Xem mẫu
- 1
TÂM LÝ HỌC LÀ MỘT KHOA HỌC
- * Tµi liÖu tham kh¶o
1. TLH đ ại c ương , Nxb ĐHS P, H. 2003,
Tr 9-36
2. TLHQS , Nxb Q§ND, H. 2005, Tr 7-24
3. NhËp m«n TLH, Ph¹m Minh H¹c ,
Nxb GD, H. 1980
- Né i dung
Khái quát về
Các nguyên tắc và phương
khoa học tâm lý pháp nghiên cứu tâm lý
KÕt luËn
- 1. Sơ lược lich sử hình thành, phát
triển Tâm lý học
I. Khái
quát về
2. Các quan điểm cơ bản trong
khoa TLH hiện đại
học tâm
lý
3. Đối tượng, nhiệm vụ của
Tâm lý học
- 1.1. Tư tưởng TLH thời cổ đại
1. Sơ
lược lịch
sử hình
thành, 1.2. Tư tưởng TLH nửa đầu
phát TK XIX trở về trước
triển
TLH
1.3. Tâm lý học trở thành khoa
học độc lập
- 1.1. Tư tưởng TLH thời cổ đại
• Trong các di chỉ của người nguyên thuỷ có những
bằng cứ chứng tỏ có quan niệm về cuộc sống của
“hồn”, “phách” sau khi chết.
• Khổng Tử (551-479 TCN) nói đến “tâm” của con
người là “nhân, trí, dũng”(Sau học trò bổ sung thêm :
Nhân, lễ, nghĩa, trí, tín).
• Scrate (469-399 TCN) có châm ngôn nổi tiếng “Hãy tự
biết mình”.
• Aristote (384-322 TCN) có tác phẩm đầu tiên “Bàn về
tâm hồn” cho tâm hồn có 3 loại : Tâm hồn thực vật,
tâm hồn động vật (có cả ở người và động vật), tâm
hồn trí tuệ (chỉ có ở người).
• Platon(428-348 TCN) cho tâm hồn là cái có trước, do
Thượng đế ban cho, thực tại có sau.
• Các quan điểm duy tâm, duy vật luôn đấu tranh với
nhau gay gắt.
- 1.2. Tư tưởng TLH nửa đầu TK XIX
trở về trước
• Thời kì trung cổ : TLH mang tính thẩm mỹ-bản thể huyền bí. bị
ảnh hưởng bởi thần học.
• R. Đecac (1596-1650), với thuyết “nhị nguyên” cho vật chất, tâm
hồn là 2 thực thể song song tồn tại, người đầu tiên tìm ra cơ chế
phản xạ trong tâm lý.
• TK XVIII, Vonphơ chia nhân chủng học thành KH về cơ thể và
KH tâm lý, xuất bản “TLH kinh nghiệm”, “TLH lý trí”.
• TK XVII, XVIII, XIX là cuộc đấu tranh giữa duy tâm và duy vật
xung quanh mối quan hệ giữa tâm và vật.
- Beccơli, Makhơ cho thế giới không có thực mà chỉ là “phức hợp
các cảm giác chủ quan” của con người.
- Spinoda coi tất cả vật chất đều có tư duy.
- Canbanic cho não tiết ra tư tưởng như gan tiết ra mật
- L. Phơbách cho tình thần, tâm lý không thể tách rời khỏi não
người, là sản phẩm của vật chất phát triển ở mức độ cao là
não.
Nửa đầu TK XIX, có nhiều điều kiện để TLH tách ra khỏi triết
- 1.3. Tâm lý học trở thành KH độc
lậ p
• Từ đầu TK XIX, sản xuất phát triển mạnh,
KHKT phát triển tạo điều kiện cho TLH trở
thành KH độc lập.
• Năm 1879, Vundt lập phòng thí nghiệm TLH
đầu tiên trên thế giới, đưa TLH trở thành KH
độc lập.
• Sau Vundt, một loạt các trường phái TLH
khách quan ra đời và nhất là TLH mác xít đã
tạo ra sự phát triển mạnh mẽ của TLH
- 2 . Các quan điểm cơ bản trong Tâm lý
học hiện đại
• 2.1. Tâm lý học hành vi (J. Watson, 1878-
1958)
- Đối tượng của TLH là hành vi (Tổng số
các cử động bên ngoài đáp lại kích thích)
- Công thức nghiên cứu : S – R.
- Phương pháp điều khiển : Thử và sai
- Các nhà hành vi mới (Tolmen, Skiner) đưa
thêm các biến số trung gian vào giữa S và R
- 2.2. Tâm lý học Gestalt
• Do Vectheimer, Koler, Kopka sáng lập
• Chuyên nghiên cứu các quy luật của tri
giác, quy luật “bừng sáng” của tư duy.
