Xem mẫu
- • KHÁI NIỆM LỢI ÍCH-CHI PHÍ
• 1. Lợi ích là sự thỏa mãn nhu cầu, ước muốn hoặc ý thích
• 2. Chi phí là sự giảm thỏa mãn nhu cầu, ước muốn hoặc ý
thích
• Nếu một người thích tình trạng b hơn tình trạng a hiện tại
thì lợi ích ròng của người đó ở tình trạng b phải >0
• Bb –Cb >0
• NGUYÊN TẮC QUYẾT ĐỊNH CỦA XÃ HỘI
• 1. WTP: willingness to pay: đo lường mức
độ yêu thích của cá nhân đối với điều gì đó
2. WTA: willingness to acept: đo lường mưc độ
không yêu thích của cá nhân với điều gì đó,
nhưng họ sẵn lòng nhận mức đền bù để chấp
nhận điều đó i =n i =n
∑WTPi − ∑WTAi > 0
i =1 i =1
- Ví dụ: Người thứ 1 có WTP để chuyển sang tình
trạng A là: WTP1=10 triệu đồng
Người thứ 2 có WTP để chuyển sang tình trạng A là:
WTP2=8 triệu đồng
Người thứ 3 có WTA để chuyển sang tình trạng A là:
WTA3=6 triệu đồng
Người thứ 4 có WTA để chuyển sang tình trạng A là:
WTA4=5 triệu đồng
(WTP1+WTP2) –(WTA3+WTA4) =
(10+8)-(6+5) = 7>0
Do đó việc chuyển sang tình trạng A có lợi cho tồn
xã hội
- Có 2 cách đo lường WTP:
- Đo lường WTP trực tiếp: dùng giá thị trường . Cách
này đo lường thiệt hại dưới dạng mất mát thu nhập
hoặc năng suất, sản lượng bị giảm, chi tiêu cần thiết
để bù đắp thiệt hại môi trường
- Đo lường WTP gián tiếp: tính WTP của cá nhân
thông qua hành vi tiêu dùng của họ hoặc hỏi trực
tiếp. Cách này được sử dụng khi không có giá thị
trường thực hoặc giá thị trường chỉ phản ánh một
phần giá trị môi trường
- Quá trình phân tích lợi ích-chi phí bao gồm 4 bước:
Nhận dạng dự án hay chương trình (phạm
vi, bối cảnh nghiên cứu)
Mô tả định lượng các nhân tố nhập lượng
hay xuất lượng
Ước lượng các chi phí và lợi ích xã hội của
các nhân tố
So sánh lợi ích-chi phí
- Nhận dạng dự án hay chương trình (phạm vi, bối
cảnh nghiên cứu)
Dự án SX:nhà máy xử lý rác, phục hồi bãi biển, lò
thiêu rác thải độc hại…
Chương trình quản lý: nhằm mục đích thi hành qui
định pháp luật về môi trường: tiêu chuẩn xả thải,
lực chọn công nghệ, cách thức xả thải, qui định về
sử dụng đất…
Phạm vi: toàn cầu,quốc gia,vùng, địa phương
Địa điểm
Thời gian
các nhóm liên quan
liên kết với các dự án, chương trình khác
- Mô tả định lượng các nhân tố nhập lượng,xuất lượng
VD: dự án xây dựng một nhà máy xử lý nước
thải
Nhập lượng: đặc tính kỹ thuật của nhà máy,
nhập lượng để xây dựng và vận hành
Xuất lượng:lượng nước được xử lý hàng
ngày, hàng tháng, hàng năm
- Öôùc löôïng caùc chi phí,lôïi ích xaõ hoäi cuûa
caùc nhaân toá
Đo lường các lợi ích và chi phí bằng tiền
vd: ô nhiễm nước làm giảm diện tích đất ngập
mặn nuôi tôm: giá trị thiệt hại do ô nhiễm nước
= diện tích đất ngập mặn giảm đi (do các nhà
sinh học cung cấp)x sản lượng nghêu/đơn vị diện
tích (ha)xgiá nghêu thị trường (khảo sát giá ngoài
chợ)
- Öôùc löôïng caùc chi phí,lôïi ích xaõ hoäi cuûa
caùc nhaân toá
Đo lường WTP bằng thay đổi thặng dư tiêu
dùng: thặng dư tiêu dùng đo lường lợi ích ròng
của một người có được từ tiêu dùng một lượng
hàng hóa
- P
TDTD từ tiêu dùng hàng
hóa tư nhân được đo
5
bằng diện tích vùng nằm
dưới đường cầu, trên
a
3 đường giá , giới hạn bởi
lượng hàng hóa từ 0 đơn
2
vị đến lượng hàng hóa
tiêu thụ
4 6 10 Q
Khi P=3$/kg, người tiêu dùng mua 4kg,TDTD=vùng a
Khi P=2$/kg, vùng tô đậm là TDTD tăng thêm
- P
diện tích vùng nằm
dưới đường cầu, giới
5
hạn bởi 2 lượng tiêu
dùng đại diện cho WTP
3 của người TD cho sự gia
b tăng chất lượng môi
2
trường
aa
4 6 10 Chất lượng môi trường
Giả sử ở mức chất lượng ban đầu là 4 đơn vị WTP của
người TD=3; 1 dự án công nâng mức chất lượng lên 6 đơn
vị. WTP của người TD=2, TDTD thay đổi là dt hình chữ
nhật a+dt tam giác b= 5
- So sánh lợi ích-chi phí
Tính lợi ích ròng của dự án hay chương trình
(NB): lợi ích ròng là phần chênh lệch giữa tổng
lợi ích và tổng chi phí.
