¸c mãn nhá víi l·i suÊt cao h¬n l·i suÊt thÞ tr­êng ®Ó gi¶m rñi ro. * C¸c C«ng ty tµi chÝnh b¸n hµng: Cung cÊp tÝn dông gi¸n tiÕp cho ng­êi tiªu dïng ®Ó mua s¾m c¸c lo¹i hµng do C«ng ty mÑ hay mét nhµ s¶n xuÊt nµo ®ã b¸n ra. C¸c C«ng ty tµi chÝnh nµy mua l¹i kho¶n nî cña ng­êi mua hµng, tõ ng­êi b¸n hµng vµ thu nî tõ ng­êi mua hµng. 4
  6. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. §Ò ¸n m«n häc * C«ng ty tµi chÝnh - th­¬ng m¹i: Chóng mua nh÷ng kho¶n tiÒn ph¶i thu hoÆc chiÕt khÊu c¸c kho¶n ph¶i thu cña doanh nghiÖp. C¸c kho¶n ph¶i thu nµy lµ vèn l­u ®éng phÝ dÞch vô ch­a thu tiÒn. Ngoµi c¸ch nµy, c¸c C«ng ty tµi chÝnh cßn cung cÊp c¸c lo¹i h×nh nh­: cho thuª tÝn dông, thuª thiÕt bÞ… Nh­ vËy, mçi lo¹i h×nh C«ng ty cã nh÷ng kh¸ch hµng riªng biÖt cña m×nh vµ ®i ®«i víi nã lµ mét ph¹m vi cung øng dÞch vô riªng.Tuy nhiªn thêi gian gÇn ®©y, sù ph©n biÖt trªn ®· dÇn mê nh¹t dÇn. 2. VÒ m« h×nh C«ng ty tµi chÝnh trong tËp ®oµn kinh tÕ. 2.1. Nh÷ng ®iÓm chÝnh vÒ TËp ®oµn kinh tÕ. TËp ®oµn kinh tÕ ®· ra ®êi, tån t¹i vµ ph¸t triÓn tõ l©u trong lÞch sö ph¸t triÓn kinh tÕ thÕ giíi. Qu¸ tr×nh tÝch tô, tËp trung s¶n xuÊt ®· t¹o ra mét lµn sãng ch­a tõng cã ®Ó h×nh thµnh c¸c tËp ®oµn lín ho¹t ®éng trong c¸c ngµnh, c¸c lÜnh vùc then chèt cã lîi nhuËn cao. TËp ®oµn lµ mét h×nh thøc s¶n xuÊt tiªn tiÕn, ®¹i diÖn cho tr×nh ®é ph¸t triÓn cao cña lùc l­îng s¶n xuÊt, ®ãng vai trß chi phèi m¹nh mÏ ®Õn toµn bé nÒn kinh tÕ c¸c n­íc trong giai ®o¹n hiÖn nay. Chóng cã mét sè ®Æc ®iÓm sau: Mét lµ: Cã quy m« rÊt lín vÒ vèn, doanh thu vµ thÞ tr­êng. Hai lµ: Ph¹m vi ho¹t ®éng rÊt réng; ®a sè c¸c tËp ®oµn lín trªn thÕ giíi lµ c¸c C«ng ty ®a quèc gia ho¹t ®éng trªn toµn cÇu. Ba lµ: TËp ®oµn cã thÓ s¶n xuÊt theo ®¬n ngµnh hay ®a ngµnh. Xu thÕ hiÖn nay lµ më réng ra ®a ngµnh mµ lÜnh vùc tµi chÝnh lµ ®Æc biÖt quan träng. Bèn lµ: TËp ®oµn lµ mét tæ hîp c¸c C«ng ty, trong ®ã c¸c C«ng ty ®ãng vai trß lµ C«ng ty mÑ chi phèi c¸c thµnh viªn vÒ c¸c mÆt tµi chÝnh vµ chiÕn l­îc ph¸t triÓn. §Ó thóc ®Èy sù ph¸t triÓn nhanh chãng cña m×nh ®ång thêi ®¶m b¶o sù v÷ng ch¾c cho sù ph¸t triÓn ®ã, ®ßi hái trong mçi tËp ®oµn ph¶i cã C«ng ty tµi chÝnh trong m« h×nh cña m×nh. 2.2. Sù cÇn thiÕt cña m« h×nh c«ng ty tµi chÝnh trong tËp ®oµn kinh tÕ. - Thø nhÊt: C¸c C«ng ty tµi chÝnh gióp tËp ®oµn t×m hiÓu vµ khai th«ng c¸c nguån vèn; huy ®éng c¸c nguån vèn cho C«ng ty mÑ tõ nguån bªn ngoµi ®¸p øng ®ñ vµ kÞp thêi nhu cÇu vÒ vèn. - Thø hai: C«ng ty tµi chÝnh gióp qu¶n lý mét c¸ch cã hiÖu qu¶ th«ng qua sö dông vèn ®óng môc ®Ých, ®óng dù ¸n ®em l¹i hiÖu qu¶ kinh tÕ. - Thø ba: C¸c C«ng ty tµi chÝnh gióp tËp ®oµn më réng lÜnh vùc, ®a d¹ng hãa ngµnh nghÒ kinh doanh, nh»m gi¶m thiÓu rñi ro v× n©ng cao lîi nhuËn. 5
  7. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. §Ò ¸n m«n häc - Thø t­: Víi sù ho¹t ®éng cña m×nh, c¸c C«ng ty tµi chÝnh gióp c¸c tËp ®oµn ®¹t ®­îc sù thèng nhÊt cao, khai th¸c ®­îc tÊt c¶ c¸c nguån lùc cña tËp ®oµn th«ng qua mét sè c¬ chÕ tµi chÝnh chung. Nãi chung, víi mét xu thÕ lµ tiÒn tÖ hãa c¸c mèi quan hÖ kinh tÕ, tiÕn ®Õn mét nÒn kinh tÕ tiÒn tÖ, th× c¸c C«ng ty tµi chÝnh ngµy cµng trë thµnh bé phËn then chèt cña tËp ®oµn. 2.3. §Æc ®iÓm: XuÊt ph¸t tõ ®Æc thï cña m×nh C«ng ty tµi chÝnh trong tËp ®oµn cã mét sè ®Æc ®iÓm sau ®©y: - VÒ môc ®Ých thµnh lËp:Nã cã hai nhiÖm vô c¬ b¶n lµ: Huy ®éng vèn ®Ó phôc vô tËp ®oµn vµ kinh doanh tiÒn tÖ. - VÒ lo¹i h×nh së h÷u: C«ng ty tµi chÝnh cã thÓ lµ 100% vèn thuéc së h÷u cña tËp doan hoÆc lµ së h÷u hçn hîp, trong ®ã tËp ®oµn gi÷ ®a sè cæ phÇn. - VÒ néi dung ho¹t ®éng: C«ng ty tµi chÝnh thuéc c¸c tËp ®oµn kinh tÕ chó träng ®Õn chøc n¨ng huy ®éng vèn ®Ó phôc vô nhu cÇu cña tËp ®oan. TiÕp ®ã, néi dung nµy cã thÓ ®­îc