- Trang Chủ
- Báo cáo khoa học
- Bài thu hoạch: Tính tất yếu của liên minh giữa giai cấp công nhân với giai cấp nông dân và đội ngũ trí thức. Liên hệ ở Việt Nam hiện nay
Xem mẫu
- TRƯỜNG CHÍNH TRỊ TỈNH ĐẮK NÔNG ĐẢNG CỘNG SẢN VIỆT NAM
LỚP TC LLCT K92
*
Đắk Nông, ngày 18 tháng 12 năm
2021
BÀI VIẾT THU HOẠCH
Phần: A.V. Nội dung cơ bản của CNXH khoa học
A.VI. Nhận thức về CNXH và con đường đi lên CNXH ở Việt Nam
Họ và tên: Nguyễn Đức Hoàng
Lớp: Trung cấp LLCT khóa 92
Chủ đề 7: Tính tất yếu của liên minh giữa giai cấp công nhân với giai cấp nông
dân và đội ngũ trí thức. Liên hệ ở Việt Nam hiện nay.
1. MỞ ĐẦU
Trong lịch sử cách mạng Việt Nam việc vận dụng sáng tạo chủ
nghĩa Mác – Leenin về liên minh giai cấp công nhân, nông dân và đội
ngũ trí thức là sự cố kết của các giai cấp, tầng lớp trong một chỉnh thể
thống nhất, nhằm giúp đỡ lẫn nhau phát triển. Mỗi thành tố có vị trí, vai
trò đặc thù do bản chất, vai trò của mỗi giai cấp và tầng lớp trong cách
mạng và xã hội quy định. Sức mạnh và chất lượng của khối liên minh
phụ thuộc vào chất lượng của từng thành tố trong đó. Vì thế, củng cố,
tăng cường khối liên minh giai cấp công nhân, nông dân và đội ngũ trí
thức gắn liền chặt chẽ với quá trình xây dựng, phát triển của mỗi giai
cấp, tầng lớp do Đảng lãnh đạo, tạo thành nhân tố bảo đảm thắng lợi
của cách mạng Việt Nam. Như chủ tịch Hồ Chí Minh đã chỉ rõ: “Lực
lượng chủ yếu trong khối đoàn kết dân tộc là công nông, cho nên liên
- 2
minh công nông là nền tảng của Mặt trận dân tộc thống nhất”, sau này,
Người khẳng định cách mạng cần có lực lượng trí thức. Tại Đại hội đại
biểu toàn quốc lần thứ II (2-1951), lần đầu tiên, Đảng ta xác định vấn đề
liên minh giữa giai cấp công nhân với giai cấp nông dân và đội ngũ trí
thức có vai trò quan trọng với cách mạng Việt Nam. Tư tưởng này tiếp
tục được khẳng định qua các kỳ Đại hội đại biểu toàn quốc của Đảng và
trở thành vấn đề có tính nguyên tắc, đồng thời là vấn đề có ý nghĩa
chiến lược của cách mạng Việt Nam. Như vậy, liên minh giai cấp công
nhân với giai cấp nông dân và đội ngũ trí thức là sự đoàn kết, hợp lực,
hợp tác, liên kết… của giai cấp công nhân, giai cấp nông dân và đội ngũ
trí thức nhằm thực hiện nhu cầu và lợi ích của mỗi lực lượng và của cả
khối liên minh; đồng thời góp phần thực hiện lợi ích chung của dân tộc,
của sự nghiệp xây dựng chủ nghĩa xã hội. Vai trò của liên minh giữa giai
cấp công nhân với giai cấp nông dân và đội ngũ trí thức trong khối đại
đoàn kết dân tộc ở nước ta hiện nay
Đảng ta xác định, liên minh là vấn đề chiến lược của cách mạng
Việt Nam. Khi chưa có chính quyền, liên minh để giành chính quyền. Khi
đã có chính quyền, liên minh là nguyên tắc cao nhất của chuyên chính
vô sản để giai cấp vô sản có thể giữ được vai trò lãnh đạo và chính
quyền nhà nước. Hiện nay, trong thời kỳ quá độ lên chủ nghĩa xã hội ở
Việt Nam còn tồn tại các thành phần kinh tế dựa trên các hình thức sở
hữu, vận hành theo cơ chế thị trường. nếu giai cấp công nhân không
khéo tổ chức, không lôi kéo, lãnh đạo được toàn dân, nhất là giai cấp
nông dân và đội ngũ trí thức tin tưởng, ủng hộ và tham gia tích cực vào
đường lối cách mạng của Đảng thì sẽ không có cơ sở kinh tế - xã hội
vững chắc để tiến hành xây dựng thành công chủ nghĩa xã hội.
Do vậy em quyết định chọn nội dung “Tính tất yếu của liên minh
giữa giai cấp công nhân với giai cấp nông dân và đội ngũ trí thức.
Liên hệ ở Việt Nam hiện nay’’ làm bài thu hoạch.
2. NỘI DUNG
- 3
2.1. Tính tất yếu của liên minh công - nông - trí thức
2.1.1. Khái niệm và tính tất yếu của liên minh
Liên minh giữa giai cấp công nhân với giai cấp nông dân và tầng lớp
trí thức là sự đoàn kết, hợp tác, hỗ trợ giữa các giai cấp - tầng lớp dưới
sự lãnh đạo của giai cấp công nhân vì lợi ích chung và tạo ra lực lượng
đồng minh trong quá trình thực hiện sứ mệnh giải phóng giai cấp, xã hội
và con người.
