Bài giảng LTTCTT
TÀI LIỆU ĐỌC THÊM
1. Nguyễn Xuân Thành và Đỗ Thiên Anh Tuấn (2017), Bắt mạch
CHÖÔNG 4 & CHÖÔNG 5
TÀI CHÍNH CÔNG VÀ
CHÍNH SÁCH TÀI KHÓA
nợ công Việt Nam, chương trình giảng dạy kinh tế Fubright.
2. Mai Hoàng Chương (2013), Ngân sách cân bằng và tài trợ
thâm hụt ngân sách, chương trình giảng dạy kinh tế Fulbright.
3. Đỗ Thiên Anh Tuấn (2014), Nợ công và quản lý nợ công,
chương trình giảng dạy kinh tế Fulbright.
4. Phạm Xuân Hoan, Hoàng Quốc Tùng (2012), Thu chi ngân
ThS. Đặng Thị Quỳnh Anh
sách nhà nước Việt Nam: phân tích quy mô và khuyến nghị đối
với khuôn khổ pháp lý, Tạp chí Nghiên cứu kinh tế số 415,
tháng 12/2012.
NỘI DUNG
1.
2.
3.
4.
Tổng quan về tài chính công
Ngân sách nhà nước
Kho bạc nhà nước
Chính sách tài khóa
1. Tổng quan về tài chính công
Khái niệm tài chính công
Đặc điểm của tài chính công
Vai trò của tài chính công
Khái niệm tài chính công
Đặc điểm tài chính công
Taøi chính coâng laø heä thoáng caùc quan heä kinh teá döôùi
hình thaùi giaù trò giöõa nhaø nöôùc vaø caùc chuû theå trong
xaõ hoäi, phaùt sinh trong quaù trình nhaø nöôùc taïo taäp vaø
söû duïng caùc nguoàn taøi chính quoác gia nhaèm thöïc hieän
caùc chöùc naêng quaûn lyù kinh teá xaõ hoäi cuûa nhaø nöôùc.
Hoạt động tài chính công gắn chặt với sở hữu nhà
Tài chính công gồm: ngân sách nhà nước, các quỹ ngoài ngân
sách (quỹ bảo hiểm xã hội, quỹ hỗ trợ tài chính...), tài chính các
đơn vị quản lý hành chính, tài chính các đơn vị sự nghiệp
nước, phục vụ cho lợi ích chung.
Hoạt động tài chính công gắn chặt với quyền lực
kinh tế chính trị của nhà nước, được tiến hành theo
luật định.
Hoạt động tài chính công là hoạt động phân phối các
nguồn tài chính, trong đó các khoản thu mang tính
bắt buộc, các khoản chi mang tính cấp phát
Th.S Đặng Thị Quỳnh Anh
1
Bài giảng LTTCTT
Vai trò của tài chính công
2. Ngân sách nhà nước
Huy động nguồn tài chính đảm bảo nhu cầu chi tiêu
của nhà nước
Thúc đẩy sự chuyển dịch cơ cấu kinh tế, đảm bảo
kinh tế tăng trưởng ổn định và bền vững.
2.1 Khái niệm NSNN
2.2 Thu NSNN
2.3 Chi NSNN
2.4 Cân bằng thu chi
Công cụ điều tiết thị trường, bình ổn giá cả hàng hóa
và kiềm chế lạm phát.
Thực hiện công bằng xã hội thông qua phân phối lại
thu nhập giữa các tầng lớp dân cư
Khaùi nieäm NSNN
NSNN laø toaøn boä caùc khoaûn thu chi
cuûa nhaø nöôùc trong döï toaùn, ñaõ ñöôïc
cô quan nhaø nöôùc coù thaåm quyeàn
quyeát ñònh vaø ñöôïc thöïc hieän trong
moät naêm ñeå ñaûm baûo vieäc thöïc hieän
caùc chöùc naêng, nhieäm vuï cuûa nhaø nöôùc
KHAÙI NIEÄM
Thu NSNN là một phần nguồn tài chính quốc gia được tập
trung để hình thành quỹ tiền tệ của nhà nước nhằm đáp ứng
cho nhu cầu chi tiêu xác định phục vụ cho mục tiêu chung.
2.2 THU NSNN
ÑAËC ÑIEÅM
Thu NSNN là hệ thống các mối quan hệ kinh tế giữa nhà
nước và các chủ thể trong nền kinh tế, phát sinh trong quá
trình nhà nước huy động nguồn tài chính để hình thành quỹ
tiền tệ đáp ứng các nhu cầu chi tiêu.