më réng h¬n n÷a khi quy m« cña b¶n th©n C«ng ty ph¸t triÓn. - VÒ ph¹m vi ho¹t ®éng: ThÞ tr­êng ®Çu tiªn vµ chñ yÕu cña nã lµ c¸c thµnh viªn cña tËp ®oµn, sau ®ã lµ më réng ph¹m vi ra bªn ngoµi g¾n liÒn víi ph¹m vi vµ thÞ tr­êng ho¹t ®éng cña tËp ®oµn. - VÒ mèi quan hÖ gi÷a C«ng ty Tµi chÝnh vµ c¸c thµnh viªn: G¾n bã chÆt chÏ víi nhau; võa lµ kh¸ch hµng vµ b¹n hµng cña nhau . Chóng cïng quan hÖ víi nhau th«ng qua mét møc l·i suÊt néi bé. §Ó thÊy râ h¬n phÇn nµo ®Æc ®iÓm cña c¸c C«ng ty tµi chÝnh trong c¸c tËp ®oµn kinh tÕ ta sÏ so s¸nh mét sè ®iÓm gi÷a C«ng ty tµi chÝnh vµ c¸c phßng ban tµi chÝnh trong c¸c doanh nghiÖp. Sù kh¸c biÖt ®­îc thÓ hiÖn d­íi b¶ng sau: Phßng ban tµi chÝnh C«ng ty tµi chÝnh STT Lµ c¬ quan chuyªn m«n, nghiÖp vô cã Lµ doanh nghiÖp ho¹t ®éng trong lÜnh 1 chøc n¨ng tham m­u cho l·nh ®¹o. vùc tµi chÝnh - tiÒn tÖ H¹ch to¸n ®éc lËp vµ cã t­ c¸ch ph¸p 2 Kh«ng cã t­ c¸ch ph¸p nh©n nh©n - Giao dÞch víi c¸c thµnh viªn víi t­ Theo dâi, kiÓm tra, gi¸m s¸t vÒ lÜnh c¸ch lµ c¸c kh¸ch hµng ®Æc biÖt 3 vùc kÕ to¸n, thèng kª, tµi chÝnh cña - Kinh doanh tiÒn tÖ, ®­îc ñy th¸c doanh nghiÖp. thùc hiÖn huy ®éng, ®iÒu hßa vèn vµ ®Çu t­ tµi chÝnh Thùc hiÖn chøc n¨ng kÕ ho¹ch hãa tµi - Lµ trung gian gi÷a c¸c thµnh viªn, chÝnh: KÕ ho¹ch tµi chÝnh, c©n ®èi vµ gi÷a tËp ®oµn víi c¸c tæ chøc tÝn 4 qu¶n lý c¸c nguån vèn, c¸c quü dông vµ thÞ tr­êng tµi chÝnh 6
  8. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. §Ò ¸n m«n häc Nh­ vËy quy m« vµ ph¹m vi ho¹t ®éng cña C«ng ty tµi chÝnh lµ réng h¬n nhiÒu so víi phßng ban tµi chÝnh, chóng ho¹t ®éng víi t­ c¸ch lµ doanh nghiÖp thùc sù. 2.4. C¸c ho¹t ®éng chñ yÕu cña C«ng ty tµi chÝnh trong tËp ®oµn kinh tÕ. 2.4.1. Huy ®éng vèn: 2.4.1.1. Ph¸t hµnh giÊy tê cã gi¸: * Ph¸t hµnh cæ phiÕu: Quy m« cña ph¸t hµnh vµ sè l­îng ph¸t hµnh phô thuéc vµo quyÕt ®Þnh cña C«ng ty mÑ, còng nh­ phô thuéc vµo quy m« ban ®Çu cña C«ng ty tµi chÝnh. Ph¸t hµnh Cæ phiÕu thùc hiÖn khi C«ng ty huy ®éng vèn ban ®Çu hay bæ sung vèn ®iÒu lÖ. * Ph¸t hµnh tr¸i phiÕu trung vµ dµi h¹n víi quy ®Þnh kh«ng ®­îc nhËn tiÒn göi kh«ng kú h¹n, th× lo¹i h×nh huy ®éng vèn nµy trë thµnh c«ng cô chñ yÕu ®Ó huy ®éng vèn tõ bªn ngoµi cña c¸c C«ng ty tµi chÝnh. * Ph¸t hµnh chøng chØ nî: §ã lµ giÊy nhËn nî cña C«ng ty, nã sÏ ph¸t hµnh lo¹i nµy khi cã nhu cÇu cÊp thiÕt vÒ vèn ng¾n h¹n. Cã hai lo¹i chñ yÕu lµ: - Chøng chØ nî lo¹i lín: Ghi râ thêi h¹n tr¶ vµ møc l·i suÊt. - Hîp ®ång mua l¹i: §ã lµ c¸c hîp ®ång b¸n chøng kho¸n cho c¸c ®èi t­îng, thöa tiÒn mÆt vµ tháa thuËn mua l¹i trong thêi gian ng¾n. 2.4.1.2. Vay tõ c¸c tæ chøc tÝn dông: - C¸c C«ng ty tµi chÝnh cã thÓ vay c¸c nguån vèn tõ c¸c tæ chøc tÝn dông theo nh÷ng ®iÒu kiÖn nhÊt ®Þnh. Tïy theo c¬ chÕ ho¹t ®éng mµ vay c¸c h×nh thøc nh­: vay m­în trùc tiÕp, tiÕp nhËn vèn ñy th¸c ®Çu t­ tõ c¸c tæ chøc tÝn dông ®Ó cho vay c¸c dù ¸n ph¸t triÓn. 2.4.1.3. Vay tõ t©p ®oµn: Theo h×nh thøc nµy, c¸c tËp ®oµn víi uy tÝn cña m×nh ®­a ra ph¸t hµnh c¸c giÊy tê cã gi¸ ®Ó huy ®éng vèn råi chuyÓn chóng cho C«ng ty tµi chÝnh vay. 2.4.2. Ho¹t ®éng ®Çu t­ vèn: 2.4.2.1. Cho vay §©y lµ ho¹t ®éng chñ yÕu cña c¸c C«ng ty tµi chÝnh ®Ó t¹o lîi nhuËn. Ho¹t ®éng nµy rÊt ®a d¹ng, phong phó, bao gåm: * NÕu c¨n cø vµo thÓ thøc cho vay, bao gåm: - TÝn dông øng tr­íc:. - ThÊu chi:. - ChiÕt khÊu th­¬ng phiÕu:. 7
