Xem mẫu

  1.  BiÕn cøng lµ t¹i mét ®iÓm nµo ®ã cña l­ìi c­a tÝnh c¬ lý cao h¬n c¸c vïng xung quanh, lóc c¨ng t¹i ®ã øng suÊt Ýt h¬n. NÕu chóng ta uèn l­ìi c­a, t¹i ®ã phÝa trong cã ®é låi. PhÝa ®èi diÖn cã ®é lâm. NÕu quay ng­îc l¹i t¹i ®iÓm ®ã cã ®Æc ®iÓm nh­ tr­íc, phÝa trong sÏ låi vµ phÝa ®èi diÖn lâm. §Ó kh¾c phôc hiÖn t­îng nµy chóng ta cã thÓ gß hoÆc c¸n (h×nh 5.21c), ¸p lùc c¸n gi¶m 17÷30% so víi lùc c¸n c­a ë b¶ng 5.10. H×nh 5.21. S¬ ®å chØ dÉn söa l­ìi c­a säc  BiÕn mÒm lµ t¹i mét ®iÓm nµo ®ã cña l­ìi c­a cã tÝnh c¬ lý kÐm h¬n vïng xung quanh, lóc c¨ng chóng chÞu øng suÊt nhiÒu h¬n. NÕu uèn l­ìi c­a t¹i chç lâm, phÝa ®èi diÖn th× låi. NÕu quay ng­îc c­a l¹i chóng ta l¹i cã kÕt qu¶ nh­ trªn. §Ó kh¾c phôc hiÖn t­îng nµy, chóng ta cã thÓ c¸n trªn m¸y c¸n, víi ®iÒu kiÖn ¸p lùc gi¶m 17  30% so víi b¶ng 5.17. Khi c¸n tõ vïng l©n cËn hai bªn ®iÓm biÕn mÒm (h×nh 5.21 m). H×nh 5.21. S¬ ®å chØ dÉn söa l­ìi c­a säc
  2. * Cong vá ®ç vµ cong chiÒu ngang: hai hiÖn t­îng nµy x¶y ra do øng suÊt kh«ng ®ång nhÊt, chiÒu nµy hoÆc chiÒu kia. §Æt th­íc kiÓm tra ë mÆt trong t¹i vïng ®ã sÏ thÊy ë gi÷a cã khe hë vµ tiÕp xóc ®iÓm gi÷a nÕu ®Æt phÇn låi. §Ó kh¾c phôc, ta tiÕn hµnh c¸n c­a theo h­íng vu«ng gãc ®­êng trôc cong vá “®ç” (h×nh 5.21®). H×nh 5.21. S¬ ®å chØ dÉn söa l­ìi c­a säc
  3. * C¸n vµ söa l­ìi c­a vßng: néi dung cña c¸n c­a trong c­a vßng gièng nh­ ë c­a säc, song do kÕt cÊu, lóc l¾p c­a øng suÊt c¨ng ë phÝa tr­íc thÊp h¬n. V× vËy ë ®©y ngoµi ph­¬ng ph¸p c¸n chÝnh t©m nh­ ë trong c­a säc, th­êng dïng ph­¬ng ph¸p c¸n lÖch t©m. Néi dung ph­¬ng ph¸p c¸n c­a lÖch t©m lµ c¸n ë phÝa sèng c­a víi ¸p lùc cao, cµng ®Õn gÇn r¨ng c­a ¸p lùc cµng thÊp, trõ mét kho¶ng 15  20mm kÓ tõ sèng vµ r¨ng c­a. KÕt qu¶ lµ phÝa tr­íc “ng¾n” h¬n phÝa sèng c­a, lóc c¨ng lùc sÏ tËp trung c¨ng ë phÝa cã r¨ng c­a, lµm cho phÇn nµy cã øng suÊt cao h¬n, t¹o ®­îc ®é cøng v÷ng cÇn thiÕt. NÕu cuèn trßn, l­ìi c­a sÏ cã d¹ng h×nh nãn côt (h×nh 5.22). H×nh 5.23. S¬ ®å xÐt øng suÊt trong l­ìi c­a vßng sau c¸n c­a H×nh 5.22. øng suÊt trong l­ìi c­a vßng
  4. H×nh 5.25. M¸y c¸n vµ söa l­ìi c­a vßng H×nh 5.26. Dông cô ®o ®é c¸n c­a trong l­ìi c­a vßng