Liên minh giai cấp là một mặt của quan hệ giai cấp, cùng với đấu
tranh giai cấp, liên minh giai cấp mang tính phổ biến và là một động lực
của phát triển xã hội, hơn nữa nó là động lực to lớn, không chỉ trong
cách mạng, mà trong sự vận động xã hội nói chung, đặc biệt là ở thời kỳ
quá độ lên chủ nghĩa xã hội.
Xét về thuật ngữ, C.Mác - Ph.Ăngghen sử dụng thuật ngữ: liên minh
giữa giai cấp công nhân với giai cấp nông dân, đây là hai lực lượng xã
hội đông nhất, cơ bản nhất lúc bấy giờ. Lúc này ở các nước tư bản có
nền công nghiệp phát triển thì công nhân chiếm đa số, tiếp đến là nông
dân, chỉ có một bộ phận trí thức được chủ nghĩa tư bản đào tạo nhằm
phục vụ cho giai cấp tư sản và chủ nghĩa tư bản. Tư tưởng liên minh
công nhân - nông dân được thể hiện rõ khi C.Mác - Ăngghen tổng kết
cuộc cách mạng Pháp 1848 - 1850 và Công Xã Paris 1871: nếu giai cấp
công nhân liên minh được với giai cấp nông dân và các tầng lớp lao
động khác để cùng đấu tranh chống lại sự áp bức, bóc lột của giai cấp
tư sản thì cách mạng vô sản sẽ thắng lợi.
Kế thừa và phát triển tư tưởng về liên minh giai cấp của C.Mác,
trong quan niệm về chuyên chính vô sản, tư tưởng liên minh giai cấp
của V.I.Lênin thể hiện: “Chuyên chính vô sản là một hình thức đặc biệt
của liên minh giữa giai cấp vô sản, với đông đảo những tầng lớp lao
động không phải vô sản để cùng đấu tranh chống lại giai cấp tư sản thì
cách mạng vô sản sẽ thắng lợi”. Lúc khẳng định vai trò quan trọng của
khoa học công nghệ V.I.Lênin chỉ rõ: “Trước sự liên minh của các đại
- 4
biểu khoa học, giai cấp vô sản và giới kỹ thuật, không một thế lực đen tối
nào đứng vững được”. Như vậy, xét về tư tưởng cơ bản của V.I.Lênin, lý
luận liên minh thể hiện, đó là liên minh giữa giai cấp công nhân với giai
cấp nông dân và các tầng lớp lao động khác.
2.1.2. Tính tất yếu của liên minh giai cấp
Theo chủ nghĩa Mác - Lênin, nền sản xuất của chủ nghĩa tư bản
một mặt đã tạo ra một cơ cấu kinh tế - xã hội vừa phân công vừa liên
hiệp với nhau trong một nền sản xuất ngày càng mang tính xã hội hóa.
Mặt khác, chế độ chính trị tư sản, quan hệ sản xuất tư nhân tư bản chủ
nghĩa cũng tạo ra các giai tầng bị chủ nghĩa tư bản áp bức, bóc lột và
chung nhu cầu, lợi ích và triển vọng phát triển. Do vậy, theo V.I.Lênin,
liên minh là vấn đề mang tính nguyên tắc trong thời kỳ quá độ lên chủ
nghĩa xã hội. “Nguyên tắc cao nhất của chuyên chính là duy trì khối liên
minh giữa giai cấp vô sản và nông dân để giai cấp vô sản có thể giữ
được vai trò lãnh đạo và chính quyền nhà nước”.
Sự liên minh của giai cấp tư sản, chủ nghĩa đế quốc để chống chủ
nghĩa xã hội, phong trào giải phóng dân tộc và tiến bộ xã hội cũng buộc
giai cấp công nhân và nhân dân lao động phải liên minh.
Trong sự nghiệp xây dựng chủ nghĩa xã hội, liên minh giai cấp tạo
ra sự thống nhất và dần xóa bỏ sự cách biệt do lịch sử tạo ra. Các giai
cấp và tầng lớp lao động có xu hướng càng xích lại gần nhau: trong
quan hệ với tư liệu sản xuất (thể hiện thông qua việc dần dần hoàn thiện
quan hệ sản xuất xã hội chủ nghĩa từ thấp đến cao), về tính chất lao
động (thông qua việc đẩy mạnh cách mạng khoa học và công nghệ, trí
thức hóa lao động và phát triển lực lượng sản xuất nói chung), trong
quan hệ phân phối tư liệu tiêu dùng (diễn ra chủ yếu thông qua việc ngày
càng hoàn thiện nguyên tắc phân phối theo kết quả lao động và hiệu quả
kinh tế), trong tiến bộ về đời sống tinh thần (thông qua cuộc cách mạng
xã hội chủ nghĩa trên lĩnh vực tư tưởng - văn hóa),… qua đó xóa bỏ dần
sự khác biệt và rút ngắn khoảng cách phát triển giữa thành thị và nông
- 5
thôn, giữa lao động trí óc và lao động chân tay.