  9. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. §Ò ¸n m«n häc * NÕu c¨n cø vµo ®èi t­îng, ho¹t ®éng cho vay gåm: - Cho vay theo ngµnh nghÒ - Cho vay tiªu dïng. - Cho c¸c tËp ®oµn vµ thµnh viªn vay. - Cho c¸c tæ chøc tÝn dông kh¸c vay. 2.4.2.2. §Çu t­ chøng kho¸n: C¸c C«ng ty tµi chÝnh cßn lµ nhµ ®Çu t­ trªn thÞ tr­êng tµi chÝnh. §Çu t­ chøng kho¸n lµ nguån lîi quan träng thø hai sau cho vay. Ho¹t ®éng nµy gióp C«ng ty tµi chÝnh cã thÓ ph©n t¸n rñi ro trong ho¹t ®éng cña m×nh. 2.4.2.3. Cho thuª tµi s¶n. §ã lµ h×nh thøc mµ theo ®ã, kh¸ch hµng cã thÓ sö dông tµi s¶n vµo môc ®Ých nhÊt ®Þnh. §¸ng chó ý lµ: nÕu trong hîp ®ång cã kÌm theo lêi høa cña ng­êi cho thuª sÏ b¸n l¹i tµi s¶n nµy cho ng­êi ®i thuª chËm nh¸t lµ khi kÕt thóc hîp ®ång th× gäi lµ cho thuª tµi chÝnh; nÕu kh«ng cã th× gäi lµ cho thuª ho¹t ®éng. Hîp ®ång thuª tµi chÝnh ®­îc nªu ë trªn cã 4 tiªu chuÈn ®ã lµ: * QuyÒn së h÷u tµi s¶n ®­îc chuyÓn giao khi kÕt thóc hîp ®ång. * Hîp ®ång cã quy ®Þnh quyÒn chän mua * Thêi h¹n hîp ®ång: PhÇn lín thêi gian ho¹t ®éng cña tµi s¶n. * HiÖn gi¸ tiÒn thuª cao hán gi¸ trÞ tµi s¶n. 2.4.3. C¸c ho¹t ®éng kinh doanh kh¸c. * C¸c dÞch vô kinh doanh ngo¹i hèi: mua- b¸n ngo¹i tÖ huy ®éng vèn ngo¹i tÖ, ®Çu t­ tµi chÝnh trªn thÞ tr­êng tµi chÝnh quèc tÕ. * Bao thanh to¸n: Ho¹t ®éng nµy gÇn gièng chiÕt khÊu th­¬ng phiÕu nh­ng cã ®iÓm kh¸c lµ: C¸c kho¶n nî ®­îc mua lµ cã hãa ®¬n; C«ng ty tµi chÝnh th­êng gi÷ l¹i tõ 10 -20% sè tiÒn nî ®Ó dù phßng hµng hãa bÞ tr¶ l¹i. L·i suÊt ng­êi mua ®­îc h­ëng lµ cao bëi v× ho¹t ®éng nµy cã tÝnh rñi ro cao. * C¸c dÞch vô kh¸c nh­: chuyÓn nh­îng chøng kho¸n cÇm cè: t­ vÊn ®Çu t­, t­ vÊn tµi chÝnh. 2.5. C¸c yÕu tè t¸c ®éng ®Õn ho¹t ®éng cña C«ng ty tµi chÝnh trong tËp ®oµn kinh tÕ. 2.5.1. T¸c ®éng tõ Nhµ n­íc: Nhµ n­íc co t¸c ®éng cùc kú quan träng ®Õn ho¹t ®éng cña C«ng ty tµi chÝnh trong tËp ®oµn kinh tÕ còng nh­ c¸c trung gian tµi chÝnh kh¸c. - X©y dùng hÖ thèng ph¸p luËt, t¹o ra khu«n khæ cho c¸c C«ng ty tµi chÝnh 8
  10. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. §Ò ¸n m«n häc ho¹t ®éng, nhÊt lµ c¸c ph¸p luËt vÒ kinh tÕ. - T¹o dùng m«i tr­êng kinh tÕ - x· héi, thùc hiÖn c¸c chÝnh s¸ch ph¸t triÓn tõ ®ã t¸c ®éng ®Õn xu h­íng ph¸t triÓn, hç trî c¸c trung gian tµi chÝnh ph¸t triÓn. - §Çu t­ vµo c¸c ngµnh quan träng cã vai trß lµ c¬ së h¹ tÇng cho nÒn kinh tÕ tõ ®ã gióp c¸c chñ thÓ kinh tÕ ph¸t triÓn. 2.5.2. T¸c ®éng tõ tËp ®oµn. C«ng ty tµi chÝnh lµ mét bé phËn trong chiÕn l­îc ph¸t triÓn chung cña tËp ®oµn. Tuy nhiªn, c¸c C«ng ty tµi chÝnh còng cã tÝnh ®éc lËp cña nã. C«ng ty tµi chÝnh lµ mét bé phËn cña tËp ®oµn, v× thÕ nã chÞu sù rµng buéc cña c¸c mèi quan hÖ rµng buéc vµ phô thuéc lÉn nhau trong tËp ®oµn. Nã ho¹t ®éng kh«ng nh÷ng v× lîi Ých riªng mµ cßn xuÊt ph¸t tõ lîi Ých chung cña c¸c tËp ®oµn. b¶n th©n cña tËp ®oµn ®­a ra c¬ chÕ ho¹t ®éng râ rµng cho c¸c thµnh viªn ®Ó tr¸nh sù chång chÐo, c¹nh tranh lÉn nhau. B¶n th©n c¸c C«ng ty tµi chÝnh ph¶i tù vËn ®éng trong c¬ chÕ ®ã. 2.5.3. Nh÷ng t¸c ®éng tõ thÞ tr­êng. C¸c C«ng ty tµi chÝnh tham gia thÞ tr­êng còng ph¶i tu©n theo c¸c quy luËt kinh tÕ kh¸ch quan, còng ph¶i g¸nh chÞu nh÷ng rñi ro cã thÓ x¶y ra. Ngoµi ra C«ng ty tµi chÝnh lµ doanh nghiÖp ho¹t ®éng trong lÜnh vùc tµi chÝnh - tiÒn tÖ nªn nã còng chÞu sù t¸c ®éng cña nh÷ng yÕu tè ®Æc thï riªng. III. VÒ m« h×nh C«ng ty tµi chÝnh trong Tæng C«ng ty ë n­íc ta. Trong c«ng cuéc ®æi míi kinh tÕ ë n­íc ta, c¶i c¸ch doanh nghiÖp Nhµ n­íc lµ mét trong nh÷ng nhiÖm vô quan träng. Nh÷ng NghÞ quyÕt cña §¶ng vµ chÝnh s¸ch cña Nhµ n­íc ®Òu nhÊt qu¸n quan ®iÓm lµ: Ph¶i t¹o dùng ®­îc nh÷ng tËp ®oµn kinh tÕ m¹nh ®Ó trë thµnh ®Çu tÇu cña nÒn kinh tÕ. H­íng ®i chñ yÕu cña c¸c Tæng C«ng ty 91 lµ h­íng tíi trë thµnh c¸c tËp ®oµn kinh tÕ vµ trong m« h×nh cña nã cã c¸c C«ng ty tµi chÝnh. §©y ®­îc coi lµ b­íc ®ét ph¸ trong ph¸t triÓn doanh nghiÖp Nhµ n­íc.Thùc hiÖn chñ tr­¬ng nµy, ®· cã 5 Tæng C«ng ty 91 thµnh lËp C«ng ty tµi chÝnh trong c¬ cÊu cña m×nh, ®ã lµ: B­u chÝnh ViÔn th«ng, DÇu khÝ, Cao su, DÖt may vµ C«ng nghiÖp Tµu thñy. Nh÷ng C«ng ty tµi chÝnh nµy ho¹t ®éng trong khu«n khæ ®iÒu chØnh cña hai luËt lµ: LuËt doanh nghiÖp Nhµ n­íc vµ luËt c¸c tæ chøc tÝn dông. Môc tiªu thµnh lËp lµ gãp phÇn lµm ®a d¹ng hãa c¸c dÞch vô vµ c¸c lo¹i h×nh tæ chøc tÝn dông ViÖt Nam, thùc hiÖn chñ tr­¬ng ph¸t huy néi lùc vµ nhÊt lµ t¹o 9
