Xem mẫu
- ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI TRƢỜNG ĐẠI HỌC KHOA HỌC XÃ HỘI VÀ NHÂN VĂN TRIẾT HỌC CHƢƠNG TRÌNH CAO HỌC DÀNH CHO KHỐI NGÀNH KHOA HỌC TỰ NHIÊN VÀ CÔNG NGHỆ
- Học liệu Giáo trình triết học (Dùng cho khối không chuyên ngành Triết học trình độ đào tạo thạc sĩ, tiến sĩ các ngành khoa học tự nhiên, công nghệ) Bộ giáo dục và đào tạo, 2018. 2
- 3 Nội dung chƣơng trình » Chương 1. Khái lược về triết học » Chương 2. Triết học Mác – Lênin » Chương 3. Mối quan hệ giữa triết học và các khoa học » Chương 4. Vai trò của khoa học – công nghệ trong sự phát triển xã hội.
- CHƢƠNG I. KHÁI LUẬN VỀ TRIẾT HỌC
- 5 Khái lược Về Triết học Triết học là gì? Triết học phƣơng Đông Triết học phƣơng Tây Triết học Việt Nam PhD. Mai K Da, USSH - VNU, maikda@ussh.edu.vn
- 6 1.1. KHÁI NIỆM TRIẾT HỌC PhD. Mai K Da, USSH - VNU, maikda@ussh.edu.vn
- 7 Triết học ra đời vào khoảng từ thế kỷ VIII đến thế kỷ VI tr. CN tại các trung tâm văn minh lớn của nhân loại thời Cổ đại Ở phương Đông: Ấn độ và Trung hoa Ở phương Tây: Hy lạp. PhD. Mai K Da, USSH - VNU, maikda@ussh.edu.vn
- 8 Ở Trung Quốc * chữ triết (哲) đã có từ rất sớm. triết học (哲 學) với ý nghĩa là sự truy tìm bản chất của đối tượng nhận thức, thường là con người, xã hội, vũ trụ và tư tưởng. Triết học là biểu hiện cao của trí tuệ, là sự hiểu biết sâu sắc của con người về toàn bộ thế giới thiên - địa - nhân và định hướng nhân sinh quan cho con người PhD. Mai K Da, USSH - VNU, maikda@ussh.edu.vn
- 9 Ở Ấn Độ * thuật ngữ Dar'sana (triết học) nghĩa gốc là chiêm ngưỡng. hàm ý con đường suy ngẫm để dẫn dắt con người đến với lẽ phải. PhD. Mai K Da, USSH - VNU, maikda@ussh.edu.vn
- 10 Ở Phƣơng Tây * thuật ngữ “triết học” (Philosophy, philosophie, философия), xuất hiện ở Hy Lạp Cổ đại, với nghĩa là yêu mến sự thông thái. Người Hy Lạp Cổ đại quan niệm, philosophia vừa mang nghĩa là giải thích vũ trụ, định hướng nhận thức và hành vi, vừa nhấn mạnh đến khát vọng tìm kiếm chân lý của con người. PhD. Mai K Da, USSH - VNU, maikda@ussh.edu.vn
- 11 Có nhiều định nghĩa về triết học, nhƣng các định nghĩa thƣờng bao hàm những nội dung chủ yếu sau: - Triết học đã là hoạt động tinh thần bậc cao, là loại hình nhận thức có trình độ trừu tượng hóa và khái quát hóa rất cao. - Triết học là một hình thái ý thức xã hội. - Khách thể khám phá của triết học là thế giới (gồm cả thế giới bên trong và bên ngoài con người) trong hệ thống chỉnh thể toàn vẹn vốn có của nó. - Triết học giải thích tất cả mọi sự vật, hiện tượng, quá trình và quan hệ của thế giới, với mục đích tìm ra những quy luật phổ biến nhất chi phối, quy định và quyết định sự vận động của thế giới, của con người và của tư duy. - Triết học là hạt nhân của thế giới quan. PhD. Mai K Da, USSH - VNU, maikda@ussh.edu.vn
- 12 Triết học Mác - Lênin định nghĩa Triết học là hệ thống quan điểm lí luận chung nhất về thế giới và vị trí con người trong thế giới đó. PhD. Mai K Da, USSH - VNU, maikda@ussh.edu.vn
- 13 1.2. Nguồn gốc của triết học Triết học ra đời vào khoảng từ thế kỷ VIII đến thế kỷ VI tr.CN tại các trung tâm văn minh lớn của nhân loại thời Cổ đại Ở phương Đông: Ấn độ và Trung hoa Ở phương Tây: Hy lạp. PhD. Mai K Da, USSH - VNU, maikda@ussh.edu.vn