Trong cách mạng Việt Nam, Liên minh là tất yếu, bởi vì lợi ích của
các giai cấp tầng lớp, nhóm xã hội đều gắn bó trong nhu cầu giải phóng
Dân tộc giải phóng giai cấp, giải phóng con người. “Độc lập Dân tộc gắn
liền với chủ nghĩa xã hội” là “mẫu số chung” để “quy đồng” lợi ích, làm
gần lại những khác biệt xã hội và có sức quy tụ, đoàn kết toàn Dân tộc.
Sự nghiệp xây dựng chủ nghĩa xã hội, đẩy mạnh công nghiệp hóa,
hiện đại hóa, xây dựng nền kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ
nghĩa, xây dựng xã hội dân giàu, nước mạnh, công bằng dân chủ văn
minh ở nước ta hiện nay vừa đặt ra nhu cầu liên minh vừa đặt ra các
vấn đề phải cần tới Liên minh để giải quyết một cách hài hòa.
Giai cấp công nhân, giai cấp nông dân, đội ngũ trí thức không chỉ là
ba lực lượng đông đảo nhất trong xã hội, mà còn đóng vai trò quan trọng
trong phát triển kinh tế và trong đời sống chính trị. Khối liên minh này
được đặt dưới sự lãnh đạo của Đảng cộng sản, thông qua vai trò điều
tiết của Nhà nước để giữ vững định hướng xã hội chủ nghĩa và giải
quyết hài hòa lợi ích của các chủ thể tham gia liên minh.
Liên minh là cơ sở của động lực chủ yếu để phát triển đất nước.
Đảng ta khẳng định: “Động lực chủ yếu để phát triển đất nước là đại
đoàn kết toàn dân trên cơ sở liên minh giữa công nhân với nông dân và
trí thức do Đảng lãnh đạo, kết hợp hài hòa các lợi ích cá nhân, tập thể
và xã hội, phát huy mọi tiềm năng và nguồn lực của các thành phần kinh
tế, của xã hội”.
2.2. Vai trò, nội dung, yêu cầu và vận dụng vận dụng sáng tạo
trong tiến trình cách mạng Việt Nam
2.2.1. Vai trò của liên minh công - nông - trí trong cách mạng
Việt Nam
Ngay sau khi tìm thấy con đường cứu nước ở chủ nghĩa Mác -
Lênin, trở thành người cộng sản Việt Nam đầu tiên, Hồ Chí Minh đặc
biệt quan tâm đến việc xây dựng lực lượng cách mạng. Người xác định,
- 6
muốn cứu nước, giải phóng dân tộc phải đi theo con đường cách mạng
vô sản dưới sự lãnh đạo của giai cấp công nhân mà đội tiên phong là
Đảng Cộng sản. Hồ Chí Minh xác định giai cấp công nhân là giai cấp
tiến bộ nhất, cách mạng nhất, là giai cấp lãnh đạo cách mạng, lãnh đạo
khối liên minh công nhân, nông dân và trí thức. Người khẳng định rõ:
“Chỉ có giải phóng giai cấp vô sản thì mới giải phóng được dân tộc; cả
hai cuộc giải phóng này chỉ có thể là sự nghiệp của chủ nghĩa cộng sản
và cách mạng thế giới”.
Vì sao công nhân là giai cấp cách mạng? Chủ tịch Hồ Chí Minh
phân tích một cách toàn diện: “Kiên quyết, triệt để, tập thể, có tổ chức,
có kỷ luật,... là giai cấp tiên tiến nhất trong sức sản xuất, gánh trách
nhiệm đánh đổ chế độ tư bản và đế quốc, để xây dựng một xã hội mới,
giai cấp công nhân có thể thấm nhuần một tư tưởng cách mạng nhất,
tức là chủ nghĩa Mác - Lênin. Đồng thời, tinh thần đấu tranh của họ ảnh
hưởng và giáo dục các tầng lớp khác. Vì vậy, về mặt chính trị, tư tưởng,
tổ chức và hành động, giai cấp công nhân đều giữ vai trò lãnh đạo”.
Người cũng nêu rõ giai cấp công nhân được trang bị chủ nghĩa Mác -
Lênin. Trên nền tảng đấu tranh, họ xây dựng nên Đảng cách mạng.
“Đảng đề ra chủ trương, đường lối, khẩu hiệu cách mạng, lôi cuốn giai
cấp nông dân và tiểu tư sản vào đấu tranh, bồi dưỡng họ thành những
phần tử tiên tiến. Lại có những phần tử trí thức tham gia cách mạng và
vô sản hoá. Thành thử đội ngũ chính trị của giai cấp công nhân ngày
càng phát triển. Mai sau công nghệ của ta ngày càng phát triển, thì số
công nhân ngày càng tăng thêm”.
Giai cấp công nhân có vị trí trung tâm trong xã hội bởi là giai cấp đại
diện cho phương thức sản xuất tiến bộ nhất, là giai cấp có sứ mệnh lịch
sử thông qua Đảng của mình lãnh đạo cách mạng và toàn xã hội. Song
để hoàn thành được sứ mệnh đó, giai cấp công nhân cần lôi cuốn, tập
hợp các giai cấp, tầng lớp nhân dân lao động và cả dân tộc đứng lên
làm cách mạng.