Tổng lợi ích=tổng thiệt hại giamû đi (phần nằm
dưới đường MEC)
Tổng chi phí: tổng chi phí xử lý tăng thêm (phần
nằm dưới đường MCA)
Phải chiết khấu các giá trị lợi ích và chi phí
trước khi tính lợi ích ròng
Nếu có nhiều dự án phải chọn dự án có lợi ích
ròng lớn nhất trong giới hạn ngân sách cho
phép
- VD: dự án kiểm soát khí thải từ nhà máy giấy
Tổng lợi ích:
- Người dân hưởng chất lượng khơng khí tốt hơn WTP là 1892
triệu $
- Chủ nông trại xung quanh nhà máy giảm được thiệt hại cây
trồng, vật nuôi do ô nhiễm không khí gây ra 382 tr.$
- cải thiện môi trường sống của nhiều sinh vật A triệu $
Tổng chi phí:
- Mua máy móc thíêt bị: 580 triệu $
- Chi phí vận hành: 56 triệu $
- Quan trắc và cưỡng chế thi hành: 96 triệu $
Lợi ích ròng: (1892+382+A) –(580+560+96) = 1038+A
- VD: 3 dự án đầu tư nâng cấp hệ thống xử lý nước thải đô
thị
• Xử lý bậc cao: nước xử lý hoàn toàn sạch,
không còn chất thải, vi trùng, vi khuẩn
• Xử lý thông thường : nước xử lý không còn
chất thải, nhưng có thể còn một số vi trùng, vi
khuẩn
• Xử lý sơ cấp: nước xử lý hết chất thải, nhưng
còn vi trùng, vi khuẩn
- VD: 3 dự án đầu tư nâng cấp hệ thống xử lý nước thải đô
thị
Lôïi ích (trieäu $/naêm)
0 1 2 3 4 5
Cao 0 50 50 70 80 80
Thöôøng 0 50 50 50 50 50
Sô caáp 10 20 20 20 20 20
Chi phí (trieäu $/naêm)
0 1 2 3 4 5
Cao 100 50 20 20 20 20
Thöôøng 50 25 15 15 15 15
Sô caáp 25 15 10 10 10 10
- VD: lợi ích ròng của 3 dự án: giá trị hiện hành, giá trị hiện
tại với suất chiết khấu r = 5%
Giaù trò hieän haønh cuûa lôïi ích roøng (trieäu
$/naêm)
0 1 2 3 4 5
Cao -100 0 30 50 60 60
Thöôøng -50 25 35 35 35 35
Sô caáp -15 5 10 10 10 10
Giaù trò hieän taïi cuûa lôïi ích roøng r=5%
(trieäu $/naêm)
0 1 2 3 4 5
Cao -100 0 27,2 43,1 49,3 47,0
1 9 6 1
- VD: Tổng hiện giá của 3 dự án
Giaù trò hieän taïi cuûa lôïi ích roøng (trieäu $)
0 1 2 3 4 5 Toån
g PV
Cao -100 0 27,2 43,19 49,36 47,01 66,7
1 7
Thöôøn -50 23,81 31,7 30,23 28,79 27,42 92
g 5
Sô caáp -15 4,76 9,07 8,64 7,84 23,54 23,5
4
Nên chọn dự án có tổng hiện giá lớn nhất
- III.Phân tích lợi ích-chi phí theo thời gian
• Thông thường người ta thích lợi ích hiện tại
hơn tương lai
• Lãi kép: Số tiền V sau 1 năm = V + lãi
• V(1)= V + Vr = V(1+r)
• Sau 2 năm V(2) = (V+Vr)+(V+Vr)r=
• V+Vr+Vr+Vr2= V(1+2r+r2)=V(1+r)2
• …..
• Sau 12 năm V(12)=(1+r)12V
• Chiết khấu giá trị hiện tại: là khái niệm
ngược với lãi kép
• Giá trị hiện tại của số tiền V nhận được sau
5 năm là:
• V/(1+r)5
- Nên chọn suất chiết khấu nào?
Suất chiết khấu quá thấp= coi 1 đồng
hiện tại gần bằng 1 đồng ở những thời
điểm khác xu hướng chọn những
dự án có lợi ích ròng cao trong dài hạn
Suất chiết khấu quá cao = coi 1 đồng
hiện tại có giá trị cao hơn nhìều 1 đồng
trong tương lai xu hướng chọn
những dự án có lợi ích ròng cao trong
ngắn hạn
nguon tai.lieu . vn