Xem mẫu
- PHẦN 1 TIN & TƯỜNG THUẬT NGUYỄN VĂN HÀ - KHOA BC&TT 1
- I. THỂ LOẠI TIN 1. Khái niệm tin - Tin trong tiếng Anh là NEWS, có 2 nghĩa (1) NEW+S: những cái mới (2) North, East, West, South-Bắc, Nam, Đông, Tây: cái gì đó xảy ra ở mọi nơi. - Trong từ Hán Việt, tin là TÂN VĂN có nghĩa: điều m ới nghe, mới biết. Tin là thể loại cơ bản và nổi bật nhất của loại tác phẩm thông tấn. Nó là một thông điệp mới, ngắn gọn, xác định, được thực hiện một cách nhanh chóng, có ý nghĩa chính trị - xã hội nhất định và được nhiều người quan tâm. - Tin được quan niệm là mũi tàu thông tin của nh ật báo. 2
- 2. Tầm quan trọng của tin - Tin là thể loại quan yếu nhất của BC, chiếm gần 50% diện tích và dung lượng thông tin trên các nhật báo và chương trình PT-TH. - Nhiệm vụ của NB là đưa tin. Công việc đầu tiên của phóng viên là viết tin. - Công chúng đến với BC trước hết là để đọc, nghe, xem tin. - Đối tượng được để mắt trước tiên của độc giả khi cầm một tờ báo là các tin. Người ta thường lướt qua các tin rồi mới đọc các bài khác. 3
- - Đối với nhà cầm quyền, tin là con đường ngắn nhất và nhanh nhất để thông báo đến nhân dân những hoạt động và chính sách mới của mình. - Đối với nhà sản xuất và giới kinh doanh, dịch vụ, tin là nơi nắm bắt tình hình thị trường nhanh nhất, là con đường tiếp cận người tiêu dùng thuận lợi và tiết kiệm nhất. Nếu không có tin thì không phải là báo chí. 4
- 3. Những yếu tố cơ bản của tin (1) What? Chuyện gì, cái gì đã xảy ra hoặc sắp xảy ra? Đó phải là một hành động, một sự kiện, một hiện tượng khác thường trong cuộc sống. Ví dụ: Tổng thống từ chức; Một phụ nữ sinh 6; Luật cư trú có hiệu lực, Công nhân hãng Nike đình công… 5
- (2) Who? Ai gây ra, ai liên quan? Đó phải là những cá nhân có tên tuổi xác định. Ví dụ: Thủ phạm của vụ cướp táo bạo trên là Nguyễn Văn Phước, tự là Phước tám ngón; Hoa hậu Hải Dương Nguyễn Hương Giang sẽ đại diện phái đẹp Việt Nam dự thi Hoa hậu Thế giới… 6
- (3) Where? Xảy ra ở đâu, nước nào, địa phương nào? Ví dụ: Vụ tai nạn xảy ra tại km 650, Quốc lộ 1A, thuộc xã An Hòa, huyện Xuân Lộc, tỉnh Đồng Nai; Trận bóng đá giao hữu giữa các cựu tuyển thủ Việt Nam và cựu ngôi sao Câu lạc bộ Liverpool sẽ được tổ chức tại Sân vận động Thống Nhất, TP.HCM… 7
- (4) When? Xảy ra khi nào, ngày nào, giờ nào? Ví dụ: Lúc 9 giờ 15 phút, ngày 17/2/2009 đã xảy ra vụ cháy lớn…; SeaGames XXV sẽ khai mạc chính thức lúc 17 giờ, ngày 9/12/2009 và được tường thuật trực tiếp trên Kênh VTV3, Đài truyền hình Việt Nam… 8
- (5) Why? Tại sao xảy ra, nguyên nhân do đâu? Ví dụ: Nguyên nhân vụ cháy được xác định là do chập điện; Theo tiết lộ của một nhân viên điều tra, máy bay rơi do bị đánh bom… 9
- (6) How? Xảy ra như thế nào, kết quả ra sao? Ví dụ: Có 265 hành khách và 16 nhân viên phi hành đoàn tử nạn trong vụ tai nạn thảm khốc trên; Cơn lũ đã cuốn trôi 250 ngôi nhà cùng nhiều tài sản và hoa màu khác, thiệt hại ước tính hơn 300 tỷ đồng… *Trong thể loại tin, phải chứa đựng ít nhất 4 câu hỏi đầu tiên 10