- 7
Giai cấp nông dân Việt Nam là lực lượng đông đảo nhất trong xã
hội, được Chủ tịch Hồ Chí Minh xác định là “đồng minh chắc chắn nhất
của giai cấp công nhân” và là “quân chủ lực của cách mạng”. Người chỉ
rõ: Giai cấp nông dân, trong đó bần nông và trung nông là đội quân chủ
lực của kháng chiến và của cách mạng dân chủ mới. Ở nông thôn, bần
nông là lớp người đông nhất và nghèo khổ nhất. Họ bị địa chủ phong
kiến bóc lột tàn tệ. Bần nông hăng hái kháng chiến, hăng hái cách mạng
và rất mong muốn thực hiện chính sách dân cày có ruộng. Vì vậy, họ là
đồng minh chắc chắn nhất của giai cấp công nhân.Trung nông là lớp
người mình cày ruộng của mình, cũng không phải làm thuê cho ai. Họ
cũng bị địa chủ, bọn cho vay nặng lãi và bọn đế quốc áp bức bóc lột.
Thực hiện chính sách “dân cày có ruộng” thì họ cũng có lợi. Cho nên họ
cũng hăng hái kháng chiến, hăng hái cách mạng. Vì vậy, họ là đồng
minh chắc chắn của giai cấp công nhân.
Trong cuộc cách mạng dân tộc dân chủ nhân dân, giai cấp nông
dân là quân chủ lực của cách mạng, vì họ là lớp người đông nhất trong
nhân dân. Hồ Chí Minh xác định: “Trong điều kiện một nước nông
nghiệp lạc hậu như nước ta thì vấn đề dân tộc thực chất là vấn đề nông
dân, cách mạng dân tộc thực chất là cách mạng của nông dân do giai
cấp công nhân lãnh đạo”. Nông dân Việt Nam có tinh thần cách mạng.
Tuy vậy, họ không thể là lực lượng lãnh đạo cách mạng vì họ không gắn
liền với một phương thức sản xuất mới và không có hệ tư tưởng độc lập.
Họ cũng không có khả năng tự xây dựng một chế độ xã hội mới. Hồ Chí
Minh chỉ rõ: “Vì hoàn cảnh kinh tế lạc hậu, mà nông dân thường có tính
thủ cựu, rời rạc, tư hữu. Cho nên giai cấp công nhân phải đoàn kết họ,
giúp tổ chức họ, và lãnh đạo họ, thì họ là một lực lượng rất to lớn vững
chắc. Thế là công nông liên minh”.
Kế thừa tư tưởng truyền thống của dân tộc, Hồ Chí Minh sớm đánh
giá cao vai trò của trí thức. Từ buổi đầu hoạt động cách mạng, Người
xác định trí thức là tầng lớp hàng đầu trong xã hội Việt Nam và ủng hộ
- 8
những hoạt động yêu nước của họ: Tố cáo những âm mưu, tội ác của
chủ nghĩa thực dân đối với tầng lớp tiểu tư sản, trí thức, học sinh; quan
tâm thức tỉnh tinh thần dân tộc, lòng yêu nước ở trí thức; Vạch trần âm
mưu chia rẽ của bọn đế quốc, phong kiến đối với tầng lớp trí thức nước
ta.
Phân tích sâu sắc đặc điểm, tính chất tầng lớp trí thức nước ta, Hồ
Chí Minh chỉ rõ: Trí thức nước ta cũng như trí thức tại các nước thuộc
địa, bán thuộc địa hay các dân tộc bị áp bức, khác với trí thức các nước
tư bản đế quốc. Ở các nước tư bản, trí thức đa số là ở trong giai cấp tư
sản mà ra rồi lại trở lại phục vụ cho tư sản. Ở nước ta thì khác, dù là trí
thức một số khá đông thuộc thành phần phú nông, địa chủ, phong kiến,
tư sản nhưng cũng đều bị đế quốc áp bức. Vì vậy,trí thức Việt Nam có
tinh thần dân tộc và cách mạng, có học thức nên xem được sách, biết
được dân chủ, biết được lịch sử cách mạng, nhất là lịch sử cách mạng
Pháp, nên dễ hấp thụ được tinh thần cách mạng. Lúc đã hiểu biết, trí
thức ta dễ theo cách mạng. Hồ Chí Minh xác định trí thức là một bộ phận
trong lực lượng cách mạng và là đồng minh ngày càng quan trọng của
giai cấp công nhân trong tiến trình đi lên CNXH.
2.2.2. Nội dung, yêu cầu thực hiện liên minh công - nông- trí
thức ở nước ta hiện nay
Hiện nay nội dung liên minh giai cấp, tầng lớp ở nước ta ngày càng
mang tính toàn diện. Các giai cấp, tầng lớp đoàn kết, hợp tác, giúp đỡ
nhau... ở cả các lĩnh vực chính trị, kinh tế, văn hóa - xã hội... Đồng thời
sự liên minh này cũng ngày càng đi vào chiều sâu, thực chất với nhiều
hình thức đa dạng, linh hoạt.
