1. Trang Chủ
  2. Chính trị học
  3. Bài giảng Lý luận nhà nước và pháp luật: Bài 6 - ThS. Nguyễn Hoàng Mỹ Linh

Bài giảng Lý luận nhà nước và pháp luật: Bài 6 - ThS. Nguyễn Hoàng Mỹ Linh

Bài giảng Lý luận nhà nước và pháp luật - Bài 6: Hệ thống pháp luật xã hội chủ nghĩa Việt Nam khái niệm và đặc điểm của hệ thống pháp luật chủ nghĩa Việt Nam; căn cứ để phân định ngành luật và các ngành luật trong hệ thống pháp luật xã hội chủ nghĩa Việt Nam; Luật hành chính Việt Nam; Luật dân sự Việt Nam, Luật hình sự Việt Nam, ngành Luật quốc tế. BÀI 6 HỆ THỐNG PHÁP LUẬT XÃ HỘI CHỦ NGHĨA VIỆT NAM ThS. Nguyễn Hoàng Mỹ Linh Giảng viên trường Đại học Ngoại Thương 1 MỤC TIÊU BÀI HỌC 1. Xác định đư

Thể loại Tài liệu miễn phí Chính trị học

Số trang 91

Ngày tạo 3/17/2021 12:43:44 PM +00:00

Loại tệp PDF

Kích thước 0.90 M

Tên tệp

Tải Bài giảng Lý luận nhà nước và pháp luật: Bài 6 - T... (.pdf)