Th.S Đặng Thị Quỳnh Anh
Khaùi nieäm
Ñaëc ñieåm
Noäi dung kinh teá caùc khoaûn thu NSNN
Các nhân tố ảnh hưởng đến thu NSNN
Thu NSNN ñöôïc hình thaønh töø nhieàu nguoàn khaùc nhau
nhöng ñeàu baét nguoàn töø neàn kinh teá gaén vôùi keát quaû
hoaït ñoäng saûn xuaát kinh doanh.
Mang tính phaùp luaät cao
Ñoäng vieân moïi nguoàn löïc taøi chính moät caùch hôïp lyù.
Khoâng mang tính hoaøn traû tröïc tieáp nhaèm muïc ñích
phaân phoái laïi thu nhaäp quoác daân.
2
Bài giảng LTTCTT
THUEÁ
Thuế
Thuế và các khoản thu
mang tính chất thuế
Nguồn
thu
NSNN
Phí, lệ phí
Thueá laø moät khoaûn ñoùng goùp baét
buoäc cho nhaø nöôùc do phaùp luaät quy
ñònh ñoái vôùi caùc phaùp nhaân vaø theå
nhaân nhaèm ñaùp öùng nhu caàu chi tieâu
cuûa nhaø nöôùc.
Khaùi
nieäm
Thu từ hoạt động kinh tế của
nhà nước
Các khoản thu không
mang tính chất thuế
Thu từ cho thuê, bán tài
nguyên thiên nhiên
Thu hồi tiền cho vay của nhà
nước
Vay hỗ trợ phát triển chính
thức – ODA
Các khoản vay
Ñaëc
ñieåm
Khoâng
mang tính chaát hoaøn traû tröïc tieáp
Ñöôïc thieát laäp treân nguyeân taéc luaät ñònh
Laø moät hình thöùc phaân phoái laïi thu nhaäp.
Vay ưu đãi
Vay thương mại
THUEÁ T R ỰC THU
THUEÁ
Căn cứ vào
phương thức
thu thuế
Thuế
Thuế trực thu
Thuế gián thu
Thuế hàng hóa
dịch vụ
Căn cứ vào
đối tượng
đánh thuế
Là loại thueá nhà nươc thu trưc tieáp vaøo caùc
́
̣
theå nhaân vaø phaùp nhaân khi coù thu nhaäp
hoaëc taøi saûn ñöôïc quy ñònh noäp thueá.
Khaùi
nieäm
Thuế thu nhập
Ñaëc
ñieåm
Taùc
duïng
Ngöôøi noäp thueá ñoàng thôøi laø ngöôøi chòu thueá
Ñoái töôïng chòu thueá: thu nhaäp, taøi saûn
Ñieàu tieát thu nhaäp cuûa ngöôøi chòu thueá
vaøo luùc phaùt sinh
Thuế tài sản
THUEÁ GIAÙN THU
Khaùi
nieäm
Là loại thueá ñaùnh vaøo vieäc tieâu duøng
haøng hoùa, dòch vuï treân thò tröôøng vaø ñöôïc
aán ñònh trong giaù caû haøng hoùa vaø cöôùc
phí dòch vuï.
Ngöôøi noäp thueá laø ngöôøi saûn xuaát, kinh
doanh haøng hoùa dòch vuï.
Ngöôøi chòu thueá: ngöôøi tieâu duøng
Ñoái töôïng chòu thueá: haøng hoùa, dòch vuï
Ñaëc
ñieåm
Taùc
duïng
Ñieàu tieát thu nhaäp cuûa ngöôøi chòu thueá
khi tieâu duøng haøng hoùa, dòch vuï
Th.S Đặng Thị Quỳnh Anh
Thuế thu
nhập
Là thuế trực thu đánh vào thu nhập
của cá nhân và pháp nhân
Thuế tài
sản
Là
Thuế hàng
hóa, dịch vụ
thuế trực thu đánh vào quyền sở
hữu, quyền sử dụng tài sản
Thuế xuất nhập khẩu
Thuế GTGT
Thuế tiêu thụ đặc biệt
3
Bài giảng LTTCTT
MOÄT SOÁ LOAÏI THUEÁ
PHÍ VAØ LEÄ PHÍ
Phí laø khoaûn thu mang tính chaát buø ñaép moät phaàn chi
phí thöôøng xuyeân vaø baát thöôøng veà caùc dòch vuï coâng
coäng hoaëc duy trì, tu boå caùc coâng trình keát caáu haï taàng
KTXH phuïc vuï cho ngöôøi noäp phí
Thueá giaù trò gia taêng
Thueá tieâu thuï ñaëc bieät
Thueá thu nhaäp doanh nghieäp
Thueá xuaát, nhaäp khaåu
Thueá thu nhaäp caù nhaân
CÁC KHOẢN THU KHÔNG MANG TÍNH CHẤT THUẾ
Thu
töø baùn taøi saûn thuoäc sôû höõu nhaø nöôùc trong
quaù trình coå phaàn hoùa.