Các nội dung cụ thể của Liên minh thể hiện như sau:
Thứ nhất, nội dung chính trị của liên minh giai cấp công – nông
– trí thức
Thực chất là sự đoàn kết, hợp lực, hiệp tác của công nhân, nông
dân, trí thức dưới sự lãnh đạo của Đảng để xây dựng và bảo vệ vững
- 9
chắc chế độ chính trị mới, giữ vững độc lập dân tộc và định hướng đi lên
chủ nghĩa xã hội của đất nước và đảm bảo nghĩa vụ và quyền lợi chính
trị cho các giai tầng này, nhằm:
Đảm bảo: “Tất cả quyền lực Nhà nước thuộc về nhân dân mà nền
tảng là liên minh giữa giai cấp công nhân với giai cấp nông dân và đội
ngũ trí thức, do Đảng Cộng sản Việt Nam lãnh đạo.”
Động viên công nhân, nông nhân, trí thức tham gia xây dựng hệ
thống chính trị (Đảng, Nhà nước, Mặt trận Tổ quốc và các tổ chức chính
trị - xã hội…)
Xây dựng và bồi dưỡng công nhân, nông dân, trí thức ngày càng
trở thành những thành viên tích cực trong hệ thống chính trị, qua đó phát
huy vai trò làm chủ của các giai tầng trong lãnh đạo và quản lý đất nước
theo định hướng xã hội chủ nghĩa.
Nêu cao sự sáng tạo và gương mẫu của công nhân, nông dân, trí
thức trong thực hiện đường lối, chính sách của Đảng và Nhà nước,
trong thực hiện Quy chế và Pháp lệnh thực hiện dân chủ ở cơ sở; kiên
quyết đấu tranh chống mọi biểu hiện tiêu cực, cơ hội… và âm mưu “diễn
biến hòa bình” của các thế lực thù địch.
Đoàn kết công nhân, nông dân, trí thức và các lực lượng khác sẵn
sàng tham gia các lực lượng vũ trang (theo chế độ nghĩa vụ hoặc lâu
dài), sẵn sàng tham gia chiến đấu, khi cần thiết, để bảo vệ trật tự, an
toàn xã hội và vững chắc Tổ quốc xã hội chủ nghĩa.
Thứ hai, nội dung kinh tế của liên minh giai cấp công – nông –
trí thức
Dưới góc độ kinh tế, nội dung liên minh công - nông - trí thức là sự
liên kết, hợp tác… của công nhân, nông dân, trí thức để xây dựng nền
kinh tế mới xã hội chủ nghĩa, mà ở thời kỳ quá độ, là nền kinh tế thị
trường theo định hướng xã hội chủ nghĩa. Nội dung kinh tế của liên minh
thực chất là đảm bảo nghĩa vụ và quyền lợi kinh tế cho công nhân, nông
dân, trí thức thông qua giải quyết những vấn đề cơ bản sau đây:
- 10
Xác định và đáp ứng đúng những nhu cầu kinh tế của công - nông -
trí thức. Những nhu cầu này có thể thay đổi trong những thời kỳ khác
nhau và hài hòa với điều kiện của nền kinh tế nhiều thành phần theo
định hướng xã hội chủ nghĩa.
Xây dựng một cơ cấu kinh tế công - nông nghiệp hiện đại. Hai
ngành kinh tế cơ bản ấy là nơi tập trung đông đảo công, nông, trí thức
và nếu trở thành một cơ cấu và hiện đại hóa là thể hiện sự liên minh
chặt chẽ của công - nông - trí thức. Nâng cao kết quả chuyển giao khoa
học, kỹ thuật mới vào sản xuất công nghiệp, nông nghiệp, qua đó, trí
thức liên kết được với công nhân và nông dân trên lĩnh vực kinh tế.
Xây dựng mối quan hệ bình đẳng, liên kết chính đáng, cạnh tranh
lành mạnh giữa các thành phần kinh tế. Đảm bảo hài hòa tỷ giá trao đổi
giữa hàng hóa công nghiệp, nông sản, sản phẩm khoa học công nghệ...
đảm bảo công bằng lợi ích chính đáng của người lao động trong trao đổi
sản phẩm.
Thứ ba, nội dung văn hóa - xã hội của liên minh giai cấp công –
nông – trí thức
Liên minh dưới góc độ văn hóa - xã hội là sự đoàn kết, hợp tác của
công nhân, nông dân, trí thức để xây dựng nền văn hóa mới, con người
mới và xã hội văn minh… Nội dung văn hóa - xã hội này của liên minh,
thực chất là đáp ứng nghĩa vụ và quyền lợi, trước hết về đời sống tinh
thần, của công nhân, nông dân, trí thức và thể hiện thông qua những
vấn đề cơ bản sau đây:
Động viên công nhân, nông dân, trí thức và toàn dân giữ gìn những
giá trị văn hóa truyền thống và tiếp thu những giá trị văn hóa hiện đại,
qua đó góp phần xây dựng nền văn hóa Việt Nam tiên tiến, đậm đà bản
sắc dân tộc.
Xây dựng, bồi dưỡng công nhân, nông dân, trí thức để tham gia
sáng tạo và thụ hưởng những giá trị văn hóa mới, qua đó làm giàu cho
đời sống tinh thần của mình và góp phần làm cho nền văn hóa nước nhà
- 11
ngày càng phong phú.