  11. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. §Ò ¸n m«n häc thªm kªnh dÉn vèn ®Ó bæ sung cho c¸c ho¹t ®éng ng©n hµng truyÒn thèng ë n­íc ta. ViÖc ra ®êi c¸c C«ng ty tµi chÝnh gãp phÇn thu hót nhiÒu nguån vèn cho Tæng C«ng ty nh­: vay ­u ®·i, tiÕp nhËn vèn ñy th¸c ®Çu t­ ph¸t hµnh giÊy tê cã gi¸… t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi cho c¸c Tæng C«ng ty. C¸c C«ng ty tµi chÝnh nµy cã sù hiÓu biÕt trong ngµnh, v× vËy nã cã lîi thÕ vÒ kh¶ n¨ng tiÕp cËn th«ng tin cña c¸c thµnh viªn, n¾m b¾t ®­îc t×nh h×nh, ®ång thêi thêi gian thÈm ®Þnh, chi phÝ thÈm ®Þnh dù ¸n thÊp h¬n so víi c¸c ng©n hµng. Sau mét thêi gian ho¹t ®éng, c¸c C«ng ty nµy ®· ®¸p øng phÇn nµo yªu cÇu ®Ò ra lµ: T¹o ra ®Þnh h­íng ph¸t triÓn l©u dµi cho m« h×nh Tæng C«ng ty; cung cÊp vèn vµ kh©u trung gian vÒ vèn cho Tæng C«ng ty vµ c¸c thµnh viªn. §Æc biÖt lµ ch­a thÊy xuÊt hiÖn nî xÊu, tÊt c¶ ®Òu kinh doanh cã l·i do biÕt tËn dông ­u thÕ cña m×nh. Tuy nhiªn, m« h×nh nµy vÉn cßn lµ míi mÎ ë n­íc ta, do ®ã trong qu¸ tr×nh ho¹t ®éng cßn rÊt nhiÒu v­íng m¾c cÇn th¸o gì. Nh÷ng néi dung nµy sÏ ®­îc lµm râ h¬n khi t×m hiÓu ho¹t ®éng cña m« h×nh ®­îc thùc hiÖn ë ch­¬ng sau. 10
  12. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. §Ò ¸n m«n häc KÕt luËn ch­¬ng I Trong nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng, C«ng ty tµi chÝnh lµ mét lo¹i h×nh tæ chøc tµi chÝnh phi ng©n hµng, thùc hiÖn mét sè ho¹t ®éng ng©n hµng vµ cung cÊp mét sè dÞch vô tµi chÝnh cho thÞ tr­êng tµi chÝnh. H×nh thøc cña c¸c C«ng ty tµi chÝnh lµ rÊt ®a d¹ng, trong ®ã mét h×nh thøc phæ biÕn lµ C«ng ty tµi chÝnh trong c¸c tËp ®oµn kinh tÕ. Sù tån t¹i cña m« h×nh nµy lµ mét s¶n phÈm tÊt yÕu cña nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng C«ng ty tµi chÝnh trong tËp ®oµn kinh tÕ ®· gãp phÇn lµm t¨ng thªm c¸c nguån huy ®éng vµ sö dông vèn cña tËp ®oµn, gãp phÇn lµm ®a d¹ng h×nh thøc kinh doanh cña c¸c tËp ®oµn kinh tÕ, tõ ®ã ®­a c¸c tËp ®oµn tiÕn s©u h¬n vµo lÜnh vùc tµi chÝnh - tiÒn tÖ. Qu¸ tr×nh nµy ®­îc C«ng ty tµi chÝnh thùc hiÖn tuÇn tù tõ c¸c nghiÖp vô trong néi bé tËp ®oµn sau ®ã lµ v­¬n ra bªn ngoµi. PhÇn lín c¸c C«ng ty tµi chÝnh trong tËp ®oµn lín cã ph¹m vi ho¹t ®éng rÊt réng, v­ît qua biªn giíi quèc gia. Ph¹m vi ®a quèc gia nµy gióp cho b¶n th©n c¸c C«ng ty tµi chÝnh còng nh­ c¸c tËp ®oµn t¨ng ph¹m vi, søc m¹nh cña m×nh trªn thÕ giíi. M« h×nh C«ng ty tµi chÝnh trong Tæng C«ng ty ë n­íc ta ®· b¾t ®Çu ®­îc chó ý ph¸t triÓn tõ c¸c QuyÕt ®Þnh 90 - 91/TTg ngµy 7/3/1994 cña Thñ t­íng ChÝnh phñ. Ban ®Çu nã ®­îc triÓn khai t¹i mét sè TCT 91 vµ cho ®Õn nay ®· cã 5 C«ng ty tµi chÝnh ®­îc thµnh lËp. HiÖu qu¶ ban ®Çu ®em l¹i cña c¸c C«ng ty nµy lµ ®¸ng khÝch lÖ, tuy nhiªn, trong qu¸ tr×nh ho¹t ®éng b¶n th©n c¸c C«ng ty nµy cßn rÊt nhiÒu khã kh¨n vµ v­íng m¾c. 11
  13. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. §Ò ¸n m«n häc Ch­¬ng II. Thùc tr¹ng ho¹t ®éng cña C«ng ty tµi chÝnh trong Tæng C«ng ty Nhµ n­íc ë n­íc ta. I. Nh÷ng thµnh tùu ban ®Çu: 1. Huy ®éng vèn. - Môc tiªu thµnh lËp C«ng ty tµi chÝnh lµ ®Ó tÝch tô vèn, tËp trung chuyªn m«n hãa ®Ó n©ng cao søc c¹nh tranh cho c¸c Tæng C«ng ty vµ c¸c thµnh viªn cña nã. Tuy nhiªn, c¸c C«ng ty tµi chÝnh cßn bÞ rµng buéc bëi nh÷ng quy ®Þnh kh¸c nªn tæng sè vèn huy ®éng vµ tù cã cña 5 C«ng ty tµi chÝnh tÝnh ®Õn 6/2001 lµ gÇn 827 tû ®ång th× trong ®ã nguån vèn tù cã chiÕm tû träng cao. Tû lÖ vèn huy ®éng so víi vèn tù cã nh­ sau: B¶ng 1. Tû lÖ vèn huy ®éng