Bài giảng Lý thuyết tài chính tiền tệ: Chương 12 - ThS.Đặng Thị Quỳnh Anh

Bài giảng LTTCTT

NỘI DUNG
I. CẦU TIỀN
II.CUNG TIỀN
III.QUAN HỆ CUNG CẦU TIỀN

ThS. Đặng Thị Quỳnh Anh

I. CẦU TIỀN
1. Khái niệm mức cầu tiền
2. Các học thuyết về cầu tiền
3. Các nhân tố ảnh hưởng đến cầu tiền tệ

2. Các học thuyết về cầu tiền
a. Hoïc thuyeát soá löôïng tieàn teä cuûa K.Marx
b. Hoïc thuyeát soá löôïng tieàn teä cuûa Fisher
c. Hoïc thuyeát soá löôïng tieàn teä cuûa tröôøng phaùi
Cambridge
d. Hoïc thuyeát soá löôïng tieàn teä cuûa Keynes
e. Hoïc thuyeát soá löôïng tieàn teä hieän ñaïi cuûa Friedman

ThS.Đặng Thị Quỳnh Anh

1. Khái niệm
Cầu tiền tệ là số lượng tiền cần thiết
phục vụ cho lưu thông hàng hóa, dịch
vụ và cất giữ tài sản trong nền kinh tế
trong một thời kỳ nhất định.

a. Hoïc thuyeát soá löôïng tieàn teä cuûa K.Marx

(1818 -1883)

Laø ngöôøi saùng laäp Chuû nghóa xaõ hoäi
khoa hoïc.
Taùc phaåm noåi tieáng: Boä Tö baûn,
Tuyeân ngoân Ñaûng Coäng Saûn, Choáng
Ñuyrinh…
Hoïc thuyeát soá löôïng tieàn teä ñöôïc ñeà
caäp trong quyeån 1 Tö baûn.

1

Bài giảng LTTCTT

a. Hoïc thuyeát soá löôïng tieàn teä cuûa K.Marx

(1818 -1883)

Noäi dung cuûa Quy luaät löu thoâng tieàn teä:
Khoái löôïng tieàn caàn thieát cho löu thoâng phuï thuoäc
vaøo toång giaù caû haøng hoaù dòch vuï ñang löu thoâng
vaø voøng quay bình quaân cuûa tieàn teä trong moät thôøi
gian nhaát ñònh

Möùc caàu tieàn teä ñaày ñuû

Md 

H  BT  BC  DH
V

Möùc caàu tieàn toång quaùt

Md 

P.Y H

V
V

Md: möùc caàu tieàn teä
V: soá voøng quay bình quaân cuûa ñoàng tieàn trong löu thoâng
P: giaù caû haøng hoaù dòch vuï
Y: toång saûn phaåm haøng hoaù, dòch vuï
H = P.Y: toång giaù trò haøng hoaù, dòch vuï

b. Hoïc thuyeát soá löôïng tieàn teä cuûa Fisher
(1867 -1947)
 Laø nhaø kinh teá hoïc ngöôøi Myõ, ñaïi
dieän cuûa hoïc thuyeát soá löôïng tieàn teä
taân coå ñieån

BT: toång giaù trò caùc khoaûn thanh toaùn buø tröø

 Taùc phaåm noåi tieáng: “Söùc mua cuûa
tieàn teä” xuaát baûn naêm 1911

BC: toång giaù trò haøng hoaù mua baùn chòu trong kyø chöa
ñeán haïn thanh toaùn

 Laø ngöôøi tìm ra moái quan heä giöõa laõi
suaát vaø laïm phaùt

DH: toång giaù trò haøng hoaù mua baùn chòu kyø tröôùc vaø ñaõ
ñeán haïn thanh toaùn trong kyø naøy

c. Hoïc thuyeát soá löôïng tieàn teä cuûa tröôøng phaùi
Cambridge

Quan ñieåm chính
Möùc caàu tieàn laø haøm soá cuûa thu nhaäp, laõi suaát khoâng
aûnh höôûng ñeán caàu tieàn.

