Xem mẫu

Bài giảng LTTCTT

TÀI LIỆU ĐỌC THÊM
1. Nguyễn Xuân Thành và Đỗ Thiên Anh Tuấn (2017), Bắt mạch

CHÖÔNG 4 & CHÖÔNG 5
TÀI CHÍNH CÔNG VÀ
CHÍNH SÁCH TÀI KHÓA

nợ công Việt Nam, chương trình giảng dạy kinh tế Fubright.
2. Mai Hoàng Chương (2013), Ngân sách cân bằng và tài trợ
thâm hụt ngân sách, chương trình giảng dạy kinh tế Fulbright.
3. Đỗ Thiên Anh Tuấn (2014), Nợ công và quản lý nợ công,
chương trình giảng dạy kinh tế Fulbright.
4. Phạm Xuân Hoan, Hoàng Quốc Tùng (2012), Thu chi ngân

ThS. Đặng Thị Quỳnh Anh

sách nhà nước Việt Nam: phân tích quy mô và khuyến nghị đối
với khuôn khổ pháp lý, Tạp chí Nghiên cứu kinh tế số 415,
tháng 12/2012.

NỘI DUNG
1.
2.
3.
4.

Tổng quan về tài chính công
Ngân sách nhà nước
Kho bạc nhà nước
Chính sách tài khóa

1. Tổng quan về tài chính công



Khái niệm tài chính công



Đặc điểm của tài chính công



Vai trò của tài chính công

Khái niệm tài chính công

Đặc điểm tài chính công

Taøi chính coâng laø heä thoáng caùc quan heä kinh teá döôùi
hình thaùi giaù trò giöõa nhaø nöôùc vaø caùc chuû theå trong
xaõ hoäi, phaùt sinh trong quaù trình nhaø nöôùc taïo taäp vaø
söû duïng caùc nguoàn taøi chính quoác gia nhaèm thöïc hieän
caùc chöùc naêng quaûn lyù kinh teá xaõ hoäi cuûa nhaø nöôùc.

 Hoạt động tài chính công gắn chặt với sở hữu nhà

Tài chính công gồm: ngân sách nhà nước, các quỹ ngoài ngân
sách (quỹ bảo hiểm xã hội, quỹ hỗ trợ tài chính...), tài chính các
đơn vị quản lý hành chính, tài chính các đơn vị sự nghiệp

nước, phục vụ cho lợi ích chung.
 Hoạt động tài chính công gắn chặt với quyền lực
kinh tế chính trị của nhà nước, được tiến hành theo
luật định.
 Hoạt động tài chính công là hoạt động phân phối các
nguồn tài chính, trong đó các khoản thu mang tính
bắt buộc, các khoản chi mang tính cấp phát

Th.S Đặng Thị Quỳnh Anh

1

Bài giảng LTTCTT

Vai trò của tài chính công
2. Ngân sách nhà nước
 Huy động nguồn tài chính đảm bảo nhu cầu chi tiêu
của nhà nước
 Thúc đẩy sự chuyển dịch cơ cấu kinh tế, đảm bảo
kinh tế tăng trưởng ổn định và bền vững.

2.1 Khái niệm NSNN
2.2 Thu NSNN
2.3 Chi NSNN
2.4 Cân bằng thu chi

 Công cụ điều tiết thị trường, bình ổn giá cả hàng hóa
và kiềm chế lạm phát.
 Thực hiện công bằng xã hội thông qua phân phối lại
thu nhập giữa các tầng lớp dân cư

Khaùi nieäm NSNN

NSNN laø toaøn boä caùc khoaûn thu chi
cuûa nhaø nöôùc trong döï toaùn, ñaõ ñöôïc
cô quan nhaø nöôùc coù thaåm quyeàn
quyeát ñònh vaø ñöôïc thöïc hieän trong
moät naêm ñeå ñaûm baûo vieäc thöïc hieän
caùc chöùc naêng, nhieäm vuï cuûa nhaø nöôùc

KHAÙI NIEÄM
Thu NSNN là một phần nguồn tài chính quốc gia được tập
trung để hình thành quỹ tiền tệ của nhà nước nhằm đáp ứng
cho nhu cầu chi tiêu xác định phục vụ cho mục tiêu chung.

2.2 THU NSNN





ÑAËC ÑIEÅM





Thu NSNN là hệ thống các mối quan hệ kinh tế giữa nhà
nước và các chủ thể trong nền kinh tế, phát sinh trong quá
trình nhà nước huy động nguồn tài chính để hình thành quỹ
tiền tệ đáp ứng các nhu cầu chi tiêu.

