Xem mẫu
- 14/03/2021
Nội dung
Chương 3
3.1. Khái niệm, vai trò của quyết định quản trị công tác xã hội
Ra quyết định của nhà 3.2. Nội dung và hình thức của các quyết định
quản trị công tác xã hội 3.3. Tiến trình ra quyết định
3.4. Phương pháp ra quyết định
3.1.1. Khái niệm quyết định quản trị công tác xã
Mục tiêu hội
“Quyết định quản trị là việc ấn định hay tuyên bố một lựa
• Hiểu và giải thích được khái niệm ra quyết định trong quản trị
chọn của chủ thể quản trị về một hoặc một số phương án thực
và quản trị công tác xã hội
hiện những công việc cụ thể trong những điều kiện hoàn cảnh
• Nắm được tiến trình ra quyết định của nhà quản trị CTXH nhất định nhằm đạt được mục tiêu của tổ chức”. (Giáo trình
• Biết được những kỹ năng cần có của nhà quản trị trong việc ra QTKD, ĐH KTQD)
quyết định hiệu quả Ra quyết định là một chức năng của quản trị tổ chức
(Henry Fayol, 1916). Nhà quản trị dựa trên tất cả các yếu tố, quá
trình diễn ra để đưa ra những quyết định cuối cùng, lựa chọn ra
phương án tốt nhất để cho cấp dưới hành động.
- 14/03/2021
3.1.1. Khái niệm quyết định quản trị công tác
xã hội VD về một số quyết định….
“Quyết định quản trị công tác xã hội là kết quả của hành vi lựa
chọn phương án giải quyết vấn đề của chủ thể/thân chủ được các đối Lựa chọn các chương trình, tổ chức dịch vụ xã hội cho thân chủ;
tượng quản trị chấp hành trong quá trình thực hiện một mục tiêu cụ thể Lựa chọn các chiến lược tham vấn và các hình thức điều trị cho
trong quản trị”. (Giáo trình Quản trị CTXH, Lê Chí An, 2019)
thân chủ, thời điểm kết thúc hoạt động điều trị;
Ra quyết định Nhân viên CTXH/Cán Quyết định phân bổ các nguồn ngân sách của cơ sở cho các
Lãnh đạo, bộ quản lý trường hợp;
quản lý cơ
Thân hoạt động, chương trình, dịch vụ cung cấp cho thân chủ theo
các bên liên quan; cán chủ
sở đúng quy định và đảm bảo tính hợp lý, hiệu quả của các nguồn.
bộ chuyên trách khác Thực hiện các hoạt
động can thiệp, hỗ
Chủ thể trợ, giải quyết vấn đề
quản trị Đối tượng của thân chủ (quản lý
quản trị ca/quản lý trường
hợp)
3.1.2. Vai trò của việc ra quyết định quản trị
VD về một số quyết định của chủ thể quản trị CTXH ở cấp tổ
chức
CTXH
- Các quyết định được ban hành mang tính bắt buộc và được
Giám đốc trung tâm CTXH phê duyệt việc tiếp nhận các nạn nhân bị
buôn bán trở về địa phương tạm trú tại trung tâm công tác xã hội; truyền đạt cho cấp dưới để thực thi, triển khai các kế hoạch,
chương trình trong tổ chức;
Quyết định cấp kinh phí để mua thực phẩm, quần áo, thuốc chữa bệnh
cho người già neo đơn theo định mức quy định tại cơ sở theo kế hoạch; - Duy trì trật tự, tính thống nhất trong hoạt động của tổ chức;
Quyết định phân công cán bộ quản lý trường hợp để hỗ trợ thân chủ - Điều phối các nguồn lực cho các hoạt động khác nhau của tổ
hoặc nhóm thân chủ cụ thể tại cơ sở hoặc tại cộng đồng địa phương chức;
thuộc phạm vi hoạt động của cơ sở;
- Giúp tổ chức đạt được mục tiêu đã đặt ra trên cơ sở sử dụng
Quyết định thực hiện tiến trình quản lý trường hợp theo kế hoạch của
Nhân viên CTXH đã xây dựng; các nguồn lực một cách có hiệu quả.
- 14/03/2021
3.3. Tiến trình ra quyết định
3.2. Nội dung và hình thức của các quyết định
Tiến trình ra quyết định gồm 8 bước do Stephen P. Robbins và Mary K
Coulter (Management, 1998) đề xuất.