- 4. Tiêu chí của một tin hay - Tin phải mới lạ, có tính thời sự. - Tin phải có thật và chính xác. - Tin phải nhanh nhạy, kịp thời. - Tin phải hấp dẫn, được công chúng quan tâm. - Tin phải là một thông điệp tương đối trọn vẹn. - Tin phải được thể hiện một cách ngắn gọn. - Tin phải phù hợp với mục đích, tôn chỉ của tờ báo. 11
- 5. Phân loại tin - Dựa vào độ dài, dung lượng của tin (số chữ và các yếu tố W+H), người ta chia làm 5 loại: tin vắn, tin ngắn, tin sâu (tin bình), tin tổng hợp và tin chùm. - Dựa vào đối tượng đưa tin, người ta chia làm 4 loại: tin sự kiện, tin nhân vật, tin hội nghị, tin công báo. 12
- - Dựa vào lĩnh vực khai thác nguồn tin, người ta chia làm nhiều loại: tin kinh tế, tin chính trị, tin xã hội, tin văn hóa-văn nghệ, tin thể thao, tin trật tự an toàn giao thông… - Dựa vào thời điểm đưa tin, người ta chia làm 3 loại: tin nguội, tin nóng, tin dự báo. - Dựa vào khu vực địa lý, người ta chia làm 4 loại: tin thành phố (tin trong tỉnh), tin các địa phương, tin trong nước, tin quốc tế. 13
- 6. Một số cấu trúc phổ biến của tin (1) Cấu trúc hình tháp (tam giác) thường Câu chủ đề Chi tiết quan trọng Chi tiết quan trọng nhất 14
- (2) Cấu trúc hình tháp (tam giác) ngược Chi tiết quan trọng nhất Chi tiết quan trọng hơn Chi tiết ít quan trọng 15
- (3) Cấu trúc hình chữ nhật-cấu trúc đẳng lập Chi tiết 1 Chi tiết 2 Chi tiết 3 Chi tiết 4 16
- 7. Các thể (dạng) tin cơ bản (1) Tin vắn Khái niệm tin vắn Là thể tin ngắn nhất trong tất cả thể loại báo chí, nhằm thông báo đến công chúng thông tin vắn tắt về sự kiện, hiện tượng hay nhân vật trong đời sống. 17
- Đặc điểm tin vắn - Không có tiêu đề nhưng 5 chữ đầu tiên hoặc địa danh xảy ra sự kiện thường được in đậm (bold) - Dung lượng khoảng 60-100 chữ, trả lời 4 câu hỏi: what, who, where, when. - Bố trí thành chuyên mục như Tin vắn trong nước, Tin vắn quốc tế, Tin đọc nhanh, Theo dòng, Đọc báo giùm bạn, Trên báo bạn… 18
- (2) Tin ngắn Khái niệm tin ngắn Là tin phổ biến nhất trên các nhật báo và trên các bản tin thời sự của đài phát thanh-truyền hình, nhằm cung cấp cho công chúng một thông tin tương đối hoàn chỉnh về một sự kiện, hiện tượng hay nhân vật đời sống. 19
- Đặc điểm tin ngắn - Có tiêu đề. - Dung lượng khoảng 150-250 chữ, trả lời gần đủ các câu hỏi theo công thức 5W+1H. - Đứng độc lập trong một trang báo hay trong một bản tin phát thanh-truyền hình. 20
Chính trị học
Báo chí - Truyền thông
Xã hội học
Giáo dục học
Tâm lý học
Lịch sử - Văn hoá
Triết học
Ngôn ngữ học
Thư viện thông tin
Văn học nước ngoài
Ngư nghiệp
Hành chính - Pháp luật
Địa lý - Địa danh
Văn học Việt nam
Lịch sử Đảng
CNXH - KH
Tư Tưởng HCM
Ngụ ngôn - Cổ tích
Ca dao - Tục ngữ
Hoá học
Sinh học
Y khoa - Dược
Kinh tế học