  5. * C¸n vµ söa l­ìi c­a ®Üa Do ®ã c¸c phÇn tö cña l­ìi c­a chÞu lùc ly t©m t¸c dông kh¸ lín, nhiÖt ®é phÇn b¶n c­a gÇn víi vïng c¾t gät, bao giê còng lín h¬n ë t©m. Do ®ã phÝa ngoµi vèn “yÕu” h¬n l¹i cµng yÕu vµ v× vËy dÔ cä x¸t víi thµnh bªn v¸n xÎ, dÔ lµm t¨ng thªm l­îng nung nãng l­ìi c­a. KÕt qu¶ cña hiÖn t­îng nãng kh«ng ®Òu, tõ ngoµi vµo nhiÖt ®é thÊp dÇn (h×nh 5.27), lµm cho l­ìi c­a bÞ biÕn d¹ng, thµnh h×nh "lßng ch¶o". Do t¸c dông cña nhiÖt, ®é cøng v÷ng cña c­a ë phÝa ngoµi bao giê còng kÐm h¬n.T¸c dông cña lùc ly t©m ë phÝa ngoµi th× ng­îc l¹i, bao giê còng lín h¬n (kho¶ng σt = 60÷70 N/mm2) cã t¸c dông lµm cho l­ìi c­a thªm cøng v÷ng. Nh­ vËy, trong giíi h¹n ph¸ huû cña nguyªn vËt liÖu chÕ t¹o c­a, lùc ly t©m cã lîi. Khi c­a ®µn håi, nÕu tÇn sè biÕn d¹ng ®µn håi trïng víi tÇn sè dao ®éng cña b¶n th©n l­ìi c­a, hiÖn t­îng céng h­ëng dao ®éng sÏ xuÊt hiÖn, lµm cho biªn ®é dao ®éng ngang lín lªn, l­ìi c­a mÊt kh¶ n¨ng lµm viÖc, nguy hiÓm nhÊt lµ khi b¶n c­a quay trßn trong tr¹ng th¸i l­în cong "vá ®ç", chØ cÇn t¸c dông mét lùc nhá theo chiÒu ngang hiÖn t­îng "xÎ l­în" sÏ x¶y ra. Gi¸ trÞ lùc vu«ng gãc víi b¶n c­a khi xÎ cã thÓ ®¹t (0,2  0,7) Pc - lùc c¾t. tÇn sè dao ®éng riªng cña c­a lµ  vµ d¹ng dao ®éng f phô thuéc vµo tr¹ng th¸i ph©n bè nhiÖt ®é.
  6. H×nh 5.27. Quan hÖ nhiÖt ®é víi H×nh 5.28. D¹ng dao ®éng f cña l­ìi c­a ®Üa b¸n kÝnh l­ìi c­a H×nh 5.28. biÓu thÞ s¬ ®å dao ®éng céng h­ëng víi d¹ng dao ®éng f. Chóng ta thÊy, nÕu t¨ng d¹ng dao ®éng f th× hiÖn t­îng t¨ng l­îng uèn trªn b¶n c­a cµng cao. VËy mét trong nh÷ng vÊn ®Ò c¬ b¶n ®Ó t¨ng ®é cøng v÷ng cña l­ìi c­a ®Üa lµ t¹o sù ®iÒu hoµ nhiÖt ®é trªn b¶n c­a. Söa c­a ph¶i lµ t¹o ®é ph¼ng, ®é ®ång nhÊt cña b¶n c­a.
  7. §Ó gß (c¸n) l­ìi c­a ®Üa, sö dông c«ng cô gß b»ng m¸y hoÆc dïng dông cô b»ng tay (h×nh 5.32), cã hai lo¹i bóa: bóa gß vµ bóa söa (b¶ng 5.10). §Æc ®iÓm cña lo¹i bóa nµy lµ cã ®Çu bóa d¹ng trßn, t¹o sù tËp trung lùc ë ®iÓm gß. Nh÷ng khuyÕt tËt vµ nguyªn t¾c söa c­a cã nh÷ng ®iÓm gÇn gièng nh­ ë c­a säc, c­a vßng, chØ kh¸c lµ ë ®©y thay vµo m¸y c¸n lµ dïng bóa gß. CÇn ®¶m b¶o kü thuËt gß, chiÒu dµy l­ìi c­a cµng nhá, bóa cµng nhÑ, lùc t¸c dông cña bóa thÊp h¬n vµ ng­îc l¹i. C¸ch gß c­a vµ ph­¬ng ph¸p kiÓm tra ®­îc tr×nh bµy ë h×nh 5.33. Gß c­a tuÇn tù tõ ngoµi vµo, c¶ hai mÆt theo tõng vßng, tõng ®iÓm ®èi nhau, c¸ch ch©n r¨ng 60  25 mm, c¸ch vµnh ngoµi ®Üa èp 5  6 mm, tøc lµ c¸ch t©m cña ®Üa c­a 25  50 mm. C¸c ®­êng vßng gß c¸ch nhau 20  30 mm, c¸c ®iÓm gß còng c¸ch nhau 20  30 mm. H×nh 5.32. C¸c lo¹i bóa gß vµ söa khuyÕt tËt trong l­ìi c­a ®Üa