Phát huy vai trò của công nhân, nông dân, trí thức trong xây dựng
khu cư văn hóa, nhất là nông thôn mới. Nông thôn mới là kết quả từ
nhiều lực lượng, nguồn lực của công nhân, nông dân, trí thức,…
Đoàn kết công nhân, nông dân, trí thức và các lực lượng xã hội
khác trong việc nâng cao dân trí, bảo vệ sức khỏe, nâng cao chất lượng
sống để góp phần xây dựng con người Việt Nam nói chung. Xây dựng
con người cũng là kết quả lâu dài từ nhiều lực lượng, nguồn lực của
công nhân, nông dân, trí thức,…
Như vậy, nội dung liên minh là toàn diện có tác động qua lại, nhưng
liên minh về kinh tế là thường xuyên sinh động, quan trọng nhưng liên
minh về chính trị và văn hóa - xã hội cũng cần được thường xuyên quan
tâm và giải quyết hài hòa.
2.2.3. Vận dụng sáng tạo và phát triển tư tưởng của Lênin của
Đảng Cộng sản Việt Nam về liên minh giai cấp, tầng lớp trong tiến
trình cách mạng Việt Nam
Hơn 90 năm qua, Đảng Cộng sản Việt Nam đã vận dụng sáng tạo
và phát triển tư tưởng của V.I.Lênin về liên minh giai cấp, tầng lớp, thể
hiện ở những điểm nổi bật sau:
Một là, Đảng Cộng sản Việt Nam tổ chức xây dựng liên minh giai
cấp công nhân với giai cấp nông dân và tầng lớp trí thức.
Hồ Chí Minh đã vận dụng sáng tạo chủ nghĩa Mác - Lênin về thành
lập đảng cộng sản vào điều kiện cụ thể Việt Nam. Người chỉ rõ, Đảng
Cộng sản Việt Nam là sản phẩm của sự kết hợp chủ nghĩa Mác-Lênin
với phong trào công nhân và phong trào yêu nước. Thành phần chủ chốt
trong Đảng là các phần tử ưu tú trong giai cấp công nhân, nông dân và
tầng lớp trí thức trong các phong trào yêu nước và cách mạng. Đảng ta
là Đảng của giai cấp công nhân và nhân dân lao động, nghĩa là những
người thợ thuyền, dân cày và lao động trí óc kiên quyết nhất, hăng hái
nhất, trong sạch nhất, tận tâm tận lực phụng sự Tổ quốc và nhân dân.
- 12
Đảng là bộ đội tiền tiến của nhân dân lao động (công nhân, nông dân và
lao động trí óc). Cương lĩnh đầu tiên của Đảng được thông qua tại Hội
nghị hợp nhất các tổ chức cộng sản (năm 1930), khẳng định công nông
là gốc của cách mạng, trí thức, học trò, nhà báo là bầu bạn của cách
mạng.
“1. Đảng là đội tiên phong của vô sản giai cấp, phải thu phục cho
được đại bộ phận giai cấp mình, phải làm cho giai cấp mình lãnh đạo
được dân chúng.
2. Đảng phải thu phục cho được đại bộ phận dân cày và phải dựa
vào hạng dân cày nghèo làm thổ địa cách mạng đánh trúc bọn đại địa
chủ và phong kiến.
3. Đảng phải làm cho các đoàn thể thợ thuyền và dân cày (công hội,
hợp tác xã) khởi ở dưới quyền lực và ảnh hưởng của bọn tư bản quốc
gia.
4. Đảng phải hết sức liên lạc với tiểu tư sản, trí thức, trung nông,
Thanh niên, Tân Việt, v.v... để kéo họ đi vào phe vô sản giai cấp”.
Hai là, Đảng Cộng sản Việt Nam luôn luôn lấy liên minh giai cấp
công nhân với giai cấp nông dân và tầng lớp trí thức làm nền tảng của
Nhà nước.
Chính cương của Đảng Lao động Việt Nam được thông qua tại Đại
hội II của Đảng (năm 1951) đã nêu rõ: “Chính quyền của nước Việt Nam
Dân chủ Cộng hòa là chính quyền dân chủ của nhân dân, nghĩa là của
công nhân, nông dân, tiểu tư sản thành thị, tiểu tư sản trí thức, tư sản
dân tộc và các thân sĩ (địa chủ) yêu nước và tiến bộ...
Chính quyền đó dựa vào Mặt trận dân tộc thống nhất, lấy liên minh
công nhân, nông dân và lao động trí óc làm nền tảng và do giai cấp công
nhân lãnh đạo”.
Cương lĩnh xây dựng đất nước trong thời kỳ quá độ lên chủ nghĩa
xã hội được thông qua tại Đại hội VII của Đảng năm 1991 (viết tắt là
Cương lĩnh năm 1991) xác định: “xây dựng nhà nước xã hội chủ nghĩa,
- 13
nhà nước của nhân dân, do nhân dân, vì nhân dân, lấy liên minh giai
cấp công nhân với giai cấp nông dân và tầng lớp trí thức làm nền tảng,
do đảng cộng sản lãnh đạo”.
Cương lĩnh (bổ sung, phát triển năm 2011) xác định: “Nhà nước ta
là Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa của nhân dân, do nhân dân,
vì nhân dân. Tất cả quyền lực Nhà nước thuộc về nhân dân mà nền tảng
là liên minh giữa giai cấp công nhân với giai cấp nông dân và đội ngũ trí
thức, do Đảng Cộng sản Việt Nam lãnh đạo”.
Liên minh giữa giai cấp công nhân với giai cấp nông dân và đội ngũ
trí thức đã được thể chế hóa trong Hiến pháp.
