Xem mẫu
25/09/2017
Mục tiêu
Chương 7
Kế toán doanh thu, chi phí và xác
định kết quả kinh doanh
TRƯỜNG ĐẠI HỌC MỞ TPHCM, KHOA KẾ TOÁN- KIỂM TOÁN
• Sau khi học xong chương này, sinh viên có thể:
– Trình bày những vấn đề cơ bản liên quan đến doanh
thu, chi phí và kết quả kinh doanh, bao gồm khái
niệm, ghi nhận, đánh giá và trình bày trên báo cáo
tài chính.
– Nhận diện và vận dụng các tài khoản kế toán thích
hợp trong việc xử lý các giao dịch liên quan đến
doanh thu, chi phí và xác định kết quả kinh doanh.
– Ý nghĩa của thông tin qua các tỷ số tài chính.
1
2
Nội dung 1
Nội dung
Khái niệm, ghi nhận, đánh giá doanh
thu và chi phí
• Khái niệm, ghi nhận, đánh giá doanh thu và
chi phí.
• Vận dụng hệ thống tài khoản để ghi chép các
giao dịch liên quan đến doanh thu và chi phí.
• Trình bày doanh thu, chi phí trên BCTC.
• Ý nghĩa thông tin qua các tỷ số tài chính.
3
4
25/09/2017
Phân loại doanh thu
Doanh thu
DOANH THU VÀ THU NHẬP KHÁC
DOANH THU
DOANH THU
BÁN HÀNG
DOANH THU
CC DỊCH VỤ
• Doanh thu là tổng giá trị các lợi ích kinh tế doanh
nghiệp thu được trong kỳ kế toán:
– Phát sinh từ các hoạt động sản xuất kinh doanh
thông thường và các hoạt động khác của doanh
nghiệp
– Góp phần làm tăng vốn chủ sở hữu nhưng
không bao gồm các khoản góp vốn của cổ đông
hoặc của chủ sở hữu.
THU NHẬP KHÁC
LÃI, TiỀN BẢN QUYỀN, CỔ TỨC,
LN ĐƯỢC CHIA
Lưu ý: Doanh thu được định nghĩa và xem xét riêng biệt với chi phí
5
6
DOANH THU BÁN
HÀNG HÓA
Ghi nhận doanh thu
• 05 điều kiện ghi nhận doanh thu bán hàng.
• Một số trường hợp không ghi nhận doanh
thu bán hàng.
• Một số khoản giảm trừ doanh thu
– Chiết khấu thương mại
– Giảm giá hàng bán
– Hàng bán bị trả lại
• Doanh thu bán hàng
• Doanh thu cung cấp dịch vụ
• Doanh thu từ lãi, tiền bản quyền, cổ tức và LN
được chia
7
8
25/09/2017
Điều kiện ghi nhận
• DN đã chuyển giao phần lớn rủi ro
và lợi ích gắn liền với quyền sở hữu
sản phẩm hoặc hàng hóa cho người
mua;
• DN không còn quyền quản lý hàng
hóa như người sở hữu hàng hóa
hoặc quyền kiểm soát hàng hóa;
• Doanh thu được xác định tương đối
chắc chắn;
• DN đã thu được hoặc sẽ thu được
lợi ích kinh tế từ giao dịch bán hàng;
• Xác định được chi phí liên quan đến
giao dịch bán hàng.
Bài tập thực hành
• Xác định thời điểm ghi nhận DT của mỗi giao dịch dưới
đây:
– Siêu thị A bán hàng và cho phép người mua hàng trả
lại hàng trong thời gian 10 ngày không cần nói lý do,
miễn là hàng còn nguyên vẹn.
– DN xuất hóa đơn và vận chuyển hàng từ TP. HCM ra
Hà Nội để giao cho khách hàng theo phương thức
chuyển hàng.
– Cty Hoàng Nhân giao hàng cho công ty Hoàng Nghĩa
tại kho của bên mua. Do 2 giám đốc quen nhau nên kế
toán của Hoàng Nhân chưa biết giá bán là bao nhiêu.
9
Bài tập thực hành
10
Xác định doanh thu
– Cty Hoàn Cầu giao hàng hóa cho Cty Nhất Phương,
trong hợp đồng có qui định, sau khi lắp đặt thành
một hệ thống, vận hành ổn định thì mới chấp nhận
số hàng trên (do yêu cầu kỹ thuật) và được Hoàn
Cầu đồng ý.
– Siêu thị X bán phiếu quà tặng có mệnh giá từ
100.000đ cho đến 500.000đ. Người có phiếu quà
tặng được mua tất cả hàng hóa có tại siêu thị và
phải mua bằng hoặc cao hơn số tiền ghi trên phiếu.