• Tiến hành nhiều thực nghiệm để khẳng
định các quy luật trên là do cấu trúc tiền
định của não quyết định.
• Ít chú ý tới vai trò của kinh nghiệm, vốn
sống trong tâm lý.
- 2.3. Phân tâm học
• Do S. Freud (1859-1939) sáng lập
• Đề cao bản năng vô thức, phủ nhận ý thức và
bản chất XHLS của tâm lý người, đồng nhất
tâm lý người với tâm lý động vật.
• Chia con người thành 3 khối
- Cái Ấy : Các bản năng vô thức: ăn uống, tình
dục, tự vệ, bản năng tình dục (Libiđô) giữ vai
trò quyết định toàn bộ đời sống tâm lý người.
- Cái Tôi : Con người thường ngày, con người có
ý thức, tồn tại theo nguyên tắc hiện thực
- Cái Siêu tôi : Các nguyên tắc, chuẩn mực của xã
hội, tồn tại theo nguyên tắc kiểm duyệt, chèn
- 2.4. Tâm lý học hoạt động
• Đại biểu là L. X Vưgotxki, X. L Rubinstein,
A. N Leonchiev...lấy Triết học Mác-Lênin
làm cơ sở phương pháp luận xây dựng
nền TLH lịch sử người.
• Coi tâm lý là sự phản ánh thế giới khách
quan vào não, thông qua hoạt động.
• Tâm lý người mang bản chất XHLS, hình
thành, phát triển, thể hiện trong hoạt
động
- 3. Đối tượng, nhiệm vụ của TLH
• VÊn ®Ò ®è i t-îng lµ vÊn ®Ò c ¬ b¶n nhÊt
tro ng s uè t thê i g ian tån t¹i c ña TLH
• ThuËt ng ÷ TLH b¾t ng uån tõ 2 tõ Latinh:
Ps yc he (Linh hån, t©m hån), Lo g o s (Häc
thuyÕt, m«n häc , kh¶o c ø u). TiÕng Hi L¹p
c æ ng hÜa lµ KH v Ò t©m hån
• Ng µy nay, TLH ®· trë thµnh KH g i÷ vÞ trÝ
quan träng tro ng ®ê i s è ng vµ H§ c ña c o n
ng -ê i.
• TLH lµ KH vÒ tÝnh quy luËt c ña s ù ph¸t
triÓn vµ vËn hµnh c ña t©m lý víi t- c ¸c h lµ
h×nh thø c ®Æc biÖt c ña H§ s è ng
- T©m lý lµ g×?
-Duy t©m: T©m lý lµ c¸i tù cã, c¸i cã
tr-íc vËt chÊt, tån t¹i ®éc lËp kh«ng
phô thué c vµo vËt chÊt
-Duy vËt m¸y mãc : T©m lý lµ s ù ph¶n
¸nh c ña vËt chÊt nh-ng lµ s ù ph¶n
¸nh m¸y mãc , thô ®é ng
- TLH M¸c xÝt (Dùa trªn quan ®iÓm
CNDVBC, DVLS): T©m lý lµ s ù
ph¶n ¸nh hiÖn thùc kh¸ch quan bëi
mé t b¶n thÓ vËt c hÊt lµ n·o vµ
ph¶n ¸nh b»ng H§
- 3.2. Nhiệm vụ của TLH
• Nghiên cứu bản chất hoạt động tâm lý
• Phát hiện các quy luật hình thành, phát triển
tâm lý
• Tìm ra cơ chế các hiện tượng tâm lý
• Đưa ra các giải pháp hình thành, phát triển
tâm lý
- * Bản chất tâm lý người
• TL lµ thuéc tÝnh ph¶n ¸nh c ña mé t lo¹i vËt c hÊt ®-îc
tæ chøc ®Æc biÖt vµ ph¸t triÓn ®Õn mét tr×nh ®é
nhÊt ®Þnh. TL lµ chøc n¨ng c ña n·o ng-ê i ho¹t ®éng
b×nh th-êng.
• TL ng-êi lµ s ¶n phÈm XHLS, mang b¶n c hÊt XH
• TL ng-êi h×nh thµnh trong t¸c ®é ng qua l¹i víi thÕ
giíi xung quanh, trong ho¹t ®éng thùc tiÔn c¶i t¹o tù
nhiªn vµ giao tiÕp
• Ph¶n ¸nh TL ng-êi lµ mé t qu¸ tr×nh tÝch c ùc, mang
tÝnh chñ thÓ
- Định hướng hoạt động
*Chức
năng
c ủa Động lực thôi thúc
tâm lý
Điều khiển, kiểm tra, điều
chỉnh hoạt động
- * C¸c tr×nh ®é ph¶n ¸nh c ña
t©m lý
ý thø c
T©m
lý
V« thø c
nguon tai.lieu . vn