3.2.1. Nội dung của các quyết định
- Căn cứ ra quyết định
(2) Xác định (4) Xây dựng
- Mục đích của quyết định, những người liên quan đến việc thực (1) Xác định
các tiêu chuẩn
(3) Lượng hóa
các phương
vấn đề các tiêu chuẩn
hiện quyết định hoặc chịu ảnh hưởng của quyết định hoặc vấn của quyết định án
đề cụ thể;
- Hiệu lực của quyết định: thời gian, phạm vi áp dụng;
- Trách nhiệm, quyền hạn, quyền lợi, khen thưởng, xử phạt (nếu (8) Đánh giá (7) Tổ chức (6) Lựa chọn (5) Đánh giá
thấy cần thiết phải quy định rõ). tính hiệu quả thực hiện các phương các phương
của quyết định quyết định án tối ưu án
3.2.2. Hình thức của các quyết định
Khi tổ chức có hoặc sẽ có những vấn đề phát
sinh trong công việc, thì việc nhận biết được những vấn
Hình thức của quyết định là công cụ để chuyển tải nội đề đó như thế nào là một bước rất quan trọng. Các kỹ
dung, vì thế hình thức có vai trò quan trọng trong việc truyền đạt (1) Xác thuật xác định vấn đề được áp dụng.
nội dung, ý tứ, tinh thần của mỗi quyết định. định vấn Ví dụ: xác định những vấn đề tài chính, yêu cầu
- Các quyết định mang tính chiến lược thường được lập đề về môi trường, các chính sách và chế độ được áp dụng
thành văn bản, được ban hành chính thức trong tổ chức, có ký triển khai trong tổ chức...
duyệt của người lãnh đạo tổ chức; Nhà quản trị sẽ có được những dữ liệu cần thiết
cho việc ra quyết định để giải quyết đúng vấn đề và
- Các quyết định tác nghiệp có thể được lập thành văn bản đảm bảo tính hiệu quả.
hoặc được thể hiện dưới dạng truyền miệng (lời nói) nhằm điều
khiển các hoạt động trong tổ chức diễn ra theo đúng kế hoạch
chung.
- 14/03/2021
CĐ thảo luận 2: Liệt kê tiêu chuẩn của quyết định số
CĐ thảo luận 1: Kể tên một số vấn đề của cơ
lượng và hình thức các dịch vụ cung cấp cho thân
sở chăm sóc, nuôi dưỡng trẻ em lang thang? chủ tại 1 cơ sở chăm sóc trẻ em lang thang?
• Cung cấp lương thực, thực phẩm, nhu yếu phẩm cho các em • Tiêu chuẩn liên quan các yếu tố • Tiêu chuẩn liên quan các yếu tố
duy trì cuộc sống; bên trong cơ sở bên ngoài cơ sở
- Diện tích cơ sở - Nội dung các chương trình, chính
• Dịch vụ y tế, chăm sóc sức khỏe cho trẻ em bị bệnh, khuyết tật, sách của nhà nước về giải quyết vấn
trẻ em có hoàn cảnh đặc biệt; - Cơ sở vật chất của cơ sở, trang
thiết bị đề hỗ trợ trẻ em lang thang;
• Tổ chức dạy và học văn hóa, dạy nghề, giáo dục chuyên - Các quy định pháp lý về tiêu chuẩn y
- Số lượng cán bộ, nhân viên làm
đề…để các em có cơ hội phát triển bản thân, tìm việc làm, ổn việc tại cơ sở tế, sức khỏe, kinh phí, quyền và nghĩa
định cuộc sống trong tương lai; vụ theo pháp luật… liên quan trực tiếp
- Ngân sách hoạt động của cơ sở đến việc nuôi dạy trẻ lang thang tại cơ
• Kết nối các nguồn hỗ trợ cho việc chăm sóc, nuôi dưỡng trẻ em - Số lượng, nội dung các chương sở;
tại cơ sở; trình, dịch vụ mà cơ sở cung cấp - Các tổ chức, cá nhân có khả năng tài
• ……. cho đối tượng trẻ em lang thang. trợ cho việc chăm sóc, nuôi dạy trẻ em
tại cơ sở;
Câu hỏi: Việc nhà quản trị đưa ra các
Tiêu chuẩn của quyết định là những căn quyết định cho cơ sở chăm sóc trẻ em
cứ được xem xét để đi đến sự lựa chọn quyết
(2) Xác định định. Các tiêu chuẩn này bao gồm các yếu tố lang thang dựa trên tất cả các tiêu
các tiêu bên trong (giới hạn của các nguồn lực của tổ
chức) và bên ngoài tổ chức (các yếu tố khách
chuẩn nói trên là KHÓ hay DỄ? Tại sao?
chuẩn của quan chi phối hoạt động của tổ chức).