Ba là, Đảng Cộng sản Việt Nam xác định liên minh giai cấp với giai
cấp nông dân và đội ngũ trí thức làm nền tảng để thực hiện đại đoàn kết
dân tộc.
Trong tiến trình lãnh đạo cách mạng Việt Nam, Đảng ta luôn coi
trọng đại đoàn kết toàn dân tộc. Đại hội IX của Đảng (năm 2001) đã
nhìn lại Việt Nam trong thế kỷ XX và xác định triển vọng trong thế kỷ XXI.
Đại hội khẳng định: Đảng và nhân dân ta quyết tâm xây dựng đất nước
theo con đường xã hội chủ nghĩa trên nền tảng chủ nghĩa Mác - Lênin
và tư tưởng Hồ Chí Minh. Đại hội xác định: “Động lực chủ yếu để phát
triển đất nước là đại đoàn kết toàn dân tộc trên cơ sở liên minh giữa
công nhân với nông dân và trí thức do Đảng lãnh đạo, kết hợp hài hòa
các lợi ích cá nhân, tập thể và xã hội, phát huy mọi tiềm năng và nguồn
lực của các thành phần kinh tế, của toàn xã hội”.
Cụ thể hóa Nghị quyết Đại hội IX, Hội nghị Trung ương 7 khóa IX đã
ban hành Nghị quyết về phát huy sức mạnh đại đoàn kết toàn dân tộc vì
dân giàu, nước mạnh, xã hội công bằng, dân chủ, văn minh, đã khẳng
định: Đại đoàn kết dân tộc trên nền tảng liên minh giai cấp công nhân với
giai cấp nông dân và đội ngũ trí thức dưới sự lãnh đạo của Đảng là
đường lối chiến lược của cách mạng Việt Nam; là nguồn sức mạnh,
động lực chủ yếu, là nhân tố có ý nghĩa quyết định bảo đảm thắng lợi
- 14
bền vững của sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc. Các Đại hội X, XI
và XII của Đảng tiếp tục khẳng định quan điểm trên. Đại hội XII xác định:
“Đại đoàn kết toàn dân tộc là đường lối chiến lược của cách mạng Việt
Nam. Là động lực và nguồn lực to lớn trong xây dựng và bảo vệ Tổ
quốc. Tăng cường khối đại đoàn kết toàn dân tộc trên nền tảng liên minh
giai cấp công nhân với giai cấp nông dân và đội ngũ trí thức do Đảng
lãnh đạo”.
Ở Việt Nam hiện nay, thực chất của thời kỳ quá độ lên chủ nghĩa xã
hội là một thời kỳ cải biến cách mạng sâu sắc, toàn diện trên tất cả các
lĩnh vực của đời sống xã hội để tạo ra những tiền đề vật chất, tinh thần
cần thiết cho chủ nghĩa xã hội. Đây là sự nghiệp khó khăn, lâu dài và
phức tạp, đòi hỏi có sự tham gia của tất cả các giai cấp, tầng lớp nhân
dân lao động, mà trước hết là giai cấp công nhân, giai cấp nông dân và
đội ngũ trí thức. Thậm chí, hiện nay các thế lực thù địch tìm mọi cách lôi
kéo quần chúng nhân dân nhằm làm rạn nứt khối liên minh và chia rẽ
khối đại đoàn kết dân tộc nhằm phá hoại sự nghiệp xây dựng chủ nghĩa
xã hội.
Ngày nay, liên minh giai cấp công nhân với giai cấp nông dân và đội
ngũ trí thức là lực lượng cơ bản đóng vai trò quan trọng về chính trị, kinh
tế, văn hóa, xã hội. Khi sản xuất càng phát triển hiện đại thì giai cấp
công nhân, giai cấp nông dân càng cần gắn bó chặt chẽ với đội ngũ trí
thức để tạo thành nền tảng vững chắc của chế độ và là cơ sở chính trị -
xã hội bảo đảm sự lãnh đạo của Đảng Cộng sản đối với toàn xã hội và
khối liên minh.
Để xây dựng liên minh giai cấp công nhân và giai cấp nông dân với
đội ngũ trí thức vững mạnh toàn diện ở Việt Nam hiện nay:
Một là, cần quán triệt và thực hiện tốt các chủ trương, chính sách
của Đảng về xây dựng giai cấp công nhân, giai cấp nông dân và đội ngũ
trí thức theo tinh thần Đại hội Đảng lần thứ XII. Theo tinh thần đó, Đảng
ta đã ban hành Nghị quyết về xây dựng giai cấp công nhân, giai cấp
- 15
nông dân và đội ngũ trí thức nhằm xây dựng giai cấp công nhân, giai
cấp nông dân, đội ngũ trí thức vững mạnh toàn diện.
Hai là, tiếp tục đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa, chú trọng
công nghiệp hóa, hiện đại hóa nông nghiệp nông thôn gắn với xây dựng
nông thôn mới, phát triển kinh tế tri thức, nâng cao trình độ khoa học
công nghệ của các ngành, lĩnh vực. Đây là phương thức căn bản và
quan trọng để thực hiện liên minh giai cấp công nhân, giai cấp nông dân
và đội ngũ trí thức ở Việt Nam hiện nay.