Xem mẫu

  1. BÀI 6 HỆ THỐNG PHÁP LUẬT XÃ HỘI CHỦ NGHĨA VIỆT NAM ThS. Nguyễn Hoàng Mỹ Linh Giảng viên trường Đại học Ngoại Thương 1
  2. MỤC TIÊU BÀI HỌC 1. Xác định được các lĩnh 2. Phân tích được một số 3. Phân tích được một số vực pháp luật của Nước nội dung cơ bản của 3 lĩnh vực nội dung cơ bản của Cộng hòa xã hội chủ nghĩa pháp luật quan trọng trong ngành luật quốc tế đó là: Việt Nam. hệ thống pháp luật xã hội • Công pháp quốc tế; chủ nghĩa Việt Nam, đó là: • Tư pháp quốc tế. • Luật hành chính; • Luật hình sự; • Luật dân sự. 2
  3. NỘI DUNG BÀI HỌC 6.1 Khái niệm và đặc điểm của hệ thống pháp luật xã hội chủ nghĩa Việt Nam Căn cứ để phân định ngành luật và các ngành luật trong hệ thống 6.2 pháp luật xã hội chủ nghĩa Việt Nam 6.3 Luật hành chính Việt Nam 6.4 Luật dân sự Việt Nam 6.5 Luật hình sự Việt Nam 6.6 Ngành luật quốc tế 3
  4. 6.1. KHÁI NIỆM VÀ ĐẶC ĐIỂM CỦA HỆ THỐNG PHÁP LUẬT XÃ HỘI CHỦ NGHĨA VIỆT NAM 6.1.1. Khái niệm 6.1.2. Đặc điểm của hệ thống pháp luật xã hội chủ nghĩa Việt Nam 4
  5. 6.2. CĂN CỨ ĐỂ PHÂN ĐỊNH NGÀNH LUẬT VÀ CÁC NGÀNH LUẬT TRONG HỆ THỐNG PHÁP LUẬT XÃ HỘI CHỦ NGHĨA VIỆT NAM 6.2.1. Căn cứ để phân định ngành luật 6.2.2. Các ngành luật trong hệ thống pháp luật xã hội chủ nghĩa Việt Nam 5
  6. 6.2.1. CĂN CỨ ĐỂ PHÂN ĐỊNH NGÀNH LUẬT Căn cứ để phân định ngành luật Đối tượng điều chỉnh Phương pháp điều chỉnh Là những quan hệ xã hội được pháp luật Là những cách thức tác động pháp luật điều chỉnh có chung tính chất (cùng loại), lên các quan hệ xã hội. phát sinh trong lĩnh vực nhất định của đời sống xã hội. Phụ thuộc vào ý chí của Nhà nước và Phụ thuộc vào ý chí của người ban hành các điều kiện chính trị, xã hội khác… pháp luật và nội dung, tính chất của quan hệ xã hội đó (chính là đối tượng điều chỉnh của ngành luật đó). 6
  7. 6.2.2. CÁC NGÀNH LUẬT TRONG HỆ THỐNG PHÁP LUẬT XÃ HỘI CHỦ NGHĨA VIỆT NAM Luật hiến pháp Luật Luật tố tụng Luật lao động (Luật Nhà nước) môi trường hình sự Luật Luật Luật Luật tố tụng hôn nhân và hành chính ngân hàng hành chính gia đình Luật dân sự Luật kinh tế Luật tài chính …… Luật tố tụng Luật hình sự Luật đất đai dân sự 7
  8. 6.3. LUẬT HÀNH CHÍNH VIỆT NAM 6.3.1. Khái quát chung về luật hành chính 6.3.2. Một số nội dung cơ bản của pháp luật hành chính Việt Nam 8
  9. 6.3.1. KHÁI QUÁT CHUNG VỀ LUẬT HÀNH CHÍNH a. Khái niệm Luật hành chính Là hệ thống các quy phạm pháp luật điều chỉnh những quan hệ xã hội phát sinh trong quá trình tổ chức và thực hiện hoạt động chấp hành và điều hành của Nhà nước trên các lĩnh vực khác nhau của đời sống xã hội. 9
  10. 6.3.1. KHÁI QUÁT CHUNG VỀ LUẬT HÀNH CHÍNH (tiếp theo) b. Đối tượng điều chỉnh Luật hành chính điều chỉnh các quan hệ xã hội hình thành trong lĩnh vực quản lý hành chính nhà nước trên các lĩnh vực như kinh tế, văn hóa, xã hội, quốc phòng và an ninh chính trị trong cả nước, ở từng địa phương hay từng ngành. 10
  11. 6.3.1. KHÁI QUÁT CHUNG VỀ LUẬT HÀNH CHÍNH (tiếp theo) b. Đối tượng điều chỉnh  Cụ thể bao gồm 4 nhóm sau: Quan hệ phát sinh trong hoạt động chấp hành và điều hành của các cơ quan quản lý nhà nước đối với mọi mặt của đời sống xã hội. Quan hệ phát sinh trong hoạt động tổ chức và công tác nội bộ của cơ quan quản lý nhà nước. Quan hệ mang tính chất chấp hành và điều hành, phát sinh trong hoạt động tổ chức và công tác nội bộ của các cơ quan kiểm sát, cơ quan xét xử, cơ quan quyền lực. Một số quan hệ xã hội mang tính chất chấp hành và điều hành khi các cơ quan nhà nước (không phải cơ quan quản lý) và một số tổ chức chính trị - xã hội được trao quyền thực hiện một số chức năng quản lý nhà nước cụ thể. 11
  12. 6.3.1. KHÁI QUÁT CHUNG VỀ LUẬT HÀNH CHÍNH (tiếp theo) c. Phương pháp điều chỉnh Phương pháp điều chỉnh chủ yếu của luật hành chính là phương pháp mệnh lệnh – quyền uy (còn được gọi là phương pháp hành chính). 12
  13. 6.3.1. KHÁI QUÁT CHUNG VỀ LUẬT HÀNH CHÍNH (tiếp theo) c. Phương pháp điều chỉnh Chủ thể mang quyền lực nhà nước, Chủ thể phải chấp hành nhân danh nhà nước quyền lực nhà nước (1) (2) (1) (2) • Đơn phương đưa ra quyết định quản lý; • Chấp hành quyết định quản lý; • Kiểm tra, giám sát việc thực hiện; • Chấp hành sự kiểm tra, giám sát; • Sử dụng biện pháp cưỡng chế để • Nếu không thực hiện quyết định đảm bảo quyết định được thực hiện.  phải chịu những chế tài nhất định. 13