Md 

P.Y
V

V: toác ñoä löu thoâng tieàn teä (laø moät haèng soá)

 Hoïc thuyeát soá löôïng tieàn teä cuûa tröôøng phaùi
Cambridge ñöôïc thöïc hieän bôûi moät nhoùm caùc nhaø
kinh teá hoïc thuoäc tröôøng ñaïi hoïc Cambridge ôû Anh
 Caùc ñaïi dieän cuûa tröôøng phaùi naøy: Alfred Mashall,
Arthur Cacil Pigou, John Maynard Keynes.

Md: phuï thuoäc vaøo thu nhaäp danh nghóa P.Y

ThS.Đặng Thị Quỳnh Anh

2

Bài giảng LTTCTT

d. Hoïc thuyeát soá löôïng tieàn teä cuûa Keynes
(1883 – 1948)

Quan ñieåm chính
Caàu tieàn teä laø haøm soá cuûa thu nhaäp vaø laõi
suaát. Toác ñoä löu thoâng tieàn teä khoâng phaûi laø
haèng soá.

M d  k.PY

 Taùc

phaåm noåi tieáng: “Lyù thuyeát
toång quaùt veà vieäc laøm, laõi suaát vaø
tieàn teä”

 Laø ngöôøi khai sinh ra kinh teá
hoïc vó moâ hieän ñaïi

Caùch giaûi thích cuûa tröôøng phaùi Cambridge veà aûnh
höôûng cuûa laõi suaát ñeán caàu tieàn?

Quan ñieåm chính

d. Hoïc thuyeát soá löôïng tieàn teä cuûa Keynes

 V khoâng phaûi laø moät haèng soá vaø coù moái töông quan

thuaän vôùi laõi suaát.

 Mức cầu tieàn teä laø haøm soá cuûa thu nhaäp vaø laõi suaát

Md 

P .Y
V

 Taïi sao Md phuï thuoäc tyû leä nghòch vôùi
laõi suaát?
Taïi sao toác ñoä löu thoâng tieàn teä khoâng
phaûi laø haèng soá ?

Md
 f (i, Y )
P
,

Taïi sao Md phuï thuoäc tyû leä nghòch vôùi laõi suaát?

Phaùt trieån môùi trong hoïc thuyeát cuûa Keynes
Do William Baumol vaø James Tobin thöïc hieän

Ñoäng cô
giao dòch

Caàu giao dòch tyû leä thuaän
vôùi thu nhaäp

Ñoäng cô
döï phoøng

Caàu döï phoøng tyû leä thuaän
vôùi thu nhaäp

Ñoäng cô
ñaàu cô

Caàu ñaàu cô tyû leä nghòch
vôùi laõi suaát

ThS.Đặng Thị Quỳnh Anh

Khi laõi suaát taêng soá tieàn maët ñöôïc naém giöõ cho muïc
ñích giao dòch giaûm, toác ñoä löu thoâng tieàn teä taêng leân.
Hay caàu giao dòch cuõng tyû leä nghòch vôùi laõi suaát
Khi laõi suaát taêng laøm taêng chi phí cô hoäi cho vieäc naém
giöõ tieàn döï phoøng neân soá dö tieàn döï phoøng giaûm. Hay
caàu döï phoøng cuõng tyû leä nghòch vôùi laõi suaát.

3

Bài giảng LTTCTT

e. Hoïc thuyeát soá löôïng tieàn teä cuûa Milton Friedman
 Friedman (1912 – 2006), ñaït giaûi Nobel
1976, thuoäc tröôøng phaùi tieàn teä hieän ñaïi.

 Taùc phaåm noåi tieáng “ Lyù thuyeát soá löôïng
tieàn teä: moät caùch nhìn môùi” 1956.