  8. • B¶ng 5.10. §Æc tÝnh bóa gß vµ söa c­a N0 §­êng kÝnh ®Çu bóa, mm ChiÒu dµi bóa, kg ChiÒu dµi c¸n bóa, mm Träng l­îng bóa, kg ChiÒu dµy l­ìi bóa, mm 1,01,2 1 25 90 250 0,45 1,01,6 2 30 90 250 0,90 1,61,8 3 35 100 280 1,35 2,42,7 4 40 120 320 1,80 2,73,4 5 45 150 420 2,20 Ngoµi ph­¬ng ph¸p gß ng­êi ta cßn ¸p dông ph­¬ng ph¸p c¸n c­a ®Üa. M¸y c¸n còng lµ lo¹i m¸y dïng ®Ó c¸n l­ìi c­a vßng, l­ìi c­a säc, song cÇn thªm mét sè phô kiÖn ®Ó g¸ l­ìi c­a ®Üa. Khi c¸n th­êng chØ cÇn c¸n mét hoÆc hai vßng trßn ë c¶ hai mÆt cña b¶n c­a vµ sau mçi lÇn cÇn tiÕn hµnh kiÓm tra, sau khi gß, söa, b¸n kÝnh ®­êng c¸n Rc = 0,6R  0,8R (R- b¸n kÝnh vßng trßn ch©n r¨ng c­a), chóng ta ®­îc s¬ ®å øng suÊt h×nh 5.34 H×nh 5.34. øng suÊt trong l­ìi c­a ®Üa sau khi c¸n
  9. ChÕ ®é c¸n thùc hiÖn theo b¶ng 5.11. Tuú theo ®­êng kÝnh, chiÒu dµy l­ìi c­a mµ møc ®é c¸n c­a cã thÓ kh¸c nhau. ¸p lùc c¸n ®­îc kiÓm tra b»ng ®ång hå ®o ¸p lùc. Sau mét thêi gian dïng, l­ìi c­a cã l­îng hao hôt vÒ b¸n kÝnh, nÕu l­îng hao hôt ®¹t 0,1R th× ph¶i c¸n l¹i, quy tr×nh c¸n nh­ ®· tr×nh bµy ë trªn. • B¶ng 5.11. B¶ng chÕ ®é c¸n l­ìi c­a ®Üa §­êng kÝnh Lùc c¸n trung b×nh §­êng kÝnh Lùc c¸n c­a trung b×nh ChiÒu dµy ChiÒu dµy l­ìi l­ìi c­a D l­ìi c­a b l­ìi c­a D c­a b Theo ®ång hå Theo ®ång hå Tæng lùc N Tæng lùc N mm mm mm mm ®o N/mm (∏B- ®o N/mm (∏B-20) 10 10 20) 320 1,8 1550 550 630 25 1700 600 2,0 1700 600 28 1980 700 2,2 1890 650 30 2260 800 400 2,0 1550 550 28 1840 650 2,2 1700 600 30 2120 750 2,5 1980 700 32 2400 850 500 2,2 1550 550 710 2,5 1840 650 2,8 2120 750
  10. ë nhiÒu n­íc ®Ó ®¶m b¶o ®é æn ®Þnh cña l­ìi c­a ®Üa ng­êi ta cßn ¸p dông hai ph­¬ng ph¸p sau ®©y: Ph­¬ng ph¸p ®iÒu hoµ nhiÖt ®é ë vßng ngoµi cña l­ìi c­a ®Üa. BiÖn ph¸p ®iÒu hoµ nhiÖt ®é ë vïng ngoµi sÏ t¹o ®iÒu kiÖn lµm cho b¶n c­a cøng v÷ng. §Ó thùc hiÖn ®iÒu nµy cã ba c¸ch chñ yÕu sau: - Thæi luång khÝ l¹nh vµo vïng ngoµi cña c­a (h×nh 5.35). Thæi luång khÝ l¹nh vµo vïng nãng cña l­ìi c­a cã chu kú, ®¶m b¶o sù ®iÒu hoµ tù ®éng lµm cho nhiÖt ®é c­a c©n b»ng. - Lµm nãng vïng gi÷a cña b¶n c­a. Ng­îc víi ph­¬ng ph¸p trªn, trong ph­¬ng ph¸p nµy, c©n b»ng nhiÖt ®é gi÷a hai vïng b»ng c¸ch t¹o cho vïng gi÷a cã nhiÖt ®é t­¬ng øng víi vïng ngoµi (h×nh 5.36). - Ph­¬ng ph¸p xÎ r·nh. Néi dung cña ph­¬ng ph¸p nµy lµ t¹o ®iÒu kiÖn tho¸t nhiÖt, t¹o gi·n në "tù do" cho phÇn ngoµi cña ®Üa c­a lóc xÎ (h×nh 3.67). §é dµi kho¶ng 25  30mm, bÒ réng r·nh 3mm, sè r·nh tõ 4  6. Nh­îc ®iÓm cña lo¹i nµy lµ thêi gian phôc vô cña l­ìi c­a sÏ gi¶m xuèng, ®é an toµn kh«ng cao.
  11. H×nh 5.36. Lµm nãng vßng gi÷a l­ìi c­a H×nh 5.35. Lµm l¹nh vßng ngoµi l­ìi c­a
nguon tai.lieu . vn