so víi vèn tù cã cña C«ng ty tµi chÝnh. §¬n vÞ: % Tªn Cty C«ng nghiÖp DÖt may Cao su B­u ®iÖn DÇu khÝ tµu thñy N¨m 1999 17% - - 152% 295% 2000 69% 2% 192% 147% 275% Nguån: T¹p chÝ Ng©n hµng 3/2002 Nguån vèn huy ®éng tõ CBCNV ChiÕm tû lÖ nhá (1,7% vµo th¸ng 6/2001), nguån vèn ñy th¸c ®Çu t­ cã vÞ trÝ quan träng, nguån vèn ®i vay tõ c¸c tæ chøc, tÝn dông cã tû lÖ t¨ng tr­ëng kh¸ vµ ngµy cµng chiÕm tû träng kh¸: chiÕm tõ 10,8% th¸ng 3/1999 t¨ng lªn 23,9% th¸ng 11/2000 vµ 29,4% th¸ng 6/2001. - Mét chØ tiªu ®¸ng l­u ý lµ vèn ®iÒu lÖ cña C«ng ty lµ kh¸ thÊp (nh­ trªn). Trong ®ã: Duy nhÊt C«ng ty tµi chÝnh dÇu khÝ cã vèn §iÒu lÖ lµ 100 tû, cßn l¹i chØ tõ 30 ®Õn 70 tû ®ång. 12
  14. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. §Ò ¸n m«n häc - Nguån vèn tõ ph¸t hµnh giÊy tê cã gi¸ gÇn nh­ kh«ng cã g× bëi ph¶i sau 3 n¨m ho¹t ®éng cã l·i míi ®­îc xem xÐt cÊp giÊy phÐp, vµ ph¶i cã d­íi sù b¶o l·nh cña mét tæ chøc tÝn dông cã uy tÝn. H¬n n÷a c¸c Tæng C«ng ty mÑ vÉn ch­a thùc hiÖn bÊt cø nghiÖp vô nµo lo¹i nµy. B¶ng 2: C¸c chØ tiªu nguån vèn §¬n vÞ: TriÖu ®ång TT ChØ tiªu 3/1999 11/2000 6/2001 1 Vèn ®iÒu lÖ 130.000 279.000 287.000 2 C¸c lo¹i quü kh¸c 11.208 3 TiÒn göi CBCNV vµ tæ chøc kinh tÕ 2.439 4.609 14.200 4 Vay c¸c tæ chøc tÝn dông 18.451 124.261 243.220 5 Vèn ñy th¸c 20.083 112.520 234.708 6 Tµi s¶n nî kh¸c 31.570 Nguån: T¹p chÝ Ng©n hµng 3/2002. - Nguån vèn ng¾n h¹n vay tõ c¸c ng©n hµng th­¬ng m¹i cã tû lÖ cao (tõ 80% - 90% vèn thu hót lµ cña Ng©n hµng th­¬ng m¹i lµ ng¾n han vµ ñy th¸c ®Çu t­, nguån vèn trung vµ dµi h¹n lµ qu¸ Ýt. - Nguån vèn tõ vèn vay ­u ®·i Nhµ n­íc l¹i phô thuéc vµo quü hç trî ph¸t triÓn víi nguån nµy, con sè vay lóc dåi dµo nhÊt còng kh«ng v­ît qu¸ 100 tû ®ång. 2. VÒ sö dông vèn: - Theo b¸o c¸o ch­a ®Çy ®ñ, trong 2 n¨m 1999 - 2000: Ba C«ng ty tµi chÝnh lµ Cao su, DÖt may, B­u ®iÖn: T¨ng d­ nî cho vay ñy th¸c míi ®¹t gÇn 580 tû, cßn l¹i c¸c ho¹t ®éng kh¸c b»ng vèn tù cã vµ huy ®éng ®­îc, chØ chiÕm 1/3 tæng tµi s¶n cã, nh­ vËy, khã cã thÓ nãi c¸c C«ng ty tµi chÝnh cã nh÷ng dù ¸n ®Ých thùc. §Æc biÖt, ®èi víi 2 ngµnh dÇu khÝ vµ tµu thñy, mét dù ¸n thuéc nhãm B cÇn vèn tõ 50 ®Õn 400 tû th× víi nguån vèn h¹n chÕ kh«ng thÓ ®­îc cña hµng chôc dù ¸n mçi n¨m. - Víi c¬ cÊu nguån vèn lµ ng¾n h¹n chiÕm tû träng cao, tû träng d­ nî ng¾n h¹n cña c¸c C«ng ty tµi chÝnh kh¸ cao. Trong khi ®ã vèn trung vµ dµi h¹n kh¸ khiªm tèn. - Mét trong nh÷ng ®iÒu cÇn quan t©m lµ kh¶ n¨ng cho vay néi bé trong c¸c Tæng C«ng ty. §Õn n¨m 2002, 65% sè ®¬n vÞ thµnh viªn cña Tæng C«ng ty B­u chÝnh viÔn th«ng, 44% ë Tæng C«ng ty c«ng nghiÖp tµu thuû vµ 100% ë Tæng C«ng 13
  15. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. §Ò ¸n m«n häc ty DÇu khÝ. Tuy nhiªn quy m« vèn cho vay thÊp, ®iÒu ®ã thÓ hiÖn ë tû lÖ vèn vay cña c¸c thµnh viªn víi C«ng ty tµi chÝnh so víi tæng vèn vay cña c¸c ®¬n vÞ nµy lµ rÊt thÊp, lÇn l­ît lµ: 0,21%; 10%, 10% ë 3 Tæng C«ng ty trªn vµo n¨m 2000. §iÒu nµy xuÊt ph¸t tõ nghÞch lý lµ: Nhu cÇu vèn cña c¸c Tæng C«ng ty 91 lµ rÊt lín nh­ng n¨ng lùc cña c¸c C«ng ty Tµi chÝnh th× cã h¹n. Ngay b¶n th©n c¸c Ng©n hµng th­¬ng m¹i lín khi cho c¸c Tæng C«ng ty 91 vay vèn ph¶i ¸p dông h×nh thøc ®ång tµi trî do gÆp ph¶i c¸c quy ®Þnh vÒ h¹n chÕ cho vay. KÕt qu¶ sö dông vèn ®­îc thÓ hiÖn ë b¶ng d­íi d©y. B¶ng 3: ChØ tiªu sö dông vèn §¬n vÞ: TriÖu ®ång TT ChØ tiªu 3/1999 11/2000 6/2001 1 TiÒn mÆt - TiÒn göi t¹i NHNN 333 1.979 11.420 2 TiÒn göi t¹i c¸c tæ chøc tÝn dông 68.150 81.028 185.909 3 D­ nî ng¾n h¹n 64.382 145.632 284.799 4 D­ nî dµi h¹n 8.693 53.668 68.034 5 Gãp vèn mua cæ phiÕu 16.958 6 Cho vay ñy th¸c ®Çu t­ 20.082 113.354 229.062 7 Tµi s¶n cã kh¸c 19.846 Nguån: T¹p chÝ Ng©n hµng 3/2002. 