Th.S Đặng Thị Quỳnh Anh

Khaùi nieäm
Ñaëc ñieåm
Noäi dung kinh teá caùc khoaûn thu NSNN
Các nhân tố ảnh hưởng đến thu NSNN



Thu NSNN ñöôïc hình thaønh töø nhieàu nguoàn khaùc nhau
nhöng ñeàu baét nguoàn töø neàn kinh teá gaén vôùi keát quaû
hoaït ñoäng saûn xuaát kinh doanh.
Mang tính phaùp luaät cao
Ñoäng vieân moïi nguoàn löïc taøi chính moät caùch hôïp lyù.
Khoâng mang tính hoaøn traû tröïc tieáp nhaèm muïc ñích
phaân phoái laïi thu nhaäp quoác daân.

2

Bài giảng LTTCTT

THUEÁ
Thuế

Thuế và các khoản thu
mang tính chất thuế

Nguồn
thu
NSNN

Phí, lệ phí

Thueá laø moät khoaûn ñoùng goùp baét
buoäc cho nhaø nöôùc do phaùp luaät quy
ñònh ñoái vôùi caùc phaùp nhaân vaø theå
nhaân nhaèm ñaùp öùng nhu caàu chi tieâu
cuûa nhaø nöôùc.

Khaùi
nieäm

Thu từ hoạt động kinh tế của
nhà nước

Các khoản thu không
mang tính chất thuế

Thu từ cho thuê, bán tài
nguyên thiên nhiên
Thu hồi tiền cho vay của nhà
nước
Vay hỗ trợ phát triển chính
thức – ODA

Các khoản vay

Ñaëc
ñieåm

Khoâng

mang tính chaát hoaøn traû tröïc tieáp
Ñöôïc thieát laäp treân nguyeân taéc luaät ñònh
 Laø moät hình thöùc phaân phoái laïi thu nhaäp.


Vay ưu đãi
Vay thương mại

THUEÁ T R ỰC THU

THUEÁ
Căn cứ vào
phương thức
thu thuế

Thuế

Thuế trực thu
Thuế gián thu
Thuế hàng hóa
dịch vụ

Căn cứ vào
đối tượng
đánh thuế

Là loại thueá nhà nươc thu trưc tieáp vaøo caùc
́
̣
theå nhaân vaø phaùp nhaân khi coù thu nhaäp
hoaëc taøi saûn ñöôïc quy ñònh noäp thueá.

Khaùi
nieäm

Thuế thu nhập

Ñaëc
ñieåm

Taùc
duïng




Ngöôøi noäp thueá ñoàng thôøi laø ngöôøi chòu thueá
Ñoái töôïng chòu thueá: thu nhaäp, taøi saûn

 Ñieàu tieát thu nhaäp cuûa ngöôøi chòu thueá
vaøo luùc phaùt sinh

Thuế tài sản

THUEÁ GIAÙN THU
Khaùi
nieäm

Là loại thueá ñaùnh vaøo vieäc tieâu duøng
haøng hoùa, dòch vuï treân thò tröôøng vaø ñöôïc
aán ñònh trong giaù caû haøng hoùa vaø cöôùc
phí dòch vuï.
Ngöôøi noäp thueá laø ngöôøi saûn xuaát, kinh
doanh haøng hoùa dòch vuï.
 Ngöôøi chòu thueá: ngöôøi tieâu duøng
 Ñoái töôïng chòu thueá: haøng hoùa, dòch vuï


Ñaëc
ñieåm

Taùc
duïng



Ñieàu tieát thu nhaäp cuûa ngöôøi chòu thueá
khi tieâu duøng haøng hoùa, dòch vuï

Th.S Đặng Thị Quỳnh Anh

Thuế thu
nhập

Là thuế trực thu đánh vào thu nhập
của cá nhân và pháp nhân

Thuế tài
sản

 Là

Thuế hàng
hóa, dịch vụ

thuế trực thu đánh vào quyền sở
hữu, quyền sử dụng tài sản

Thuế xuất nhập khẩu
Thuế GTGT
 Thuế tiêu thụ đặc biệt



3

Bài giảng LTTCTT

MOÄT SOÁ LOAÏI THUEÁ

PHÍ VAØ LEÄ PHÍ
Phí laø khoaûn thu mang tính chaát buø ñaép moät phaàn chi
phí thöôøng xuyeân vaø baát thöôøng veà caùc dòch vuï coâng
coäng hoaëc duy trì, tu boå caùc coâng trình keát caáu haï taàng
KTXH phuïc vuï cho ngöôøi noäp phí

Thueá giaù trò gia taêng
Thueá tieâu thuï ñaëc bieät
 Thueá thu nhaäp doanh nghieäp
 Thueá xuaát, nhaäp khaåu
 Thueá thu nhaäp caù nhaân



CÁC KHOẢN THU KHÔNG MANG TÍNH CHẤT THUẾ
 Thu

töø baùn taøi saûn thuoäc sôû höõu nhaø nöôùc trong
quaù trình coå phaàn hoùa.