Quan ñieåm chính cuûa Friedman
 Tốc ñoä löu thoâng tieàn teä khoâng phaûi laø haèng
soá
 Caàu tieàn teä laø haøm soá cuûa thu nhaäp vaø lôïi töùc
döï tính cuûa nhöõng taøi saûn khaùc so vôùi lôïi töùc
döï tính cuûa tieàn

Md 

P.Y
V

Quan ñieåm chính cuûa Friedman

Haøm caàu tieàn



Md
 f Y, rb_ rm , re  rm ,  e _ rm

_
+
P



 Y: Thu nhaäp thöôøng xuyeân döï tính

 rm : lôïi töùc döï tính veà tieàn maët
 rb : lôïi töùc döï tính veà traùi phieáu
 re : lôïi töùc döï tính veà voán coå phaàn thöôøng
 e : tyû leä laïm phaùt döï tính

3. Caùc nhaân toá aûnh höôûng ñeán caàu tieàn theo
quan ñieåm hieän ñaïi
a. Thu nhaäp vaø nhu caàu giao dòch thanh toaùn
b. Chi phí cô hoäi cuûa vieäc giöõ tieàn
c. Taâm lyù, thoùi quen vaø sôû thích cuûa ngöôøi daân

ThS.Đặng Thị Quỳnh Anh

 Friedman chia taøi saûn laøm 3 nhoùm: traùi phieáu, coå
phieáu vaø haøng hoùa. Ñoäng cô naém giöõ caùc taøi saûn
naøy laø lôïi töùc döï kieán thu ñöôïc töø moãi taøi saûn so vôùi
lôïi töùc döï kieán thu ñöôïc töø tieàn (laõi suaát ngaân haøng
vaø quy moâ dòch vuï ngaân haøng cung caáp cho khaùch
haøng)
 Lôïi töùc döï kieán thu ñöôïc töø traùi phieáu cao hôn lôïi
töùc thu ñöôïc töø tieàn moïi ngöôøi seõ naém giöõ traùi
phieáu -> caàu tieàn giaûm, V taêng.
 Toác ñoä löu thoâng khoâng phaûi laø haèng soá nhöng coù
theå döï baùo ñöôïc V = Y/f(i,Y)

II. CUNG TIỀN
1.
2.
3.
4.

Khái niệm mức cung tiền
Các phép đo cung tiền tệ
Quá trình cung ứng tiền tệ
Các nhân tố ảnh hưởng đến cung tiền tệ

4

Bài giảng LTTCTT

1. Khái niệm mức cung tiền
Mức cung tiền tệ là số lượng tiền tệ
thực tế được cung ứng vào trong lưu
thông trong một thời kỳ nhất định

Các phép đo lượng tiền cung ứng:
Phép đo tiền hẹp M1
Phép đo tiền rộng M2
Phép đo tiền mở rộng M3
Phép đo tiền tài sản M4 (L)

2. Các phép đo mức cung tiền
 Khối cung tiền M1 (phép đo tiền hẹp)

M1 = M0 + D
MS = M0 + D
M0: tiền mặt ngoài ngân hàng
D: tiền gửi tài khoản thanh toán của cá nhân, tổ
chức hiện có ở các ngân hàng.

2. Các phép đo mức cung tiền

2. Các phép đo mức cung tiền

Khối cung tiền M2 (phép đo tiền rộng)

Khối cung tiền M4 (phép đo tiền tài sản)

M2 = M1 + T
T: các tài khoản tiền gửi tiết kiệm, tiền gửi có kỳ hạn.

MS = M0 + D + T

M4 = M3 + S
S: Chứng khoán ngắn hạn có tính lỏng cao
[

MS = M0 + D + T + K + S

Khối cung tiền M3 (phép đo tiền mở rộng)

M3 = M2 + K
K: tiền gửi của các định chế tài chính khác

MS = M0 + D + T + K

Phép đo mức cung tiền của FED
Khối cung tiền M2 (phép đo tiền rộng) gồm:
 M1
 Tiền gửi có kỳ hạn, số lượng nhỏ
 Đô la Châu Âu (Eurodollars) có kỳ hạn ngắn
 Hợp đồng mua lại qua đêm

3. Quaù trình cung öùng tieàn teä
3.1 Ngaân haøng trung öông
Cung öùng tieàn maët
3.2 Ngaân haøng thöông maïi
Taïo buùt teä

 Cổ phần quỹ tương trợ thị trường tiền tệ (phi tổ
chức)

ThS.Đặng Thị Quỳnh Anh

5