Ba là, tiếp tục đổi mới hệ thống chính trị ở cơ sở và thực hiện tốt
Pháp lệnh dân chủ ở xã, phường, thị trấn. Thực hiện tốt vấn đề này sẽ
tác động trực tiếp nội dung liên minh về chính trị, nhấn mạnh đến vai trò
lãnh đạo, chỉ đạo, tổ chức thực hiện của các tổ chức đảng, Nhà nước,
đoàn thể đối với việc tăng cường khối liên minh.
Bốn là, kiện toàn và nâng cao chất lượng hoạt động của các tổ chức
chính trị - xã hội, tổ chức nghề nghiệp của công nhân, nông dân, trí thức.
Đó là đổi mới nội dung, phương thức hoạt động và chất lượng hoạt động
của công đoàn, nghiệp đoàn, Mặt trận tổ quốc và các đoàn thể chính trị -
xã hội ở nông thôn; nâng cao chất lượng hoạt động của liên hiệp các hội
khoa học và kỹ thuật, hội liên hiệp văn học nghệ thuật…
3. KẾT LUẬN
Thực tế về lãnh đạo cách mạng Việt Nam hơn 90 năm qua, Đảng ta
đã vận dụng sáng tạo và phát triển tư tưởng của của Lênin về liên minh
giai cấp, tầng lớp. Sức mạnh khối đại đoàn kết dân tộc trên nền tảng liên
minh giữa giai cấp công nhân với giai cấp nông dân và đội ngũ trí thức
được phát huy, góp phần làm nên những thắng lợi vĩ đại: Thắng lợi của
Cách mạng Tháng Tám năm 1945, đập tan ách thống trị của thực dân
phong kiến, lập nên nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa, đưa dân tộc ta
tiến vào kỷ nguyên độc lập, tự do; thắng lợi của các cuộc kháng chiến
chống xâm lược, mà đỉnh cao là chiến thắng lịch sử Điện Biên Phủ năm
1954, đại thắng mùa Xuân năm 1975, giải phóng dân tộc, thống nhất đất
- 16
nước, bảo vệ Tổ quốc, làm tròn nghĩa vụ quốc tế; thắng lợi to lớn, có ý
nghĩa lịch sử qua gần 35 năm đổi mới.
Thực tiễn liên minh giữa giai cấp công nhân với giai cấp nông dân
và đội ngũ trí thức của Việt Nam cùng với thực tiễn trên thế giới (cả
thành công và thất bại) là minh chứng hùng hồn cho tư tưởng của Lênin
về liên minh giai cấp, tầng lớp vẫn còn nguyên tính khoa học và cách
mạng.
Để tiếp tục đưa đất nước đi lên chủ nghĩa xã hội, phấn đấu đến
giữa thế kỷ XXI trở thành nước phát triển, theo định hướng xã hội chủ
nghĩa, Đảng ta phải tiếp tục vận dụng sáng tạo và phát triển tư tưởng
của V.I.Lênin về liên minh giai cấp, tầng lớp trong điều kiện mới, nhất là
tác động của cuộc Cách mạng công nghiệp lần thứ tư, của nền kinh tế
số... Đồng thời, Đảng phải không ngừng nâng cao năng lực lãnh đạo, chỉ
đạo, tổ chức thực hiện tốt liên minh giữa giai cấp công nhân với giai cấp
nông dân và đội ngũ trí thức./.
- 17
TÀI LIỆU THAM KHẢO
1. Học viện Chính trị Quốc gia Hồ Chí Minh: Giáo trình Những nội dung
cơ bản của chủ nghĩa Mác – Lê Nin (hệ TCLL), Nxb Lý luận Chính trị, H,
2021.
2. Bộ Giáo dục – Đào tạo: Giáo trình Chủ nghĩa xã hội khoa học, Nxb.
Chính trị quốc gia Sự thật, H, 2019.
3. http://truongchinhtritinhphutho.gov.vn/khoa-ly-luan-mac-lenin-tu-
tuong-ho-chi-minh/vai-tro-cua-lien-minh-giua-giai-cap-cong-nhan-voi-giai-
cap-nong-dan-va-doi-ngu-tri-thuc-trong-khoi-dai-doan-ket-dan-toc-o-
nuoc-ta-hien-nay.html
4.http://truongchinhtriyenbai.gov.vn/tin-tuc/tin-noi-bat/?UserKey=TU-
TUONG-HO-CHI-MINH-VE-LIEN-MINH-GIAI-CAP-CONG-NHAN-GIAI-
CAP-NONG-DAN-VA-DOI-NGU-TRI-THU
5.http://lyluanchinhtri.vn/home/index.php/dien-dan/item/837-van-de-
lien-minh-cong-nhan-nong-dan-va-tri-thuc-hien-nay.html
6.https://tapchicongsan.org.vn/quan-triet-va-thuc-hien-nghi-quyet-ai-
hoi-xii-cua-ang/-/2018/41992/ve-lien-minh-cong---nong-va-xay-dung-
khoi-lien-minh-giai-cap-o-nuoc-ta-trong-giai-doan-hien-nay.aspx
7.http://baochinhphu.vn/Tin-noi-bat/Lien-minh-cong-nhan-nong-dan-
tri-thuc-trong-hoi-nhap-quoc-te-hien-nay/76474.vgp
nguon tai.lieu . vn