Xem mẫu
- B¸o c¸o chÝnh trÞ... TS. Hoµng ThÕ Anh ViÖn Nghiªn cøu Trung Quèc Më ®Çu nh÷ng néi dung ®−îc tËp thÓ l·nh ®¹o §¹i héi lÇn thø XVII §¶ng Céng s¶n §CS Trung Quèc do Tæng BÝ th− Hå (§CS) Trung Quèc diÔn ra tõ ngµy 15- CÈm §µo ®øng ®Çu rÊt coi träng. §iÒu 21/10/2007 t¹i B¾c Kinh (Trung Quèc). nµy ®−îc thÓ hiÖn qua c¸c Héi nghÞ §¹i héi ®· th«ng qua B¸o c¸o ChÝnh trÞ Trung −¬ng 4 khãa XVI §CS Trung do Tæng BÝ th− Hå CÈm §µo thay mÆt Quèc (tõ ngµy 16-19/9/2004) ®· ®−a ra Ban chÊp hµnh Trung −¬ng kho¸ XVI kh¸i niÖm vµ x¸c ®Þnh râ môc tiªu x©y tr×nh bµy, víi tiªu ®Ò “Gi−¬ng cao ngän dùng x· héi hµi hßa x· héi chñ nghÜa, cê vÜ ®¹i chñ nghÜa x· héi ®Æc s¾c Trung tiÕp theo lµ Héi nghÞ Trung −¬ng 6 khãa Quèc, phÊn ®Êu giµnh th¾ng lîi míi XVI §CS Trung Quèc (tõ ngµy 8- trong x©y dùng toµn diÖn x· héi kh¸ gi¶”. 11/10/2006) chuyªn bµn vÒ x©y dùng Đ©y lµ b¶n b¸o c¸o ®−îc c¸c giíi cho x· héi hµi hßa x· héi chñ nghÜa. §Õn §¹i r»ng cã nhiÒu ®iÓm míi vÒ c¸ch tiÕp cËn, héi lÇn thø XVII §CS Trung Quèc, x©y lý luËn còng nh− ®−a ra nh÷ng kh¸i dùng x· héi g¾n víi vÊn ®Ò d©n sinh niÖm míi.(1) Trong ®ã x©y dùng x· héi vµ ®−îc tr×nh bµy thµnh mét phÇn (phÇn d©n sinh lµ kh¸i niÖm g©y nhiÒu chó ý. thø 8) trong B¸o c¸o ChÝnh trÞ cña Hå X©y dùng x· héi ®−îc coi lµ mét trong CÈm §µo víi tiªu ®Ò: “X©y dùng x· héi Nghiªn cøu trung quèc sè 9 (79) - 2007 33
- Hoµng ThÕ ANH víi c¶i thiÖn d©n sinh lµ träng ®iÓm”. träng ®iÓm” ®−îc nªu ra t¹i §¹i héi lÇn VËy néi dung nµy ®−îc nh×n nhËn nh− thø XVII §CS Trung Quèc víi néi dung thÕ nµo? Cã ®iÓm kh¸c g× so víi nh÷ng nh− sau: “X©y dùng x· héi vµ an khang kh¸i niÖm, quan ®iÓm vÒ x©y dùng h¹nh phóc cña nh©n d©n liªn quan mËt x· héi cña §CS Trung Quèc tr−íc khi thiÕt víi nhau. Trªn c¬ së ph¸t triÓn kinh diÔn ra §¹i héi lÇn thø XVII. tÕ, ph¶i chó träng x©y dùng x· héi, ra søc b¶o ®¶m vµ c¶i thiÖn d©n sinh, thóc 1. X©y dùng x· héi víi c¶i thiÖn ®Èy c¶i c¸ch thÓ chÕ x· héi, më réng dÞch d©n sinh lµ träng ®iÓm lÇn ®Çu tiªn vô c«ng, hoµn thiÖn qu¶n lý x· héi, thóc xuÊt hiÖn trong v¨n kiÖn §CS Trung ®Èy x· héi c«ng b»ng, chÝnh nghÜa, cè Quèc vµ trë thµnh ®iÓm tranh luËn g¾ng lµm cho toµn thÓ nh©n d©n cã häc Nãi ®Õn d©n sinh khiÕn chóng ta liªn hµnh, cã lao ®éng, cã bÖnh viÖn kh¸m t−ëng tíi Chñ nghÜa d©n sinh - mét bÖnh, cã d−ìng l·o tuæi giµ, cã nhµ ë, thµnh tè trong “Chñ nghÜa Tam d©n” thóc ®Èy x©y dùng x· héi hµi hoµ”. §ång (gåm Chñ nghÜa d©n téc, Chñ nghÜa d©n thêi, phÇn 8 cña B¸o c¸o ChÝnh trÞ t¹i quyÒn vµ Chñ nghÜa d©n sinh) cña T«n §¹i héi XVII §CS Trung Quèc ®· nªu 6 Trung S¬n, l·nh tô cña C¸ch m¹ng T©n nhiÖm vô chñ yÕu vÒ x©y dùng x· héi víi Hîi. Tr¶i qua h¬n 100 n¨m, tõ “d©n träng t©m lµ c¶i thiÖn d©n sinh, ®ã lµ: sinh” l¹i thÊy xuÊt hiÖn trong v¨n kiÖn ¦u tiªn ph¸t triÓn gi¸o dôc, x©y dùng cña mét §¶ng cÇm quyÒn ë Trung Quèc. c−êng quèc nguån nh©n