Phiếu có giá trị 12 tháng.
• Thực chất là xác định số tiền ghi nhận DT
• Theo VAS 14, “DT được được xác định theo
giá trị hợp lý của các khoản đã thu hoặc sẽ
thu được sau khi trừ đi các khoản giảm trừ
doanh thu”.
11
12
25/09/2017
Giá trị hợp lý
Bài tập thực hành
• DN mua và bán ngay 200 đv hàng hoá, giá bán
chưa thuế GTGT là 43trđ/đv; giá mua chưa thuế
GTGT là 41 trđ/đv. Lô hàng trên chịu thuế GTGT
10%. Thu chi bằng tiền mặt.
• DN xuất bán một lô hàng A chịu thuế tiêu thụ đặc
biệt. Lô hàng A có giá bán chưa thuế GTGT (đã
bao gồm thuế TTĐB) là 70 triệu đồng, thuế GTGT
10%, chưa thu tiền. Cho biết, thuế TTĐB của lô
hàng trên là 20 triệu đồng.
• Yêu cầu: Xác định doanh thu bán hàng, doanh
thu thuần.
• Là giá thoả thuận giữa hai bên mua bán – không
bao gồm các khoản thuế gián thu phải nộp, như
thuế GTGT (kể cả trường hợp nộp thuế GTGT theo
phương pháp trực tiếp), thuế TTĐB, thuế xuất
khẩu, thuế bảo vệ môi trường.
• Trường hợp các khoản thuế gián thu phải nộp mà
không tách riêng ngay được tại thời điểm phát sinh
giao dịch, có thể ghi nhận doanh thu bao gồm cả
số thuế gián thu nhưng định kỳ phải ghi giảm
doanh thu đối với số thuế gián thu phải nộp.
13
Bán hàng trả chậm
14
Bài tập thực hành
• Doanh thu bán hàng là giá bán trả ngay, không bao gồm
• Ngày 01.01.20X0 doanh nghiệp bán một lô hàng
cho trả chậm chia đều trong 3 năm. Giá bán chưa
thuế GTGT của lô hàng này nếu trả tiền ngay là
400 triệu đồng. Nếu trả góp trong 3 năm thì giá trả
góp chưa thuế GTGT là 460 triệu đồng. Thuế suất
thuế GTGT là 10%.
• Yêu cầu: Xác định DTBH, DT thuần, DTTC của
năm 20X0, 20X1 và 20X2.
lãi trả chậm.
• Thuế GTGT tính trên giá bán trả ngay, không tính trên lãi
trả chậm.
• Nợ phải thu bao gồm cả lãi trả chậm.
• Lãi trả chậm sẽ ghi nhận như một khoản doanh thu nhận
trước, sau đó phân bổ vào DT hoạt động tài chính trong
suốt thời gian trả chậm.
15
16
25/09/2017
Các khoản giảm
doanh thu
Bài tập thực hành
• Doanh nghiệp bán một lô hàng cho khách hàng A,
tổng giá bán chưa thuế GTGT là 100 triệu đồng,
thuế suất thuế GTGT 10%. Doanh nghiệp đã xuất
hàng cho người mua và người mua đã chấp nhận
sẽ thanh toán. Do mua hàng với khối lượng lớn,
người mua được hưởng chiết khấu thương mại là
2%, được trừ trực tiếp trên hoá đơn.
Yêu cầu: Xác định doanh thu thuần bán hàng trong
nghiệp vụ trên.
• Chiết khấu thương mại: Là khoản giảm trừ
cho người mua do họ mua sản phẩm, hàng
hóa dịch vụ có số lượng hay giá trị lớn theo
thỏa thuận về chiết khấu thương mại đã ghi
trên hợp đồng mua bán hoặc các cam kết
mua bán hàng.
17
18
Phân biệt với chiết khấu
thanh toán
Bài tập thực hành
• Là khoản tiền mà bên bán cho bên mua
hưởng do khách hàng thanh toán tiền sớm.
• Chỉ liên quan đến thu hồi nợ phải thu nên
không được ghi giảm doanh thu bán hàng
mà ghi tăng chi phí tài chính.
DN cho khách hàng hưởng chiết khấu nếu doanh số
mua đạt từ 200 trđ trở lên.
• Ngày 17/4: DN bán cho khách hàng A lô hàng hóa,
giá bán chưa thuế GTGT là 80 trđ.
• Ngày 12/5: DN bán cho khách hàng A lô hàng hóa,
giá bán chưa thuế GTGT là 130trđ. Khách hàng
được hưởng chiết khấu 2% trừ vào hóa đơn ngày
12/5.
Yêu cầu: Xác định doanh thu bán hàng, doanh thu
thuần.
