I.
Chương 4
B N CH T C A BI N GI
Bi n ñ nh lư ng : giá tr th hi n b ng nh ng con s
Ví d : Thu nh p, chi tiêu, chi phí, doanh thu, v.v…
H I QUY V I
BI N GI
By Tuan Anh(UEH)
I.
Bi n ñ nh tính: giá tr không th
con s
hi n b ng nh ng
Ví d : Gi i tính, màu s c, tôn giáo, ch t li u,v.v…
By Tuan Anh(UEH)
B N CH T C A BI N GI
II.
H i qui v i bi n ñ c l p ñ u là bi n ñ nh tính.
1. Trư ng h p các bi n ñ nh tính ch có hai l a ch n
Bi n ñ nh tính thư ng bi u th có hay không có m t
tính ch t ho c là các m c ñ khác nhau c a m t
tiêu th c thu c tính nào ñó
Ví d : gi i tính : - Nam
- N
Ngôi nhà : - M t ti n
- Không ph i m t ti n
ð lư ng hoá các bi n ñ nh tính, trong phân tích
h i quy ngư i ta dùng bi n gi (dummy variables)
Khu v c bán hàng : - Thành th
- Nông thôn
By Tuan Anh(UEH)
II.
By Tuan Anh(UEH)
H i qui v i bi n ñ c l p ñ u là bi n ñ nh tính.
1. Trư ng h p các bi n ñ nh tính ch có hai l a ch n
Gi s : Chúng ta mu n nghiên c u ti n lương t i m t
doanh nghi p có b nh hư ng b i v n ñ gi i tính
hay không ? ( T c là có s khác bi t ti n lương gi a
nhân viên nam và n hay không ?)
II.
H i qui v i bi n ñ c l p ñ u là bi n ñ nh tính.
1. Trư ng h p các bi n ñ nh tính ch có hai l a ch n
Hàm h i quy có d ng :
i
2
i
Yi (trñ/tháng)
Di = 1 : Nam
By Tuan Anh(UEH)
Di
5,0
4,0
3,8
3,5
…
Di = 0 : N
By Tuan Anh(UEH)
1
Thu th p s li u :
Gi i tính là bi n ñ nh tính nên ta dùng bi n gi Di
V i
PRF : Yi = β1 + β 2 Di + U i
ˆ ˆ ˆ
SRF : Y = β + β D
1
0
0
1
…
II.
H i qui v i bi n ñ c l p ñ u là bi n ñ nh tính.
II.
1. Trư ng h p các bi n ñ nh tính ch có hai l a ch n
Ti n hành h i quy như hàm hai bi n, gi s ta ñư c ư c
lư ng c a hàm h i quy sau :
Yi = β 1 + β 2 D i + U
i
T m th i b qua sai s Ui
D = 0 ⇒ Y = β1
i nam: D = 1 ⇒ Y = β + β
1
2
Lưu ý: L a ch n ñư c gán v i giá tr Di = 0 tr thành
“l a ch n cơ s ” hay còn g i là “nhóm ñi u khi n”
Tóm l i :
ð iv in :
ð iv
H i qui v i bi n ñ c l p ñ u là bi n ñ nh tính.
1. Trư ng h p các bi n ñ nh tính ch có hai l a ch n
β1 là
β2 là
By Tuan Anh(UEH)
II.
H i qui v i bi n ñ c l p ñ u là bi n ñ nh tính.
By Tuan Anh(UEH)
II.
1. Trư ng h p các bi n ñ nh tính ch có hai l a ch n
-V y làm th nào ñ xét xem t i doanh nghi p
này có s khác bi t v ti n lương gi a nhân
viên nam và n hay không ?
Ta ki m ñ nh gi thi t
H0: β2=0
( ñ tin c y 1-α)
H1: β2 ≠ 0.
- Ki m ñ nh b ng cách nào?
H i qui v i bi n ñ c l p ñ u là bi n ñ nh tính.
1. TH bi n ñ nh tính có nhi u hơn hai l a ch n
S các l a ch n có th có c a m t bi n ñ nh tính có
th nhi u hơn hai. Có hai cách :
Dùng bi n gi có nhi u giá tr , s giá tr b ng v i s
l a ch n
Dùng nhi u bi n gi , m i bi n có giá tr 0 và 1.
Cách 2 ñư c khuy n khích hơn
Chú ý: ð không rơi vào b y bi n gi thì
- N u ta ñ t Di = 1 là n thì có ñư c không? Mô
hình thay ñ i như th nào ?