lùc; thùc hiÖn Gi÷a Chñ nghÜa d©n sinh cña T«n Trung chiÕn l−îc më réng ph¸t triÓn viÖc lµm, S¬n vµ thuËt ng÷ “x©y dùng x· héi víi thóc ®Èy s¸ng t¹o l«i kÐo viÖc lµm; ®i s©u c¶i thiÖn d©n sinh lµ träng ®iÓm” cña c¶i c¸ch chÕ ®é ph©n phèi thu nhËp, t¨ng §CS Trung Quèc cã nh÷ng ®iÓm t−¬ng thu nhËp cho c− d©n thµnh thÞ vµ n«ng ®ång vµ kh¸c biÖt g× lµ mét ®Ò tµi ®¸ng th«n; t¨ng c−êng x©y dùng hÖ thèng an ®Ó chóng ta tiÕp tôc ®i s©u nghiªn cøu sinh x· héi bao phñ lªn c− d©n thµnh thÞ vµ lµm râ. Së dÜ nãi nh− vËy lµ v× T¹p chÝ vµ n«ng th«n, b¶o ®¶m ®êi sèng c¬ b¶n Nghiªn cøu Trung Quèc sè 7 n¨m 2007 cña nh©n d©n; x©y dùng chÕ ®é y tÕ c¬ ®· ®¨ng t¶i bµi viÕt cña PGS.TS. TrÇn b¶n, n©ng cao søc khoÎ toµn d©n; hoµn Lª B¶o víi tiªu ®Ò “Tõ Chñ nghÜa tam thiÖn qu¶n lý x· héi, gi÷ v÷ng x· héi æn d©n cña T«n Trung S¬n ®Õn t− t−ëng ®Þnh, ®oµn kÕt. x· héi chñ nghÜa hµi hoµ cña Hå CÈm Víi néi dung vµ nh÷ng nhiÖm vô §µo” ®· khëi ®Çu ë ViÖt Nam so s¸nh nh»m x©y dùng x· héi víi träng ®iÓm lµ gi÷a Chñ nghÜa Tam d©n cña T«n Trung d©n sinh trªn ®©y ®· g©y sù chó ý vµ S¬n víi t− t−ëng x©y dùng x· héi hµi b×nh luËn cña c¸c chuyªn gia Trung hoµ x· héi chñ nghÜa cña Hå CÈm §µo. Quèc. Ch¼ng h¹n, GS. Th¸i Hµ, Ban x©y Trong ph¹m vi bµi viÕt nµy, t¸c gi¶ chØ dùng §¶ng thuéc Tr−êng ®¶ng Trung tËp trung gi¶i thÝch thuËt ng÷ “X©y −¬ng Trung Quèc, TS. TriÖu KiÖt, Phßng dùng x· héi víi c¶i thiÖn d©n sinh lµ Nghiªn cøu Tr−êng ®¶ng Trung −¬ng 34 Nghiªn cøu trung quèc sè 9 (79) - 2007
- B¸o c¸o chÝnh trÞ... Trung Quèc ®Òu cho r»ng vÊn ®Ò d©n Ngoµi ra, cßn cã quan ®iÓm cho r»ng, sinh lÇn ®Çu tiªn trë thµnh mét trong Trung Quèc nªn ®i theo con ®−êng ph¸t nh÷ng chñ ®Ò cña B¸o c¸o ChÝnh trÞ, sù triÓn kinh tÕ æn ®Þnh d©n sinh (Lizu ph¸t triÓn cña x· héi Trung Quèc minsheng), kÕt hîp chÆt chÏ, bæ sung lÉn ®· b−íc vµo giai ®o¹n míi, vÊn ®Ò d©n nhau gi÷a ph¸t triÓn kinh tÕ víi c¶i sinh ®ang trë thµnh träng ®iÓm c«ng t¸c thiÖn d©n sinh. §Æc biÖt lµ nãi ®Õn ph¸t cña §¶ng(2). §ång thêi hä cã nh÷ng lý triÓn, kh«ng chØ ®¬n thuÇn lµ mét kh¸i gi¶i kh¸c nhau vÒ thuËt ng÷ nµy, nh− niÖm kinh tÕ, mµ cßn ph¶i tÝnh gép c¶ TS. TriÖu KiÖt th× cho r»ng gi¶i quyÕt c¸c yÕu tè d©n sinh vµ viÖc c¶i thiÖn d©n vÊn ®Ò d©n sinh tr−íc hÕt quan hÖ ®Õn sinh. Do vËy, B¸o c¸o ChÝnh trÞ §¹i héi viÖc n©ng cao søc tiªu dïng vµ c¶i thiÖn XVII §CS Trung Quèc ®−a ra vÊn ®Ò c¶i c¸ch thøc tiªu dïng, tõ ®ã ¶nh h−ëng thiÖn d©n sinh vµ thay ®æi ph−¬ng thøc trùc tiÕp ®Õn sù thay ®æi ph−¬ng thøc ph¸t triÓn kinh tÕ lµ cã sù liªn kÕt chÆt t¨ng tr−ëng kinh tÕ; thø hai, vÊn ®Ò d©n chÏ gi÷a hai néi dung nµy. C¶i thiÖn d©n sinh liªn quan trùc tiÕp ®Õn c¸c giai tÇng sinh kh«ng chØ cã ý nghÜa x¸c ®Þnh l¹i x· héi trong c¶i c¸ch x· héi, trùc tiÕp môc tiªu ph¸t triÓn kinh tÕ, mµ cßn cã ý ¶nh h−ëng ®Õn møc ®é tham gia vµo nghÜa ®èi víi viÖc t×m ra con ®−êng ph¸t ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi cña hä, trùc triÓn kinh tÕ cã lîi cho quÇn chóng nh©n tiÕp ¶nh h−ëng ®Õn viÖc chia sÎ thµnh d©n v.v…(5) qu¶ ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi cña c¸c giai MÆc dï x©y dùng x· héi víi d©n sinh tÇng x· héi. Do vËy, thµnh tÝch gi¶i lµ träng ®iÓm trong B¸o c¸o ChÝnh trÞ t¹i quyÕt vÊn ®Ò d©n sinh trë thµnh néi §¹i héi §CS Trung Quèc ®−îc giíi dung quan träng trong nh÷ng thµnh tÝch nghiªn cøu Trung Quèc chó ý, bµn luËn, cña ®¶ng cÇm quyÒn l·nh ®¹o ph¸t triÓn nh−ng mét sè t− liÖu n−íc ngoµi th× l¹i kinh tÕ x· héi, n¨ng lùc gi¶i quyÕt vÊn thÊy r»ng viÖc x©y dùng x· héi víi vÊn ®Ò d©n sinh trë thµnh chØ tiªu quan träng ®¸nh gi¸ n¨ng lùc cÇm quyÒn cña ®Ò d©n sinh lµ träng ®iÓm kh«ng ph¶i lµ ®¶ng.(3) §ång thêi còng cã häc gi¶ nh− ®iÓm ®¸ng bµn vµ ®©y lµ c¸ch thu phôc Ng−u T« L©m (Së tr−ëng Së Nghiªn cøu lßng d©n cña §CS Trung Quèc. VÝ dô ph¸t triÓn x· héi ViÖn KHXH tØnh Hµ nh− Zhengxu Wang, Yongnian Zheng Nam) cho r»ng, chó träng c¶i thiÖn d©n (ViÖn Nghiªn cøu chÝnh s¸ch Trung sinh lµ thÓ hiÖn t− t−ëng cÇm quyÒn cña Quèc tr−êng §¹i häc Nottingham) nhËn §CS Trung Quèc theo ph−¬ng ch©m ®Þnh: §CS Trung Quèc cho r»ng trong “lËp ®¶ng vi c«ng, chÊp chÝnh vi d©n” tøc khu«n khæ x©y dùng x· héi kh¸ gi¶ toµn lµ thµnh lËp ®¶ng v× c«ng viÖc chung, diÖn ®−a ra hµng lo¹t tiªu chÝ vÒ phóc lîi cÇm quyÒn v× nh©n d©n. §iÒu nµy thÓ x· héi nh− gi¸o dôc, viÖc lµm, y tÕ v.v... hiÖn sù quan t©m cña §¶ng ®èi víi ng−êi víi hy väng tiÕp tôc cã ®−îc sù ñng hé d©n Trung Quèc.(4) cña quÇn chóng nh©n d©n vµ §¹i héi Nghiªn cøu trung quèc sè 9 (79) - 2007 35
- Hoµng ThÕ ANH §CS Trung Quèc lÇn nµy vÉn −u tiªn dùng x· héi kh¸ gi¶ ®· ®−îc bæ sung hµng ®Çu cho viÖc t¨ng tr−ëng kinh tÕ.(6) thªm, ngoµi viÖc chó träng ph¸t triÓn 2. §CS Trung Quèc bæ sung vµ cô kinh tÕ, yÕu tè chÝnh trÞ, v¨n ho¸ còng thÓ ho¸ dÇn hÖ thèng lý luËn x©y ®−îc coi träng, nh− phÇn môc tiªu x©y dùng x· héi dùng x· héi kh¸ gi¶ trong B¸o c¸o ChÝnh Ngoµi nh÷ng quan ®iÓm kh¸c nhau trÞ §¹i héi XVI §CS Trung Quèc do xung quanh vÊn ®Ò x©y dùng x· héi víi Giang Tr¹ch D©n tr×nh bµy ®· viÕt: d©n sinh lµ träng ®iÓm trªn ®©y, xuÊt “Môc tiªu x©y dùng toµn diÖn x· héi kh¸ ph¸t tõ gãc ®é ®é réng coi x· héi lµ mét gi¶ lÇn §¹i héi nµy x¸c lËp lµ môc tiªu tæng thÓ bao gåm chÝnh trÞ, kinh tÕ, v¨n ph¸t triÓn mét c¸ch toµn diÖn kinh tÕ, ho¸ t− t−ëng vµ ®êi sèng x· héi, tõ gãc chÝnh trÞ, v¨n ho¸ x· héi chñ nghÜa ®Æc ®é hÑp ph©n t¸ch x· héi thµnh mét s¾c Trung Quèc…” . nh¸nh nhá trong tæng thÓ x· héi theo TiÕp ®Õn giai ®o¹n hiÖn nay, nh− nghÜa réng, bµi viÕt nµy cho r»ng §CS chóng ta ®Òu biÕt Trung Quèc ®· cã Trung Quèc ®· kh«ng ngõng bæ sung, nh÷ng b−íc ph¸t triÓn hÕt søc ngo¹n söa ch÷a hÖ thèng lý luËn x©y dùng môc vÒ kinh tÕ. §Æc biÖt 5 n¨m l¹i ®©y, x· héi ë Trung Quèc. §iÒu ®ã thÓ hiÖn ë tõ §¹i héi §CS Trung Quèc lÇn thø XVI viÖc bæ sung vµo kh¸i niÖm x©y dùng ®Õn lÇn thø XVII, tèc ®é t¨ng tr−ëng x· héi kh¸ gi¶ vµ cô thÓ ho¸ coi viÖc x©y GDP cña Trung Quèc trªn 10%, n¨m dùng x· héi víi c¶i thiÖn d©n sinh lµ 2006 tæng l−îng kinh tÕ cña Trung Quèc träng ®iÓm lµ mét trong nh÷ng biÖn ®øng hµng thø 4 trªn thÕ giíi (sau Mü, ph¸p thóc ®Èy x©y dùng x· héi hµi hoµ NhËt, §øc), GDP b×nh qu©n ®Çu ng−ßi x· héi chñ nghÜa. cho ®Õn n¨m 2006 ®¹t trªn 2000 USD. Thø nhÊt, bæ sung kh¸i niÖm x©y Nh−ng Trung Quèc còng ph¶i ®èi mÆt dùng x· héi kh¸ gi¶ víi rÊt nhiÒu vÊn ®Ò næi lªn, nh− nhËn Nh×n l¹i qu¸ tr×nh c¶i c¸ch më cöa ®Þnh trong B¸o c¸o ChÝnh trÞ §¹i héi cña Trung Quèc, thêi kú ®Çu §Æng TiÓu §CS lÇn thø XVII: “C¸i gi¸ ph¶i tr¶ vÒ B×nh ®−a ra kh¸i niÖm x©y dùng x· héi nguån tµi nguyªn m«i tr−êng cho t¨ng kh¸ gi¶ víi môc tiªu b−íc ®Çu gi¶i quyÕt tr−ëng kinh tÕ lµ qu¸ lín; sù ph¸t triÓn vÊn ®Ò ¨n no mÆc Êm cña ng−êi d©n, sau cña thµnh thÞ, n«ng th«n, c¸c vïng miÒn, ®ã tõ ¨n no mÆc Êm ®i ®Õn kh¸ gi¶, ®Õn kinh tÕ x· héi vÉn kh«ng c©n b»ng; n«ng n¨m 2000 th× x©y dùng ®−îc mét x· héi nghiÖp ph¸t triÓn æn ®Þnh nh−ng viÖc kh¸ gi¶ ë Trung Quèc. Do vËy cã thÓ nãi t¨ng thu nhËp cho ng−êi d©n l¹i khã; r»ng kh¸i niÖm x©y dùng x· héi kh¸ gi¶ nh÷ng vÊn ®Ò liªn quan ®Õn lîi Ých thiÕt cña §Æng TiÓu B×nh chñ yÕu tËp trung th©n cña quÇn chóng nh©n d©n nh−: viÖc vµo viÖc gi¶i quyÕt vÊn ®Ò kinh tÕ. §Õn lµm, an sinh x· héi, ph©n phèi thu nhËp, Giang Tr¹ch D©n th× kh¸i niÖm x©y nhµ ë, an toµn trong s¶n xuÊt, t− ph¸p, 36 Nghiªn cøu trung quèc sè 9 (79) - 2007
- B¸o c¸o chÝnh trÞ... trËt tù trÞ an x· héi v.v..., ®êi sèng mét dùng, mäi ng−êi ®Òu ®−îc h−ëng sù b¶o bé phËn quÇn chóng nh©n d©n cã thu ®¶m møc sèng c¬ b¶n. Côc diÖn ph©n nhËp thÊp t−¬ng ®èi khã kh¨n v.v…”(7). phèi thu nhËp hîp lý cã trËt tù c¬ b¶n XuÊt ph¸t tõ thùc tiÔn ph¸t triÓn cña h×nh thµnh, ng−êi cã thu nhËp trung Trung Quèc (quèc t×nh) nh− vËy, §CS b×nh chiÕm ®¹i ®a sè, hiÖn t−îng nghÌo Trung Quèc ®· ®−a ra môc tiªu míi cã khæ tuyÖt ®èi c¬ b¶n kh«ng cßn. Mäi bæ sung thªm nh©n tè x· héi vµo môc ng−êi c¬ b¶n ®−îc h−ëng dÞch vô y tÕ. HÖ tiªu x©y dùng x· héi kh¸ gi¶ toµn diÖn, thèng qu¶n lý x· héi kiÖn toµn h¬n”. Néi nh− B¸o c¸o ChÝnh trÞ §¹i héi XVII do dung nµy ®a phÇn thèng nhÊt, hîp Hå CÈm §µo tr×nh bµy ®· viÕt: “Chóng l«gÝch víi néi dung ë phÇn 8 trong B¸o ta cÇn ph¶i thÝch øng víi sù thay ®æi míi c¸o ChÝnh trÞ §¹i héi XVII vµ néi dung cña t×nh h×nh trong vµ ngoµi n−íc, ®¸p nµy ch−a hÒ thÊy cã trong phÇn môc tiªu øng nh÷ng mong muèn míi cã cuéc sèng x©y dùng x· héi kh¸ gi¶ toµn diÖn tr×nh tèt ®Ñp h¬n cña nh©n d©n c¸c d©n téc, bµy trong B¸o c¸o ChÝnh trÞ §¹i héi XVI. n¾m v÷ng xu thÕ vµ quy luËt ph¸t triÓn Thø hai, x©y dùng x· héi víi c¶i kinh tÕ x· héi, kiªn tr× môc tiªu c¬ b¶n thiÖn d©n sinh lµ träng ®iÓm lµ mét vµ c−¬ng lÜnh c¬ b¶n do chÝnh s¸ch c¬ trong nh÷ng biÖn ph¸p cô thÓ x©y b¶n cÊu thµnh x©y dùng kinh tÕ, x©y dùng x· héi hµi hoµ x· héi chñ dùng chÝnh trÞ, x©y dùng v¨n ho¸, x©y nghÜa dùng x· héi ®Æc s¾c Trung Quèc, trªn c¬ Nh− chóng ta ®· biÕt Héi nghÞ Trung së môc tiªu x©y dùng x· héi kh¸ gi¶ toµn −¬ng 4 khãa XVI §CS Trung Quèc, Tæng diÖn x¸c ®Þnh t¹i §¹i héi lÇn thø XVI, BÝ th− Hå CÈm §µo lÇn ®Çu tiªn ®−a ra ®−a ra yªu cÇu cao h¬n míi ®èi víi sù kh¸i niÖm x©y dùng x· héi hµi hoµ ph¸t triÓn cña n−íc ta”. §ång thêi nh©n x· héi chñ nghÜa víi ®Æc tr−ng t−¬ng ®èi tè x· héi ®−îc thÓ hiÖn cô thÓ trong trõu t−îng lµ x©y dùng x· héi d©n chñ phÇn 4 môc tiªu míi x©y dùng x· héi ph¸p trÞ, c«ng b»ng chÝnh nghÜa, thµnh kh¸ gi¶ cña B¸o c¸o ChÝnh trÞ lµ: nhanh tÝn h÷u ¸i, ®Çy søc sèng, yªn æn, trËt tù chãng ph¸t triÓn sù nghiÖp x· héi, c¶i vµ con ng−êi øng xö hµi hoµ víi tù nhiªn. thiÖn mét c¸ch toµn diÖn ®êi sèng nh©n TiÕp ®Õn Héi nghÞ Trung −¬ng 6 kho¸ d©n. HÖ thèng gi¸o dôc quèc d©n hiÖn XVI ®· cô thÓ ho¸ c¸c môc tiªu vµ nhiÖm ®¹i hoµn thiÖn h¬n, hÖ thèng gi¸o dôc vô cña viÖc x©y dùng x· héi hµi hoµ suèt ®êi c¬ b¶n h×nh thµnh, tr×nh ®é gi¸o x· héi chñ nghÜa vµo n¨m 2020 (xem dôc toµn d©n ®−îc h−ëng vµ tr×nh ®é b¶ng 1). ®µo t¹o nh©n tµi s¸ng t¹o míi n©ng cao NÕu so s¸nh c¸c môc tiªu vµ nhiÖm râ rÖt. ViÖc lµm trong x· héi cµng ®Çy ®ñ. vô cña viÖc x©y dùng x· héi hµi hoµ HÖ thèng an sinh x· héi bao phñ lªn c− x· héi chñ nghÜa víi néi dung x©y d©n thµnh thÞ vµ n«ng th«n c¬ b¶n x©y dùng x· héi víi c¶i thiÖn d©n sinh lµ Nghiªn cøu trung quèc sè 9 (79) - 2007 37
- Hoµng ThÕ ANH träng ®iÓm, chóng ta dÔ dµng nhËn dùng x· héi hµi hoµ lµ môc tiªu cuèi thÊy nh÷ng môc tiªu vµ nhiÖm vô c¬ cïng cña viÖc x©y dùng x· héi víi c¶i b¶n cña viÖc x©y dùng x· héi hµi hoµ thiÖn d©n sinh lµ träng ®iÓm. §iÒu vµ x· héi víi c¶i thiÖn d©n sinh lµ nµy còng cã nghÜa r»ng Trung Quèc träng ®iÓm cã nhiÒu ®iÓm t−¬ng ®ång. muèn x©y dùng x· héi hµi hßa x· héi Nh−ng néi dung cña viÖc x©y dùng chñ nghÜa, th× viÖc tr−íc tiªn ph¶i gi¶i x· héi hµi hoµ x· héi chñ nghÜa nhiÒu quyÕt vÊn ®Ò d©n sinh, trong ®ã cã c¸c h¬n, ph¹m vi réng lín h¬n, bao trïm vÊn ®Ò nh−: gi¸o dôc, viÖc lµm, ph©n lªn néi dung cña viÖc x©y dùng x· héi phèi, t¸i ph©n phèi, an sinh x· héi, t¹o víi c¶i thiÖn d©n sinh lµ träng ®iÓm cho mäi ng−êi d©n cïng b×nh ®¼ng vµ (xem b¶ng 1). Tõ ®ã cã thÓ thÊy r»ng c«ng b»ng h−ëng thµnh qu¶ cña sù §CS Trung Quèc ®Ò ra viÖc x©y dùng ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi. Sau ®ã, tiÕn x· héi víi c¶i thiÖn d©n sinh lµ träng tíi gi¶i quyÕt c¸c vÊn ®Ò kh¸c mµ môc ®iÓm lµ mét trong nh÷ng biÖn ph¸p tiªu cña x· héi hµi hßa ®· nªu ra. tiÕn tíi x©y dùng x· héi hµi hoµ x· héi §iÒu nµy còng gièng víi quan ®iÓm chñ nghÜa. §iÒu nµy cßn ®−îc thÓ hiÖn cña Ng−u T« L©m (Së tr−ëng Së qua c¸ch viÕt phÇn 8 trong B¸o c¸o Nghiªn cøu ph¸t triÓn x· héi ViÖn ChÝnh trÞ “… cè g¾ng lµm cho toµn thÓ KHXH tØnh Hµ Nam) b×nh luËn r»ng nh©n d©n cã häc hµnh, cã lao ®éng, cã §CS Trung Quèc chó träng c¶i thiÖn bÖnh viÖn kh¸m bÖnh, cã d−ìng l·o d©n sinh thÓ hiÖn ý t−ëng míi vÒ tuæi giµ, cã nhµ ë, thóc ®Èy x©y dùng x· héi hµi hoµ “cïng x©y dùng cïng x· héi hµi hoµ”, râ rµng thóc ®Èy x©y h−ëng”.