 Thu

töø baùn caùc cô sôû kinh teá cuûa nhaø nöôùc cho
caùc thaønh phaàn kinh teá khaùc

 Thu

töø cho thueâ hoaëc baùn taøi nguyeân thieân
nhieân

 Thu

Leä phí laø khoaûn thu baét buoäc ñoái vôùi phaùp nhaân vaø
theå nhaân khi nhaø nöôùc cung caáp lôïi ích hoaëc dòch vuï
chuyeân duøng naøo ñoù, mang tính chaát hoaøn traû tröïc
tieáp.

CÁC NHÂN TỐ ẢNH HƯỞNG ĐẾN THU NSNN
 GDP

bình quân đầu người



Tỷ suất lợi nhuận bình quân của nền kinh tế



Tiềm năng về tài nguyên quốc gia



Tổ chức bộ máy thu ngân sách



Các chính sách của nhà nước

hồi tiền cho vay của nhà nước

CÁC BIỆN PHÁP TĂNG THU NSNN
Tăng cường tổ chức bộ máy thu nộp thuế: chuyển giá của các
công ty có vốn ĐTNN, trốn thuế, gian lận thuế, nợ thuế..
Giải pháp vĩ mô thúc đẩy kinh tế tăng trưởng
Tìm kiếm khai thác các nguồn tài nguyên thiên nhiên mới
Tăng thu từ hoạt động kinh tế của nhà nước

Th.S Đặng Thị Quỳnh Anh

2.3 CHI NGAÂN SAÙCH NHAØ NÖÔÙC
Khaùi nieäm
Noäi dung kinh teá caùc khoaûn chi NSNN
- Chi thöôøng xuyeân
- Chi ñaàu tö phaùt trieån
- Chi traû nôï vay

4

Bài giảng LTTCTT

KHAÙI NIEÄM

NỘI DUNG KINH TẾ CÁC KHOẢN CHI NSNN
Chi sự nghiệp

Chi NSNN theå hieän quan heä tieàn teä
hình thaønh trong quaù trình phaân
phoái vaø söû duïng quyõ NSNN trang
traûi cho caùc chi phí hoaït ñoäng cuûa
boä maùy nhaø nöôùc vaø thöïc hieän caùc
chöùc naêng KTXH maø nhaø nöôùc
ñaûm nhaän.

Chi thường xuyên

Chi quản lý nhà nước
Quốc phòng, an ninh
Xây dựng công trình kết cấu
hạ tầng KTXH

Chi đầu tư phát
triển

Hỗ trợ vốn và đầu tư các
DNNN
Chi dự trữ quốc gia

Chi trả nợ

Chi trả nợ gốc và lãi do
chính phủ vay

Mục đích các khoản chi NSNN:
 Chi thường xuyên: các khoản chi nhằm duy trì hoạt
động thường xuyên của nhà nước.
 Chi đầu tư phát triển: các khoản chi dài hạn nhằm làm
tăng cơ sở vật chất của đất nước và thúc đẩy tăng
trưởng kinh tế.
 Chi trả nợ và viện trợ: các khoản chi để nhà nước
thực hiện nghĩa vụ trả nợ các khoản đã vay trong
nước, vay nước ngoài khi đến hạn và các khoản chi
làm nghĩa vụ quốc tế.
 Chi dự trữ là những khoản chi ngân sách nhà nước để
bổ sung quỹ dự trữ nhà nước và quỹ dự trữ tài chính.

CÁC NHÂN TỐ ẢNH HƯỞNG ĐẾN CHI NSNN

2.4. TRẠNG THÁI CỦA NSNN

2.4. TRẠNG THÁI CỦA NSNN

 Sự

phát triển của lực lượng sản xuất

 Chế

độ xã hội

 Khả

năng tích lũy của nền kinh tế

 Bộ

máy quản lý nhà nước

 Nhiệm

vụ kinh tế xã hội của nhà nước trong
từng thời kỳ.

 Trạng thái của NSNN

 Trạng thái của NSNN: cân bằng, thặng dư, thâm hụt

 Nguyên tắc cân đối NSNN

 Nguyên tắc cân đối NSNN

 Thâm hụt NSSN và giải pháp

 Thâm hụt NSNN

Th.S Đặng Thị Quỳnh Anh

5

nguon tai.lieu . vn