Thu
töø baùn caùc cô sôû kinh teá cuûa nhaø nöôùc cho
caùc thaønh phaàn kinh teá khaùc
Thu
töø cho thueâ hoaëc baùn taøi nguyeân thieân
nhieân
Thu
Leä phí laø khoaûn thu baét buoäc ñoái vôùi phaùp nhaân vaø
theå nhaân khi nhaø nöôùc cung caáp lôïi ích hoaëc dòch vuï
chuyeân duøng naøo ñoù, mang tính chaát hoaøn traû tröïc
tieáp.
CÁC NHÂN TỐ ẢNH HƯỞNG ĐẾN THU NSNN
GDP
bình quân đầu người
Tỷ suất lợi nhuận bình quân của nền kinh tế
Tiềm năng về tài nguyên quốc gia
Tổ chức bộ máy thu ngân sách
Các chính sách của nhà nước
hồi tiền cho vay của nhà nước
CÁC BIỆN PHÁP TĂNG THU NSNN
Tăng cường tổ chức bộ máy thu nộp thuế: chuyển giá của các
công ty có vốn ĐTNN, trốn thuế, gian lận thuế, nợ thuế..
Giải pháp vĩ mô thúc đẩy kinh tế tăng trưởng
Tìm kiếm khai thác các nguồn tài nguyên thiên nhiên mới
Tăng thu từ hoạt động kinh tế của nhà nước
Th.S Đặng Thị Quỳnh Anh
2.3 CHI NGAÂN SAÙCH NHAØ NÖÔÙC
Khaùi nieäm
Noäi dung kinh teá caùc khoaûn chi NSNN
- Chi thöôøng xuyeân
- Chi ñaàu tö phaùt trieån
- Chi traû nôï vay
4
Bài giảng LTTCTT
KHAÙI NIEÄM
NỘI DUNG KINH TẾ CÁC KHOẢN CHI NSNN
Chi sự nghiệp
Chi NSNN theå hieän quan heä tieàn teä
hình thaønh trong quaù trình phaân
phoái vaø söû duïng quyõ NSNN trang
traûi cho caùc chi phí hoaït ñoäng cuûa
boä maùy nhaø nöôùc vaø thöïc hieän caùc
chöùc naêng KTXH maø nhaø nöôùc
ñaûm nhaän.
Chi thường xuyên
Chi quản lý nhà nước
Quốc phòng, an ninh
Xây dựng công trình kết cấu
hạ tầng KTXH
Chi đầu tư phát
triển
Hỗ trợ vốn và đầu tư các
DNNN
Chi dự trữ quốc gia
Chi trả nợ
Chi trả nợ gốc và lãi do
chính phủ vay
Mục đích các khoản chi NSNN:
Chi thường xuyên: các khoản chi nhằm duy trì hoạt
động thường xuyên của nhà nước.
Chi đầu tư phát triển: các khoản chi dài hạn nhằm làm
tăng cơ sở vật chất của đất nước và thúc đẩy tăng
trưởng kinh tế.
Chi trả nợ và viện trợ: các khoản chi để nhà nước
thực hiện nghĩa vụ trả nợ các khoản đã vay trong
nước, vay nước ngoài khi đến hạn và các khoản chi
làm nghĩa vụ quốc tế.
Chi dự trữ là những khoản chi ngân sách nhà nước để
bổ sung quỹ dự trữ nhà nước và quỹ dự trữ tài chính.
CÁC NHÂN TỐ ẢNH HƯỞNG ĐẾN CHI NSNN
2.4. TRẠNG THÁI CỦA NSNN
2.4. TRẠNG THÁI CỦA NSNN
Sự
phát triển của lực lượng sản xuất
Chế
độ xã hội
Khả
năng tích lũy của nền kinh tế
Bộ
máy quản lý nhà nước
Nhiệm
vụ kinh tế xã hội của nhà nước trong
từng thời kỳ.
Trạng thái của NSNN
Trạng thái của NSNN: cân bằng, thặng dư, thâm hụt
Nguyên tắc cân đối NSNN
Nguyên tắc cân đối NSNN
Thâm hụt NSSN và giải pháp
Thâm hụt NSNN
Th.S Đặng Thị Quỳnh Anh
5
nguon tai.lieu . vn