(8) B¶ng 1: So s¸nh môc tiªu, nhiÖm vô x©y dùng x· héi hµi hoµ vµ nhiÖm vô x©y dùng x· héi víi c¶i thiÖn d©n sinh lµ träng ®iÓm STT 9 môc tiªu, nhiÖm vô x©y dùng x héi hµi hoµ 6 nhiÖm vô x©y dùng x héi víi c¶i x héi chñ nghÜa thiÖn d©n sinh lµ träng ®iÓm 1 Ph¸p chÕ d©n chñ x· héi chñ nghÜa ®−îc hoµn thiÖn h¬n n÷a, ph−¬ng ch©m s¸ch l−îc c¬ b¶n qu¶n lý ®Êt n−íc theo ph¸p luËt ®−îc thùc hiÖn mét c¸ch toµn diÖn, quyÒn lîi cña nh©n d©n ®−îc thùc sù t«n träng vµ ®−îc b¶o vÖ; 2 T×nh tr¹ng më réng kho¶ng c¸ch chªnh lÖch ph¸t 1. §i s©u c¶i c¸ch chÕ ®é ph©n phèi triÓn gi÷a thµnh thÞ vµ n«ng th«n, gi÷a c¸c vïng miÒn thu nhËp, t¨ng thu nhËp cho c− d©n tõng b−íc ®−îc thay ®æi, côc diÖn ph©n phèi thu thµnh thÞ vµ n«ng th«n; nhËp hîp lý cã trËt tù c¬ b¶n h×nh thµnh, tµi s¶n cña gia ®×nh t¨ng lªn, nh©n d©n cã cuéc sèng ®Çy ®ñ, sung tóc h¬n; 38 Nghiªn cøu trung quèc sè 9 (79) - 2007
- B¸o c¸o chÝnh trÞ... 3 X· héi cã ®ñ viÖc lµm, hÖ thèng an sinh x· héi bao 2.Thùc hiÖn chiÕn l−îc më réng ph¸t phñ lªn c¶ ng−êi d©n thµnh thÞ lÉn n«ng th«n ®−îc c¬ triÓn viÖc lµm, thóc ®Èy s¸ng t¹o l«i b¶n x©y dùng; kÐo viÖc lµm; 3.T¨ng c−êng x©y dùng hÖ thèng an sinh x· héi bao phñ lªn c− d©n thµnh thÞ vµ n«ng th«n, b¶o ®¶m ®êi sèng c¬ b¶n cña nh©n d©n; x©y dùng chÕ ®é y tÕ c¬ b¶n, n©ng cao søc khoÎ toµn d©n; 4. X©y dùng chÕ ®é y tÕ c¬ b¶n, n©ng cao søc khoÎ toµn d©n; 4 HÖ thèng dÞch vô c«ng c¬ b¶n hoµn thiÖn h¬n, tr×nh ®é qu¶n lý vµ phôc vô cña chÝnh phñ ®−îc n©ng cao mét c¸ch m¹nh mÏ; 5 Tè chÊt t− t−ëng ®¹o ®øc, v¨n ho¸, khoa häc kü 5. ¦u tiªn ph¸t triÓn gi¸o dôc, x©y thuËt vµ søc khoÎ cña toµn d©n téc ®−îc n©ng cao dùng c−êng quèc nguån nh©n lùc; mét c¸ch râ rÖt, t¸c phong ®¹o ®øc tèt, quan hÖ gi÷a con ng−êi víi con ng−êi hµi hoµ dÇn ®−îc ®Þnh h×nh râ h¬n; 6 Søc s¸ng t¹o trong toµn x· héi ®−îc n©ng cao râ rÖt, c¬ b¶n trë thµnh quèc gia theo m« h×nh s¸ng t¹o; 7 HÖ thèng qu¶n lý x· héi ®−îc hoµn thiÖn h¬n n÷a, cã 6. Hoµn thiÖn qu¶n lý x· héi, gi÷ trËt tù x· héi tèt; v÷ng x· héi æn ®Þnh, ®oµn kÕt. 8 HiÖu qu¶ sö dông tµi nguyªn ®−îc n©ng cao râ rÖt, m«i tr−êng sinh th¸i thùc sù cã chuyÓn biÕn tèt; 9 Thùc hiÖn môc tiªu x©y dùng x· héi kh¸ gi¶ ë møc cao h¬n n÷a cã lîi cho h¬n mét tû ng−êi d©n, cè g¾ng h×nh thµnh côc diÖn mµ toµn thÓ nh©n d©n ®Òu cã thÓ ph¸t huy hÕt kh¶ n¨ng cña m×nh, thu ®−îc nh÷ng g× mµ m×nh cÇn cã vµ ®ång thêi cïng chung sèng hµi hoµ. 3. Mét sè ®iÓm míi trong néi thÊy, phÇn 8 trong B¸o c¸o ChÝnh trÞ t¹i dung vµ nhiÖm vô x©y dùng x· héi §¹i héi lÇn thø XVII §CS Trung Quèc cã víi c¶i thiÖn d©n sinh lµ träng ®iÓm mét sè ®iÓm míi sau ®©y: Theo nhËn ®Þnh cña mét sè chuyªn Thø nhÊt, “c«ng b»ng”, “b×nh ®¼ng” lµ gia vµ so s¸nh víi c¸c v¨n kiÖn cña §CS ®iÓm næi bËt. VÝ dô nh− trong môc “−u Trung Quèc tr−íc §¹i héi XVII, cã thÓ tiªn ph¸t triÓn gi¸o dôc, x©y dùng c−êng Nghiªn cøu trung quèc sè 9 (79) - 2007 39
