Xem mẫu

  1. 1 TÂM LÝ HỌC LÀ MỘT KHOA HỌC
  2. * Tµi liÖu tham kh¶o 1. TLH đ ại c ương , Nxb ĐHS P, H. 2003, Tr 9-36 2. TLHQS , Nxb Q§ND, H. 2005, Tr 7-24 3. NhËp m«n TLH, Ph¹m Minh H¹c , Nxb GD, H. 1980
  3. Né i dung Khái quát về Các nguyên tắc và phương khoa học tâm lý pháp nghiên cứu tâm lý   KÕt luËn
  4. 1. Sơ lược lich sử hình thành, phát triển Tâm lý học I. Khái quát về 2. Các quan điểm cơ bản trong khoa TLH hiện đại học tâm lý 3. Đối tượng, nhiệm vụ của Tâm lý học
  5. 1.1. Tư tưởng TLH thời cổ đại 1. Sơ lược lịch sử hình thành, 1.2. Tư tưởng TLH nửa đầu phát TK XIX trở về trước triển TLH 1.3. Tâm lý học trở thành khoa học độc lập
  6. 1.1. Tư tưởng TLH thời cổ đại • Trong các di chỉ của người nguyên thuỷ có những bằng cứ chứng tỏ có quan niệm về cuộc sống của “hồn”, “phách” sau khi chết. • Khổng Tử (551-479 TCN) nói đến “tâm” của con người là “nhân, trí, dũng”(Sau học trò bổ sung thêm : Nhân, lễ, nghĩa, trí, tín). • Scrate (469-399 TCN) có châm ngôn nổi tiếng “Hãy tự biết mình”. • Aristote (384-322 TCN) có tác phẩm đầu tiên “Bàn về tâm hồn” cho tâm hồn có 3 loại : Tâm hồn thực vật, tâm hồn động vật (có cả ở người và động vật), tâm hồn trí tuệ (chỉ có ở người). • Platon(428-348 TCN) cho tâm hồn là cái có trước, do Thượng đế ban cho, thực tại có sau. • Các quan điểm duy tâm, duy vật luôn đấu tranh với nhau gay gắt.
  7. 1.2. Tư tưởng TLH nửa đầu TK XIX trở về trước • Thời kì trung cổ : TLH mang tính thẩm mỹ-bản thể huyền bí. bị ảnh hưởng bởi thần học. • R. Đecac (1596-1650), với thuyết “nhị nguyên” cho vật chất, tâm hồn là 2 thực thể song song tồn tại, người đầu tiên tìm ra cơ chế phản xạ trong tâm lý. • TK XVIII, Vonphơ chia nhân chủng học thành KH về cơ thể và KH tâm lý, xuất bản “TLH kinh nghiệm”, “TLH lý trí”. • TK XVII, XVIII, XIX là cuộc đấu tranh giữa duy tâm và duy vật xung quanh mối quan hệ giữa tâm và vật. - Beccơli, Makhơ cho thế giới không có thực mà chỉ là “phức hợp các cảm giác chủ quan” của con người. - Spinoda coi tất cả vật chất đều có tư duy. - Canbanic cho não tiết ra tư tưởng như gan tiết ra mật - L. Phơbách cho tình thần, tâm lý không thể tách rời khỏi não người, là sản phẩm của vật chất phát triển ở mức độ cao là não. Nửa đầu TK XIX, có nhiều điều kiện để TLH tách ra khỏi triết
  8. 1.3. Tâm lý học trở thành KH độc lậ p • Từ đầu TK XIX, sản xuất phát triển mạnh, KHKT phát triển tạo điều kiện cho TLH trở thành KH độc lập. • Năm 1879, Vundt lập phòng thí nghiệm TLH đầu tiên trên thế giới, đưa TLH trở thành KH độc lập. • Sau Vundt, một loạt các trường phái TLH khách quan ra đời và nhất là TLH mác xít đã tạo ra sự phát triển mạnh mẽ của TLH
  9. 2 . Các quan điểm cơ bản trong Tâm lý học hiện đại • 2.1. Tâm lý học hành vi (J. Watson, 1878- 1958) - Đối tượng của TLH là hành vi (Tổng số các cử động bên ngoài đáp lại kích thích) - Công thức nghiên cứu : S – R. - Phương pháp điều khiển : Thử và sai - Các nhà hành vi mới (Tolmen, Skiner) đưa thêm các biến số trung gian vào giữa S và R
  10. 2.2. Tâm lý học Gestalt • Do Vectheimer, Koler, Kopka sáng lập • Chuyên nghiên cứu các quy luật của tri giác, quy luật “bừng sáng” của tư duy. • Tiến hành nhiều thực nghiệm để khẳng định các quy luật trên là do cấu trúc tiền định của não quyết định. • Ít chú ý tới vai trò của kinh nghiệm, vốn sống trong tâm lý.