By Tuan Anh(UEH)
II.
H i qui v i bi n ñ c l p ñ u là bi n ñ nh tính.
1. TH bi n ñ nh tính có nhi u hơn hai l a ch n
Ví d : Nghiên c u ti n lương khi ra trư ng c a
sinh viên có ph thu c vào k t qu t t nghi p hay
không
K t qu t t nghi p g m :
• Xu t s c
• Gi i
• Khá
• Trung bình
• Y u kém
S có bao nhiêu bi n gi ñư c ñưa vào mô hình ?
By Tuan Anh(UEH)
s các bi n gi = s l a ch n - 1
By Tuan Anh(UEH)
II.
H i qui v i bi n ñ c l p ñ u là bi n ñ nh tính.
1. TH bi n ñ nh tính có nhi u hơn hai l a ch n
Ta ñưa 4 bi n gi như sau:
1
D3i =
SV xu t s c
0
SV gi i
0
khác
1
SV khá
0
khác
1
khác
1
D2i =
SV y u kém
0
khác
D4i =
D5i =
Lưu ý: Nhóm ng v i giá tr D2i=D3i=D4i=D5i= 0 là
nhóm ñi u khi n
By Tuan Anh(UEH)
II.
H i qui v i bi n ñ c l p ñ u là bi n ñ nh tính.
II.
1. TH bi n ñ nh tính có nhi u hơn hai l a ch n
M t mô hình ñơn gi n mô t quan h gi a ti n lương và
lo i t t nghi p như sau :
Thu th p s li u, ví d :
Yi
(trñ/tháng)
5,0
4,0
3,8
3,5
…
D2i
D3i
D4i
D5i
1
0
0
0
0
1
0
0
0
0
1
0
0
0
0
0
…
By Tuan Anh(UEH)
II.
H i qui v i bi n ñ c l p ñ u là bi n ñ nh tính.
1. TH bi n ñ nh tính có nhi u hơn hai l a ch n
Yi = β1 + β 2 D2i + β 3 D3i + β 4 D4i + β 5 D5i + U i
- Ý nghĩa c a β1 là gì?
- Ý nghĩa c a β2 , β3, β4, β5 là gì?
By Tuan Anh(UEH)
H i qui v i bi n ñ c l p ñ nh tính và ñ nh lư ng
II.
1. M t bi n ñ nh tính và m t bi n ñ nh lư ng
Quay l i ví d v ti n lương , ta mu n ki m tra xem li u
doanh nghi p có tăng lương cho nhân viên theo thâm
niên, ñ ng th i cũng mu n ki m tra xem có phân bi t
ti n lương theo gi i tính hay không ?
H i qui v i bi n ñ c l p ñ nh tính và ñ nh lư ng
1. M t bi n ñ nh tính và m t bi n ñ nh lư ng
Hàm h i quy:
Yi = β1 + β 2 X i + β 3 Di + U i
Yi (trñ/tháng)
• Y : là ti n lương hàng tháng c a nhân viên
• X : S năm kinh nghi m
• Bi n gi D v i Di =1 : nhân viên nam
Di =0 : nhân viên n
Di
5,0
4,0
3,8
3,5
…
Ta l p mô hình h i quy v i các bi n như sau
Xi
10
8
5
5
1
0
0
1
…
Ti n hành h i quy như hàm ba bi n
By Tuan Anh(UEH)
II.
By Tuan Anh(UEH)
H i qui v i bi n ñ c l p ñ nh tính và ñ nh lư ng
1. M t bi n ñ nh tính và m t bi n ñ nh lư ng
Hàm h i quy:
Yi = β1 + β 2 X i + β 3 Di + U i
II.
H i qui v i bi n ñ c l p ñ nh tính và ñ nh lư ng
1. M t bi n ñ nh tính và m t bi n ñ nh lư ng
Làm th nào ñ ki m tra ti n lương có b
hư ng b i s năm kinh nghi m hay không?
nh
- Ý nghĩa c a β1 là gì?
- Ý nghĩa c a β2 là gì?
- Ý nghĩa c a β3 là gì?
By Tuan Anh(UEH)
Làm th nào ñ ki m tra ti n lương có b
hư ng b i gi i tính hay không?
By Tuan Anh(UEH)
nh
II.