3. C¸c ho¹t ®éng kh¸c: * §Çu t­ tµi chÝnh vµ dÞch vô tµi chÝnh tiÒn tÖ: Theo quy ®Þnh c¸c C«ng ty tµi chÝnh ®­îc phÐp ®Çu t­ víi møc tèi ®a lµ 40% vèn §iÒu lÖ. MÆt kh¸c, trong quy chÕ tµi chÝnh cña Tæng C«ng ty, ®Çu t­ vèn cña c«ng ty tµi chÝnh chØ ®­îc coi lµ ®Çu t­ vµo c¸c ®¬n vÞ s¶n xuÊt th«ng th­êng. Nã ®· l·ng quªn mét chøc n¨ng cña C«ng ty tµi chÝnh lµ gióp Tæng C«ng ty ®Çu t­ vèn ra ngoµi. V× thÕ h¹n chÕ viÖc ®Çu t­ tµi chÝnh cña C«ng ty tµi chÝnh. VÒ c¸c ho¹t ®éng dÞch vô tµi chÝnh tiÒn tÖ t¹i C«ng ty tµi chÝnh ®· gióp c¸c C«ng ty mÑ vµ c¸c thµnh viªn vÒ c¸c vÊn ®Ò nh­: cæ phÇn hãa, thÈm ®Þnh dù ¸n. Nh­ng c¸c kho¶n phÝ thu tõ dÞch vô nµy kh¸ thÊp. §¬n cö t¹i C«ng ty tµi chÝnh B­u ®iÖn. N¨m 2001 ®· gióp thÈm ®Þnh 640 dù ¸n víi tæng vèn ®Çu t­ 2.240 tû; nghiªn cøu c¸c ph­¬ng ¸n hç trî vÒ qu¶n lý vèn, tµi s¶n, cæ phÇn hãa… Tæng phÝ dÞch vô 14
  16. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. §Ò ¸n m«n häc thu ®­îc chØ ®¹t kho¶ng 600 triÖu, kh¸ thÊp so víi yªu cÇu ®Ò ra. * VÒ ho¹t ®éng ngo¹i hèi: Do nh÷ng yªu cÇu tõ phÝa Ng©n hµng Nhµ n­íc nªn ch­a C«ng ty tµi chÝnh nµo ®­îc phÐp ho¹t ®éng trong lÜnh vùc nµy. §· cã mét sè C«ng ty héi tô ®ñ ®iÒu kiÖn nh­ng vÉn ch­a ®­îc cÊp phÐp. Nh×n chung sau mét thêi gian ho¹t ®éng, c¸c C«ng ty ®· æn ®Þnh tæ chøc vµ b¾t ®Çu thu ®­îc hiÖu qu¶ nhÊt ®Þnh. Theo ®ã thu nhËp hµng n¨m tr­íc thuÕ cña c¸c C«ng ty lµ kho¶ng 4 - 5 tû / n¨m. Nh­ vËy ho¹t ®éng cña c¸c C«ng ty lµ b­íc ®Çu cã l·i, tuy vÉn cßn nhiÒu ®iÓm hÕt søc h¹n chÕ. II. Nh÷ng khã kh¨n, h¹n chÕ: 1. Khã kh¨n trong ho¹t ®éng nghiÖp vô: * §èi víi huy ®éng vèn: Do ®­îc quy ®Þnh mét c¸ch h¹n hÑp nªn kh«ng thÓ huy ®éng vèn mét c¸ch réng r·i, h¬n n÷a c¸c nguån ®i vay kh¸c l·i suÊt cao h¬n do ®ã g©y bÊt lîi cho c¸c C«ng ty tµi chÝnh. * §èi víi viÖc cho vay: Do kh«ng ®­îc cho vay qu¸ 15% vèn tù cã nªn kh¶ n¨ng cho vay thÊp (do vèn tù cã thÊp, h¬n n÷a kh¸ch chñ yÕu cña c¸c C«ng ty tµi chÝnh lµ c¸c ®¬n vÞ h¹ch to¸n ®éc lËp (theo QuyÕt ®Þnh 296/1999/NHNN cña Ng©n hµng Nhµ n­íc) nªn ®èi t­îng cho vay bÞ h¹n chÕ. H¬n thÕ n÷a viÖc cho vay phÇn lín lµ d­íi h×nh thøc ng¾n h¹n do ®ã ch­a thùc sù ®em l¹i hiÖu qu¶ râ rÖt. * §èi víi viÖc kinh doanh ngo¹i hèi: Do ch­a ®­îc cÊp phÐp nªn gÆp nhiÒu khã kh¨n trong thùc hiÖn cÊp tÝn dông cho c¸c vÊn ®Ò cã liªn quan ®Õn c¸c yÕu tè n­íc ngoµi nh­: ®Çu t­, lo¹i ho¹t ®éng xuÊt nhËp khÈu… * ChÊt l­îng dÞch vô vÒ tµi chÝnh tiÒn tÖ cßn thÊp do b¶n th©n c¸c C«ng ty cßn ch­a thùc sù nhËp cuéc vÒ lÜnh vùc nµy. * Kh¶ n¨ng sö dông vèn cña c¸c C«ng ty cßn h¹n chÕ, tû träng tiÒn göi cña t¹i c¸c tæ chøc tÝn dông cña c¸c C«ng ty lín, do ®ã doanh thu hµng n¨m cña c¸c C«ng ty xuÊt ph¸t tõ c¸c ho¹t ®éng nµy lµ chñ yÕu, kÐo theo nã lµ h¹n chÕ vÒ ho¹t ®éng ng©n quü. Râ rµng lµ c¸c ho¹t ®éng nghiÖp vô mµ c¸c C«ng ty nµy thùc hiÖn lµ hÕt søc h¹n chÕ. Næi bËt lµ ho¹t ®éng ph¸t hµnh giÊy tê cã gi¸ ch­a hÒ ®­îc thùc hiÖn. 2. Khã kh¨n - h¹n chÕ trong c¸c ho¹t ®éng néi bé: - C¸c Tæng C«ng ty can thiªp s©u vµo ho¹t ®éng cña c¸c C«ng ty tµi chÝnh, do ®ã c¸c C«ng ty nµy kh«ng thÓ quyÕt ®Þnh nh÷ng vÊn ®Ò then chèt nh­: quyÕt ®Þnh l·i 15
  17. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. §Ò ¸n m«n häc suÊt cho vay vµ huy ®éng. - B¶n th©n c¸c Tæng C«ng ty ch­a thùc sù nhuÇn nhuyÔn víi mét c¬ chÕ cã mét C«ng ty tµi chÝnh trong c¬ cÊu. B¶n th©n c¸c ®¬n vÞ thµnh viªn cßn kh¸ l¹nh nh¹t víi c¸c C«ng ty tµi chÝnh. III. Nguyªn nh©n vµ bµi häc b­íc ®Çu. 1. Nguyªn nh©n: Nh÷ng h¹n chÕ mµ c¸c C«ng ty tµi chÝnh gÆp ph¶i lµ toµn diÖn ë mäi mÆt khã kh¨n vÒ nghiÖp vô, c¬ chÕ ho¹t ®éng, m« h×nh tæ chøc. Nh÷ng h¹n chÕ nµy n¶y sinh lµ do C«ng ty tµi chÝnh cßn lµ mét m« h×nh cßn mãi nªn dÔ n¶y sinh nh÷ng v­íng m¾c. Nh÷ng h¹n chÕ nµy thÓ hiÖn tõ c¬ chÕ chÝnh