- 14 Quan niệm của triết học Mác - Lênin Với tính cách là một hình thái ý thức xã hội, triết học có nguồn gốc nhận thức và nguồn gốc xã hội. PhD. Mai K Da, USSH - VNU, maikda@ussh.edu.vn
- 15 Nguồn gốc nhận thức Triết học ra đời đáp ứng nhu cầu của nhận thức; Gắn liền với sự hình thành, phát triển của tư duy trừu tượng. » Nhận thức thế giới là một nhu cầu tự nhiên, khách quan của con người. » Ban đầu là những tri thức cụ thể, riêng lẻ, cảm tính. » Nhu cầu nhận thức - đòi hỏi phải quan tâm sâu sắc hơn đến cái chung, những quy luật chung. » Một lúc nào đó cần phải tổng hợp, trừu tượng hóa, khái quát hóa các tri thức riêng lẻ thành những luận điểm, học thuyết, phạm trù. » Sự phát triển của tư duy trừu tượng và năng lực khái quát trong quá trình nhận thức, các quan điểm, quan niệm chung nhất về thế giới được hình thành. PhD. Mai K Da, USSH - VNU, maikda@ussh.edu.vn
- 16 Nguồn gốc xã hội » Triết học ra đời khi nền sản xuất xã hội đã có sự phân công lao động và loài người đã xuất hiện giai cấp. » Lao động trí óc đã tách khỏi lao động chân tay. Trí thức xuất hiện với tính cách là một tầng lớp xã hội, có vị thế xã hội xác định. » Những người xuất sắc trong tầng lớp này đã hệ thống hóa thành công tri thức thời đại dưới dạng các quan điểm, các học thuyết lý luận. » Họ được xã hội công nhận là các nhà thông thái, các triết gia (Wise man, Sage, Scholars, Philosopher), tức là các nhà tư tưởng PhD. Mai K Da, USSH - VNU, maikda@ussh.edu.vn
- 17 Axial Age – thời gian trục Thế kỷ 8 – 2 TCN chính là thời gian trục mà ở đó, tất cả những sáng tạo cơ bản làm cơ sở cho nền văn minh hiện đại ra đời. Thời gian trục: bước nhảy vọt của tư duy lý tính so với lối hiểu biết huyền thoại. Sự xuất hiện của các vĩ nhân ở cả ba nền văn minh lớn của nhân loại: Hy Lạp, Trung Quốc, Ấn Độ. Thời gian trục là trung tâm, nền tảng và là toàn bộ khung tham chiếu của lịch sử nhân loại. Karl Jaspers triết gia ngƣời Thụy Sĩ gốc Đức
- 18 c. Vấn đề đối tƣợng của triết học trong lịch sử Nội dung của đối tượng của triết học thay đổi trong các trường phái triết học khác nhau. triết học tự nhiên Trung cổ triết học khoa học Hiện đại Cổ đại triết học kinh viện Cận đại triết học văn hóa PhD. Mai K Da, USSH - VNU, maikda@ussh.edu.vn
- 19 1.3. Vấn đề cơ bản của Triết học Vấn đề có ý nghĩa nền tảng và là điểm xuất phát để giải quyết tất cả những vấn đề còn lại - vấn đề về mối quan hệ giữa vật chất với ý thức. Đây chính là vấn đề cơ bản của triết học. Ph.Ăngghen viết: “Vấn đề cơ bản lớn của mọi triết học, đặc biệt là của triết học hiện đại, là vấn đề quan hệ giữa tƣ duy với tồn tại” . PhD. Mai K Da, USSH - VNU, maikda@ussh.edu.vn
- Hai mặt của vấn đề cơ bản của triết học MẶT THỨ NHẤT MẶT THƢ HAI Trong mối quan hệ giữa tư duy và tồn Con người có khả tại, giữa ý thức và vật năng nhận thức được chất thì cái nào có thế giới hay không trước, cái nào có sau, cái nào quyết định cái nào Mặt bản thể luận Mặt nhận thức luận PhD. Mai K Da, USSH - VNU, maikda@ussh.edu.vn
Chính trị học
Báo chí - Truyền thông
Xã hội học
Giáo dục học
Tâm lý học
Lịch sử - Văn hoá
Triết học
Ngôn ngữ học
Thư viện thông tin
Văn học nước ngoài
Ngư nghiệp
Hành chính - Pháp luật
Địa lý - Địa danh
Văn học Việt nam
Lịch sử Đảng
CNXH - KH
Tư Tưởng HCM
Ngụ ngôn - Cổ tích
Ca dao - Tục ngữ
Hoá học
Sinh học
Y khoa - Dược
Kinh tế học