H i qui v i bi n ñ c l p ñ nh tính và ñ nh lư ng
1. M t bi n ñ nh tính và m t bi n ñ nh lư ng
Hàm h i quy:
Hàm h i quy c a NV n
Hàm h i quy c a NV nam
Yi = β1 + β 2 X i + U i
Yi = ( β 1 + β 3 ) + β 2 X i + U i
Y
Yi = β1 + β 2 X i + β 3 Di + U i
ˆ
Yi = ( β1 + β 3 ) + β 2 X i
Di = 0 => Hàm h i quy c a nhân viên n
Yi = β1 + β 2 X i + U i
Di = 1 => Hàm h i quy c a nhân viên nam
β1
Yi = (β1 + β3 ) + β2 Xi +Ui
S năm kinh nghi m
Có th nh n xét gì t hai hàm h i quy trên? ( xem ñ th )
By Tuan Anh(UEH)
II.
ˆ
Yi = β1 + β 2 X i
β1+β3
X
By Tuan Anh(UEH)
H i qui v i bi n ñ c l p ñ nh tính và ñ nh lư ng
1. M t bi n ñ nh tính và m t bi n ñ nh lư ng
Làm sao ñ bi t t c ñ tăng lương có khác nhau
gi a nam và n hay không?
Yi = β1 + β 2 X i + β 3 Di + β 4 X i Di + U i
Di = 0 => Hàm h i quy c a nhân viên n
Ta s d ng d ng hàm h i quy:
Yi = β1 + β 2 X i + β 3 Di + β 4 X i Di + U i
Khi ñó bi n Xi.Di ñư c g i là bi n tương tác gi a X và D
Di = 1 => Hàm h i quy c a nhân viên nam
II.
- Ý nghĩa c a β4 là gì?
By Tuan Anh(UEH)
H i qui v i bi n ñ c l p ñ nh tính và ñ nh lư ng
1. M t bi n ñ nh tính và m t bi n ñ nh lư ng
Y
ˆ
Yi = ( β1 + β 3 ) + ( β 2 + β 4 ) X i
β1+β3
- Ý nghĩa c a β3 là gì?
- Ý nghĩa c a β2 là gì?
By Tuan Anh(UEH)
- Ý nghĩa c a β1 là gì?
ˆ
Yi = β1 + β 2 X i
II.
H i qui v i bi n ñ c l p ñ nh tính và ñ nh lư ng
1. M t bi n ñ nh tính và m t bi n ñ nh lư ng
Yi = β1 + β 2 X i + β 3 Di + β 4 X i Di + U i
T hàm h i quy này làm sao ñ bi t t c ñ tăng
lương có khác nhau gi a nam và n hay không?
β1
S năm kinh nghi m
By Tuan Anh(UEH)
X
By Tuan Anh(UEH)
II.
H i qui v i bi n ñ c l p ñ nh tính và ñ nh lư ng
2. Nhi u bi n ñ nh tính và nhi u bi n ñ nh lư ng
N u mô hình có nhi u bi n ñ nh tính, chúng ta có th
xác ñ nh s bi n gi ñư c ñưa vào mô hình như sau:
II.
H i qui v i bi n ñ c l p ñ nh tính và ñ nh lư ng
2. Nhi u bi n ñ nh tính và nhi u bi n ñ nh lư ng
Ví d : Kh o sát các y u t
h c t p c a sinh viên.
k
n = ∑ ( ni − 1)
i =1
Trong ñó: n - là s bi n gi c n thi t ñưa vào mô hình
k - là s bi n ñ nh tính
ni - là s l a ch n c a bi n ñ nh tính th i
By Tuan Anh(UEH)
By Tuan Anh(UEH)
Ví d minh ho
Cho s li u gi thi t v m c lương c a nhân viên
(Y-trñ/năm), s năm kinh nghi m gi ng d y (X) và
gi i tính (Di=1:nam; Di=0:n )
Yi
115
95
120
105
125
110
132
116
Xi
11
9
10
12
13
12
14
14
Di
1
0
1
0
1
0
1
0
Yi
125
140
147
130
128
158
145
Xi
15
15
16
16
17
18
18
By Tuan Anh(UEH)
Và k t qu h i quy này giúp rút ra k t lu n gì ?
By Tuan Anh(UEH)
Nh n xét k t qu h i quy sau :
Di
0
1
1
0
0
1
0
By Tuan Anh(UEH)
nh hư ng ñ n k t qu
nguon tai.lieu . vn