quyết định VD: Quyết định mua sắm máy tính và
các trang thiết bị cho khối văn phòng của một KHÓ
cơ sở cần căn cứ dựa trên các tiêu chuẩn như: RẤT
giá cả, dịch vụ, thời gian bảo hành, độ tin cậy, KHÓ
mẫu mã. DỄ
- 14/03/2021
Các tiêu chuẩn được liệt kê ở bước 2 Nhà quản trị cần đưa ra được các phương án có thể
thường có mức độ quan trọng khác nhau đối giải quyết được vấn đề đã áp dụng ở bước 1. Một quyết
với quyết định của nhà quản trị. Vì vậy để đưa (4) Xây định quản trị chỉ có thể có hiệu quả khi nhà quản trị nỗ lực
(3) Lượng ra quyết định dựa trên tất cả các tiêu chuẩn là dựng các tìm kiếm nhiều phương án khác nhau.
hóa các tiêu điều RẤT KHÓ có thể làm được.
phương VD: Quyết định tổ chức dạy và học văn hóa cho trẻ em tại
chuẩn Việc đo lường mức độ quan trọng của các
tiêu chuẩn là điều cần thiết để có thứ tự ưu tiên án cơ sở thì có thể có 3 phương án như sau:
- Tổ chức lớp học ghép cho các em có cùng trình độ ngay
chính xác khi lựa chọn quyết định. Phương tại cơ sở, giáo viên biên chế tại cơ sở;
pháp cho điểm mức độ quan trọng của các tiêu - Tổ chức lớp học ghép cho các em có cùng trình độ tại cơ
chuẩn thường được áp dụng (thang điểm 10, sở, giáo viên mời từ các cơ sở tại địa phương hoặc đội ngũ
100). tình nguyện viên;
- Gửi trẻ đi học tại các cơ sở giáo dục của địa phương.
CĐ thảo luận 3: Đánh giá mức độ quan trọng của các
tiêu chuẩn của quyết định cung cấp các dịch vụ cho
VD: Quyết định tổ chức việc chăm sóc sức khỏe cho người già neo
thân chủ tại 1 cơ sở chăm sóc trẻ em lang thang? đơn tại Trung tâm công tác xã hội của địa phương có thể được thực
• Yếu tố bên trong • Yếu tố bên ngoài hiện bằng các phương án nào?
- Diện tích cơ sở - Nội dung các chương trình, chính sách (1) Bác sỹ, nhân viên y tế là nhân viên thuộc trung tâm CTXH thực hiện
của nhà nước về giải quyết vấn đề hỗ trợ khám chữa bệnh cho thân chủ ngay tại Trung tâm;
- Cơ sở vật chất, trang thiết bị
trẻ em lang thang; (2) Đưa thân chủ đến khám, chữa bệnh định kỳ tại trạm y tế của địa
- Số lượng, chất lượng, chuyên phương;
môn của cán bộ, nhân viên làm việc - Quy định về chức năng, nhiệm vụ của
cơ sở theo pháp luật; (3) Mời bác sỹ, nhân viên y tế từ bệnh viện chuyên khoa đến khám và điều
tại cơ sở trị cho thân chủ.
- Ngân sách hoạt động của cơ sở - Các quy định pháp luật về tiêu chuẩn y
tế, sức khỏe, kinh phí, quyền và nghĩa vụ
chăm sóc, nuôi dưỡng… trẻ lang thang BTVN: mỗi SV lấy 1 - 2 ví dụ liệt kê các phương án khác nhau để thực
tại cơ sở xã hội; hiện một quyết định cụ thể của cơ sở xã hội.
- Các tổ chức, cá nhân có khả năng tài
trợ cho việc chăm sóc, nuôi dạy trẻ em
tại cơ sở;
- 14/03/2021
Những phương án đã được đề xuất ở bước
(4) cần được phân tích thận trọng. Những ưu điểm, Sau khi đánh giá ưu điểm, hạn chế của các
hạn chế của từng phương án cần được đánh giá phương án thì nhà quản trị buộc phải đưa ra lựa chọn
dựa trên các tiêu chuẩn ở bước 2. (6) Lựa chọn cuối cùng về phương án được chấp nhận trong số các
(5) Đánh giá các phương phương án được xây dựng.
các phương Trong thực tế việc lựa chọn phương án tối ưu
Phương án 1
án tối ưu cũng khá khó khăn do có quá nhiều yếu tố ảnh hưởng
án
đến việc thực hiện và hiệu quả thực tế của các phương
Quyết Phương án 2 CÁC TIÊU án. Do đó nhà quản trị cần cân nhắc thận trọng khi đưa
định CHUẨN CỦA ra các quyết định quản trị, dự báo về những rủi ro, thay
Phương án 3 QUYẾT ĐỊNH
đổi có thể xảy ra.