19
20
nguon tai.lieu . vn
Mục tiêu
Chương 7
Kế toán doanh thu, chi phí và xác
định kết quả kinh doanh
TRƯỜNG ĐẠI HỌC MỞ TPHCM, KHOA KẾ TOÁN- KIỂM TOÁN
• Sau khi học xong chương này, sinh viên có thể:
– Trình bày những vấn đề cơ bản liên quan đến doanh
thu, chi phí và kết quả kinh doanh, bao gồm khái
niệm, ghi nhận, đánh giá và trình bày trên báo cáo
tài chính.
– Nhận diện và vận dụng các tài khoản kế toán thích
hợp trong việc xử lý các giao dịch liên quan đến
doanh thu, chi phí và xác định kết quả kinh doanh.
– Ý nghĩa của thông tin qua các tỷ số tài chính.
1
2
Nội dung 1
Nội dung
Khái niệm, ghi nhận, đánh giá doanh
thu và chi phí
• Khái niệm, ghi nhận, đánh giá doanh thu và
chi phí.
• Vận dụng hệ thống tài khoản để ghi chép các
giao dịch liên quan đến doanh thu và chi phí.
• Trình bày doanh thu, chi phí trên BCTC.
• Ý nghĩa thông tin qua các tỷ số tài chính.
3
4
25/09/2017
Phân loại doanh thu
Doanh thu
DOANH THU VÀ THU NHẬP KHÁC
DOANH THU
DOANH THU
BÁN HÀNG
DOANH THU
CC DỊCH VỤ
• Doanh thu là tổng giá trị các lợi ích kinh tế doanh
nghiệp thu được trong kỳ kế toán:
– Phát sinh từ các hoạt động sản xuất kinh doanh
thông thường và các hoạt động khác của doanh
nghiệp
– Góp phần làm tăng vốn chủ sở hữu nhưng
không bao gồm các khoản góp vốn của cổ đông
hoặc của chủ sở hữu.
THU NHẬP KHÁC
LÃI, TiỀN BẢN QUYỀN, CỔ TỨC,
LN ĐƯỢC CHIA
Lưu ý: Doanh thu được định nghĩa và xem xét riêng biệt với chi phí
5
6
DOANH THU BÁN
HÀNG HÓA
Ghi nhận doanh thu
• 05 điều kiện ghi nhận doanh thu bán hàng.
• Một số trường hợp không ghi nhận doanh
thu bán hàng.
• Một số khoản giảm trừ doanh thu
– Chiết khấu thương mại
– Giảm giá hàng bán
– Hàng bán bị trả lại
• Doanh thu bán hàng
• Doanh thu cung cấp dịch vụ
• Doanh thu từ lãi, tiền bản quyền, cổ tức và LN
được chia
7
8
25/09/2017
Điều kiện ghi nhận
• DN đã chuyển giao phần lớn rủi ro
và lợi ích gắn liền với quyền sở hữu
sản phẩm hoặc hàng hóa cho người
mua;
• DN không còn quyền quản lý hàng
hóa như người sở hữu hàng hóa
hoặc quyền kiểm soát hàng hóa;
• Doanh thu được xác định tương đối
chắc chắn;
• DN đã thu được hoặc sẽ thu được
lợi ích kinh tế từ giao dịch bán hàng;
• Xác định được chi phí liên quan đến
giao dịch bán hàng.
Bài tập thực hành
• Xác định thời điểm ghi nhận DT của mỗi giao dịch dưới
đây:
– Siêu thị A bán hàng và cho phép người mua hàng trả
lại hàng trong thời gian 10 ngày không cần nói lý do,
miễn là hàng còn nguyên vẹn.
– DN xuất hóa đơn và vận chuyển hàng từ TP. HCM ra
Hà Nội để giao cho khách hàng theo phương thức
chuyển hàng.
– Cty Hoàng Nhân giao hàng cho công ty Hoàng Nghĩa
tại kho của bên mua. Do 2 giám đốc quen nhau nên kế
toán của Hoàng Nhân chưa biết giá bán là bao nhiêu.
9
Bài tập thực hành
10
Xác định doanh thu
– Cty Hoàn Cầu giao hàng hóa cho Cty Nhất Phương,
trong hợp đồng có qui định, sau khi lắp đặt thành
một hệ thống, vận hành ổn định thì mới chấp nhận
số hàng trên (do yêu cầu kỹ thuật) và được Hoàn
Cầu đồng ý.
– Siêu thị X bán phiếu quà tặng có mệnh giá từ
100.000đ cho đến 500.000đ. Người có phiếu quà
tặng được mua tất cả hàng hóa có tại siêu thị và
phải mua bằng hoặc cao hơn số tiền ghi trên phiếu.