- Hoµng ThÕ ANH quèc nguån nh©n lùc” nhÊn m¹nh gi¸o phÇn tr×nh bµy vÒ hoµn thiÖn chÕ ®é an dôc c«ng b»ng lµ c¬ së quan träng cña sinh x· héi, b¶o ®¶m ®êi sèng c¬ b¶n cña c«ng b»ng x· héi, c«ng b»ng, b×nh ®¼ng quÇn chóng nh©n d©n trong QuyÕt ®Þnh kh«ng ngõng ®−îc bæ sung ®Ó gi¶i quyÕt cña Héi nghÞ Trung −¬ng 6 kho¸ XVI: vÊn ®Ò gi¸o dôc cho c¸c tÇng líp yÕu thÕ “tõng b−íc x©y dùng hÖ thèng an sinh hoÆc tÇng líp chÞu nhiÒu thiÖt thßi. Cô x· héi bao phñ lªn c− d©n thµnh thÞ vµ thÓ nh− Héi nghÞ Trung −¬ng 6 kho¸ n«ng th«n kÕt hîp gi÷a b¶o hiÓm x· héi, XVI khi nãi ®Õn gi¸o dôc kiªn tr× −u tiªn cøu tÕ x· héi, phóc lîi x· héi, sù nghiÖp ph¸t triÓn, thóc ®Èy c«ng b»ng trong tõ thiÖn”, th× B¸o c¸o §¹i héi XVII tr×nh gi¸o dôc ®· ®Ò ra “b¶o ®¶m con c¸i cña bµy mét c¸ch hÖ thèng, hoµn thiÖn h¬n nh÷ng ng−êi n«ng d©n lµm c«ng nh©n vÒ hÖ thèng an sinh x· héi. Cô thÓ lµ (Nongmingong) ®−îc h−ëng gi¸o dôc B¸o c¸o §¹i héi XVII lÇn ®Çu tiªn ®−a ra nghÜa vô”, ®Õn §¹i héi XVII néi dung t− duy míi ph¸t triÓn hÖ thèng an sinh trªn ®−îc thªm 2 côm tõ “gia ®×nh khã x· héi víi “3 c¬ së, 3 träng ®iÓm vµ 2 bæ kh¨n vÒ kinh tÕ” vµ “b×nh ®¼ng”, ®−îc sung”(10). §ã lµ “ph¶i lÊy b¶o hiÓm x· héi, viÕt thµnh “b¶o ®¶m con c¸i gia ®×nh cøu trî x· héi, phóc lîi x· héi lµm c¬ së, khã kh¨n vÒ kinh tÕ, nh÷ng ng−êi vµo lÊy d−ìng l·o c¬ b¶n, y tÕ c¬ b¶n, chÕ ®é thµnh phè lµm c«ng nh©n ®−îc h−ëng b¶o ®¶m møc sèng tèi thiÓu lµm träng gi¸o dôc nghÜa vô b×nh ®¼ng”. Khi nãi ®iÓm, lÊy sù nghiÖp tõ thiÖn, b¶o hiÓm ®Õn vÊn ®Ò viÖc lµm, Héi nghÞ Trung th−¬ng nghiÖp lµm bæ sung, nhanh −¬ng 6 kho¸ XVI ®· ®Ò ra ph¶i “tõng chãng hoµn thiÖn hÖ thèng an sinh b−íc h×nh thµnh thÞ tr−êng nh©n tµi vµ x· héi”. thÞ tr−êng søc lao ®éng thèng nhÊt gi÷a Thø ba, chó ý gi¶i quyÕt vÊn ®Ò khã thµnh thÞ vµ n«ng th«n”, cßn trong B¸o kh¨n cña tÇng líp yÕu thÕ trong x· héi. c¸o ChÝnh trÞ §¹i héi XVII th× xuÊt ph¸t Cô thÓ nh−: “kiÖn toµn chÕ ®é thuª nhµ ë tõ nhÊt thÓ ho¸ gi÷a thµnh thÞ vµ n«ng víi gi¸ rÎ, nhanh chãng gi¶i quyÕt khã th«n, nhÊn m¹nh ph¶i “x©y dùng thÞ kh¨n vÒ nhµ ë cho nh÷ng gia ®×nh cã thu tr−êng nguån nh©n lùc quy ph¹m thèng nhËp thÊp trong thµnh phè”. §iÒu nµy nhÊt, h×nh thµnh chÕ ®é viÖc lµm b×nh chøng tá §CS Trung Quèc chó träng gi¶i ®¼ng gi÷a ng−êi lao ®éng thµnh thÞ vµ quyÕt vÊn ®Ò nhµ ë cho tÇng líp yÕu thÕ. n«ng th«n”. Cã thÓ nãi ®©y lµ nh÷ng thay ®æi quan niÖm vÒ ph¸t triÓn c©n KÕt luËn b»ng, hµi hoµ gi÷a c¸c tÇng líp d©n c−, gi÷a n«ng th«n vµ thµnh thÞ ë Trung Qua ph©n tÝch néi dung x©y dùng Quèc.(9) x· héi trong B¸o c¸o ChÝnh trÞ §¹i héi Thø hai, hoµn thiÖn t− duy vÒ x©y lÇn thø XVII §CS Trung Quèc trªn ®©y, dùng hÖ thèng an sinh x· héi. So víi bµi viÕt b−íc ®Çu rót ra mét sè kÕt luËn 40 Nghiªn cøu trung quèc sè 9 (79) - 2007