  14. 6.3.1. KHÁI QUÁT CHUNG VỀ LUẬT HÀNH CHÍNH (tiếp theo) d. Quan hệ pháp luật hành chính Khái niệm Quan hệ pháp luật hành chính Là các quan hệ xã hội trong lĩnh vực quản lý, chỉ huy, điều hành các mặt của đời sống xã hội và được các quy phạm của luật hành chính điều chỉnh. 14
  15. 6.3.1. KHÁI QUÁT CHUNG VỀ LUẬT HÀNH CHÍNH (tiếp theo) d. Quan hệ pháp luật hành chính Phân loại Quan hệ pháp luật Quan hệ pháp luật hành chính dọc hành chính ngang Hình thành giữa các chủ thể có quan hệ Hình thành giữa các chủ thể không có lệ thuộc về mặt tổ chức. quan hệ lệ thuộc về mặt tổ chức. Ví dụ: Giữa Chính phủ với các Bộ, cơ quan Ví dụ: Giữa Bộ, ngành với nhau; giữa ngang Bộ; giữa Chính phủ với Ủy ban cơ quan hành chính nhà nước với tổ chức nhân dân cấp tỉnh. xã hội, với công dân, người nước ngoài. 15
  16. 6.3.1. KHÁI QUÁT CHUNG VỀ LUẬT HÀNH CHÍNH (tiếp theo) e. Hệ thống pháp luật hành chính Là sự phân chia các quy phạm của luật hành chính thành các chế định cụ thể: Phần chung • Là các chế định liên quan đến tất cả các ngành, các lĩnh vực của quản lý Nhà nước. • Bao gồm:  Các nguyên tắc cơ bản của quản lý nhà nước:  Vị trí, thẩm quyền của các cơ quan, đơn vị trong bộ máy hành chính nhà nước;  Thủ tục hành chính và các văn bản hành chính;  Quy chế pháp lý hành chính đối với cán bộ, công chức;  Quy chế pháp lý hành chính đối với công dân, tổ chức xã hội, người nước ngoài, người không quốc tịch;  Trách nhiệm hành chính;  Chế độ pháp lý về công tác thanh tra và giải quyết khiếu nại, tố cáo;  Chế độ pháp lý về việc giải quyết các vụ án hành chính (Tố tụng hành chính). 16
  17. 6.3.1. KHÁI QUÁT CHUNG VỀ LUẬT HÀNH CHÍNH (tiếp theo) e. Hệ thống pháp luật hành chính Phần riêng • Là các chế định điều chỉnh các quan hệ quản lý, điều hành các lĩnh vực, các mặt hoạt động cụ thể của đời sống xã hội. • Bao gồm:  Quản lý hành chính nhà nước về an ninh chính trị;  Quản lý hành chính nhà nước về trật tự an toàn xã hội;  Quản lý hành chính nhà nước về kinh tế;  Quản lý hành chính nhà nước về văn hóa, xã hội;  Quản lý hành chính nhà nước về khoa học-công nghệ;  Quản lý hành chính nhà nước về y tế;  Quản lý hành chính nhà nước về giáo dục;  Quản lý hành chính nhà nước về tôn giáo;  Quản lý hành chính nhà nước về đối ngoại… 17
  18. 6.3.2. MỘT SỐ NỘI DUNG CƠ BẢN CỦA PHÁP LUẬT HÀNH CHÍNH VIỆT NAM a. Cơ quan hành chính nhà nước Cơ sở pháp lý • Hiến pháp nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam năm 2013; • Luật Tổ chức Chính phủ năm 2015; • Luật Tổ chức Chính quyền địa phương năm 2015; • Một số văn bản hướng dẫn có liên quan khác. 18
  19. 6.3.2. MỘT SỐ NỘI DUNG CƠ BẢN CỦA PHÁP LUẬT HÀNH CHÍNH VIỆT NAM a. Cơ quan hành chính nhà nước Khái niệm Cơ quan hành chính nhà nước: Là một bộ phận của bộ máy nhà nước (một loại cơ quan nhà nước) do Nhà nước thành lập để thực hiện chức năng quản lý hành chính nhà nước.  Đây là chủ thể chủ yếu của quan hệ pháp luật hành chính. 19
  20. 6.3.2. MỘT SỐ NỘI DUNG CƠ BẢN CỦA PHÁP LUẬT HÀNH CHÍNH VIỆT NAM (tiếp theo) a. Cơ quan hành chính nhà nước Phân loại (1) Căn cứ theo cơ sở pháp lý của việc thành lập Thành lập trên cơ sở Hiến pháp quy định Thành lập trên cơ sở các đạo luật, (còn gọi là các cơ quan hiến định) các văn bản dưới luật • Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ: Cơ quan • Tổng cục, Cục, Vụ, Sở, Ban: Trực thuộc các hành chính nhà nước cao nhất; cơ quan hiến định; • Các Bộ, cơ quan ngang Bộ: Cơ quan của • Đơn vị hành chính sự nghiệp cơ sở: Trong các Chính phủ thực hiện quản lý một ngành, một lĩnh vực văn hóa, y tế, giáo dục, quốc phòng, lĩnh vực trong phạm vi cả nước; trật tự, trị an, quản lý thị trường. • Ủy ban nhân dân các địa phương: Các cơ quan hành chính ở địa phương. 20
nguon tai.lieu . vn
Chính trị học Báo chí - Truyền thông Xã hội học Giáo dục học Tâm lý học Lịch sử - Văn hoá Triết học Ngôn ngữ học Thư viện thông tin Văn học nước ngoài Ngư nghiệp Hành chính - Pháp luật Địa lý - Địa danh Văn học Việt nam Lịch sử Đảng CNXH - KH Tư Tưởng HCM Ngụ ngôn - Cổ tích Ca dao - Tục ngữ Hoá học Sinh học Y khoa - Dược Kinh tế học