Phiếu có giá trị 12 tháng.
• Thực chất là xác định số tiền ghi nhận DT
• Theo VAS 14, “DT được được xác định theo
giá trị hợp lý của các khoản đã thu hoặc sẽ
thu được sau khi trừ đi các khoản giảm trừ
doanh thu”.
11
12
25/09/2017
Giá trị hợp lý
Bài tập thực hành
• DN mua và bán ngay 200 đv hàng hoá, giá bán
chưa thuế GTGT là 43trđ/đv; giá mua chưa thuế
GTGT là 41 trđ/đv. Lô hàng trên chịu thuế GTGT
10%. Thu chi bằng tiền mặt.
• DN xuất bán một lô hàng A chịu thuế tiêu thụ đặc
biệt. Lô hàng A có giá bán chưa thuế GTGT (đã
bao gồm thuế TTĐB) là 70 triệu đồng, thuế GTGT
10%, chưa thu tiền. Cho biết, thuế TTĐB của lô
hàng trên là 20 triệu đồng.
• Yêu cầu: Xác định doanh thu bán hàng, doanh
thu thuần.
• Là giá thoả thuận giữa hai bên mua bán – không
bao gồm các khoản thuế gián thu phải nộp, như
thuế GTGT (kể cả trường hợp nộp thuế GTGT theo
phương pháp trực tiếp), thuế TTĐB, thuế xuất
khẩu, thuế bảo vệ môi trường.
• Trường hợp các khoản thuế gián thu phải nộp mà
không tách riêng ngay được tại thời điểm phát sinh
giao dịch, có thể ghi nhận doanh thu bao gồm cả
số thuế gián thu nhưng định kỳ phải ghi giảm
doanh thu đối với số thuế gián thu phải nộp.
13
Bán hàng trả chậm
14
Bài tập thực hành
• Doanh thu bán hàng là giá bán trả ngay, không bao gồm
• Ngày 01.01.20X0 doanh nghiệp bán một lô hàng
cho trả chậm chia đều trong 3 năm. Giá bán chưa
thuế GTGT của lô hàng này nếu trả tiền ngay là
400 triệu đồng. Nếu trả góp trong 3 năm thì giá trả
góp chưa thuế GTGT là 460 triệu đồng. Thuế suất
thuế GTGT là 10%.
• Yêu cầu: Xác định DTBH, DT thuần, DTTC của
năm 20X0, 20X1 và 20X2.
lãi trả chậm.
• Thuế GTGT tính trên giá bán trả ngay, không tính trên lãi
trả chậm.
• Nợ phải thu bao gồm cả lãi trả chậm.
• Lãi trả chậm sẽ ghi nhận như một khoản doanh thu nhận
trước, sau đó phân bổ vào DT hoạt động tài chính trong
suốt thời gian trả chậm.
15
16
25/09/2017
Các khoản giảm
doanh thu
Bài tập thực hành
• Doanh nghiệp bán một lô hàng cho khách hàng A,
tổng giá bán chưa thuế GTGT là 100 triệu đồng,
thuế suất thuế GTGT 10%. Doanh nghiệp đã xuất
hàng cho người mua và người mua đã chấp nhận
sẽ thanh toán. Do mua hàng với khối lượng lớn,
người mua được hưởng chiết khấu thương mại là
2%, được trừ trực tiếp trên hoá đơn.
Yêu cầu: Xác định doanh thu thuần bán hàng trong
nghiệp vụ trên.
• Chiết khấu thương mại: Là khoản giảm trừ
cho người mua do họ mua sản phẩm, hàng
hóa dịch vụ có số lượng hay giá trị lớn theo
thỏa thuận về chiết khấu thương mại đã ghi
trên hợp đồng mua bán hoặc các cam kết
mua bán hàng.
17
18
Phân biệt với chiết khấu
thanh toán
Bài tập thực hành
• Là khoản tiền mà bên bán cho bên mua
hưởng do khách hàng thanh toán tiền sớm.
• Chỉ liên quan đến thu hồi nợ phải thu nên
không được ghi giảm doanh thu bán hàng
mà ghi tăng chi phí tài chính.
DN cho khách hàng hưởng chiết khấu nếu doanh số
mua đạt từ 200 trđ trở lên.
• Ngày 17/4: DN bán cho khách hàng A lô hàng hóa,
giá bán chưa thuế GTGT là 80 trđ.
• Ngày 12/5: DN bán cho khách hàng A lô hàng hóa,
giá bán chưa thuế GTGT là 130trđ. Khách hàng
được hưởng chiết khấu 2% trừ vào hóa đơn ngày
12/5.
Yêu cầu: Xác định doanh thu bán hàng, doanh thu
thuần.
19
20