- B¸o c¸o chÝnh trÞ... sau: thø nhÊt, §CS Trung Quèc ®ang http://news.xinhuanet.com/theory/2007- kh«ng ngõng bæ sung vÒ mÆt lý luËn ®Ó 10/22/content_6920244.htm gi¶i quyÕt nh÷ng vÊn ®Ò næi lªn trong 4. §iÓm s¸ng míi cña B¸o c¸o §¹i héi c¶i c¸ch më cöa, cè g¾ng thùc hiÖn ph¸t XVII vµ ý t−ëng trÞ quèc cña §¶ng” triÓn mét c¸ch hµi hßa, mét c¸ch bÒn http://theory.people.com.cn/GB/49150/49 v÷ng; thø hai, hoµn thiÖn h¬n, lµm râ 152/6483581.html h¬n kh¸i niÖm x©y dùng x· héi kh¸ gi¶ toµn diÖn; thø ba, cô thÓ ho¸ tõng b−íc 5. Cè TuÊn, “Quan ®iÓm: Trung Quèc viÖc x©y dùng x· héi hµi hoµ; thø t−, nªn ®i theo con ®−êng ph¸t triÓn kinh tÕ trong giai ®o¹n hiÖn nay chó ý gi¶i quyÕt æn ®Þnh d©n sinh”, nh÷ng vÊn ®Ò x· héi bøc xóc, cô thÓ nh−: http://news.xinhuanet.com/newscenter/2 gi¸o dôc, y tÕ, viÖc lµm, y tÕ, nhµ ë v.v…; 007-10/21/content_6915913.htm. thø n¨m, chó träng ®Õn viÖc ®iÒu phèi 6. Zhengxu Wang, Yongnian Zhang, ph©n chia lîi Ých thu ®−îc tõ c¶i c¸ch më “Nh÷ng chÝnh s¸ch quan träng cña §¹i cöa cho c¸c tÇng líp trong x· héi, ®Æc héi XVII §CS Trung Quèc”, biÖt chó ý ®Õn tÇng líp yÕu thÕ. http://www.nottingham.ac.uk/china- policy- institute/publications/documents/Briefin g_31_Key_Policy_Outcomes_17th_Party _Congress.pdf Chó thÝch 7. B¸o c¸o ChÝnh trÞ cña Hå CÈm §µo t¹i §¹i héi XVII §CS Trung 1. Theo kÕt qu¶ pháng vÊn mét sè Quèc,http://gb.chinareviewnews.com/doc/ chuyªn gia næi tiÕng trong §CS Trung 1004/6/9/2/100469260.html?coluid=7&ki Quèc cña phãng viªn B¸o “B¸n nguyÖt ndid=0&docid=100469260&mdate=1015 ®µm” th× B¸o c¸o cña §¹i héi XVII §CS 124425 Trung Quèc cã 18 ®iÓm míi,http://www.chinanews.com.cn//gn/ne 8. “§iÓm s¸ng míi cña B¸o c¸o §¹i ws/2007/10-29/1061796.shtml héi XVII vµ ý t−ëng trÞ quèc cña §¶ng” http://theory.people.com.cn/GB/49150/49 2. Xem “B¸n nguyÖt ®µm: quyÒn uy 152/6483581.html gi¶i thÝch 18 ®iÓm míi trong b¸o c¸o §¹i héi XVII”, 9. T¹ ChÝ C−êng, “7 ®iÓm míi vÒ x©y http://www.chinanews.com.cn//gn/news/2 dùng x· héi trong b¸o c¸o cña §¹i héi 007/10-29/1061796.shtml XVII”,http://new.xinhuanet.com/theory/2 007-10/24/content_6932513.htm 3. TriÖu KiÖt, “Bµi viÕt chuyªn vÒ ý nghÜa cña viÖc s¾p xÕp d©n sinh”, 10. Nh− chó thÝch 8. Nghiªn cøu trung quèc sè 9 (79) - 2007 41
Chính trị học
Báo chí - Truyền thông
Xã hội học
Giáo dục học
Tâm lý học
Lịch sử - Văn hoá
Triết học
Ngôn ngữ học
Thư viện thông tin
Văn học nước ngoài
Ngư nghiệp
Hành chính - Pháp luật
Địa lý - Địa danh
Văn học Việt nam
Lịch sử Đảng
CNXH - KH
Tư Tưởng HCM
Ngụ ngôn - Cổ tích
Ca dao - Tục ngữ
Hoá học
Sinh học
Y khoa - Dược
Kinh tế học