s¸ch cña Nhµ n­íc, cña c¸c cÊp qu¶n lý vµ tõ b¶n th©n c¸c C«ng ty. 1.1. Nguyªn nh©n tõ c¸c c¬ quan qu¶n lý Nhµ n­íc. Chóng ta ®· thÊy ®­îc r»ng ph¶i cã C«ng ty tµi chÝnh trong c¸c Tæng C«ng ty m¹nh. Nh­ng chóng ta ch­a h×nh dung ®­îc cô thÓ vÒ m« h×nh nµy. Mét la: Ch­a x¸c ®Þnh ®­îc vÞ trÝ, ®Þnh h­íng cho C«ng ty tµi chÝnh trong Tæng C«ng ty ngoµi viÖc coi ®©y lµ m« h×nh míi ®· ®­îc ®­a tªn vµo §iÒu lÖ mÉu thµnh lËp c¸c Tæng C«ng ty 91. Hai lµ: C¸c C«ng ty tµi chÝnh ph¶i tù xoay xë víi hÖ thèng c¬ chÕ chÝnh s¸ch vÒ tµi chÝnh tiÒn tÖ cßn nhiÒu bÊt cËp. Ba lµ: C¸c C«ng ty tµi chÝnh kh«ng ®­îc thùc hiÖn nghiÖp vô thanh to¸n trong khi c¸c Tæng C«ng ty muèn sö dông chóng nh­ mét c«ng cô ®iÒu tiÕt vèn cña Tæng C«ng ty. Bèn lµ: C¸c quy ®Þnh cña Ng©n hµng Nhµ n­íc vÒ c¬ chÕ vµ ph¹m vi ho¹t ®éng cßn rÊt nhiÒu bÊt cËp vÒ huy ®éng vèn sö dông vèn, vÒ ho¹t ®éng ngo¹i hèi, vÒ ®Çu t­ tµi chÝnh, nh­ ®· nªu ra ë c¸c phÇn trªn. C¸c C«ng ty tµi chÝnh ®øng tr­íc hoµn c¶nh lµ lùc bÊt tßng t©m. 1.2. Nguyªn nh©n tõ c¸c tæng c«ng nhµ n­íc * Mét lµ: C¬ chÕ qu¶n lý vèn ®Çu t­. §a sè c¸c Tæng C«ng ty ch­a thùc sù tin t­ëng vµo c¸c C«ng ty tµi chÝnh. VÉn thùc hiÖn chÕ ®é bao cÊp vÒ vèn, ®Çu mèi thanh to¸n, cho c¸c ®¬n vÞ phô thuéc. Râ rµng lµ tån t¹i tíi hai ®Çu mèi vÒ vÊn ®Ò vèn trong TCT. * Hai lµ: C¬ chÕ ®iÒu hßa vèn nhµn rçi 16
  18. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. §Ò ¸n m«n häc C¸c Tæng C«ng ty ch­a cã chÝnh s¸ch qu¶n lý, ®iÒu hµnh vèn nhµn rçi t¹i Tæng C«ng ty mµ ®Ó c¸c thµn viªn "mÆc ai nÊy lµm" lµm mÊt ®i vai trß thu hót vµ ®iÒu hßa vèn cña C«ng ty tµi chÝnh. Trong mét Tæng C«ng ty, cã nh÷ng ®¬n vÞ thõa vèn ®Ó göi thu lîi nhuËn, trong khi mét sè kh¸c l¹i ph¶i ®i vay vèn c¸c Ng©n hµng th­¬ng m¹i víi l·i suÊt cao dÉn ®Õn hiÖu qu¶ sö dông vèn nhµn rçi t¹i c¸c Tæng C«ng ty thÊp. * Ba lµ: C¬ chÕ qu¶n lý cña Tæng C«ng ty cßn bÊt cËp. - Mét c¬ chÕ qu¶n lý ®iÒu hµnh chung vÉn cßn nhiÒu v­íng m¾c bëi b¶n th©n c¸c Tæng C«ng ty ®ang vÉn ph¶i loay hoay t×m lêi gi¶i cho vÊn ®Ò nµy. Mèi quan hÖ gi÷a C«ng ty mÑ - C«ng ty con gi÷a c¸c thµnh viªn víi nhau cßn rÊt nhiÒu m©u thuÉn vÒ lîi Ých, nªn rÊt nhiÒu c¸c C«ng ty con chØ ho¹t ®éng v× lîi Ých riªng. Do ®ã khi cã thªm mét C«ng ty tµi chÝnh rÊt míi mÎ sÏ g©y rÊt nhiÒu lóng tóng trong c¸c mèi quan hÖ néi bé. 1.3. Nguyªn nh©n chñ quan tõ b¶n th©n c¸c C«ng ty. * §éi ngò nh©n lùc cßn thiÕu kinh nghiÖm, n¨ng lùc chuyªn m«n ch­a h¼n ®· cao do ®ã dÉn ®Õn c¸c ho¹t ®éng cßn ch­a thùc sù s«i ®éng. * §ã lµ sù thiÕu chñ ®éng, nhanh nh¹y cña C«ng ty tµi chÝnh trong viÖc t×m kiÕm c¸c ®èi t­îng kh¸ch hµng trong ph¹m vi ®èi t­¬ngj ®­îc ph¸p luËt cho phÐp. 1.4. Nguyªn nh©n tõ nÒn kinh tÕ. - Trong thêi gian ho¹t ®éng gÇn ®©y cña c¸c C«ng ty tµi chÝnh, nÒn kinh tÕ ®· cã mét sè biÕn ®éng nhÊt ®Þnh g©y t¸c ®éng kh«ng nhá ®Õn c¸c C«ng ty nµy. - Tõ n¨m 1999 ®Õn nay, c¬ chÕ ®iÒu hµnh l·i suÊt lÇn l­ît qua c¸c h×nh thøc: quy ®Þnh trÇn l·i suÊt, l·i suÊt c¬ b¶n (8/2000) vµ l·i suÊt theo tháa thuËn (6/2002). Nh÷ng c¬ chÕ nµy lµm c¸c tæ chøc tÝn dông ph¶i ®­a ra c¸c chÝnh s¸ch l·i suÊt riªng cña m×nh. C¸c Ng©n hµng th­¬ng m¹i víi ­u thÕ cña m×nh cã lîi thÕ h¬n h¼n trong ®iÒu kiÖn h¹ l·i suÊt cho vay hoÆc s½n sµng chÊp nhËn lç ®Ó l«i kÐo kh¸ch hµng. Trong ®iÒu kiÖn ®ã, nguån thu tõ tiÒn göi ®· thùc sù gi¶m sót ®ång thêi c¸c C«ng ty còng ph¶i h¹ l·i suÊt cña m×nh ®Ó l«i kÐo kh¸ch hµng. Víi nh÷ng ho¹t ®éng nµy, hiÖu qu¶ b­íc ®Çu cña C«ng ty tµi chÝnh lµ kh«ng cao. - Còng cã mét ®iÓm n÷a cÇn nhËn thÊy lµ c¸c lÜnh vùc ho¹t ®éng chñ yÕu cña c¸c C«ng ty tµi chÝnh còng nh­ c¸c tæ chøc tµi chÝnh phi ng©n hµng kh¸c cßn ch­a cã mét c¬ së ®Çy ®ñ nh­: ThÞ tr­êng chøng kho¸n, c¸c dÞch vô tµi chÝnh, tiÒn tÖ… v× thÕ t¸c ®éng phÇn nµo ®Õn c¸c ®Þnh chÕ tµi chÝnh nµy. 17