Phương án n
VD: Quyết định tổ chức dạy và học văn hóa cho trẻ em tại cơ sở
thì có thể có 3 phương án như sau
Tổ chức lớp học Tổ chức lớp học ghép
ghép cho các em cho các em có cùng
Gửi trẻ đi học tại các
có cùng trình độ trình độ tại cơ sở, giáo Mỗi một quyết định, phương án được lựa chọn cần có
Tiêu chuẩn đánh giá cơ sở giáo dục của địa
ngay tại cơ sở, viên mời từ các cơ sở
giáo viên biên tại địa phương hoặc đội
phương kế hoạch thực hiện cụ thể, rõ ràng nhằm đạt được mục
chế tại cơ sở ngũ tình nguyện viên (7) Tổ chức tiêu giải quyết vấn đề đã xác định ở bước 1:
Quy định của Bộ Giáo - Người thực hiện?
dục đào tạo, chính sách thực hiện - Thời gian thực hiện?
ưu đãi cho trẻ em có-
hoàn cảnh khó khăn -
quyết định - Tiến độ thực hiện?
Cơ sở vật chất, trình độ - Các phương tiện, công cụ, kỹ thuật, phương pháp
giảng dạy của giáo viên nào được sử dụng?
phục vụ việc dạy và học
Kinh phí phục vụ cho việc
tổ chức dạy học cho trẻ
Khả năng huy động các
nguồn lực để thực hiện
- 14/03/2021
3.4.1. Phương pháp cá nhân ra quyết định (Individual
Decision Making)
Khi đánh giá hiệu quả của quyết định cần => Là phương pháp đưa ra quyết định trên cơ sở kiến thức và
xem xét đến các khía cạnh sau: kinh nghiệm cá nhân của nhà quản trị, không cần có sự cộng tác
- Kết quả thực hiện mục tiêu của quyết định: vấn đề của các chuyên gia hoặc tập thể.
(8) Đánh giá có được giải quyết hay không? Đạt được đến mức
tính hiệu quả độ nào?
- Các sai lệch và nguyên nhân sai lệch so với những
của quyết định
mục tiêu, dự báo ban đầu của việc thực hiện các
quyết định, phương án
- Các nguồn lực nào chưa được sử dụng hoặc chưa
được sử dụng hiệu quả?
- Các bài học kinh nghiệm?
Nguồn ảnh: Vietnambiz.vn
3.4. Phương pháp ra quyết định
3.4.1. Phương pháp cá nhân ra quyết định Phương pháp ra quyết định cá
nhân phát huy hiệu quả trong điều kiện
3.4.2. Phương pháp tập thể ra quyết định
vấn đề cần quyết định không quá phức
tạp, xác định vấn đề không khó khăn,
các phương pháp giải quyết vấn đề rõ
ràng, quá trình phân tích lựa chọn
phương án đơn giản.
Các quyết định thường dựa trên
các thủ tục, quy tắc, chính sách đã có
để ra quyết định.
- 14/03/2021
3.4.2. Phương pháp tập thể ra quyết định (Group
Decision Making) Ưu điểm:
- Đảm bảo tính dân chủ trong tổ chúc
- Phát huy sức mạnh, năng lực của tập thể
- Nhiều ý tưởng, sáng kiến mới
Phương pháp ra quyết định tập - Tạo tính thống nhất, đồng thuận cao trong tổ chức
thể là phương pháp mà theo đó người
Nhược điểm:
lãnh đạo không chỉ dựa vào kiến thức và - Mất nhiều thời gian, chi phí hơn so với ra quyết định cá
kinh nghiệm của mình mà còn sử dụng nhân
kiến thức và kinh nghiệm của tập thể để - Có thể bị ảnh hưởng chủ quan bởi một số cá nhân có
nhiều kinh nghiệm hoặc địa vị cao trong tập thể
xây dựng quyết định, đông thời tự chịu - Trách nhiệm về quyết định không rõ ràng.
trách nhiệm về những quyết định đã ra.
Thường áp dụng trong trường
hợp tổ chúc cần đưa ra quyết định mang
tính quan trọng, lâu dài, liên quan đến
sự phát triển chung của tổ chức.
Có nhiều hình thức khác nhau:
hội đồng tư vấn, nhóm nghiên cứu,
nhóm chuyên gia, một số cá nhân chủ
chốt giữ vai trò lãnh đạo và quản lý thực
hiện….
nguon tai.lieu . vn