  11. 2.3. Phân tâm học • Do S. Freud (1859-1939) sáng lập • Đề cao bản năng vô thức, phủ nhận ý thức và bản chất XHLS của tâm lý người, đồng nhất tâm lý người với tâm lý động vật. • Chia con người thành 3 khối - Cái Ấy : Các bản năng vô thức: ăn uống, tình dục, tự vệ, bản năng tình dục (Libiđô) giữ vai trò quyết định toàn bộ đời sống tâm lý người. - Cái Tôi : Con người thường ngày, con người có ý thức, tồn tại theo nguyên tắc hiện thực - Cái Siêu tôi : Các nguyên tắc, chuẩn mực của xã hội, tồn tại theo nguyên tắc kiểm duyệt, chèn
  12. 2.4. Tâm lý học hoạt động • Đại biểu là L. X Vưgotxki, X. L Rubinstein, A. N Leonchiev...lấy Triết học Mác-Lênin làm cơ sở phương pháp luận xây dựng nền TLH lịch sử người. • Coi tâm lý là sự phản ánh thế giới khách quan vào não, thông qua hoạt động. • Tâm lý người mang bản chất XHLS, hình thành, phát triển, thể hiện trong hoạt động
  13. 3. Đối tượng, nhiệm vụ của TLH • VÊn ®Ò ®è i t-îng lµ vÊn ®Ò c ¬ b¶n nhÊt tro ng s uè t thê i g ian tån t¹i c ña TLH • ThuËt ng ÷ TLH b¾t ng uån tõ 2 tõ Latinh: Ps yc he (Linh hån, t©m hån), Lo g o s (Häc thuyÕt, m«n häc , kh¶o c ø u). TiÕng Hi L¹p c æ ng hÜa lµ KH v Ò t©m hån • Ng µy nay, TLH ®· trë thµnh KH g i÷ vÞ trÝ quan träng tro ng ®ê i s è ng vµ H§ c ña c o n ng -ê i. • TLH lµ KH vÒ tÝnh quy luËt c ña s ù ph¸t triÓn vµ vËn hµnh c ña t©m lý víi t- c ¸c h lµ h×nh thø c ®Æc biÖt c ña H§ s è ng
  14. T©m lý lµ g×? -Duy t©m: T©m lý lµ c¸i tù cã, c¸i cã tr-íc vËt chÊt, tån t¹i ®éc lËp kh«ng phô thué c vµo vËt chÊt -Duy vËt m¸y mãc : T©m lý lµ s ù ph¶n ¸nh c ña vËt chÊt nh-ng lµ s ù ph¶n ¸nh m¸y mãc , thô ®é ng - TLH M¸c xÝt (Dùa trªn quan ®iÓm CNDVBC, DVLS): T©m lý lµ s ù ph¶n ¸nh hiÖn thùc kh¸ch quan bëi mé t b¶n thÓ vËt c hÊt lµ n·o vµ ph¶n ¸nh b»ng H§
  15. 3.2. Nhiệm vụ của TLH • Nghiên cứu bản chất hoạt động tâm lý • Phát hiện các quy luật hình thành, phát triển tâm lý • Tìm ra cơ chế các hiện tượng tâm lý • Đưa ra các giải pháp hình thành, phát triển tâm lý
  16. * Bản chất tâm lý người • TL lµ thuéc tÝnh ph¶n ¸nh c ña mé t lo¹i vËt c hÊt ®-îc tæ chøc ®Æc biÖt vµ ph¸t triÓn ®Õn mét tr×nh ®é nhÊt ®Þnh. TL lµ chøc n¨ng c ña n·o ng-ê i ho¹t ®éng b×nh th-êng. • TL ng-êi lµ s ¶n phÈm XHLS, mang b¶n c hÊt XH • TL ng-êi h×nh thµnh trong t¸c ®é ng qua l¹i víi thÕ giíi xung quanh, trong ho¹t ®éng thùc tiÔn c¶i t¹o tù nhiªn vµ giao tiÕp • Ph¶n ¸nh TL ng-êi lµ mé t qu¸ tr×nh tÝch c ùc, mang tÝnh chñ thÓ
  17. Định hướng hoạt động *Chức năng c ủa Động lực thôi thúc tâm lý Điều khiển, kiểm tra, điều chỉnh hoạt động
  18. * C¸c tr×nh ®é ph¶n ¸nh c ña t©m lý ý thø c T©m lý V« thø c
nguon tai.lieu . vn