  19. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. §Ò ¸n m«n häc 2. Nh÷ng bµi häc kinh nghiÖm b­íc ®Çu. Mét lµ: MÆc dï viÖc x©y dùng c¸c C«ng ty tµi chÝnh trong c¸c Tæng C«ng ty Nhµ n­íc lµ ®óng ®¾n. Chóng râ rµng sÏ gãp phÇn tÝch cùc cho sù ph¸t triÓn cña hÖ thèng tµi chÝnh vµ cña b¶n th©n c¸c Tæng C«ng ty. Hai lµ: Do míi ®i vµo ho¹t ®éng, nªn cßn rÊt nhiÒu v­íng m¾c ®Ó m« h×nh nµy ho¹t ®éng xu«n sÎ. §ã lµ nh÷ng khã kh¨n, h¹n chÕ tõ Nhµ n­íc, Tæng C«ng ty chñ qu¶n vµ tõ b¶n th©n c¸c C«ng ty. ChÝnh v× thÕ c¸c ho¹t ®éng ban ®Çu lµ nhá hÑp, ch­a ®em l¹i hiÖu qu¶ râ nÐt vµ cÇn ph¶i ®­îc gióp ®ì nhiÒu vÒ mäi mÆt. Ba lµ: C¸c C«ng ty tµi chÝnh trong c¸c Tæng C«ng ty cã nhiÒu lîi thÕ do kh¶ n¨ng tiÕp cËn nguån th«ng tin, cã sù hiÓu biÕt vÒ c¸c ®Æc thï kinh tÕ, kü thuËt cña ngµnh chÝnh v× thÕ cÇn hÕt søc tËn dông lîi thÕ nµy ®Ó t¹o ®­îc mét møc ®é an toµn nhÊt ®Þnh trong qu¸ tr×nh ho¹t ®éng. §ång thêi b¶n th©n c¸c C«ng ty ph¶i chñ ®éng h¬n n÷a trong c¸c ho¹t ®éng cña m×nh. C¸c C«ng ty tµi chÝnh nµy còng gióp ®a d¹ng hãa c¸c ho¹t ®éng tµi chÝnh, tõ ®ã lµm gia t¨ng sù c¹nh tranh víi c¸c ®Þnh chÕ tµi chÝnh kh¸c tõ ®ã gãp phÇn t¹o sù chuyÓn biÕn tÝch cùc trong c¸c ho¹t ®éng tµi chÝnh. §èi víi c¸c Tæng C«ng ty, c¸c C«ng ty tµi chÝnh sÏ gãp phÇn t¹o sù chuyÓn biÕn tÝch cùc trong c¬ chÕ ho¹t ®éng vµ hiÖu qu¶ ho¹t ®éng cña chóng. Trong qu¸ tr×nh tiÕn ®Õn sù thèng nhÊt trong c¸c Tæng C«ng ty, mét c«ng cô rÊt tèt lµ th«ng qua c¸c c¬ chÕ tµi chÝnh mµ c¸c C«ng ty tµi chÝnh lµ mét biÓu hiÖn quan träng cña c¬ chÕ nµy. 18
  20. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. §Ò ¸n m«n häc KÕt luËn ch­¬ng II Thùc hiÖn quyÕt ®Þnh 91/TTg ngµy 7/3/1994 cña Thñ t­íng ChÝnh phñ vÒ viÖc thÝ ®iÓm thµnh lËp c¸c Tæng C«ng ty Nhµ n­íc theo m« h×nh tËp ®oµn kinh tÕ, ®Õn 31/2/2002 ®· cã 17 Tæng C«ng ty 91 ®­îc thµnh lËp. §i ®«i víi nã lµ quyÕt ®Þnh cho phÐp thµnh lËp c¸c C«ng ty tµi chÝnh trong m« h×nh nµy t¹i tÊt c¶ c¸c Tæng C«ng ty 91 nÕu ®ñ ®iÒu kiÖn. Nh­ ®· nªu ë trªn, 5 C«ng ty tµi chÝnh ®Çu tiªn ®· ®­îc thµnh lËp: DÇu khÝ, B­u ®iÖn, C«ng nghiÖp tµu thñy, Cao su vµ DÖt may. C¸c C«ng ty tµi chÝnh nµy lµ c¸c ®¬n vÞ h¹ch to¸n ®éc lËp, trong m« h×nh c¸c Tæng C«ng ty 91. Qua nh÷ng n¨m ®Çu c¸c kÕt qu¶ ®¹t ®­îc lµ rÊt ®¸ng khÝch lÖ thÓ hiÖn qua c¸c mÆt nh­: lµm ¨n cã l·i, b­íc ®Çu ®ãng gãp cho ng©n s¸ch, thu hót ®­îc ®éi ngò lao ®éng cã chuyªn m«n, ®Æc biÖt lµ kh«ng xuÊt hiÖn nî xÊu. B­íc ®Çu gãp phÇn hç trî ®Çu t­ c¸c dù ¸n ®æi míi kü thuËt, c«ng nghÖ… ®ång thêi lµ kªnh dÉn vèn vµ thÞ tr­êng tiªu thô lín nhÊt, an toµn, hiÖu qu¶ tõ c¸c Ng©n hµng Th­¬ng m¹i quèc doanh ®Õn c¸c Tæng C«ng ty nh­: ®ãng tÇu, khai th¸c vµ cung øng dÇu khÝ. Tuy nhiªn, quy m« cña c¸c C«ng ty tµi chÝnh vÉn cßn nhá bÐ, c¸c ho¹t ®éng nghiÖp vô cßn gÆp nhiÒu khã kh¨n, c¬ chÕ ®iÒu hµnh qu¶n lý ch­a hiÖu qu¶, b¶n th©n c¸c C«ng ty còng kÐm m¹nh d¹n, kÐm chñ ®éng lµm h¹n chÕ ph¹m vi ho¹t ®éng. NhiÒu môc ®Ých vÉn ch­a ®­îc thùc hiÖn nhÊt lµ c¸c môc ®Ých cho vay. Tû träng cho vay so víi tû träng tiÒn göi cña c¸c C«ng ty t¹i c¸c Tæ chøc tÝn dông lµ kh¸ chªnh lÖch. §iÒu ®ã kh¼ng ®Þnh sù h¹n chÕ trong nghiÖp vô cña c¸c C«ng ty nµy. Khã kh¨n ®· ®­îc nh×n nhËn, nguyªn nh©n cña nã còng ®· ®­îc chØ ra, ®iÓm cÇn thiÕt cÇn lóc nµy lµ ph¶i kh¾c phôc nã nh­ thÕ nµo ®Ó qu¸ tr×nh thÝ ®iÓm nµy ®¹t hiÖu qu¶ cao h¬n ®Ó tiÕn ®Õn më réng m« h×nh. 19
nguon tai.lieu . vn
Thạc sĩ - Tiến sĩ - Cao học Công nghệ thông tin Kinh tế - Thương mại Tài chính - Ngân hàng Kiến trúc - Xây dựng Điện-Điện tử-Viễn thông Cơ khí - Chế tạo máy Công nghệ - Môi trường Báo cáo khoa học Quản trị kinh doanh Khoa học xã hội Khoa học tự nhiên Nông - Lâm - Ngư Y khoa - Dược